WELKOM (M)Eetbare Duurzaamheid

Blonk Consultants

Kasteel Woerden

30 November 2016

1

G i v i n g s h a p e t o s u s t a i n a b i l i t y

Relatiedag 2016

(M)Eetbare duurzaamheid Verduurzaming van het voedselsysteem: gaan we vooruit

Hans Blonk Directeur Blonk Consultants

Kasteel Woerden

30 November 2016

3

Menu van de avond (M)Eetbare duurzaamheid

1. Waar staan we nu: met een terugblik op de afgelopen 5 jaar

2. Waar werken we aan

3. Ierse inspiratie

4. Hoe gaan wij verder: (m)eetbare duurzaamheid

5. Hoe gaat u verder: expertpanel

6. Napraten: hapje & drankje

4

5

1. Waar staan we nu Met een terugblik op de afgelopen 5 jaar

Blonks visie & missie

Meten is weten is veranderen, verbeteren, vertellen, etc.

Visie • Een duurzame en gezonde samenleving creëren door oplossingen en

antwoorden te vinden op duurzaamheidsvraagstukken in de agro-food sector.

Missie • Voedsel en agro-professionals helpen met meten en weten van voedselketens

• Eenieder die objectief wil meten is onze klant

6

Wat viel ons op de afgelopen 5 jaar

Nederland 1. Nederlands beleid op verduurzaming voedselsysteem is minimaal

2. Rol NGO’s verandert

3. Verlies aan infrastructuur om verduurzaming te faciliteren

4. Voedingsmiddelenbedrijven zien noodzaak en kansen

Internationaal 1. Andere EU landen geven inspiratie Ierland

2. Europese en internationale brancheorganisaties werken aan analysekader en toolbox om verduurzaming van voedingssysteem te faciliteren

7

8

2. Waar werken we aan

Waar werk(t)en we aan

Activiteiten Voor wie Scope Trend Projecten

1 LCA support: tools, data, sector standaards

LCA uitvoerders en branche organisaties

Internationaal bedrijfsleven

1. PEF 2. GFLI

2 Keten (LCA) studies om te meten, te vergelijken en te verbeteren

Grote Bedrijven Internationaal 3. RVO trendanalyse dierlijke productie 4. Menu van Morgen

3 Consultancy om MVO te implementeren

Grote Bedrijven Nederlandse multinationals

4 Duurzame voeding tools Grote bedrijven; overheden; ngo’s

Europese landen

5 Cursussen voor experts LCA uitvoeders en bedrijfsleven

Internationaal

Meetbare duurzaamheid

9

10

2.1 Product Environmental Footprint PEF

Ontwikkeling Environmental Footprint for products and organizations

1. Wat is het?

2. Waarom?

3. Wie doen er mee?

4. Waar staan we?

5. Hoe gaat het verder?

6. Is het belangrijk?

PEF

1. Wat is het? Een handleiding

12

Een handleiding hoe milieuinformatie uit te

rekenen en te communiceren met een test hoe dit vorm te geven in de

praktijk.

2. Waarom?

Single market for green products

Creëer eenduidigheid in de markt met gevalideerde informatie in standaard format

13

3. Wie doen ermee aan de pilot?

14 non-food pilots:

Batteries and accumulators

Decorative paints

Hot and cold water supply pipes

Household detergents

Intermediate paper product (JRC)

IT equipment

Leather

Metal sheets

Non-leather shoes

Photovoltaic electricity generation

Stationery

Thermal insulation

T-shirts

Uninterruptible Power Supply

Overzicht van de pilots

14

11 food pilots:

Beer

Coffee

Dairy

Feed for food-producing animals

Fish

Meat (bovine, pigs, sheep)

Olive oil

Packed water

Pasta

Pet food (cats & dogs)

Wine

15

> 50% van de markt

Anheuser Busch InBev

BIER (Beverage Industry Environment Roundtable)

Carlsberg

European Aluminium Association (EAA)

European Container Glass Federation (FEVE)

Heineken

SABMiller

Voorbeeld bier pilot

4. Waar staan we?

Oplevering van finale PEFCRs testen van communication vehicles

16

Project afgelopen in Februari 2017

5. Hoe gaat dit verder?

• Er komt beleid aan, maar wat voor beleid is onduidelijk

• Ook over de vervolgstructuur voor het onderhoud en maken van PEFCR’s is nog veel onduidelijkheid

Vervolgstappen

17

18

6. Is het belangrijk? Ja, want partijen communiceren milieudruk van voedingsmiddelen

QUESTIONMARK: duurzame keuzes MILIEUCENTRAAL: milieuperformance VOEDINGSCENTRUM: duurzame keuzes

RIVM / PBL: nulmeting voeding BEDRIJVEN: milieuperformance

Met een methodiek die nog niet verankerd is

6. Is het belangrijk?

Herijking van communicatie gewenst bij:

Questionmark

Voedingscentrum

Milieucentraal

En anderen

Hoe preciezer hoe groter het huiswerk

Consumentencommunicatie

19

20

2.2 Global Feed LCA Institute GFLI

Global Feed Lifecycle Institute

1. Wat is het? Een project dat een instituut moet worden om feed LCAs te faciliteren

2. Waarom? De EU en NA feed industrie wil feed bedrijven en feed gebruikers faciliteren in het verminderen van de milieudruk van feed door inzicht in milieuperformance en verbetermogelijkheden

3. Wie doen er mee? Brancheorganisaties en bedrijven uit EU en NA, met aansluiting van FAO en doel is werelddekking

21

Global Feed Lifecycle Institute

4. Waar staan we? 2016-2017 Opzet van LCI database voor EU en NA

Doorontwikkeling van Feedprint tool tot een internationale tool

5. Hoe gaat het verder? Nu nog project maar moet blijvend instituut worden

6. Is het belangrijk? Ja!!

22

23

2.3 Trendanalyse broeikaseffect dierlijke productie Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)

Berekening van broeikaseffect van dierlijke productie voor:

Op basis van een simpele modellering

1. Wat is het? Trendanalyse dierlijke productie

24

1990 2000 2010 2030 2050

Melk af boerderij

Vers varkensvlees af slachterij

Vleeskuiken af slachterij

2. Waarom?

Input voor brochure

Kennis over verwachte en mogelijke ontwikkeling van impact van dierlijk productiesystemen is belangrijk voor: beantwoording van de vraag hoe we de wereld moeten voeden.

verantwoording van impact naar de burger

Project kan sector en overheid helpen om monitoring van de product- en ketenprestaties van Nederlands product op te starten

25

3. Resultaat? Rapport opgeleverd: wat staat erin

26

ACHTERGRONDSYSTEEM

-1.000

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

Totaal Aangekocht voer Eigen voerteelt Dierhouderij Afvoer en verwerkingmest

Slachterij/ verwerking

1990

2012

2020

2030

2050

BAU scenario 2050

3. Resultaat Varkens

27

3. Resultaat

-500

0

500

1.000

1.500

2.000

Totaal Aangekocht voer Eigen voerteelt Dierhouderij Afvoer en verwerkingmest

Slachterij/ verwerking

1990

2012

2020

2030

2050

BAU scenario 2050

Zuivel

28

4. Hoe gaat het verder? 5. Is het belangrijk?

Dat weten we niet …

Ja! Het is cruciaal dat je als sector weet hoe je product duurzaamheidsperformance kan ontwikkelen om je ‘license to produce’ te behouden of te verwerven.

29

30

2.4 Menu van Morgen Gezond & duurzaam eten

31

1. Wat is het? Menu van Morgen

• Onderzoek voor Natuur & Milieu

• Een analyse van hoe we gezond en duurzaam kunnen eten in 2030 met een doorkijk naar 2050

Menu van Morgen Natuur & Milieu

2. Waarom?

Groeiende wereldbevolking 9.6 mld in 2050

Verandering in voedingspatroon meer dierlijk

Klimaatverandering: aandeel 20-30%

Beslag op natuurlijke hulpbronnen: landbouwgrond, fossiele energie, fosfaat

Welvaartsziekten obesitas, hart- en vaatziekten

Voedselzekerheid

Grote issues in de voedselketen

32

2. Waarom? Urgentie: Hoe ver moeten we omlaag?

33

Huidig 2010

Projectie 2030

Projectie 2050

Broeikasgasemissies wereldwijd

Totaal (Gt CO2eq) 49.1 35.3 21.4 <2°C stijging aannemelijk

Wereldbevolking UN gemiddeld (mld) 6.92 8.42 9.55

Gebruiksruimte voedsel (kg CO2eq/p/dag) 3.45 2.12 1.28 Nu Nederland: 3.83 kg CO2eq/p/dag

Vlees, vleeswaren en gevogelte

Melk en melkproducten

Alcoholische en niet-alcoholische dranken

Kaas

Groenten

Vetten, oliën en hartige sauzen

Brood

Soepen

Noten, zaden en snacks Fruit

Gebak en koek

Vis

Aardappelen

Bijdragen aan BKG emissies

Vlees, vleeswaren en gevogelte

Melk en melkproducten

Alcoholische en niet-alcoholische dranken

Kaas

Groenten

Vetten, oliën en hartige sauzen

Brood

Soepen

Noten, zaden en snacks

Fruit

Gebak en koek

Vis

Aardappelen

Graanproducten en bindmiddelen

Suiker, snoep, zoet beleg en zoete sauzen

Eieren

Hartig broodbeleg

Samengestelde gerechten

Peulvruchten

Sojaproducten en vegetarische producten

Huidige voeding Waar is de winst te halen?

34

3. Resultaat?

35

• Meer groenten en peulvruchten • Meer noten • Meer brood • Iets minder zuivel • Veel minder vlees en kaas • Veel minder dranken • Vegetarische vervangers doen het

goed, mits toevoeging van vitaminen

4. Hoe gaat het verder?

• Resultaten voor 2030 zijn goed in lijn met nieuwe adviezen over gezonde voeding van voedingscentrum

• Actie bij Jumbo was geen groot succes

36

5. Is het belangrijk?

Ja! het duurzame voedingsvraagstuk benaderen met behulp van optimalisatietechnieken heeft een enorm potentieel.

37

38

3. Ierse inspiratie Origin Green

Origin Green

1. Wat is het?

2. Waarom?

3. Wie doen er mee?

4. Waar staat het?

5. Hoe gaat het verder?

6. Is het belangrijk?

Ierse inspiratie

40

1. Wat is het? Een nationaal verduurzamingsinitiatief voor voedsel productie

De belofte van Origin Green is nog nooit eerder vertoond. Het is het enige duurzaamheidsprogramma ter wereld dat op nationale schaal actief is. Hierin zijn verenigd de regering, de private sector en via Bord Bia (de Ierse levensmiddelenorganisatie) de voedselproducenten.

Via dit programma, dat onder toezicht staat van een onafhankelijke instantie, kunnen Ierse boeren en producenten meetbare, duurzame doelstellingen vaststellen en behalen. Deze zijn gericht op het terugdringen van milieueffecten, het effectiever bijdragen aan lokale gemeenschappen en het beschermen van de uitzonderlijk rijke natuurlijke hulpbronnen die Ierland bezit.

Origin Green Ierland

2. Waarom?

• De wereld heeft behoefte aan groene en duurzame landbouw (veehouderij) producten

• Ierland kan die leveren en kan daarmee hun export verbeteren en meer verdienen

• De ambitie is om de kleinste milieuvoetafdruk van Europa te hebben

41

3. Wie doen er mee? “Iedereen”

42

43

4.Waar staat het?

Export en productie van Iers product groeit sinds 2009

Focus op Broeikaseffect, Water en Biodiversiteit

Ongeveer 90% van farms doen mee

90.000 Carbon Footprint Assessments uitgevoerd monitoring voor verbetering

Highlights uit ‘Sustainability report 2015’

44

5. Hoe gaat het verder?

Programma loopt door tot 2025

Voortgaande monitoring en verbetering

Sterke internationale communicatie

6. Is het belangrijk?

Het laat zien hoe je duurzaamheid integraal in de voedingsmiddelen sector in een land kan implementeren

Het levert de sector een nationale en internationale license to operate en business op

Er wordt samengewerkt

Er is een perspectief

Zouden wij dit in Nederland ook niet moeten kunnen?

Jaaaaaaaaaaaaaa!

45

46

4. Hoe gaan wij verder

Doen waar we goed in zijn

Onze focuspunten: Life Cycle Assessment (LCA)

Thema’s: Broeikaseffect, Landgebruik, Water

Sectorstandaards

Databases en tools

Lokale issues door ontwikkelen (bestrijdingsmiddelen, nutriënten, water)

Duurzame voeding: tools voor bedrijven en onderzoek door ontwikkelen

MVO ontwikkelen en implementeren binnen bedrijven

Ambitie: Nederland meer op Ierland laten lijken

Focuspunten

47

EXPERTPANEL o.l.v. Frits Kremer

Woerden

30 november 2016

50

(M)Eetbare Duurzaamheid

Relatiedag Blonk Consultants

Frits Kremer

Voorzitter Foodpolicy NL

30 november 2016

Stelling

De aandacht voor hypes gaat ten koste van duurzaamheid

Blonk Consultants Relatiedag

30 november 2016

Kasteel Woerden

Stelling

Weg met de romantiek! De verduurzaming zal technologisch bepaald zijn

Blonk Consultants Relatiedag

30 november 2016

Kasteel Woerden

Stelling

NGO’s handhaven de status quo

Blonk Consultants Relatiedag

30 november 2016

Kasteel Woerden

Stelling

De overheid laat het afweten

Blonk Consultants Relatiedag

30 november 2016

Kasteel Woerden

Stelling

Fabrikanten opereren afwachtend en defensief

Blonk Consultants Relatiedag

30 november 2016

Kasteel Woerden

Stelling

Supermarkt is regisseur van het verkeerde stuk

Blonk Consultants Relatiedag

30 november 2016

Kasteel Woerden

Drie potentiële game changers

1. Overheid treedt eindelijk op

2. Voedsel wordt onderdeel van corporate governance

3. Concurrentiestrijd barst los

Blonk Consultants Relatiedag

30 november 2016

Kasteel Woerden

59

Tijd voor een hapje & drankje In de gewelven