23 TOT EN MET

WEEK VAN

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

30 september 2020

Eveneens

verkrijgbaar als

videoclip, meer

info op onze

facebook en

website.

Weekoverzicht

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

Zondag 27 september

• 23u20 De ster e (epsilon) Capricorni

wordt bedekt door de Maan.

Maandag 28 september

Dinsdag 29 september

• 4 u. Saturnus is stationair

• 19u58 - 22u48 Overgang van de

schaduw van Europa en van Europa

zelf over Jupiter

Woensdag 30 september

• Planetoïde 68 Leto in oppositie

TIJDSTIPPEN BIJ WAARNEMINGEN

In ons hemeljournaal staan bij verschillende

waarnemingen tijdstippen. Deze zijn

weergegeven in lokale tijd. Het exacte

tijdstip bij u thuis kan enkele minuten

eerder of later zijn, want dit is afhankelijk

van uw locatie.

TIP!

Woensdag 23 september

• Ontdekking van Neptunus in 1846

Donderdag 24 september

• 03u55 De Maan in Eerste Kwartier

• 20u06 - 21u55 De vier Galileïsche

manen staan ten oosten van

Jupiter

• 23u Maan 3° ten zuiden van

Saturnus

Vrijdag 25 september

• 22u36 - 23u59 De vier Galileïsche

manen staan ten oosten van

Jupiter

• 23u Maan 3° ten zuiden van

Saturnus

Zaterdag 26 september

• De komeet 88P/Howell staat in

het perihelium

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

Zon en Maanplaneten, planetoïden en satellieten

PlanetenVenus is ‘s ochtends te zien in het oosten, komt steeds wat later op, maar

blijft ‘s ochtend te zien in 2020. Ze komt nu ongeveer drie uur voor de Zon op.

Mars vind je stralend oranje in het zuiden. Hij komt steeds vroeger op, en

staat dan de hele nacht aan de hemel, dat blijft zo tot begin november. Jupiter

en Saturnus zijn ‘s avonds in het zuiden te zien, laag aan de horizon. Jupiter is

de helderste van de twee. Ze komen steeds vroeger op en gaan vroeger ‘s

avonds onder, steeds minder zichtbaar. Mercurius is niet te zien, we zien hem

pas terug 29 oktober. Volg deze link vannacht als je detailinfo wenst over de

planeten.

Planetoïden planetoïden en dwergplaneten

ISS Internationaal Space Station link NASA, link Heavens Above

Satellieten volg voor info de link satellieten

Starlink-satellietenHet ruimtevaartbedrijf SpaceX lanceert satellieten voor opbouw van een

wereldwijd netwerk voor internettoegang, Starlink genaamd. Het zou in totaal

uit 42 000 satellieten bestaan. Volg de link Starlinks voor exacte uren en

posities van deze voorbijkomende gelanceerde satellieten.

*

***

*

*

ZonOp-

komstOnder-

gang

Burgerlijke schemering

Duur Begin Einde

23 09 07:31 19:38 33. 06:58 20:10

24 09 07:32 19:35 33. 07:00 20:08

25 09 07:34 19:33 33. 07:01 20:06

26 09 07:36 19:31 33. 07:03 20:04

27 09 07:37 19:29 33. 07:04 20:01

28 09 07:39 19:26 33. 07:06 19:59

29 09 07:40 19:24 33. 07:08 19:57

30 09 07:42 19:22 33. 07:09 19:55

Bron: astro.oma.be, Koninklijke Sterrenwacht

MaanOp-

komstOnder-

gangOp-

komstVerlicht deel (%)

23 09 15:15 23:12 38.

24 09 16:20 49.

25 09 00:05 17:13 60.

26 09 01:07 17:53 70.

27 09 02:15 18:25 79.

28 09 03:25 18:49 86.

29 09 04:35 19:09 92.

30 09 05:44 19:26 97.

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

wo 23 septemberOntdekking Neptunus in 1846 Johann Gottfried Galle ontdekt telescopisch

de planeet Neptunus op 1° van de berekende positie gedaan door Urbain

Le Verrier. De berekening volgde uit de storingen in de baan van Uranus.

Neptunus was al eerder gezien in 1612 , maar niet (h)erkend als planeet.

Kijk zelf maar eens via kaartjes op

http://hemel.waarnemen.com/vannacht/ om Neptunus te spotten met

een verrekijker of telescoop.

Op https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4614-5565-3_2 vind

je de achtergronden achter de ontdekking van Neptunus, waaruit

onderstaande figuur ook komt met twee aanduidingen : Neptun (Duits

voor Neptunus) waargenomen en berekend.

Afbeelding 1: Originele Bremiker sterrenkaart waarmee Galle en D’Arres Netpurnusvonden, bron: https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4614-5565-3_2

**

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

do 24 september03u55 De Maan in Eerste Kwartier

Na zonsondergang zien we de Maan in het zuiden, laag boven de horizon.

In september staat de Maan laag, omdat ze zich nabij het winterpunt

bevindt van de ecliptica. De winterzon zal daar binnen drie maanden staan.

Zoals in vorige hemeljournaals gemeld, het is het ideale moment om de

Maan te bekijken. Niet alleen omdat het in de vroege avond kan, maar ook

omdat de bergen en kraterranden lange schaduwen werpen, waardoor we

‘scherper’ kunnen zien met meer diepte. Op het exacte moment van het

Eerste Kwartier staat de Maan onder de Horizon. Wil je deze maanfase

bekijken aan de hemel dan kijk je best ‘s avonds rond 21 uur in zuidelijke

richting tussen de 10 en 15° boven de horizon.

20u06 - 21u55 De vier Galileïsche manen staan ten oosten van Jupiter

We zien tijdelijk de vier Galileïsche manen ten oosten van Jupiter. Van

binnen naar buiten: Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat boven

de zuidelijke horizon op een hoogte van 16°.

*

Afbeelding 1 Op 24 09 2020, 21.00 uur, Eerste Kwartier van de Maan, bron Stellarium

Afbeelding 2 Op 24 09 2020, 21.00 uur, Jupiter en manen, bron Stellarium

**

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

do 24 september23u Maan 3° ten zuiden van Saturnus

Deze samenstand vindt plaats in het ZZW, en laag aan de horizon, zo’n

8° , dus vrij zicht is nodig. Het is beter om 22.30 uur te kijken, zie

onderstaande twee afbeeldingen. Als je ook op vrijdag 25 september

kan kijken om 22.30 uur dan zie je mooi hoe dit na een dag opschuift!

Afbeelding 1 Op 24 09 2020, 22.30 uur, Maan 8° boven de horizon in ZZW. bron Stellarium

Afbeelding 2 Op 25 09 2020, 22.30 uur, Maan 12° boven de horizon in ZZW. bron Stellarium

**

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

vr 25 september22u36 - 23u59 De vier Galileïsche manen staan ten oosten van Jupiter

We zien opnieuw de vier Galileïsche manen ten oosten van Jupiter. Van

binnen naar buiten: Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat nu

boven de zuidelijke horizon op een hoogte van 10°. Goed zicht op de horizon

is nodig om dit te kunnen zien.

23u Maan 3° ten zuiden van Saturnus

Zie vorige pagina van do 24 september over de mooie samenstand van

Maan, Jupiter en Saturnus.

**

**

Afbeelding 2 Op 25 09 2020, 22.30 uur, Maan 12° boven de horizon in ZZW. bron Stellarium

Afbeelding 1: Op 25 09 2020, 23.00 uur, Jupiter en manen, bron Stellarium

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

za 26 septemberDe komeet 88P/Howell staat in het perihelium

De komeet heeft momenteel een magnitude van 8 à 9 . Het meest gunstige moment om deze komeet vanuit onze streken te bekijken is rond 14 oktober. Deze periodieke komeet heeft een omlooptijd van 5,5 jaar en bevindt zich momenteel op haar dichtste punt bij de zon ca. 1,35 astronomische eenheden van de zon en 1,41 astronomische eenheden van de Aarde. Er is een relatief grote telescoop nodig om de komeet te kunnen zien. Andere informatie over de verandering in magnitude en verschillende kaarten in verband met zijn positie kan je vinden op de volgende link: http://astro.vanbuitenen.nl/comet/88***

Afbeelding 1 Op 26 09 2020, 20.00 uur, komeet 88P/Howell in Schorpioen zie groene vizier, bron https://in-the-sky.org © Dominic Ford 2011–2020

Afbeelding 2 komeet 88P/Howell,bron http://astro.vanbuitenen.nl/comet/88

© Gedeon van Buitenen :

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

zo 27 september23u16 De ster e (epsilon) Capricorni wordt bedekt door de Maan.

De Maan bedekt om 23.16 uur deze ster met een helderheid van +4,5m in

het sterrenbeeld Steenbok (tijdstippen voor Brugge). De ster verdwijnt uit

het zicht aan de onverlichte maanrand om 23.16 uur en wordt weer

zichtbaar aan de verlichte maanrand om 00.35 uur. We raden aan om

materialen een hele tijd op voorhand klaar te zetten, scherp te stellen en

te volgen.

**

Afbeelding 1: Op 27 09 2020, 23.15 uur, net voor bedekking,

bron Stellarium

Afbeelding 1: Op 28 09 2020, 00.35 uur, net na bedekking,

bron Stellarium

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

di 29 september04u00 Saturnus is stationair

Buitenplaneten zoals Saturnus maken op hun reis aan de nachtelijke hemel

een schijnbaar terugkerende beweging, waarna ze opnieuw oostwaarts

trekken. Zo vormen ze lussen, rond hun oppositie. Bij Saturnus duurt dit

enkele maanden. De huidige lus begon op 11 mei, waarna Saturnus op 21

juli in oppositie stond. Vandaag is hij opnieuw stationair, en eindigt de lus.

Hij reist weer oostwaarts tot hij op zondag 23 mei 2021 opnieuw stationair

zal zijn en een nieuwe lus begint. Dit volgen vraagt dus wat geduld, maar

toont ons hoe we de schijnbare beweging kunnen zien en begrijpen.

19u56 - 22u47 Overgang van de schaduw van Europa en van Europa zelf

over Jupiter

Om het begin van de schaduwovergang niet te missen, is het goed om alles

zo goed mogelijk klaar te zetten.

***

Afbeelding 1: Van 29 juli 2020 tot 24 juni 2021, 21.00 uur, beweging van Saturnus aan de hemel,

bron Stellarium

Afbeelding 2: Op 29 09 2020, 21.00 uur, de schaduw van de maan Europa op Jupiter, bron Stellarium

**

29 sept 2020

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

wo 30 septemberPlanetoïde 68 Leto is in oppositie

Deze planetoïde is vandaag in oppositie in het sterrenbeeld Walvis. Ze is

dan van magintude +9,5. Er is dus een relatief grote telescoop nodig om

deze te kunnen waarnemen.

**

Afbeelding 1 Op 30 09 2020, 2.07 uur, planetoïde 68 Leto in Walvis (Cetus) zie groene vizier, bron https://in-the-sky.org © Dominic Ford 2011–2020

Sterrenbeeld van de week 26

Slangendrager(Ophiuchus, Oph)

De Slangendrager is een sterrenbeeld

aan de hemelequator. Ook de ecliptica

loopt door het sterrenbeeld maar het

behoort niet tot de dierenriem.

Door de ligging in de richting van de

Melkweg bevat het sterrenbeeld veel

sterrenhopen waaronder M9, M10,

M12, M14, M19, M62 en M107.

In de Slangendrager bevindt zich ook

de ster van Barnard, na het stelsel van

Alpha Centauri (en uiteraard de Zon)

de dichtst bij de Aarde staande ster.

Bron: wikipedia

De helderste ster van de Slangendrager

(Rasalhague) staat rond 22 uur in het

WZW op ongeveer 37° boven de

horizon. Bron: wikipedia

afbeelding

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussenAstroLAB Iris en Astropolis

Afbeelding 1 : Sterrenbeeld Slangendrager bron: ©The International Astronomical Union

Afbeelding 2: Op 29 09 2020, 22.00uur, Sterrenbeeld Slangendrager bron: Stellarium

Weetje van de week

naamgeving van

kometen

© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis

Afbeelding1: Komeet 88P/Howell, bron http://www.aerith.net/pictures/chamb/88P_20200905_web.jpg

© Jose J. Chambo

Bijna altijd wordt een komeet genoemd naar de ontdekker. Uitzonderlijk

krijgt ze de naam van de persoon die de komeetbaan berekende.

Periodieke kometen hebben een baan met een omlooptijd die minder is

dan 200 jaar. Periodieke kometen krijgen een nummer voor de naam die

meestal na de tweede passage wordt toegevoegd.

In de naamgeving staat de letter “C” voor een niet periodieke komeet, de

letter “P” voor een periodieke komeet, een “D” voor een verdwenen

komeet, een “X” voor een komeet met een onberekenbare baan en een “A”

voor een dwergplaneet die verkeerdelijk als komeet werd aanzien.

bron: wikipedia

Bijvoorbeeld de eerder vermelde 88P/Howell.

FOTO van de Week

• AstroLAB Iris• Zon in H-alpha met rechtsboven twee protuberansen• Zillebeke met Lunt-telescoop en smartphone

Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay© 2020 Gratis publicatie aangeboden via samenwerking tussen

AstroLAB Iris en Astropolis.

www.astrolab.be

info@astrolab.be

www.facebook.com/astrolabiris

www.astropolis.be

info@astropolis.be

www.facebook.com/astropolis.be

Verschijnt ook via da kanalen van deze partners :

Een realisatie van :