Visie ¬ vrijdag 26 september 2014

14

‘We moeten de drempels tot de arbeidsmarkt

wegnemen’

SOCIALE ORGANISATIES WERKEN SAMEN OM TEWERKSTELLING MENSEN MET MIGRATIEACHTERGROND TE VERGROTEN

DE PARTNERORGANISATIES VAN BEWEGING.NET EN ANDERE SOCIALE ORGANISATIES ZOEKEN VOORT-

DUREND OPLOSSINGEN VOOR DE COMPLEXE PROBLEMEN VAN VANDAAG. WAAR DE OVERHEID EN DE

BEDRIJVEN TEKORTSCHIETEN, NEMEN SOCIALE ORGANISATIES MEER DAN OOIT DE HANDSCHOEN OP.

MEER MENSEN MET EEN MIGRATIEACHTERGROND AAN WERK HELPEN IS ZO’N UITDAGING.

> TEKST:JURGEN D’OURS

Onder andere het Internationaal Comité

(IC), het ACV (beiden bij beweging.net)

en het Minderhedenforum werken nauw

samen om de tewerkstellingskansen van

mensen met een migratieachtergrond te

vergroten. Hoe? Door de drempels in kaart

te brengen, te overleggen met beleidsma-

kers en vooral door zelf de handen uit de

mouwen te steken via eigen projecten en

samenwerkingen.

Drempels

Work-Up is zo’n eigen project. Rachida

Achahbar (foto), activeringsconsulente

van het Internationaal Comité, werkt in

Sint-Niklaas in het kader van Work-Up.

‘Ik begeleid mensen met een migratieach-

tergrond individueel. Die mensen stoten

vaak op specifieke drempels die eigen zijn

aan migreren (zie kader, red.). Ze kennen de

taal, codes of attitudes niet, of missen bij-

voorbeeld een sociaal netwerk. De eerste

maanden laat ik hen zelf uitzoeken wat ze

willen.

geschoolden bepaalde drempels tegen.

‘12,7 procent van de hooggeschoolden die

buiten de Europese Unie geboren zijn, is

werkloos. Dit tegenover 1,6 procent van

de hooggeschoolden die in België geboren

zijn. Uit recent onderzoek blijkt ook dat

22 procent van de Europeanen werk heeft

onder zijn opleidings- of ervaringsniveau,

tegenover 62 procent van de Turken en

Marokkanen. Hun zwakkere positie op de

arbeidsmarkt is vaak het gevolg van drem-

pels door hun migratieachtergrond. Ze

WAT IS HET INTERNATIONAAL COMITÉ?

Het Internationaal Comité (IC) is een interculturele federatie die meer dan 300 etnisch-culturele verenigingen groepeert. Afgelopen zaterdag blies het IC 25 kaarsjes uit op een groot multicultureel feest in Houthalen. Het IC ontstond binnen de ACV-werking in Limburg. In de be-ginjaren stond het vooral op de barricaden voor de rechten van gastarbeiders en migranten. Van-daag is het IC actief in heel Vlaan-deren en in Brussel en is de wer-king verbreed. De vier huidige werkingsthema’s zijn onderwijs, leiderschap, werk en maatschap-pelijke participatie.

Lukt dat niet, dan bekijken we samen

waaraan dat kan liggen en sturen we bij

met onder andere vorming, bijvoorbeeld

via VDAB of met lessen Nederlands. ‘

Hooggeschoolden

Eén derde van de mensen die Rachida be-

geleidt, heeft in het buitenland een uni-

versitair diploma behaald. Volgens Stefaan

Peirsman van de ACV-dienst Diversiteit

komen zowel hooggeschoolden als laag-

willen erg graag werken en zitten vol ener-

gie. Maar wanneer ze op een muur botsen,

daalt hun energiepijl zienderogen.’

Succes door samenwerken

Na verloop van tijd en door de individuele

begeleiding ziet Rachida de mensen weer

openbloeien. ‘Dat is heel fijn om te zien.

Eerst zijn ze teruggetrokken en verlegen,

dan zelfstandig en zelfzeker. Eerst begre-

pen ze niet waarom en hoe te solliciteren,

Visie ¬ vrijdag 26 september 2014 15

Ik ben niet werkloos, omdat ik dat wil, maar omdat ik de

kans niet krijg om te werken.

MOHAMED, WERKZOEKENDE

Mohamed verhuisde meer dan tien

jaar geleden van Marokko naar Bel-

gië. Na een negatieve evaluatie door

de Rijksdienst voor Arbeidsbemidde-

ling (RVA) kwam hij begeleiding vol-

gen bij Rachida.

‘Ik kende het Belgische systeem niet’, vertelt Mohamed (rechts op foto). ‘Ik wist niet dat ik mijn inspanningen in het zoeken naar werk moest bijhou-den. Ook wist ik niet wat ik bij een oproep van de RVA moest doen. Ik kreeg een negatieve evaluatie, omdat ik niets kon bewijzen. Ik was teleurge-steld, omdat ik wel op zoek was ge-gaan naar een job.’

Leren solliciteren

‘Solliciteren was nieuw voor mij. In Marokko is de werkgever vaak een vriend van de familie. Je hebt dus geen CV of sollicitatiebrief nodig. Dat is in België wel even anders. Werkge-vers vragen dat je perfect Nederlands spreekt en ervaring kunt voorleggen. Ik heb gewerkt in Marokko, maar kan dat niet bewijzen.’

‘Door de begeleiding van Rachida heb ik in vier maanden enorm veel bijge-leerd over hoe ik moet solliciteren. Ze stuurde me ook naar de Nederlandse les en zocht samen met mij naar va-catures.’

Geen kansen krijgen

Toch vond Mohamed de afgelopen tijd niet makkelijk werk, omdat hij geen diploma kan voorleggen en omdat hij niet goed Nederlands spreekt. Al bijna twee jaar is hij op zoek naar een vaste job. ‘De voorbije jaren heb ik af

en toe kunnen werken met een pluk-kaart (seizoensarbeid in de landbouw,

red.). Dat is het verste dat ik geraakt ben. Ik ben bereid om te werken en zoek voortdurend naar een job. Men-sen denken precies dat het mijn eigen schuld is dat ik werkloos ben. Maar ik krijg gewoon de kans niet om te wer-ken.’ Herboren

Mohamed is tevreden over de bege-leiding van Rachida.‘Bij haar kan ik in mijn eigen taal uitleggen hoe ik me voel en wat ik allemaal al gedaan heb. Ik begrijp nu wat belangrijk is bij het zoeken naar werk. Ik voel mij de laat-ste maanden als herboren. Ik heb de energie gevonden om te blijven vech-ten tot ik een job vind.’

‘Ik heb enorm veel bijgeleerd over hoe ik moet solliciteren’

GETUIGENIS Mohamed kreeg begeleiding van Rachida

De 5 grootste drempels voor mensen met een migratie-achtergrond bij het vinden van werk volgens Rachida Nederlandse taalkennis. ‘De samenleving evolueert altijd

meer naar een diensteneconomie’, zegt Rachida. ‘Daarbij

is taal erg belangrijk. Werkgevers verwachten perfect Ne-

derlands. Eén van de mensen die ik begeleid, volgde de vijf

niveau’s Nederlands als tweede taal. Dat is het hoogste

dat je kan behalen in het volwassenonderwijs. Toen ze van

een werkgever te horen kreeg dat haar Nederlands beter

moest, wilde ze zich bijscholen. Dat kan alleen via een

bijkomende opleiding aan de universiteit en dat is duur. Of

veel oefenen, maar dat gaat het makkelijkst op het werk en

dat is net waarnaar ze op zoek is. Het is frustrerend om in

zo’n vicieuze cirkel terecht te komen.’

Sociaal netwerk. 2 op de 3 jobs in België worden via per-

soonlijke relaties ingevuld. Hoe kleiner je netwerk, hoe

minder informatie over jobkansen, hoe minder kans op

een goed woordje.

‘Bovendien is een sterk sociaal netwerk ook belangrijk

voor kinderopvang of om op terug te vallen in moeilijke

situaties’, zegt Rachida. ‘Laaggeschoolde jobs kennen vaak

onregelmatige uren, terwijl scholen en crèches met kan-

tooruren werken.’

Uit onderzoek blijkt ook dat mensen met migratieachter-

grond minder gebruik maken van informele wervings-

kanalen. ‘Ik post zelf jobs via Facebook, daar krijg ik veel

reactie op. Ook de pagina met vacatures op icvzw.be is een

van de drukst bezochte pagina’s op onze website.’

Ervaring. ‘Je hebt ervaring nodig, maar je kan geen erva-

ring opdoen wanneer je geen job vindt. Dat is een vicieuze

cirkel. Meestal ligt de sleutel hier in klein beginnen en

voortdurend investeren in opleiding.’

Mobiliteit. Bedrijven zijn dikwijls moeilijk bereikbaar met

openbaar vervoer. Geen auto betekent dan geen werk, geen

werk betekent geen geld voor een auto. Opnieuw een vici-

euze cirkel.

Gebruiken, codes, attitudes. ‘Erg moeilijk te doorgron-

den’, licht Rachida toe. ‘Bij wijze van voorbeeld. In som-

mige culturen is het gebruikelijk om oogcontact te vermij-

den, terwijl het in Vlaanderen net zelfzeker overkomt om

oogcontact te maken.’

nu nemen ze zelf initiatief om op zoek te

gaan naar werk en om drempels weg te

werken.’

Samenwerking is volgens Rachida de sleu-

tel tot succes. ‘Ik trek mee het project Work-

Up van het Minderhedenforum, maar werk

bij IC, hier in het Bewegingshuis in Sint-

Niklaas. Ik werk ook nauw samen met de

bijblijfconsulenten van ACV. Wanneer ik

hoor dat een vereniging die aangesloten is

bij IC lessen Nederlands organiseert, kan

ik gerust iemand gratis laten aansluiten.

Ik hou ook één dag per week zitdag in de

Werkwinkel. Mensen zonder papieren ver-

wijs ik ook door naar Vluchtelingen On-

dersteuning Sint-Niklaas.’

Wegen op het beleid

‘Ik ben blij met de individuele successen

van mensen die werk vinden. Maar dat

neemt niet weg dat we met goed beleid

de gemeenschappelijke drempels tot de

arbeidsmarkt moeten wegnemen of min-

stens zoveel mogelijk moeten verlagen’,

vindt Rachida. Ook Lode Draelants, direc-

teur van het IC, ziet wegen op het beleid als

een taak van IC, samen met het netwerk be-

weging.net. ‘Naast de actieve rol van mede-

werkers zoals Rachida, organiseert het IC

vormingen voor mensen en verenigingen.

We brengen de noden in kaart en maken de

link met het beleid en werkgevers.’

‘We moeten ervoor zorgen dat mensen en

organisaties elkaar vinden, zowel bij IC, bij

beweging.net en breder. Beroepskrachten

en vrijwilligers van IC nemen daarom een

rol op in overlegorganen. Het IC heeft in

juni 2014 ook daarom mee beweging.net

opgericht, om nog beter de juiste mensen

en organisaties te kunnen samenbrengen,

om nog beter samen te werken, om nog be-

ter te wegen op het beleid en het leven van

alle mensen. Voor het IC is tewerkstelling

een prioriteit, maar in een flexibel en stevig

netwerk willen samen werken aan oplos-

singen voor alle problemen waarmee men-

sen vandaag geconfronteerd worden.’

1

2

3

4

5