‘126 Negende Predikatie,

anderen waren er bij, maar de Geest noemt zeniet. Dit weten we dat het lievelingen en discipelenC hristi waren, want hij noemt ze: Kinderkens,hebt gij niet eenige toespijse, Joh. 2 1 : 5. Aange-naam voSr hen te hooren ‘t getuigenissc dat deHeere hier van hen geeft. Zij hadden zulke vlekkenniet geIijk Petrus ; zij hadden hem wel allen ver-laten; de Heere zegt dan : kom, Simon hebt geMij liever dan deze ? Mogten zijne gedachten nietvermenigvuldigen, mogt hij niet wel zeggen: mijis bange? Wat zal ik antwoorden ? Mogt hij nietwei z e ggen : wel, Heere, waaromdat zoo partikulier ? Want hij wist

vraagt Ge mijhet einde niet

waarom Christus dit vroeg. Mogt hij niet welgezegd hebben : wel, Heere, Gij vroegt op een’anderen tijd zoo particulier niet; Gij deed het in‘t generaal als Gij zeidet : Wie seggen demenschen, dat Ick de Sone des menschen ben?Matth. 16 : 13; nu doet Gij ‘t aan mij in‘t bijzonder, ‘Ja, Simon, de Heere heeft er bil-lijke

I .redenen toe. Weet ge wat voor redenen ?Vooreerst, wel de Hecre wou eens den

ganschen geest uithalen, om hem eene openbareboete te laten doen. Wel, daar is Johannes, diestond ngg onder Mijn kruis, dien -sprak Ik aanen zeide: Siet uwe moeder. Ende van die ureaan nam haer de discipel in sijn huys, Joh. 19 : 27.Hebt gij Mij liever dan deze?

2. Ten tweede, de Heere had er reden toe,hij wou als ‘t ware zeggen : wel, Petrus, gij zijtzoo een voorbarig man, gij zij t altijd de eerste ;‘t is of gij alleen de liefde hadt. Wel, eer Ik. .stierf woudt met mij sterven, ja, gij woudtmet Mij in den dood gaan!

3. Ten derde, Simon hebt gij Mij lieer dandeze? Wel, na Mijne opstandinge gij waart alweer

128 Negende Predikatie,

dat hij nog niet geheel weggeworpen was. Hijwist dat de Hovenier niet met een de rankenafsnijdt, al hangen zij wat verslingerd, maar hijzal ze ophelpen en vastbinden* Zoa wist hij datde Heere ook doen zou, hij wist dat de Heerehem nog liefhad.

2. Ten tweede, hij antwoord ernstig: Heere,Gij weet alle dingen. Wat is dat te zeggen? Watgaf Pet& daarmeê te kennen?

1. Vooreerst, eene diepe betuiginge over deAlwetendheid : zoo zeide de halve stamme Manasse :De God der goden, de Heere, die weet het, Israëlzelfs zal het ook weten, Joz- 22 : 22. De duivelkon dat: God weet het, zeide hij in ‘t Paradijs,(Gen. 3. Paulus zeide ook zoo : Heere, Gij weetdat ik U liefhebbe. Dan was ‘t: Want God ismijn getuige, Rom. 1 : 9, Dat was_ dan eene durebetuiginge. .

2. Ten tweede, hij geeft daardoor dit tekennen : hij wil zeggen : ik wil mij zelvenwel wantrouwen ; ik mogt mij bedriegen.Uwe oogen zien nog naauwer; gij weet h e tbeter dan ik.

3. Ten derde, hij wil zeggen: Heere, ik bener toe gekomen zonder op gedacht te hebben omu te verloochenen, De duivel heeft mij geslin-gerd, hij zocht het mij maar te benemen; Gijweet ook hoe de duivel met mij omgesprongenheeft.

4. Ten vierde, hij antwoordde modest en zedig,hij wou niet zeggen dat hij den Heere lieverhad dan die anderen; hij had al geleerd dat,die zichzelven verhoogde, zou vernederd worden ;hij wist bij ondervindinge dat de hoogmoed voorden val komt; hij wist dat Jezus gezegd had:Maar zoo wie onder u groot zal willen worden,

over Joh. XXI : 15. 129

die zal uw dienaar zijn, Max. 10 : 43 ; en Maarvele eerste zullen de laatste zijn, ende vele laatstede eerste, Matth. 19 : 30; hij had geleerd modestte zijn,. Zondaar, hoort gij wel, zoudt gìj weleen gast willen zijn, aan die tafel ; tot dit mid-dagmaal ; was u zulk ‘een gezelschap wel aan-genaam? Cìj zoudt wel zeggen: wei, waaromniet? Ik had niet behoeven te schroomen om opdie vraag te antwoorden, want ik heb zulk een’vaI niet als Petrus. Wel, wij antwoorden u:zondaar wie gij zìjt, zìjt gìj geen hater Cods?

G ij zìjt een vijand van naturt en wij vragen uter goeder trouwe: als gij in zulk eene occasiekwam, zoudt gij het al beter gemaakt hebben?Wij vragen U: zoudt gij aan die t-afel gepasthebben? Die de wereld liefhebben, ja, tulkendie eene sterke liefde hebben# Zondaar, hebt geden Heere Jezus lief? Deze vraag alleen willenwij van u beantwoord hebben.

1 l Vooreerst, zoudt gìj wel eenvoudig met_Petrus durven zeggen : ja Heere, Gij weet dat ikU liefhebbe. Immers neen?

2. Ten tweede, zoudt gij uwe bewijzen durvenvoortbrengen ? weet gij welke die bewijzen zijn,waaraan dat ge kennen zult of uwe liefde opregtis? Hieraan zult gij het weten.

1. Vooreerst, hebt gij ooit met den Heere zooin onderhandelinge geweest dat ge hebt kunnenbetuigen en zeggen : Heere, liever wil ik het almissen, als ik U maar genieten mag; goed, bloed,leven, liever was ik bailing dan zonder U te1leven.

2. Ten tweede, ais het schepsel en de Heerein oppositie komen, wat zoudt gij kiezen? Kuntgij in waarheid zeggen : wat is rijkdom, wat iseere, wat in aanzien, wat is weelde en voorspoed ?

9

130 Negende Predikatie,

Dat te bezitten of te missen kan mij noch ge-lukkig, noch ongelukkig maken; maar het genotof het gemis van uwe gemeenschap, daarin be-staat alleen mijn geluk of ongeluk.

3. Ten derde, kinderen Gods, legt uw hartebij de stukken. Als het u alles wel ging naarhet uitwendige en naar de wereld, kunt gij danzeggen : ai had ik het ai dat mij lust te en Gi jverbergt uw aangezigte, zoo ga ik aI kwi jnendedaarheen en worde mager, zegt zoo eene liefheb-bende ziele.

4. Ten vierde kunt gij zeggen: Heere, doethet de liefde niet dat ik in eenzaamheid diestiIIe tranen voor U uitstort en dat al maar omU te genieten ? Wel , waarom? Lees en hoor .Als omdat ik U Iiefhebbe.

5. Ten vijfde, Heere, waarom zou ik zoo een’*onverzadelijke honger en dorst hebben naar hei-ligheid, als ik U niet liefhadde. a

6, Ten zesde, waarom zou ik uwe kinderenliefhebben? Wel, ik zal de uitspraak doen, zegt

Heere, Gij weet aIle dingen, Gij weet ookZZ ik U liefheb; ik heb het gezegd met mijn’mond, ik schrijf het met mijne hand, ik roepeU tot getuige. Kinderen Gods, laat het u nooitte naauw zijn als de Heere .u dat vraagt. Zegt

3 niet, gelijk Jozephs broeders : Die man vraagdezeer naauwe naar ons, Gen. 43 : 7. Maar zegtook nooit: Heere ik heb U liever als de an-deren. ‘t Was den Heere Jezus zoo aangenaamdat Petrus ZOO modest en zedig antwoordde.De Heere zeide e r o o k op: ‘t Is wel, alseen man, Ik heb nu ‘genoeg uit uwen mond.Hij die door ‘t intrekken van zijn’ naam alseene zachte censure gebruikte, die herstelt hemweer in de bedieninge; want Jezus zeide: weid

over Joh. XXI : 15. 131

nu weér mijne lammeren; Ik stel u weêr tot eenApostel !

En als ge den Heere zoo hartelijk liefhebt,blijft in zijne liefde, kinderen Gods, en niets zalu van zijne liefde scheiden, duivel, noch wereld,want Hij heeft ze lief met eene eeuwige liefde!Amen.

Gepredikt te Middelburg, op Womsdag-morgen.29 Maart 1713.

T I E N D E . P R E D I K A T I E ,

over

JOHANNES 1: 29.

Ziet h e t Lam Qods, d a t de xo~ule dw wweldwegneemt.

Wij lezen Job. 32 : 18-20, dat Elihu zegt: :Want ik ben der woorden vol; de geest mijnesbuiks benaauwt mij. Ziet, mijn buik is als dewijn, die niet geopend en is ; gelijk nieuwe leder-zakken zoude hij bersten. Ik zal spreken, opdatik voor mij lucht krijge. Zoo gaat het somtijdsmet den mensch; zoo was eens Jozeph gesteld;daar staat ; hij kon zich niet langer bedwingenvoor zijne broeders, hij was ook der woorden vol,hij mogt ook spreken opdat hij lucht kreeg, ‘t hoogewoord rogt er uit, het was: Ik ben Jozeph ; leeftmijn vader nog? Gen. 45 : 3.Zoo.was eens Jeremiagesteld ; hij zeide: Ende ik bemoeide mij om teverdragen, maar en konde niet, Jer, 20 : 9. Waser iemand der woorden vol, ‘t was Johannes deDooper, al zelfs in zijns moeders lijf sprong hijop ; hij was der woorden vol om zijne commissieuit te voeren, om den weg van zijn’ He& enMeester te bereiden ; hij was der woorden vol,om elk aan te zetten tot zijn behoud ; ‘t was :Gij adderen gebroedsels, wie heeft u aangewezente vlieden van den toekomenden toorne? Matth.

134 Tiende Predikatie,

woorden : Des anderen daags zag Johannes jezumtot hem komende, vs. 29.

11. Ten tweede, het getuigenis dat hij van den IHeere Jezus gaf.

111. Ten derde, hoe hij hen opwekt. 51 I De gelegenheid dan. Des anderen d=ws . .;

zag Johannes Jezum tot hem kom en,1. Ten eerste, door die woorden : des anderen

daags wordt s6mtijds gezegd: een korten tijddaarna. Zoo was ‘t met Jakob ; hij zeide totLaban : Geeft mijne huisvrouwe, want mijne dagenzijn vervuld, dat ik tot haar inga, Gen. 29 : 21,en dan nog eens: Ik zie uwes Vaders aangezigte,dat het tegens Mij niet en is, als gisteren endeeergisteren, Gen. 31 : 5.

2. Ten tweede, men kan ‘t bepaaldelijk nemendes anderen daags, het kan beide waar zijn.Neemt h te zoo ge wilt. Maar hij zag Jezus tothem komende. Waarom kwam de Eieert Jezustot Johannes.

1. Ten eerste, om te erkennen voor het volkw-ie dat Joh annes was, om te toonen’dat hij Elias .de voorlooper was.

2. Ten tweede, om van Johannes gedoopt teworden.

3. Ten derde, om zich aan Johannes bekendte maken, dat hij de Zone C’ods was, opdat Jo-hannes niet missen zou.

4. Ten vierde, om ook aan de schare bekend

,

te worden. ~Maar hoe kende Johannes Hem, want de Geest

was nog niet nedergedaaid op Hem ?1. Vooreerst, Johannes kende. Hem als een

particulier persoon, want zij waren vrienden,maar hij kende Hem nog niet in zijne bedie-.nmge,

over Joh. 1: 29. 135

L. Ten tweede, Johannes kende Hem; geenwonder, het volk kende Hem, want zij zeiden tIs deze niet de zone des timmermans, Matth. 13:55. Maar zij kenden Hem niet in ‘t private !e-ven, want zij hadden nog geene Goddel i jkheidin Hem gezien. Johannes zag dan Jezus. Hoevelen hadden begeerd om Hem te zien ! 200zegt Jezus: Vele Propheten ende Koningen hebbenbegeerd te zien, hetgene gij ziet,’ Mat&. 10 : 24.Daar was gezegd : Zoo Hij vertoeft, verbeidtHem, want Hij zal gewisseli jk komen, Hij enzal niet achterblijven, Hab. 2 : 3. Hier kon hijzeggen : Hetgene wij dan gezien ende gehoordhebben, dat verkondigen wij u, 1 Joh. 1 : 3.

11 l Nu hebben wij dan ons tweede stuk.Wat attestatie geeft hij van den Zone Cods ?

Hij zegt : Ziet h e t L am Cods, dat de zonde der ’wereld wegneemt, Christus wordt meermalen zoogenoemd, Wij denken dat Johannes zag op ‘tPaaschlammetje, dat geslacht moest worden tus-schen twee avonden.

Wel, waarom wordt Jezus hier genoemd hetLam Cods?

1 l Vooreerst, daar is eene zoete overeenkomst ;een lam of schaap is een gering dier, Wei, 200_was ‘t met den Heere Jezus, Want Hij is als eenrijsken v o o r zijn aangézigte opgeschoten, endeals een wortel uit een dorre .zarde ; Hij en haddegeene gedaante noch heerli jkheid, Jes.. 53 : 2.

2 . T e n t w e e d e , een lam is een nuttig dier,zijne wol dient tot kleeding, zijne melk tot drank,zijn vleesch tot spijze. Maar zoo is ook de HeereJezus. Was Hij niet nuttig ? 6, Daar is nut inzijne geboorte, dood, opstandige, hemelvaart, ‘tzitten ter regterhand ; de wederkomste ten oor-d e e l ! ‘t Is altemaal nutt ig voor z i jn volk . Hi j

136 Tiende Predikatie,

is die geestelijke spijze en drank voor de zieie,J%j heeft ook een kleed voor haar.

3. Ten derde, een schaap is een zachtmoedigdier ; zoo ook Jezus. Een schaap heeft geenehoornen om u te steken, geene tanden om u teverscheuren, geene klaauwen. Zou is ook Jezus*ó, Wat zoekt Hij ze niet te vergaderen ! Hijkon zeggen : Leert van Mij, dat Ik zachtmoedigben, Matth. i 1 : 29. Daar wordt van Mozes’ ge-tuigd dat hij de zachtmoedigste was, maar ditkon men in hooger trap zeggen van den Heere Jezus.

4. Ten vierde, *t is een lijdzaam dier. ZO0ook de Heere Jezus. Als een schaap dat stom isvoor het aangezigte zijner scheerders, alzoo endede Hij zijnen mond niet op, Jes. 53 : 7, enPetrus zegt : dat als Hij gescholden wierd, nietweder en schol& ende als Hij leedt, niet en dreigde :maar gaf het over aan dien die regtveerdelijkoordeelt, 1 Petri 2 : 23, Wij zeiden zoo evente denken dat Johannes zag OP ‘t Paaschlam.Waarom wordt Hij bij ‘t Paaschlammetje verge-leken ? Daarom .

1. Vooreerst het lam werd genomen uit deIammeren ; zoo is de Heere Jezus genomen uit ,.de broederen, waarom Hij in aIles den broederenmoeste gelijk worden, Hebr. 2 ; 171

2. Ten tweede, het Paaschlak moest rein enzuiver zijn, daar mogt geen gebrek aan. wezen.Zoo was de Heere Jezus dat onbevlekte Lam Cods(1 Petri 1). niemand kan eenig gebrek aan hemvinden, noch duivel, noch mensch. hij kon zoovrijmoedig zeggen : Wie van u overtuigt. Mij vanzonde, Joh. 8 : 46. Want zoodanig een Hooge-priester betaamde ons, heilig onnoozel, onbesmet,afgescheiden van de zondaren, ende hooger dande hemelen geworden, Hebr. 7 : 26.

,

over Joh. 1: 29. 137

3. Ten derde, het Paaschlammetje morst zijneigen dood niet sterven ; zoo ook de Heere Jezus.hij mogt niet uit ouderdom sterven. maar in ‘tfrissche van zijn leven mogt hij afgesneden worden,(Jes 53,) Het L am dat geslagtet is. Openb. 13 : 8.

4 l Ten vierde, het Paaschlam mogt alleen ge-geten worden van de bondgenooten ; zoo ook deHeere Jezus. Zij zouden in een verbond met hemkomen, daarom zeide God : Verzamelt Mij mijnegunstgenooten, die mijn verbond maken met of-ferande, Ps. 50 : 5.

5, Ten vijfde, het Paaschlam moest gegetenworden met bitttere saus, zoo moest ook de HecreJezus eerst dat bitter lijden ondergaan. HetPaaschlam moest geheel gegeten worden ; zo0ook de Heere Jezus moest geheel aangenomenworden in al de- bittere ontmoetingen, zoowel alsin voorspoed. Nu zegt Johannes : Ziet het LamCods! Waarom Cods Lam? Hierom

1, Vooreerst, hij is God zelf; wij lezen : aisNathan tot David kwam in de geiijkenis van desarmen mans ooilam, het at van zijne bete, endedronk van zijnen beker, ende sliep in zijnenschoot, 2 Sam. 12 : 3. Het was Gn met hem.Zoo ook is ‘t Cods Lam, ‘t is God zelf, ‘t iséén met Cod.

2. Ten tweede, God heeft dat middel aIleenuitgevonden ; hemel noch aarde kon dat middeluitvinden ; Engelen en menschen waren hier rade-loos ; geen oog had dat ooit gezien

3. Ten derde, Cods Lam ; God heeft hemvan eeuwigheid verordineerd ; hij is al geslagt vanvoor de grondlegginge der wereld ; God heefthem verzegeld.

4. Ten vierde, God heeft hem ontdekt enlaten voorzeggen.

138 Tiende Predikatie,1

5. Ten vijfde, hij is Gods Lam, van den Va-der aan ons gegeven. De andere lammeren wer-den aan God gegeven en opgeofferd, maar diteene Lam heeft God aan den mensch gegeven ;hij heeft hem in de wereld gezonden.

6. Ten zesde, ‘t is dat Lam waardoor God4 met de wereld verzoend zou worden. Hier ge-

tuigt nu Johannes, dat dit Lam Cods de zondeder wereld wegneemt. Zonden zijn er vele, veelin getal, veel in haar soort, van allerlei slag,met bezwarende omstandigheden, tegen ‘t licht

’ des Ceestes, tegen ‘t Woord, tegen het kloppender conscientie, tegen zegeningen, tegen oordee-Ien, tegen Wet en Euangeiium. De zonden zijnklaar, ‘t is niet te verbloemen, dat is niet tebedekken. Zondaar, gij kunt niet zeggen : ikheb geene zonden; want Johannes zegt : Indienwij zeggen dat wij geene zonden en hebben, zooverleiden wij onszelven, ende de waarheid en isin ons niet, 1 Joh. 1 : 9. Alles is toch naakt engeopend voor Gods oogen. Zondaar, wilt gij dezonde bedekken, dat kost al eenige jaren moeiteen dan vergadert gij uzelven toorne als eenenschat, Rom. 11 : 5, als gij uw harte verhardt,

De zonde komt ons voor als een nevel, alseen wolk, Ja, ‘t is voor Cods volk als een zwarelast ; zij zuchten en zeggen : was God met mij

. verzoend, had ik genade in uwe oogen gevonden IWie neemt nu de zonde weg ? Gaat ge bij eenJood, die zal zeggen : de offeranden en de geslag-te beesten, Neen, het bloed van stieren en bok-ken kon de conscientie niet reinigen ! Gaat bij ’11een Remonstrant en vraag hem eens wie dezonde wegneemt. Die zal zeggen : God is barm-hartig, die straft ze niet. Wij zeggen : hebt gedan de schrift niet gelezen ? zoude de Rigter dex

over Joh. 1: 29. 139

gansche aarde geen regt doen, Gen. 18 : 25 ?Zou mijne ziele zich niet wreken aan zulk eenvoìk, als dit is ? Die de minste zonde doet is desdoods waardig. Verdrukkinge ende benauwdheid

I over alle ziele des menschen die het kwade werkt.Rom. 2 : 9 ! Gaat bij een papist en vraag hemwie de zonde wegneemt, Die gaat bij de heili-gen ; door hunne eigene verdiensten. Wij zeggen:dat rantsoen is te kostelijk ; al onze beste wer-ken zijn als een wegwerpelijk kleed! Maar komthier bij Johannes en hij zal zeggen wie de zon-de wegneemt. Hij wees zijne discipelen op datLam Cods. Hoe neemt nu de Heere Jezus dezonden weg ?

1. Vooreerst door een’ borgtocht, als Hij Bor-

k ge werd en de schuld op zich nam ; daaromwordt het zijne zonde genoemd. Hij is urn onzeIovertredinge verwondet, om onze ongeregtigheden

1 is hij verbrijzeld, Jes. 53 : 5, en 8 God, Gij weetI van mijne dwaasheid, ende mijne schulden enlr’ zijn voor U niet verborgen, Ps. 69 : 6, dat ik:II niet geroofd en hebbe, moet ik als dan weder-I geven, vs. 5.

2. Ten tweede, Hij neemt de zonden wegdoor betalinge, door te lijden al wat er te lijden

t’b is. Hij legde hem in de perse, hij droeg den

toorn Cods, die tegen het gansche menschdomì ontstoken was.8’

3. Ten derde, door voImaakte gehoorzaam-,heid. Adam was &rgehoorzaam. En die schuldwas ovtr allen gekomen ; maar door dezen twee-

, den Adam en zijne gehoorzaamheid, zijn er velentot regtvaardigen gesteld, (Rom, 5 : 19,)

4. -Ten vierde, Hij neemt de zonde weg door

1zijne voorbede, als ‘zij struikelen zegt Hij : Vader.reken hun dat niet toe, ‘t is uit zwakheid. Zoo

Tiende Predikatie.

zegt Johannes : Mijne kinderkens, ik schrijve udeze dingen, opdat gij niet en zondigt, endeindien iemand gezondigd heeft, wij hebben eenenvoorsprake bij den Vader, Jezum Christumden regtveerdigen, ‘1 Joh. 2 : 1.

5. Ten vijfde, Hij neemt de zonde wegdoor toepassinge, door wedergeboorte, geloof enal die genadegaven die zij in der tijd onder-vinden en geeft de eeuwige zaligheid. Zoo kun-nen zij zeggen : in denwelken wij de verIossingehebben door zijn bloed, namelijk de vergevingeder zonden, Col. 1 : 14.

Is dit nu voor allen, hoofd voor hoofd ? Isd t voor de meesten ? Is er onderscheid tus-sihen Jood, Griek, Barbaar? Neen, neen! Doorden val der Joden zijn de Heidenen aange-nomen. Johannes zegt : voor de wereld. Zoo is‘t voor allen. Wilt ge Remonstrant worden? 8,Het Woord spreekt bepaaldelijk alleen aan som-migen. ‘t Is zijn volk, zijne schapen, iij’ne kudde,zijne Gemeente. Jezus zegt: Ik bidde voor haar,Ik en bidde niet voor de wereld, Joh. 17 : 9.‘t IS de uitverkorene wereld uit de- wereld. Devromen hooren tot de wereld en de anderen zijnvan de wereld. ‘t Is te zeggen : uit alle geslach-ten, talen en volken. Wel, wij vragen de partijenhebt ge nooit gelezen dat het woord wereld ge-geven wordt aan eene groote menigte? De ge-heele wereld werd beschreven als Jezus geborenwerd. ‘t Is kennelijk dat daar niet kan verstaanworden de geheele wereld. Jaw nog eens, daarwerd gezegd : ziet, de geheele wereld gaat hem na.Joh. 12 : 19. Daar is eene verkiezinge en verwerpinge,

De Remonstranten erkennen een vrijen wil ; wijzeggen de verwerpinge en toepassinge van de za-ligheid gaat naar het welbehagen.

b

I

t

‘4IP)

over Joh. 1: 29. 141

111. Nu zegt Johannes : Ziet het Lam Cods.‘t Welk ons derde stuk is Hoe wil hij hebbendat zij Hem zien ztillen?

1. Vooreerst , ziet Hem met verwonderinge,zegt: wat is de mensch, dat Gij zijner gedenkt?ende de zone des menschen, dat Gij Hem bezoekt?Ps. 6 : 5.

2 . T e n t w e e d e , ziet Hem met nederigheid.Weest in de gestalte van Jacob : ik ben geringerdan alle deze weldadigheden, ende dan alle dezetrouwe, Gen. 32 : 10, En met David : ende w a tzal David nog meer tot U spreken? want Gij kentuwen knecht, Heere Heere, 2 Sam. 7 : 20.

3 . T e n d e r d e , ziet Hem met bli jdschap Hijzegt als ‘t ware : gaat uw harte niet in bIijdschapopen? Abraham uwen vader heeft met verheugingeverlangd, opdat hij mijnen dag zien zoude, ende hijheeft hem gezien, ende is verblijdt geweest, Joh.8 : 56 8, Wat w a s S i m e o n verbhjd als hijzijnen Heere in zijne armen had en hoe loofdehij God! Wel, Johannes sprong van bli jdschapop in zijns moeders lijf.

4, Ten vierde, ziet hem met liefde. Wel, hijheeft u zoo lief dat Hij zich voor u in den doodwil geven. Heeft hij nog uw hart niet genomen ?

5. Ten vijfde, ziet hem met waarachtig geloofLoopt naar hem toe, grijpt en neemt hem aan.

6. Ten zesde, ziet naarstig. Hij zal niet langbij u blijven. Daarom zeide hij : eenen kleinen tijdende gij zult Mij niet zien, Joh. 16 : 16 .

Zietdaar, geliefden, was ‘t niet waar, dat Jo-h a n n e s d e r w o o r d e n vol was ? Ziet, of ‘t n ie tvervuld is : Ziet Ik zende mijnen Engel, die voormijn aangezigt den weg bereiden zal, ende snellijkzal tot zijn Tempel komen, die Heere dien gijliedenzoekt , Mal . 3 : 1. Hier zagen zij hem. Was ‘t

142 Tiende Predikatie,

niet waar dat Johannes de grootste was van vrou-wen geboren, want hij zag hier dien Heere Jezusmet ligchamelijke oogen en nogtans blijft het ookwaar dat de minste in ‘t Koninkrijke Gods is meer-d e r d a n h i j , Luc. 7 : 28. Want de minste kanzeggen : Ch ’ trrs US is het die gestorven is, ja datmeer is die ook opgewekt is, Rom. 8 : 34; Wel-ke overgeleverd is om onze zonden, ende opgewektom onze regtveerdigmakinge, Rom. 4 : 25. Zoomoeten wij ook doen; alleen op hem zien. Dit is .eene goede tijding, geliefden ! Daar is ‘t Avondmaal.Hier is ‘t Lam Gods. Hij komt hier niet in lig4chamelijke gedaante ; maar evenwelzeggen : ziet, daar i s ‘t Lam Gods

. .W lJ

; ‘Itkunnen

wordt ugegeven en gepresenteerd. ‘t Is geen Leeuw omu te verscheuren; ‘t is een Lam, ‘t is vriende-lijk om u naar hem toe te lokken. Zondaar,gij, die er geen deel aan hebt, gij zult evenwel

T;

fnog a l ligtvaardig toetreden, en de anderenzouden wel achterblijven. Wij bidden u, slaatuwe handen niet aan het heilige dat aileen hetvolk Cods toekomt. Zwakken in het geloof wiltge kenteekenen hebben waaraan ge weten kuntof dit Lam ook uwe zonden wegneemt?

1 l Vooreerst, wat maakt u zoo verlegen? Is‘t niet de zonde ? Wat maakt u bedroefd, be-schaamd, smeltende in eenzaamheid ?

IS nietverre staan ;

de zonde ? Wat doet u zo0 vanwat doet u zoo k lagen? Waarom

zegt ge : ik ellendig mensche! wie zal mij verlos-senWaarom

uit het ligchaam dezes doods? Rom. 7 : 24. .zegt ge : hoe durf ik mijn hoofd op-

heffen ? Is ‘t niet de zonde ?2. Ten tweede, is dit uwe tale niet: ik heb

niet, Heere, om behouden te worden; dat LamGods i s ‘t alleen waardoor ik kan behouden

over Joh. 1: 29. 143

worden! Is u wel iets aangenamer dan dat LamCods ?

8

3. Ten derde, wat doet u zoo zuchten omkracht tegen de verdorvenheid ? Wilt ge niet ge-durig naar Hem toe ?

Wij zeggen u die zoo gesteld zijt : gij hebtvrijheid om toe te treden Zegt ge : ik ben ineen verval : wel, dat gebeurt de beste wel ; zieop David, op Salomo. Zegt ge : ik zie Hemniet ; wij bidden : treedt evenwel toe! Gaat zouals ge zijt ! Legt u zoo voor den Heere neer ;hij zal zich laten vinden !

En gij die de liefde van den Hecre geniet,blijft in zijne liefde, en laat de liefde Christi udringen tot wederliefde !

De Heere zegene dit gesprokene en bekrach-tige het op onze harten door zijn’ Geest ! Amen.

Gepredikt te Middelburg, in de Nieuwe Kerk, ‘smorgens den 21 April 1713, bij de Avondmaalviering.

E L F D E P R E D I K A T I E ,

HEBREEN II : 3.

Het is opmerkelijk, dat Salomo zegt : Omdatniet haastelijk het oordeel over de booze daaden geschiedt, daarom is het herte van de kinde-ren der menschen in hen vol om baad te doen,Pred. 8 : 1 1 l De Koning wil zeggen : dat on-gestraft te zondigen, den zondaar verhardt in ‘tzondigen. Dat is eene waarheid, maar na uwehardigheid, ende onbekeerlijk herte vergadert gijuzelven toorn als een schat in den dag des toornsende der openbaringe van het regtveerdig oordeelCods. Of veracht gij den rijkdom zijner goeder-tierenheid, ende verdraagzaamheid, ende lank-moedigheid, niet wetende dat de goedertieren-heid Cods u tot bekeeringe leidt, Rom. 2 : 3, 4.God laat hem somtijds zondigen en de Heerezwijgt stil, (Ps. 50) ; ja, de zondaar wordt welzoo stout in ‘t zondigen, dat h” zegt : waar isde God des oordeels ? Mal. 2 : 17. Hij zou welzeggen : waar blijft het oordeel ? Gij maakt onswat wjs ; alle dingen blijven zoo als zij zijn,

,

want daaren hunne

zijn geene banden tot hunnen doodkracht is frisch ! Maar duurt Cods

Elfde Predikatie, over Hebreën 11 : 3. 145

lankmoedigheid een’ langen tijd, zij zal niet eeuwigduren ; al komt hij niet haastelijk, hij komt zeker.D ta hebben wij gezien in de -eerste wereld, alkwam dat oordeel niet haastelijk ; want de Heerestelde een tijd van 120 jaren in als die tijd ookom was, zoo kwam dat oordeel volkomen, Alkwam dat oordeel niet haastelijk over Sodom enComorra, maar de Heere kwam op dien gezettentijd. flij zegt ; Ik zal nederdalen en bezien, ofzij naar dat geroep ten uitersten toe gedaan hebben.

toen kwam het oordeel zooveel te schrikke-Enlij ker.Cham’swant de

Al kwam het oordeel niet haastelijk overnakomelingen,-Heere zei :

het kwam al evenwel,de mate harer ongeregtig-

heden is nog niet vol. Maar als zij vol was, 800jaren na den vloek, zoo kwam het oordeel zeker.Al kwam het oordeel niet haastelijk over Israelsbooze daden, het kwam zeker. Zij moesten uithun land naar Babel toe. Zoo was ‘t in ‘t OudeTestament, zoo is ‘t ook in ‘t Nieuwe.

Omdat het oordeel niet haastelijk komt overde booze daad, daarom is ‘t harte vol om kwaadte doen. Zoo komt Paulus hier in dezen brief ;hij zegt : ge leeft in die heerlijke dagen des N.Testaments ; ge moogt liefelijke stoffen hooren ;ge moogt op de fluite hoowen spelen. Hoe zullenwij ontvlieden, indien wij op zoo grooten zalig-heid geen acht en nemen? dewelke begonnenzijnde verkondigd te worden door den Heere,aan ons bevestigt is geworden van degenen, diehem gehoord hebben.

Zoo kwam Jezus ook ; hij zeide tot dezulkendie onder deze heerlijke bedieninge leefden ennogtans dezelve verwaarloosden : wee denzulken !Het zal Tyro ende Sidcm verdragelijker zijn inden ciag des oordeels, dan ulieden. Ende gij,

10

146 Elfde Predikatie,

Capernatim, die tot den hemel toe zijt verhoogd,gij zult tot de helle toe nedergestoten worden. Wantzoo in Sodoma die krachten waren geschied, diein u geschied zijn, zij zoude tot op den huidigendag gebleven zijn. Doch ik zegge u dat het denlande van Sodoma verdragelijker zal zijn in dendag des oordeels dan u, Matth. 11 : 22- 24. Zoodoet Paulus ouk. Deze Apostel was wonderlijkopgenomen met de heerlijke dagen des N. Testa-ments, met de bedieninge des Geestes (1 Cor 2) ;de bedieninge des 0 Testaments had geene heer-lijkheid bij deze heerlijkheid, de Heere zoekt ugedurig te trekken, hij roept -en nood& u. Wel,zegt de Apostel, naarmate van dat zult ge straffenkrijgen ; was de straffe zwaar in ‘t 0. Verbond,zooveel te zwaarder zal ze nu zijn.

Hier hebben wij vier zaken te bezien :1 l Vooreerst, zoo groot eene zaligheid, die nog

heerlijker beschreven wordt- -11. Ten tweede, eene groote misdaad, omtrent

die zaligheidIII. Ten derde, het dreigement.IV. Ten vierde, het kon niet anders zijn ; zij

konden nog zullen het niet ontvlieden, die dezezaligheid verwaarloozen,

1. Vooreerst, hier hebben wij eene zaligheid,eene groote zaligheid.

1 . Vooreerst, ‘t woord zaliqhwid is. van eenzoeten klank ; het harte gaat open als men hethoort noemen ; elk wou wel zalig zijn. Geenwonder als wij eens zien wat zaligheid is. ‘t Isiets dat ons bevrijdt van alle kwaad en ons steltin de genietinge van het hoogste goed, en om-dat het hier al onvolmaakt is, zoo zal het bovenden hoogsten trap een toppunt krijgen, als Godzal zijn alles in aUen.

over Hebreën 11 : 3, 147

2. Ten tWeede, daar is een trap van zaligheid,_d ta is : als Gods kinderen sterven, dat ze methunne ziel boven bij God zijn, terwijl het ligchaamrust in ‘t graf ; dan kan men zeggen: Zalig zijnde dooden, die in den Heere sterven, van nuaan : Ja, zegt de Geest, opdat zij rusten mogenvan haren arbeid, Openb. 14 : 13. Als men aanhet doodbed van dezulken staat, dan kan menzeggen : de strijd is gestreden en den loop ge-eindigd a

3. Ten derde, daar is nog een trap van zalig-heid hier in der tijd, bestaande in vergevinge

. der zonden ; Welgelukzalig is de mensche, diende Heexc de ongeregtigheid niet toe en rekent,Ps. 32 : 2. Als zij God tot hun deel krijgen ;Welgelukzalig is het volk, diens God de Heere I

: is, Ps. 33 : 12. Zalig zijn de armen, hongerigen,dorstigen, treurigen. Van dezulken kan men zeg-gen : u is de zaligheid geschied.

4. Ten vierde, eene vierde trap van zaligheidis de bedieninge en verkondiginge van die zalig-

. heid. Daarom wordt er gezegd: zalig zijn diehooren, hetgeen gij hoort. Deze zaligheid wordthier beoogd. Om dat te bevatten, zoo weet dit,omdat men met die bedieninge te hebben, kanverloren gaan.

Waarin wordt de bedieninge des Evangeliumsecne zaligheid genoemd ?

I l Vooreerst, omdat deze bedienmge ons be-kend maakt, waar het geluk en de zaligheid ingelegen is voor een rampzalig zondaar. Zij zegthet ons zoo naakt, klaar, verstaanbaar en duide-lijk, ZQO onderscheiden, dat ge niet missen kunt.Gij zult niet tot uwe verschooninge kunnen zeg-l -gen : ik heb het niet geweten ! Wij lezen : dateene zekere dienstmaagd, hebbende eenen waar- .

148 Elfde Predikatie,

zeggenden geest, ons ontmoette, welke haren heerengroot gewin toebragt met waarzeggen. Dezelvevolgde Paulus ende ons achteraan, ende riep,zeggende : Deze menschen zijn dienstknechtenCods des Allerhoogsten, die ons den weg derzaligheid verkondigen, Hand. 16 : 16, 17. Dat wistde duivel zelf te zeggen.

2. Ten tweede, die bedieninge wordt eene-zaligheid genoemd, omdat ze is het middel waar-door men tot zaligheid komen kan ; daarom is ‘teene kracht Cods tot zaligheid een iegelijk diegelooft,zwaard,

Ram, 1 : 16. Het zijn pijlen; het is eenhamer en vuur. Gij zoudt altemet wel

zeggen : wel hoe komt de predikant in mijn harte ?Wel, ‘t is omdat hij het woord gebruikt. Zoo isdan het geloove uit het gehoor : ,ende het gehoordoor het woord Cods, Rom. ‘10 : \ 7. Paulus zegt nietalleen : de zaligheid, maar hij zegt: zoo grootezalig-heid. Wanneer gebruikt men het woord : zoo groot?

1. Vooreerst, als ‘t verstand er voor stilstaat ;‘t gaat ‘t verstand te boven.

2. Ten tweede, als het de lippen niet uitenkunnen ; als men het woord niet uitspreken kan;Jacobus gebruikte dat woord eens als hij sprakvan de tonge: Ziet, een klein vuur hoe grootenhoop houts het aansteekt, Jac. 3 : 5. Johanneszegt : Ziet hoe groote liefde óns de Vader gege-ven heeft, namelijk dat wij kinderen Cods ge-naamd zouden worden, l Joh. 3 : 1. En Pauluszegt nog eens, Die ons uit zoo grooten doodverlost heeft, 2 Cor. 1 : 10 ; hij wil zeggen : Ikkan ‘t niet uitspreken. Daarom zegt Jesafas : Javan ouds en heeft men het niet gehoord, nochmet ooren vernomen, noch geen ooge en heefth te gezien, behalve Gij, 0 God, wat hij doen zaldien die op hem wacht, Jes. 64 : 4.

over Hebreën II -: 3. 149

Waar van daan komt het dat die bedieningezoo hoog verheven is, dat men moet zeggen :‘t is mij te hoog en te wonderlijk ? -

1. Vooreerst, let eens hoe groot ze is, als geeens ziet hoe een drieëenig God daaraan werk-zaam geweest is. De Vader was al van eeuwig-heid bezig om dien raad en dat verbond desVredes uit te vinden en dat aan den menschbekend te maken. De Joden zeiden eens : daaris 46 jaar over dien Tempel gebouwd, en dediscipelen als zij hem eens bezagen, stonden erals voor stil en zeiden : Meester, ziet hoedanigesteenen, ende hoedanige gebouwen, Mare. 13 : 1.Maar denkt, heeft zoo een groot Werkmeestervan eeuwigheid al bezig geweest om dat aanalen mensch bekend te maken, en daar diensWerkmeesters werk volkomen is, mag men dandie zaligheid niet noemen : zoo groot ?

2. Ten tweede, ziet hoe de HeereJezus daar-omtrent werkzaam is geweest, God kon dezebedieninge niet geven of ‘t mogt den Zoon zijnbloed kosten. ‘t Burgerxegt van Rome kon nog_met geld gekocht worden, maar de verkondigingdes Euangeiiums was niet te koopen als met dendood des Zoone Gods (Joh. 3 : 11, Rom V).

3. Ten derde, ziet hoe groote zaligheid hetis als ge ziet hoe God de Heilige Geest werk-zaam geweest is Hij was daar als een getuige ;Hij nam op zich om daar een gansch boek vante maken Wij lezen hoe David eens zeide : Ditalles heeft men mij, yeide David, bij geschriftete verstaan gegeven van de hand des Heeren,1 Chron. 28 : 19. Zoo kunnen wij ook zeggen :dit alles, deze bedieninge, is ons van de -handdes Heeren bij geschrifte te kennen gegeven. DeGeest des Heeren heeft door mij gesproken : ende

150 Elfde Predikatie,

I

zijn reden is op mijne tonge geweest, 2 Sam. 23 :2 ; de God Isra& heeft tot mij gesproken, derotssteen Isra& heeft tot mij gesproken ! Ja, nogmeer. Hij wil die zaligheid komen toepassen ;hij wil in u komen wonen ; hij wordt hun eenzegel. een getuige, een eersteling ; hij siert ze opals eene bruid met allerlei gaven ; hij is ‘t bad-*water daar zij in gewasschen worden, 1 Cor. IOj ;ziet, mag de Apostel nu niet weg zeggen : zo0groote zaligheid, als ge ziet hoe een DrieëenigeGod daaromtrent werkzaam is geweest.

r

4. Ten vierde, let eens wat het aanbiedt. Hetleven, oogenzaIve, goud, het kleed der geregtig-heid, ‘t is in ‘t wijnhuis te brengen, in de bin-nenkamer, naar het harte te spreken, rijkdom eneere, duurachtig en bestendig goed, een parel,een schat in den akker, wijn en melk ! Ja, zegtde Heere, Ik heb nog de voorsmaken voor u, Ikzal u bewaren en eindelijk bij Mij brengen. Datbewaarde pand zal Ik geven en die kroone !

Is nu deze bedieninge niet eene groote zalig-heid als ge ziet wat groote goederen ze aanbiedt ?

5. Ten vijfde, ziet eens wie het aanbiedt.‘t Is de groote God ! Hij spreekt eerst door zijneknechten : alle deze dingen zijn uit Code. Neemteens : daar kwam een groot. vorst aan eens ar-men mans deur kloppen en hij weigerde in telaten, zou dat niet voor een groote misdaad ge- Irekend worden? En nu komt de groote Gud enhij klopt en blijft kloppen. Hij doet het zoo aan-houdend en zegt : doe toch open ! Kunt gij datvatten ?

Let nog eens tot wie en aan wie de Heeredat doet, ‘t Is zondig voIk, stof en asch, ‘t zijnrebellen en booswichten, zoo dat als de oogenopen gaan men moet zeggen : Ik hebbe gezon-

I