Web viewHet is een methode binnen de lichaamsgerichte psychotherapie. De cliënt is samen met de...

Psychomotorische therapie

Tim WiefferinkStudentnummer: 316421

Psychomotorische therapieP. Benedictus

Blok 2.307-04-2015

Sport, Gezondheid & ManagementHanzehogeschool Groningen

Voorwoord

Vanuit de opleiding SGM (Sport, Gezondheid & Management) is het verplicht om een aantal punten voor je profileringruimte te behalen. Hierbij mag je zelf kiezen welke cursus je volgt. Ik heb uiteindelijk gekozen voor de cursus PMT (Psychomotorisch therapie). In blok 3 heb ik iedere dinsdagavond de cursus met veel plezier beleefd. In dit verslag wordt alles beschreven wat er in het afgelopen blok allemaal behandeld is wat betreft PMT. Ik wil hierbij P. Benedictus bedanken voor alle lessen die hij het afgelopen blok met veel enthousiasme heeft weten over te brengen.

Veel leesplezier!

2Tim Wiefferink 07-04-2015 Psychomotorische therapie

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1 Inleiding......................................................................................................................4

Hoofdstuk 2 Beschrijving vakgebied PMT.......................................................................................5

2.1 Werkveldscan.........................................................................................................................5

2.2 Beroepscompetentieprofiel PMT...........................................................................................6

2.3 Beschrijving theorieën en ideeën...........................................................................................8

2.4 Verschillen en overeenkomst eigen vakgebied.....................................................................10

2.5 Onderbouwing PMT eigen vakgebied...................................................................................10

Hoofdstuk 3 PMT sessie................................................................................................................11

3.1 Voorbereiding PMT sessie....................................................................................................11

3.1.1 Voorbereiding les 1.......................................................................................................11

3.1.2 Voorbereiding les 2.......................................................................................................12

3.2 360 graden feedback............................................................................................................13

Hoofdstuk 4 Reflectie....................................................................................................................16

4.1 Reflectieverslagen................................................................................................................16

4.1.1 Week 1 Kennismaking en inleiding...............................................................................16

4.1.2 Week 2 Zelfbeeld en observatie...................................................................................16

4.1.3 Week 3 Gedragsbeïnvloeding d.m.v. bewegen.............................................................17

4.1.4 Week 4 Agressieregulatie en PMT................................................................................17

4.1.5 Week 5 Angst en PMT...................................................................................................18

4.1.6 Week 6 Weerbaarheid en PMT.....................................................................................18

4.1.7 Week 7 Gedragsbeïnvloeding d.m.v. bewegen.............................................................18

4.2 Integraal reflectieverslag......................................................................................................19

Hoofdstuk 5 Nawoord...................................................................................................................21

Bibliografie...........................................................................................................................................22


Hoofdstuk 1 Inleiding

Het afgelopen blok PMT stond in het teken van het in aanraking komen met de basisprincipes van PMT. Hierbij zijn er verschillende thema's naar voren gekomen die worden gebruikt in de PMT. In dit verslag staat alles beschreven wat er in het afgelopen blok allemaal behandeld en gedaan is. Het verslag is opgedeeld in een aantal hoofdstukken. Per hoofdstuk zal er nu kort worden uitgelegd wat hierin staat beschreven. In hoofdstuk 2 staat er een beschrijving van het vakgebied beschreven. Dit hoofdstuk is onderverdeeld in een werkveldscan, beroepscompetentieprofiel, beschrijving theorieën en ideeën, verschillen en overeenkomsten eigen vakgebied en een onderbouwing wat PMT kan bieden eigen vakgebied. In hoofdstuk 3 staan er twee uitgewerkte lesvoorbereidingen en een 360 graden feedback. Hoofdstuk 4 bestaat uit de reflectie, hierin is van elke week een reflectie gemaakt en er is een integraal reflectieverslag beschreven. Hoofdstuk 5 bestaat uit een kort nawoord.


Hoofdstuk 2 Beschrijving vakgebied PMT

Hoofdstuk 2 bestaat uit een werkveldscan, hierin wordt uitgelegd wat PMT is en welke verschillende werkvelden er zijn, een beroepscompetentieprofiel, een beschrijving van de theorieën en ideeën, de verschillen en overeenkomsten in eigen vakgebied en een onderbouwing wat PMT kan bieden in eigen vakgebied.

2.1 Werkveldscan

Wat is PMT?PMT is een afkorting van Psychomotorische therapie. Het is een methode binnen de lichaamsgerichte psychotherapie. De cliënt is samen met de therapeut bezig met het doen van lichamelijke activiteiten, zoals verschillende oefeningen en opdrachten. De nadruk ligt hierbij op het gebied van lichaamservaring en beweging. Uiteindelijk is het doel van PMT dat er gedragsverandering optreed waardoor de psychische klacht wordt verminderd of helemaal verdwijnt. Ook kan het zijn dat dit in allebei niet lukt, dan leert de therapeut de cliënt om te gaan met de dergelijke situatie en dat de cliënt de klacht weet te accepteren.(Therapiehulp, 2006)

Psychomotorische therapie komt terug in veel verschillende werkvelden. Totaal waren er in 2014 in Nederland ongeveer 1850 PMT'ers en elk jaar komen er na schatting 90 bij. Al deze PMT'ers zijn werkzaam in verschillende werkvelden. Enkele werkvelden zijn: psychiatrie (psychiatrische ziekenhuizen, dagbehandelingcentra, kinderen jeugdpsychiatrie), verstandelijke gehandicaptenzorg, psychogeriatrie, forensische psychiatrie (gevangenissen), verslavingszorg en er zijn PMT'ers die een eigen praktijk hebben. PMT werkt met verschillende behandelingsgebieden, zoals agressieregulatie, angst, ontspanning, vertrouwen, weerbaarheid etc. Hieronder staan drie werkveldgebieden verder beschreven. (PMTinfo, 2015)

PMT binnen de psychiatrie PMT kan een bijdrage leveren aan het verminderen van klachten, die samengaan met een depressieve stoornis. Hieronder vallen negatieve gedachten, inactiviteit, energieverlies, isolement, verlies van initiatief etc. zijn klachten die erg kenmerkend zijn. Binnen de PMT wordt er geprobeerd om voor de cliënten een passende oefensituatie te creëren, waarin zij in beweging kunnen komen. Hierbij wordt veel gebruik gemaakt van verschillende oefenvormen uit de sportwereld en lichaam georiënteerde technieken. Uiteindelijk is ook hiervan het doel om de klachten te verminderen.

Voorbeeld:Motorische remming is een veelvoorkomende klacht bij depressie. Door de samenhangende inactiviteit verslechtert de algehele conditie. Deze inactiviteit vermindert de energie, die weer leidt tot meer motorische remming en een verlaging van de stemming van de cliënt. PMT draagt bij aan het doorbreken van deze cirkel, het aanbieden van bewegingsvormen op aangepast niveau is hierbij een voorbeeld van. Er zijn drie verschillende benaderingen die meestal worden toegepast: lichaamsgerichte benadering, bewegingsgerichte benadering en runningtherapie en wandelen.(AMC psychiatrie)

PMT binnen de gehandicaptenzorgGedrags- en psychische stoornissen vormen een grote belemmering voor de integratie van mensen in de maatschappij. Vergeleken met het percentage van voorkomen van psychische stoornissen bij niet


verstandelijk gehandicapten (10%) valt op dat verstandelijk gehandicapten een drie tot vijf keer hoger risico lopen op een stoornis. De ervaring leert dat een groot percentage van de cliënten die PMT volgen hun opgestelde doelstellingen gedeeltelijk of zelfs geheel bereiken. PMT kan dus een belangrijke rol spelen bij mensen met een verstandelijke beperking. Er wordt gewerkt vanuit concrete hier en nu situaties, de verbale communicatie is niet perse noodzakelijk en dit is voor mensen die verstandelijk beperkt zijn ook vaak lastig. Een groot deel van sessies is gebaseerd op het ervaren en ondervinden van de activiteiten. Veel voorkomende klachten zijn: negatief zelfbeeld, agressie, depressief, dwang, labiel, angstig en ontwijkend gedrag. PMT kan door middel van de aangeboden oefenvormen hier goed op inspelen. (Gravestein, n.b.)

PMT binnen de revalidatie.Mensen die aan het revalideren zijn hebben veel te maken met beschadigingen aan het lichaam. Deze beschadigingen kunnen ook veel invloed hebben op het handelen, voelen en denken. Het doel is om deze klachten waar te nemen en om hier natuurlijk wat mee te gaan doen. Binnen de revalidatie kunnen er veel verschillende hulpvragen liggen op verschillende gebieden: - Lichamelijke klachten - Emotionele klachten- Cognitieve klachten - Sociale klachten

PMT kan door middel van verschillende doelstellingen en thema's bijdragen aan revalidatie. Hierbij kan gedacht worden aan:- Lichaamsbewustwording - Verminderen van angst- Grenshantering - Verminderen van spanning- Impulscontrole - Assertiviteit vergroten- Opbouwen vertrouwen - Leren voelen en uiten van ervaringen en gevoelens- Omgaan met ervaringen - Inzicht krijgen op eigen handelen(Vogellanden, 2009)

DoelgroepPMT bestaat uit een hele uitgebreide doelgroep. De therapeut kan te maken krijgen met iedere doelgroep van kinderen, pubers, volwassen of ouderen. In de verschillende leeftijdsgroepen zijn er ook weer veel verschillende psychische problemen of stoornissen. Voorbeelden hiervan zijn dementerende ouderen, verstandelijke gehandicapten uit welke leeftijdscategorie dan ook, mensen met hersenletsel of kinderen met agressieproblemen.

2.2 Beroepscompetentieprofiel PMTEen beroepsprofiel beschrijft een beroep in veel verschillende facetten. Dit is bedoeld om de herkenbaarheid en inzichtelijkheid van het beroep te vergroten. Het is tevens een essentieel onderdeel van het kwaliteitsbeleid van de beroepsgroep. (GGZ Nederland, 2010)

De oprichting van de FVB (Federatie Vaktherapeutische Beroepen) was de aanleiding om tot een gemeenschappelijk en overkoepelend beroepsprofiel te komen. De FVB bestaat uit vijf vaktherapeutische beroepsverenigingen waarvan PMT er één van is. In tabel 2.1 staan de andere vaktherapeutische beroepsverenigingen: Beeldende therapie, muziektherapie, danstherapie en dramatherapie.


Tabel 2.1

De Nederlandse Vereniging voor Psychomotorische therapie (NVPMT) is opgericht om de belangen te behartigen van psychomotorische therapeuten in Nederland. Het doel van de NVPMT is om het beroep van de PMT'er te ontwikkelen. Dit wordt gedaan door contact te hebben met allerlei verschillende instanties, zoals verwijzers of zorgverzekeraars. De vereniging is druk met de onderlinge samenwerking van leden, therapeuten en het opdoen en verspreiden van meer kennis.(Nvmpt, 2014)

Om een competentieprofiel goed te kunnen beschrijven is er gezocht naar verschillende vacatures die worden aangeboden. In de vacatures zijn er een aantal vaardigheden/persoonlijkheidskenmerken die vaak terugkomen: een onderlinge goede samenwerking, een sterke communicatieve vaardigheid, flexibiliteit en inlevingsvermogen.In figuur 2.2 is een vacature te zien waarbij er wordt gevraagd naar iemand met PMT die werkzaam kan zijn binnen de Poliklinische Revalidatie.

Figuur 2.2

(Srdelft, 2015)


2.3 Beschrijving theorieën en ideeënEen beschrijving van psychomotorisch therapeutische theorieën en ideeën die binnen de behandeling kunnen worden ingezet

ObserverenObserveren is binnen de PMT een belangrijk onderdeel van de therapie. Als therapeut zijnde ben je constant aan het kijken naar wat de cliënt doet, hoe er wordt bewogen, hoe er wordt gereageerd etc. Het gedrag van een cliënt kan door middel van het LECS-model in kaart worden gebracht. LECS staat voor Lichamelijk, Emotioneel, Cognitief en Sociaal. Het lichamelijke aspect valt in te passen in het biologische aspect uit het bio-psycho-sociaal model. Hierbij gaat het om het geobserveerde objectieve lichaam. PMT veronderstelt dat afwijkingen in het lichaamsbeeld, duiden op problemen in het gedrag. Bij het lichamelijke onderdeel wordt onder andere gekeken naar: mimiek, pijn klachten, prikkelverwerking, remming, impulscontrole, motorische coördinatie, doorzettingsvermogen, ademhaling etc. Het psychologische aspect wordt opgedeeld in twee verschillende delen, het emotioneel en cognitieve aspect. In het emotionele deel wordt er vooral gekeken naar: zelfvertrouwen, regulatiestemming, angst, omgaan met stress, zelfbeleving etc. Het cognitieve aspect wordt er gekeken naar: alertheid, geheugen, reactievermogen, zelfbeeld, besef/begrip, inschattingsvermogen eigen motorische vaardigheden etc. En het sociale aspect is ook van groot belang. Hierbij wordt er gekeken naar: uiten en delen van emoties, omgaan met winst en verlies, aangaan conflicten, omgaan met kritiek, regelhantering, omgaan met fysieke aanraking, vertrouwen etc. (Hetweb, 2010) (LECS observatieformulier, 2015)

Imploderen/exploderenMensen met een psychomotorische klachten hebben vaak last van machteloosheid. Ze kunnen hun gevoel niet op een juiste manier uiten, zoals iemand dat wel kan die geen psychische klachten heeft. Door deze machteloosheid kunnen mensen imploderen of juist het tegenovergestelde en dat is exploderen. Bij imploderen komen de woorden: verdriet, angst, schaamte en schuld veelvuldig voor. Iemand keert in zichzelf en hierop volgt een depressieve reactie.Bij exploderen komen de woorden: boos, blij, energie, kracht meer voor. Hierbij laat iemand zijn gevoel juist snel zien zonder daar echt goed bij na te denken. Hierdoor komt het regelmatig voor dat er hierdoor een agressieve reactie ontstaat. Dit kan zowel positief als negatief zijn. In figuur 2.3 staat het nogmaals onder elkaar gezet.

Figuur 2.3


RunningtherapieBinnen de psychomotorische therapie is er aan de hand van wetenschappelijke literatuur bewezen dat runningtherapie invloed heeft op depressie. Runningtherapie is een vorm van hardlooptraining die zijn methode richt op de behandelstrategie ''oefenen''. Bij deze therapie wordt er vanuit gegaan dat je door het hardlopen, je negatieve gedachten over jezelf kan veranderen en uiteindelijk kunnen verdwijnen. Running is daarbij bewegingsgericht georiënteerd.

Het effect is op twee verklaringen gebaseerd: biologische en psychologische verklaringen. Biologische verklaring:- Toename van neurotransmitters: noradrenaline, dopamine en serotonine, dit kan afname van depressie verklaren.- Beta-endorfinen die aangemaakt worden tijdens hardlopen, dit zorgt voor een positief gevoel.- De hypothalamus is betrokken bij temperatuurregulatie en emoties. Door de beïnvloeding van de kerntemperatuur wordt er een affectieve reactie verwacht.

Psychologische verklaring:- Afleiding- Versterking van lichamelijke competentieverwachtingen, dit leidt tot een vermindering van depressie- Het blootstellen aan een stimulus, vermindert negatief gevoel in de hersenen. Hierdoor wordt het positieve gevoel een stuk sterker.(Hetweb, 2010)


2.4 Verschillen en overeenkomst eigen vakgebied

Bij PMT en de opleiding SGM zijn er zowel verschillen als overeenkomsten. Er wordt alleen vanuit twee verschillende invalshoeken gekeken.

VerschillenHet grootste verschil tussen de PMT en de opleiding SGM is dat PMT een therapievorm is en SGM niet. Bij PMT is bewegen meer een middel om iemand van zijn of haar klachten af te helpen. Bij de opleiding SGM wordt sport niet alleen als middel gebruikt maar ook meer als doel. Daarnaast bevat de opleiding SGM niet alleen het sporten en bewegen maar ook meer de management- en gezondheidsaspecten. De SGM'er kijkt naar een veel bredere context, waarbij de PMT'er vooral bezig is met het individu of groep met de psychomotorische klachten. Een ander verschil is dat een PMT'er meestal met kleinere groepen mensen werkt en regelmatig ook individueel. Bij een SGM'er wordt er ook wel individueel lesgegeven maar vaak wordt er aan grotere groepen mensen lesgegeven. Daarnaast heeft een SGM'er meestal geen speciale doelgroep en is hij/zij voornamelijk bezig met 'gezonde' mensen in tegenstelling tot de PMT'er.

OvereenkomstenNaast de verschillen zijn er ook een hoop overeenkomsten tussen PMT en de opleiding SGM. Zowel bij PMT als SGM ben je veel bezig met gedragsverandering. Bij PMT is dit iemand van zijn klacht af helpen en bij SGM komt dit ook voor. Wel is de SGM'er iets meer preventief bezig dan een PMT'er. Een andere overeenkomst is dat de omgang met mensen een grote rol speelt in het vak, er wordt veel inlevingsvermogen en socialiteit verwacht. En de combinatie van lichaam en geest wordt bij beide vakgebieden veel benadrukt, constant wordt er een koppeling gelegd tussen deze twee.

2.5 Onderbouwing PMT eigen vakgebiedDe opleiding SGM bestaat uit vier verschillende profielen. - Sportbusiness & Ondernemerschap- Actieve en Gezonde leefstijl- Trainer/ Coach- Beleid van sport, gezondheid & bewegen

In het derde jaar wordt er een keuze gemaakt welk uitstroomprofiel er wordt gekozen. De voorkeur gaat nu uit naar de Actieve en Gezonde leefstijl. In dit profiel ben je constant bezig met de actieve en gezonde leefstijl van personen. Hierbij moet gedacht worden aan voeding, beweging, stress, mentale technieken etc. Wat hier constant bij komt kijken is de gedragsverandering die mensen moeten ondergaan om bijvoorbeeld hun levensstijl te verbeteren. Cliënten die PMT volgen zitten in een soortgelijke situatie, ook zij zijn bezig met gedragsverandering, alleen dan op een iets andere manier. Voor mij als SGM-professional sluit PMT goed aan bij het uitstroomprofiel Actieve en Gezonde leefstijl. Steeds meer mensen krijgen naast lichamelijke ongemakken ook psychische klachten, zoals stress, oververmoeidheid etc. Door de cursus PMT kan de kennis die is opgedaan toegepast worden op cliënten waar in de toekomst mee gewerkt zal worden.


Hoofdstuk 3 PMT sessie

Tijdens de cursus PMT zijn er twee momenten geweest waarbij het de bedoeling was om een eigen PMT sessie te geven aan een groepje van ongeveer vijf personen. Hierbij was je zelf de therapeut en iedere sessie moest ongeveer een kwartier duren. Het thema van de sessie was gericht op 'jezelf in beeld'.

3.1 Voorbereiding PMT sessie

3.1.1 Voorbereiding les 1In week 3 was de eerste PMT sessie die gegeven ging worden. In deze week is er gekozen voor het thema 'Grenzen stellen'. Er is toen voor dat thema gekozen, omdat er in de voorgaande lessen oefeningen zijn voorgedaan om mensen hun grens aan te laten geven. Hierdoor had ik een goed beeld bij het geven van deze oefeningen en welke vragen ik hierover kan gaan stellen.

Lesdoel De bedoeling van de oefening is dat de patiënten zelf grenzen leren stellen en dit ook aangeven aan de personen om zich heen.

Deel 1. Wennen aan elkaar 5 min

De studenten gaan tegenover elkaar staan en gooien zo goed mogelijk een bal naar elkaar over. Ze staan dicht bij elkaar en proberen zoveel mogelijk te ontspannen. Dit is om aan elkaar te wennen. Deel 2. Differentiatie 5 min

Nu wordt de afstand vergroot en nog steeds moet de bal goed naar elkaar worden overgegooid. Er kan gedifferentieerd worden door met de andere arm te gooien. Eén van het tweetal moet aangeven wanneer het te moeilijk wordt. Hierbij is het belangrijk dat één van het tweetal op tijd zijn grens aangeeft wanneer het te moeilijk wordt.Deel 3. Harder gooien 5 min

De studenten staan weer tegenover elkaar en geven zelf een afstand aan wat ze fijn vinden. Eén van het tweetal gaat harder gooien. Wel is nog steeds de opdracht dat de bal goed moet overkomen. Tijdens het overgooien geeft de andere persoon aan wanneer het voor diegene nog goed en veilig is om de bal te vangen. Hierbij is het ook van belang om dit gelijk aan te geven.

Het geven van de sessie ging over het algemeen prima. Voor de deelnemers was de opdracht en het thema duidelijk. Het enige waar ik zelf moeite mee had was het stellen van vragen en erachter komen wat, hoe, waarom, wanneer. Het was lastig om een goed gesprek aan te knopen met de cliënten. Er werd een aantal vragen gesteld aan de cliënten om ze zich bewust te maken van hun keuzes en dat ze duidelijk hun grens aan moeten geven. De cliënten gaven aan dat ze het wel lastig vonden om zich helemaal in te leven in een persoon die duidelijk grenzen moeten stellen.


3.1.2 Voorbereiding les 2In de laatste week is er nogmaals lesgegeven. Hierbij was het weer de bedoeling om als therapeut een sessie over een bepaald thema te geven aan een groep van ongeveer vijf cliënten. Aan de hand van de vorige sessie die gegeven is in week 3, is er een aantal aandachtspunten meegenomen om de les te verbeteren. Deze sessie stond in het teken van het nemen van een andere aanpak.

Lesdoel De bedoeling van de oefening is dat de patiënten een ander tactiek kiezen en hierdoor op een andere manier gaan handelen/denken en voelen. Dit om uiteindelijk gedragsverandering te bereiken.

Deel 1. Op een muur aflopen 5 min

De patiënt loopt op een muur af en stopt wanneer diegene denkt dat hij/zij dicht bij de muur staatDe patiënt kiest zijn eigen tactiek, waarbij diegene zich vertrouwd voelt. Hierbij wordt er geëvalueerd en er worden een aantal vragen gesteld.Deel 2. Bepalen andere tactiek 5 min

Nu wordt er een andere tactiek bepaald. Dit zorgt ervoor dat de controle die de persoon had veranderd. Hierdoor zal voorafgaand aan het lopen een verhoogde ademhaling/hartslag kunnen plaatsvinden, zenuwen of stress.

Deel 3. Op een muur aflopen met andere tactiek 5 min

Wanneer de andere tactiek bepaald is, wordt er nogmaals op de muur afgelopen. Dit wordt uiteindelijk geëvalueerd aan de hand van een aantal vragen.

Vragen:De onderstaande vragen zijn tijdens de therapiesessie behandeld. Door deze vragen te stellen, kwam er bij de cliënten meer gevoel los, gingen nadenken over de oefening en zagen ook het doel van de oefening ervan in.

Op een muur aflopen en zelf stoppen wanneer je denkt dat je er bijna bent.(1e keer)- Welke tactiek heb je gebruikt?- Ben je onderweg nog van tactiek veranderd?- Waarom heb je deze tactiek gebruikt?- Toen je begon te twijfelen, wat speelde er door je hoofd?- Hoe zie jij dit terug in het dagelijks leven?- Kun jij hierbij een situatie noemen?

Dit nogmaals doen alleen dan met een andere tactiek dan hoe je het hiervoor deed.(2e keer)


- Welke tactiek heb je gebruikt?- Ben je onderweg nog van tactiek veranderd?- Waarom heb je deze tactiek gebruikt?- Toen je voor deze tactiek hebt gekozen, kreeg je voorafgaand aan het aflopen op de muur zenuwen/ stressgevoel/verhoogde hartslag/snelle ademhaling of pas vlak voor de muur?- Deze nieuwe tactiek, neem je in het dagelijks leven ook wel eens andere beslissen of houd je heel erg de controle/veiligheid?- Waarom denk je dat je het op deze manier doet?- Zijn er bepaalde gevoelens/dingen die je tegenhouden in het dagelijks leven om van tactiek te veranderen?

De therapiesessie ging stukken beter dan de eerste sessie in week 3. Dit kwam vooral door het stellen van de juiste vragen. Hierdoor was het voor de cliënten een stuk duidelijker wat het doel was en begrepen ze beter welke richting ik met hen op wilde. Het was mooi om te zien dat het voor een aantal cliënten echt moeilijk was om met een andere aanpak richting de muur te lopen. Door de vraag te stellen of ze hier in hun dagelijks leven ook wel is tegenaan lopen, kwam er een heel gesprek opgang. Zo is het mooi om te zien dat ook mensen zonder een stoornis/probleem/aandoening PMT echt effect kan hebben.

3.2 360 graden feedback

De twee gegeven therapiesessie zijn beoordeeld aan de hand van het onderstaande beoordelingsformulier. Deze sessies zijn beoordeeld door de medestudenten en de docent heeft tijdens de sessie wat tips gegeven.

Beoordelingsformulier sessie 1

ORG

ANIS

EREN

Organisatie leidt tot optimaal bewegingsgedrag en sluit aan bij het doel De begin instructie is duidelijk, volledig, kort en bondig (vaardigheid van instructie geven) Er is sprake van efficiënt en effectief gebruik van ruimte en materiaal Veiligheid: de begeleider creëert en bewaakt de (fysieke en emotionele) veiligheid

- Duidelijke instructie wat er gedaan moet worden- Iedereen werd op een juiste manier neergezet, zodat het veilig was voor de omgeving- Er zat genoeg afstand tussen de deelnemers


BEGE

LEID

EN Contact: maakt contact met de doelgroep door (non-)verbale communicatie Presenteren: kan zichzelf in taal en houding stimulerend en enthousiast presenteren Motiveren en stimuleren: zoeken naar mogelijkheden om het gedrag te veranderen en het

aanmoedigen van het uitvoeren van het gewenste gedrag Feedback: begeleiden van de gedragsverandering door middel van positieve bekrachtiging

- Er werd op de goede momenten ingebroken om het te verduidelijken- Is enthousiast aanwezig, mag soms nog iets meer tips en aanwijzingen geven- Mag veel meer doorvragen, er werden wel vragen gesteld maar de koppeling tussen de vraag en de oefening was soms niet helemaal helder

Overige opmerkingen Met de doelgroep:

Nabespreken van de gegeven interventie Delen van ervaringen Controleren of het doel is behaald Bevragen op veranderpunten

- Nabespreken was goed, haalde iedereen bij elkaar en vroeg om verbeterpunten

ALGE

MEE

N

Algemene tip van de docent: Meer doorvragen, achterhalen waarom, hoe, wat, wanneer.


Beoordelingsformulier sessie 2

ORG

ANIS

EREN

Organisatie leidt tot optimaal bewegingsgedrag en sluit aan bij het doel De begin instructie is duidelijk, volledig, kort en bondig (vaardigheid van instructie geven) Er is sprake van efficiënt en effectief gebruik van ruimte en materiaal Veiligheid: de begeleider creëert en bewaakt de (fysieke en emotionele) veiligheid

- Duidelijke organisatie, de oefening werd stap voor stap uitgelegd- Het doel van de oefening werd voor de training benadrukt- Er was geen materiaal nodig voor de oefening, wel werd er benadrukt in welke ruimte de oefening moest plaatsvinden en waar op gelet dient te worden

BEGE

LEID

EN

Contact: maakt contact met de doelgroep door (non-)verbale communicatie Presenteren: kan zichzelf in taal en houding stimulerend en enthousiast presenteren Motiveren en stimuleren: zoeken naar mogelijkheden om het gedrag te veranderen en het

aanmoedigen van het uitvoeren van het gewenste gedrag Feedback: begeleiden van de gedragsverandering door middel van positieve bekrachtiging

- Ten opzichte van de vorige les werden er veel vragen gesteld en constant werd er op een vraag doorgegaan. Dit bleek uit een goede voorbereiding.- De lesgever was op de juiste momenten aanwezig en gaf een aantal voorbeelden om je echt in te leven in een persoon met een klacht/stoornis/probleem.

Overige opmerkingen Met de doelgroep:

Nabespreken van de gegeven interventie Delen van ervaringen Controleren of het doel is behaald Bevragen op veranderpunten

- Er werd een korte nabespreking gedaan van de les, waarbij de lesgever goed terugkwam op de doelstelling van de oefening en of de deelnemers het gevoel hadden of deze ook behaald was.

ALGE

MEE

N


Hoofdstuk 4 Reflectie

Van iedere week PMT is er een korte reflectie geschreven.

4.1 Reflectieverslagen

4.1.1 Week 1 Kennismaking en inleidingTijdens de eerste les PMT zijn er een aantal verschillende werkvormen laten zien die gebruikt worden in de praktijk. De verschillende werkvormen die tijdens de les zijn behandeld staan hieronder benoemd. Werkvorm 1; badminton in tweetallenWerkvorm 2; lopen naar een muurWerkvorm 3; lopen met een stok tussen de handenWerkvorm 4; grenzen bepalen middels afstand en nabijheid

Het leuke aan deze werkvormen is om zowel de persoon te zijn die zogenaamd cliënt is en ook om zelf therapeut te zijn. Zo krijg je vanuit beide kanten gelijk een duidelijk beeld wat PMT inhoud. Bij werkvorm 4; lopen naar een muur was het interessant om te zien op welke manier mensen de oefening uitvoerden. De één kijkt stiekem, de ander gaat het aantal stappen uitmeten en weer een ander loopt en ziet het wel. De opdracht was om een andere methode te gebruiken die je daarvoor had gebruikt. Dit was best moeilijk, omdat je je als persoon toch niet helemaal veilig voelt. Bij deze opdracht was het gelijk al goed te merken dat gedragsverandering heel erg moeilijk is. Dit viel mij gelijk heel erg op, dat ik zonder psychomotorische problemen toch de gedragsverandering niet makkelijk kon maken. Dit gaf mij gelijk al een goed beeld in hoe het er in de praktijk gaat.Bij werkvorm 6; grenzen bepalen middels afstand en nabijheid werd het voorbeeld gegeven van iemand die misbruikt is. Een persoon die misbruikt is zal sneller zeggen dat iemand niet dichterbij mag komen. Bij dit voorbeeld was het lastig om je in te leven in een persoon die dit wel is overkomen. Wel was de koppeling met het grenzen stellen en iemand die misbruikt een leerzaam voorbeeld. De eerste les was een interessante les en er werd een duidelijk beeld geschetst wat PMT inhoud en wat voor verschillende methoden er worden gebruikt in de praktijk.

4.1.2 Week 2 Zelfbeeld en observatieDe tweede les van PMT ging over jij en jouw lichaam (zelfbeeld) en observerenHier worden ook weer een aantal werkvormen gedaan:- Werkvorm 1: Lichaamsdelen voelen- Werkvorm 2: Meten van het lichaam- Werkvorm 3: Het omlijnen van het lichaam - Werkvorm 4: Observeren LECS- Werkvorm 5: Basketbal zonder regels

In deze les ging was het doel om je eigen lichaam te observeren. Vandaag werden er ook weer een aantal werkvormen gekozen die zeer interessant waren om te zien. Bij werkvorm 3 ging het erom om aan de hand van een touw of lint jezelf in te schatten hoe breed je lichaam is. Hierbij viel bij mij gelijk op dat ik mijzelf een stuk breder had ingeschat. Ik ben iemand die tevreden is met zijn lichaam maar ik had niet verwacht dat ik er zo ver vanaf zou zitten. Tijdens deze oefening kreeg ik zelf al goed door wat voor type mensen hier moeilijk mee om kunnen gaan. Dit zijn natuurlijk mensen overgewicht en ondergewicht. Deze mensen zijn vaak niet tevreden over hun lichaam en door dit soort oefeningen uit te voeren, hoop je als therapeut dat hun zelfbeeld veranderd en dat ze door het zien een positiever zelfbeeld krijgen. Werkvorm 4 was een oefening waarbij medestudenten verschillende


voorwerpen om jouw lichaam moesten leggen, zodat je zelf ziet hoe smal of breed jouw lichaam is. Voor mij kwam dit ook wel redelijk overeen met wat ik had verwacht had. Ook deze oefening was de koppeling zeer duidelijk tussen het observeren en het zelfbeeld. Het observeren kan via een LECS observatieformulier. Dit is een formulier die gebruikt kan worden bij het observeren naar lichamelijke, emotionele, cognitieve en sociale vaardigheden. Les 2 was weer een erg leuke en leerzame les. De les was heel erg duidelijk en leuk opgezet. Het thema zelfbeeld sprak mij zelf ook aan, omdat je dit ook goed kan toepassen in je eigen situatie.4.1.3 Week 3 Gedragsbeïnvloeding d.m.v. bewegenIn deze bijeenkomst heb ik zelf een sessie geven aan vier medestudenten (cliënten). De sessie die ik heb gegeven ging over het stellen van grenzen. De lesvoorbereiding is terug te lezen in hoofdstuk 3, paragraaf 3.1.1. Het was erg interessant om te zien wat iedereen bedacht had. Er waren oefeningen bij die in de vorige twee bijeenkomsten waren gegeven, maar ook waren er een aantal nieuwe oefeningen. Hierbij was het erg leuk om te zien hoe medestudenten de sessies gaven. Er werd veel ingegaan op het inbeelden van de cliënt, zodat je je zo goed mogelijk kon inbeelden hoe cliënten met een probleem/stoornis hiermee omgaan. Ik vond dat mijn eigen les goed liep, de doelstelling was helder en de medestudenten konden zelf goed hun grenzen aangeven wanneer het hen wel of niet beviel. Wel miste ik af en toe de juiste vragen om dieper op de problematiek in te gaan van de cliënten. Hierdoor was soms de uitdaging er snel af. Hierbij viel wel op dat iedereen dit nog lastig vond. De leraar gaf hierbij aan dat het stellen van vragen een zeer belangrijk onderdeel is van PMT. Wanneer er weinig tot geen vragen worden gesteld is het heel moeilijk om gedragsverandering te realiseren. Door hulp en een aantal voorbeeldvragen gehoord te hebben was de koppeling duidelijker aanwezig en zo ging je dieper op de cliënt in om te achterhalen waardoor diegene juist hier de grens trekt. Ik vond het echt gaaf om een PMT sessie te geven en wordt ben nog steeds zeer enthousiast over de cursus!!

4.1.4 Week 4 Agressieregulatie en PMTIn week 4 ging het over agressieregulatie. Aan het begin van de les werd een kort filmpje laten zien over een echte sessie van een therapeut en cliënt. Ik was zelf erg benieuwd hoe dat tijdens een echte sessie zou verlopen. Hierbij werd aangegeven dat er natuurlijk heel veel verschillende therapiesessie worden gegeven en dat agressieregulatie bij veel mensen voorkomt. Ook werden er deze week weer een aantal werkvormen gedaan die te maken hadden met het thema agressieregulatie. Werkvorm 1: Stoten op een kussenWerkvorm 2: Overgooien met een balWerkvorm 3: Stoplichtmethode Werkvorm 4: Basketbal zonder regels

Als ik agressieregulatie op mijzelf betrek dan kan ik agressie best goed reguleren. Als ik ergens boos over ben of ik zit ergens mee dan ben ik niet iemand die gelijk alles eruit zou gooien, maar ook niet iemand die alles opkropt en hierdoor een negatief zelfbeeld krijg. Vaak laat ik het even rusten en denk ik goed na hoe ik dit het beste kan oplossen. Wanneer ik er niet uitkom dan praat ik er vaak met vrienden of vriendin erover. In de les werd er gesproken over verschillende soorten boosheid en hoe je dit uiteindelijk reguleert. Je kunt de undercontroller zijn, dit zijn mensen die een kort lontje hebben en direct van zich af kunnen slaan en je kunt een overcontroler zijn, hierbij stapel je alles op en kan er een negatief zelfbeeld gecreëerd worden. Dit zijn de mensen met een zogenaamd lang lontje. Tijdens de werkvormen was er constant een ruimte waar je uit kon stappen je agressie te reguleren. Dit vond ik leuk om te zien en dit kon ik ook weer goed koppelen aan de gedragsverandering. Ook vond ik het vandaag weer een interessante les. De oefenvormen waren leuk en uitdagend.


4.1.5 Week 5 Angst en PMTDeze week was ik helaas afwezig vanwege een project die uitgevoerd moest worden op mijn stage. In paragraaf 4.2, het integraal reflectieverslag zijn twee artikelen te vinden die gekoppeld zijn aan mijn stageadres.

4.1.6 Week 6 Weerbaarheid en PMTIn week 6 stond de weerbaarheid op het programma. Voorafgaand aan de les heb ik een documentaire gekeken over Rots&Water. In deze documentaire vond ik het zeer interessant hoe hiermee wordt omgegaan door de kinderen. Tijdens de les hebben wij zelf ook een oefening gedaan wat te maken heeft met Rots&Water. Je ging als tweetal tegenover elkaar staan met de handen tegen elkaar aan. Hierbij kun je zelf aangeven of je de Rots of het Water was. Bij de Rots gaf je druk op de handen van je medestudent en bij Water probeerde je juist wat meer afstand te nemen. Hierbij ging het erom dat je stevig stond en je tegenstander uit balans bracht. In de documentaire wordt er vooral op gewezen dat de Rots&Water sessie is bedoeld om bewust te zijn van je lichaam en je gevoel. Kinderen met trauma's en misbruikervaringen begrijpen daardoor beter hoe ze met hun lichaam en gevoel om moeten gaan. De les was ook weer zeer leerzaam en het de documentaire vond ik zeer interessant om te zien hoe kinderen hier mee omgaan.

4.1.7 Week 7 Gedragsbeïnvloeding d.m.v. bewegenDe laatste les bestond weer uit het geven van een therapiesessie. Door de weken heen zijn er verschillende thema's naar voren gekomen die gebruikt mochten worden voor de therapiesessie. Daarnaast was het belangrijk om de reflectie van week 3 mee te nemen in deze sessie. Mijn lesvoorbereiding staat in hoofdstuk 3, paragraaf 3.1.2 beschreven. Tijdens mijn laatste sessie heb ik de oefening gedaan die in week 1 met de hele groep is gedaan. Deze sessie heb ik gegeven omdat ik bij mijzelf en meerdere mensen kon zien dat dit erg lastig was en hierbij de gedragsverandering gelijk wordt blootgelegd. Een aantal mensen konden snel omschakelen, maar ook een aantal vonden het zeer lastig om over te schakelen naar een andere tactiek. Tijdens de sessie heb ik veel vragen gesteld waarom ze het op deze manier deden, of ze hier vaker tegenaan lopen in het dagelijks leven, het gevoel dat opkomt wanneer je iets moet doen tegen je natuur in. De medestudenten vonden het weer erg leuk maar ook spannend om te doen en zelf vond ik het weer super om de sessie te geven. In de laatste les werd er nog een kort evaluatierondje gedaan en een terugblik op de afgelopen paar weken. Hierbij kwam nogmaals naar voren dat de binding met de cliënt van zeer groot belang is. Wanneer deze binding er niet is, is het erg moeilijk om gedragsverandering te realiseren.


4.2 Integraal reflectieverslagIn het integrale reflectieverslag zal er een reflectie plaatsvinden over de afgelopen paar weken. Hierbij zal worden weergegeven hoe ik de cursus heb ervaren en wat ik ervan geleerd heb.

Voorafgaand aan de cursus was ik altijd al erg benieuwd naar psychomotorische therapie. Voordat ik deze opleiding ben gestart, heb ik mij ook verdiept in de opleiding PMT op het Windesheim in Zwolle. Uiteindelijk heb ik niet voor de studie maar blijft het altijd iets wat ik zeer interessant blijf vinden. Het interessante aan PMT vind ik de relatie tussen de therapeut en cliënt. Deze relatie is zo belangrijk dat een groot deel van de gedragsverandering hiermee te maken heeft, naast het placebo en het resultaat door de sessies. Ik heb altijd het coachen en de omgang met mensen interessant gevonden. Zo ben ik zelf ook fitnessinstructeur en ben ik zelf constant in gesprek met mensen die problemen hebben en ik natuurlijk ook oefeningen/activiteiten doe met deze cliënten/sporters. Door deze PMT sessie ben ik er nog meer achter gekomen dat het stellen van de vragen op een juiste manier van heel groot belang is. Daarnaast vond ik leuke van de lessen dat het constant werd uitgevoerd in de praktijk, ik ben een praktijkmens en vind het heerlijk om op deze manier ermee bezig te zijn. Iedere week ging ik met een goed gevoel naar huis en was ik enthousiast over de les. Dit kwam niet alleen door de manier van lesgeven maar ook door de verschillende thema's. Van te voren had ik verwacht dat het alleen toegepast kon worden op mensen met een problematiek maar dit bleek zeker niet zo te zijn. Vooral toen ik bij les 1 er gelijk al achter kwam dat ik van tactiek moest veranderen toen ik op de muur moest aflopen. Vanaf dat moment wist ik gelijk dat dit niet zo was. Vanuit mijn achtergrond als fitnessinstructeur en vanuit de opleiding weet ik hoe lastig het is om gedragsverandering te krijgen bij mensen. Dit is geen proces van een aantal dagen of weken, maar kan soms jaren duren voordat iemand dit ondergaat. Zelf ben ik nog wel heel nieuwsgierig wanneer je als therapeut de gedragsverandering ziet en hoe je hier als therapeut nog beter mee om kunt gaan om de volgende stap te zetten.

Ik heb veel geleerd van de verschillende oefeningen/werkvormen die zijn gedaan en ook het theoretische deel vond ik interessant. Zoals het imploderen, exploderen en de 5 verschillende fases van de weerbaarheidtraining.Uiteindelijk heb ik de cursus als super leerzaam ervaren en ook heel erg leuk. Door de verschillende oefenvormen maar ook, omdat je met deze therapie ook echt wat kan in je eigen werkveld. Daarom ben ik nog steeds heel erg geïnteresseerd in PMT en de gedragsverandering.

Aan de hand van de gemiste les in week 5 heb ik twee artikelen opgezocht die gekoppeld zijn aan mijn stageadres. Ik loop stage bij JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht) en hierbij zijn veel op basisscholen aan het werk om jongeren bewust te maken van verschillende factoren, zoals voeding, beweging maar ook veiligheid.

Artikel 1: Rots & WaterLink: http://www.rotsenwater.nl/download/articles/NL/r&w_binnen_pmt_traumapatienten.pdfIn het verslag heb ik er al het een en ander over beschreven, maar omdat ik erg enthousiast ben geworden van de methode, wilde ik er nog wat verder op ingaan.Op ons stageadres zijn wij voornamelijk veel bezig met de gezondheid van de kinderen. Hierdoor komen vaak de termen als gezonde voeding en beweging naar voren. Stress/angst/weerbaarheid speelt ook een belangrijke rol in de gezondheid van het kind. De methode Rots & Water kan kinderen goed helpen om beter om te gaan met stress/angst en weerbaarheid. Deze methode is iets waar ik zelf totaal niet mee bekend ben, terwijl heel veel mensen er erg positief over zijn. De weerbaarheid van kinderen wordt vaak onderschat en naar mijn mening wordt vaker gekeken naar gezondheid/leerproces van de kinderen. Vandaar dat dit artikel goed vind passen bij mijn stageadres en ik in de toekomst hoop er nog mee te gaan werken.


Artikel 2: CJG Grenzen stellenLink: http://www.opvoedadvies.nl/grenzen.htmVanuit het stageadres zijn wij veel bezig met allerlei verschillende partners om mee samen te werken, zoals de GGD, supermarkten, basisscholen, artsen en ook het CJG. Vier weken geleden zijn wij met het stageteam langs geweest bij het CJG om meer inzicht te krijgen in hun dagelijkse werkzaamheden. Hierbij werd er door het CJG aangegeven dat ouders het zeer lastig vinden om voor hun kinderen bepaalde grenzen te stellen. Hierbij is het voor de kinderen erg duidelijk dat ze weten wat hun grenzen zijn, dus hoever mogen ze gaan totdat het niet meer mag. Aan de hand van dit gesprek wat voor een groot gedeelte ging over grenzen stellen, koppelde ik dit gelijk aan PMT. Het CJG is heel erg druk om ouders te helpen met grenzen stellen. Een PMT'er is ook druk om bij bepaalde cliënten hun grenzen te stellen. De koppeling waar mij het uiteindelijk om gaat is dat zowel ouders als een PMT'er kinderen leert om hun grenzen aan te geven.


Hoofdstuk 5 Nawoord

Ik kan met een zeer positief gevoel terugkijken op het afgelopen blok PMT. Het is voor mij nu goed duidelijk waarvoor PMT wordt gebruikt en ook op welke manier dit toegepast wordt bij de verschillende doelgroepen. Het is voor mij een zeer leerzaam en leuk blok geweest. Voor in de toekomst kan ik ook zeker wat met de informatie die ik tijdens de cursus geleerd heb en hoop ooit nog eens met psychomotorische therapie in aanraking te komen.Als laatste wil ik P. Benedictus nogmaals heel erg bedanken voor de inspirerende lessen die hij heeft gegeven.


Bibliografie

AMC psychiatrie. (sd). psychomotorische therapie. Opgeroepen op 4 11, 2014, van AMSpsychiatrie: http://www.amcpsychiatrie-depressie.nl/behandeling_depressie_behandelvormen_depressie_psychomotorische_therapie.htm

GGZ Nederland. (2010). Beroepcompetentieprofiel. Opgeroepen op 2015, van GGZ Nederland: http://www.ggznederland.nl/uploads/publication/Beroepscompetentieprofiel%20GZ%20Vaktherapeut.pdf

Gravenstein, T. F. (2012). Algemeen beeld van de psychomotorische therapie. Opgeroepen op 4 11, 2014, van Ambulante praktijk voor psychomotorische therapie en advisering:http://www.tfgvoorpmtencoaching.nl/pages/75259/_Wat_is_psychomotorische_therapie_.html

Gravestein, T. F. (n.b.). Psychomotorische therapie. Opgeroepen op 2015, van T.F.G.: http://www.tfgvoorpmtencoaching.nl/pages/75259/_Wat_is_psychomotorische_therapie_.html

Hetweb. (2010). Runningtherapie. Opgeroepen op 2015, van Scriptie biodanza: file:///C:/Users/toshiba/Downloads/2010-03_volledig.pdf

Hetweb. (2010). t'Web. Opgeroepen op 2015, van Scriptie biodanza: file:///C:/Users/toshiba/Downloads/2010-03_volledig.pdf &

LECS observatieformulier. (2015). LECS observatieformulier . file:///C:/Users/toshiba/Downloads/LECS%20observatieformulier%20(3).pdf.

Nvmpt. (2014). Vereniging. Opgeroepen op 2015, van Nvpmt: http://www.nvpmt.eu/vereniging/

PMT Info. (sd). PMT info. Opgeroepen op 11 4, 2014, van Psychomotorische therapie: http://www.pmtinfosite.nl/index.php

PMTinfo. (2015). PMTinfo. Opgeroepen op 2015, van PMTinfo: http://www.pmtinfosite.nl/

Srdelft. (2015). Vacature. Opgeroepen op 2015, van Sophia Revalidatie: http://srdelft.easycruit.com/vacancy/1365629/55148?iso=nl

Therapiehulp. (2006). PMT. Opgeroepen op 2015, van Therapiehulp: http://www.therapiehulp.nl/therapie/psychotherapie/lichaamsgerichte/psychomotorische-therapie

Vogellanden. (2009). Werkwijze. Opgeroepen op 2015, van Vogellanden: http://www.vogellanden.nl/files/website/File/Folders%20volwassenrevalidatie%20juiste%20versie/PMT.pdf


Web viewHet is een methode binnen de lichaamsgerichte psychotherapie. De cliënt is samen met de...

Documents

Transcript of Web viewHet is een methode binnen de lichaamsgerichte psychotherapie. De cliënt is samen met de...