Nieuw gebruik Nieuw gebruik Nieuw gebruik Nieuw gebruik ––––

Nieuw gebruik

Oud gebouw

OPEN MONUMENTENDAG 2011

HOEKSCHE WAARD

10 september

GEMEENTE BINNENMAAS De gemeente Binnenmaas, in de Hoekse Waard, is vernoemd naar de Binnenbedijkte Maas, een afgedamde tak van de Maas die geheel binnen de gemeentegrenzen ligt. Binnenmaas bestaat uit de kernen Blaaksedijk, Goidschalxoord, Greup, Heinenoord, Kuipersveer, Maasdam, Mijnsheerenland, Puttershoek, Sint-Anthoniepolder en Westmaas en bestaat sinds 1984. Sinds 1 januari 2007 behoort ook 's-Gravendeel tot de gemeente. Binnenmaas is een landelijke gemeente, de vele dijken en polders, vaak al eeuwenoud, hebben een grote landschappelijke waarde. ’S’S’S’S----GRAVENDEELGRAVENDEELGRAVENDEELGRAVENDEEL De geschiedenis van 's-Gravendeel begint in 1590. Toen besloten de Staten van Holland, in het kader van de bedijking van de Hoeksche Waard, het gebied rondom het huidige 's-Gravendeel in te polderen. Toen de inpoldering in 1594 voltooid was werd het gebied door de Staten aan pachters uitgeleend. In 1731 werd het dorp verkocht aan de stad Dordrecht. 's-Gravendeel groeide uit tot een belangrijke overslaghaven. Veel schepen die over de Dordtse Kil richting Rotterdam voeren (toen

de gebruikelijke vaarroute) konden wegens te grote diepgang niet verder komen dan 's-Gravendeel. Daar werden de vaak uit Suriname en Nederlands-Indië afkomstige ladingen overgeslagen op lichtere schepen. Bij het buurtschap De Wacht hief de Rotterdamse Admiraliteit tol op de passerende schepen. Toen het Kanaal door Voorne-Putten in 1831 werd geopend en er een kortere route naar Rotterdam ontstond, verloor het dorp al snel zijn overslagfunctie. 's-Gravendeel was ook een belangrijk centrum voor de verwerking van vlas tot linnen. Er werd veel vlas verbouwd, maar het werd ook van elders aangevoerd. Begin jaren zeventig is de vlasindustrie geheel uit het dorp verdwenen. Tegenwoordig kent het dorp een agrarische en forenzenfunctie en heeft het ongeveer 9000 inwoners. Gemeentelijke monumenten ’sGemeentelijke monumenten ’sGemeentelijke monumenten ’sGemeentelijke monumenten ’s----Gravendeel:Gravendeel:Gravendeel:Gravendeel:

Kerk De HeulKerk De HeulKerk De HeulKerk De Heul Hendrik Hamerstraat 1 Monumentennummer: 13

's-Gravendeel heeft vijf kerken, waarvan vooral de Nederlands-hervormde in het oog

springt. Zij staat midden in het dorp en wordt half omringd door een kerkgracht. De plek waar deze kerk zich bevindt staat plaatselijk bekend als De Heul. Oude landkaarten van 's-Gravendeel laten overduidelijk zien, dat de plaats waar het huidige kerkgebouw van de Hervormde gemeente staat, ook vroeger de plaats geweest moet zijn waar de eerste kerk heeft gestaan. Hendrik Hamer, tussen 1621 en 1653 predikant in 's-Gravendeel, zet zich in voor de bouw van een stenen kerk. In 1637

wordt de stenen kerk voltooid. Tot 1840 verandert er weinig aan de plattegrond van het gebouw. Hoewel het aantal zitplaatsen ten tijde van Ds. Hanappier ontoereikend is, zien de kerkmeesters geen reden om het aantal banken en stoelen uit te breiden. Regelmatig kwam het voor dat mensen ladders tegen de ramen plaatsen om zo de kerkdiensten te kunnen volgen. Tijdens de ambtsperiode van Ds. Cramer besluiten de kerkmeesters, de oude benaming voor kerkvoogden, een portaal voor de hoofdingang van de kerk te bouwen. Via deze aanbouw proberen zij de klachten over tocht in de kerk te voorkomen. De komst van Ds. Van Groningen in 1827 doet de wekelijkse kerkgang toenemen en kwam het herhaaldelijk voor dat kerkgangers niet meer in het kerkgebouw kunnen en voor de aanvang van de kerkdienst naar huis toe moeten. In maart 1839 vindt door Ds. Rienstra de eerste steenlegging plaats van de noordelijke aanbouw van het kerkgebouw. De kosten worden grotendeels betaald met een subsidie van het Departement van Waterstaat. In de tweede helft van de vorige eeuw laten de kerkvoogden de oostelijke en westelijke ingang van deze aanbouw in verband met tocht in de kerk naar de noordkant verplaatsen. Oude foto's, van voor de kerkbrand, tonen de dichtgemetselde deur aan de oostkant van het kerkgebouw. Ten tijde van Ds. Van Heijningen wordt een

galerij in het kerkgebouw aangebracht om zo het toenemende aantal kerkgangers een zitplaats te bieden. Na de brand in 1904 werd besloten het kerkgebouw in vergrote vorm te herbouwen. Zij geven de architect opdracht de "oude" kerk niet alleen te voorzien van de noordelijke, maar ook van een zuidelijke aanbouw. Zo verrijst er in 1905 een kerkgebouw, waarvan de plattegrond thans nog lijkt op een "Grieks kruis" (een kruis waarvan de vier benen even lang zijn). Dit ondanks het feit dat er rond 1950 en 1980 kleine veranderingen in het grondplan van het kerkgebouw zijn aangebracht. Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011: Voor alle sportievelingen is de kerktoren zal onder toezicht te beklimmen! Daarnaast wordt op een enthousiaste wijze uitgelegd over wat er zoal in de kerk gebeurt. Oude begraafplaats Oude begraafplaats Oude begraafplaats Oude begraafplaats Kerkstraat Monumentennummer: 15 Waarde vooral cultuurhistorisch, herinnering aan overledenen zowel individueel als vanwege historische gebeurtenissen. Architectuurhistorisch, gave aanleg.

PUTTERPUTTERPUTTERPUTTERSHOEKSHOEKSHOEKSHOEK Puttershoek heeft zich als nederzetting hoofdzakelijk ontwikkeld langs het huidige Schouteneinde en Weverseinde. Aan de hoek, gevormd door beide dijken, ontstond nabij de kerk enige centrumvorming waar later ook de haven werd gegraven en een veerdienst werd gestart met de Groote Lindt (nu gemeente Zwijndrecht). Het Schouteneinde is dan ook een van de oudste delen van Puttershoek tezamen met de Arent van Lierstraat. Het plangebied betreft een dijk met lintbebouwing.

Men heeft wel beweerd dat het oude, tijdens de St. Elisabethsvloed verdronken en onmiddellijk ten noorden van de Maas gelegen Leyderkerke, geografisch ongeveer overeenkwam met het tegenwoordige Puttershoek. Op de plaats waar nu Puttershoek ligt, lag vroeger de streek Hoecke of den Hoeck. Deze streek was een leen van de heren van Putten, vandaar de naam Puttershoek. Het laatste gedeelte van de naam Puttershoek is waarschijnlijk afkomstig van het vroegere Hoecke of den Hoeck, een dorp of streek in de uiterste noordwesthoek van de vroegere Groote Waard voor de vloed van 1421. Maar het kan ook dat 'hoek' slaat op het feit dat de plaats in de noordoostelijke hoek van de omstreeks

1440 bedijkte polder het Oudeland van Puttershoek is gelegen.

Na de watersnoodramp van 1953 is een groot deel van het dorp afgebroken om de dijk op te kunnen hogen. Alleen de 16e-eeuwse haven (de kleinste open haven van Nederland), het Schouteneinde en het stukje oude dorpskern rond de Arent van Lierstraat/Kerkstoep zijn bewaard gebleven. Hier staan onder andere het oude gemeentehuis van Puttershoek, waarop het wapen (drie zwarte lelies op een schild van zilver) nog te zien is, en het oude postkantoor 't Springende Peerd (met trapgevel en gevelsteen), dat herinnert aan de tijd dat Puttershoek een pleisterplaats was aan de heirbaan van Rotterdam naar Antwerpen. Rijksmonumenten in Puttershoek Rijksmonumenten in Puttershoek Rijksmonumenten in Puttershoek Rijksmonumenten in Puttershoek Expositieruimte Stichting OudExpositieruimte Stichting OudExpositieruimte Stichting OudExpositieruimte Stichting Oud----PuttesrhoekPuttesrhoekPuttesrhoekPuttesrhoek Kastanjelaan 2

Ter gelegenheid van de Open Monumentendag heeft Stichting Oud-Puttershoek haar expositieruimte opengesteld en ingericht met divers

materiaal gebaseerd op het landelijk thema van de Open Monumentendag 2011 ‘Nieuw gebruik, Oud gebouw’ hierbij kunt u achterhalen op welke panden van Puttershoek welke bestemming heeft gezeten. Hierbij richt zij zich niet alleen op de monumenten maar ook op alle andere speciale panden die een nieuw gebruik hebben gekregen. Waar staat bijvoorbeeld het voormalige gemeentehuis, het eerste postkantoor? U kunt in de expositieruimte allerlei weetjes over Puttershoek vinden. De vrijwilligers van de stichting geven u graag een uitleg en beantwoorden graag uw vragen! Korenmolen 'De Lelie'Korenmolen 'De Lelie'Korenmolen 'De Lelie'Korenmolen 'De Lelie' Molendijk 2 Monumentennummer: 32246 De eerste molen die in Puttershoek was een wipkorenmolen uit het begin van de 17e eeuw, zoals de “Oostmolen” te Mijnsheerenland, maar dan ingericht als korenmolen. Deze molen is in 1829 aangekocht, en in 1836 door Cornelis van Holst geheel vervangen door de huidige stenen molen. De molenaar woonde in het molenaarshuis en in 1841 werd de molen aan Hendrik van der Koogh uit Dortdrecht verkocht. Vervolgens was Jacob Sonneveld van 1838 tot 1850 de molenaar - huurder. Kornelis Labrijn was zijn opvolger en

eigenaar en vijf jaar later verkocht deze de molen aan Teunis Verbaas. Op één van de ribben van de bovenas uit 1865 komt men zijn naam ingegoten tegen. In 1877 nam de oudste telg van Verbaas de molen over doch vier jaar later ging hij failliet. Cornelis de Regt uit Colijnsplaat kocht de molen op die hij drie

jaar later weer van de hand deed. In 1884 tot 1897 was Dirk Aart Berkhouwer uit Nieuwerkerk aan den IJssel de eigenaar en vanaf 1900 werd Gerrit Korporaal eigenaar en in 1915 voegde zijn schoonzoon Pieter Kalis zich op de molen. Gerrit Korporaal verbouwde de inventaris van de molen grondig. De machinekamer die in 1902 half in de molenberg was gebouwd (deze ruimte is er nog, het locomobiel is weg) verkreeg een stoomlocomobiel.

De op kolen werkende machine dreef het binnenwerk van de molen aan, zodat ook bij weinig wind en windstilte gemalen kon worden. Er zat wel een nadeel aan de stoommachine, wilde men het de volgende dag gebruiken, dan moest er de avond ervoor en de hele nacht door gestookt worden om de grote waterketel op temperatuur te krijgen. Met dat het stoommachine geplaatst werd zal de pelinstallatie verwijderd zijn. Ook werden er in de molen, aan de kant van de Molendijk twee grote deuren in gemaakt zodat ze met paard en wagen binnen konden rijden en daar konden laden en lossen. In 1931 werd samenwerking gezocht met de graanhandel van J.Leeuwenburgh uit Mijnsheerenland en in het nabij gelegen pakhuis werd een hulpgraanmaalderij ingericht met een elektrisch aangedreven koppel stenen. Het graan dat op de molen werd gemalen was

bestemd om brood te bakken voor de armen. In 1944 stierf Korporaal doordat hij bekneld raakte tussen de molen en de paardenwagen.

Tot 1945 is met drie koppels stenen gemalen. Eén koppel blauwe stenen voor het malen van tarwe, een 16er koppel stenen voor het malen van veevoeder en een broeksteen voor het breken van paardebonen en later mais. De zes bakkers uit Puttershoek namen vroeger het meel van de molen af in partijen van twee tot drie zakken van 50 kg. Ook de afzet van veevoeders was vrij groot. In 1948 kocht J.Leeuwenburgh de toen reeds in verval geraakte molen en verkocht de molen in 1955 voor één gulden aan de gemeente.

In de afgelopen 50 jaar is de molen twee maal gerestaureerd, in 1955 en in 1987. In 1955 is de molen gerestaureerd door molenmaker Dirkse uit Mijnsheerenland. Toen is onder andere al het houtwerk aan de wieken vervangen, de kapbedekking vernieuwd en is de molen witgeverfd. In 1987 heeft de molen een grote restauratie ondergegaan. Toen zijn er twee nieuwe roeden gestoken, is opnieuw al het houtwerk van de wieken vervangen, zijn de vloeren vernieuwd, de balklagen gerepareerd, het staartwerk vernieuwd en een groot deel van de kap vernieuwd. Deze witte laag is er later weer afgezandstraald en nu staat de molen

in zijn natuurlijke steenkleur. In 1992 heeft de gemeente de molen overgedaan aan de Stichting tot behoud van molens in de Gemeente Binnenmaas. Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011: De Lelie zal als de weersomstandigheden dat toelaten, draaien en malen. De molenaars zullen de bezoekers graag informeren over de geschiedenis van de molen, over de mensen hoe die er vroeger werkten en leefden. Bovendien zullen zij de werking van de molen uitleggen en demonstreren. Op alle opengestelde molens zijn er voor de jeugdige bezoekers, afhankelijk van de leeftijden, kleurplaten en/of bouwplaten, waarmee zij thuis aan de slag kunnen gaan. De bezoekers van de korenmolenskorenmolenskorenmolenskorenmolens krijgen, zo lang de voorraad strekt, als attentie een zakje meel met een origineel receptuur mee naar huis.

Nederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde Kerk Kerkplein 1 Monumentennummer: 32245

Niet alleen het gebouw, maar ook het interieur en diverse kerkelijke gebruiksvoorwerpen zijn van grote monumentale waarde. Zoals o.a. de kansel uit 1672, het prachtige orgel uit 1858 en de fraaie voorzangerslessenaar gemaakt in 1773. Waarschijnlijk bestond er voor de Sint-Elisabethsvloed in het plaatsje Hoecke nog geen kerkgebouw, maar een kleine kapel, zoals op vele plaatsen in de Waard. Wel is bekend dat er vrij kort na de vloed een kerk werd gebouwd. In de oude toren, die in 1889 door brand verloren ging, stond het jaartal 1442. De toen nog Rooms-Katholieke kerk behoorde tot het Bisdom Utrecht. Omstreeks 1575 is de Hoeksche Waard over gegaan tot de Reformatie. In het zelfde jaar kwam al de eerste beroepen “gereformeerde” predikant - Jan Simonsz. uit Ruigenhil (het huidige Willemstad) - naar Pietershoek. Sinds de Reformatie zijn in totaal veertig (40) predikanten aan Puttershoek verbonden geweest. De oorspronkelijke kerk werd al spoedig te klein, en men besloot een grotere ruimte tegen de bestaande kerk aan te bouwen. De overgang tussen deze twee

delen werd opgevangen door twee grote pilaren. De plaats waar deze pilaren hebben gestaan is bij de laatste restauratie weer zichtbaar gemaakt. Begin 1800 bleek het kerkgebouw zo slecht dat men moest overgaan tot een algehele herbouw. Deze vond plaats in 1840. Na dat jaar heeft het kerkgebouw aan de buitenzijde geen ingrijpende wijzigingen meer ondergaan. In de periode 1982-1983 werd de kerk opnieuw grondig gerestaureerd. Het gehele dak werd vernieuwd en de muren aan de binnenkant werden afgebikt en opnieuw gemetseld. Ook alle technische installaties moesten worden vernieuwd, evenals een groot deel van de banken. De in de kerk aanwezige grafzerken werden opnieuw in de vloer verwerkt. Van een aantal is het opschrift nog duidelijk te lezen. De tegen de kerk aangebouwde toren, aanwezig vanaf de stichting van de kerk in 1442, is eigendom van de burgerlijke gemeente. In 1889 brandde de toren af na blikseminslag. Nog in hetzelfde jaar is de toren naar het oorspronkelijke ontwerp herbouwd. Naast de opgang naar de orgelgaanderij bevindt

zich het arrestantenverblijf. Vroeger werd men hier na misdragingen of misdaden “onder de toren” opgesloten. In 1943 werd de klok door de Duitsers weggehaald en afgevoerd voor de productie van kogels en granaten. Kort na de bevrijding kwam er een klok, afkomstig uit het carillon van Goes, daterend uit 1779. Deze was ook afgevoerd, maar werd terug gevonden en ruimhartig aan Puttershoek afgestaan. Ter gelegenheid van de overdracht werd in de klok gegraveerd: Luctor et Emergo; Ik zong te Goes in ’t carillon; Ik werd geveld door krijgsgeweld; Ontkwam en werd in eer hersteld; Te Puttershoek, op 3 sept. 1948. Naar een besluit uit 1665 wordt driemaal per dag de klok geluid, en wel om 8.00 uur, 12.00 uur en 20.00 uur.

Onder de muziekinstrumenten neemt het orgel een bijzondere plaats in, en wordt dan ook vaak aangeduid met de titel: “een koninklijk instrument”. Een orgel gebouwd door de “Orgelmakers van Z. M. den Koning”, mag dan in dubbel opzicht het predikaat “koninklijk” dragen. Zo’n orgel krijgt de Hervormde gemeente in 1858 gratis aangeboden door de Ambachtsvrouwe van Puttershoek Jonkvrouwe Maria Jacoba Repelaer, douairière (weduwe) van Jonkheer Mr. Pieter Hendrik van de Wall. Ook de zilveren doopvont en het prachtige Avondmaalszilver is een geschenk van Vrouwe Maria Jacoba van de Wall-Repelaer.De totale kosten van het orgel en de bouw van de orgeltribune bedroegen bijna f 7000,-. Voor die tijd een immens groot bedrag. Het orgel werd gebouwd door C.G.F. Witte, die de voortzetter was van het beroemde orgelbouwersgeslacht Bätz - vandaar de naam Bätz-Witte orgel. Belangrijke orgels van dezelfde bouwer bevinden zich o.a. in de Oude kerk van Delft, de Grote kerk van Gorinchem en de Grote kerk van Naarden. De kerk is dus rijker dan menigeen weet! Op zondag 21 november 1858 wordt het orgel tijdens een feestelijke kerkdienst officieel in gebruik genomen. Vanaf 1991 is het orgel een beschermd monument. Voor het kerkgebouw geldt dit al vanaf 1964.

Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011: Tijdens de dag kunt u de kerk van binnen en van buiten bewonderen. De predikant van de kerk verteld u graag over het monument. Daarnaast biedt de kerk een uitzonderlijke kans om zelf orgel te spelenzelf orgel te spelenzelf orgel te spelenzelf orgel te spelen!!!!! U kunt zich van te voren opgeven bij de organist: Henk Mannee via henkmannee@orange.nl , hierbij kunt u aangeven of de ochtend of middag uw voorkeur heeft. Tot 9 september kunt u zich hiervoor aanmelden. HEINENOORDHEINENOORDHEINENOORDHEINENOORD Het gebied rond Heinenoord stond in de middeleeuwen bekend als het Land van Wale. Na de Sint-Elisabethsvloed van 1421 kwam het onder water te liggen; pas in 1437 kwam het weer droog te liggen. Rond die tijd werd het dorp gesticht. Samen met Goidschalxoord en de buurtschappen Blaaksedijk en Kuipersveer vormde het van 1855 tot 1984 één gemeente. Tijdens de watersnoodramp van 1953 stroomden de Oost- en West Zomerlandse polders, het gebied tussen de Buitendijk en de Dorpsstraat, vol water. Na de watersnoodramp werd de Buitendijk op Deltahoogte gebracht en werd de Oude haven afgedamd.

In het dorp bevinden zich een 15e-eeuwse kerk met zeer scheefstaande toren (volgens de dorpelingen staat hun toren schever dan de Toren van Pisa) en het Streekmuseum Hoeksche Waard, dat gevestigd is in de oude herenboerderij Het Hof van Assendelft. Hier is een permanente tentoonstelling over het leven op de Hoeksche Waard in de 19e en vroege 20e eeuw te vinden. Rijksmonumenten Heinenoord:Rijksmonumenten Heinenoord:Rijksmonumenten Heinenoord:Rijksmonumenten Heinenoord: Korenmolencomplex GoidschalxoortKorenmolencomplex GoidschalxoortKorenmolencomplex GoidschalxoortKorenmolencomplex Goidschalxoort Goidschalxoordsedijk 55 Monumentennummer: 21359

In de tijd waarin de molen gebouwd is was het buurtschap een zelfstandige gemeente, liggend in de Vrije en Hoogheerlijkheid van heer Goidschalck Oem. Er is niet veel bekend over de geschiedenis van de molen uit die tijd. Wel is bekend dat er veel gedraaid werd voor de diaconie van de kerk. In die dagen kenden de kerken al een soort voedselbank met brood. Een eeuw na de oprichting van de molen wordt de molen met erf gekocht door de familie Kluit. Tot 1924 draaien diverse generaties van deze vooraanstaande familie op de molen. In 1924 vertrekt de familie Kluit naar Barendrecht en later naar Rotterdam en

wordt de molen verkocht aan de familie Weeda die tot dan als molenaars op de Poldersche Molen te Maasdam actief waren. De familie Weeda is tot mei 2007 eigenaar geweest van het molencomplex en heeft tot 1953 met de molen gemalen. De molen is in meerdere opzichten uniek te noemen, als eerste in Nederland draaide de molen van Goidschalxoord met drie koppels 16er kunststenen met bijbehorende regulateurs. Deze molenstenen werden gebruikt vanwege hun goede maaleigenschappen en duurzaamheid en bevinden zicht nog steeds in de molen. Ook de combinatie huis - molen - motorhuis is uniek. Via een stoommachine in het bijgebouw/motorhuis werd via een

ondergrondse riemaandrijving de molen bij windstil weer toch bemalen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de molen voorzien van een houten stofzuiginstallatie waarmee vrijkomend meelstof kon opgevangen worden. Restanten van deze installatie zijn nu nog in de molen aanwezig. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de molen voorzien van een installatie om energie op te wekken. Ook hiervan zijn er nog restanten net op of net onder de kapzolder te vinden. Als dan de concurrentiestrijd met moderne machines niet meer vol te houden is wordt de molen in 1953 stilgezet. In de loop der jaren raakt hij echter in verval. Diverse malen wordt er een poging ondernomen de molen gerestaureerd te krijgen. In 1970 wordt een poging ondernomen de molen bij het Streekmuseum onder te brengen en in 1986 vraagt de Werkgroep Goidschalxoord aandacht voor de bouwvallige molen. Ook particulier initiatief loopt op niets uit. De tand des tijds knaagt verder en in 1998 moet de molen om veiligheidsredenen onttakeld worden. Verder verval volgt en de molen valt ten prooi aan souvenirjagers en vandalen. Stichting Molencomplex Goidschalxoort zette zich van 2005 tijd in om de molen te redden, en met succes! Dankzij het

televisiepgrogramma ‘BankGiro Loterij Restauratie’ wint de stichting 1 miljoen voor de restauratie van de molen in het jaar 2007. In 2010 viert Stichting Molencomplex Goidschalxoort de heropening van de gerestaureerde molen. In volle glorie draait de molen! In 2011 zal de molen worden overgedragen aan Stichting Molens Binnenmaas, welke zich als eigenaar zal ontfermen over het beheer van de molen. Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011: Het molencomplex Goidschalxoort zal als de weersomstandigheden dat toelaten, draaien en malen. De molenaars zullen de bezoekers graag informeren over de geschiedenis van de molen, over de mensen hoe die er vroeger werkten en leefden. Bovendien zullen zij de werking van de molen uitleggen en demonstreren. Op alle opengestelde molens zijn er voor de jeugdige bezoekers, afhankelijk van de leeftijden, kleurplaten en/of bouwplaten, waarmee zij thuis aan de slag kunnen gaan. De bezoekers van de korenmolenskorenmolenskorenmolenskorenmolens krijgen, zo lang de voorraad strekt, als attentie een zakje meel met een origineel receptuur mee naar huis.

Nederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde Kerk Kerkplein 12 Monumentennummer: 21350 Dat de kerk van Heinenoord voordien een andere vorm had als nu is wel zeker. Bij de laatste restauratie zijn in het schip van de kerk resten van een oude fundering teruggevonden. Deze fundering is gelijk aan en loopt in het verlengde van de koorfundering. Met het oog hierop kunnen we het vermoeden uiten dat de bestaande kerk een verbouwde kapel is die voor 1421 reeds bestond. Een tweede aanwijzing dat het koor ouder is dan het schip van de kerk, blijkt uit de muurschilderingen die daar gevonden zijn. Bij de restauratie van 1969 -1974 is vast komen te staan dat er op de noord- en de zuidgevel twee verschillende over elkaar geschilderde fresco's aanwezig waren. De ouderdom van de bestaande kerk zou af te leiden zijn van de oudste grafzerk die in het koor van de kerk ligt. Deze dateert uit 1443 (MCCCCXLIII). De kerk, die aan de Rooms-Katholieke eredienst gewijd was, komt in 1450 voor als parochiekerk van Heinenoord in het decanaat Zuid Holland. Tot 1572 is de kerk aan de Rooms Katholieke eredienst gewijd geweest. Met de Reformatie ging ook Heinenoord, zij het op een wat brute wijze, mee. Verschillende dingen die aan de

Rooms-Katholieke eredienst herinnerden werden in het koor begraven. Bij de laatste restauratie zijn onder andere een stuk muurwerk van het altaar en een restant van een hardstenen doopvont teruggevonden. Het huidige doopvont is aan de hand van het gevonden restant gereconstrueerd. Tijdens de Reformatie werden de bestaande piscine en beeldnissen dichtgemetseld. Ook deze zijn bij de restauratie weer in hun oorspronkelijke toestand teruggebracht. Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011: Door de dag heen zal er op het monumentale van Dam orgel gespeeld worden. Daarnaast zijn mensen aanwezig die u graag vertellen over het kerkelijk monument met al haar prachtige elementen.

MAASDAMMAASDAMMAASDAMMAASDAM Het dorp Maasdam ligt vrijwel geheel ten zuiden en ten oosten van de Binnenmaas. De Binnenmaas, die vroeger een verlenging van de Oude Maas was, verlandde en werd hier afgedamd. Aangenomen wordt dat deze dam omstreeks 1270 is gelegd. De plaatsnaam Maasdam is dus logisch te verklaren. In het begin van de dertiende eeuw werd dicht bij de plaats waar nu de weg de Kromme Elleboog loopt een groot kasteel gebouwd. De fundamenten van dit kasteel werden in 1957 ontdekt. De muren die nu nog overeind staan, zijn anderhalve meter dik en 1.70 meter hoog. Waarschijnlijk gaat het om het grootste kasteel uit het begin van de dertiende eeuw in Nederland. De noord- en zuidmuur staan ruim vijftig meter uit elkaar. Het gaat dus niet om zomaar een versterkte hoeve. Jaren is gedacht dat de resten van het kasteel Duyvestein waren. Uit recent onderzoek is gebleken dat het kasteel vermoedelijk de Heren van Weede toebehoorde. Het ambacht Weede is tijdens de St. Elisabethsvloed verdwenen. Samen met het nabij gelegen Cillaarshoek werd het tijdens de Sint-Elisabethsvloed verzwolgen. Alleen de Sint-Anthoniepolder bleef droog. Van 1832 tot 1984 vormden deze gebieden samen één gemeente.

Rijksmonumenten Maasdam:Rijksmonumenten Maasdam:Rijksmonumenten Maasdam:Rijksmonumenten Maasdam: Molen "De Hoop"Molen "De Hoop"Molen "De Hoop"Molen "De Hoop" Gatsedijk 4 Monumentennummer: 26541

De molen is oorspronkelijk gebouwd als de korenmolen van het dorpje Sint Anthoniepolder, dat in 1832 werd toegevoegd aan de gemeente Maasdam. De dorpen Sint Antoniepolder en Maasdam waren daarvoor nooit in het bezit geweest van een korenmolen; de inwoners van Sint Antoniepolder moesten met een bootje naar Mijnsheerenland varen om hun graan daar te laten malen, de inwoners van Maasdam moesten hun graan laten malen op de korenmolen van het nabijgelegen Putters-hoek. In 1822 is door de beurtschipper Jan Tielemanszoon Visser, die aan de Polderdijk in de Sint Anthoniepolder woonde, een geheel nieuwe molen gebouwd in de toenmalige gemeente Sint-Anthoniepolder. Uit bouwsporen is gebleken dat de molen, wegens windbelemmering tengevolge van het toenemen van dijkbebouwing, verhoogd is van achtkantige grondzeilerkorenmolen tot de huidige achtkantige stellingkorenmolen. Waarschijnlijk heeft dit rond 1850 heeft

plaatsgevonden. Na de verhoging werd de molen uitgerust met in totaal 3 koppel stenen hetgeen voor zo'n kleine molen heel be-hoorlijk was.

In de eerste wereldoorlog bezat de molen een lintzaagmachine die met windkracht werd aangedreven voor het zagen van kachelhout. In de jaren rond 1920 bezat de molen een elektrisch aangedreven mengketel om mengvoeders te produceren om nog enigszins te kunnen wedijveren tegen de motormaalderijen. Na de tweede wereldoorlog ging het moeilijk met de maalderij. In de Hoeksche Waard waren een 25 tal graanverwerkende bedrijven inclusief 12 molens actief. De productie nam af en de molen kwam omstreeks 1950 tot stilstand. Tot 1947 bemaalde de familie Kranendonk de molen en de laatste molenaar A.Tak heeft tot 1950 de molen bemalen en daarbij molenaars in loondienst gehad. Hij was tevens commissionair in granen en eierhandelaar. Tussen 1950 en 1966 deed de molen dienst als opslagruimte en ging het met de molen slecht. Eén koppel stenen werd verkocht en de mengketel verdween. Omstreeks 1960 heeft de toenmalige eigenaar van de molen bij de gemeente een sloopvergunning aangevraagd die gelukkig werd geweigerd. De molen is in 1966 voor één gulden aan de gemeente Maasdam verkocht. In 1969-1970 werd de molen

uitwendig gerestaureerd en wordt sindsdien goed onderhouden. Sinds 1983 wordt ook het binnenwerk van de molen gerestaureerd en weer kompleet gemaakt. Na de gemeentelijke herindeling van 1984 is de molen in eigendom gekomen van de gemeente Binnenmaas, welk deze molen in

1992 in eigendom heeft overgedaan aan de Stichting tot behoud van molens in de gemeente Binnenmaas.

De kap van de molen wordt verdraaid op 32 houten rollen door middel van een kruirad. Tot 1950 werd er nog gemalen met drie koppels stenen. Nu resteren er nog twee koppels 16er kunstmaalstenen met houten regulators, een houten mengketel, een zeskantbuil met windaandrijving en een boeren maalstoel met motor. In de molen is een antieke petroleummotor aanwezig uit 1924 die een boerenmaalsteen met maalstenen met een diameter van 80 cm en een havenpletter kan aandrijven. De gevelsteen van de molen bedraagt het opschrift:

DEN EERSTE STEEN GELEGT DEN 12 JUNY1822 DOOR DANIEL VISSER JANSZ.

Op de baard van de molen staat het opschrift: ANNO 1822 DE HOOP. De molen wordt nu regelmatig gebruikt als opleidingsmolen voor het eeuwenoude molenaarsambacht.

Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011: De korenmolen de Hoop is stilgelegd en zal dus niet in werking te zien zijn. De molenaar zal de bezoekers vertellen over de historie

van de molen en in het informatie geven over het ‘’hoe en waarom’’ van het buiten bedrijf stellen van de molen. In het verlengde daarvan zal hij stil staan bij de technische gebreken van de molen en vertellen hoe dat middels een restauratie opgelost gaat worden.

“Poldermolen"“Poldermolen"“Poldermolen"“Poldermolen" Polderdijk 25 Monumentennummer: 26545

De Polderse Molen (ook wel de Sint Anthoniemolen genoemd) staat aan de rand van de Binnenbedijkte Maas ten westen van het dorp Maasdam aan de Polderdijk 25 op een plaats waar in 1514 reeds een molen in deze omgeving heeft gestaan. De polder werd door een poldermolen droog ge-houden. Deze molen, die reeds vóór 1637 daar gestaan moet hebben, werd in dat jaar vervangen door een wipwatermolen, welke op haar beurt in 1749 weer werd vervangen door de huidige ronde stenen watermolen, de Sint Anthoniemolen.

In 1842 volgde een groot herstel aan de molen. Door een in 1766 aangelegde duiker voert de molen het water af in de Binnenmaas. Deze Binnenmaas doet nu dienst als verzamelboezen voor de omliggende polders. Het gemaal in Putters-hoek houdt het water op peil door het over-

tollige water af te voeren naar de Oude Maas. Tot 1935 werd de polder uitsluitend met windkracht bemalen. In dat jaar is bij de molen een hulpgemaal geplaatst, dat in 1983 weer werd vervangen door een volautomatisch vijzelgemaal. In 1958 is de molen buiten gebruik gesteld. In de molen

bevind zich een molenaarswoning die werd bewoond door verschillende molenaars families, zoals de fam. Weeda, fam. Tol, fam. Ottevanger en als laatste de fam. Verrijp. De gemeente Maasdam kocht de molen in 1972 op en deed de molen over aan de, na de herindeling ontstane gemeente Binnenmaas. In 1992 heeft deze gemeente de molen overgedragen aan de Stichting tot behoud van molens in de gemeente Binnenmaas.

Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: De Poldersche Molen zal als de weersomstandigheden dat toelaten, draaien en malen. De molenaars zullen de bezoekers graag informeren over de geschiedenis van de molen, over de mensen hoe die er vroeger werkten en leefden. Bovendien zullen zij de werking van de molen uitleggen en demonstreren. Op alle opengestelde molens zijn er voor de jeugdige bezoekers, afhankelijk van de leeftijden, kleurplaten en/of bouwplaten, waarmee zij thuis aan de slag kunnen gaan. De bezoekers van de korenmolenskorenmolenskorenmolenskorenmolens krijgen, zo lang de voorraad strekt, als attentie een zakje meel met een origineel receptuur mee naar huis. Nederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde Kerk Polderdijk 67 Monumentennummer: 26546

De Hervormde Kerk in de Sint Anthoniepolder is het oudste gebouw in de Hoeksche Waard. Het stond er in ieder geval al voor de Sint Elisabethsvloed in 1421. De toren in Romaanse stijl dateert uit 1375. Het kerkgebouw is in Vroeg-Gotische stijl wat later aan de toren gebouwd. De ligging op een terp hebben kerkgebouw en toren tijdens de grote overstromingen behouden voor het nageslacht. De toren heeft een klok met Latijns opschrift: “De doden beween ik, de pest verdrijf ik, de feesten luister ik op. In het jaar van onze Heere 1436 heeft Gerrit Buitendijk mij gemaakt”. Deze klok was in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers ingescheept om omgesmolten te worden voor oorlogsmaterieel. Het bewuste schip is in de toenmalige Zuiderzee echter tot zinken gebracht, en na de oorlog kon de klok teruggeplaatst worden in de toren. Tot de kerkhervorming in de 16e eeuw had ook deze kerk een Rooms-Katholieke signatuur. Ze was gewijd aan de Heilige Antonius (251-356), de beschermheilige tegen de pest en andere besmettelijke ziekten van mensen en vee. De eerste hermorde predikant sotnd hier in 1573 op de kansel. Rond de vorige eeuwwisseling was de vader van Annie M.G.

Schmidt hier negen jaar predikant. Voorganger ds. L.H. Oosten las in zijn tijd, 1992-2006, wekelijks uit de kanselbijbel van 1637. In 1902 is er een orgelgaanderij gemaakt, waarop een huisorgel is geplaatst. In 1967 is een pijporgel aangeschaft. Bij de eerste restauratie in 1985 zijn tevens enkele sporen van de katholieke eredienst als wijwater- en kaarsennissen tevoorschijn gehaald. Tien jaar later is een galerij met 50 extra zitplaatsen ingebouwd. Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011: U kunt rustig de oudste kerk van de Hoeksche Waard bewonderen. Vergeet u vooral niet van het landschap rondom deze kerk te bewonderen! In de kerk zullen diverse mensen u kunnen vertellen over de kerk en haar geschiedenis. Bakkerijmuseum Maasdam (geen Bakkerijmuseum Maasdam (geen Bakkerijmuseum Maasdam (geen Bakkerijmuseum Maasdam (geen monument)monument)monument)monument) Hoeksedijk 3 Speciaal tijdens de Open Monumentendag kunt u ook de geschiedenis proeven van de bakkerij! Dit speciale, kleine museum geeft u een indruk van hoe vroeger werd gebakken. De eigenaar van het museum kan u ook veel vertellen over de historie van Maasdam!

WESTMAASWESTMAASWESTMAASWESTMAAS

Westmaas is ontstaan na de indijking van de polders Moerkerken en Munnikenland. Eén van de Heren van Strijen schonk het Munnikenland aan de monniken van het Kartuizerklooster bij Utrecht. Het land, voornamelijk rietlanden, werd door de monniken bedijkt waarna het dorp Westmaas ontstond. In het eind van de 18e eeuw is het dorp Westmaas voor een groot deel afgebrand. De brand bleek gesticht door zwervers die niet welkom waren. Daarna was het nog jarenlang verboden om zwervers onderdak te bieden of met een brandende pijp over straat te gaan.

Rijksmonumenten WestmaasRijksmonumenten WestmaasRijksmonumenten WestmaasRijksmonumenten Westmaas Korenmolen "Windlust"Korenmolen "Windlust"Korenmolen "Windlust"Korenmolen "Windlust" Smidsweg 7 (ingang via Van Koetsveldlaan) Monumentennummer:38858

De molen de Windlust aan de Smidsweg 7 te Westmaas is gebouwd in 1864,.blijkens het opschrift op de baard van de molen. In de gevelsteen, die in de westzijde van de molen

is aangebracht staat een andere datum ingeslagen. Op deze steen staat vermeld: "DEN EERSTEN STEEN GELEGD DOOR ...... OUD 4 JAAR &10 MAANDEN DEN 5den SEPTEMBER 1853". Uit dit gegeven kan worden opgemaakt dat vóór 1864 een andere molen op deze plaats heeft gestaan. Niet alleen op deze molen werd door de inwoners van Westmaas gemalen. Zij lieten hun graan ook malen in Mijnsheerenland in de molen "de Goede Hoop". Deze molen was voor de bewoners van Westmaas namelijk per bootje goed te bereiken in het nu nog aanwezige haventje nabij deze molen. De korenmolen is goed behouden gebleven, samen met de tien andere korenmolens in de Hoeksche Waard. Het is een molen van het type Stellingmolen die ook in s’-Gravendeel is te vinden. De "Windlust" is tot 1952 in bedrijf geweest. Ze is jarenlang in het bezit geweest van de familie Leeuwenburg, welk een molenaarsfamilie was en graanhandel dreef. In 1961 heeft de familie Leeuwenburg de molen overgedaan aan de gemeente Westmaas. Deze gemeente liet de molen in 1962 / 1963 restaureren. Na de gemeentelijke herindeling in 1984 is de molen in beheer gegeven aan de nieuwe gemeente Binnenmaas. In 1992 is de molen overgedragen aan de "Stichting tot behoud van molen in de gemeente Binnenmaas". Wel bleef de familie een dierenspeciaalzaak

runnen in de molen welk nu nog aan de buitenzijde van de molen is te vinden. De westzijde van de molen is bepleisterd en witgekalkt. In de molen bevind zich nog één 16er kunstmaalkoppel op de maalzolder en een elektrisch aangedreven motorkoppel stenen op de begane grond. De kap van de molen is gedekt met dakleer en ligt op 28 houten rollen. Zij wordt met een kruihaspel op de wind gedraaid. In 2008 is de laatste restauratie uitgevoerd. De molen is weer

maalvaardig en er wordt in de molen weer meel geproduceerd. Tijdens de OpTijdens de OpTijdens de OpTijdens de Open Monumentendag 2011:en Monumentendag 2011:en Monumentendag 2011:en Monumentendag 2011: De Windlust zal als de weersomstandigheden dat toelaten, draaien en malen. De molenaars zullen de bezoekers graag informeren over de geschiedenis van de molen, over de mensen hoe die er vroeger werkten en leefden. Bovendien zullen zij de werking van de molen uitleggen en demonstreren. Op alle opengestelde molens zijn er voor de jeugdige bezoekers, afhankelijk van de leeftijden, kleurplaten en/of bouwplaten, waarmee zij thuis aan de slag kunnen gaan. De bezoekers van de korenmolenskorenmolenskorenmolenskorenmolens krijgen, zo lang de voorraad strekt, als attentie een zakje meel met een origineel receptuur mee naar huis. Nederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde Kerk Breestraat 7 Monumentennummer: 38856

Op 22 maart 1650 wordt de eerste steen gelegd van deze zaalkerk of éénbeukige protestantse kerk. Een inscriptie in de noodmuur van de kerk vermeldt: ‘Heyltien

van Malssen ende Antonius Groenewerf leggen aen deze kerck den eersten steen den 22 Meart Ao. 1650’. Ook de architect en de uitvoerend kerkmeester zorgen ervoor dat ze bekend zouden blijven. Een plaatje van steen met hun namen binnen in de kerk valt direct op. Van het oorspronkelijke meubilair uit het bouwjaar is nog veel bewaard gebleven, zoals de eikenhouten kansel en de baken van schout en schepenen. Opvallend is ook de vloer, die voor een deel bestaat uit grafzerken, met nog goed leesbare teksten. Bijzonder in de kerk zijn de drie fraaie gebrandschilderde ramen. Deze ramen zijn zo’n honderd jaar na de bouw van de kerk geschonken door de ambachtsheer De Roo, de schout en schepenen door predikant ds. Wijnstok. De toren werd in 1889 door blikseminslag zwaar beschadigd en herbouwd. De kerk is voor het laatst gerestaureerd in de jaren 1966 en 1967. Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011:Tijdens de Open Monumentendag 2011: De Dorpskerk is van 10.00 uur tot 17.00 uur geopend. Toelichting over het monument, de inrichting, de ramen, het orgel, de kansel, de graven en tal van andere wetenswaardigheden worden enthousiast met u gedeeld.

In de kerk is een expositie te bewonderen van:

� Coby van den Bos (schilderijen en edelsmeedwerk)

� Jan Naeijé (schilderijen) � Anja van der Pol (schilderijen)

De kunstenaars geven graag toelichting bij hun kunstwerken en mocht u geïnteresseerd zijn in de koop van een van de werken dan is daar gelegenheid voor. Zowel in de ochtend als in de middag worden een aantal muzikale presentaties verzorgd door:

� Zangkoor ‘Onderling Genot’ onder leiding van Marco Oudshoorn

� Orgelbespeling door Jaco Schipper (uit Westmaas)

� Orgelbespeling door Gert Seldenthuis (uit Klaaswaal)

Een speciaal voor deze gelegenheid vervaardigd informatieboekje zal gratis worden uitgereikt. Daarnaast is het boek ‘Van Dorpskerk tot Dorpskerk’ van Rook Belder te koop voor een speciale prijs van €10,- per stuk (normaal €15,-). De gehele dag kunt u terecht voor een kopje koffie, thee of limonade.

MIJNSHEERENLANDMIJNSHEERENLANDMIJNSHEERENLANDMIJNSHEERENLAND

Na de overstromingsramp in 1421 werd het voormalige land van Schobbe en Everocken door ridder Lodewijk van Praet van Moerkerken weer bedijkt. Deze bedijking werd in de jaren 1437/1439 aangelegd. Het drooggevallen polderland kreeg toen de naam Moerkerken, dat ook wel Mijnsheerenland en Mijnsheerenland van Moerkerken werd genoemd. Mijnsheerenland is het enige dorp in de Hoeksche Waard dat niet aan een dijk is gebouwd. Het dorp Westmaas loopt er tegenwoordig in over, maar wordt door de inwoners gezien als een apart dorp met een eigen cultuur. Rijksmonumenten Mijnsheerenland:Rijksmonumenten Mijnsheerenland:Rijksmonumenten Mijnsheerenland:Rijksmonumenten Mijnsheerenland:

Hof van MoerkerkenHof van MoerkerkenHof van MoerkerkenHof van Moerkerken Wilhelminastraat 66

Vrank van Praet, ambachtsheer van Mijnsheerenland, gaf rond 1440 opdracht een ambachtsherenhuis aan de over van de Binnenmaas te stichten. Het bleef tot 1566 in bezit van de familie Van Praet van

Moerkerken. In dat jaar besloot de ambachtsheer het Hof en alle rechten in Moerkerken voor ƒ 51.000,-- te verkopen. Het werd gekocht door Goiswijn van Raasvelt, gehuwd met Vrouwe Ermgard van Bommelsberg (genaamd Van Honsteyn. In de 17e eeuw werd het Hof evenwel als 'vastel' omschreven en ook wel als een 'tamelick' herenhuis. In 1620 levert een huurakte de volgende omschrijving op: 'het huijs en hoff te Moerkerken, de keete, duijfhuijs, boomgaert, thuijn, visscherij van de haven van Moerkerken, het lant achter den voorsz. thuijn, mittsgaders het lant en rijetvelt lancq den maeskant'.

In 1634 verkocht de kleinzoon van Goiswijn van Raasvelt de heerlijkheid en de daarbij behorende rechten voor een bedrag van ƒ 140.000,-- aan Geertruid van Kerckhove, weduwe van Florens van Schaterbosch. Na haar overlijden besloot haar zoon en erfgenaam Johan van Overrhijn en Schaterbosch de heerlijkheid over te dragen aan de twee kinderen van zijn zuster. Na diverse onderlinge verkopen en boedelscheidingen werd in 1660 Hendrik Duyst van

Voorhout en François Doublet eigenaar van het Hof. In 1663 gaven zij opdracht het toen afgebrande huis af te breken en een bestek voor de herbouw op te maken. In 1664 verrees het nieuwe gebouw met een schuur, duifhuis en bijkomende werken, zoals oprijlaan en toegangshek.

François Doublet werd in 1754 de enige eigenaar. Na 11 jaar verkocht hij alle rechten aan Arij de Coningh (1712 - 1784). Hij was in 1743 gehuwd met Aagje van Assendelft (1720 - 1747). In 1776 liet hij aan het begin van de oprijlaan een fraai inrijhek met hardstenen hekpalen en een brug met obelisken oprichten, tevens werd het huis aan de eisen van de tijd aangepast. Na het overlijden van

Arij in 1784 volgde zijn zoon Assendelft (1747 - 1803) hem op als ambachtsheer en schout van Mijnsheerenland en als eigenaar en bewoner van het Hof.

Na het overlijden van Assendelft in 1803 werd zijn echtgenote Cornelia Theodora van der Houven (1771 - 1863) vrouwe van Mijnsheerenland. Zij trouwde in 1804 met de plaatselijke predikant Jan Knottenbelt. Haar dochter Elizabeth van Assendelft de Coningh (1798 - 1880) erfde na het overlijden van haar moeder in 1863 de titel vrouwe van Mijnsheerenland en het Hof. In 1880 is Elizabeth overleden en haar zoon Jan van Gennep (1830 - 1911) werd eigenaar van het Hof. In 1894 heeft hij het Hof en de daarbij behorende rechten tijdens een openbare verkoop voor ƒ 19.000,-- verkocht aan de 's-Gravendeelse metselaar Arie Blok. Hij liet alle bomen, op drie na, rooien en overwoog ook het huis te slopen. In 1896 verkocht hij de titel van ambachtsheer van Mijnsheerenland en Moerkerken aan Simon Zadoks, bankier te Parijs. Het Hof van Moerkerken is nu ambachtsherenhuis af.

Het onbewoonde huis werd in 1902 met de omliggende gronden verkocht aan Willem Jan van Vollenhoven (1862 - 1920) voor een bedrag van ƒ 18.600,--. Hij was getrouwd met Augusta Phlippine Buck. Zij zijn de grootouders van mr. Pieter van Vollenhoven,

echtgenoot van prinses Margriet. Willem Jan begon met het herstel van huis en omliggende gronden. Hij bewoonde het Hof zes maanden; verder verbleef hij in Rotterdam. In 1919 verkocht hij het huis en bijbehorende landerijen voor ƒ 40.000,-- aan Jan Keij, directeur van de NV Thomsons Havenbedrijf te Rotterdam. Hij verkocht het in 1925 aan mr. Herman Carel Hintzen, directeur van de NV Buitenwijk te Rotterdam voor een bedrag van ƒ 60.000,--. In 1950 kocht Herman Carel Hintzen, een zoon van het echtpaar Hintzen-Pels Rijcken, de buitenplaats voor een bedrag van ƒ 54.621,95. Na vijf jaar verkocht hij het geheel voor de som van ƒ 140.000,-- aan de Rotterdamse reder Lucianus Peter Ruys. In 1982 is het verkocht aan de huidige eigenaar, familie Moerkerk..

Alleen de tuin van dit monumentencomplex Alleen de tuin van dit monumentencomplex Alleen de tuin van dit monumentencomplex Alleen de tuin van dit monumentencomplex isisisis voor het publiek opengesteld. voor het publiek opengesteld. voor het publiek opengesteld. voor het publiek opengesteld.

Kerkplein hekwerkKerkplein hekwerkKerkplein hekwerkKerkplein hekwerk Kerkplein bij 6 Monumentennummer: 30149 Midden 18e eeuws smeedijzeren toegangshek, uitgevoerd in Lodewijk XV-stijl, met gebogen zijstukken en top, versierd met voluten en rocaillemotieven, deels verguld.

GEMEENTE OUDGEMEENTE OUDGEMEENTE OUDGEMEENTE OUD----BEIJERLANDBEIJERLANDBEIJERLANDBEIJERLAND

Het Oude Raadhuis Het Oude Raadhuis Het Oude Raadhuis Het Oude Raadhuis Waterstal 1

In 1622 werd dwars over de Vliet het Dorpshuis gebouwd op de plaats waar men in 1595 een brug gebouwd had. Beneden was er een logement, het bovenste deel diende 'tot bijeenkomste van de Gerechte'. Hier zetelde de rechterlijke macht, de Hoge Vierschaar, gevormd door de Baljuw en zeven Leenmannen. Ook het bestuur van het dorp, dat gevormd werd door de Schout en zeven Schepenen, vergaderde hier. De Hoge Vierschaar berechtte alle soorten misdrijven, zelfs de doodstraf kon worden opgelegd. De terechtstelling gebeurde voor het Dorpshuis, daarna werd het lijk naar het Galgenveld buiten het dorp gebracht. In de archieven zijn diverse rekeningen te zien 'tot het doen van Justitie f 20,00'. Eén van de 'Rechters'en tevens Schout uit die tijd was de beroemde Cornelis de Wit. Het Raadhuis bezat ook een boevenhok en een zo genaamde gijzelkamer. Daarin werd men opgesloten, als men zijn schulden niet kon of wilde betalen. De deur van die gijzelkamer is nu nog in het Raadhuis aanwezig, voorzien van een opschrift: 'Bemindt God boven alle wereld wijdt. Niemand onbenijdt'. Aan de zijkant van het gebouw bevond zich een

hoefstal voor het beslaan van de paarden. Aan de andere kant tussen de Vliet en de gracht om de kerk, was een doorwaadbare plaats, de zo genaamde 'Waterstal', waar paarden, koeien en schapen gewassen konden worden, voordat ze op de markt verkocht werden. In 1939 werd het Oude raadhuis gerestaureerd en in de oorspronkelijke stijl vergroot. De gebrandschilderde ramen werden bij die gelegenheid geschonken door diverse kerkelijke en wereldlijke instanties. Het raam dat Lamoraal van Egmond en zijn vrouw Sabina voorstelt is aangeboden door het Vrouwencomité Oud-Beijerland. Voor het gebouw staat een arduinstenen trap met negentien treden. In de topgevel zijn drie nissen. In de middelste staat het beeld van Vrouwe Justitia, de godin van de gerechtigheid. Zij is geblinddoekt en heeft een weegschaal in de ene en een zwaard in de andere hand. In de andere nissen staan twee zwaard houdende leeuwen. Het gemeentewapen boven de deur heeft de vorm van een schild. De rechterhelft is het wapen van Beieren, de linkerhelft dat van Egmond. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: In dit rijksmonument is museum “het Oude Raadhuis” gevestigd waar de

expositie “Buitendijk, buitengewoon” is te zien. Museum het Oude Raadhuis is tijdens Open Monumentendag is geopend van 10.00 uur tot 17.00 uur. Tevens kunt u op de eerste verdieping een foto-expositie bekijken over het thema “Oud gebouw, nieuw gebruik”. Ook verkoopt het

museum een aantal artikelen waarvan de opbrengst ten goede komt aan het museum. Verder wordt er informatie verstrekt aan hen die belangstelling hebben voor de werkzaamheden van het museum en het museum willen ondersteunen als vrijwilliger. In het museum heeft de Stichting Archeologie Hoeksche Waard West een expositie met allerlei archeologische vondsten vanaf prehistorie tot de 18e eeuw. De Stichting Archeologie zal tijdens Open Monumentendag alvast een voorproefje geven van een expositie die in oktober zal plaatsvinden. Voor die expositie is een aantal archeologische voorwerpen uitgezocht. Per voorwerp is een verhaaltje geschreven en er zijn foto’s bijgezocht. Voor Open Monumentendag zal SAH alvast 3 van deze voorwerpen introduceren.

Verder is er een tentoonstelling over munten te zien. Er zullen oude en nieuwe munten te zien zijn. Van iedere munt wordt een foto gemaakt. Zo kan de munt in kwestie sterk uitvergroot worden bewonderd. Ook zal er wat informatie over het ontstaan van de munt worden gepresenteerd.

Geopend van 10.00-17.00 uur.

De Nederlandse Hervormde kerk De Nederlandse Hervormde kerk De Nederlandse Hervormde kerk De Nederlandse Hervormde kerk ---- De De De De Dorpskerk en de TorenDorpskerk en de TorenDorpskerk en de TorenDorpskerk en de Toren Waterstal De eerste steen van deze kerk is gelegd in het jaar 1567. Van oorsprong een parochiekerk gewijd aan de heilige Antonius van Padua. Dit is maar van korte duur geweest. Reeds in 1574 is de kerk overgegaan naar het protestantisme. De kerk is door de gestage groei van de gemeente verschillende keren vergroot. In 1604 werd de kerk naar de westzijde ver-groot. Toen is tevens de toren, een geschenk van de ambachtsvrouwe Sabina van Egmond, dochter van Lamoraal Graaf van Egmond en Sabina van Beieren, gebouwd. In 1621 werd er aan de noordzijde een stuk aangebouwd. In 1650 blijkt de kerk weer te klein zijn en wordt er aan de zuidzijde een stuk aangebouwd. Dit is door middel van een tweetal gedenkstenen in de muur van dit gedeelte voor het nageslacht vastgelegd. De laatste keer, dat er aan de vorm van de kerk wat veranderde, was in 1925. Toen is het gehele oostelijke gedeelte bijgebouwd, waardoor de kerk haar huidige vorm gekregen heeft. Aan het interieur is in de loop der jaren ook het een en ander veranderd.

In 1808 werd er aan de zuidzijde een halve galerij gebouwd, welke in 1905 is vergroot over de gehele breedte van de kerk. In 1886 werd er aan de noordzijde van de kerk eveneens een galerij gebouwd. Het meubilair van de kerk is voor een gedeelte historisch. Zo is het doophek gemaakt in 1625, de

koperen lessenaar op het doophek is van 1725. De preekstoel is uit het jaar 1712. De statenbijbels van deze kerk zijn van 1686 en 1714. Het rouwbord in het noordertransept is uit 1794 en is ter nagedachtenis aan ambachtsvrouwe Jacoba Catharina van Schoonhoven aangebracht. Het Avondmaalszilver en de Doopschaal zijn van grote historische waarde. Tot het interieur van de kerk behoren eveneens een vijftal gebrandschilderde ramen. Deze ramen zijn geplaatst in de veertiger en begin vijftiger jaren. De ramen zijn bekend onder de volgende benamingen: Het Catechismusraam: te vinden in de rechte beuk en geschonken door een inwoner van deze gemeente. Het Vredesraam: te vinden links naast de preekstoel en geschonken door een inwoner van deze gemeente. Het Geloof, Hoop en Liefderaam: te vinden rechts naast de preekstoel en een geschenk van de burgerij. Het raam van Verdrukking en Verlossing: te vinden tegenover het geloof, hoop en liefderaam, geplaatst in opdracht van de kerkvoogdij ter herinnering aan de jaren 1940-1945. Het Jobraam: te vinden naast het rouwbord en in opdracht van de kerkenraad geplaatst, is ook ter herinnering aan de oorlogsjaren.

Aan de zuidoostelijke zijde van de kerk bevindt zich het Gravinnenhuisje. In dit kapelletje is het graf van de in 1614 overleden ambachtsvrouwe Gravin Sabina van Egmond. Ook in dit gebouwtje staan twee fraaie archiefkisten, waarin in vroeger jaren de archieven en geldmiddelen van de Kerkvoogdij en Diaconie werden opgeborgen. Het zich in de kerk bevindende orgel is niet het eerste. In 1625 was er reeds een orgel geplaatst, maar hiervan is verder niets bekend. Het orgel wat nu in de kerk staat is van 1827 en gebouwd door de Bredase orgelbouwer Cornelis van Oeckelen. De dispositie was 16 stemmen, verdeeld over twee manualen en een aangehangen pedaal. Bij de laatste restauratie in 1986/87 heeft het orgel zijn huidige klankkleur en intonatie gekregen, welke het oorspronkelijke weer benadert. Tenslotte nog iets over de toren. Het wapen van Sabina met het jaartal 1604 bevindt zich boven de ingang. Sabina van Egmond had de kosten van de bouw van de toren en aanschaffing klok op zich genomen. Het betreft een bakstenen toren in gotiserende vormen met slanke naaldspits. De Toren is ongeveer 40 meter hoog. In de toren hangen 2 klokken. De klok van Henricus Meurs, die Sabina is gedoopt is de grootste van de 2

klokken. Deze hing tot 1943 in toren. De kleine bel is in 1656 door Jean Paris gegoten en door ds. Rolandus (Daniël Roelands) geschonken. Deze is in 1906 bij het luiden gebarsten en in 1907 overgegoten. De kleine klok werd tot 1785 gebruikt bij begrafenissen, daarna ook de grote klok. In 1943 is eerst de kleine en een paar dagen later de grote bel weggehaald, d.w.z. gestolen door de Duitsers. Bij transport over het IJsselmeer is door onbekende oorzaak het schip gezonken waarin de grote bel was geladen. Op 3 juli 1946 hing deze weer op zijn oude plaats. De kleine bel is verdwenen. In 1955 is een plaatsvervanger in de toren gehangen. Deze is door de heren A. en K. de Koning (directie Koni) aan de gemeente aangeboden (naam vervaardiger klok: Van Berger, Heiligerlee). De Toren is vanaf 1750 eigendom van de burgerlijke gemeente. In 1798, de zgn. Franse tijd, zijn alle torens en alle torenuurwerken van ons hele land eigendom geworden van de verschillende burgerlijke gemeenten, die daarmee ook verantwoordelijk zijn geworden voor het onderhoud. De Toren was al eigendom van de gemeente, zodat daarom in 1798 alleen het uurwerk naar de gemeente is overgegaan. In 1912 was het uurwerk totaal versleten en door een nieuw vervangen, met 4 wijzerborden met uur en minutenwijzers (de vorige had alleen een uurwijzer, waarop niet nauwkeurig te zien was hoe laat het was). In 1936 is een

installatie voor elektrisch luiden aangebracht (inmiddels wordt deze aangestuurd via een computer; dit geldt ook voor het carillon). De Toren heeft in de loop van de geschiedenis diverse beschadigingen opgelopen. Zo is deze in 1750 in de brand geraakt en herbouwd. Op 8 maart 1939 is er een blikseminslag geweest, waarbij een aanzienlijk deel van de spits langzaam is weggesmeuld en de haan op het dak van de consistorie is terecht gekomen. Op 2 april 1973 is de haan als gevolg van een storm van de Toren gewaaid. De nieuwe is in november 1973 op de Toren geplaatst. In de zomer van 1981 is de Toren geheel gerestaureerd. De fundering is toen verbeterd, er zijn nieuwe leien aangebracht, het metselwerk is hersteld, er zijn nieuwe wijzerplaten aangebracht met verlichting en er is een carillon in de Toren gehangen. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: De kerk en de toren, beide Rijksmonumenten, zijn tijdens Open Monumentendag geopend van 10.00 tot 16.00 uur. De toren kunt u tot 16.00 uur beklimmen. De kerk is de hele dag te bezichtigen, daarnaast is er een doopjurkententoonstelling en wordt het orgel de hele dag bespeeld door diverse organisten.

Rooms Katholieke KRooms Katholieke KRooms Katholieke KRooms Katholieke Kerkerkerkerk Karel Doormanstraat 51 Deze kerk (is gemeentelijk monument) is in gebruik genomen in 1866, daarvoor werden de diensten in een kamer van het perceel Havendam 17 gehouden. In 1828 werd “Huize Vredestein” boven als kerk in en beneden als parochie ingericht en de H. Antonius van Padua als beschermheilige van de kerk gekozen. In 1865-1866 werd “Huize Vredestein “ half afgebroken. De overgebleven helft van “Huize Vredestein” is de tegenwoordige pastorie. Een steen in het lijkenhuisje vermeldt het jaartal 1861; in dat jaar zal het Rooms Katholieke kerkhof in gebruik genomen zijn. Voor die tijd werden de roomskatholieken op het zuid-oostelijk gedeelte van de algemene begraafplaats begraven. In 1936 is een centrale verwarming in de kerk en de pastorie gekomen en is de kerk gerestaureerd en beschilderd en werd er een nieuw baldakijn-altaar geplaatst. In 1966 werd, ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het kerkgebouw, wederom een restauratie uitgevoerd. In het priesterkoor bevinden zich 2 gebrandschilderde ramen; het ene is van Sint Antonius, het andere van Andreas Woutersz. van Heinenoord, 1 van de 19 martelaren van Gorinchem.

Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: De kerk is tijdens Open Monumentendag geopend van 10.00 tot 16.00 uur. De kerk en de begraafplaats zijn te bezoeken. Eventueel kan er op verzoek een rondleiding door de kerk worden gegeven.

Optreden Renaissance Consort OudOptreden Renaissance Consort OudOptreden Renaissance Consort OudOptreden Renaissance Consort Oud----Beijerland in de Katholieke Kerk van 13.00 Beijerland in de Katholieke Kerk van 13.00 Beijerland in de Katholieke Kerk van 13.00 Beijerland in de Katholieke Kerk van 13.00 uur tot 16.00 uur.uur tot 16.00 uur.uur tot 16.00 uur.uur tot 16.00 uur. Zoals gewoonlijk geeft het Renaissance Consort Museum het Oude Raadhuis Oud-Beijerland tijdens Monumentendag op zaterdag 10 september a.s. ook weer acte de présance. Ditmaal geeft dit muzikaal historisch gezelschap o.l.v. dirigent Jaap Dekker een concert in de Rooms Katholieke kerk aan de Karel Doormanstraat 51 te Oud-Beijerland. Het Renaissance Consort speelt, zoals de naam al doet vermoeden, werken uit de Renaissance periode (1450-1600) met soms een stapje terug naar de Middeleeuwen en soms een stapje vooruit naar de Baroktijd. Aanvankelijk was het de bedoeling alles op authentieke instrumenten spelen. Dit was echter een zeer kostbare zaak om deze instrumenten aan te schaffen. Toch is het gelukt om enkele instrumenten in bezit te krijgen om zo het authentieke geluid van die periode te bewerkstelligen. We noemen hierbij de tenorkromhoorn, altkromhoorn en de schalmei, terwijl ook een authentieke trom deel uitmaakt van de collectie oude

instrumenten. Verder heeft het Consort de beschikking over een spinet. De oude instrumenten worden aangevuld met hedendaagse instrumenten als dwarsfluit, blokfluit, altfluit, fagot, hobo, viool en cello. Juist op Monumentendag, een dag waarop de historie een belangrijk rol speelt, laat het Renaissance Consort graag van zich horen. Was de Middeleeuwse muziek rijk, maar ongeorganiseerd, in de Renaissance ontstond een nieuw wereldbeeld waarin de mens centraal stond. Aangezien de mens als de maat der dingen wordt beschouwd, is het begrijpelijk dat ook de muziek wat meer samenhang ging vertonen. Was het voordien, in de Middeleeuwen dus, nog voornamelijk kerkmuziek, in de Renaissance werd wereldrijke muziek steeds belangrijker. De muziek onderging een verandering, het lag goed in het gehoor en, ook een belangrijke vooruitgang, het werd sterk ritmisch. Hetgeen dirigent Jaap Dekker als trombespeler ook zal laten horen. Net zoals vele andere kunstenaars werden de musici die veelal ook componeerde beschouwd als vakmensen. De liederen waren niet langer anoniem, want de componisten beschouwden zichzelf nu ook als scheppende kunstenaars. De composities werden nu zelfs beschouwd als kunstwerken.

Het Renaissance Consort brengt deze middag een aantal van deze kunstwerken uit de periode 1450-1600. Wie die middag in de R.K. Oud-Beijerland in staat is zich naar eeuwen terug te verplaatsen, zal het concert als heel bijzonder ervaren in het volle besef dat het Consort zoveel mogelijk authentieke composities speelt. Wie zich niet alleen visueel/historisch wil laten verwennen op Monumentendag moet zeker zaterdag 10 september a.s. tussen 13.00 en 16.00 uur de R.K. kerk aan de Karel Doormanstraat 51 binnenstappen om ook het gehoor naar een historische sfeer te verplaatsen. Dirigent Jaap Dekker zal tijdens het concert een korte uitleg bij de te spelen stukken geven. De toegang tot dit bijzondere concert is gratis. Kerkgebouw Nederlandse Protestanten BondKerkgebouw Nederlandse Protestanten BondKerkgebouw Nederlandse Protestanten BondKerkgebouw Nederlandse Protestanten Bond Beneden Molendijk 35 De afdeling Van Nederlandse Protestantenbond bestaat sinds 1870. In 1891 was er in de Hoeksche Waard een aantal die zich sterk afzetten tegen de orthodoxe geloofsbeleving en besloten zich te verenigen tot een afdeling van de Nederlandse Protestanten bond. Het kenmerk van de vereniging is het vrijzinnig zijn, dus verdraagzaamheid op godsdienstig gebied. Omstreeks 1960 is het gebouw inwendig geheel gerestaureerd; de ouderwetse rieten

stoelen maakten plaats voor modern meubilair en tevens werd een nieuwe lambrisering aangebracht en een nieuw orgel geplaatst. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: Het kerkje is tijdens Open Monumentendag geopend van 10.00 tot 16.00 uur. Vanaf 10.30 is er open orgel concert vanwege het die week nieuw aangeschafte orgel. Het nieuwe orgel is van het merk EMINENT type E 20. Organisten, jong of oud, die graag een half uurtje willen spelen op het orgel kunnen zich opgeven via josedoes@kpnplanet.nl of telefonisch 0186 618343. De organisten zijn geheel vrij in hun muziekkeuze. De kerkzaal wordt ingericht als een soort “grand café“ Bezoekers die komen genieten van het orgelspel kunnen zich tegoed doen aan een kopje thee of koffie met wat lekkers. “Nuance”“Nuance”“Nuance”“Nuance” Havendam 5 De oudst bekende gegevens zijn dat in 1838 er het postkantoor in is gevestigd, maar het pand moet veel ouder zijn. Als het postkantoor in 1898 naar de West-Voorstraat wordt verplaatst komt het pand in handen van de huis- en rijtuigenschilder Johannes Plomp. Deze vestigt hier zijn al in 1827 opgerichte schildersbedrijf. In 1976 wordt de werkplaats veranderd in kantoorruimte en

krijgt het pand zijn huidige uitstraling. Tot 1984 blijft het pand in handen van de familie Plomp. In 1991 koopt de familie Eekman het pand die er “Nuance”binnenhuisarchitectuur begint, deze laatste brengt de huidige raamkappen aan. Dit pand is sinds 1966 en Rijksmonument. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: Havendam 5 is tijdens Open Monumentendag geopend van 10.00 tot 17.00 uur. “Galerie de Verbeelding”“Galerie de Verbeelding”“Galerie de Verbeelding”“Galerie de Verbeelding” Havendam 13 Pand uit ca. 1900 met als oorspronkelijke functie woonhuis/opslag. De woning is verhoogd gelegen vanwege de buitendijkse ligging en het risico op overstroming. Tegenwoordig in gebruik als woning en galerie de Verbeelding. Tijdens Tijdens Tijdens Tijdens Open Open Open Open Monumentendag 2011:Monumentendag 2011:Monumentendag 2011:Monumentendag 2011: Havendam 13 is tijdens Open Monumentendag

geopend van 11.00 tot 17.00 uur. Van 13.00 tot 15.00 uur geeft kunstenaar Jos Gielen een demonstratie van het maken van een “wassen”beeld. Voormalige ZadelmakerijVoormalige ZadelmakerijVoormalige ZadelmakerijVoormalige Zadelmakerij Oostdijk 2

Wanneer het pand precies is gebouwd is niet achterhaald, op een kadastrale kaart van 1820 komt het al voor in de huidige bebouwingsoppervlak met het hardstenen stoepje. In 1868 bevatte het van oorsprong

langgerekte pand een: Zadelmakerij met winkel, een woning en een koetshuis aan de Ooststraatzijde. Men maakte in de zadelmakerij eerst alleen maar artikelen van leer voor trekpaarden, maar later ook speciale kleden voor de propellervliegtuigen van de KLM. In de winkel werden o.a. dekens, zwepen touw en ijzeren onderdelen voor auto’s verkocht. De winkel en de werkplaats zijn nog in precies dezelfde staat zoals deze in 1948 werd achtergelaten. Boven en onder de vensters zijn staafankers aangebracht, die de verschillende hoogtes van de vloer aangeven. De dakgoot rust op houten klampen. De winkelruimte heeft een houten vloer, houten achterwand en een balkenplafond. In de houten achterwand zit een klein raam waardoor vanuit de kelderruimte een blik in de werkplaats kan worden geworpen. Uit deze zadelmakerij die in 1896 werd overgenomen door Joris de Koning en later door diens zonen Arie en Kor ontstond de wereldbekende schokdemperfabriek Koni. Tot op heden is het pand nog steeds in bezit van de familie de Koning. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: De voormalige zadelmakerij is tijdens Open Monumentendag geopend van 10.00 tot 16.30 uur.

“Damme Interieur” “Damme Interieur” “Damme Interieur” “Damme Interieur” West-Voorstraat 7 Op de kadastrale kaart van 1820 komen we dit pand tegen, het adres is dan West Voorstraat B184 met de zelfde bebouwingsoppervlakte. Opmerkelijk is dat een gedeelte van het pand doorloopt in het pand West-Voorstraat 8. De bijbehorende tuin loopt nog altijd door tot de Kerkstraat, waar het zgn. Koetshuis staat. Sinds 1970 is het een Rijksmonument. In 1973 komt het pand in bezit van de kunstenaar en directeur van de Koninklijke Academie voor Beelden en Kunsten in Den Haag Johannes Jacobus (Joop) Beljon, die er gaat wonen met zijn gezin en in de achterkamer zijn atelier vestigt. Hij heeft het pand verfraaid met de levensboom voor het bovenlicht van de voordeur met de tekst: “Imitas Naturam In Operatione Orne Quid Tango” Vertaald: “de natuur nabootsend in haar werking versier ik wat ik aanraak”. Op dit moment woont de zoon, van de in 2002 overleden Joop Beljon, in het pand en wordt het voorhuis verhuurd aan interieuradvies Damme. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: De West-Voorstraat 7 is tijdens Open Monumentendag geopend van 10.00 tot 17.00 uur.

Het Oude PostkantoorHet Oude PostkantoorHet Oude PostkantoorHet Oude Postkantoor West-Voorstraat 23 Het voormalige postkantoor in Oud-Beijerland aan de West-Voorstraat is in 1966 een Rijksmonument geworden. Maar het pand heeft door de loop der jaren verschillende nieuw en verbouw ondergaan. Het Pand komt circa 1775 voor het eerst in de geschiedschrijving voor als woonhuis voor één van de Oud-Beijerlandse predikanten. In 1898 wordt het pand verkocht aan het Rijk die er een postkantoor in vestigt met achter en boven een woning voor de beheerder. Het pand wordt verbouwd en krijgt dan de huidige uitstraling. Wanneer je er naar binnen gaat, is de ingang op de vloer nog hetzelfde. Deze oorspronkelijke tegeltjes vind je ook nog bij de toiletruimte. Verder is er ook nog de originele kluis te vinden; deze doet nu dienst als garderobe. Na de ingebruikname van een nieuw postkantoor aan de Karel Doormanstraat, zijn er diverse gebruikers geweest. Zoals de gemeentelijke sociale dienst, het Vrouwentrefpunt, de toneelvereniging Mask en de fotoclub. In 1991 heeft de gemeente bij raadsbesluit besloten het Rijksmonument te verkopen en is er Grand Cafe “Het Oude Postkantoor”gevestigd. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: Het “Oude Postkantoor” is tijdens Open Monumentendag geopend vanaf 10.00 uur.

Beelden bij Beljon, Beelden bij Beljon, Beelden bij Beljon, Beelden bij Beljon, West-Voorstraat 24 Dit gemeentelijke monument betreft een woonhuis met eenvoudige, hoge lijstgevel. Het pand dateert uit ca. 1890. De gevels bestaan uit rode baksteen in kruisverband, met houten hoofdgestel met vlak fries. Het pand is ingedeeld in een begane grond, etage en zolder. Ter rechterzijde bevindt zich voormalige poort, recentelijk terugliggend dichtgebouwd in passende opzet. Boven de vensters zijn rechte rollagen te zien. De kopgevel is rechts grijs afgepleisterd. In de voorgevel bevinden zich vijf vereenvoudigde schuifvensters, een voordeur met verticale glasstrook, vervangen in dertiger jaren stijl, passend in het totaalbeeld. Het pand is voorzien van een schilddak met rechte dakkapel in voorvlak en bestaat uit rode verbeterde Oudhollandse dakpannen. Vóór het gebouw is een hardstenen stoppaal te zien met twee vierkante ijzeren staven aan de gevel. Het pand is van belang vanwege de beeldbepalende gevelwand en de regelmatige gevelindeling, terwijl de detaillering nog herleidbaar is. Het is gelegen in een beeldbepalende straatwand, heeft intacte details en is representatief voor de West-Voorstraat.

Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: `Beelden bij Beljon` is tijdens Open Monumentendag geopend van 11.00 tot 17.00 uur. “Advocatenkantoor Schep” “Advocatenkantoor Schep” “Advocatenkantoor Schep” “Advocatenkantoor Schep” Steenenstraat 2

Deze voormalige herenboerderij is in 1966 een Rijksmonument geworden. En als volgt beschreven: Herenboederij met stads aandoend dwars woongedeelte van parterre. En verdieping onder schilddak met twee dakkapellen. De voorgevel waarvan de kroonlijst is gewijzigd, telt vijf vensterassen en heeft zesruitschuiframen. Omstreeks 1800 is deze herenboerderij gebouw door Klaas Rochusz. Schelling, o.a. boer op de hofstede “Het Paradijs”, gemeenteraadslid en dijkgraaf van de polder Oud-Beijerland. Bij deze herenboerderij, die hoofdzakelijk is gebruikt door de familie Schelling als renteniershuis hoorde ook nog een boomgaard welke o.a. gevestigd was tegenover de brug bij de begraafplaats en de huidige HBS laan. In de

tweede wereld oorlog heeft dit pand nog een prominentenrol gespeeld. Er bleek een geheime ruimte gemaakt te zijn die pas in 1979 bij een verbouwing te voorschijn kwam. In deze ruimte heeft zelfs Jaap Burger nog enige nachten ondergedoken gezeten. Hij woonde in Willemstad en is in de oorlog het Haringvliet overgezwommen. Jaap Burger werd in 1944 als Engelandvaarder opgenomen in het tweede kabinet Gerbrandy. In de jaren 70 van de vorige eeuw was hij minister van Staat en formateur van het kabinet den Uyl. De bebouwde oppervlakte is nog de zelfde als op de kadastrale kaart van 1820. Slechts enkele wijzigingen zijn er gedaan waardoor de uit omstreeks 1800 stammende

herenboerderij grotendeels behouden is gebleven. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: De Steenenstraat 2 is tijdens Open De Steenenstraat 2 is tijdens Open De Steenenstraat 2 is tijdens Open De Steenenstraat 2 is tijdens Open Monumentendag geopend van Monumentendag geopend van Monumentendag geopend van Monumentendag geopend van 12.00 tot 17.00 uur.12.00 tot 17.00 uur.12.00 tot 17.00 uur.12.00 tot 17.00 uur. Toneelgroep Mask voert acts Toneelgroep Mask voert acts Toneelgroep Mask voert acts Toneelgroep Mask voert acts op in en nabij op in en nabij op in en nabij op in en nabij het monumentale pand. Verder worden er in het monumentale pand. Verder worden er in het monumentale pand. Verder worden er in het monumentale pand. Verder worden er in het pand rondleidingen gegeven. het pand rondleidingen gegeven. het pand rondleidingen gegeven. het pand rondleidingen gegeven. Voormalige HBSVoormalige HBSVoormalige HBSVoormalige HBS HBS laan Gebouwd in de periode 1919-1920, als Rijks Hogere burgerschool daarna is er voor het complex een directeurswoning gebouwd en aan de andere zijde een kleinere conciërgewoning. Nadat de school, inmiddels Regionale scholengemeenschap genoemd naar een nieuwe gebouw werd verplaatst. Is in 1991 de school verbouwd tot een appartementencomplex incl. de voormalige gymnastiekzaal. Sinds 2004 is het complex een gemeentelijk monument Tijdens Open Monumentendag 2011: Tijdens Open Monumentendag 2011: Tijdens Open Monumentendag 2011: Tijdens Open Monumentendag 2011: Geopend van 10.00 tot 12.00 uur en van 13.00 tot 16.00 uur. De entree van de voormalige HBS is te bezichtigen. De heer Jansen is aanwezig om het één en ander te vertellen.

Boerderij BouwlBoerderij BouwlBoerderij BouwlBoerderij Bouwlustustustust Goidschalxoordsedijk 65 De boerderij is een gemeentelijk monument. Deze zeer grote boerderij, genaamd Bouwlust, is representatief voor de Hoeksche Waard. De boerderij bestaat uit een woonhuis en stal en is op afstand benedendijks gelegen. Het bouwjaar is 1829. De gevels van het woonhuis zijn in schoon metselwerk uitgevoerd. De voorgevel met hanenkammen is in rood IJsselformaat. Op

de begane grond van het woonhuis zijn tweemaal twee vensterassen te zien, met in het midden een voordeur. Op de verdieping bevinden zich drie vensterassen. De lijstgevel is ingezwenkt. Ook zijn er schootankers te zien. Het woonhuis heeft een zadeldak met wolfseind en grijs gesmoorde kruispan. De zijgevels zijn een bouwlaag hoog met een regelmatige vensterindeling. Aan het woonhuis is een zeer grote houten schuur met gepotdekselde delen gebouwd, met diverse stalramen. Aan de voorzijde

bevindt zich een grote inrijdeur. De schuur heeft een zadeldak met wolfseind. De oostzijde is deels riet. Aan de ingang staat een eenvoudig maar fraai hek met hardstenen palen, met tekst: Bouwlust 2829. Verder staat er op het erf een houten losstaande schuur (dwarskap) met staande delen en grijs gesmoorde Oudhollandse pan. De boerderij is van belang vanwege de ensemblewaarde aan de Goidschalxoordsedijk, het zeer grote boerderijtype, het intacte ensemble, de redelijk intacte details en is kenmerkend voor de Hoeksche Waard. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: Tijdens Open Monumentendag is er een expositie van een kunstenaar/kunstenares uit de Hoeksche Waard. Kruidentheetuin “Onder de Regenboog” schenkt voor iedereen een kopje kruidenthee. Kinderen kunnen gratis knutselen met materialen uit de natuur of een bloempotje beschilderen. Boerderij Bouwlust is tijdens Open Monumentendag geopend van 11.00 tot 16.00 uur. GreupkerkjeGreupkerkjeGreupkerkjeGreupkerkje Stougjesdijk 208

Dit kerkgebouw, dat een gemeentelijk monument is en eigendom is van de Hervormde Gemeente Mijnsheerenland, dateert uit 1921. Het betreft een eenvoudige zaalkerk onder zadeldak op rechthoekige plattegrond, met torentje voor luidklok, entreeportaal en consistorie. Het gebouw bestaat uit eenvoudige gevels in schoon metselwerk, machinaal Waalformaat, met staande rollaag in plint rondom. In de voorgevel bevindt zich een entreeportaal, met halfrond houten deurstel en hardstenen gevelafdekking, en terugspringend muurvlak, uitlopend in uitgemetselde klokkentoren. Aan weerszijden van het gebouw zitten twee gietijzeren ramen met overhoekse ruitjes. Onder de nok bevindt zich een roosvenster. In de zijgevels zijn eveneens terugspringende vlakken met kerkraam te zien. Per gevel bestaat deze uit vijf gietijzeren kerkramen, die met halfronde rollaag zijn beëindigd. De terugliggende vlakken zijn met tandlijst bekroond. De dakconstructie bestaat uit zadelkappen (hoofdkap consistorie en entreeportaal) met grijs gesmoorde tuile du Nord. Het dak is voorzien van een eenvoudige houten dakgoot. De torenspits bestaat uit vier dakschilden. Het gebouw is van belang vanwege functie, ensemblewaarde aan de Stougjesdijk, fraai eenvoudig volume en intacte detaillering.

Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: Het Greupkerkje is tijdens Open Monumentendag geopend van 10.00 tot 15.00 uur. Er is een fotocollage met foto´s van het Greupkerkje en de Stougjesdijk van begin tot heden. Geoefende organisten kunnen het orgel bespelen. De eigen organist zal daarbij aanwezig zijn. Bron: Historische Vereniging Oud-Beijerland. Extra activiteiten OudExtra activiteiten OudExtra activiteiten OudExtra activiteiten Oud----Beijerland:Beijerland:Beijerland:Beijerland:

Toeristen treintje:Toeristen treintje:Toeristen treintje:Toeristen treintje: Tussen 12.00 en 17.00 uur rijdt er een gratis treintje langs de diverse monumenten in het centrum van Oud-Beijerland. Tijdens de rit wordt er onder leiding van een gids uitleg gegeven. Er zijn 4 haltes waar in- en uitgestapt kan worden: Halte postkantoor Halte Beneden Molendijk Halte Gedempte Spui (Zadelmakerij) Halte Steenenstraat

GEMEENTE STRIJENGEMEENTE STRIJENGEMEENTE STRIJENGEMEENTE STRIJEN Nederlands Hervormde Kerk Nederlands Hervormde Kerk Nederlands Hervormde Kerk Nederlands Hervormde Kerk Keizersdijk 159

Zaalkerkje met houten klokkentorentje, gedekt met leien, gebouwd na 1838 ter vervanging van de oude kerk uit 1615. Tot de inventarisatie behoren vijf koperen kaarsenkroontjes, 18e eeuw en enkele grafzerken, 16e en 17e eeuw. Eenvoudige preekstoel begin 19e eeuw en twee tekstborden, 19e eeuw. Luidklok 1398. De kerk is in fasen gerestaureerd (1990, 1995, 2002). Orgelbespeling door bezoekers toegestaan. Bijzonder zijn de 12 glas-in-loodramen met Bijbelse voorstellingen, eveneens een geschenk van de ambachtsvrouwe in de jaren dertig van de 20e eeuw.

Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: Tijdens Monumentendag worden er in en rondom gebouw De Rank activiteiten georganiseerd door het rommelmarktcomité ten bate van de kerk. Museum van de Oudheidkundigevereniging Museum van de Oudheidkundigevereniging Museum van de Oudheidkundigevereniging Museum van de Oudheidkundigevereniging Het Land van StrijenHet Land van StrijenHet Land van StrijenHet Land van Strijen Kerkstraat 47

In mei 2001 heeft de vereniging het gerestaureerde pand Kerkstraat 47 in gebruik genomen. Het pand was medio 15e eeuw bekend als smederij. Tot 1920 was het huidige pand verdeeld in twee afzonderlijke panden. In genoemd jaar werden deze panden samengevoegd en volledig als smederij ingericht. De zadeldaken werden vervangen door een mansardekap, waarvan de bijzondere constructie op de zolder van het museum duidelijk zichtbaar is. In het museum vindt men veel van de lokale geschiedenis terug. Bijzonder is het archeologische gedeelte dat vondsten bevat van het oosten

van de Hoeksche Waard (Het Land van Strijen). De indeling van het museum is als volgt: Op Kerkstraatniveau is een smederijmuseum gevestigd, dat is voorzien van veel werktuigen zoals die vroeger door een boerensmid werden gebruikt. Op gezette tijden is de smederij nog in bedrijf te zien. Bijvoorbeeld op de 2e zaterdag van de maand, en op Open Monumentendag. Voor het museum staat uiteraard een hoefstal. Op de zolder is gevestigd het Archeologisch Museum voor de Hoeksche Waard, locatie Strijen met vondsten uit de omgeving vanaf ca. 800 voor Christus. Kernpunt van deze afdeling is de omvangrijke vondst van laatmiddeleeuws glas, gedaan bij de uitbreiding van het oude

raadhuis in 1982. Dit gedeelte is ingericht door de Stichting Oudheidkundig Bodemonderzoek Hoeksche Waard. Verder bevat de zolder een expositieruimte waar wisselende exposities worden gehouden. Tevens zijn er vele gereedschappen te

bewonderen die in Strijen en omgeving werden gebruikt in de landbouw en ambachten. De benedenverdieping heeft een stijlkamer en –keuken. Bij de stijlkamer vindt men een bedstede en een laatmiddeleeuws keldergewelf. In de grote kelderruimte onder

de smederij worden regelmatig thema-exposities gehouden. Verder is in een vroegere woonkamer de bibliotheek gevestigd met meubilair uit het vroegere raadhuis aan de Kerkstraat. Dit meubilair stamt uit de ‘Haagse school’, welke weer voortvloeit uit de periode van ‘De Stijl’. Op de zolder van het woonhuis is een vergader- en projectieruimte. Het museum is een gemeentelijk monument en is eigendom van de gemeente Strijen. Tijdens Open Monumentendag Tijdens Open Monumentendag Tijdens Open Monumentendag Tijdens Open Monumentendag 2011:2011:2011:2011: Dit jaar is een expositie over de renovatie/restauratie van de smederij en sluit daarom uitstekend aan bij het thema “Nieuw gebruik – Oud gebouw”. SintSintSintSint----Lambertuskerk Lambertuskerk Lambertuskerk Lambertuskerk

Kerkstraat 48

Eénbeukig laatgotische kerk uit het midden van de 15e eeuw met vijfzijdig gesloten koor en houten tongewelven. De kerk is voor een deel gebouwd op de funderingen van een Romaans bouwwerk uit de 10 eeuw. Gerestaureerd 1937-1939. Noorderzijbeuk gebouwd in 1852. In deze aanbouw vindt men nog een wasbekken afkomstig uit de sacristie uit de Rooms-katholieke periode van dit kerkgebouw. Tot de inventaris behoren onder meer: een orgel uit 1839 in rijk gesneden lofwerk, onder meer met op voluten zittende bazuinengelen aan weerszijden versierd, een doophek en een overhuifde bank uit de 17e eeuw beide voorzien van mooi houtsnijwerk, twee eenvoudige overhuifde banken uit het begin en midden van de 20e eeuw, zes koperen kaarsenkronen uit de 17e eeuw en een aantal grafzerken, 15e, 16e en 17e -eeuws, waaronder een tweetal priestergraven. Ook is er nog grafkelder aanwezig met het opschrift ‘Dit graf nooit te openen’. Bijzonder is dat deze kerk is voorzien van een zestiental fraaie gebrandschilderde ramen voorstellende, de geschiedenis van het dorp Strijen en Bijbelse afbeeldingen. De kerk werd opnieuw volledig gerestaureerd in 1994. De toren is laatgotisch met een versiering van boognissen, gerestaureerd in 1950. Hij is voorzien van een zeer oude toegangspoort

met aan de bovenzijde een ornament. In de toren staat een oud uurwerk opgesteld. Het kerkgebouw is eigendom van de Hervormde gemeente van Strijen en de toren is in eigendom bij de gemeente Strijen. Beide zijn Rijksmonument. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: Geopend voor publiek Gereformeerde Kerk aan het SpuiGereformeerde Kerk aan het SpuiGereformeerde Kerk aan het SpuiGereformeerde Kerk aan het Spui Het historische Knipscheerorgel van 1844 is te bezichtigen. Gedurende de gehele dag worden er ‘inloopbespelingen’ gehouden op het Knipscheerorgel. Bezoekers mogen het orgel bespelen. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: Gedurende de gehele dag kan het orgel bezichtigd en beluisterd worden. In overleg

met de heer A.

Den Ouden kunnen vocalisten en instrumentalisten zich aanmelden om

begeleid te worden bij het orgel (graag voor eind augustus aanmelden, 078-6742705). Om 14.00 uur en om 15.00 uur begint een half uur durende uitvoering van orgelmuziek en dans door leerlingen van dansstudio Gwendolyn uit ’s-Gravendeel. LichtopstandLichtopstandLichtopstandLichtopstand Buitendijk Strijensas Op de oevers langs de Nederlandse binnenwateren komen nog diverse lichtopstanden voor, die afhankelijk van hun situering worden aangeduid als oever- of Havenlicht. Dit op een geheel ijzeren constructie staande havenlicht aan het Hollandsch Diep en op het zuidelijke punt van de haven van Strijensas, is waarschijnlijk omstreeks 1870 geplaatst als navigatiebaken en havenlicht, op de plaats waar zich daarvoor al een ‘vuur’ bevond. Het havenlicht kan zowel gebouwd zijn in opdracht van het Ministerie van Waterstaat als van het Ministerie van Oorlog omdat de kust bij Strijensas namelijk deel uitmaakte

van de Stelling Hollandsch Diep en Volkerak. De lichtopstand is in de winter 2005/2006 geheel gerestaureerd. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: Er is een schelpenpad aangelegd waardoor het mogelijk is de lichtopstand te bezichtigen. De lichtopstand betreden is op eigen risico. SluiscomplexSluiscomplexSluiscomplexSluiscomplex Buitendijk Strijensas Complex van schutsluis en ophaalbrug. Strijen was lange tijd een belangrijk verkeersknooppunt en had tot in de 20e eeuw veerverbindingen met Moerdijk en Zevenbergen. Rond 1650 werd het havenkanaal van Strijen verlengd tot aan het huidige Strijensas, dat is genoemd naar de schutsluis (=sas), die uitwatert op het Hollands Diep. De oude waterkering werd in 1848 vervangen door de huidige schutsluis,

die is voorzien van vier paar sluisdeuren. De sluisdeuren zijn zogenaamde puntdeuren, waarvan de hoogste bij hoog water als vloeddeuren fungeren. De uit giet- en welijzer samengestelde, dubbele ijzeren ophaalbrug over de sluiskolk verving in 1908 zijn houten voorganger. De sluis is gerestaureerd en verlengd in 1926 en opnieuw gerestaureerd in 1960. In dat laatste jaar zijn ook de houten vloeddeuren vervangen door deuren van plaatstaal. De sluis en de brug vormen een ensemble met het nabij staande veerhuis. De brug is begin 2010 volledig gerestaureerd. VlasroterijVlasroterijVlasroterijVlasroterij Schenkeldijk- nabij Kooilandsedijk 43a De Hoeksche Waard stond in de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw bekend om de teelt en verwerking van vlas. In de Hoeksche Waard stonden in het verleden tal van vlasfabriekjes. De vlasroterij aan de Kooilandsedijk in Strijen is de laatst overgebleven vlasroterij met schoorsteen, (in de Hoeksche Waard en voor zover bekend ook in Zuid-Holland), die ook als zodanig gebouwd is. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: Tijdens de Open Monumentendag wordt in het gebouw door Architektenburo Roos en Ros informatie gegeven over de restauratie

van de fabrieksschoorsteen, dat vlak na Open Monumentendag zal starten en voor het eind van het jaar gerealiseerd zal zijn. Het thema Nieuw gebruik-Oud gebouw heeft een aantal kunstenaars geïnspireerd om de vlasfabriek een werkweek lang in gebruik te nemen als kunstfabriek. Vanaf 6 september zal op de werkvloer kunst gemaakt en

geëxposeerd worden. Tijdens Open Monumentendag wordt de kunstmanifestatie in samenwerking met het publiek afgesloten. Geopend voor publiek (bij regen zijn laarzen aanbevolen)

Dit jaar wederom opengesteld:Dit jaar wederom opengesteld:Dit jaar wederom opengesteld:Dit jaar wederom opengesteld: LandarbeidershuisjeLandarbeidershuisjeLandarbeidershuisjeLandarbeidershuisje Oudendijk 104 te Strijen Deze historische woning uit 1865 staat nagenoeg op de gemeentegrens met de gemeente Binnenmaas bij het dorp Westmaas. Het is een typische woning met onder meer een rieten kap. In de volksmond wordt het huisje ook wel aangeduid als Het Witte Huis, English cottage of Hans en Grietje woning. Een dergelijke woning is uniek voor

de Hoeksche Waard. Een aantal originele kenmerken uit het verleden is: op de eerste verdieping: de balken die het dak ondersteunen en een houten trapluik, met touw en grote steen, die dicht ging in strenge winters en in de schouw een zogenaamd hammenluik. In de woonkamer naast de kachel een spies waar de hammen opgeprikt werden. In de keuken (waarschijnlijk) rode boerenplavuizen en de oud Hollandse witjes. Bekend is dat in de jaren '60 van de vorige eeuw een gezin met vijf kinderen in dit kleine huisje woonde. De woonkamer fungeerde toen als een soort werkplaats.

Schelpweg 8Schelpweg 8Schelpweg 8Schelpweg 8

Een eind 19e eeuws vrijstaande villa tegen de kern van Strijen gelegen aan de Schelpweg. Een duidelijk herkenbaar woonhuis, eigenlijk niet passend in deze streek.

Een voorgevel die symmetrisch is ingedeeld met een balkon aan de voorzijde. Het geheel wordt gecompleteerd met een koetshuis met originele paardenhoofden aan de muur welk recentelijk in zijn geheel is gerestaureerd. Het perceel wordt gescheiden door een typisch rijk versierd gietijzeren tuinhek.

NIEUW:NIEUW:NIEUW:NIEUW:

Kantoorpand Overwater Kantoorpand Overwater Kantoorpand Overwater Kantoorpand Overwater Kerkstraat 54 te Strijen

(het voormalige gemeentehuis van Strijen)

Overwater is gevestigd in het voormalige gemeentehuis van de gemeente Strijen. Het pand is gebouwd in 1928 in de stijl van de Amsterdamse School. Wat het gemeentebestuur ertoe heeft gebracht voor dit toen hypermoderne ontwerp te kiezen, is tot op de dag van vandaag onduidelijk. Het gemeentearchief leert alleen dat er een raadslid was, die vond dat er geen nieuw gebouw moest komen 'omdat het einde der dagen nabij was'. Een ander raadslid was van mening dat de ambtenaren maar gehuisvest moesten worden in leegstaande gebouwen. Bij de herinrichting van het gebouw is gewerkt met de primaire kleuren van de oorspronkelijke bouwstijl en zijn zoveel mogelijk oorspronkelijke ornamenten in stand gehouden. In de voormalige Raadzaal zitten zes prachtige glas-in-lood ramen, ontworpen door de 'De Stijl' kunstenaar Huszar. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: Tijdens de Open Monumentendag 2011 is de Raadzaal te bezoeken.... NIEUW:NIEUW:NIEUW:NIEUW: De LindenhoeveDe LindenhoeveDe LindenhoeveDe Lindenhoeve Mookhoek 111 De boerderij is gebouwd omstreeks 1796 in opdracht van familie De Vos. De familie De Vos heeft hier tot 1953

gewoond. De monumentale lindeboom bij de ingang is geplant in 1912 en is de oudste en – met een stamomtrek van 3,5 m. – ook de grootste in de Hoeksche Waard. Aanvankelijk vormde hij samen met een andere lindeboom een paar aan weerszijden van de poort, zoals dat gebruikelijk was in de streek. Eén linde bezweek echter in 1953 na de watersnood. De Lindehoeve dankt zijn naam aan de overgebleven monumentale lindeboom. Van 1968 tot de komst van de HSL boerde hier de familie De Lijster, in vrouwelijke lijn nakomelingen van familie De Vos. De boerderij, inmiddels in bezit van HW wonen, wordt momenteel verbouwd en gerestaureerd. Door de herontwikkeling wordt in de boerderij een dagopvang, afgestemd op 12 cliënten, een logeerafdeling voor 5 cliënten, 22 appartementen en een gemeenschappelijke ruimte gemaakt voor de stichting Cavent. Deze stichting biedt huisvesting aan

mensen met een verstandelijke beperking. De restauratie omvat voornamelijk het casco en de buitenkant van de boerderij. Daarnaast worden er twee nieuwe verdiepingen gemaakt in de schuur om plaats te bieden aan de nieuwe bestemming van het pand. De uitdaging zit hier vooral in de aansluiting van het nieuwe werk op het bestaande gebouw. De bouwwerkzaamheden zijn begin dit jaar gestart en zullen naar verwachting begin 2012 worden afgerond.

GEMEENTE KORENDIJKGEMEENTE KORENDIJKGEMEENTE KORENDIJKGEMEENTE KORENDIJK GOUDSWAARDGOUDSWAARDGOUDSWAARDGOUDSWAARD WoonboerderijWoonboerderijWoonboerderijWoonboerderij Molendijk 73 Boerderij, evenwijdig aan de dijk, bestaande uit een gepleisterd woonhuis onder pannen zadeldak, met een aangebouwde gepotdekselde stal met deels een rieten dak. De boerderij dateert uit de 18e eeuw. Het woonhuis heeft vensters met zesruitsschuiframen en luiken in karakteristieke kleuren voor de Hoeksche Waard. Tijdens Open MonumenteTijdens Open MonumenteTijdens Open MonumenteTijdens Open Monumentendag 2011:ndag 2011:ndag 2011:ndag 2011: Deze boerderij is op zaterdag 10 september aan de buitenkant rondom te bezichtigen. De vlasschuur is zowel binnen als buiten te bezichtigen.

Korenmolen “Windlust”Korenmolen “Windlust”Korenmolen “Windlust”Korenmolen “Windlust” Molendijk 65 Deze ronde bakstenen molen dateert uit 1694 en is daarmee tevens de oudste en in bedrijf zijnde molen van de Hoeksche Waard. De lichtgeel met groen geschilderde baard draagt het opschrift ‘Windlust ANNO 1694’. Een gevelsteen aan de zuidzijde met het opschrift B.A.L. is wellicht van de eerste eigenaar van deze molen. De gemeente Korendijk is thans eigenaar van deze molen. In 2001 is groot onderhoud aan de molen afgerond. Bij een eerdere restauratie uit 1978 is de witte laag witsel van de molenromp verwijderd. Bij de laatste onderhoudsbeurt zijn voegen en scheuren in de romp hersteld. Ook is de fundering hierbij voorzien van een betonnen ringbalk. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: De molen is op zaterdag 10 september opengesteld voor het publiek. Nederlands Hervormde kerkNederlands Hervormde kerkNederlands Hervormde kerkNederlands Hervormde kerk Dorpsstraat 19 Rechthoekige zaalkerk met houten tongewelf en trekbalken, verlicht door rondboogvensters, 18e eeuw. Eenvoudige toren met ingesnoerde naaldspits, waarschijnlijk uit 1721. Tot de inventaris behoren: een preekstoel in Lodewijk XVI-

vormen met koperen lezenaar en doopbekkenhouder. Een doophek met koperen doopboog uit dezelfde tijd en voorzangerlezenaar. Vier eenvoudige banken, waarvan twee met overhuiving, 18e eeuw. Enkele grafzerken uit de 16e en 17e eeuw. Eenklaviers orgel, in 1809 gemaakt door P.J. Geerkens. In 1982 gerestaureerd door Leeflang Orgelbouw. In 2007 is de kerk op ingrijpende wijze gerestaureerd.

PIERSHILPIERSHILPIERSHILPIERSHIL Korenmolen ‘Simonia’ Korenmolen ‘Simonia’ Korenmolen ‘Simonia’ Korenmolen ‘Simonia’ Molendijk 39 Deze molen voorzien van een bakstenen conische romp is gebouwd in 1845. Voorheen stond hier een achtkantige met riet gedekte molen. In de fraaie gevelsteen aan de oostzijde (wegkant) van de molenromp zijn in reliëf onder andere een leeuw en een kroon uitgehakt. Het bijbehorende jaartal 1714 heeft betrekking op het jaar van indijken van de achtergelegen westelijke polder. In 1845 werd de achtkantige molen vervangen door een ronde stenen molen. De molen is eigendom van de gemeente Korendijk. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: De molen is zaterdag 10 september opengesteld voor het publiek. Nederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde KerkNederlands Hervormde Kerk Voorstraat 20 Rechthoekige zaalkerk, na 1524, in laat gotische vormen met tonggewelven en trekbalken. Noordvleugel uit 1643. Laat-gotische toren met een versiering van boognissen, gerestaureerd omstreeks 1964. Tot de inventaris behoren een preekstoel met lezenaar, doopbekkenhouder en doophek,

alles tweede kwart 17e eeuw. Een voorzangerslezenaar, 18e eeuw. Een herenbank met gesneden wapens en toogpanelen, tweede kwart 17e eeuw. Een

herenbank met opzetstuk in Lodewijk XIV-vormen. Vijf rouwborden in gesneden omlijstingen, 1775, 1757, 1760, 1762 en 1794. Een gesneden orgelkas, 18e eeuw. In de toren een luidklok, gegoten door Cornelis Oudrogge te Rotterdam in 1643.

ZUIDZUIDZUIDZUID----BEIJERLANDBEIJERLANDBEIJERLANDBEIJERLAND Korenmolen ‘ Landzigt’ Korenmolen ‘ Landzigt’ Korenmolen ‘ Landzigt’ Korenmolen ‘ Landzigt’ Molendijk 19 Deze molen met een ronde bakstenen romp dateert uit 1857. Na een felle brand in 1990 is de molen door de destijds opgerichte stichting “Molen Landzigt 1857” op een perfecte wijze hersteld en voorzien van een geheel nieuw binnenwerk zodat de molen thans weer maalvaardig is. Op de donkergroen geschilderde baard staan enkele ornamenten in rood met wit en het opschrift “Anno 1857 Landzigt”vermeld.

Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: De molen is zaterdag 10 september opengesteld voor publiek. . . .

NIEUWNIEUWNIEUWNIEUW----BEIJERLANDBEIJERLANDBEIJERLANDBEIJERLAND Molen ‘de Swaen’ Molen ‘de Swaen’ Molen ‘de Swaen’ Molen ‘de Swaen’ Spuidijk 29 Deze molen, die voorheen de naam ‘Windlust’ had, is aan de noordwestkant bepleisterd. Op de sierlijk donkergroen geschilderde baard staan twee zwanen afgebeeld en tussen de witte randen het opschrift: 17 DE 03 SWAEN. Ook een gevelsteen op de oostzijde met het opschrift II V D B met er onder M A V D M en 1703 verwijst naar het bouwjaar. Na een brand in 1931 werd de molen een jaar later weer opgebouwd met materialen van een kleinere korenmolen uit Strijen. Toen de molen geheel wit gemaakt was, werd hij ‘De Swaen’ genoemd. Eind jaren tachtig is deze laag witsel weer van de molenromp verwijderd en kwamen de huidige ijsselsteentjes weer te voorschijn. Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011:Tijdens Open Monumentendag 2011: De molen is zaterdag 10 september geopend voor publiek.