€¦ · Web viewMacrofinanciële bijstand (MFB) is een vorm van financiële steun die door de...

14283/19 ADD 5 sp 1ECOMP.2.A NL

Raad van de Europese Unie

Brussel, 22 november 2019 (OR. en) 14283/19 ADD 5 FIN 757

NOTA A-PUNT van: het secretariaat-generaal van de Raad aan: Raad Betreft: Gezamenlijke tekst van de algemene begroting van de Europese Unie voor

het begrotingsjaar 2020: amendementen per begrotingslijn - Geconsolideerd document (integratie van de overeengekomen wijzigingen in de ontwerpbegroting of het standpunt van de Raad): Afdeling III - Commissie - Goedkeuring

BEGROTINGSPROCEDURE 2020

BEMIDDELINGSDOCUMENT — GEZAMENLIJKE TEKST

Doc. nr.3.2*******

18-11-2019

AMENDEMENTEN PER BEGROTINGSLIJN

GECONSOLIDEERD DOCUMENTAFDELING III

(INTEGRATIE VAN DE OVEREENGEKOMEN AMENDEMENTEN OP DE ONTWERPBEGROTING OF HET STANDPUNT VAN DE RAAD)


Deelpost XX 01 01 01 01 — Salarissen en vergoedingen

Ontwerp van begroting 2020 standpunt van de Raad 2020 standpunt van het Parlement 2020

Herziene ontwerpbegroting 2020 Overleg 2020

2 175 712 000 2 168 712 000 2 175 712 000 2 175 712 000 2 151 968 000

Deelpost XX 01 01 01 02 — Uitgaven en vergoedingen voor aanwerving, overplaatsing en beëindiging van de dienst



12 073 000 12 073 000 12 073 000 12 073 000 11 968 000

Deelpost XX 01 01 01 03 — Aanpassing van de salarissen



27 294 000 27 294 000 27 294 000 27 294 000 26 996 000

Deelpost XX 01 01 02 01 — Salarissen en vergoedingen



129 397 000 129 397 000 129 397 000 129 397 000 128 015 000

Deelpost XX 01 01 02 02 — Uitgaven en vergoedingen voor aanwerving, overplaatsing en beëindiging van de dienst



8 194 000 8 194 000 8 194 000 8 194 000 8 159 000

Deelpost XX 01 01 02 03 — Kredieten ter dekking van een aanpassing van de salarissen



1 558 000 1 558 000 1 558 000 1 558 000 1 541 000

Deelpost XX 01 02 01 01 — Arbeidscontractanten



76 620 000 73 920 000 76 620 000 76 620 000 76 546 000

Deelpost XX 01 02 01 02 — Uitzendkrachten en technisch-administratieve bijstand ter ondersteuning van verschillende activiteiten



21 853 000 21 853 000 21 853 000 21 853 000 21 151 000

Deelpost XX 01 02 01 03 — Tijdelijk bij de instelling gedetacheerde nationale ambtenaren



39 449 000 39 449 000 39 449 000 39 449 000 39 029 000

Deelpost XX 01 02 11 02 — Uitgaven voor conferenties, vergaderingen en deskundigengroepen



20 993 000 20 993 000 26 493 000 20 993 000 20 993 000

Deelpost XX 01 03 01 04 — Diensten voor informatie- en communicatietechnologie



86 392 000 81 492 000 86 392 000 86 392 000 86 392 000


Artikel 01 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Economische en financiële zaken”



72 126 934 71 901 128 72 126 934 72 126 934 71 340 664

Post 01 01 02 01 — Extern personeel



3 474 883 3 390 508 3 474 883 3 474 883 3 474 883

Post 01 01 03 01 — Uitgaven in verband met apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie en specifieke uitgaven



4 731 358 4 573 293 4 731 358 4 731 358 4 731 358

Artikel 01 03 02 — Macrofinanciële bijstand



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen27 000 000 27 000 000 27 000 000 27 000 000 27 000 000 27 000 000 27 000 000 27 000 000 20 000 000 27 000 000

Toelichting:Macrofinanciële bijstand (MFB) is een vorm van financiële steun die door de Unie wordt toegekend aan partnerlanden die een betalingsbalanscrisis doormaken. MFB is bestemd voor landen die geografisch, economisch en politiek dicht bij de Unie liggen. Daartoe behoren kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten, landen die onder het Europees nabuurschapsbeleid vallen en, in sommige omstandigheden, andere derde landen. In principe is MFB alleen beschikbaar voor landen die van een programma van het Internationaal Monetair Fonds profiteren.

MFB is uitzonderlijk en wordt per geval ingezet om landen te helpen bij het aanpakken van ernstige betalingsbalansmoeilijkheden. Het doel ervan is de externe financiële situatie weer houdbaar te maken en daarbij economische aanpassingen en structurele hervormingen aan te moedigen.

Hoewel MFB de vorm kan aannemen van leningen of subsidies op middellange/lange termijn of een combinatie daarvan, dient dit artikel alleen ter dekking van het subsidie-element van MFB-operaties.

Kredieten uit hoofde van dit artikel zullen ook worden gebruikt ter dekking van kosten die zijn gemaakt in verband met MFB-operaties, met name: i) kosten die zijn gemaakt om operationele beoordelingen in de begunstigde landen te verrichten om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen over het functioneren van de administratieve procedures en financiële circuits, ii) kosten in verband met de toepassing van de richtsnoeren voor „Betere regelgeving”, met name voor ex-postevaluaties van MFB-operaties, en iii) kosten ter dekking van comitologievereisten.

De Commissie zal de begrotingsautoriteit regelmatig op de hoogte brengen van de macrofinanciële situatie in de begunstigde landen en zal eenmaal per jaar uitvoerig verslag uitbrengen van de tenuitvoerlegging van MFB.

Alle ontvangsten die zijn opgenomen in post 5 5 1 van de staat van ontvangsten kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten, overeenkomstig artikel 21, lid 3, onder a), van het Financieel Reglement.

Rechtsgronden:Besluit nr. 778/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad van 12 augustus 2013 tot toekenning van macrofinanciële bijstand aan Georgië (PB L 218 van 14.8.2013, blz. 15).


Besluit nr. 1025/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2013 tot toekenning van macrofinanciële bijstand aan de Kirgizische Republiek (PB L 283 van 25.10.2013, blz. 1).

Besluit nr. 534/2014/EU van het Europees Parlement en de Raad van donderdag 15 mei 2014 tot toekenning van macrofinanciële bijstand aan Tunesië (PB L 151 van 21.5.2014, blz. 9).

Besluit (EU) 2015/601 van het Europees Parlement en de Raad van 15 april 2015 tot toekenning van macrofinanciële bijstand aan Oekraïne (PB L 100 van 17.4.2015, blz. 1).

Besluit (EU) 2016/1112 van het Europees Parlement en de Raad van 6 juli 2016 tot toekenning van verdere macrofinanciële bijstand aan Tunesië (PB L 186 van 9.7.2016, blz. 1).

Besluit (EU) 2016/2371 van het Europees Parlement en de Raad van 14 december 2016 tot toekenning van verdere macrofinanciële bijstand aan het Hasjemitisch Koninkrijk Jordanië (PB L 352 van 23.12.2016, blz. 18).

Besluit (EU) 2017/1565 van het Europees Parlement en de Raad van 13 september 2017 tot toekenning van macrofinanciële bijstand aan de Republiek Moldavië (PB L 242 van 20.9.2017, blz. 14).

Besluit (EU) 2018/598 van het Europees Parlement en de Raad van 18 april 2018 tot toekenning van verdere macrofinanciële bijstand aan Georgië (PB L 103 van 23.4.2018, blz. 8).

Besluit (EU) 2018/947 van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2018 tot toekenning van verdere macrofinanciële bijstand aan Oekraïne (PB L 171 van 6.7.2018, blz. 11).

Artikel 01 04 05 — Voorziening van het EFSI-garantiefonds



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen152 852 000 1 088 216 000 62 852 000 1 088 216 000 152 852 000 2 036 216 000 152 852 000 1 088 216 000 152 852 000 1 088 216 000

Post 01 04 77 03 — Proefproject — Model voor sociale-impactbenaderingen van sociale huisvesting en empowerment van Roma: testen van het gebruik van innovatieve financiële instrumenten voor betere sociale resultaten



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen1 000 000 500 000 1 000 000 250 000

Toelichting:Voor geconcentreerde groepen Europese burgers is woningnood al tientallen jaren een constante. De Roma zijn een van de minderheidsgroepen in Europa die het meest te maken hebben met armoede en sociale uitsluiting. Ondanks langdurige inspanningen, waaronder het EU-kader voor nationale strategieën voor de integratie van Roma (NRIS) voor 2020, dat al in 2011 is ingevoerd, is de aanpak van sociaaleconomische uitsluiting en discriminatie van Roma nog steeds een streefdoel.

Tot dusver was de uitvoering van de NRIS grotendeels gebaseerd op subsidies uit de Europese structuur- en investeringsfondsen (ESI-fondsen). Het gebruik van de ESIF-middelen is helaas beperkt door het gebrek aan politieke wil en capaciteit van de nationale en regionale autoriteiten die deze fondsen moeten beheren. Tot nu toe is weinig gebruikgemaakt van financiële instrumenten zoals leningen en garanties om de sociaaleconomische inclusie van gemarginaliseerde Romagemeenschappen te bevorderen.

Dit proefproject maakt deel uit van de inspanningen van de Europese Unie om:


- steun te bieden voor sociale innovatie en nieuwe, holistische benaderingen van sociale dienstverlening, de versterking van de positie van kansarme groepen en het aanreiken van transformerende oplossingen voor grote sociale uitdagingen, in het bijzonder de inclusie van Roma;

- stimuleren van sectoroverschrijdende samenwerking en partnerschappen met sociale impact (publiek-private samenwerking en burgerparticipatie) als een nieuwe manier om publieke waarde te creëren;

- pionierswerk verrichten met nieuwe financiële instrumenten en gemengde steun (financiële instrumenten, subsidies en capaciteitsopbouw) voor projecten met grote sociale externe effecten;

- op langere termijn de ontwikkeling van de markt voor sociale investeringen en maatregelen met sociale impact ondersteunen door het testen/verfijnen van een model dat in heel Europa kan worden opgeschaald, bijvoorbeeld in het kader van het toekomstige geïntegreerde EU-investeringsprogramma (InvestEU).

Het InvestEU-programma kan een doorbraak betekenen, met financiële middelen ter ondersteuning van sociale infrastructuur (namelijk huisvesting, gezondheidszorg en onderwijsvoorzieningen), sociale innovatie en sociale-impactprogramma’s. Het volgende geïntegreerde investeringsprogramma van de EU kan een belangrijke kans bieden om vooruitgang te boeken met de inclusie van de Roma.

Toepassingsgebied van het proefproject:

In het kader van dit project zal worden gewerkt aan een modeloplossing voor huisvesting en betere levenskansen voor een geselecteerde groep gemarginaliseerde Romagemeenschappen. De beoogde begunstigden wonen doorgaans in ongereglementeerde/illegale nederzettingen in de buitenwijken en hebben het moeilijk om toegang te krijgen tot betaald werk en andere integratiemogelijkheden.

In wezen is dit een meerfasenmodel, waarbij Romagezinnen worden voorbereid (qua financiële geletterdheid, motivatie, hulp bij het vinden van werk, levensvaardigheden en hulp bij het bouwen) om een eigen woonst te verwerven en hun lot in eigen handen te nemen.

De activiteiten omvatten daarom:

- financiële educatie, hulp bij het vinden van werk en een opleiding levensvaardigheden voor geselecteerde deelnemers met een kansarme achtergrond die voor het programma zijn ingeschreven;

- steun voor spaarregelingen voor elk gezin, gedurende ongeveer een jaar, om de bouwmaterialen voor de nieuwe woningen op afbetaling te kunnen kopen;

- samenwerking met de overheid om grond toegewezen te krijgen; en het aanbieden van opleidingen aan overheidsinstanties zodat zij inclusie-/desegregatieprogramma’s kunnen uitvoeren en beheren en sociale diensten aan de lokale gemeenschap kunnen blijven aanbieden.

In dit meerfasenmodel zal worden geëxperimenteerd met innovatieve benaderingen waarbij financiële instrumenten (leningen, garanties enz.), subsidies en steun voor capaciteitsopbouw worden gecombineerd.

Het proefproject kan worden uitgevoerd in samenwerking met een uitvoerende organisatie. In het kader van een enkele subsidieovereenkomst met de Commissie zou de uitvoerende partner de steun kanaliseren via

- een garantie voor risicobeperkende portfolio's van leningen voor sociale woningbouw ten behoeve van specifieke begunstigden - circa 25 % van de begroting; en

- subsidies voor capaciteitsopbouw ten behoeve van ngo's die coach- of mentordiensten aanbieden aan gemeenten om de aankoop van appartementen/huizen, bouwprojecten (terbeschikkingstelling van grond en benodigde infrastructuur) mogelijk te maken en ten behoeve van lokale


Romagemeenschappen voor financiële geletterdheid en bouwopleidingen, werkgelegenheid en burgerschapsvorming - circa 75 %

De activiteiten zullen nauw aansluiten bij en een aanvulling vormen op reeds lopende proefprojecten voor de inclusie van Roma (ROMACT), financieringsinstrumenten van het cohesiebeleid die bijgevolg kunnen worden ingezet, en de relevante richtlijnen voor desegregatie en alomvattende benaderingen ten aanzien van de beginselen van lokale ontwikkeling.

In het kader van het proefproject worden geïntegreerde sociale-financieringsmodellen getoetst en ontwikkeld als onderdeel van een pan-Europese benadering waar meerdere landen bij zijn betrokken. Dit kan mogelijk als proef dienen voor een gecombineerd financieel/adviesproduct in het kader van het InvestEU-programma voor na 2020. Dit moet een aanvulling vormen op middelen uit cohesiefondsen en de doelstellingen van sociale inclusie, desegregatie, toegang tot onderwijs, ondersteuning van werkgelegenheid en regionale ontwikkeling bevorderen. Het proefproject kan eveneens voorzien in reproductiemodellen in het kader van wervingsmechanismen met sociale effecten.

Wanneer het proefproject op meerdere plekken met aanzienlijke Romagemeenschappen is getoetst kan het worden uitgebreid naar andere locaties binnen landen met aanzienlijke Romagemeenschappen (bv. Oost-Slowakije, Oost-Tsjechië, Bulgarije, Roemenië, Hongarije) en ook in stedelijke gebieden worden uitgerold.

De activiteiten zullen nauw aansluiten bij en een aanvulling vormen op reeds lopende proefprojecten voor de inclusie van Roma (ROMACT) en aanvullende financieringsinstrumenten van het cohesiebeleid die kunnen worden ingezet. Het proefproject zal eveneens bijdragen aan beleidsontwikkeling ten aanzien van daklozen en uitsluiting van huisvesting, alsmede aan de voorbereiding van het EU-kader voor de nationale strategieën voor integratie van de Roma na 2020.

Doelgroep van de actie:

- gemarginaliseerde Romagezinnen, een van de meest uitgesloten groepen in Europa, waarvan het lot een van de meest acute sociale uitdagingen in Midden- en Oost-Europa en de EU is;

- overheidsinstanties, financiële intermediairs en sociale actoren (stichtingen, dienstverleners).

Rechtsgronden:Proefproject in de zin van artikel 54, lid 2, van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie en tot intrekking van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 (PB L 298 van 26.10.2012, blz. 1).

Artikel 02 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Interne markt, industrie, ondernemerschap en midden- en kleinbedrijf”



91 369 060 91 143 254 91 369 060 91 369 060 90 373 028




7 088 788 7 004 413 7 088 788 7 088 788 7 088 788


Artikel 02 01 03 — Uitgaven in verband met apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Interne markt, industrie, ondernemerschap en midden- en kleinbedrijf”



5 993 597 5 835 532 5 993 597 5 993 597 5 993 597

Artikel 02 02 01 — Ondernemerschap bevorderen en het concurrentievermogen en de toegang tot markten van ondernemingen in de Unie verbeteren




Artikel 02 02 02 — Kleine en middelgrote ondernemingen meer toegang geven tot financiering in de vorm van eigen vermogen en schuld




Post 02 02 77 39 — Proefproject — Kwaliteit van de dienstverlening in de toerismesector



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. 120 000 p.m. 120 000 350 000 295 000 p.m. 120 000 350 000 207 500

Post 02 02 77 41 — Voorbereidende actie — Erasmus voor jonge ondernemers wereldwijd (EYE Global) / Actief leiderschap op ondernemerschapsniveau en kansen voor samenwerking (ALECO)



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen2 200 000 1 100 000 2 200 000 550 000

Toelichting:De voorbereidende actie bouwt voort op het succes van het proefproject EYE Global (ALECO). De actie draagt bij aan de doelstellingen van de EU op het gebied van ondernemerschap en economische groei door start-ups in de gehele EU te ondersteunen.

De voorbereidende actie is een mobiliteitsregeling op grond waarvan nieuwe ondernemers uit de EU maximaal drie maanden in de VS, Canada, Singapore en Zuid-Korea kunnen verblijven. De keuze voor landen van bestemming wordt gemaakt op basis van de voortgang van de lopende pilot en de relevantie voor de handel, waarbij het bestaan van vrijhandelsovereenkomsten een rol speelt, en het aanwezig zijn van een gunstig klimaat voor ondernemingen in hun beginfase.

De doelgroep wordt gevormd door maximaal 350 kandidaten uit de EU-lidstaten. De deelnemers kunnen ervaring opdoen bij succesvolle en ervaren gastondernemers en zij kunnen bij de gastondernemer in interactie treden met de omgeving voor startende ondernemingen.

De doelgroep wordt gevormd door deelnemers die voldoen aan de volgende criteria: 1. Toekomstige ondernemers die uitvoerbare businessplannen voorleggen en de bindende toezegging doen een onderneming te zullen starten; 2. Ondernemers die in de afgelopen drie jaar alleen of met een partner een bedrijf hebben opgericht.

De deelnemende nieuwe ondernemers ontvangen steun uit de Uniebegroting: hun reiskosten naar en hun verblijfskosten op de gekozen bestemming worden gedurende het hele verblijf vergoed en er worden de nodige maatregelen genomen met het oog op het vinden van gastondernemers en het onder de aandacht brengen van het programma in de landen van bestemming.


De modaliteiten voor de tenuitvoerlegging van de voorlopige actie bouwen voort op de bestaande modaliteiten voor de EYE Global-proef, waaronder een eventuele delegering aan het relevante uitvoerend agentschap. Tevens wordt voorzien in de noodzakelijke aanpassing van de middelen.

Rechtsgronden:Voorbereidende actie in de zin van artikel 54, lid 2, van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie en tot intrekking van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 (PB L 298 van 26.10.2012, blz. 1).

Post 02 02 77 42 — Proefproject — Slimme bestemmingen




Toelichting:Een slimme bestemming is het resultaat van verschillende factoren, waaronder informatie- en communicatietechnologieën ter bevordering van een innovatief gebied, samenwerking en co-creatie, vooral door de bezoeker. Vanuit een goed inzicht in dit aspect, blijkt toegankelijkheid een van de kenmerken waarover een slimme toeristische bestemming beschikt, zowel in fysiek als virtueel opzicht. Slimme bestemmingen verhogen de kwaliteit van de ervaring op de bestemming voor zowel de bezoeker als de bewoners.

Een slimme stad kan worden gezien als een stedelijke ruimte waarin gebruik wordt gemaakt van informatie- en communicatietechnologieën en gegevenswetenschap om een antwoord te bieden op de uitdagingen van vandaag, namelijk efficiënter worden op het gebied van diensten en infrastructuurbeheer en de levenskwaliteit verbeteren van de mensen die in de stad wonen of werken of die de stad bezoeken, zonder daarbij de ondersteuning van de strijd tegen de klimaatverandering te vergeten.

In dit kader staan stadsbesturen onder druk en maken zij een digitaal transformatieproces door dat zich weerspiegelt in de talrijke initiatieven voor slimme steden over de hele wereld. Dit maakt deel uit van het strategische antwoord op de uitdagingen en kansen van de toenemende verstedelijking en de klimaatverandering, samen met de opkomst van steden als ruimte voor sociale en economische ontwikkeling die het gevolg is van de dringende behoefte aan wereldwijde duurzaamheid.

Deze studie zal betrekking hebben op een concept van stedelijke intelligentie en de bouwstenen daarvan, die voortvloeien uit het digitale transformatieproces van steden. Dat zal leiden tot een paradigmaverschuiving waarin de stad fungeert als een platform waar stedelijke planning en duurzaam beheer door stedelijke analyses en realtimegegevens worden ondersteund.

Tegen deze achtergrond zal een studie worden uitgevoerd op basis van een uitvoeringsplan in een specifieke stad/regio met het oog op:

- kwantitatieve en kwalitatieve gegevens over toerisme en slimme bestemmingen;

- betere kennis van de impact van toerisme;

- ontwikkeling en opzet van een Europese methode voor de analyse van toerisme op basis van big data die op EU-niveau voor slimme bestemmingen wordt toegepast;

- betere O&O voor oplossingen die worden ontworpen op EU-niveau;

- mogelijkheid van lokale tests en toepasbaarheid in de toekomst (uitvoeringsplan in een specifieke stad).



Artikel 02 03 01 — Werking en ontwikkeling van de interne markt voor goederen en diensten




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de uitgaven als gevolg van maatregelen die moeten bijdragen tot de voltooiing, de werking en de ontwikkeling van de interne markt:

– maatregelen om de interne markt doeltreffender te laten functioneren en om burgers en het bedrijfsleven toegang te bieden tot alle rechten en mogelijkheden die ontstaan als gevolg van de openstelling en de verdieping van de interne markt zonder grenzen en hen daar ten volle van te laten profiteren; maatregelen voor het toezicht op en de evaluatie van de manier waarop burgers en het bedrijfsleven van deze rechten en mogelijkheden gebruikmaken, teneinde vast te stellen of er eventueel sprake is van belemmeringen die hen ervan weerhouden ten volle van hun rechten te profiteren en in voorkomend geval gunstige voorwaarden te scheppen voor het wegnemen van dergelijke belemmeringen;

– harmonisatie van normen en onderhoud en ontwikkeling van een informatiesysteem voor technische normen en voorschriften; onderzoek van de regels waarvan door de lidstaten, de EVA-staten en Turkije kennisgeving is gedaan en vertaling van de ontwerpen van technische voorschriften en de desbetreffende definitieve teksten;

– financiering van de administratieve en technische coördinatie en van de samenwerking tussen de aangemelde instanties; subsidies ter ondersteuning van de Europese Organisatie voor Technische Goedkeuring (EOTA) en van door externe organen opgezette projecten van belang voor de Unie;

– toepassing van de wetgeving van de Unie op medische hulpmiddelen, cosmetica, voedingsmiddelen, textielproducten, chemische stoffen, indeling en etikettering van stoffen en mengsels, motorvoertuigen, speelgoed, wettelijke metrologie, voorverpakking en kwaliteit van het milieu, spuitbussen, en voorlichting en publiciteit om de wetgeving van de Unie meer onder de aandacht te brengen;

– algemeen onderzoek naar de noodzakelijkheid van de herziening van de verordeningen en analyse van de doeltreffendheid van de maatregelen die worden genomen met het oog op een goede werking van de interne markt, en een evaluatie van de algemene impact van de interne markt op het bedrijfsleven en de economie, met inbegrip van de aanschaf van gegevens en toegang van diensten van de Commissie tot externe databanken; doelgerichte acties ter verbetering van het begrip van de werking van de interne markt en voor de beloning van actieve deelname aan de bevordering ervan;

– sectorale harmonisatie op het gebied van de richtlijnen „nieuwe aanpak”, met name de uitbreiding van het toepassingsgebied van de „nieuwe aanpak” tot andere sectoren;

– maatregelen voor de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 765/2008, zowel wat betreft de infrastructuren als het markttoezicht, en Verordening (EG) nr. 764/2008, wat betreft procedures in verband met de toepassing van bepaalde nationale technische voorschriften op


goederen die in een andere lidstaat rechtmatig in de handel zijn gebracht, en uitvoering van het corresponderende deel van de mededeling over het goederenpakket (Mededeling van de Commissie van 19 december 2017 (COM(2017) 787 final)), met inbegrip van de voorbereiding van de uitvoering van de twee wetgevingsvoorstellen die in die mededeling worden vermeld (COM(2017) 795 final - 2017/0353 (COD) en COM(2017) 796 final - 2017/0354 (COD));

– uitvoering van en toezicht op andere wetgeving van de Unie op het gebied van de eengemaakte markt voor goederen, met name Verordening (EG) nr. 2679/98 van de Raad en de Richtlijnen 85/374/EEG en 2014/60/EU;

– de ontwikkeling van een eengemaakte ruimte voor veiligheid en defensie, met maatregelen voor de tenuitvoerlegging van Richtlijn 2009/43/EG betreffende de vereenvoudiging van de voorwaarden voor de overdracht van defensiegerelateerde producten binnen de Unie en maatregelen ter bevordering van de coördinatie van de procedures voor overheidsopdrachten voor dergelijke producten op het niveau van de Unie, alsook in voorkomend geval, het opzetten van onderzoeken en het uitwerken van bewustmakingsmaatregelen met betrekking tot de toepassing van de goedgekeurde wetgeving;

– deelname aan de onderhandelingen over overeenkomsten van onderlinge erkenning, en in het kader van de Europese overeenkomsten, steunverlening aan de geassocieerde landen voor de omzetting van het acquis van de Unie;

– maatregelen voor de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 1907/2006, in het bijzonder die welke voortvloeien uit de Refit-evaluatie van REACH uit 2017 en het verslag uit 2013 over de evaluatie van REACH (verslag van de Commissie van 5 februari 2013 (COM(2013) 49 final));

– uitvoering van en toezicht op de bepalingen op het gebied van overheidsopdrachten, in het bijzonder met betrekking tot de omzetting (volledigheid en naleving) van de Richtlijnen 2014/23/EU, 2014/24/EU en 2014/25/EU;

– maatregelen in verband met de tenuitvoerlegging van Richtlijn 2014/60/EU;

– tenuitvoerlegging en toezicht op de bepalingen toepasselijk op overheidsopdrachten, teneinde de optimale werking ervan en de werkelijke openbaarheid van aanbestedingen te waarborgen, met inbegrip van de bewustmaking en opleiding van de verschillende actoren bij deze opdrachten; de invoering en toepassing van nieuwe technologieën op de gebieden waarop deze opdrachten worden toegepast; de continue aanpassing van het weten regelgevende kader in het licht van de ontwikkelingen die het gevolg zijn van deze contracten, met name de mondialisering van de markten en bestaande of toekomstige internationale overeenkomsten;

– versterking van de bestuurlijke samenwerking met de ondersteuning van, onder andere, het informatiesysteem voor de interne markt, verdieping van de kennis van de wetgeving inzake de interne markt in lidstaten, betere toepassing ervan door de lidstaten en ondersteuning van de bestuurlijke samenwerking tussen de autoriteiten die belast zijn met de tenuitvoerlegging van de wetgeving inzake de interne markt, teneinde de strategische doelstellingen van Lissabon te halen zoals vastgesteld in de jaarlijkse beleidsstrategie;

– een deel van dit krediet zal worden aangewend om een gelijke mate van tenuitvoerlegging en handhaving van de Uniewetgeving door de nationale instanties te bereiken, teneinde concurrentieverstoringen te bestrijden en bij te dragen aan een gelijk speelveld;

– verbetering van internemarktinstrumenten die consumenten en bedrijven meer besef geven van de internemarktregels en hen in staat stellen hun rechten te handhaven, en die een betere samenwerking tussen de betrokken nationale autoriteiten mogelijk maken;


– waarborging van de voltooiing en het beheer van de interne markt, in het bijzonder op het gebied van het vrije verkeer van diensten, met name het grensoverschrijdende verkeer, de erkenning van beroepskwalificaties, en intellectuele en industriële eigendom, met name de uitwerking van voorstellen voor de invoering van een Unieoctrooi;

– analyse van de effecten van het wegnemen van belemmeringen voor de interne markt voor diensten en van de effecten van de geldende maatregelen als onderdeel van de follow-up van de geleidelijke liberalisering van de postdiensten; coördinatie van het beleid van de Unie op het gebied van postdiensten met betrekking tot internationale systemen en met name met betrekking tot deelnemers aan activiteiten van de Wereldpostvereniging (UPU); samenwerking met landen van Midden- en Oost-Europa; alsook analyse van de praktische gevolgen van de toepassing van de bepalingen van de Algemene Overeenkomst inzake de handel in diensten (GATS) op de postsector en overlapping met de UPU-regelgeving;

– acties in verband met de uitvoering van de nieuwe verordening bemestingsproducten, die Verordening (EG) nr. 2003/2003 zal vervangen;

– acties in verband met de uitvoering van het EU-actieplan voor de circulaire economie.

Dit krediet dient eveneens ter dekking van de uitgaven voor studies, evaluaties, vergaderingen van deskundigen, voorlichting en publicaties die rechtstreeks verband houden met het verwezenlijken van de doelstelling van het programma of van maatregelen die onder dit artikel vallen, zoals het onderhouden, actualiseren en ontwikkelen van IT-systemen die met technische verordeningen verband houden of in verband staan met de invoering van en het toezicht op beleidsmaatregelen in het kader van de interne markt, en alle overige uitgaven voor technische en administratieve bijstand waarbij geen sprake is van overheidstaken.

Bij de onder dit artikel opgevoerde kredieten komen nog, krachtens de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, en met name artikel 82 en Protocol 32 daarbij, de bijdragen van de lidstaten van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA). Deze bedragen vloeien voort uit de onder artikel 6 3 0 van de staat van ontvangsten geboekte bijdragen van de EVA-staten, die overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement bestemmingsontvangsten vormen; zij geven aanleiding tot opvoering van de betrokken kredieten en tot uitvoering overeenkomstig de bijlage „Europese Economische Ruimte” van dit deel van de staat van uitgaven van deze afdeling, die een integrerend deel van de algemene begroting uitmaakt.

Rechtsgronden:Taak die voortvloeit uit de prerogatieven van de Commissie op institutioneel vlak, zoals bedoeld in artikel 58, lid 2, van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juli 2018 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, tot wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1296/2013, (EU) nr. 1301/2013, (EU) nr. 1303/2013, (EU) nr. 1304/2013, (EU) nr. 1309/2013, (EU) nr. 1316/2013, (EU) nr. 223/2014, (EU) nr. 283/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU en tot intrekking van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 (PB L 193 van 30.7.2018, blz. 1).

Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name de artikelen 34, 35 en 36 (PB C 326 van 26.10.2012).

Richtlijn 75/107/EEG van de Raad van 19 december 1974 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten inzake flessen, gebruikt als tapmaat (PB L 42 van 15.2.1975, blz. 14).

Richtlijn 75/324/EEG van de Raad van 20 mei 1975 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten betreffende aerosols (PB L 147 van 9.6.1975, blz. 40).


Richtlijn 76/211/EEG van de Raad van 20 januari 1976 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten inzake het voorverpakken naar gewicht of volume van bepaalde producten in voorverpakkingen (PB L 46 van 21.2.1976, blz. 1).

Richtlijn 76/768/EEG van de Raad van 27 juli 1976 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten inzake cosmetische producten (PB L 262 van 27.9.1976, blz. 169).

Richtlijn 77/249/EEG van de Raad van 22 maart 1977 tot vergemakkelijking van de daadwerkelijke uitoefening door advocaten van het vrij verrichten van diensten (PB L 78 van 26.3.1977, blz. 17).

Richtlijn 80/181/EEG van de Raad van 20 december 1979 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten op het gebied van de meeteenheden, en tot intrekking van Richtlijn 71/354/EEG (PB L 39 van 15.2.1980, blz. 40).

Richtlijn 85/374/EEG van de Raad van 25 juli 1985 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen der lidstaten inzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken (PB L 210 van 7.8.1985, blz. 29).

Richtlijn 89/105/EEG van de Raad van 21 december 1988 betreffende de doorzichtigheid van maatregelen ter regeling van de prijsstelling van geneesmiddelen voor menselijk gebruik en de opneming daarvan in de nationale stelsels van gezondheidszorg (PB L 40 van 11.2.1989, blz. 8).

Richtlijn 90/385/EEG van de Raad van 20 juni 1990 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake actieve implanteerbare medische hulpmiddelen (PB L 189 van 20.7.1990, blz. 17).

Richtlijn 91/477/EEG van de Raad van 18 juni 1991 inzake de controle op de verwerving en het voorhanden hebben van wapens (PB L 256 van 13.9.1991, blz. 51).

Richtlijn 91/671/EEG van de Raad van 16 december 1991 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten betreffende het verplichte gebruik van veiligheidsgordels in voertuigen van minder dan 3,5 ton (PB L 373 van 31.12.1991, blz. 26).

Besluit van de Raad van 21 september 1992 waarbij de Commissie wordt gemachtigd te onderhandelen over overeenkomsten tussen de Europese Economische Gemeenschap en bepaalde derde landen inzake de wederzijdse erkenning op het gebied van de conformiteitsbeoordeling (document 8300/92).

Verordening (EEG) nr. 793/93 van de Raad van 23 maart 1993 inzake de beoordeling en de beperking van de risico’s van bestaande stoffen (PB L 84 van 5.4.1993, blz. 1).

Richtlijn 93/15/EEG van de Raad van 5 april 1993 betreffende de harmonisatie van de bepalingen inzake het in de handel brengen van en de controle op explosieven voor civiel gebruik (PB L 121 van 15.5.1993, blz. 20).

Richtlijn 93/42/EEG van de Raad van 14 juni 1993 betreffende medische hulpmiddelen (PB L 169 van 12.7.1993, blz. 1).

Besluit 93/465/EEG van de Raad van 22 juli 1993 betreffende de modules voor de verschillende fasen van de overeenstemmingsbeoordelingsprocedures en de voorschriften inzake het aanbrengen en het gebruik van de CE-markering van overeenstemming die in de richtlijnen voor technische harmonisatie moeten worden gebruikt (PB L 220 van 22.7.1993, blz. 23).

Besluit 94/358/EG van de Raad van 16 juni 1994 houdende aanvaarding namens de Europese Gemeenschap van het Verdrag inzake de samenstelling van een Europese farmacopee (PB L 158 van 25.6.1994, blz. 17).

Besluit van de Raad tot bevestiging van de interpretatie van het Comité 113 van het besluit van de Raad van 21 september 1992 waarbij de Commissie richtsnoeren worden gegeven voor


onderhandelingen over Europese conformiteitsbeoordelingsovereenkomsten (ECAA’s) (document 8453/97).

Richtlijn 98/5/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 februari 1998 ter vergemakkelijking van de permanente uitoefening van het beroep van advocaat in een andere lidstaat dan die waar de beroepskwalificatie is verworven (PB L 77 van 14.3.1998, blz. 36).

Richtlijn 98/79/EG van het Europees Parlement en de Raad van 27 oktober 1998 betreffende medische hulpmiddelen voor in-vitrodiagnostiek (PB L 331 van 7.12.1998, blz. 1).

Verordening (EG) nr. 2679/98 van de Raad van 7 december 1998 inzake de werking van de interne markt wat het vrije verkeer van goederen tussen de lidstaten betreft (PB L 337 van 12.12.1998, blz. 8).

Richtlijn 1999/4/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 februari 1999 inzake extracten van koffie en extracten van cichorei (PB L 66 van 13.3.1999, blz. 26).

Richtlijn 1999/36/EG van de Raad van 29 april 1999 betreffende vervoerbare drukapparatuur (PB L 138 van 1.6.1999, blz. 20).

Richtlijn 2000/14/EG van het Europees Parlement en de Raad van 8 mei 2000 inzake de harmonisatie van de wetgevingen der lidstaten betreffende de geluidsemissie in het milieu door materieel voor gebruik buitenshuis (PB L 162 van 3.7.2000, blz. 1).

Richtlijn 2000/35/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 juni 2000 betreffende bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties (PB L 200 van 8.8.2000, blz. 35).

Richtlijn 2001/82/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 november 2001 tot vaststelling van een communautair wetboek betreffende geneesmiddelen voor diergeneeskundig gebruik (PB L 311 van 28.11.2001, blz. 1).

Richtlijn 2001/83/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 november 2001 tot vaststelling van een communautair wetboek betreffende geneesmiddelen voor menselijk gebruik (PB L 311 van 28.11.2001, blz. 67).

Richtlijn 2002/95/EG van het Europees Parlement en de Raad van 27 januari 2003 betreffende beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur (PB L 37 van 13.2.2003, blz. 19).

Richtlijn 2002/96/EG van het Europees Parlement en de Raad van 27 januari 2003 betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) (PB L 37 van 13.2.2003, blz. 24).

Verordening (EG) nr. 1435/2003 van de Raad van 22 juli 2003 betreffende het statuut voor een Europese coöperatieve vennootschap (SCE) (PB L 207 van 18.8.2003, blz. 1).

Verordening (EG) nr. 2003/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 13 oktober 2003 inzake meststoffen (PB L 304 van 21.11.2003, blz. 1).

Verordening (EG) nr. 273/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 11 februari 2004 inzake drugsprecursoren (PB L 47 van 18.2.2004, blz. 1).

Richtlijn 2004/9/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 februari 2004 inzake de inspectie en de verificatie van de goede laboratoriumpraktijken (GLP) (PB L 50 van 20.2.2004, blz. 28).

Richtlijn 2004/10/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 februari 2004 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen inzake de toepassing van de beginselen van goede laboratoriumpraktijken en het toezicht op de toepassing ervan voor tests op chemische stoffen (PB L 50 van 20.2.2004, blz. 44).


Verordening (EG) nr. 648/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 31 maart 2004 betreffende detergentia tot intrekking van Richtlijn 73/404/EEG van de Raad betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten inzake detergentia (PB L 297 van 22.9.2004, blz. 19).

Verordening (EG) nr. 726/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 31 maart 2004 tot vaststelling van communautaire procedures voor het verlenen van vergunningen en het toezicht op geneesmiddelen voor menselijk en diergeneeskundig gebruik en tot oprichting van een Europees Geneesmiddelenbureau (PB L 136 van 30.4.2004, blz. 1).

Richtlijn 2004/22/EG van het Europees Parlement en de Raad van 31 maart 2004 betreffende meetinstrumenten (PB L 135 van 30.4.2004, blz. 1).

Richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 september 2005 betreffende de erkenning van beroepskwalificaties (PB L 255 van 30.9.2005, blz. 22).

Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH) en tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen, houdende wijziging van Richtlijn 1999/45/EG en houdende intrekking van Verordening (EEG) nr. 793/93 van de Raad en Verordening (EG) nr. 1488/94 van de Commissie alsmede Richtlijn 76/769/EEG van de Raad en de Richtlijnen 91/155/EEG, 93/67/EEG, 93/105/EG en 2000/21/EG van de Commissie (PB L 396 van 30.12.2006, blz. 1).

Richtlijn 2006/40/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2006 betreffende emissies van klimaatregelingsapparatuur in motorvoertuigen en houdende wijziging van Richtlijn 70/156/EEG van de Raad (PB L 161 van 14.6.2006, blz. 12).

Richtlijn 2007/45/EG van het Europees Parlement en de Raad van 5 september 2007 tot vaststelling van regels betreffende nominale hoeveelheden voor voorverpakte producten, tot intrekking van de Richtlijnen 75/106/EEG en 80/232/EEG van de Raad en tot wijziging van Richtlijn 76/211/EEG van de Raad (PB L 247 van 21.9.2007, blz. 17).

Verordening (EG) nr. 764/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 tot vaststelling van procedures voor de toepassing van bepaalde nationale technische voorschriften op goederen die in een andere lidstaat rechtmatig in de handel zijn gebracht (PB L 218 van 13.8.2008, blz. 21).

Verordening (EG) nr. 765/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 tot vaststelling van de eisen inzake accreditatie en markttoezicht betreffende het verhandelen van producten (PB L 218 van 13.8.2008, blz. 30).

Besluit nr. 768/2008/EG van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 betreffende een gemeenschappelijk kader voor het verhandelen van producten en tot intrekking van Besluit 93/465/EEG van de Raad (PB L 218 van 13.8.2008, blz. 82).

Verordening (EG) nr. 1272/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 2008 betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels, tot wijziging en intrekking van de Richtlijnen 67/548/EEG en 1999/45/EG en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1907/2006 (PB L 353 van 31.12.2008, blz. 1).

Verordening (EG) nr. 78/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 14 januari 2009 betreffende de typegoedkeuring van motorvoertuigen met betrekking tot de bescherming van voetgangers en andere kwetsbare weggebruikers, tot wijziging van Richtlijn 2007/46/EG en tot intrekking van Richtlijn 2003/102/EG en Richtlijn 2005/66/EG (PB L 35 van 4.2.2009, blz. 1).


Verordening (EG) nr. 79/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 14 januari 2009 betreffende de typegoedkeuring van motorvoertuigen op waterstof en tot wijziging van Richtlijn 2007/46/EG (PB L 35 van 4.2.2009, blz. 32).

Richtlijn 2009/23/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2009 betreffende niet-automatische weegwerktuigen (PB L 122 van 16.5.2009, blz. 6).

Richtlijn 2009/34/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2009 betreffende voor meetmiddelen en metrologische controlemethoden geldende algemene bepalingen (PB L 106 van 28.4.2009, blz. 7).

Richtlijn 2009/43/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 mei 2009 betreffende de vereenvoudiging van de voorwaarden voor de overdracht van defensiegerelateerde producten binnen de Gemeenschap (PB L 146 van 10.6.2009, blz. 1).

Richtlijn 2009/48/EG van het Europees Parlement en de Raad van 18 juni 2009 betreffende de veiligheid van speelgoed (PB L 170 van 30.6.2009, blz. 1).

Richtlijn 2009/81/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende de coördinatie van de procedures voor het plaatsen door aanbestedende diensten van bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten op defensie- en veiligheidsgebied, en tot wijziging van Richtlijnen 2004/17/EG en 2004/18/EG (PB L 216 van 20.8.2009, blz. 76).

Richtlijn 2009/125/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende de totstandbrenging van een kader voor het vaststellen van eisen inzake ecologisch ontwerp voor energiegerelateerde producten (PB L 285 van 31.10.2009, blz. 10).

Verordening (EG) nr. 661/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende typegoedkeuringsvoorschriften voor de algemene veiligheid van motorvoertuigen, aanhangwagens daarvan en daarvoor bestemde systemen, onderdelen en technische eenheden (PB L 200 van 31.7.2009, blz. 1).

Verordening (EU) nr. 305/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 tot vaststelling van geharmoniseerde voorwaarden voor het verhandelen van bouwproducten en tot intrekking van Richtlijn 89/106/EEG van de Raad (PB L 88 van 4.4.2011, blz. 5).

Verordening (EU) nr. 1007/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 27 september 2011 betreffende textielvezelbenamingen en de desbetreffende etikettering en merking van de vezelsamenstelling van textielproducten, en houdende intrekking van Richtlijn 73/44/EEG van de Raad en Richtlijnen 96/73/EG en 2008/121/EG van het Europees Parlement en de Raad (PB L 272 van 18.10.2011, blz. 1).

Richtlijn 2013/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 12 juni 2013 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen van de lidstaten inzake het op de markt aanbieden van pyrotechnische artikelen (PB L 178 van 28.6.2013, blz. 27).

Verordening (EU) nr. 167/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 5 februari 2013 inzake de goedkeuring van en het markttoezicht op landbouw- en bosbouwvoertuigen (PB L 60 van 2.3.2013, blz. 1).

Verordening (EU) nr. 168/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 15 januari 2013 betreffende de goedkeuring van en het markttoezicht op twee- of driewielige voertuigen en vierwielers (PB L 60 van 2.3.2013, blz. 52).

Richtlijn 2014/23/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van concessieovereenkomsten (PB L 94 van 28.3.2014, blz. 1).


Richtlijn 2014/24/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van overheidsopdrachten en tot intrekking van Richtlijn 2004/18/EG (PB L 94 van 28.3.2014, blz. 65).

Richtlijn 2014/25/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van opdrachten in de sectoren wateren energievoorziening, vervoer en postdiensten en houdende intrekking van Richtlijn 2004/17/EG (PB L 94 van 28.3.2014, blz. 243).

Richtlijn 2014/31/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen van de lidstaten inzake het op de markt aanbieden van niet-automatische weegwerktuigen (PB L 96 van 29.3.2014, blz. 107).

Richtlijn 2014/32/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen van de lidstaten inzake het op de markt aanbieden van meetinstrumenten (PB L 96 van 29.3.2014, blz. 149).

Verordening (EU) nr. 510/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 tot vaststelling van de handelsregeling voor bepaalde, door verwerking van landbouwproducten verkregen goederen en tot intrekking van Verordeningen (EG) nr. 1216/2009 en (EG) nr. 614/2009 van de Raad (PB L 150 van 20.5.2014, blz. 1).

Verordening (EU) nr. 540/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 betreffende het geluidsniveau van motorvoertuigen en vervangende geluidsdempingssystemen, en tot wijziging van Richtlijn 2007/46/EG en tot intrekking van Richtlijn 70/157/EEG (PB L 158 van 27.5.2014, blz. 131).

Richtlijn 2014/60/EU van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 betreffende de teruggave van cultuurgoederen die op onrechtmatige wijze buiten het grondgebied van een lidstaat zijn gebracht en houdende wijziging van Verordening (EU) nr. 1024/2012 (PB L 159 van 28.5.2014, blz. 1).

Richtlijn (EU) 2015/1535 van het Europees Parlement en de Raad van 9 september 2015 betreffende een informatieprocedure op het gebied van technische voorschriften en regels betreffende de diensten van de informatiemaatschappij (PB L 241 van 17.9.2015, blz. 1).

Verordening (EU) 2017/1151 van de Commissie van 1 juni 2017 tot aanvulling van Verordening (EG) nr. 715/2007 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de typegoedkeuring van motorvoertuigen met betrekking tot emissies van lichte personen- en bedrijfsvoertuigen (Euro 5 en Euro 6) en de toegang tot reparatie- en onderhoudsinformatie, tot wijziging van Richtlijn 2007/46/EG van het Europees Parlement en de Raad, Verordening (EG) nr. 692/2008 van de Commissie en Verordening (EU) nr. 1230/2012 van de Commissie en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 692/2008 van de Commissie (PB L 175 van 7.7.2017, blz. 1).

Verordening (EU) 2017/2400 van de Commissie van 12 december 2017 tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 595/2009 van het Europees Parlement en de Raad wat de bepaling van de CO2-emissies en het brandstofverbruik van zware bedrijfsvoertuigen betreft, en tot wijziging van Richtlijn 2007/46/EG van het Europees Parlement en de Raad en Verordening (EU) nr. 582/2011 van de Commissie (PB L 349 van 29.12.2017, blz. 1).

Verordening (EU) 2018/858 van het Europees Parlement en de Raad van 30 mei 2018 betreffende de goedkeuring van en het markttoezicht op motorvoertuigen en aanhangwagens daarvan en systemen, onderdelen en technische eenheden die voor dergelijke voertuigen zijn bestemd, tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 715/2007 en (EG) nr. 595/2009 en tot intrekking van Richtlijn 2007/46/EG (PB L 151 van 14.6.2018, blz. 1).

Richtlijnen en verordeningen van het Europees Parlement en de Raad tot uitvoering van de nieuwe aanpak in bepaalde sectoren, zoals machines, elektromagnetische compatibiliteit, radioapparatuur


en telecommunicatie-eindapparatuur, laagspanningscomponenten, persoonlijke beschermingsmiddelen op de arbeidsplaats, liften, gevaarlijke explosieve atmosfeer, medische voorzieningen, speelgoed, drukapparatuur, gastoestellen, bouwsector, spoorweginteroperabiliteit, pleziervaartuigen, autobanden, explosieven, pyrotechnische artikelen, kabelbaaninstallaties enz.

Richtlijnen van de Raad inzake de opheffing van technische handelsbelemmeringen op andere terreinen dan die waarvoor de „nieuwe aanpak” geldt.

Referentiebesluiten:Verordening (EG) nr. 692/2008 van 18 juli 2008 tot uitvoering en wijziging van Verordening (EG) nr. 715/2007 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de typegoedkeuring van motorvoertuigen met betrekking tot emissies van lichte personen- en bedrijfsvoertuigen (Euro 5 en Euro 6) en de toegang tot reparatie- en onderhoudsinformatie (PB L 199 van 28.7.2008, blz. 1).

Verordening (EU) nr. 406/2010 van de Commissie van 26 april 2010 tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 79/2009 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de typegoedkeuring van motorvoertuigen op waterstof (PB L 122 van 18.5.2010, blz. 1).

Uitvoeringsverordening (EU) 2015/983 van de Commissie van 24 juni 2015 betreffende de procedure voor de afgifte van de Europese beroepskaart en de toepassing van het waarschuwingsmechanisme overeenkomstig Richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad (PB L 159 van 25.6.2015, blz. 27).

Artikel 02 03 03 — Europees Agentschap voor chemische stoffen — Wetgeving over chemische producten




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de administratieve en de personeelsuitgaven van het Agentschap (titels 1 en 2) en van de beleidsuitgaven in verband met het werkprogramma (titel 3).

Het Agentschap stelt het Europees Parlement en de Raad in kennis van elke kredietoverschrijving tussen administratieve en beleidsuitgaven.


De bedragen die overeenkomstig artikel 17 van Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/715 van de Commissie van 18 december 2018 houdende de financiële kaderregeling van de bij het VWEU en het Euratom-Verdrag opgerichte organen, bedoeld in artikel 70 van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 122 van 10.5.2019, blz. 1) worden terugbetaald, vormen bestemmingsontvangsten (artikel 21, lid 3, onder b), van het Financieel Reglement), die moeten worden geboekt bij post 6 6 0 0 van de algemene staat van ontvangsten.

In 2020 zullen de ontvangsten uit vergoedingen en rechten van het Agentschap en het overschot dat van het voorgaande jaar werd overgedragen, niet volstaan om de verwachte uitgaven te dekken.


Bijgevolg is een evenwichtssubsidie van de Commissie nodig. De bijdrage van de Unie voor 2020 bedraagt in totaal EUR. Een bedrag van EUR afkomstig van de overschotten is toegevoegd aan het op de begroting opgevoerde bedrag van EUR.

Rechtsgronden:Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH) en tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen, houdende wijziging van Richtlijn 1999/45/EG en houdende intrekking van Verordening (EEG) nr. 793/93 van de Raad en Verordening (EG) nr. 1488/94 van de Commissie alsmede Richtlijn 76/769/EEG van de Raad en de Richtlijnen 91/155/EEG, 93/67/EEG, 93/105/EG en 2000/21/EG van de Commissie (PB L 396 van 30.12.2006, blz. 1).

Verordening (EG) nr. 1272/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 2008 betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels, tot wijziging en intrekking van de Richtlijnen 67/548/EEG en 1999/45/EG en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1907/2006 (PB L 353 van 31.12.2008, blz. 1).

Post 02 03 77 10 — Voorbereidende actie — Onafhankelijke reële rijomstandighedentests op de weg met het oog op uitgebreide informatie en transparantie voor een beter markttoezicht




Toelichting:Als een vervolg op het bestaande proefproject van post 02 03 77 07 en gezien paragraaf 40 van de aanbeveling van het Europees Parlement van 4 april 2017 aan de Raad en de Commissie naar aanleiding van het onderzoek naar emissiemetingen in de automobielsector (P8_TA(2017)0100), zal deze voorbereidende actie blijven voorzien in financiering voor maatregelen in verband met het testen van emissies onder reële rijomstandigheden (RDE) door derde partijen in het kader van de omzetting van Verordening (EG) nr. 715/2007.

In het verleden voorzagen ter zake gekwalificeerde derde partijen de autoriteiten op Unie- en nationaal niveau van betrouwbare informatie over het emissiegedrag van voertuigen. Dergelijke informatie was zelden beschikbaar via de verantwoordelijke autoriteiten. Er moet financiering worden vrijgemaakt om hen in staat te stellen betrouwbare gegevens te verstrekken over emissietests op de weg bij personenauto’s. Die gegevens moeten onafhankelijk zijn van de gegevens die door fabrikanten en de regelgevende autoriteiten worden verstrekt, met het oog op grotere transparantie en een beter markttoezicht.

Derde partijen maken gebruik van gevalideerde testprocedures door te verwijzen naar de bepalingen van Verordening (EG) nr. 715/2007, Verordening (EU) 2017/1151 van de Commissie met inbegrip van de vier RDE-pakketten, en de richtsnoeren in de mededeling van de Commissie van 26 januari 2017. Ze publiceren de resultaten van hun metingen met het oog op de ontwikkeling van procedures op basis van beste praktijken en de verstrekking van uitgebreidere informatie aan de verantwoordelijke autoriteiten en het grote publiek.

Hun werk zal zich in de eerste plaats concentreren op naleving tijdens de hele levensduur die kan worden beoordeeld door voertuigen te testen die buiten de parameters van de regelgeving inzake conformiteit tijdens het gebruik of markttoezicht vallen, d.w.z. voertuigen ouder dan vijf jaar of met meer dan 100 000 km op de teller. Dit soort tests zal uiterst nuttige informatie opleveren over de kwaliteit van de huidige emissiecontrolesystemen en zal ons aan de nodige gegevens helpen om een nieuw wetgevingsvoorstel inzake emissies te ontwikkelen. De testprocedure moet bestaan uit het


testen van de emissies onder reële rijomstandigheden en het testen van oude voertuigen in het laboratorium, en moet een meting omvatten van alle mogelijke verontreinigende stoffen, met inbegrip van stoffen die momenteel niet onder de regelgeving vallen.

Op deze wijze dragen onafhankelijke derde partijen bij tot een beter beeld van de wijze waarop uitlaatgasnormen in de praktijk werken en tot een antwoord op de vraag in hoeverre de Uniedoelstellingen voor luchtkwaliteit en klimaatbeleid bereikt worden. Ook dragen zij bij aan een beter begrip van strategieën ter vermindering van uitlaatgassen waar het gaat om acceleratie, hoge snelheden, omgevingstemperatuur en andere criteria. De specifieke testprocedure dient op transparante wijze te worden gedocumenteerd en moet rekening houden met de huidige regelgeving inzake RDE en de meest recente onderzoeksresultaten.


Post 02 03 77 11 — Proefproject — Beoordeling van de uitdagingen van en de kansen voor activiteiten op het gebied van markttoezicht in verband met nieuwe technologieën en de digitale bevoorradingsketen



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen300 000 150 000 300 000 75 000

Toelichting:Dit proefproject behelst het beoordelen van de uitdagingen van en de kansen voor de consumenten en de markttoezichtsautoriteiten van de opkomende technologieën (zoals middels het internet met elkaar verbonden apparaten, blockchain, enz.) en digitale bevoorradingsketens, in het bijzonder wat de kwaliteit van producten betreft, waaronder producten die via het internet worden verkocht. Het proefproject kan een studie financieren naar het gebruik van nieuwe technologieën zoals blockchain, ter waarborging van een doeltreffend markttoezicht en een betere traceerbaarheid van producten.


Post 02 04 02 01 — Leiderschap in de ruimte




Post 02 04 02 03 — Stimuleren van innovatie in kleine en middelgrote ondernemingen





Post 02 04 03 01 — Een hulpbronefficiënte en klimaatbestendige economie en een duurzame grondstoffenbevoorrading tot stand brengen




Toelichting:Dit krediet heeft tot doel de grondstoffenvoorziening te helpen garanderen om tegemoet te komen aan de behoeften van de Uniesamenleving binnen de duurzame grenzen van de natuurlijke hulpbronnen van onze planeet. De activiteiten zullen gericht zijn op een verbetering van de kennisbasis over grondstoffen en de ontwikkeling van innovatieve oplossingen voor de kosteneffectieve en milieuvriendelijke exploratie, winning, verwerking, recycling en terugwinning van grondstoffen en voor hun vervanging door economisch aantrekkelijke alternatieven.

Ook het uit de weg ruimen van belemmeringen voor de ontwikkeling van de circulaire economie zoals de terugwinning van grondstoffen uit verschillende afvalstromen, zal worden ondersteund.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 1291/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 tot vaststelling van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van Besluit nr. 1982/2006/EG (PB L 347 van 20.12.2006, blz. 104).

Besluit 2013/743/EU van de Raad van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG, 2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2006, blz. 965), en met name artikel 3, lid 3, onder e).

Verordening (EU) 2015/1017 van het Europees Parlement en de Raad van 25 juni 2015 betreffende het Europees Fonds voor strategische investeringen, de Europese investeringsadvieshub en het Europese investeringsprojectenportaal en tot wijziging van de Verordeningen (EU) nr. 1291/2013 en (EU) nr. 1316/2013 — Het Europees Fonds voor strategische investeringen (PB L 169 van 1.7.2015, blz. 1).

Post 02 04 77 08 — Proefproject — Herstellingsvermogen van de luchtvaart in geval van GNSS-verstoring en cyberdreigingen




Toelichting:Dit project heeft tot doel te analyseren of het storen van wereldwijde satellietnavigatiesystemen (GNSS) en cyberaanvallen een bedreiging vormen voor luchtvaartactiviteiten, alsook maatregelen in kaart te brengen om de risico’s te beperken.

Dit twee jaar durende project wordt uitgevoerd onder leiding van het Agentschap van de Europese Unie voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA), dat hierbij overleg pleegt met Europese partners. Het doel is de veiligheid van de burgerluchtvaart te waarborgen door geïntegreerde beveiligingsmaatregelen en mechanismen die bestand zijn tegen storingen vast te stellen. Het project moet een overzicht geven van goede praktijken voor reguleringsinstanties en exploitanten, beleidsrichtsnoeren bevatten voor een betere beveiliging van het GNSS-systeem en mogelijke toekomstige initiatieven voorstellen op het gebied van luchtvaartbeveiliging.


In het project wordt voorts ook aandacht besteed aan GNSS/PNT-apparatuur (voor plaatsbepaling, navigatie en tijdsbepaling, met name ontvangers) door installatie- en exploitatiestrategieën voor te stellen die kunnen worden toegepast op de huidige apparatuur, naast strategieën die kunnen zorgen voor nieuwe en/of verbeterde producten met een groter herstellingsvermogen.

Bovendien wordt onderzocht of de voorgestelde strategieën kunnen worden toegepast op andere gebieden dan de luchtvaart.


Artikel 02 05 11 — Europees GNSS-Agentschap




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de administratieve en de personeelsuitgaven van het Agentschap (titels 1 en 2) en van de beleidsuitgaven in verband met het werkprogramma (titel 3).

Het Agentschap stelt het Europees Parlement en de Raad in kennis van elke kredietoverschrijving tussen administratieve en beleidsuitgaven.



De personeelsformatie van het Europees GNSS-Agentschap is opgenomen in de bijlage „Personeel” bij deze afdeling.

De bijdrage van de Unie voor bedraagt in totaal EUR. Een bedrag van EUR afkomstig van de overschotten is toegevoegd aan het op de begroting opgevoerde bedrag van EUR.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 912/2010 van het Europees Parlement en de Raad van 22 september 2010 tot oprichting van het Europese GNSS-Agentschap, tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1321/2004 van de Raad inzake de beheersstructuren van de Europese programma’s voor radionavigatie per satelliet en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 683/2008 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 276 van 20.10.2010, blz. 11).


Verordening (EU) nr. 1285/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 betreffende de uitvoering en exploitatie van de Europese satellietnavigatiesystemen en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 876/2002 van de Raad en Verordening (EG) nr. 683/2008 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 1).

Artikel 02 05 77 — Pilot Projects and Preparatory Actions




Post 02 05 77 01 — Proefproject — Vermindering van het aantal sterfgevallen door hartstilstand met behulp van Galileo en Egnos




Toelichting:Plotselinge hartstilstanden zijn verantwoordelijk voor 20 % van de sterfgevallen in de Europese Unie. Dit cijfer zou aanzienlijk lager kunnen zijn als op alle slachtoffers snel hartmassage en defibrillatie zou worden uitgevoerd. Uit onderzoek blijkt namelijk dat een eerste defibrillatie binnen 3 minuten na de hartstilstand resulteert in een overlevingspercentage van 74 %. Toch wordt minder dan 5 % van de slachtoffers van een hartstilstand snel behandeld met hartmassage en defibrillatie.

Tegenwoordig worden er steeds meer voorlichtingscampagnes gevoerd om mensen aan te moedigen om te leren hoe ze cardio-pulmonale reanimatie (CPR) kunnen uitvoeren en om particulieren, particuliere organisaties en overheden aan te moedigen om geautomatiseerde externe defibrillatoren (AED's) aan te schaffen. De locatie van deze apparaten is echter vaak niet bekend bij anderen, waaronder de nooddiensten. Als gevolg daarvan kunnen slachtoffers van een hartstilstand niet altijd snel genoeg worden gereanimeerd. Het is daarom van essentieel belang dat er maatregelen worden ontwikkeld en bevorderd die in kaart kunnen brengen waar de voor het publiek beschikbare AED's zich precies bevinden.

Inmiddels is reeds aangetoond dat de systemen Egnos en Galileo, die deel uitmaken van het Europees wereldwijd satellietnavigatiesysteem, een aanzienlijke toegevoegde waarde hebben op het gebied van geolocatiediensten. Deze systemen moeten ook worden ingezet om AED's in kaart te brengen en zo levens te redden.

Er moet een register van alle toegankelijke AED's moet ter beschikking worden gesteld van de alarmcentrales zodat die de persoon die de hulpdiensten belt, kunnen helpen om de dichtstbijzijnde defibrillator te vinden, en zo mogelijk ook rechtstreeks ter beschikking worden gesteld van de burgers. Dit register moet indien mogelijk ook rechtstreeks ter beschikking worden gesteld van de burgers.

Wel moet rekening worden gehouden met de volgende zaken:

- Sommige defibrillators zijn niet 24 uur per dag en 7 dagen per week beschikbaar omdat ze zich bevinden op plaatsen die op bepaalde tijden gesloten zijn (kantoren, winkels, scholen enz.).

- In sommige gevallen, bijvoorbeeld in grote gebouwen, is het adres waar de defibrillator zich bevindt, onvoldoende informatie om die snel te vinden. De informatie over de locatie moet daarom ook belangrijke informatie zoals de verdieping bevatten.

- Informatie dat de defibrillatoren in goede staat zijn, is ook zeer belangrijk. Zo kan van moderne defibrillators tegenwoordig het batterijniveau worden afgelezen.


De in dit register op te nemen informatie moet op twee manieren worden aangeleverd:

1. Door AED's uit te rusten met GALILEO-chipsets zodat hun exacte positie nauwkeurig kan worden gevolgd en

2. door handmatig informatie toe te voegen over AED's die niet van chipsets zijn voorzien.

Dit project is bedoeld om te laten zien hoe Galileo levens kan redden. Dankzij zijn prestaties op het gebied van nauwkeurigheid en signaalbeschikbaarheid zal het Europese wereldwijde navigatiesatellietprogramma helpen de interventietijd voor slachtoffers van hartaanvallen te verkorten, rekening houdend met het feit dat elke minuut die verloren gaat voor de compressie of defibrillatie van de borstkas de overlevingskans met 10 % vermindert.

De centrale doelstelling van dit proefproject is daarom:

te analyseren wat de beste manier is om een register van voor het publiek beschikbare AED's te ontwikkelen, te organiseren en te beheren, waarbij tegelijkertijd wordt geprofiteerd van de door Galileo aangeleverde locatiegegevens;

een alternatieve oplossing voor een dergelijk register te vinden, met Galileo als basis.


Artikel 02 06 01 — Operationele diensten leveren die op observaties vanuit de ruimte en in-situgegevens berusten (Copernicus)




Toelichting:Het doel van dit krediet is:

– operationele Copernicus-diensten te leveren die op de behoeften van de gebruikers zijn afgestemd;

– bij te dragen tot het garanderen van de vereiste toegang tot gegevens van de observatie-infrastructuur om Copernicus-diensten te exploiteren;

– mogelijkheden te scheppen voor een steeds groter gebruik van informatiebronnen door de privésector en zo innovatie gemakkelijker maken voor dienstverleners die waarde toevoegen.

Met dit krediet zullen met name het opzetten, de instelling en de werking van de zes in Verordening (EU) nr. 377/2014 vermelde diensten en de gerelateerde activiteiten worden gefinancierd.

Met dit krediet kunnen eveneens dienstoverschrijdende activiteiten worden gefinancierd, alsook het op elkaar aansluiten en coördineren van activiteiten, in-situ coördinatie, acceptatie door de gebruikers, opleiding en communicatie.

De begrotingsmiddelen zullen ofwel direct door de diensten van de Commissie worden beheerd, dan wel indirect via delegatieovereenkomsten met agentschappen van de Unie en internationale organisaties, of elke entiteit die daar overeenkomstig artikel 62 van het Financieel Reglement voor in aanmerking komt.


Wanneer de Commissie de begroting rechtstreeks beheert, kan zij het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek (JRC) met wetenschappelijke en technische ondersteuningstaken belasten. De financiering van deze taken kan overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder g), en artikel 30, lid 1, onder d), van het Financieel Reglement in de begroting van het JRC voor onderzoek door derden worden opgenomen.

Bovendien kunnen met dit krediet met het oog op de ondersteuning van het concurrentievermogen en de groei ook gegevensverspreiding en de begeleiding van start-ups worden gefinancierd door middel van ondersteuning van sterkere en innovatievere IT-structuren in Europa.

Copernicus-diensten zullen de toegang vergemakkelijken tot essentiële gegevens die nodig zijn voor de beleidsvorming op het niveau van de Unie, en op nationaal, regionaal en plaatselijk niveau op gebieden zoals landbouw, bosmonitoring, waterbeheer, vervoer, stadsplanning, klimaatverandering en tal van andere gebieden. Dit krediet dient hoofdzakelijk ter dekking van de implementatie van delegatieovereenkomsten voor het Copernicus-programma overeenkomstig artikel 58 van het Financieel Reglement.

Bij de onder dit artikel opgevoerde kredieten komen nog, krachtens de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, en met name artikel 82 en Protocol 32 daarbij, de bijdragen van de EVA-staten. Deze bedragen vloeien voort uit de in artikel 6 3 0 van de staat van ontvangsten geboekte bijdragen van de EVA-staten, die overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement bestemmingsontvangsten vormen; zij geven aanleiding tot opvoering van de betrokken kredieten en tot uitvoering overeenkomstig de bijlage „Europese Economische Ruimte” van dit deel van de staat van uitgaven van deze afdeling, die een integrerend deel van de algemene begroting uitmaakt. Ontvangsten die voortvloeien uit de bijdragen van kandidaat-lidstaten, en indien van toepassing van de potentiële kandidaten van de Westelijke Balkan, voor deelname aan programma’s van de Unie, en die zijn geboekt op post 6 0 3 1 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten, overeenkomstig artikel 21 van het Financieel Reglement.

Ontvangsten die voortvloeien uit de bijdragen van derden en die zijn geboekt op post 6 0 3 3 van de staat van ontvangsten, geven aanleiding tot de opvoering van extra kredieten die overeenkomstig het Financieel Reglement op deze post dienen te worden geboekt.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 377/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 3 april 2014 tot vaststelling van het Copernicus-programma en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 911/2010 (PB L 122 van 24.4.2014, blz. 44).

Artikel 03 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Concurrentie”



96 583 056 96 357 250 96 583 056 96 583 056 95 530 186




5 328 380 5 244 005 5 328 380 5 328 380 5 328 380

Artikel 03 01 03 — Uitgaven voor apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie ten behoeve van het beleidsterrein „Concurrentie”



6 335 622 6 177 557 6 335 622 6 335 622 6 335 622


Artikel 04 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke medewerkers voor het beleidsterrein „Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie”



73 368 362 73 142 556 73 368 362 73 368 362 72 568 559




5 131 804 5 047 429 5 131 804 5 131 804 5 131 804

Artikel 04 01 03 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie”



4 812 793 4 654 728 4 812 793 4 812 793 4 812 793

Artikel 04 02 60 — Europees Sociaal Fonds — Minder ontwikkelde regio’s — Doelstelling investeren in groei en werkgelegenheid



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen7 961 315 166 6 800 000 000 7 961 315 166 6 800 000 000 7 961 315 166 7 230 394 237 7 961 315 166 6 800 000 000 7 961 315 166 6 800 000 000

Artikel 04 02 61 — Europees Sociaal Fonds — Overgangsregio’s — Doelstelling investeren in groei en werkgelegenheid




Artikel 04 02 62 — Europees Sociaal Fonds — Meer ontwikkelde regio’s — Doelstelling investeren in groei en werkgelegenheid




Artikel 04 02 64 — Werkgelegenheidsinitiatief voor jongeren



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen116 666 667 600 000 000 p.m. 565 000 000 480 000 000 781 666 667 116 666 667 600 000 000 145 000 000 603 000 000

Post 04 03 01 05 — Voorlichtings- en opleidingsmaatregelen ten behoeve van werknemersorganisaties




Post 04 03 02 01 — Progress — Ondersteuning van de ontwikkeling, tenuitvoerlegging, monitoring en evaluatie van het werkgelegenheids- en sociaal beleid van de Unie en van de regelgeving inzake arbeidsomstandigheden





Toelichting:De algemene doelstelling van het programma van de Europese Unie voor werkgelegenheid en sociale innovatie (EaSI) is bij te dragen tot de uitvoering van de Europa 2020-strategie en de gerelateerde kerndoelen inzake werkgelegenheid, onderwijs en de bestrijding van armoede, door financiële ondersteuning te verlenen voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de Unie.

Teneinde de algemene doelstellingen van het EaSI in termen van het bevorderen van een hoog werkgelegenheidsniveau, het garanderen van adequate sociale bescherming, het bestrijden van sociale uitsluiting en armoede, het verbeteren van de arbeidsomstandigheden en de bescherming van de veiligheid en de gezondheid van de werknemers te verwezenlijken, zijn de specifieke doelstellingen van de Progress-pijler:

– hoogwaardige vergelijkbare analytische kennis ontwikkelen en verspreiden om ervoor te zorgen dat het werkgelegenheids- en sociaal beleid en de wetgeving inzake arbeidsomstandigheden en gezondheid en veiligheid op het werk zijn gebaseerd op betrouwbare gegevens en zijn afgestemd op de behoeften, uitdagingen en omstandigheden in de afzonderlijke lidstaten en de andere deelnemende landen;

– doeltreffende en inclusieve informatie-uitwisseling, van elkaar leren en dialoog over het werkgelegenheids- en sociaal beleid en de wetgeving inzake arbeidsomstandigheden en gezondheid en veiligheid op het werk op Europees, nationaal en internationaal niveau bevorderen om de lidstaten en de andere deelnemende landen te helpen bij de ontwikkeling van hun beleid en de uitvoering van de wetgeving van de Unie;

– beleidsmakers financiële steun bieden om hervormingen van het sociaal en arbeidsmarktbeleid te bevorderen, de capaciteit van de belangrijkste actoren voor het ontwikkelen en uitvoeren van sociale experimenten vergroten, en de relevante kennis en deskundigheid toegankelijk maken;

– Europese en nationale organisaties financiële steun bieden om de uitvoering van het werkgelegenheids- en sociaal beleid en de wetgeving inzake arbeidsomstandigheden en gezondheid en veiligheid op het werk te ontwikkelen, te stimuleren en te ondersteunen;

– de bewustwording vergroten, goede werkwijzen uitwisselen, informatie verspreiden en de discussie — ook tussen de sociale partners — over de belangrijkste uitdagingen en beleidskwesties in verband met de arbeidsomstandigheden, gendergelijkheid, de veiligheid en de gezondheid op het werk, het combineren van werk en gezinsleven en de vergrijzende samenleving bevorderen;

– stimuleren van fatsoenlijke banen in termen van stabiele werkgelegenheid en sociale rechten, bevorderen van een aanvaardbare baan voor jongeren en bestrijden van armoede door bevordering van sociale convergentie.

Daarnaast kan steun worden verleend voor acties in verband met de tenuitvoerlegging van de gemeenschappelijke bepalingen van EaSI, zoals monitoring, evaluatie, verspreiding van resultaten en communicatie. Artikel 16 van Verordening (EU) nr. 1296/2013 beschrijft de soorten activiteiten die gefinancierd kunnen worden.

Bij de onder deze post opgevoerde kredieten komen nog, krachtens de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, met name artikel 82 en Protocol 32 daarbij, de bijdragen van de lidstaten van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA). Deze bedragen vloeien voort uit de onder artikel 6 3 0 van de staat van ontvangsten geboekte bijdragen van de lidstaten van de EVA, die overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement bestemmingsontvangsten vormen; zij geven aanleiding tot opvoering van de betrokken kredieten en tot uitvoering overeenkomstig de bijlage „Europese Economische Ruimte” van dit deel van de staat van uitgaven van deze afdeling, die een integrerend deel van de algemene begroting uitmaakt.


Eventuele inkomsten uit de bijdragen van kandidaat-lidstaten en, indien van toepassing, potentiële kandidaten van de Westelijke Balkan, voor deelname aan EU-programma’s, die worden opgevoerd onder post 6 0 3 1 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 1296/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 betreffende een programma van de Europese Unie voor werkgelegenheid en sociale innovatie („EaSi”) en tot wijziging van Besluit nr. 283/2010/EU tot instelling van een Europese Progress-microfinancieringsfaciliteit voor werkgelegenheid en sociale insluiting (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 238).

Post 04 03 02 02 — Eures — Het bevorderen van de vrijwillige geografische mobiliteit van werknemers en het vergroten van arbeidskansen




Toelichting:De algemene doelstelling van het EaSI is bij te dragen tot de uitvoering van de Europa 2020-strategie en de gerelateerde kerndoelen inzake werkgelegenheid, onderwijs en de bestrijding van armoede, door financiële ondersteuning te verlenen voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de Unie.

EaSI is opgebouwd rond de volgende drie complementaire pijlers: Progress, Eures, en Microfinanciering en sociaal ondernemerschap.

Teneinde de algemene doelstellingen van het EaSI te verwezenlijken, met name de geografische mobiliteit van werknemers te bevorderen en arbeidskansen te vergroten door arbeidsmarkten van de Unie te ontwikkelen die open en voor iedereen toegankelijk zijn, zijn de specifieke doelstellingen van de Eures-pijler:

– ervoor zorgen dat aanvragen om en aanbiedingen van werk en alle gerelateerde informatie transparant zijn voor werkzoekenden en werkgevers; dit wordt bereikt door deze uit te wisselen en te verspreiden op transnationaal, interregionaal en grensoverschrijdend niveau door middel van standaard-interoperabiliteitsformulieren;

– ervoor helpen zorgen dat vacatures en mobiliteitsopties op Europees niveau gelijktijdig met nationale vacatures en werkaanvragen worden aangekondigd en niet alleen nadat plaatselijke of nationale mogelijkheden zijn uitgeput;

– diensten voor de aanwerving en plaatsing van werknemers ontwikkelen door het tot elkaar brengen en de compensatie van aanbiedingen van en aanvragen om werk op Unie-niveau; dit heeft betrekking op alle fasen van de bemiddeling, van de voorbereiding voor de werving tot steun na plaatsing, met inbegrip van opties voor de ontwikkeling van de talenkennis, met als doel werkzoekenden te helpen succesvol te integreren op de arbeidsmarkt; deze diensten omvatten gerichte mobiliteitsregelingen om vacatures te vervullen waar de arbeidsmarkt tekortkomingen vertoont en/of om bepaalde groepen werknemers zoals jongeren te helpen;

– hulp bieden voor ondersteunende activiteiten die op nationaal en grensoverschrijdend niveau door de Eures-partners in grensregio’s worden georganiseerd;

– initiële scholing en bijscholing van de Eures-adviseurs in de lidstaten;


– contacten tussen de Eures-adviseurs en samenwerking tussen de openbare diensten voor arbeidsvoorziening, inclusief die in de kandidaat-lidstaten;

– bevordering van de bekendheid van Eures bij ondernemingen en het publiek;

– ontwikkeling van specifieke samenwerkings- en dienstenstructuren in de grensgebieden, overeenkomstig artikel 17, lid 1, onder b), van Verordening (EEG) nr. 1612/68;

– maatregelen om belemmeringen van de mobiliteit uit de weg te ruimen, met name op het gebied van werkgerelateerde sociale zekerheid.

Dit programma moet ook de selectie en plaatsing van jongeren met een leercontract en stagiairs vereenvoudigen, wat immers cruciaal is voor een vlotte overgang voor jonge mensen van school naar een baan, zoals dat al begonnen is met de voorbereidende actie „Je eerste Eures-baan”, dat een vervolg heeft gekregen in het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief (YEI). Bedrijven, met name kmo’s, zullen worden aangemoedigd om meer jongeren aan te nemen, met name door middel van financiële steun.

Doelgroepen:

– jongeren tot 30 jaar, ongeacht hun kwalificaties en werkervaring, aangezien de regeling niet enkel is bedoeld voor nieuwkomers op de arbeidsmarkt;

– alle wettelijk gevestigde bedrijven, met name kmo’s, om hen te helpen de kosten van internationale aanwervingen te drukken, die met name kleinere bedrijven treffen.

Banen die voor subsidie uit hoofde van dit onderdeel van het programma in aanmerking komen, zullen stageplaatsen voor jongeren, eerste werkervaringen of gespecialiseerde banen omvatten. De regeling is niet bedoeld ter ondersteuning van vervanging van werkgelegenheid en onzeker werk, en is in geen geval in strijd met de nationale arbeidsregelgeving.

Om in aanmerking te komen voor financiering, moeten de banen eveneens voldoen aan de volgende criteria:

– ze moeten gevestigd zijn in een land dat lid is van Eures en dat niet het land van oorsprong is van de jonge werkzoekende (transnationale vacatures);

– de duur van het contract bedraagt minimaal zes maanden.


Daarnaast kan steun worden verleend voor acties in verband met de tenuitvoerlegging van de gemeenschappelijke bepalingen van EaSI, zoals monitoring, evaluatie, verspreiding van resultaten en communicatie. Artikel 21 van Verordening (EU) nr. 1296/2013 beschrijft de soorten activiteiten die gefinancierd kunnen worden.

Rechtsgronden:Verordening (EEG) nr. 1612/68 van de Raad van 15 oktober 1968 betreffende het vrije verkeer van werknemers binnen de Gemeenschap (PB L 257 van 19.10.1968, blz. 2).


Beschikking 2003/8/EG van de Commissie van 23 december 2002 tot uitvoering van Verordening (EEG) nr. 1612/68 van de Raad voor wat betreft het tot elkaar brengen en de compensatie van aanbiedingen van en aanvragen om werk (PB L 5 van 10.1.2003, blz. 16).

Verordening (EU) nr. 492/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 5 april 2011 betreffende het vrije verkeer van werknemers binnen de Unie (PB L 141 van 27.5.2011, blz. 1).

Verordening (EU) nr. 1296/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 betreffende een programma van de Europese Unie voor werkgelegenheid en sociale innovatie („EaSi”) en tot wijziging van Besluit nr. 283/2010/EU tot instelling van een Europese Progress-microfinancieringsfaciliteit voor werkgelegenheid en sociale insluiting (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 238).

Post 04 03 02 03 — Microfinanciering en sociaal ondernemerschap — Verbetering van de toegang tot en de beschikbaarheid van financiering voor natuurlijke en rechtspersonen, met name voor wie het verst van de arbeidsmarkt af staat, en sociale ondernemingen




Toelichting:De algemene doelstelling van EaSI is bij te dragen tot de uitvoering van de Europa 2020-strategie en de gerelateerde kerndoelen inzake werkgelegenheid, onderwijs en de bestrijding van armoede, door financiële ondersteuning te verlenen voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de Unie.

EaSI is opgebouwd rond de volgende drie complementaire pijlers: Progress, Eures, en Microfinanciering en sociaal ondernemerschap.

Teneinde de algemene doelstellingen van het EaSI te verwezenlijken, met name de werkgelegenheid en sociale integratie te bevorderen door het verbeteren van de beschikbaarheid en toegankelijkheid van microfinanciering voor kwetsbare groepen en micro-ondernemingen en door het verbeteren van de toegang tot financiering voor sociale ondernemingen, zijn de specifieke doelstellingen van de pijler Microfinanciering en sociaal ondernemerschap:

– de toegang tot en beschikbaarheid van microfinanciering verbeteren voor personen die hun baan verloren hebben of dreigen te verliezen of die moeilijk toegang krijgen tot of kunnen terugkeren op de arbeidsmarkt, alsook personen die met sociale uitsluiting worden bedreigd of kwetsbare personen, waaronder vrouwen die een loopbaan als ondernemer willen starten, die qua toegang tot de traditionele kredietmarkt in een nadelige positie verkeren en die hun eigen micro-onderneming wensen op te richten of uit te breiden; en ook voor bestaande micro-ondernemingen, met name die waar dergelijke personen in dienst zijn;

– de institutionele capaciteit van microkredietverstrekkers opbouwen;

– de ontwikkeling van sociale ondernemingen ondersteunen.



Eventuele inkomsten uit de bijdragen van kandidaat-lidstaten en, indien van toepassing, potentiële kandidaten van de Westelijke Balkan, voor deelname aan EU-programma’s, die worden opgevoerd onder post 6 0 3 1 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot het opvoeren van aanvullende kredieten overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement.

Aan de Commissie terugbetaalde ontvangsten en terugbetalingen van financiële instrumenten die onder de posten 6 4 1 0 en 6 4 1 1 van de staat van ontvangsten zijn geboekt, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten in overeenstemming met artikel 21, lid 5, en artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.

Het overeenkomstige bedrag wordt geraamd op 10 000 000 EUR.

Een deel van de kredieten is bestemd voor het verlenen van ondersteuning van en technische bijstand aan ontvangers van microfinanciering.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 1296/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 betreffende een programma van de Europese Unie voor werkgelegenheid en sociale innovatie („EaSi”) en tot wijziging van Besluit nr. 283/2010/EU tot instelling van een Europese Progress-microfinancieringsfaciliteit voor werkgelegenheid en sociale insluiting (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 238).

Artikel 04 03 12 — Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk




Artikel 04 03 13 — Europees Centrum voor de ontwikkeling van de beroepsopleiding (Cedefop)




Artikel 04 03 15 — Europese Arbeidsautoriteit (ELA)




Post 04 03 77 29 — Proefproject - De rol van het minimuminkomen bij de vaststelling van de universele arbeidsgarantie




Toelichting:In het verslag "Werken aan een betere toekomst - mondiale commissie over de toekomst van het werk" (IAO, 2019) [1] wordt aangedrongen op de invoering van een universele arbeidsgarantie, op grond waarvan alle werknemers, ongeacht hun arbeidsovereenkomst, een reeks grondrechten genieten, met name "een inkomen dat hen in staat stelt te overleven", een maximumaantal arbeidsuren en een veilige en gezonde werkplek.

Het bestaan van een nationaal minimuminkomen dat tot stand gekomen is na collectieve onderhandelingen en zijn beslag heeft gekregen in collectieve arbeidsovereenkomsten, staat centraal


bij de invoering van een universele arbeidsgarantie, omdat het bijdraagt tot een verbetering van de arbeidsomstandigheden, maatschappelijke opleving en het tegengaan van beleid dat de afgelopen jaren heeft geleid tot precaire arbeidsvoorwaarden, inkomensverlaging en toenemende ongelijkheid.

Als voorwaarde voor de bevordering van nationale minimuminkomensregelingen als instrument voor sociaal-economische ontwikkeling moet er door Eurofound een studie worden verricht naar de verschillende situaties in de lidstaten, alsmede naar de impact van dit instrument op de werkgelegenheidspercentages, de kwalificaties van de werknemers, het aantal precaire arbeidsovereenkomsten, de ontwikkeling van de lidstaten, om enkele van de relevante aspecten te noemen.

Het proefproject wordt zodanig uitgevoerd dat er geen sprake is van overlapping met de bestaande of lopende studies ten behoeve van de voorbereiding van de effectbeoordeling van het toekomstige initiatief inzake minimumlonen. Op basis van de beschikbare informatie kan het proefproject toegevoegde waarde bieden en een aanvulling vormen op bestaande werkzaamheden in het kader van het initiatief, bijvoorbeeld door het in kaart brengen van de ontwikkelingen bij instanties die het minimumloon vaststellen.

[1] De aanbevelingen zijn bedoeld om de arbeidsinstellingen te versterken en te revitaliseren. Van arbeidsregelingen en arbeidscontracten tot collectieve arbeidsovereenkomsten en stelsels voor arbeidsinspectie, vormen zij de grondslagen van rechtvaardige samenlevingen. Zij zorgen ervoor dat arbeidsbepalingen worden geformaliseerd, dat "werkende armoede" wordt bestreden en garanderen een toekomst voor fatsoenlijk en veilig werk en gelijkheid. Invoering van een universele arbeidsgarantie. Alle werknemers en werkneemsters, ongeacht hun arbeidsovereenkomst of arbeidssituatie, moeten bepaalde grondrechten genieten, waaronder een "inkomen dat hen in staat stelt te overleven" (Statuut van de IAO, 2019), een maximum aantal arbeidsuren en een veilige en gezonde werkplek. De collectieve arbeidsovereenkomsten of wetten en regelingen kunnen het beschermingsniveau verhogen. Met dit voorstel kunnen veiligheid en gezondheid op de werkplek worden erkend als grondbeginselen en grondrechten van werknemers.


Artikel 05 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen voor het beleidsterrein „Landbouw en plattelandsontwikkeling”



102 417 765 102 191 959 102 417 765 102 417 765 101 301 289




3 173 321 3 088 946 3 173 321 3 173 321 3 173 321

Post 05 01 02 11 — Overige beheersuitgaven



6 118 392 6 118 392 6 118 392 6 118 392 6 118 392


Artikel 05 01 03 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Landbouw en plattelandsontwikkeling”



6 718 366 6 560 301 6 718 366 6 718 366 6 718 366

Post 05 02 08 03 — Actiefondsen van de producentenorganisaties



699 000 000 643 200 000 699 000 000 699 000 000 699 000 000

Post 05 02 15 06 — Bijzondere steun voor de bijenteelt



35 000 000 35 000 000 35 000 000 39 000 000 39 000 000

Post 05 02 15 99 — Overige maatregelen voor varkensvlees, pluimvee, eieren, producten van de bijenteelt en andere dierlijke producten



p.m. p.m. 30 000 000 32 000 000 32 000 000

Artikel 05 02 18 — Schoolregelingen



215 000 000 215 000 000 217 000 000 215 000 000 215 000 000

Hoofdstuk 05 03 — Rechtstreekse betalingen om bij te dragen tot de landbouwinkomens, de variabiliteit daarvan te beperken en aan milieu- en klimaatdoelstellingen te voldoen



40 953 000 000 40 768 900 000 40 953 000 000 40 693 000 000 40 621 000 000

Toelichting:Ontvangsten die zijn geboekt op artikel 6 7 0 van de algemene staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten voor elke begrotingslijn van dit hoofdstuk overeenkomstig artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.

When establishing the budgetary appropriations for this chapter, an amount of EUR 849 000 000 originating from Items 6 7 0 1 and 6 7 0 2 of the general statement of revenue was taken into account for Article 05 03 01, and in particular for Item 05 03 01 10.

De volgende rechtsgrond geldt voor alle artikelen en posten van dit hoofdstuk, tenzij anders bepaald.

Rechtsgronden:Verordening (EG) nr. 1782/2003 van de Raad van 29 september 2003 tot vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften voor regelingen inzake rechtstreekse steunverlening in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en tot vaststelling van bepaalde steunregelingen voor landbouwers en houdende wijziging van de Verordeningen (EEG) nr. 2019/93, (EG) nr. 1452/2001, (EG) nr. 1453/2001, (EG) nr. 1454/2001, (EG) nr. 1868/94, (EG) nr. 1251/1999, (EG) nr. 1254/1999, (EG) nr. 1673/2000, (EEG) nr. 2358/71 en (EG) nr. 2529/2001 (PB L 270 van 21.10.2003, blz. 1).

Verordening (EG) nr. 73/2009 van de Raad van 19 januari 2009 tot vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften voor regelingen inzake rechtstreekse steunverlening aan landbouwers in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en tot vaststelling van bepaalde steunregelingen voor landbouwers, tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 1290/2005,


(EG) nr. 247/2006, (EG) nr. 378/2007 en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1782/2003 (PB L 30 van 31.1.2009, blz. 16).

Verordening (EU) nr. 671/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 11 juli 2012 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 73/2009 van de Raad wat de toepassing van de rechtstreekse betalingen aan landbouwers voor 2013 betreft (PB L 204 van 31.7.2012, blz. 11).

Verordening (EU) nr. 1306/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 inzake de financiering, het beheer en de monitoring van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en tot intrekking van Verordeningen (EEG) nr. 352/78, (EG) nr. 165/94, (EG) nr. 2799/98, (EG) nr. 814/2000, (EG) nr. 1290/2005 en (EG) nr. 485/2008 van de Raad (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 549).

Verordening (EU) nr. 1307/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 tot vaststelling van voorschriften voor rechtstreekse betalingen aan landbouwers in het kader van de steunregelingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 637/2008 van de Raad en Verordening (EG) nr. 73/2009 van de Raad (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 608).

Verordening (EU) nr. 1310/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 houdende bepaalde overgangsbepalingen inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (Elfpo), houdende wijziging van Verordening (EU) nr. 1305/2013 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft middelen en de verdeling ervan met betrekking tot 2014, houdende wijziging van Verordening (EG) nr. 73/2009 van de Raad en de Verordeningen (EU) nr. 1307/2013, (EU) nr. 1306/2013 en (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de toepassing ervan in 2014 (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 865).

Post 05 03 01 02 — Regeling inzake een enkele areaalbetaling (REAB)



4 355 000 000 4 355 000 000 4 355 000 000 4 376 000 000 4 376 000 000

Post 05 03 01 07 — Herverdelingsbetaling



1 674 000 000 1 674 000 000 1 674 000 000 1 681 000 000 1 681 000 000

Post 05 03 01 10 — Basisbetalingsregeling (BBR)



16 514 000 000 16 329 900 000 16 514 000 000 16 189 000 000 16 117 000 000

Post 05 03 01 11 — Betaling voor klimaat- en milieuvriendelijke landbouwpraktijken



11 765 000 000 11 765 000 000 11 765 000 000 11 819 000 000 11 819 000 000

Post 05 03 01 13 — Betaling voor jonge landbouwers



453 000 000 453 000 000 453 000 000 573 000 000 573 000 000

Post 05 03 01 99 — Andere (ontkoppelde rechtstreekse betalingen)



10 000 000 10 000 000 10 000 000 3 000 000 3 000 000


Post 05 03 02 50 — Posei — Steunprogramma’s van de Europese Unie



419 000 000 419 000 000 419 000 000 420 000 000 420 000 000

Post 05 03 02 60 — Vrijwillige regeling voor gekoppelde steun



4 077 000 000 4 077 000 000 4 077 000 000 4 084 000 000 4 084 000 000

Post 05 03 02 61 — Regeling voor kleine landbouwbedrijven



939 000 000 939 000 000 939 000 000 802 000 000 802 000 000

Post 05 03 02 99 — Andere (rechtstreekse betalingen)



2 000 000 2 000 000 2 000 000 1 000 000 1 000 000

Post 05 05 04 02 — Steun voor economische, sociale en territoriale ontwikkeling en geleidelijke aanpassing aan het acquis van de Unie




Post 05 07 01 06 — Ten laste van het EOGFL, afdeling Garantie (vorige maatregelen) en het ELGF gedeclareerde uitgaven voor financiële correcties ten gunste van lidstaten naar aanleiding van besluiten inzake boekhoudkundige vereffening betreffende voorgaande begrotingsjaren



19 700 000 19 700 000 19 700 000 17 400 000 17 400 000

Post 05 07 01 07 — Ten laste van het EOGFL, afdeling Garantie (vorige maatregelen) en het ELGF gedeclareerde uitgaven voor financiële correcties ten gunste van lidstaten naar aanleiding van besluiten inzake conformiteitsgoedkeuring van de rekeningen over de voorgaande begrotingsjaren



p.m. p.m. p.m. 176 600 000 176 600 000

Post 05 08 77 17 — Proefproject — Ontwikkeling van een toolbox voor landbouwers met geïntegreerde gewasbeschermingspraktijken uit de hele Unie



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. 315 000 p.m. 315 000 1 875 000 1 252 500 p.m. 315 000 1 875 000 783 750

Toelichting:De EU-wetgeving heeft de afgelopen jaren een aantal wijzigingen ondergaan om een duurzaam gebruik van pesticiden mogelijk te maken. De uitvoering op het niveau van de lidstaten laat echter nog te wensen over, en landbouwers zeggen dat het moeilijk en duur is om pesticiden te vervangen en dat er eigenlijk geen alternatieven bestaan.

De voorgestelde studie zou voortbouwen op de bevindingen van de recente beoordeling van de Europese Commissie (COM(2017) 587 final) en een evaluatie maken van de verschillende maatregelen inzake geïntegreerde gewasbescherming (IPM) die in elk van de lidstaten zijn genomen. De studie zou zich onder meer toespitsen op de landbouwgronden die worden beheerd aan de hand van IPM, eventueel door deze in te delen per type gewas. De bedoeling is bewijs te


vergaren in verband met verminderd gebruik van pesticiden en een overzicht te geven van de toegepaste praktijken. In het kader van dit project zal een toolbox worden samengesteld om landbouwers en hun adviseurs in staat te stellen te voldoen aan de beleidsdoelstelling om de afhankelijkheid van pesticiden flink af te bouwen. De toolbox moet voor een groot aantal gewassen protocollen voorstellen die moeten worden gehanteerd in verband met IPM, en moet alternatieven voor chemische pesticiden omvatten. De studie zal doeltreffende benaderingen inventariseren en voorstellen, gaande van een wijziging van landbouwpraktijken, waar mogelijk met behulp van gewasrotatie, in voorkomend geval gevolgd door de introductie van bestendige en resistente gewasvariëteiten, het gebruik van nuttige insecten, het gebruik van alternatieve pesticiden enz. De alternatieven moeten worden gedifferentieerd en aangepast op basis van lokale omstandigheden.

Het project zal naar schatting 1 500 000 EUR kosten over een periode van twee jaar en bij de uitwerking ervan moet onder meer rekening worden gehouden met de ervaring die is opgedaan door de Internationale Organisatie voor Biologische Bestrijding (IOBB), de Internationale Vereniging van producenten van biologische bestrijdingsmiddelen (IBMA) en organisaties die met landbouwers werken om op zoek te gaan naar nieuwe landbouwbenaderingen en IPM.

Als onderdeel van de studie wordt ook geanalyseerd in hoeverre de instrumenten van het GLB erin slagen landbouwers aan te sporen tot IPM. Dit moet leiden tot voorstellen om praktijken op grotere schaal toe te passen in heel Europa, met behulp van de GLB-instrumenten voor de periode na 2020 (bijv. door de bedrijfsadviesdiensten voor de landbouw in staat te stellen informatie te verstrekken aan landbouwers over de toepassing van IPM) en de groene architectuur van het GLB, om landbouwers aan te sporen de beginselen van IPM te hanteren.

De studie zou ook nagaan welke reële of gepercipieerde obstakels er zijn die landbouwers en deskundigen ervaren als een belemmering voor de verspreiding en aanvaarding van IPM op het terrein.

In artikel 14 van Richtlijn 2009/128/EG betreffende een duurzaam gebruik van pesticiden wordt bepaald dat "de lidstaten [...] alle nodige maatregelen [nemen] om bestrijding met lage pesticideninzet te bevorderen, waarbij zij waar mogelijk voorrang geven aan niet-chemische methoden, zodat professionele gebruikers van pesticiden overschakelen op praktijken en producten die binnen het gehele voor de bestrijding van een bepaald schadelijk organisme ter beschikking staande aanbod het laagste risico voor de gezondheid van de mens en het milieu opleveren."

In de beoordeling van de Commissie over de uitvoering van de richtlijn duurzaam gebruik van pesticiden (COM(2017) 587 final) staat het volgende vermeld: "Geïntegreerde gewasbescherming is een hoeksteen van de richtlijn en het is dan ook bijzonder problematisch dat de lidstaten nog geen duidelijke streefcijfers hebben vastgesteld en uitgevoerd, zo ook voor de ruimere toepassing van bodembeheertechnieken zoals gewasrotatie."

Elders luidt de tekst als volgt: "De lidstaten moeten duidelijk omschreven criteria ontwikkelen zodat zij systematisch kunnen beoordelen of de acht beginselen van geïntegreerde gewasbescherming zijn toegepast en moeten passende handhavingsmaatregelen nemen indien dit niet het geval is. Dergelijke instrumenten kunnen aantonen dat het in de richtlijn vastgestelde doel van geïntegreerde gewasbescherming, met name de beperking van de afhankelijkheid van het gebruik van pesticiden, is bereikt."

De bevindingen van het verslag van de Commissie zijn zowel in de Raad Landbouw als in het Europees Parlement besproken, respectievelijk op 6 en 13 november 2017, en beide instellingen hebben bevestigd zich in de toekomst te zullen inzetten voor een grondigere en zinvolle uitvoering.

Dit project zal landbouwers en de lidstaten helpen om IPM op coherente wijze te beginnen toepassen en zal landbouwers minder afhankelijk maken van pesticiden.


Zoals de Commissie heeft aangegeven, is er een begroting van ten minste 1 500 000 EUR nodig om het project met succes uit te voeren. De resultaten van het proefproject kunnen worden opgenomen in het onderzoeksproject "Stepping up integrated pest management" (Intensivering van geïntegreerde gewasbescherming). Het project kan een bijdrage leveren aan de informatievergaring in verband met de huidige toepassing van IPM op het terrein en kan nuttig zijn voor de lidstaten bij de opstelling van hun GLB-plannen.

Dit lopende proefproject, dat mogelijk een voorbereidende actie wordt, is opnieuw beoordeeld toen voorgesteld werd het totale budget ervan te verhogen. De diensten van de Commissie en belanghebbenden hebben om deze verhoging verzocht teneinde een optimale uitvoering van het project te kunnen waarborgen. De hogere bedragen houden rekening met de bezuinigingen die tijdens de onderhandelingen over het PPPA-compromispakket in 2018 zijn aangebracht.

Rechtsgronden:Proefproject in de zin van artikel 58, lid 2, van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juli 2018 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, tot wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1296/2013, (EU) nr. 1301/2013, (EU) nr. 1303/2013, (EU) nr. 1304/2013, (EU) nr. 1309/2013, (EU) nr. 1316/2013, (EU) nr. 223/2014, (EU) nr. 283/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU en tot intrekking van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 (PB L 193 van 30.7.2018, blz. 1).

Post 05 08 77 18 — Proefproject — Vaststelling van een operationeel programma: structurering van de agrovoedingssector om de overname van familiebedrijven en de duurzaamheid van de lokale landbouw te waarborgen




Post 05 09 03 01 — Een toereikend aanbod van veilige en hoogwaardige voedsel- en andere producten van biologische origine verzekeren




Artikel 06 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Mobiliteit en vervoer”



38 732 537 38 506 731 38 732 537 38 732 537 38 310 306




2 365 758 2 281 383 2 365 758 2 365 758 2 365 758

Artikel 06 01 03 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Mobiliteit en vervoer”



2 540 763 2 382 698 2 540 763 2 540 763 2 540 763


Post 06 01 04 01 — Ondersteunende uitgaven voor de Connecting Europe Facility (CEF) — Vervoer



2 000 000 2 000 000 2 000 000 2 000 000 2 000 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van uitgaven voor de acties ter ondersteuning van het programma die in artikel 2, onder 7), en artikel 5, lid 2, onder b), van Verordening (EU) nr. 1316/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 tot vaststelling van de financieringsfaciliteit voor Europese verbindingen, tot wijziging van Verordening (EU) nr. 913/2010 en tot intrekking van Verordeningen (EG) nr. 680/2007 en (EG) nr. 67/2010 (PB L 348 van 20.12.2013, blz. 129) worden omschreven als begeleidende maatregelen die nodig zijn voor de uitvoering van het CEF-programma en de richtsnoeren voor het trans-Europees vervoersnet (TEN-T). Deze uitgaven omvatten studies, vergaderingen van deskundigen, voorlichting en publicaties, software en databanken, ter ondersteuning van acties die rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van de doelstelling van de CEF.

Rechtsgronden:Zie artikel 06 02 01.

Post 06 02 01 01 — Het wegwerken van knelpunten, de interoperabiliteit van de spoorwegen verbeteren, het aanleggen van ontbrekende schakels en het verbeteren van grensoverschrijdende tracés.



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen1 732 979 805 980 000 000 1 673 979 805 980 000 000 1 882 979 805 1 055 000 000 1 732 979 805 980 000 000 1 764 429 805 989 435 000

Post 06 02 01 02 — Zorgen voor duurzame en efficiënte vervoersystemen op lange termijn




Post 06 02 01 03 — De integratie en interconnectie van vervoerwijzen optimaliseren en de interoperabiliteit verbeteren




Artikel 06 02 02 — Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart




Artikel 06 02 04 — Europees Spoorwegbureau





Post 06 02 77 23 — Proefproject — TachogrApp: haalbaarheidsstudie en kostenanalyse van de ontwikkeling van een gecertificeerde applicatie die als tachograaf gebruikt kan worden




Post 06 02 77 24 — Voorbereidende actie — Gebruiksvriendelijk informatie-instrument over stedelijke en regionale toegangsregelingen voor voertuigen




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de financiering van nog af te wikkelen vastleggingen van vorige jaren in het kader van de voorbereidende actie.

Met deze voorbereidende actie wordt een gebruiksvriendelijk instrument (online/app) ontwikkeld, zodat bestuurders (beroepen niet-beroepsschauffeurs) zich grondig kunnen informeren over stedelijke en regionale toegangsregelingen voor voertuigen.

Die informatie omvat: geografische reikwijdte, toegangsvoorwaarden (voertuigtype, tijdstip (met inbegrip van tijdelijke beperkingen met links naar informatiebronnen in real time) enz.), tarieven (prijs en geldigheidsduur), betalingsopties, handhavingsbeleid, sancties en beroepsprocedures enz. voor onderdanen van een land of personen uit derde landen, met de mogelijkheid om op verzoek van de gebruiker pushberichten te sturen.

Ook moet de invoering worden overwegen van begeleidende maatregelen, zoals park-and-ridefaciliteiten, vrachtconsolidatie enz.

Het instrument zal in de eerste plaats bedoeld zijn voor privégebruikers (parallel met bestaande platforms met informatie over passagiersrechten), maar moet ook specifieke informatie voor professionele gebruikers (bv. goederenvervoersbedrijven) bevatten en links naar navigatie- en routeringsplatforms.

In het tweede jaar van uitvoering van de voorbereidende actie zal de nadruk liggen op de verlenging ervan om weggebruikers volledig te informeren over de stedelijke en regionale toegangsregelingen door te werken aan de nodige ondersteunende aspecten, d.w.z. normalisatie en gegevensverstrekking om de informatie in navigatie-instrumenten te integreren.

De voorbereidende actie zal als zodanig uit drie fasen bestaan:

1. werkzaamheden m.b.t. een model voor regelingen van de toegang van voertuigen tot steden in het kader van de verordening tot oprichting van één digitale toegangspoort,

2. werkzaamheden m.b.t. gegevens in samenwerking met Datex-deskundigen enz., en

3. ontwikkeling van demonstratiemodellen.

Rechtsgronden:Voorbereidende actie in de zin van artikel 58, lid 2, van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juli 2018 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, tot wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1296/2013, (EU) nr. 1301/2013, (EU) nr. 1303/2013, (EU) nr. 1304/2013, (EU) nr. 1309/2013, (EU) nr. 1316/2013, (EU) nr. 223/2014, (EU) nr. 283/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU en tot intrekking van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 (PB L 193 van 30.7.2018, blz. 1).


Post 06 02 77 25 — Proefproject — Milieukeur voor de luchtvaart / Demonstratieproject voor de invoering van een vrijwillige milieukeurregeling voor de luchtvaart




Toelichting:Met dit project wordt beoogd reizigers en omwonenden van luchthavens gemakkelijk toegankelijke informatie over de milieuprestaties van de luchtvaart te verstrekken, bij voorkeur afkomstig van een neutrale en onafhankelijke bron.

Net zoals de Europese burgers toegang hebben tot informatie over biologische producten, zullen reizigers informatie krijgen over de groene staat van dienst van vliegtuigen en luchtvaartmaatschappijen. Het project zal de milieuprestaties van vliegtuigen onderzoeken (geluidsniveau en emissies), maar ook van luchtvaartmaatschappijen (broeikasgasemissies, fijnstofemissies, CO2-compensatie, duurzame (“bio-”) brandstoffen en vliegtuiglawaai), en zal operationele maatregelen voorstellen.

De meeste aandacht zal hierbij uitgaan naar de ontwikkeling van een governancestructuur, meeteenheden, een communicatievorm en het eco-portaal. Dit platform bouwt verder op een bestaand IT-platform dat wordt uitgebreid met gegevens over emissies, vloot en exploitatie, en dient ter ondersteuning van de werking van de milieukeur.

Voorts zal het milieukeur luchthavens in staat stellen luchtvaartmaatschappijen te rangschikken volgens milieuprestaties, wat plaatselijke stimulansen zal creëren.


Post 06 02 77 26 — Proefproject — Interconnectie tussen stedelijke mobiliteit en luchtvaartinfrastructuur




Toelichting:Dit proefproject zal worden uitgevoerd in de vorm van een studie. Het doel ervan is de interconnectie tussen stadscentra en luchthavens te optimaliseren. Sommige luchthavens bevinden zich in de onmiddellijke periferie van bepaalde grote steden, maar een aantal kleinere luchthavens ligt soms op erg grote afstand van de stad. Onderzoek naar stedelijke mobiliteit kan mogelijke oplossingen aanreiken voor het tekort aan infrastructuurcapaciteit en tegelijk rekening houden met milieuaspecten, zoals plaatselijke luchtkwaliteit en lawaaihinder. Ook verkeersbeheer en andere technologische mogelijkheden komen aan bod.

In de studie zal voorts aandacht worden besteed aan treinverbindingen via hogesnelheidslijnen naar/tussen luchthavens en stedelijke gebieden.



Post 06 02 77 27 — Proefproject — Herinvoering van grensoverschrijdende nachttreinen




Toelichting:De Commissie rekent de “revitalisering van het spoor” en de totstandbrenging van “één Europese spoorwegruimte” tot haar beleidsprioriteiten om een “modal shift” te realiseren, en daarnaast wordt het steeds dringender alternatieven te vinden voor middellange vluchten en te voldoen aan internationale klimaatdoelstellingen. Tegen deze achtergrond heeft dit proefproject tot doel concrete beleidsaanbevelingen te analyseren, bestuderen en formuleren om ondernemingen te helpen levensvatbare internationale treindiensten tot stand te brengen, met name hogesnelheidstreinen en nachttreinen, onder meer aan de hand van de wetgeving inzake verlening van openbare diensten.

In het kader van het project wordt een uitgebreide analyse gemaakt van nieuwe internationale diensten van ondernemingen (hogesnelheidstreinen, maar vooral nachttreinen) en van de meest recente ervaringen van ondernemingen en de problemen die ze ondervinden, onder meer wat ticketverkoop betreft, de mogelijke moeilijkheden bij het winnen van internationale overheidsopdrachten voor diensten, en aankopen en financiering in verband met de opwaardering en het onderhoud van rollend materieel.


Post 06 02 77 28 — Proefproject — Capaciteit voor vergroening van Europese zeehavens




Toelichting:De laatste tijd bevinden er zich onder de activiteiten van havenautoriteiten acties die zich steeds nadrukkelijker richten op de vaststelling van een reeks ontwikkelingsactiviteiten en investeringen die enerzijds de verwachte technische en organisatorische randvoorwaarden vormen voor toekomstige havenactiviteiten, en die anderzijds ook rekening houden met diverse sociale en ecologische vereisten om de kwaliteit van samenleving en milieu op peil te houden. Dit project heeft tot doel het onderzoek te presenteren dat is verricht op het gebied van het bewustzijn en gedrag van Europese havens wat betreft duurzame ontwikkeling, en met name het concept van groene havens. Volgens een bepaalde hypothese zal de invoering van het concept van groene havens in de ontwikkelingsstrategie van Europese zeehavens een positieve invloed hebben op de milieubetrekkingen en het concurrentievermogen van Europese zeehavens. De resultaten van het onderzoek zullen het mogelijk maken de benadering van de ontwikkeling van groene havens in kaart te brengen en onderzoek te doen om een reeks instrumenten tot stand te brengen ter


ondersteuning van deze activiteiten. Op die manier kunnen de ontwikkelingsstrategieën van Europese zeehavens worden afgestemd op het concept van groene havens.

Resultaten/mogelijke ontwikkeling van het project

Vanwege het brede potentieel van de onderzoeksresultaten om een toepassing te vinden, hebben de auteurs een reeks activiteiten voor ogen om de onderzoeksresultaten onder de aandacht te brengen, waaronder: een verslag over het kwantitatieve onderzoek; een reeks wetenschappelijke artikels; een monografie.

Innoverende/experimentele aard van het project

De auteurs van het project stellen voor een onderzoek te verrichten (het eerste in zijn soort in Europa) over de perceptie van de activiteiten van EU-havenautoriteiten op het gebied van duurzame ontwikkeling van het concept van groene havens. Vervolgens worden de verbanden gelegd tussen ondernomen acties en economische prestaties van de zeehaven. Met de nieuwe kennis die in het kader van dit project wordt vergaard, zal een nieuwe, complexe en interdisciplinaire benadering van de organisatie en exploitatie van een zeehaven tot stand worden gebracht met het oog op bedrijfsimplementatie. Bovendien zal elke haven kunnen worden beoordeeld om te bepalen in welke mate ze reeds voldoet aan het concept van groene havens, en om vervolgens te bepalen welke soort acties moeten worden ingevoerd om de weg naar verdere vergroening van de haven in te slaan en deze ontwikkeling vorm te geven. Dit moet als basis dienen voor een verdere ontwikkeling van een beoordeling van groene havens met passende metingen en waarden die beantwoorden aan de doelstellingen van het concept van groene havens.

Momenteel is er in de maritieme sector erg veel te doen rond de duurzame ontwikkeling van zeehavens. Hierbij gaat het meestal om de twee belangrijkste gebieden van hun externe activiteiten, d.w.z. de beperking van de negatieve milieu-effecten van haveninvesteringen en operationele activiteiten, en de betrekkingen tussen de haven en haar omgeving. De maatschappelijke verantwoordelijkheid van zeehavens vormt een factor die een verschil kan maken, zeker op het laatstgenoemde gebied. Tegelijkertijd tonen havenbeheerders en gemeentebesturen steeds meer belangstelling voor beide gebieden. Via wedstrijden en rankings wordt jaarlijks gecontroleerd hoe groen havens en hun betrekkingen met de gemeenschap zijn (bv. de Green Port Awards).


Post 06 03 03 01 — Realiseren van een hulpbronefficiënt, milieuvriendelijk, veilig en naadloos geïntegreerd Europees vervoersysteem




Post 06 03 07 31 — Gemeenschappelijke Onderneming voor het onderzoek naar het beheer van het luchtverkeer in het gemeenschappelijke Europese luchtruim (Sesar) — Ondersteunende uitgaven





Post 06 03 07 32 — Gemeenschappelijke Onderneming voor het onderzoek naar het beheer van het luchtverkeer in het gemeenschappelijke Europese luchtruim 2 (Sesar2)




Post 06 03 07 33 — Gemeenschappelijke Onderneming Shift2Rail (S2R) — Uitgaven voor administratieve ondersteuning




Post 06 03 07 34 — Gemeenschappelijke Onderneming Shift2Rail (S2R)




Artikel 07 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Milieu”



47 546 672 47 320 866 47 546 672 47 546 672 47 028 357




2 978 743 2 894 368 2 978 743 2 978 743 2 978 743

Artikel 07 01 03 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Milieu”



3 118 950 2 960 885 3 118 950 3 118 950 3 118 950

Artikel 07 02 01 — Bijdragen tot een groenere en meer hulpbronnenefficiënte economie en aan de ontwikkeling en uitvoering van het milieubeleid en de milieuwetgeving van de Unie




Artikel 07 02 02 — Tot staan brengen en ombuigen van biodiversiteitsverlies




Artikel 07 02 03 — Het ondersteunen van betere milieugovernance en -informatie op alle niveaus





Artikel 07 02 06 — Europees Milieuagentschap




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de personeelsuitgaven, de administratieve uitgaven en de beleidsuitgaven van het agentschap.

Het agentschap heeft als taak de Unie en de lidstaten objectieve, betrouwbare en op Unieniveau vergelijkbare informatie over het milieu te verschaffen, zodat de Unie en de lidstaten in staat zijn de maatregelen te nemen die noodzakelijk zijn om het milieu te beschermen, de resultaten van die maatregelen te evalueren en de bevolking voor te lichten.

Het agentschap moet het Europees Parlement en de Raad in kennis stellen van elke overschrijving van kredieten tussen administratieve en beleidsuitgaven.

Bij de onder dit artikel opgevoerde kredieten komen nog, krachtens de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, en met name artikel 82 en Protocol nr. 32 daarbij, de bijdragen van de lidstaten van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA). Deze bedragen vloeien voort uit de onder artikel 6 3 0 van de staat van ontvangsten geboekte bijdragen van de lidstaten van de EVA, die overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder e) en f), van het Financieel Reglement bestemmingsontvangsten vormen; zij geven aanleiding tot opvoering van de betrokken kredieten en tot uitvoering overeenkomstig de bijlage „Europese Economische Ruimte” van dit deel van de staat van uitgaven van deze afdeling, die een integrerend deel van de algemene begroting uitmaakt.

Ontvangsten die voortvloeien uit de bijdragen van kandidaat-lidstaten, en indien van toepassing van de potentiële kandidaat-lidstaten van de Westelijke Balkan, voor deelname aan programma’s van de Unie, en die zijn geboekt op post 6 0 3 1 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder e) en f), van het Financieel Reglement.

Ontvangsten die voortvloeien uit de bijdragen van de Zwitserse Bondsstaat voor deelname aan programma’s van de Unie en die zijn geboekt op post 6 0 3 3 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder e) en f), van het Financieel Reglement.


De personeelsformatie van het Europees Milieuagentschap is opgenomen in de bijlage „Personeel” bij deze afdeling.

De Uniebijdrage voor 2020bedraagt in totaal 41 972 000. Een bedrag van 253 218afkomstig van de recuperatie van het overschot van 2018 wordt toegevoegd aan het bedrag van41 718 782dat in de begroting is opgenomen.


Rechtsgronden:Verordening (EG) nr. 401/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2009 inzake de oprichting van het Europees Milieuagentschap en het Europees milieuobservatie- en -informatienetwerk (PB L 126 van 21.5.2009, blz. 13).

Post 07 02 77 53 — Voorbereidende actie — EU-monitoring en indicatoren voor bestuivers



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen5 000 000 2 500 000 5 000 000 1 250 000

Toelichting:Het doel van de voorbereidende actie is het ondersteunen van de invoering van een EU-breed monitoringsysteem voor wilde bestuivende insecten in de lidstaten en de vaststelling van bijbehorende indicatoren.

Bestuivers vormen een integraal onderdeel van gezonde ecosystemen, en hun dramatische terugloop is een reden tot bezorgdheid. In Europa wordt de bestuiving door dieren in de eerste plaats door insecten geleverd: ongeveer 2 000 bijensoorten, 900 zweefvliegsoorten, 500 vlindersoorten en 8 000 mottensoorten. Ook andere soorten vliegen, wespen en kevers spelen een belangrijke bestuivingsrol. Zonder deze soorten zouden veel plantensoorten achteruitgaan en uiteindelijk verdwijnen, met verstrekkende gevolgen voor de natuur en het menselijk welzijn. In de EU is 80 % van de gewassen en van de wilde bloeiende plantensoorten ten minste gedeeltelijk afhankelijk van de bestuiving door dieren. Tot 15 miljard EUR van de jaarlijkse landbouwproductie van de EU wordt rechtstreeks toegeschreven aan bestuivende insecten. Zij worden algemeen beschouwd als een van de belangrijkste indicatoren van een gezond milieu.

Op 1 juni 2018 heeft de Commissie het EU-initiatief inzake bestuivers aangenomen, naar aanleiding van verzoeken van het Europees Parlement en de Raad om actie te ondernemen om de alom erkende dramatische terugloop van bestuivers aan te pakken. Het initiatief bevat een aantal maatregelen om de bekende oorzaken van de terugloop aan te pakken, maar is ook gericht op het versterken van de kennisbasis. Het benadrukt het belang van een systematische aanpak van de verzameling van gegevens en informatie over bestuivers, teneinde beleidsmaatregelen te evalueren en de doeltreffendheid ervan te verbeteren. Hoewel er op sommige gebieden redelijk veel kennis is (terugloop van vlinders, de slechte staat van hun habitats en de oorzaken van de achteruitgang), blijft er een algemene kennislacune wat betreft de status en de tendensen van de meeste populaties van bestuivers, alsook de oorzaken en gevolgen van de terugloop ervan. Een gecoördineerd monitoringproces op EU-niveau, dat wordt aangedreven door een gestandaardiseerde gegevensverzameling op het veld, zal ons in staat stellen de kritieke hiaten te dichten en robuuste indicatoren te ontwikkelen om het effect van het EU-beleid op bestuivers te onderbouwen.

De indicatoren voor bestuivers zullen met name essentieel zijn voor een nieuw EU-kader voor de biodiversiteit na 2020 en voor het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Bestuivers zijn een belangrijk thema in het VN-Verdrag inzake biologische diversiteit (CBD), dat een mondiaal kader voor acties op het gebied van biodiversiteit vormt en waaraan de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties actief bijdraagt. Dat alles leidde in 2016 tot het eerste mondiale verslag over bestuivers van het intergouvernementeel platform voor wetenschap en beleid inzake biodiversiteit en ecosysteemdiensten. De verwachting is dat bestuivers zullen worden opgenomen in de doelstellingen voor het toekomstige mondiale biodiversiteitskader. Naast het feit dat bestuivers op zich een doelstelling vormen, zullen de indicatoren voor bestuivers ook helpen de vooruitgang te meten ten aanzien van een aantal andere biodiversiteitsstreefdoelen, waaronder die met betrekking tot de EU-habitatrichtlijn, het Natura 2000-netwerk, de landbouw en de bosbouw.


Zoals bepaald in actiepunt 5C van het EU-initiatief inzake bestuivers zal de Commissie in het kader van het prestatie- en monitoringkader van het GLB een indicator voor bestuivers opnemen zodra dit klaar en operationeel is. Een dergelijke indicator zal een waardevolle aanvulling vormen op het indicatorenkader in de Commissievoorstellen voor het GLB 2021-2027: bestuivende insecten zijn een goede afspiegeling van de biodiversiteit in het algemeen en een essentiële factor in de landbouwproductie. Vanwege deze dubbele aard vormen bestuivers ook een uitstekende aanvulling op het monitoringkader voor de tenuitvoerlegging van de doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling in de EU, met name de SDG 15 (leven op het land) en 2 (geen honger). De indicator voor graslandvlinders is reeds in dit kader opgenomen en deze actie zal bijdragen tot de duurzaamheid van de vlindermonitoring en de rapportage van indicatoren in de hele EU.

De monitoring en indicatoren die in het kader van het EU-initiatief inzake bestuivers zijn ontwikkeld, hebben betrekking op wilde bestuivers, maar zullen ook zeer gunstig zijn voor de gezondheid van honingbijen en de bijenhouderij. Beheerde en wilde soorten delen voedsel en voedermiddelen, en ondervinden druk uit dezelfde bronnen. De monitoring van wilde soorten zal niet alleen goede informatie opleveren over de kwaliteit van het milieu voor alle bestuivers, maar ook essentiële gegevens voor onderzoek naar diverse belastende factoren en hun wisselwerking. Dit is van cruciaal belang voor het opzetten van doeltreffende mitigatiemaatregelen en het ondersteunen van een doeltreffend herstel.

Naast deze fundamentele bijdrage aan de beleidsvorming, zullen de gegevens en de informatie die door de monitoringregeling worden gegenereerd de ontwikkeling van instrumenten voor grondbeheerders, met name landbouwers, mogelijk maken. Gegevens over de status van soorten bestuivers, in combinatie met goede gewasgegevens (bijvoorbeeld in het kader van actie 3B van het EU-initiatief inzake bestuivers), kunnen de ontwikkeling van een atlas van bestuivers en bestuiving en een systeem voor vroegtijdige waarschuwing voor een tekort aan bestuiving mogelijk maken. Dat zou landbouwers, wier opbrengsten en winsten in wezen van bestuivers afhankelijk zijn, helpen om met kennis van zaken beslissingen te nemen over de wijze waarop deze agrarische input kan worden gewaarborgd en waarop de risico’s in verband met de verdwijning van bestuivende insecten kunnen worden beperkt.

Bovendien zou het ook instrumenten mogelijk maken voor actoren hogerop in de biomassa-keten, bijvoorbeeld risicobeoordelings- en beheersinstrumenten voor fabrikanten van levensmiddelen en dranken, leveranciers en detailhandelaars wier producten en diensten afhankelijk zijn van landbouwproducten die op hun beurt van bestuivers afhankelijk zijn. Zo kunnen goede gegevens en informatie over bestuivers de agenda voor de bio-economie in brede zin ondersteunen. De update van 2018 van de strategie voor de bio-economie omvat een actie ter ondersteuning van de ontwikkeling van dergelijke instrumenten, teneinde de integratie van bestuivers in waardeketens te vergemakkelijken (actie 3.3.4).

Het toepassingsgebied van een EU-monitoringregeling voor bestuivers zal waarschijnlijk minimaal de belangrijkste taxonomische groepen omvatten: bijen, zweefvliegen, vlinders en motten. Op dit moment is de enige systemische monitoring van bestuivers die op EU-niveau plaatsvindt, de monitoring van vlinders in de helft van de lidstaten. In 2018 heeft het Europees Parlement het proefproject monitoring van en indicatoren voor vlinders in de EU (ABLE) gefinancierd, met het oog op de uitbreiding ervan. Deze voorbereidende actie zal voortbouwen op dat proefproject om ervoor te zorgen dat de EU volledige dekking biedt met betrekking tot de monitoring van vlinders, en zal bijdragen tot de vaststelling van de eerste monitoringprocessen op EU-niveau voor andere bestuivers.

De Commissie verwacht in mei 2019 een werkgroep van technische deskundigen te starten, die de opdracht heeft om tegen mei 2020 in de hele EU een monitoringstelsel voor bestuivers en indicatoren voor bestuivers uit te werken. Met het oog op de tenuitvoerlegging van het


monitoringsysteem, en om het mogelijk te maken om aan de hand van de stroom van gegevens al in 2021 indicatoren te ontwikkelen, zal het van cruciaal belang zijn om in 2020 met de nodige voorbereidingen in de lidstaten van start te gaan. Veel lidstaten zullen naar verwachting met problemen in verband met administratieve en academische capaciteiten worden geconfronteerd; bijgevolg moeten de inspanningen in een vroeg stadium geconcentreerd worden om een succesvolle uitvoering te verzekeren.

Activiteiten van de voorbereidende actie:

In het kader van de voorbereidende actie zullen activiteiten gefinancierd worden die helpen om de uitdagingen met betrekking tot de capaciteiten van de lidstaten aan te pakken, met het oog op een geharmoniseerde invoering van een EU-breed monitoringsysteem voor bestuivende insecten.

Specifiek zal de voorbereidende actie de volgende activiteiten ondersteunen:

- bundeling van expertise op EU-niveau, netwerken van deskundigen en opleidingen;

- coördinatie van de tenuitvoerlegging van de regeling in de lidstaten;

- bijstand bij de voorbereiding van administratieve, financiële en academische capaciteiten in de lidstaten;

- bijstand bij de initiële tenuitvoerlegging van de regeling in lidstaten met onvoldoende capaciteit;

- voortbouwen op en een aanvulling vormen op het proefproject ABLE van het Europees Parlement met betrekking tot de bestaande monitoringregeling voor vlinders.

Deze voorbereidende actie duurt drie jaar en heeft een budget van 5 000 000 EUR.


Post 07 02 77 54 — Voorbereidende actie — Milieumonitoring door honingbijen




Toelichting:Het doel van deze voorbereidende actie is het opzetten van een instrument voor het verzamelen van milieugegevens met behulp van honingbijen en bijenproducten. Op die manier zullen de blootstelling aan verontreiniging in het milieu op het niveau van het landschap en de verspreiding van die verontreiniging geëvalueerd kunnen worden. Het zal ook een evaluatie van de diversiteit van de planten in verschillende landschappen mogelijk maken.

Hoewel er grote gevolgen zijn voor het menselijk welzijn en de natuur, is er nog steeds weinig geweten over de blootstelling aan verschillende verontreinigende stoffen in het milieu, met name pesticiden. Honingbijen komen door hun biologische behoeften en gedrag in contact met verschillende elementen. Tijdens hun uitgebreide foerageeractiviteit (in een straal van tot 15 km) worden zij blootgesteld aan verontreinigende stoffen in de atmosfeer, de bodem, de vegetatie en het water. Ze komen elke dag in contact met talloze planten om nectar, afscheidingen van sapzoekende insecten, stuifmeel en water te verzamelen, terwijl plantgom wordt verzameld voor de productie van propolis. Wanneer zij vliegen, komen ze ook in contact met zwevende deeltjes, die zich aan hun lichaam hechten of via ademspleetjes worden ingeademd. Verontreinigende stoffen worden


teruggebracht naar de bijenkorven en zijn terug te vinden in de producten van de bijenteelt, zoals honing, was, propolis, pollen en bijenbrood. Honingbijen en hun producten kunnen ook een uitstekend instrument zijn voor het toezicht op andere milieuvervuilende stoffen, zoals zware metalen, zwevende deeltjes, vluchtige organische stoffen of zwaveldioxide.

Honingbijen worden reeds gebruikt als bioindicatoren voor het niveau van milieuverontreiniging. Er zijn studies verricht met bijen en bijenproducten als biologische “monitoringinstrumenten” voor het meten van de luchtkwaliteit. Verschillende niveaus van milieumonitoring met honingbijen werden dus reeds beschreven, elk met hun eigen mate van complexiteit en gevoeligheid. Vanwege hun bezorgdheid om het verlies aan bijenkolonies, zijn imkers, imkerijdeskundigen en wetenschappers in specifieke gebieden in Europa ook reeds begonnen met het analyseren van het gehalte aan verontreinigende stoffen in bijen en producten van bijen. De resultaten hiervan zijn vaak identiek: bijen worden gelijktijdig en consecutief blootgesteld aan een brede waaier aan verontreinigende stoffen.

Bovendien is er nog niet voldoende informatie beschikbaar over de rijkdom en de dichtheid van plantensoorten in de verschillende landschappen in de EU. Dergelijke gegevens zijn echter essentieel om de kwaliteit van habitats te kunnen beoordelen, en om de druk te kunnen evalueren die de verschillende vormen van grondgebruik op de habitats uitoefenen. Het verzamelen en analyseren van stuifmeel uit bijenkasten is een veelbelovende manier om waardevolle kennis te verzamelen die kan bijdragen om het tekort aan informatie op te vullen.

Het genereren van milieugegevens en informatie door middel van monitoring aan de hand van honingbijen zal het EU-beleid op de volgende gebieden ondersteunen:

Volksgezondheid en voedselveiligheid;

Gezondheid van planten en dieren, met inbegrip van bijengezondheid;

Landbouw en plattelandsontwikkeling, met inbegrip van bijenteelt;

Landbouwproductiviteit en voedselzekerheid;

Milieubescherming (natuur, lucht, water, bodem);

Biodiversiteit.

Dit zal doeltreffende acties ondersteunen in het kader van:

Richtlijn 2009/128/EG betreffende een duurzaam gebruik van pesticiden;

Verordening (EG) nr. 1107/2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen;

het gemeenschappelijk landbouwbeleid van de EU;

het EU-beleid inzake biodiversiteit, met inbegrip van het EU-initiatief inzake bestuivers;

Richtlijn (EU) 2016/2284 betreffende de vermindering van de nationale emissies van bepaalde luchtverontreinigende stoffen;

Richtlijn 2010/75/EU inzake industriële emissies.

Op die manier zal milieumonitoring via honingbijen bijdragen aan de verwezenlijking van de doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling (SDG’s) in de EU, met name SDG 2 (geen honger), SDG 3 (goede gezondheid en welzijn), SDG 12 (verantwoorde consumptie en productie), SDG 14 (leven in het water) en SDG 15 (leven op het land).

In 2018 heeft het Europees Parlement het proefproject voor de milieumonitoring van het gebruik van pesticiden via honingbijen gefinancierd. Deze voorbereidende actie bouwt voort op dit proefproject, en zal het toepassingsgebied verder uitbreiden tot andere milieuvervuilende stoffen en


de monitoring van de diversiteit van planten. Deze voorbereidende actie is een burgerwetenschapsproject, waarin bijenhouders een sleutelrol spelen door monsters van bijenkorven te verzamelen.

Activiteiten van de voorbereidende actie:

De voorbereidende actie betreft de financiering van een EU-brede monitoringmethode die momenteel wordt ontwikkeld en getest in het kader van het proefproject. De actie zal er voorts op gericht zijn de monitoring uit te breiden tot andere milieuvervuilende stoffen en de diversiteit van planten.

In het kader van deze voorbereidende actie:

zal worden nagegaan hoe het monitoringprotocol kan worden uitgebreid tot andere milieuvervuilende stoffen dan pesticiden, en zal worden gezorgd voor de ontwikkeling van de nodige modules;

zullen monitoringprotocollen worden ingevoerd door middel van steekproeven voor de verschillende vormen van grondgebruik in alle lidstaten;

zullen chemische en pollenanalyses van de monsters worden uitgevoerd;

zal IT-infrastructuur ontwikkeld worden voor het aanmaken, opslaan, beheren, verwerken en delen van verzamelde gegevens.

Deze voorbereidende actie duurt drie jaar en heeft een budget van 4 000 000 Euro.


Post 07 02 77 55 — Voorbereidende actie — De stand van zaken van de Europese biodiversiteit bepalen aan de hand van de "Red List Index"




Toelichting:Deze voorbereidende actie heeft tot doel de veranderingen in de status van biodiversiteit in Europa te beoordelen, op het niveau van de EU-28 en op pan-Europese schaal, om de geclusterde oorzaken van het verlies aan biodiversiteit aan te pakken en de impact van instandhoudingsmaatregelen en beleidsmaatregelen te monitoren. De actie zal sterk bijdragen aan de eindevaluatie van de EU-biodiversiteitsstrategie en de biodiversiteitskaders voor de periode na 2020. De voorgestelde aanpak combineert het gebruik van specifieke kennisnetwerken en gegevens met het gebruik van een vastgestelde maatstaf, de "Red List Index" (RLI, een indexcijfer aan de hand van de Rode Lijst van de IUCN), om de bestaande Europese rode lijsten bij te werken en de veranderingen in de status van soorten te beoordelen, teneinde een bijdrage te leveren aan het sectoraal beleid en het landgebruikbeleid zodat hun toepassingsgebied verfijnd kan worden.

In Europa is het risico op uitsterven van soorten de afgelopen 20 jaar drastisch toegenomen. We hebben voor bepaalde groepen organismen een goed beeld van de oorzaken van deze terugloop, en er zijn instandhoudings- en beleidsmaatregelen ingevoerd om de neerwaartse trend te stoppen. Desalniettemin is er onvoldoende informatie en kennis over de tendensen en de gevaren voor de soorten of zijn deze gegevens niet makkelijk toegankelijk, werden er niet systematisch indicatoren


voor de status van soorten bepaald, en is het toepassingsgebied van de instandhoudings- en beleidsmaatregelen geografisch niet in evenwicht. Bijgevolg is er slechts een beperkt inzicht in de gevolgen van concrete herstelmaatregelen, waardoor het moeilijk te meten is welke vooruitgang de EU heeft geboekt met betrekking tot de regionaal en internationaal overeengekomen doelstellingen om het verlies aan biodiversiteit een halt toe te roepen.

De RLI van de IUCN is een algemeen aanvaarde maatstaf voor het meten van veranderingen in het uitstervingsrisico wereldwijd, en is goedgekeurd als een officiële indicator van de vooruitgang in de richting van de doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling en de mondiale Aichi-biodiversiteitsdoelstellingen. Als zodanig werd deze index onlangs gebruikt om de regionale tendensen voor zoogdieren, vogels en amfibieën in Europa en Centraal-Azië te beoordelen in het regionale evaluatieverslag van het Intergouvernementeel Platform voor wetenschap en beleid inzake biodiversiteit en ecosysteemdiensten. Daarnaast wordt ook voorgesteld om van deze lijst gebruik te maken in het mondiale biodiversiteitskader voor de periode na 2020. De index maakt gebruik van de gegevens van de Rode Lijst van bedreigde diersoorten van de IUCN, die in Europa sinds 2006 meer dan 11 000 soorten heeft beoordeeld op twee regionale niveaus, namelijk geografisch Europa en de 28 lidstaten van de Europese Unie. Voor mariene soorten omvat het gebied dat onder de beoordelingen valt de Middellandse Zee, de Zwarte Zee, de Oostzee, de Noordzee en het Europese deel van de Atlantische Oceaan (d.w.z. de territoriale wateren en de exclusieve economische zone (EEZ), met inbegrip van de EEZ’s van de Macaronesische eilanden, die tot Portugal en Spanje behoren). De beoordelingen aan de hand van de Rode Lijst van de IUCN zijn echter na 10 jaar officieel achterhaald, en geen enkele taxonomische groep is ooit opnieuw beoordeeld op het niveau van de EU-28 en op pan-Europese schaal. Daarom is het van essentieel belang dat de soorten regelmatig opnieuw worden beoordeeld, opdat een betrouwbare en zinvolle indicator verkregen wordt van de Europese tendensen op het gebied van biodiversiteit, en opdat de risico's op langere termijn beperkt worden, met als doel een meer wijdverbreide, empirisch onderbouwde beleidsvorming.

Met de voorbereidende actie wordt beoogd de RLI van de IUCN te gebruiken om het totale risico op uitsterven te kunnen bepalen, op het niveau van de EU-28 en op pan-Europese schaal, voor bijna alle taxa die aan de hand van de Rode Lijst van bedreigde soorten van de IUCN werden beoordeeld. Dat omvat gewervelde dieren (zoogdieren, amfibieën, reptielen, zoetwatervissen), ongewervelde dieren (weekdieren, vlinders, xylobionte kevers, libellen en bijen) en planten (medicinale en vaatplanten). Aan de hand van de RLI van de IUCN kan beoordeeld worden of het tempo van het verlies aan biodiversiteit in Europa afneemt. Daarnaast kan de RLI helpen om de doeltreffendheid van de op het terrein toegepaste instandhoudingsmaatregelen te verbeteren en tegelijkertijd de vorderingen bij de tenuitvoerlegging van EU-beleid en -wetgeving te beoordelen, bijvoorbeeld de huidige biodiversiteitsstrategie van de EU (en met name streefdoel 1 daarvan, dat tot doel heeft de bescherming van soorten en hun habitats te verbeteren door de natuurrichtlijnen van de EU volledig ten uitvoer te leggen). Bovendien kan de RLI input vormen om de beleidsdoelstellingen na 2020 te bepalen. Deze herbeoordelingen moeten worden afgestemd op de beleidscyclus (bv. het biodiversiteitsactieplan voor 2010, het biodiversiteitsbeleid van de EU tot 2020, de biodiversiteitsstrategie 2030 enz.).

De algemene methode voor de herbeoordelingen van soorten wordt gebaseerd op de bestaande beoordelingen aan de hand van de Rode Lijst. Er zullen voorbereidende activiteiten nodig zijn om de nodige informatie te verzamelen en de beoordelingen bij te werken. Evaluatieworkshops zullen alleen plaatsvinden om de Rode Lijst-status van de meest bedreigde soorten te herzien. Daarom wordt verwacht dat zij minder vaak zullen moeten plaatsvinden dan typische beoordelingsexercities, en dat dit systeem dus goedkoper zal zijn. De duur van deze workshops varieert van 1 tot 4 dagen, afhankelijk van het aantal te beoordelen soorten. De taxonomische kennis, expertise en gegevens zullen verzekerd worden dankzij contacten met de desbetreffende deskundigengroepen van de


Commissie voor het voortbestaan van soorten van de IUCN, en met het personeel van de IUCN dat de algemene beoordeling door deze groepen begeleidt. Aanvullend overleg met en betrokkenheid van lokale en internationale deskundigen zal van cruciaal belang zijn voor het welslagen van de activiteiten. Deze actie heeft een enorm potentieel voor het stimuleren van lokale kennishubs en capaciteitsopbouw (via workshops). Beoordelingen van soorten en verspreidingskaarten staan meestal op de website van de Rode Lijst van de IUCN. Alle nieuw verzamelde informatie zal worden doorgegeven aan het datacentrum voor de biodiversiteit van het Europees Milieuagentschap. Aanvullende gedetailleerde periodieke gegevens over de populatiedichtheid en verspreiding van de voorgestelde soorten die in het kader van deze actie worden verzameld, zullen onder de voorwaarden die zijn vastgelegd in de overeenkomsten inzake de uitwisseling van gegevens met bestaande monitoringregelingen (teneinde de intellectuele-eigendomsrechten en het recht op toegang tot gegevens te verduidelijken) ter beschikking worden gesteld in een geïntegreerde databank die rechtstreeks kan bijdragen aan een geïntegreerd monitoringstelsel voor biodiversiteit en ecosystemen dat door de Europese Commissie en het Europees Milieuagentschap moet worden ontwikkeld.

RESULTATEN

De herbeoordelingen zullen vier belangrijke resultaten opleveren:

1) publicatie van een Europese Rode Lijst voor elke groep soorten (op niveau van de EU en op pan-Europese schaal) met een synthese van de uitgevoerde analyses en de resultaten van het proces van herbeoordeling, met inbegrip van voorbeelden van soorten met positieve, stabiele en negatieve tendensen, zoals aangegeven door de RLI, een overzicht van successen en mislukkingen op het gebied van instandhouding, met kernboodschappen en aanbevelingen die zijn afgestemd op de voornaamste sectoren die verantwoordelijk zijn voor acties die in heel Europa plaatsvinden en die instandhouding van soorten blijven ondersteunen en/of bedreigen. Dit zal van cruciaal belang zijn om biodiversiteitsmainstreaming onder niet-overheidsactoren te verbeteren en het brede publiek te informeren over welke acties en gedragingen ten goede zullen komen aan de Europese biodiversiteit, en de ecosysteemdiensten en daarmee het menselijk welzijn zullen bevorderen. De definitieve herbeoordelingen voor elke soort zullen ook worden gepresenteerd in de vorm van bijgewerkte informatiebladen op de IUCN-website. De voordelen van het uploaden van de informatiebladen op de website van de Rode Lijst zijn: toegang tot alle gegevens van de Europese Rode Lijst op één plaats, toegang tot de meest actuele beoordeling buiten het kader van deze actie, nieuwe informatie die door het deskundigennetwerk van de SSC kan worden verstrekt, en vergelijking met mondiale en andere regionale beoordelingen van dezelfde soorten. In overeenstemming met eerdere publicaties van de Europese Rode Lijst zullen de bijgewerkte beoordelingen volledig in kleur zijn, met cijfers en foto’s, en zullen de publicaties ook snel te downloaden zijn in een pdf-versie. De publicaties zullen in gedrukte vorm (300 exemplaren) en digitaal (Word-bestand en pdf) worden geleverd.

2) integratie van de bijgewerkte databanken van de Rode Lijst in het datacentrum voor de biodiversiteit van het EMA en de hostinginfrastructuur daarvan. Alle verzamelde informatie voor het bepalen van de RLI (populatiegrootte, spreiding, demografische trends, habitats, bedreigingen) zal worden gebruikt om de huidige beoordelingen van de soorten in de "Species Information Service" (SIS) te actualiseren en naar Microsoft Access-databanken (per taxonomische groep) te exporteren, die op hun beurt zullen worden geformatteerd overeenkomstig de vereisten van het Europees datacentrum voor de biodiversiteit (EMA), waar zij beschikbaar zullen worden gesteld.

3) voorbereiding van teksten voor de Europa-website. Er zal, binnen de huidige index, een nieuwe subpagina worden aangemaakt voor elke beoordeling van de Europese Rode Lijst op de Europa-website, waarin de resultaten van de RLI voor elke taxonomische groep worden weergegeven. De desbetreffende tekst zal parallel met de ERL-publicaties worden opgesteld. De huidige structuur


(d.w.z. titels en ondertitels) die voor eerdere projecten van de Europese Rode Lijst is ontwikkeld, zal wellicht moeten worden herzien om de inspanningen voor, en de resultaten van, de systematische monitoring en de RLI beter te omvatten.

4) Een brochure met een "Stand van zaken van de Europese biodiversiteit", waarin de resultaten van de herbeoordelingen en de RLI worden samengevat, en waarin nadruk wordt gelegd op het belang van monitoring van de biodiversiteit en tendensen op de lange termijn, met samenvattingen van de gevaren en met de belangrijkste boodschappen voor de maatschappelijke sectoren met de grootste impact, alsook positieve aandacht voor successen met betrekking tot instandhouding. Het is belangrijk dat positieve berichten worden opgenomen om een optimistische sociale dynamiek te creëren die verandering mogelijk maakt. De brochure wordt opgesteld in overeenstemming met de richtsnoeren voor de visuele identiteit van de Commissie. Zij zal ruim worden ingezet en zal worden gebruikt om te communiceren met beleidsmakers en het geïnteresseerde publiek. Zij zal ook een belangrijk instrument zijn voor communicatie met de media en zal voor DG Milieu een zeer nuttig instrument zijn dat breed kan worden verspreid onder andere directoraten-generaal en belanghebbenden, alsook in bewustmakingscampagnes. De brochures zullen in gedrukte vorm (1 500 exemplaren) en digitaal (Word-bestand en pdf) worden geleverd.

Voor deze voorbereidende actie van 3 jaar is voorzien in een totale begroting van 2 400 000 EUR.


Post 07 02 77 56 — Proefproject — Doorgang voor steuren langs de IJzeren Poorten in de Donau




Toelichting:Dit proefproject omvat de beoordeling van technische oplossingen voor het openen van een migratieroute voor steuren via de stuwdammen IJzeren Poort I en IJzeren Poort II op de Donau, aan de grens tussen Roemenië en Servië. Gezien de omvang van de dammen (de grootste dammen op de Donau), de grootte van de vissen (tot 7 meter), en de rotsgrond rond de IJzeren Poorten vormt het is een buitengewone technische uitdaging, waarvoor een uiterst innovatieve oplossing vereist is, afgestemd op de plaatselijke omstandigheden.

In de strategie voor steuren van de Internationale commissie voor de bescherming van de Donau (ICPDR) en in het actieplan van de EU-strategie voor het Donaugebied is het herstel van de steun voor de migratie van steuren als vlaggenschipproject aangeduid, met het oog op het verbeteren van de staat van instandhouding van steuren in de Donau. Dit project draagt ook bij aan de uitvoering van het pan-Europese actieplan voor de instandhouding van de steur van het Verdrag van Bern, waarbij de EU partij is.

Dit proefproject is nodig ter voorbereiding van een gedegen en uitgebreide technische haalbaarheidsstudie voor het faciliteren van steurmigratie, die de volgende fases omvat:

1) het ontwerp van mogelijke technische opties voor het herstel van de doorgang voor vissen, stroomopwaarts en stroomafwaarts, met inbegrip van een vergelijking van hun voordelen & nadelen (beperkingen), kostenramingen, (technische, financiële) risico’s en identificatie van de vereiste


volgende stappen voor een ontwerp, met inbegrip van het ontwerp van de structuur, de technische onderdelen en het operationele concept;

2) hydraulische modellering;

3) de uitvoeringsstrategie (de manier waarop de uitvoering gestructureerd wordt, bijvoorbeeld stapsgewijs via een "al doende leren"-benadering, waarbij aanpassingen gebeuren naargelang de vispassage);

4) het in kaart brengen van haalbare beheersalternatieven, met name voor bescherming stroomafwaarts (bv. turbinebeheer, vallen en transport) — zowel op korte als op lange termijn;

5) veldonderzoeken die nodig zijn om kennislacunes op te vullen die niet onder de lopende studies vallen (niet-bestaande gegevens of achterhaalde gegevens);

6) de evaluatie/monitoring van de vistrap;

7) de actualisering van het financieringsconcept;

8) de herziening van technische concepten door collegiale toetsing/door deskundigen op het gebied van vistrappen.

De kosten voor deze elementen van de haalbaarheidsstudie zullen ongeveer 2 000 000 EUR bedragen. De ICPDR en de bevoegde nationale autoriteiten in Roemenië en Servië zullen nauw betrokken zijn bij de uitvoering van de studie.

De uit te voeren activiteiten kunnen worden herzien om mogelijke overlappingen met lopende werkzaamheden te vermijden.

De financiering van dit project is momenteel in geen enkel EU-programma opgenomen.

Er bestaat geen kant-en-klare versie van dit soort vistrap; de innovatieve oplossing die in het kader van dit project wordt gefinancierd, zal dus een model zijn om soortgelijke vistrappen op andere grotere Europese rivieren te financieren. Soortgelijke uitdagingen (indrukwekkende omvang, grote afvoer, variabele waterstanden in het reservoir) zijn ook terug te vinden in de Oostzee, waar grote dammen op de Poolse Vistula, de Litouwse Neman en de Letse Daugava de vismigratie belemmeren en de programma’s voor herintroductie van steur bemoeilijken. Andere voorbeelden zijn de dam van Gabčíkovo en grotere dammen op de Tisza en Drava in het stroomgebied van de Donau, op de Evros in Bulgarije en Griekenland, en op de rivieren van het Iberisch schiereiland, bijvoorbeeld voor de Guadalquivir, een rivier waarin vroeger steuren zaten. Het vinden van oplossingen voor de migratie van vissen in al deze rivieren zou een belangrijke bijdrage leveren aan de tenuitvoerlegging van de kaderrichtlijn water van de EU.

Doorgangen voor steuren langs grote dammen bestaan alleen in Rusland, op de Volga en de Kuban, en in de Verenigde Staten, op de rivieren de Connecticut en de Columbia. De ervaring die met deze installaties is opgedaan, moet in aanmerking worden genomen, maar zal geen pasklare oplossing bieden voor alle openstaande vragen. Een van de bekendste en meest succesvolle voorbeelden van vistrappen voor steuren in Europa is gelegen in Geesthacht in Duitsland, maar daar is de weer slechts 4,5 m hoog in vergelijking met de 60 m hoogte van IJzeren Poort I.

Voor dit proefproject zal de betrokkenheid van Servische belanghebbenden op het gebied van waterbeheer noodzakelijk zijn, en zullen deze partners dus opleidingen op de werkplek moeten volgen over hoe aan het milieuacquis kan worden voldaan.

Rechtsgronden:Proefproject in de zin van artikel 54, lid 2, van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van de financiële regels van


toepassing op de algemene begroting van de Unie en tot intrekking van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 (PB L 298 van 26.10.2012, blz. 1).

Post 07 02 77 57 — Voorbereidende actie — Bevordering van alternatieven voor dierproeven




Toelichting:Het eerdere proefproject, dat gericht was op de bevordering en ontwikkeling van alternatieve methoden voor dierproeven, heeft verschillende acties mogelijk gemaakt (ontwikkeling van onderwijs en opleiding, maar ook verbeteringen op het gebied van voorlichting en communicatie over alternatieve methoden), die worden genoemd in de drie actiepijlers die de Commissie voor dit proefproject heeft voorgesteld in haar tussentijds verslag over de uitvoering van proefprojecten en voorbereidende acties 2017 (zie. Ares (2017)1094287 - 01/03/2017) en die de Europese Commissie in 2018 heeft uitgevoerd. Om de duurzaamheid en doeltreffendheid van deze succesvolle acties te waarborgen, moet het proefproject worden voortgezet als voorbereidende actie.


Post 07 02 77 58 — Voorbereidende actie - Oprichting van een Europese waarnemingspost ter verbetering van de veerkracht en aanpassing aan de droogte




Toelichting:Voornaamste doelstelling van deze voorbereidende actie is om de Europese waarnemingspost voor aanpassing aan de droogte om te vormen tot een organisatie met een institutionele capaciteit van personeel en middelen, zodat een netwerk van universiteiten en O&O-instellingen, ondernemingen uit de productiesector en het maatschappelijk middenveld ontstaat dat soepel en efficiënt functioneert.

Deze Europese waarnemingspost zou onderzoek doen op het gebied van droogte, niet alleen naar de oorzaak ervan, maar ook naar de gevolgen.

Door de waarnemingspost zou personeel worden gegroepeerd, alsmede wetenschappelijke en technische kennis, voor de verstrekking van gegevens (voor statistische doeleinden en om trends vast te stellen) en methodologieën om zo te proberen de productiemiddelen aan te passen aan de werkelijke situaties en behoeften van iedere regio en van ieder type landbouwactiviteit, hulp en ondersteunende en beoordelingsdiensten te bieden aan de lidstaten en regio's die getroffen worden door de droogte.



Post 07 02 77 59 — Proefproject — Verbeteren van de begeleiding en kennisdeling tussen landbeheerders, natuurbeschermers en lokale gemeenschappen met het oog op het behoud van ons cultureel erfgoed in en buiten Natura 2000-gebieden




Toelichting:Landschapszorginitiatieven worden gekenmerkt door nauwe samenwerking tussen natuurbeschermers, landbouwers en lokale gemeenschappen. Zij hebben tot doel de diversiteit van onze Europese landschappen en de biodiversiteit in stand te houden en steun te verlenen aan de duurzame ontwikkeling van de plattelandseconomie. In zes lidstaten (Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Nederland, Roemenië en Spanje) bestaan momenteel al gezamenlijke inspanningen voor natuurbehoud op basis van landschapszorgbeginselen, en ook in andere lidstaten (zoals Litouwen en Tsjechië) gaan dergelijke initiatieven momenteel van start.

Het actief verbeteren van de wijze waarop de EU-natuurrichtlijnen ten uitvoer worden gelegd, biedt het kader waarbinnen initiatieven op het gebied van landzorg plaatsvinden. Het project zal de relevante GLB-maatregelen bevorderen, met inbegrip van maatregelen voor akker- en weidevogels en het beheer van Natura 2000-gebieden. In het kader van het project zal worden gewerkt aan de opname van alle relevante maatregelen/doelstellingen in de strategische GLB-plannen en de prioritaire actiekaders. Bovendien wordt de tenuitvoerlegging van de kaderrichtlijn water als een belangrijke factor beschouwd voor het project en voor de tenuitvoerlegging van de EU-natuurwetgeving.

Om deze doelstellingen te verwezenlijken in de regio’s, maken de deelnemende organisaties gebruik van een breed scala aan activiteiten die tot doel hebben de verschillende belanghebbenden in deze plattelandsgebieden te ondersteunen en de instandhoudingsmaatregelen structureel veilig te stellen.

De belangrijkste werkterreinen voor de tenuitvoerlegging van de EU-natuurwetgeving zijn:

- het aanbieden van aanvullende bronnen van inkomsten voor grondgebruikers door middel van landzorgmaatregelen, bijvoorbeeld agromilieumaatregelen die landschappen en biodiversiteit in stand houden;

- het op de markt brengen van kwalitatief hoogwaardige regionale producten (bijvoorbeeld uit Natura 2000-gebieden);

- het ondersteunen van plattelandstoerisme;

- het creëren van werkgelegenheid;

- het bevorderen van regionale identiteit.

Uit de ervaring tot nu toe blijkt dat de landzorgbenadering de tenuitvoerlegging van de EU-natuurrichtlijnen verbetert door de lokale biodiversiteit te vergroten, onze cultuurlandschappen in stand te houden en de levenskwaliteit van de mensen in plattelandsgebieden te verbeteren. In lijn met het het actieplan voor de natuur, de mens en de economie, bevorderen dergelijke ontwikkelingen een slimmere participatieve aanpak en de volledige betrokkenheid van grondbezitters en -gebruikers.

Daarom moeten de contacten en de uitwisseling van ervaringen binnen de Europese landzorginitiatieven en organisaties worden geïntensiveerd: de afgelopen jaren zijn verschillende Europese landschapszorginitiatieven onderling ervaringen gaan uitwisselen. Zij hebben nog steeds baat bij deze contacten. Tijdens wederzijdse bezoeken en workshops zijn nieuwe inzichten voor een


betere tenuitvoerlegging van het milieu-, natuur- en landbouwbeleid ontstaan. Nu is het echter van essentieel belang om de samenwerking op Europees niveau te versterken, teneinde de langetermijnvoordelen voor de plattelandsontwikkeling en de natuur te te versterken.

Een hechtere samenwerking in heel Europa zal ook bijdragen tot een betere tenuitvoerlegging van EU-richtlijnen zoals de habitatrichtlijn en de kaderrichtlijn water, en zal de impact van het gemeenschappelijk landbouwbeleid op de cultuurlandschappen in verschillende landen vergroten. Feedback en suggesties zullen worden samengevat en gedeeld met de Europese Commissie en de bevoegde ministeries in de lidstaten.

Bij dit project worden zowel bestaande als nieuwe partners betrokken, zodat deze kunnen leren van de vastgestelde cruciale factoren en praktische ervaringen. Zij kunnen deelnemen aan workshops en de Europese conferentie. Dit project zal er uiteindelijk toe bijdragen dat Europese partnerschappen worden bevorderd en de Europese Unie wordt versterkt. Daarom zullen vijf workshops met succesvolle partners worden georganiseerd om de essentiële factoren voor een vruchtbare samenwerking op het gebied van natuurbehoud te identificeren. Deze cruciale factoren zullen worden samengevat in een meertalige publicatie en gepresenteerd tijdens een Europese slotconferentie met als thema “Landschapszorg Europa - Coöperatief natuurbehoud ten behoeve van de mens en de natuur”. Nieuwe landschapszorgbewegingen kunnen dit gebruiken om hun werkzaamheden ter plaatse te verbeteren.

De centrale doelstelling van het project is het bevorderen van een betere tenuitvoerlegging van EU-richtlijnen zoals de habitatrichtlijn en de kaderrichtlijn water, en het vergroten van de impact van het gemeenschappelijk landbouwbeleid op de cultuurlandschappen in verschillende landen. Feedback en suggesties zullen worden samengevat en doorgegeven aan de Commissie en de desbetreffende ministeries in de lidstaten. Dit zal ook de overdracht van kennis en praktische ervaringen tussen landen bevorderen, alsook de ontwikkeling van programma's waar nodig.

Bij dit project worden zowel bestaande als nieuwe partners betrokken, zodat zij kunnen leren van de vastgestelde cruciale factoren en praktische ervaringen. Zij kunnen deelnemen aan de workshops en de Europese conferentie. Daardoor zal dit project uiteindelijk bijdragen tot de bevordering van Europese partnerschappen en de versterking van de Europese Unie.

Naast de tenuitvoerlegging van de EU-natuurbeschermingsrichtlijnen zullen aanvullende onderwerpen besproken worden die niet direct betrekking hebben op het dagelijks werk in de landzorg in Europa, met de bedoeling om oplossingen te vinden en lering te trekken uit beproefde praktijken:

de co-existentie met grote carnivoren in plattelandsgebieden;

opgedane ervaring en conclusies met betrekking tot het herstel van habitats voor akker-en weidevogels en de deelname aan het nieuwe contract;

op basis van de ervaringen en suggesties van de landzorginitiatieven in Europa, zal het proefproject bijdragen aan de actualisering van de richtsnoeren voor Natura 2000-gebieden en landbouwgrond;

de conclusies zullen ook bijdragen tot de bevordering van verschillende doelstellingen van het actieplan voor de natuur;

het delen van ervaringen en geleerde lessen kan ook worden ingezet ten behoeve van biogeografische netwerkevenementen enz.

De bijzondere waarde van de samenwerking van landschapszorginitiatieven ligt in het bouwen van bruggen tussen natuurbehoud, grondgebruikers en lokale gemeenschappen. Zo kunnen EU-beleidsdoelstellingen beter ten uitvoer worden gelegd en kan ook een pro-Europees klimaat in plattelandsgebieden worden bevorderd.



Artikel 08 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Onderzoek en innovatie”



6 207 137 5 981 331 6 207 137 6 207 137 6 139 472




321 492 237 117 321 492 321 492 321 492

Artikel 08 01 03 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Onderzoek en innovatie”



407 173 249 108 407 173 407 173 407 173

Post 08 01 05 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen die belast zijn met de uitvoering van onderzoeks- en innovatieprogramma’s — Horizon 2020



99 202 032 98 702 032 99 202 032 99 202 032 99 202 032

Post 08 02 01 01 — Stimuleren van grensverleggend onderzoek in de Europese Onderzoeksraad




Post 08 02 01 02 — Stimuleren van onderzoek in toekomstige en opkomende technologieën



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. 35 423 585 p.m. p.m. p.m. 35 423 585 p.m. 35 423 585 p.m. 35 423 585

Post 08 02 01 03 — Versterken van Europese onderzoeksinfrastructuren, waaronder e-infrastructuren




Post 08 02 02 01 — Leiderschap in nanotechnologie, geavanceerde materialen, lasers, biotechnologie en geavanceerde fabricage- en verwerkingsprocessen





Post 08 02 02 02 — Verbeteren van de toegang tot risicokapitaal voor investeringen in onderzoek en innovatie




Post 08 02 02 03 — Stimuleren van innovatie in kleine en middelgrote ondernemingen




Post 08 02 03 01 — Verbeteren van gezondheid en welzijn gedurende het hele leven




Toelichting:De doelstellingen van deze activiteit zijn gezondheid en welzijn voor iedereen gedurende het hele leven, hoogwaardige en economisch duurzame gezondheidszorg- en zorgstelsels, met een meer verdergaande personalisatie in de gezondheidszorg voor meer doeltreffendheid, en mogelijkheden voor nieuwe banen en groei in de gezondheidssector en de aanverwante bedrijfstakken. Daartoe zullen de activiteiten worden toegespitst op doeltreffende vormen van gezondheidsbevordering en ziektepreventie (bijvoorbeeld het verwerven van inzicht in de determinanten van gezondheid en de ontwikkeling van betere preventieve vaccins). Er zal bijzondere aandacht worden geschonken aan gender- en leeftijdsspecifieke gezondheidsaspecten. Daarnaast zal de nadruk liggen op de beheersing, behandeling en genezing van ziekten (met name via een meer gepersonaliseerde geneeskundige benadering), met inbegrip van kankerbestrijding, handicaps en functionele beperkingen (bijvoorbeeld door overdracht van kennis naar de klinische praktijk en flexibel aan te passen innovatieacties, beter gebruik van gezondheidsgegevens, zelfstandig en begeleid wonen). Voorts zullen er inspanningen worden gedaan om de besluitvorming met betrekking tot preventie en behandeling te verbeteren, beste praktijken aan te wijzen en de verspreiding daarvan in de gezondheidszorg te ondersteunen, alsook geïntegreerde zorgverlening en de invoering van technologische, organisatorische en sociale innovaties te steunen die met name ouderen en gehandicapten in staat stellen een actief en onafhankelijk leven te leiden. Tot slot zal bij de activiteiten een gendergevoelige benadering worden gevolgd, die onder andere rekening houdt met de positie van vrouwen in de informele en de formele zorgsector.

Rechtsgronden:Besluit 2013/743/EU van de Raad van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG, 2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 965), met name artikel 3, lid 3, onder a).

Verordening (EU) nr. 1291/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 tot vaststelling van Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020) en tot intrekking van Besluit nr. 1982/2006/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 104).

Verordening (EU) 2015/1017 van het Europees Parlement en de Raad van 25 juni 2015 betreffende het Europees Fonds voor strategische investeringen, de Europese investeringsadvieshub en het Europese investeringsprojectenportaal en tot wijziging van de Verordeningen (EU) nr. 1291/2013


en (EU) nr. 1316/2013 — Het Europees Fonds voor strategische investeringen (PB L 169 van 1.7.2015, blz. 1).

Post 08 02 03 02 — Een toereikend aanbod van veilige, gezonde en kwalitatief hoogwaardige voedselproducten en andere biogebaseerde producten verzekeren




Post 08 02 03 03 — Overschakelen naar een betrouwbaar, duurzaam en concurrerend energiesysteem




Toelichting:De onderzoeksinspanningen om veilige, schone en efficiënte energie te garanderen, zullen toegespitst zijn op het verminderen van het energieverbruik en het verkleinen van de koolstofvoetafdruk van de Unie en op goedkope, koolstofarme elektriciteitsvoorziening. Deze inspanningen zullen worden geïnspireerd door de doelstellingen en prioriteiten van de energie-unie en het strategisch plan voor energietechnologie (SET).

Minstens 85 % van de begrotingskredieten zal worden toegewezen aan de beleidsgebieden hernieuwbare energie en energie-efficiëntie, en onder meer aan slimme energienetten, energieopslag en Slimme steden en gemeenschappen.

Aan de Commissie terugbetaalde ontvangsten en terugbetalingen van financiële instrumenten die onder de posten 6 4 1 0 en 6 4 1 1 van de staat van ontvangsten zijn geboekt, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten in overeenstemming met artikel 21, lid 5, van het Financieel Reglement.

Er moet aandacht worden besteed aan het helpen dichten van de onderzoeks- en innovatiekloof in Europa, zonder afbreuk te doen aan de excellentiecriteria.

Rechtsgronden:Besluit 2013/743/EU van de Raad van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG, 2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 965), met name artikel 3, lid 3, onder c).




Post 08 02 03 04 — Realiseren van een hulpbronefficiënt, milieuvriendelijk, veilig en naadloos geïntegreerd Europees vervoersysteem




Post 08 02 03 05 — Een hulpbronefficiënte en klimaatbestendige economie en een duurzame grondstoffenbevoorrading tot stand brengen




Toelichting:De voornaamste doelstelling van deze activiteit is een grondstofzuinige en klimaatveranderingsbestendige economie en een duurzame grondstoffenvoorziening tot stand te brengen om tegemoet te komen aan de behoeften van een toenemende wereldbevolking binnen de duurzame beperkingen van de natuurlijke hulpbronnen van de planeet. Daartoe zal de nadruk worden gelegd op de bestrijding van en aanpassing aan de klimaatverandering, op duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen en ecosystemen en op het mogelijk maken van de overgang naar een groene economie door middel van eco-innovatie. Er zullen eveneens systemen worden ontwikkeld voor alomvattende en onafgebroken mondiale milieuwaarneming en -informatie.

Aan de Commissie terugbetaalde ontvangsten en terugbetalingen van financiële instrumenten die onder de posten 6 4 1 0 en 6 4 1 1 van de staat van ontvangsten zijn geboekt, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten in overeenstemming met artikel 21, lid 5, van het Financieel Reglement.

Rechtsgronden:Besluit 2013/743/EU van de Raad van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG, 2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 965), met name artikel 3, lid 3, onder e).



Post 08 02 03 06 — Inclusieve, innovatieve en reflexieve Europese samenlevingen bevorderen





Artikel 08 02 04 — Topkwaliteit verspreiden en deelname verbreden




Artikel 08 02 05 — Horizontale activiteiten van Horizon 2020




Artikel 08 02 06 — Wetenschap met en voor de samenleving




Post 08 02 07 32 — Gemeenschappelijke Onderneming voor de uitvoering van het gezamenlijk technologie-initiatief inzake innovatieve geneesmiddelen 2 (IMI 2)




Toelichting:De Gemeenschappelijke Onderneming (GO) voor de uitvoering van het gezamenlijk technologie-initiatief inzake innovatieve geneesmiddelen 2 (IMI 2) is een GO tussen de Commissie en de biofarmaceutische industrie en zal voortbouwen op de resultaten van het voorgaande initiatief, het initiatief inzake innovatieve geneesmiddelen (IMI). Het doel van IMI 2 bestaat erin het ontwikkelingsproces van geneesmiddelen te verbeteren door een doeltreffender samenwerking op het gebied van onderzoek en ontwikkeling tussen de academische wereld, kleine en middelgrote ondernemingen en de biofarmaceutische industrie te ondersteunen, met als doel de patiënten van betere en veiligere geneesmiddelen te voorzien.

GO IMI 2 zal bijdragen aan de uitvoering van Horizon 2020, met name de specifieke doelstelling „Gezondheid, demografische veranderingen en welzijn” van de prioriteit „Maatschappelijke uitdagingen”.

Rechtsgronden:Besluit 2013/743/EU van de Raad van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG, 2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 965).


Verordening (EU) nr. 557/2014 van de Raad van 6 mei 2014 tot oprichting van de Gemeenschappelijke Onderneming voor het initiatief innovatieve geneesmiddelen 2 (PB L 169 van 7.6.2014, blz. 54).

Verordening (EU) 2015/1017 van het Europees Parlement en de Raad van 25 juni 2015 betreffende het Europees Fonds voor strategische investeringen, de Europese investeringsadvieshub en het Europese investeringsprojectenportaal en tot wijziging van de Verordeningen (EU) nr. 1291/2013


en (EU) nr. 1316/2013 — Het Europees Fonds voor strategische investeringen (PB L 169 van 1.7.2015, blz. 1).

Post 08 02 07 33 — Gemeenschappelijke Onderneming biogebaseerde industrieën (BBI) — Ondersteunende uitgaven




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de administratieve kosten van de gemeenschappelijke onderneming.

Rechtsgronden:Besluit 2013/743/EU van de Raad van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG, 2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 965).


Verordening (EU) nr. 560/2014 van de Raad van 6 mei 2014 tot oprichting van de Gemeenschappelijke Onderneming biogebaseerde industrieën (PB L 169 van 7.6.2014, blz. 130).


Post 08 02 07 36 — Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky 2




Post 08 02 07 38 — Gemeenschappelijke Onderneming brandstofcellen en waterstof 2 (FCH 2)




Artikel 08 02 08 — Kmo-instrument




Toelichting:Dit specifieke marktgeoriënteerde instrument ondersteunt de deelname aan Horizon 2020 van kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) en richt zich daarbij op alle soorten innovatieve kmo’s die zich verder willen ontwikkelen, willen groeien en hun activiteiten willen internationaliseren.


Innovatie door kmo’s wordt ondersteund door middel van de uitvoering van het kmo-instrument onder centraal beheer, uitgevoerd met een bottom-upbenadering.

Tijdens de gehele looptijd van Horizon 2020 wordt gemiddeld ten minste 7 % van de totale begrotingen van de specifieke doelstelling „Leiderschap in ontsluitende en industriële technologieën” en de prioriteit „Maatschappelijke uitdagingen” aan het specifieke kmo-instrument toegekend.

Rechtsgronden:Besluit 2013/743/EU van de Raad van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020” — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020) en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG, 2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 965), met name artikel 3, lid 2, onder c).

Verordening (EU) nr. 1291/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 tot vaststelling van Horizon 2020 — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020) en tot intrekking van Besluit nr. 1982/2006/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 104), met name bijlage II.

Verordening (EU) 2015/1017 van het Europees Parlement en de Raad van 25 juni 2015 betreffende het Europees Fonds voor strategische investeringen, de Europese investeringsadvieshub en het Europese investeringsprojectenportaal en tot wijziging van de Verordeningen (EU) nr. 1291/2013 en (EU) nr. 1316/2013 — het Europees Fonds voor strategische investeringen (PB L 169 van 1.7.2015, blz. 1).

Post 08 03 01 01 — Euratom — Fusie-energie




Post 08 03 01 02 — Euratom — Kernsplijting en stralingsbescherming




Artikel 09 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Communicatienetwerken, inhoud en technologie”



45 932 816 45 707 010 45 932 816 45 932 816 45 432 094




2 198 573 2 114 198 2 198 573 2 198 573 2 198 573

Artikel 09 01 03 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Communicatienetwerken, inhoud en technologie”



3 013 085 2 855 020 3 013 085 3 013 085 3 013 085


Artikel 09 02 01 — Vaststelling en tenuitvoerlegging van het uniale beleid op het gebied van elektronische communicatie




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de uitgaven voor een aantal activiteiten om:

– via coördinatie van alle aspecten van elektronische communicatie een beter regelgevingskader tot stand te brengen voor mededinging, investeringen en groei: economische analyse, effectbeoordeling, beleidsontwikkeling, naleving van de regelgeving;

– het beleid van de Unie op het gebied van elektronischecommunicatienetwerken en -diensten uit te voeren en te herzien teneinde initiatieven te lanceren om de uitdagingen in deze dynamische sector het hoofd te bieden (convergentie van elektronische communicatie met de audiovisuele sector en leveranciers van content);

– de totstandbrenging van de digitale eengemaakte markt te faciliteren, via acties in verband met de doelstellingen inzake breedband, door middel van regelgeving, beleid en publieke financiële steun, met inbegrip van coördinatie met het Cohesiebeleid op de gebieden die relevant zijn voor elektronischecommunicatienetwerken en -diensten;

– beleids- en coördinatiemaatregelen ontwikkelen om ervoor te zorgen dat de lidstaten hun nationale breedbandplannen ten uitvoer leggen, met betrekking tot de vaste en mobiele infrastructuur en de mogelijke convergentie; dit omvat ook de samenhang en de economische efficiëntie van overheidsinterventie(s) op Unie en op nationaal niveau;

– beleid en wetgeving te ontwikkelen, waarbij de aandacht in het bijzonder wordt toegespitst op aangelegenheden in verband met de toegang tot en de machtiging voor elektronischecommunicatienetwerken en -diensten, met name interoperabiliteit, interconnectie, civieltechnische werkzaamheden, onafhankelijkheid van de regelgevende instanties en nieuwe maatregelen om de eengemaakte markt te versterken;

– de desbetreffende regelgeving in alle lidstaten te controleren en ten uitvoer te leggen;

– inbreukprocedures coördineren en input leveren voor staatssteunzaken;

– beleid en wetgeving te ontwikkelen, waarbij de aandacht in het bijzonder wordt toegespitst op retail- en consumentenaangelegenheden, met name netneutraliteit, overstappen, roaming, vraag- en gebruiksstimulering en universele dienst;

– de uitvoering van het Uniebeleid op het vlak van roaming, zoals vastgesteld in Verordening (EU) 2015/2120 van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2015 tot vaststelling van maatregelen betreffende openinternettoegang en tot wijziging van Richtlijn 2002/22/EG inzake de universele dienst en gebruikersrechten met betrekking tot elektronischecommunicatienetwerken en -diensten en Verordening (EU) nr. 531/2012 betreffende roaming op openbare mobielecommunicatienetwerken binnen de Unie (PB L 310 van 26.11.2015, blz. 1) te bevorderen, monitoren en evalueren;

– door de nationale regelgevende instanties toe te passen consistente marktgerichte regelgevingen te ontwikkelen en ten uitvoer te leggen alsmede te reageren op individuele kennisgevingen van die instanties, met name wat betreft relevante markten, mededinging en maatregelen van regelgevende aard, in het bijzonder voor toegangsnetwerken van de volgende generatie;


– beleid op alle terreinen te ontwikkelen dat ervoor zorgt dat de lidstaten alle vormen van spectrumgebruik beheren, met inbegrip van de verschillende domeinen van de interne markt zoals elektronische communicatie, 5G (met inbegrip van breedbandinternet) en innovatie;

– de uitvoering van het regelgevingskader voor communicatiediensten (onder andere het mechanisme bedoeld in artikel 7 van Richtlijn 2002/21/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 maart 2002 inzake een gemeenschappelijk regelgevingskader voor elektronischecommunicatienetwerken en -diensten (kaderrichtlijn) (PB L 108 van 24.4.2002, blz. 33)) te stimuleren en te volgen;

– het mogelijk te maken dat derde landen een beleid voeren ter openstelling van hun markten, dat gelijkwaardig is aan dat van de Unie;

– de uitvoering van het programma voor het radiospectrumbeleid te stimuleren en te volgen (Besluit nr. 243/2012/EU van het Europees Parlement en de Raad van 14 maart 2012 tot vaststelling van een meerjarenprogramma voor het radiospectrumbeleid (PB L 81 van 21.3.2012, blz. 7));

– beleid te ontwikkelen inzake auteursrechten op het niveau van de Unie, met inbegrip van Richtlijn 96/9/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 1996 betreffende de rechtsbescherming van databanken (PB L 77 van 27.3.1996, blz. 20);

– beleid betreffende de digitale eengemaakte markt op het gebied van e-commerce in de Unie te ontwikkelen, uit te voeren en te monitoren, met name beleid dat verband houdt met Richtlijn 2000/31/EG van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2000 betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij, met name de elektronische handel, in de interne markt („richtlijn inzake elektronische handel”) (PB L 178 van 17.7.2000, blz. 1), met inbegrip van de beoordeling van juridische en economische belemmeringen die voortvloeien uit het kader betreffende de interne markt op het gebied van elektronische handel of uit aanverwante maatregelen;

– de uitvoering en benutting van beleidsmaatregelen in het kader van de e-overheid te ondersteunen (in het bijzonder het actieplan inzake e-overheid 2016-2020) en eIDAS (Verordening (EU) nr. 910/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 23 juli 2014 betreffende elektronische identificatie en vertrouwensdiensten voor elektronische transacties in de interne markt en tot intrekking van Richtlijn 1999/93/EG (PB L 257 van 28.8.2014, blz. 73) om de kwaliteit en innovatie van de overheidsdiensten te stimuleren en het grootschalig gebruik door overheidsdiensten en het bedrijfsleven van betrouwbare identificatie- en vertrouwensdiensten in de digitale eengemaakte markt te versnellen;

– acties te ondersteunen die zijn gericht op het waarborgen van de stabiliteit en beveiliging van het internet op basis van een echt multistakeholdermodel om ervoor te zorgen dat de economische en maatschappelijke mogelijkheden van elektronische communicatie ten volle kunnen worden benut;

– gevolg te blijven geven aan de mededeling van de Europese Commissie van 12 februari 2014 „Internetbeleid en -governance — De rol van Europa bij het vormgeven van de toekomst van internetgovernance” (COM(2014) 72 final);

– te voorzien in financiële steun voor het forum voor internetbeheer, de pan-Europese dialoog over internetgovernance (EuroDIG) en het secretariaat van het Governmental Advisory Committee (GAC) van de Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN);

– het belang te benadrukken van ICT in de ontwikkeling van duurzameontwikkelingsdoelstellingen voor na 2015, onder meer via op derde landen gerichte


maatregelen ter bevordering van de capaciteit en het vertrouwen op het gebied van elektronische communicatie.

De specifieke doelstellingen van die maatregelen zijn:

– uitwerking van een beleid en een strategie van de Unie op het gebied van communicatienetwerken en -diensten (inclusief de convergentie tussen elektronische communicatie en de audiovisuele sector, aspecten die verband houden met het internet enz.);

– de continue ontwikkeling van een radiospectrumbeleid voor de Unie;

– ontwikkeling van activiteiten in de sector mobiele en satellietcommunicatie, met name op het gebied van de frequenties en vraagstimulering;

– analyse van de situatie en de vastgestelde wetgeving, alsook van staatssteunbesluiten, op deze gebieden;

– analyse van de financiële toestand van en de investeringsintensiteit in de sector;

– de coördinatie van dit beleid en initiatieven die verband houden met de internationale context (bv. de Wereldradio-communicatieconferentie (WRC) en de Europese Conferentie van Post- en Telecommunicatieadministraties (CEPT) enz.);

– de ontwikkeling van activiteiten en initiatieven in het kader van de digitale eengemaakte markt, inclusief met betrekking tot roaming;

– ontwikkeling van activiteiten en initiatieven in samenhang met het Cohesiebeleid;

– de continue ontwikkeling en het bijhouden van de database met betrekking tot het programma voor het radiospectrumbeleid en andere acties voor het toezicht op en de uitvoering van het programma;

– de bevordering en nadere uitwerking van de visie van de Unie met betrekking tot het multistakeholdermodel voor internetgovernance.

Deze maatregelen bestaan onder meer in de voorbereiding van analyses en voortgangsverslagen, de raadpleging van belanghebbenden en het publiek, de voorbereiding van wetgevingsvoorstellen en het toezicht op de tenuitvoerlegging van de wetgeving, alsmede vertalingen van kennisgevingen en raadplegingen op grond van artikel 7 van Richtlijn 2002/21/EG.

Dit krediet dient met name ter dekking van de uitgaven voor contracten voor analysen en adviezen van deskundigen, specifieke studies, evaluatierapporten, coördinatiewerkzaamheden, subsidies en de cofinanciering van bepaalde werkzaamheden.

Het dient bovendien ter dekking van de uitgaven voor vergaderingen van deskundigen, communicatieactiviteiten, lidmaatschap van organisaties, voorlichting en publicaties die rechtstreeks verband houden met het verwezenlijken van de doelstelling van het programma of de maatregelen die onder dit artikel vallen, en alle overige uitgaven voor technische en administratieve bijstand, waarbij geen sprake is van overheidstaken, die door de Commissie is uitbesteed op basis van dienstverleningscontracten ad hoc.

Rechtsgronden:Taak die voortvloeit uit de prerogatieven van de Commissie op institutioneel vlak, zoals bedoeld in artikel 58, lid 2, van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juli 2018 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, tot wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1296/2013, (EU) nr. 1301/2013, (EU) nr. 1303/2013, (EU) nr. 1304/2013, (EU) nr. 1309/2013, (EU) nr. 1316/2013, (EU) nr.


223/2014, (EU) nr. 283/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU en tot intrekking van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 (PB L 193 van 30.7.2018, blz. 1).

Artikel 09 02 03 — Agentschap van de Europese Unie voor netwerken informatiebeveiliging (Enisa)




Artikel 09 02 04 — Bureau van het Orgaan van Europese regelgevende instanties voor elektronische communicatie (Berec)




Post 09 02 77 08 — Voorbereidende actie — Toezicht op het mediapluralisme in het digitale tijdperk




Post 09 02 77 09 — Proefproject — Europees mechanisme voor snelle respons op schendingen van de pers- en mediavrijheid



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. 700 000 p.m. 700 000 1 380 119 1 390 060 p.m. 700 000 1 380 119 1 045 030

Toelichting:De pers- en mediavrijheid staan onder druk in EU-lidstaten en kandidaat-lidstaten, en dat is een zorgwekkende trend. Een pan-Europees mechanisme om snel te reageren op schendingen van de mediavrijheid zal tastbare bescherming bieden aan journalisten en daarnaast ook feitenonderzoek, belangenbehartiging, monitoring, informatieverstrekking aan het Europese publiek en sensibilisering omvatten.

Het recht op vrijheid van meningsuiting moet krachtig worden verdedigd om de democratie te beschermen, het openbaar debat te versterken en een gunstig klimaat te garanderen voor onderzoeks- en onafhankelijke journalisten. Daarom is het van cruciaal belang een pan-Europees responsmechanisme voor schendingen van de pers- en mediavrijheid op te richten.

Via het mechanisme zullen schendingen zichtbaar worden gemaakt en zal journalisten die bedreigd worden, praktische hulp worden geboden, in samenwerking met de Europese, regionale en lokale belanghebbenden op het gebied van mediavrijheid. De praktische hulp moet instrumenten omvatten om journalisten die bedreigd worden, te beschermen, met de verstrekking van direct advies en juridische ondersteuning en het bieden van onderdak en hulp, zodat zij hun beroep kunnen blijven uitoefenen. Er zullen afgevaardigden worden gestuurd naar de getroffen landen en juristen zullen helpen straffeloosheid te bestrijden. Door de situatie te monitoren, krijgen zowel de Europese autoriteiten als het publiek betrouwbare en volledige informatie. Dit bevordert bewustmaking en maakt vroegtijdige waarschuwingen mogelijk. De instrumenten zullen per geval worden aangepast naargelang van de individuele behoeften. Dit unieke instrumentarium van het mechanisme voor snelle respons zal verdere schendingen voorkomen en zal de pers- en mediavrijheid verbeteren.



Post 09 02 77 10 — Voorbereidende actie — Grensoverschrijdend fonds voor onderzoeksjournalistiek



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. 750 000 p.m. 750 000 1 500 000 1 500 000 p.m. 750 000 1 500 000 1 125 000

Post 09 02 77 13 — Proefproject — EU-subsidies voor kleinschalige online-mediadiensten: ondersteuning van hoogwaardige nieuwsvoorziening en het aanpakken van nepnieuws




Toelichting:Het proefproject behelst specifieke EU-subsidies voor kleinschalige online-mediadiensten die factcheckingcapaciteiten willen ontwikkelen, en voor factcheckers en wetenschappers, zodat innovatieve oplossingen ontwikkeld en verspreid kunnen worden en de samenwerking tussen factcheckers, factcheckingorganisaties, media en universiteiten verbetert. De subsidies mogen niet van invloed zijn op de onafhankelijkheid van de ontvangende organisaties.

Het proefproject ondersteunt de inspanningen van de Commissie bij het aanpakken van online-desinformatie en het bevorderen van media-innovatie in de bredere context van de digitale eengemaakte markt. Het project draagt ertoe bij dat de doelstellingen en de maatregelen uit de mededeling "Bestrijding van online-desinformatie: een Europese benadering" en uit het actieplan tegen desinformatie verwezenlijkt worden, en vult deze aan. Het proefproject maakt het mogelijk dat nationale, multidisciplinaire teams van onder meer mediaprofessionals, factcheckers en wetenschappelijk onderzoekers opgericht worden. Deze inspanningen vormen een aanvulling op het programma Connecting Europese Facility, in het kader waarvan infrastructuur (Europees online-platform over desinformatie) wordt opgebouwd ter bevordering van de samenwerking tussen nationale multidisciplinaire teams op Europees niveau.

Tevens wordt met het proefproject de steun die de Commissie geeft aan de ontwikkeling van de praktijkcode aangevuld. Dit houdt onder meer in dat factcheckers en wetenschappers in staat worden gesteld om, met behoud van hun onafhankelijkheid, bij te dragen aan traceerbaarheid, verantwoording en betrouwbare indicatoren voor brontransparantie, en tevens continu de omvang, de technieken en instrumenten, de aard en de effecten van desinformatie te monitoren. Bovendien ondersteunt het project de ontwikkeling en het testen van opkomende technologieën, met inbegrip van kunstmatige intelligentie voor het herkennen van desinformatie, die een gepersonaliseerde online-ervaring mogelijk maken en die gebruikers instrumenten kunnen bieden om desinformatie te herkennen en te melden.

De door het proefproject ondersteunde maatregelen bouwen voort op het proefproject inzake mediageletterdheid voor iedereen en vullen het aan, waarbij de nadruk niet op de burgers ligt, maar op de media-actoren. Het voorgestelde project ondersteunt de initiatieven van de Commissie ter


bevordering van de vrijheid en het pluralisme in de media, de kwaliteit van de nieuwsmedia en de journalistiek.


Post 09 02 77 14 — Proefproject — De integriteit van de sociale media




Toelichting:De sociale media hebben een ware economische en sociale een revolutie veroorzaakt. Krap vijftien jaar later genieten we al van de voordelen van langeafstandscommunicatie tegen bodemprijzen en heeft zich in verschillende sectoren een aantal nieuwe zakelijke kansen voorgedaan, variërend van reclame en marketing tot sociale wetenschappen.

In de afgelopen jaren hebben we ook de nadelen daarvan onder ogen moeten zien: bezorgdheid over onze privacy, onevenwichtigheid tussen ons digitale en analoge leven, gebrek aan inzicht in de werking van de sociale media, verspreiding van illegale of haatdragende inhoud en ten slotte manipulatie van de perceptie van de burger.

Het laatste is het onderwerp geweest van een aantal academische studies, waaruit is gebleken dat de stemming, keuzes en reacties van mensen kunnen worden beïnvloed door met de nieuwsfeed van een sociaal medium te knoeien. Dit werd nog sterker aan het licht gebracht na de onthulling in 2016 dat Cambridge Analytica met behulp van Facebook gegevens had verzameld om tijdens de Amerikaanse verkiezingen en het brexitreferendum de kiezers te manipuleren.

Het doel van dit proefproject is voort te bouwen op het werk van de waarnemingspost "Platform" en de initiatieven op het gebied van nepnieuws van de Commissie en het Europees wetenschaps- en mediaknooppunt van het Europees Parlement, om de perceptie van gebruikers te monitoren, in kaart te brengen, te bestuderen en uiteindelijk pogingen tot manipulatie daarvan aan te kunnen pakken.

Het project richt zich op negatieve boodschappen en de manier waarop daarmee moet worden omgegaan en zou mogelijk het begin kunnen zijn van de totstandbrenging van een pan-Europees certificeringssysteem van anti-hoaxinitiatieven. Het laatste zou de inspanningen van de Commissie kunnen vergemakkelijken en decentraliseren, aangezien er in de EU al een aantal factcheckers en anti-hoaxwebsites zijn. Helaas is niet altijd te achterhalen hoe legitiem deze zijn. Een checklist die kan resulteren in een certificering zou niet alleen gunstig zijn voor de autoriteiten van de EU en de lidstaten, maar zou bovendien kostenefficiënt zijn.



Post 09 02 77 15 — Proefproject — Slimme stedelijke mobiliteit met autonome voertuigen




Toelichting:Op middellange en lange termijn moeten steden in de Europese Unie op grote schaal het concept uitvoeren van autonome/zelfrijdende elektrische auto's, om een beter, groen stedelijk mobiliteitsbeleid voor hun burgers, toeristen, andere belanghebbenden en het milieu te bevorderen. Dit proefproject omvat een reeks geïntegreerde acties in ten minste tien steden (proefsteden) van verschillende grootte, in verschillende EU-lidstaten, waaronder verstopte stadscentra en belangrijke buurten, toeristische bestemmingen, met inbegrip van vestingwerken, thematische pretparken en -resorts, luchthavens, onderwijscampussen, grote ziekenhuizen, enz. Het project zal zorgen voor een goed geografisch evenwicht tussen steden die verspreid zijn over de EU-landen (noorden, zuiden, oosten, westen, centrum), tussen rijkere en armere steden en tussen belangrijkere of kleine tot middelgrote steden. Op basis van een sterke politieke wil en competente administratieve en technische capaciteit zullen maatregelen worden genomen om autonome voertuigen te testen en een toekomstig initiatief op maat te maken dat de proeffase tot een communautaire fase maakt.

Het project combineert op geïntegreerde wijze de aankoop van kleine zelfrijdende elektrische pendelbussen met een vervoercapaciteit van 15 mensen, met inbegrip van toegang voor mensen met een handicap, die meer, efficiënte en slimme mobiliteit bieden aan de proefsteden en privélocaties.

De shuttles zullen gebruik maken van gegevens van LIDAR-sensoren, camera's, GPS-faciliteiten, real-time kinetische plaatsbepalingsbronnen, IMU-sensoren en odometrie, die zullen worden samengevoegd en geïnterpreteerd door middel van programma's voor diepgaand leren, gebruikmakend van kunstmatige intelligentie en snelle connectiviteit.

De aankoop wordt aangevuld met intensieve educatieve campagnes waarbij gebruik wordt gemaakt van socialemediakanalen in stadhuizen, scholen, universiteiten, toeristische-informatiecentra, woningbouwverenigingen, vakbonden enz. Doel is de ontwikkeling van een gezonde stedelijke mentaliteit die gericht is op het gebruik van dit alternatieve vervoersmodel, en de vergroting van het belang van groene alternatieven voor mobiliteit in de Europese stedelijke omgeving, alsmede de financiële steun van de Commissie zichtbaar te bevorderen. Aan het einde van het project wordt op basis van de lessen die getrokken zijn, een gids opgesteld en gepubliceerd in alle officiële talen van de EU. Deze zal worden verspreid via relevante officiële kanalen (bv. verenigingen van gemeenten in elke EU-lidstaat, overkoepelende netwerken voor lokale overheden, toeristische bestemmingen en vervoersbonden). Openbare evenementen (bv. persconferenties) en praktijkdemonstraties zullen plaatsvinden in het Europees Parlement, het Comité van de Regio's of de Europese Commissie en in elke proefstad.

De pendelbussen zijn uitgerust met slimme voorzieningen (bv. digitale beeldschermen) die informatie bieden over de reis, de bestemming en de koolstofvoetafdruk en een educatieve boodschap brengen over het belang van het leven in een groene stedelijke omgeving; ze meten de luchtkwaliteit in realtime met behulp van sensoren, communiceren hun aankomst/vertrek in stations met behulp van audio en digitaal weergegeven berichten. ze bieden de passagiers gratis wifi. Tijdens het proefproject zal het gebruik van pendeldiensten gratis zijn. De operationele kosten die gemaakt moeten worden voor de optimale werking ervan, worden gedekt door de projecten en de garanties die geboden worden door de onderneming die geselecteerd is op basis van de openbare aanbesteding voor de exploitatie van de pendelbussen.

Een ander fundamenteel argument is dat dit soort proefprojecten, door het leveren van tastbare resultaten, een schaalbaar model zal creëren dat bruikbaar is voor verschillende steden in de EU,


met verschillende en specifieke mobiliteitsbehoeften. De resultaten ervan ondersteunen gemeenten en andere belanghebbenden (waaronder particuliere exploitanten) bij de voorbereiding van hun toekomstige mobiliteitsprojecten die door de Europese Commissie en de nationale overheden kunnen worden gefinancierd in het kader van de toekomstige toewijzingsperiode (2021-2024), via regionale operationele programma's en andere programma's die het EU-cohesiebeleid ondersteunen. Zij worden zich bewuster van de kosten, veiligheids- en beveiligingseisen, logistiek, onderhoudskosten en betaalbaarheid. Steden kunnen hun lokale beslissingen/beleid met betrekking tot slimme stedelijke mobiliteit aanpassen en nieuwe beslissingen op dit gebied nemen, waardoor het belang van het gebruik van geïntegreerde stedelijke alternatieve vervoerswijzen, mobiliteit als dienstvoorziening en wagenparken van groene voertuigen met een efficiënte en beveiligde aanpassing in een behoorlijk stedelijk milieu worden bevorderd.


Post 09 02 77 16 — Proefproject — Monitor voor media-eigendom




Toelichting:Digitale technologieën hebben gezorgd voor lagere instapkosten voor massamedia en hebben een sterk gereguleerde markt opengesteld voor een heel scala aan nieuwe spelers. Het bedrijfsmodel van de traditionele media valt er echter door uiteen en er kan een tendens tot concentratie van eigendom worden waargenomen. Het internet blijft een technologisch instrument om toegang te krijgen tot een onbeperkt aanbod, maar marktfalen, tekortkomingen in de regelgeving en de aard van algoritmische nieuwsdistributie leiden tot aanzienlijke beperkingen voor de pluriformiteit van de media, wat een belangrijke voorwaarde is voor de vrijheid van informatie en meningsuiting.

Transparantie op het gebied van media-eigendom wordt dan ook gezien als een essentiële voorwaarde om deze vrijheden te waarborgen. Transparantie vergroot de mediageletterdheid bij het grote publiek en maakt significante concentratiecontrole en regelgevingsmaatregelen mogelijk.

Het proefproject omvat:

het opzetten van openbaar toegankelijke databanken met zoekfunctie voor maximaal 6 Europese landen in de respectieve relevante talen, teneinde in kaart te brengen wat de relevantste media zijn die de publieke opinie vormgeven, en welke bedrijven en individuen erachter zitten. De methodologie om de steekproef samen te stellen en de gegevens te onderzoeken, analyseren en presenteren wordt gebaseerd op een bestaande, goed gedocumenteerde methodologie die in andere delen van de wereld al is getest en wordt toegepast en dus kan worden gezien als een algemeen aanvaard en legitiem instrument op dit gebied;

het aanvullen van deze databank met een beschrijvend gedeelte om de landspecifieke omgeving waarin de media actief zijn, in de juiste context te plaatsen, met inbegrip van een gedetailleerde juridische beoordeling op basis van een breed toegepast model om een algemene vergelijkende analyse mogelijk te maken;

het meten, bereken en publiceren van maximaal tien indicatoren van risico's voor de pluriformiteit van de media op juridisch, economisch en technisch gebied, op basis van een betrouwbare en


beproefde methodologie die voortbouwt op het reeds bestaande werk van de monitor voor de pluriformiteit van de media op dit gebied;

het publiceren en onder de aandacht brengen van de bevindingen en het gebruik ervan door middel van het online hulpmiddel zelf, maar ook door middel van ondersteunende acties, zoals startevenementen en persconferenties.

Dit proefproject moet een looptijd van twee jaar hebben.


Post 09 02 77 17 — Voorbereidende actie — Mediaraden in het digitale tijdperk




Toelichting:Gezien het cruciale belang en de voordelen van het proefproject ter ondersteuning van mediaraden in het digitale tijdperk om het vertrouwen in de media te vergroten en desinformatie aan te pakken, wordt dit project omgezet in een voorbereidende actie. Dit zal zorgen voor de duurzaamheid van deze onafhankelijke zelfreguleringsmechanismen, een voorwaarde voor het succes ervan. Met het oog op de bescherming van de vrijheid en pluriformiteit van de media en de bevordering van deskundigheid in de journalistiek, is de voorbereidende actie gericht op een beter begrip van de gevolgen en uitdagingen van digitale ontwikkelingen via een forum van persraden. Tegelijkertijd wordt de overgang van zelfreguleringsorganen in de media naar online-instanties gesteund en worden deze organen in contact gebracht met tussenpersonen en belanghebbenden in de internetwereld. Activiteiten:

een enquête houden om een diepgaande analyse te kunnen maken van de staat en modellen van zelfregulering in de media in het digitale tijdperk en zo meer inzicht te krijgen in het bereiken van de traditionele doelstellingen van mediaregulering in een geconvergeerde mediaomgeving (d.w.z. een pluralistisch en gevarieerd medialandschap waarin de media gedijen dankzij hun onafhankelijkheid van politieke, commerciële en andere invloeden en waarin zij verantwoording afleggen aan het publiek);

de eerste onlinedatabank over de huidige werking van zelfreguleringsorganen in de media opzetten en het werk van persraden in Europa bevorderen;

een pan-EU-werkgroep tot stand brengen voor de digitale uitdagingen die komen kijken bij de toepassing van de aanbevelingen die uit de enquête naar voren komen;

directe steun verlenen aan nieuwe persraden in Europa;

pers-/mediaraden opnemen in de mondiale dialoog over media-ethiek in het digitale tijdperk (deelname aan internationale internetconferenties enz.);

regelmatig bijeenkomsten met tussenpersonen in de internetwereld organiseren om te zorgen voor online-erkenning van media-inhoud die reeds onder toezicht van een persraad staat.



Artikel 09 03 03 — Interoperabiliteit, duurzame introductie, exploitatie en opwaardering van trans-Europese digitalediensteninfrastructuren, alsmede coördinatie op Europees niveau bevorderen




Artikel 09 03 04 — WiFi4EU — Ondersteuning van de uitrol van gratis lokale wifi




Artikel 09 03 77 — Proefprojecten en voorbereidende acties




Post 09 03 77 02 — Proefproject — Het ontwikkelen van kunstmatige intelligentie voor de diagnose en behandeling van pediatrische kankers




Toelichting:Onder pediatrische kankers verstaan we een verzameling van uiteenlopende zeldzame ziektes die op het niveau van het individu levensbedreigend zijn en collectief een groot volksgezondheidsrisico vormen. Met 35 000 nieuwe gevallen en meer dan 6 000 kinderen en jongeren die elk jaar in Europa het slachtoffer van pediatrische kankers worden, zijn deze kankers de voornaamste doodsoorzaak als gevolg van ziektes bij kinderen en adolescenten. Daarnaast zijn er in Europa meer dan 300 000 mensen (bijna een half miljoen in 2020) die jeugdkankers hebben overleefd. Twee derde van deze overlevers kampen langdurig met aan behandelingen gerelateerde bijwerkingen, die soms ernstig zijn en ingrijpen in het leven van alledag van de helft van hen.

De toepassing in de praktijk van technologieën op de gebieden machinaal leren en kunstmatige intelligentie kan oplossingen bieden voor een groot aantal maatschappelijke uitdagingen, waaronder betere diagnose en behandeling. Geïntegreerde gezondheidszorg- en wetenschappelijkegegevensplatforms met informatie over klinische fenotypes, diagnostische tests (waaronder pathologie, genomica en radiologische beeldvorming), behandelingen en klinische resultaten zullen van groot nut zijn voor het in een vroeg stadium en nauwkeurig stellen van diagnoses, voor precisie bij de stratificatie van patiëntengroepen op basis van therapeutische behoeften, en voor het ontwikkelen van therapeutische innovaties.

Het feit dat pediatrische kankers zeldzame ziektes zijn, betekent dat moet worden samengewerkt om de gegevens (met inbegrip van goede praktijken en nieuwe technologieën) die in alle lidstaten worden verzameld bijeen te brengen en te integreren, met het oog op het verder ontwikkelen van gemeenschappelijke oplossingen. Het gebruik van "big data" voor een beter inzicht in het ontstaan


van kankers, alsook in de resultaten en de bijwerkingen op de lange termijn van behandelingen, laat op dit moment te wensen over. Kunstmatige intelligentie en machinaal leren zijn instrumenten die in de toekomst ingezet kunnen worden voor het verwerken van complexe datasets en het ontwikkelen van precisiegeneesmiddelen tegen kankers ten behoeve van alle jongeren in Europa.

Om bij de diagnose en behandeling van pediatrische kankers verdere vooruitgang te boeken, is er behoefte aan multinationale, multidisciplinaire en geïntegreerde gezondheidszorg- en wetenschappelijkegegevensplatforms die "real world"-gegevenssimulaties van algoritmes van machinaal leren en kunstmatige intelligentie mogelijk maken ter ondersteuning van datagestuurde klinische beslissingen. Dit komt direct ten goede aan patiënten.

Het proefproject in kwestie beoogt ondersteuning van onderzoek naar technologieën op het gebied van kunstmatige intelligentie voor de diagnose en behandeling van pediatrische kankers.

Het proefproject behelst een tweetrapsbenadering:

1. Het ontwikkelen van multinationale benaderingen ter facilitering van het verzamelen van gegevens uit meerdere bronnen. Het ontwikkelen van geïntegreerde gezondheidszorg- en wetenschappelijkegegevensplatforms met klinische gegevens, waaronder bijvoorbeeld de klinische historiek, relevante diagnostische tests (pathologie, genomica en radiologische beeldvorming), behandelingen en klinische resultaten bij pediatrische kankers, waarbij op bestaande multidisciplinaire platforms/datasets wordt voortgebouwd en alle betrokken partijen, van pediatrische oncologen tot technologieontwikkelaars, met elkaar worden verbonden.

2. Het ontwikkelen van toepassingen van technologieën op het gebied van kunstmatige intelligentie ter verbetering van diagnose, disease management, en het ontwikkelen van doeltreffende therapieën: het gebruik van geïntegreerde gezondheidszorg- en onderzoeksgegevensplatforms voor het ontwikkelen van klinisch relevante toepassingen van technologieën op de gebieden machinaal leren en kunstmatige intelligentie. Het project zou zich op één of meerdere toepassingen kunnen richten, waaronder op de gebieden radiologische beeldvorming, digitale pathologie, geïntegreerde genotypering, en algoritmes voor uitkomstvoorspelling en klinische besluitvorming.


Post 09 03 77 03 — Voorbereidende actie — Slim lokaal bestuur dat gebruik maakt van het internet van de dingen, kunstmatige intelligentie, virtuele realiteit en leerwerktuigen om dichter bij de burger te komen




Toelichting:Het Centrum voor innovatie en beeldvorming door de burger is een instrument voor sociale innovatie, communicatie, onderzoek en promotie, alsmede een plaats voor discussie en informatie die beschikbaar is voor burgers, publiek en deskundigen op diverse gebieden. Bedoeling is ook dat het centrum een permanent laboratorium wordt om verschillende vormen van samenwerking tussen stedelijke actoren te ontwikkelen en te testen, teneinde een praktijk te ondersteunen van participatie en discussies te bevorderen over stedelijke innovatieprojecten. Het centrum beheert de analyseprocessen en ontwikkelt proefprojecten voor de gemeenschap en is bedoeld om de


prangende problemen van de stad op te lossen en toekomstige projecten te plannen, teneinde aanvullende functies in verband met de huidige dynamiek van de stad te identificeren. Een van de bijzondere kenmerken van het Centrum voor innovatie en beeldvorming door de burger is de effectieve organisatie van open vergaderingen en methodologieën voor innovatie die worden aanbevolen door de Europese Commissie, met gebruikmaking van het concept van de viervoudige helix (aanpak van de geanalyseerde thema's met de participatie van deskundigen op het gebied van openbaar bestuur, academici, het ondernemingswezen en de ngo-sector), of zelfs een vijfvoudige helix, door de burger erbij te betrekken - een rechtstreekse begunstigde van maatregelen om de levenskwaliteit in de stad te verbeteren. Het centrum coördineert en leidt complexe netwerken van participerende governance.

De sterke punten van deze voorbereidende actie zijn dat de nadruk wordt gelegd op de proactiviteit van burgers ten aanzien van de lokale overheden en op het feit dat hun deelname aan het besluitvormingsproces belangrijk is.


Post 09 03 77 04 — Voorbereidende actie — Kunstmatige intelligentie en big data in de digitale transformatie van overheidsinstanties in Europa: een EU-platform voor regio's




Toelichting:Met de voorbereidende actie wordt beoogd een Europees platform van de regio's voor kunstmatige intelligentie en big data op te zetten, zodat overheidsinstellingen efficiënter worden en op gebruikers gerichte diensten aan te bieden. De snelle integratie van digitale technologie stelt nationale, regionale en lokale overheden voor een aantal uitdagingen. De verwachtingen van burgers en bedrijven ten aanzien van hun interactie met overheidsinstellingen vormen een belangrijk aspect van deze transformatie. Een digitale transformatie van overheden is vereist om deze uitdaging het hoofd te kunnen bieden.

Overheidsinstellingen moeten hun werkwijze en organisatie veranderen. Zij moeten zorgen voor de vaardigheden die nodig zijn om nieuwe digitale instrumenten te gebruiken; ze moeten samenwerken en burgers en bedrijven hierbij betrekken.

De EU beoogt het openbaar bestuur open, interoperabel, efficiënt, inclusief, grensoverschrijdend en gebruiksvriendelijk te maken door een nieuwe digitale omgeving voor overheidsinstellingen beschikbaar te stellen. In het actieplan "E-overheid en connectiviteit voor een competitieve digitale eengemaakte markt - naar een Europese gigabitmaatschappij" stelt de Commissie dat digitale transformatie van het openbaar bestuur cruciaal is voor een succesvolle digitale eengemaakte markt.

De gezamenlijke inspanningen van de EU omvatten een consistente rechtsgrond, beleid en financieringsprogramma's voor digitale interoperabiliteit en innovatieve oplossingen voor overheidsinstellingen.

Er is evenwel behoefte aan een EU-instrument ter ondersteuning van een platform voor de regio's, waarmee de digitale transformatie van overheidsinstanties in heel Europa ter hand genomen kan worden.


Kunstmatige intelligentie en big data zijn drijvende krachten achter een nieuw sociaal en economisch denkpatroon in Europa en de rest van de wereld. Regio's moeten als bestuursniveau dat het dichtst bij de burgers staat, deel uitmaken van dit proces.

Het openbaar bestuur maakt steeds meer gebruik van kunstmatige intelligentie en big data, die grote mogelijkheden bieden binnen een breed spectrum van sectoren - variërend van mobiliteit tot milieubescherming en geofysische simulaties, en van slimme elektriciteitsnetten tot gepersonaliseerde gezondheidszorg. Een platform voor de Europese regio's zal bijdragen tot de ontwikkeling en uitwisseling van gemeenschappelijke reacties en oplossingen. Europese regio's kunnen in grote mate bijdragen aan efficiëntere overheidssystemen die publieke meerwaarde genereren en betere diensten leveren.

Het proces dat moet leiden tot een Europees platform van de regio's voor digitale transformatie is inmiddels van start gegaan. Hieruit blijkt dat regionale betrokkenheid meerwaarde biedt voor het doel van de digitale eengemaakte markt om het openbaar bestuur te moderniseren en de digitale kloof terug te dringen. In het kader van dit doel zijn in Brussel twee Europese seminars op hoog niveau over digitale transformatie van het openbaar bestuur georganiseerd, waaraan Europese regio's, bedrijven en de Commissie (DG DIGIT, DG CONNECT, DG ECOFIN en de secretaris-generaal) hebben deelgenomen. De bijeenkomsten werden gesteund door de regionale overheid van Emilia-Romagna. Tevens waren de regio's Hessen, Catalonië, Vlaanderen, Wallonië, Ile-de-France, Nouvelle-Aquitaine en Trondheim betrokken, en het bedrijfsleven was vertegenwoordigd door aanbieders van IT en kunstmatige intelligentie. Het Europees Centrum voor middellange weersvoorspelling is gevestigd in Emilia-Romagna. Deze regio is tevens geselecteerd als Europees HPC Supercomputing Center en richt thans een internationale stichting op voor big data en kunstmatige intelligentie ten dienste van de menselijke ontwikkeling.

Doelstellingen en activiteiten

Het platform van de Europese regio's voor digitale transformatie heeft ten doel:

– uitwisseling van kennis op het gebied van nationale en regionale wetgeving en regelgevingskaders met het oog op meer toepassing van kunstmatige intelligentie en big data;

– het delen van modellen ter bevordering van strategische factoren voor digitalisering, met name infrastructuur, gegevens en diensten, digitale vaardigheden en gemeenschappen;

– het verbeteren van de uitwisseling van gegevensreeksen en kennis van toepassingen van kunstmatige intelligentie en big data voor overheidsdiensten;

– de vaardigheden en capaciteiten van de ambtenaren op het gebied van kunstmatige intelligentie en big data te verbeteren;

– ontwikkeling en uitwisseling van nieuwe werkwijzen, met inbegrip van slim werken.

Specifiek zal de voorbereidende actie gericht zijn op de volgende activiteiten:

– het oprichten van het platform van de regio's voor kunstmatige intelligentie en big data, dat regionale overheden, ICT-bureaus, aanbieders en ondernemingen samenbrengt;

– ontwikkeling van proeven in verband met de culturele transformatie als gevolg van de digitale werkplek en slim werken;

– twee Europese hackathons over het gebruik van gedeelde gegevens, normen en interoperabiliteit voor overheidsinstellingen;

– twee seminars over de gemeenschappelijke ontwikkeling van op gebruikers gerichte overheidsdiensten, gebaseerd op kunstmatige intelligentie en big data;

– intercollegiaal leren voor managers op het gebied van kunstmatige intelligentie en big data.


Een tiental Europese regio's uit verschillende lidstaten zal bij het platform betrokken zijn.

De voorbereidende actie vormt een aanvulling op het ISA2-programma. In het bijzonder kan het platform Join Up bijdragen aan deze actie.


Post 09 04 01 01 — Stimuleren van onderzoek in toekomstige en opkomende technologieën




Post 09 04 01 02 — Versterken van Europese onderzoeksinfrastructuur, waaronder e-infrastructuur




Post 09 04 02 01 — Leiderschap op het gebied van de informatie- en communicatietechnologie




Toelichting:De specifieke doelstelling is het onderhouden en opbouwen van wereldwijd leiderschap op het gebied van ontsluitende technologieën die het concurrentievermogen in een reeks bestaande en opkomende industrieën en sectoren ondersteunen. Overeenkomstig de digitale eengemaakte markt voor Europa is de specifieke doelstelling van onderzoek en innovatie op ICT-gebied Europa in staat te stellen de kansen die de vooruitgang in de ICT biedt te ontwikkelen en benutten ten bate van de burgers, het bedrijfsleven en wetenschappelijke gemeenschappen.

ICT is de steunpijler voor innovatie en concurrentievermogen in de meeste uiteenlopende private en publieke markten en sectoren en maakt daarnaast wetenschappelijke vooruitgang op alle gebieden mogelijk. De komende tien jaar zullen alle aspecten van het leven steeds meer doordrongen worden van het transformatie-effect van digitale technologieën alsmede ICT-componenten, -infrastructuren en -diensten.

De activiteiten zullen wetenschappelijke en technologische basis in de Unie verstevigen en zijn wereldwijde leiderschap op ICT-gebied consolideren, de innovatie door toepassing van ICT bevorderen en ervoor zorgen dat de vooruitgang in de ICT snel wordt vertaald in voordelen voor de burger, het bedrijfsleven, de industrie en de overheden in Europa. De activiteiten in het kader van de specifieke doelstelling „leiderschap op het gebied van de informatie- en communicatietechnologie” worden voornamelijk gebaseerd op door de industrie en het bedrijfsleven in samenwerking met de onderzoeksgemeenschap bepaalde onderzoeks- en innovatieagenda’s. Hierbij wordt een grote nadruk gelegd op de hefboomwerking om investeringen uit de private sector aan te trekken.

De activiteiten hebben betrekking op samenwerkings- en netwerkactiviteiten en initiatieven voor de coördinatie van nationale programma’s. Onder deze post vallen tevens de uitgaven voor de inschakeling van onafhankelijke deskundigen bij de beoordeling van voorstellen en de evaluatie van


projecten, de kosten van door de Commissie georganiseerde evenementen, vergaderingen, conferenties, workshops en colloquia van Europees belang, de kosten van studies, analysen en evaluaties, de kosten van follow-up en evaluatie van het specifieke programma en de kaderprogramma’s, alsmede de kosten van activiteiten voor de follow-up en de verspreiding van de programmaresultaten, met inbegrip van de activiteiten uit hoofde van de voorgaande kaderprogramma’s.

Ontvangsten en terugbetalingen van financiële instrumenten aan de Commissie, die zijn geboekt op post 6 4 1 0 en6 4 1 1 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot het opvoeren van extra kredieten, overeenkomstig artikel 21, lid 5, van het Financieel Reglement.

Dit kan betrekking hebben op verder onderzoek op het gebied van de ontwikkeling van Europese internetzoekmachines.


Besluit 2013/743/EU van de Raad van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG, 2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 965), met name artikel 3, lid 2, onder a), i).


Post 09 04 03 01 — Verbeteren van gezondheid en welzijn gedurende het hele leven




Toelichting:Doel van dit actieplan e-gezondheidszorg 2012-2020 is het gebruik en de ontwikkeling van e-gezondheidszorg om een aantal van de meest dringende uitdagingen voor de gezondheidszorg en de gezondheidszorgstelsels in de eerste helft van de 21e eeuw aan te pakken, namelijk:

– verbeteren van de behandeling van chronische ziekten en multimorbiditeit (meerdere ziekten tegelijkertijd) en versterken van doeltreffende maatregelen voor preventie en gezondheidsbevordering;

– verhogen van de duurzaamheid en doeltreffendheid van gezondheidsstelsels door het ontsluiten van innovatie, een meer op de patiënt/burger gerichte zorg en meer mondigheid van de burgers, en bevorderen van organisatorische veranderingen;

– bevorderen van grensoverschrijdende gezondheidszorg, bescherming van de gezondheid, solidariteit, universaliteit en gelijkheid;

– verbeteren van de juridische en marktvoorwaarden voor de ontwikkeling van e-gezondheidsproducten en -diensten.


Het is gebleken dat op ICT gebaseerde producten en diensten kunnen helpen deze aanzienlijke uitdagingen het hoofd te bieden in de vorm van gepersonaliseerde gezondheidszorg-, telegezondheids- en telezorgoplossingen, dienstverlenende robotica voor de gezondheidszorg- en de zorgsector, steun om langer actief en onafhankelijk te leven alsmede de thuiszorg. Dit biedt daarnaast aanzienlijke nieuwe groeikansen, omdat er grote nieuwe markten ontstaan voor op ICT gebaseerde producten en diensten met betrekking tot de gezondheidszorg, demografische ontwikkelingen en welzijn.

De activiteiten bestrijken de ontwikkeling en exploitatie van ICT voor oplossingen op het gebied van de gezondheidszorg, welzijn en gezond ouder worden. Hierbij wordt voortgebouwd op ondersteunende technologieën uit de ICT in het kader van het leiderschap op het gebied van ontsluitende en industriële technologieën, zoals micro- en nanosystemen, ingebedde systemen, robotica, internet van de toekomst en cloudtechnologieën. Daarnaast wordt er voortgebouwd op de verdere ontwikkeling van technologieën ter bevordering van de beveiliging en de persoonlijke levenssfeer.

Verder wordt het gemeenschappelijke onderzoeken ontwikkelingsprogramma voor omgevingsondersteund wonen, ondersteund om bij te dragen aan de beschikbaarheid en exploitatie van op ICT gebaseerde producten en diensten, en worden de innovatie- en proefprojecten op ICT-gebied ondersteund in het kader van het Europese innovatiepartnerschap voor actief en gezond ouder worden en het actieplan e-gezondheidszorg 2020.

De activiteiten hebben betrekking op samenwerkings- en netwerkactiviteiten en initiatieven voor de coördinatie van nationale programma’s. Onder dit artikel vallen tevens de uitgaven voor de inschakeling van onafhankelijke deskundigen bij de beoordeling van voorstellen en de evaluatie van projecten, de kosten van door de Commissie georganiseerde evenementen, vergaderingen, conferenties, workshops en colloquia van Europees belang, de kosten van studies, analyses en evaluaties, de kosten van de follow-up en de evaluatie van het specifieke programma en de kaderprogramma’s, alsmede de kosten van activiteiten voor de follow-up en de verspreiding van de programmaresultaten, met inbegrip van de activiteiten uit hoofde van de voorgaande kaderprogramma’s.


Besluit 2013/743/EU van de Raad van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG, 2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 965), met name artikel 3, lid 3, onder a).


Post 09 04 03 02 — Inclusieve, innovatieve en reflexieve Europese samenlevingen bevorderen





Toelichting:De specifieke doelstelling is het bevorderen van inclusieve, innovatieve en reflexieve Europese samenlevingen in een wereld van transformaties zonder weerga en een wereldwijd toenemende onderlinge afhankelijkheid.

De activiteiten bestrijken vier hoofdterreinen: ICT-gestuurde innovaties in de overheidssector, het inzichtelijk maken en behouden van Europa’s intellectuele grondslagen en cultureel erfgoed, scholing en sociale inclusie.

ICT-ondersteunde innovaties in de overheidssector hebben betrekking op het gebruik van ICT voor het verwezenlijken en uitvoeren van nieuwe processen, producten, diensten en toe te passen methoden, die leiden tot een wezenlijke verbetering van de efficiency, doeltreffendheid en kwaliteit van overheidsdiensten. Overheidsdiensten moeten in de toekomst per definitie digitaal en grensoverschrijdend werken. De activiteiten hebben betrekking op de bevordering van efficiënte, open openbare diensten waarin de burger centraal staat en waarbij de publieke sector een rol vervult als actor van innovatie en verandering, alsook op grensoverschrijdende innovatiemaatregelen en het probleemloze aanbieden van overheidsdiensten.

Het doel met betrekking tot het tweede hoofdterrein is „Europa’s intellectuele grondslagen en cultureel erfgoed inzichtelijker te maken: haar geschiedenis en de veelheid aan Europese en niet-Europese invloeden, als bron van inspiratie voor de tijd waarin wij leven”, alsook om de toegang tot en het gebruik van dit cultureel erfgoed te bevorderen, met inbegrip van de toekomstige cloud voor Europees cultureel erfgoed.

Met betrekking tot het derde hoofdterrein is het doel ondersteunen van de grootschalige invoering van ICT op scholen en voor opleidingen in Europa.

Het doel met betrekking tot het vierde hoofdterrein is ervoor te zorgen dat ouderen (65 jaar en ouder), werklozen en laagopgeleiden, migranten, zorgbehoevenden, inwoners van afgelegen en arme gebieden, mensen met een handicap en daklozen volwaardig aan de samenleving deelnemen. De activiteiten zijn erop gericht ervoor te zorgen dat zij over de vereiste digitale vaardigheden beschikken en toegang hebben tot digitale technologieën. Verder worden activiteiten ondersteund die ervoor zorgen dat er bij ICT-gerelateerde innovatie meer rekening wordt gehouden met inclusiviteit en verantwoordelijkheid.

De activiteiten hebben betrekking op samenwerkings- en netwerkactiviteiten en initiatieven voor de coördinatie van nationale programma’s. Onder dit artikel vallen tevens de uitgaven voor de inschakeling van onafhankelijke deskundigen bij de evaluatie van projecten, de kosten van door de Commissie georganiseerde evenementen, vergaderingen, conferenties, workshops en colloquia van Europees belang, de kosten van studies, analyses en evaluaties, de kosten voor de monitoring en evaluatie van het specifieke programma en de kaderprogramma’s, alsmede de kosten van activiteiten voor de monitoring en verspreiding van de programmaresultaten, met inbegrip van de activiteiten uit hoofde van de voorgaande kaderprogramma’s.

Een deel van de steun van de Unie voor COST, het intergouvernementele kader voor transnationale samenwerking tussen onderzoekers, ingenieurs en wetenschappers in heel Europa, valt ook onder dit krediet.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 1291/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 tot vaststelling van Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van Besluit nr. 1982/2006/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 104).


Besluit 2013/743/EU van de Raad van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG, 2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 965), met name artikel 3, lid 3, onder f).


Post 09 04 03 03 — Veilige Europese samenlevingen bevorderen




Toelichting:De specifieke doelstelling is veilige samenlevingen te bevorderen en bij te dragen tot de bescherming van de vrijheid en de veiligheid van de Unie en haar burgers.

Het gaat om een geïntegreerd gamma van activiteiten om: oplossingen te ontwikkelen om onze samenleving en economie te beschermen tegen al dan niet opzettelijke verstoringen van de informatie- en communicatietechnologieën waarop deze steunen; oplossingen aan te reiken voor volledig beveiligde ICT-systemen, -diensten en toepassingen; het recht van personen op privacy in de digitale samenleving te beschermen; de industrie te stimuleren om veilige ICT te leveren; de keuze voor veilige ICT aan te moedigen.

Het optreden is erop gericht computerveiligheid, vertrouwen in en privacy op de digitale eengemaakte markt te waarborgen, en tegelijkertijd de concurrentiepositie van de Uniebeveiligings-, ICT- en dienstensectoren te verbeteren. Daarnaast wordt beoogd het vertrouwen van de gebruikers in hun deelname aan de digitale samenleving te vergroten en de bezorgdheid bij de burgers weg te nemen dat hun persoonlijke informatie (bv. bij internetbankieren of online aankopen) vanwege een gebrekkige beveiliging online openbaar wordt gemaakt.

De activiteiten hebben betrekking op samenwerkings- en netwerkactiviteiten en initiatieven voor de coördinatie van nationale programma’s. Onder dit artikel vallen tevens de uitgaven voor de inschakeling van onafhankelijke deskundigen bij de evaluatie van projecten, de kosten van door de Commissie georganiseerde evenementen, vergaderingen, conferenties, workshops en colloquia van Europees belang, de kosten van studies, analyses en evaluaties, de kosten voor de monitoring en evaluatie van het specifieke programma en de kaderprogramma’s, alsmede de kosten van activiteiten voor de monitoring en verspreiding van de programmaresultaten, met inbegrip van de activiteiten uit hoofde van de voorgaande kaderprogramma’s.


Besluit 2013/743/EU van de Raad van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020)” en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG,


2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 965), met name artikel 3, lid 3, onder g).


Post 09 04 77 24 — Proefproject — Europees Digitaal Platform van aanbieders van kwalitatief hoogstaande inhoud




Post 09 04 77 26 — Proefproject — Het opzetten en testen van infrastructuur voor mechanismen ter bescherming van de rechten van het kind op internet op grond van de algemene verordening gegevensbescherming en andere bestaande EU-wetgeving ter bescherming van kinderen op internet




Toelichting:In dit proefproject wordt het volgende ontwikkeld en getest:

i. betrouwbare online-controles om vast te stellen of minderjarigen sites en apps gebruiken die persoonsgegevens verwerken en die peer-to-peer- of one-to-many-communicatiediensten leveren, of goederen of diensten leveren die mogelijk schadelijk zijn voor kinderen, en minderjarigen tegen deze sites en apps beschermen of ze voor hen te blokkeren;

ii. betrouwbare toestemmingsmechanismen voor ouders of verzorgers;

iii. effectieve ondersteuningsmechanismen voor kinderen die op internet in moeilijke situaties terechtkomen;

iv. een mechanisme dat de rechten van het kind op internet beschermt;

v. mogelijkheden voor online-toegang tot EU-inhoud die op kinderen is gericht; alsmede

vi. mechanismen aan de hand waarvan kinderen kunnen deelnemen aan het besluitvormingsproces over deze infrastructuur.

Bij de uitvoering van deze taken zullen naar verwachting relevante belanghebbenden op Europees niveau en op het niveau van de lidstaten betrokken worden bij de keten van authenticatie en validering.

Met name de Connecting Europe Facility ondersteunt de grensoverschrijdende uitwisseling van attributen die verband houden met de elektronische identiteitskaart. Mechanismen ter bescherming van kinderen kunnen dus worden ingesteld door deze attributen te gebruiken (bijvoorbeeld leeftijdsverificatie voor de toegang tot online-inhoud op basis van de in de elektronische identiteitskaart vermelde geboortedatum).

Het proefproject wordt gedurende twee jaar (2020-2021) uitgevoerd.



Post 09 04 77 27 — Voorbereidende actie — Kunst en digitale oplossingen: Creativiteit inzetten in de Europese industrie, regio’s en samenleving




Toelichting:Het vermogen van Europa om wetenschappelijke en technische kennis om te zetten in innovatieve producten en diensten is bepalend voor zijn concurrentiepositie op de wereldmarkt. Daarnaast hangt de aantrekkingskracht van Europa in sterke mate af van de manier waarop de regio's een inspirerend, motiverend en toekomstgericht klimaat weten te scheppen voor de Europese burgers. De transformatie die de samenleving ten gevolge van digitale technologieën ondergaat, biedt Europa mogelijkheden die ten volle kunnen worden benut door de krachten van kunst en technologie te bundelen. In de digitale wereld kan Europa aanspraak maken op de leidende rol met betrekking tot de manier van leven en de aspecten van de digitale revolutie die het meest afhangen van creativiteit, dus in grote lijnen met betrekking tot "inhoud". Een sterk partnerschap tussen kunst en technologie kan ervoor zorgen dat deze leidende rol op uiteenlopende gebieden werkelijkheid wordt, van sociale inclusie, nieuwe digitale media (augmented reality, nieuwe media zoals sociale media enz.), stedelijke ontwikkeling (slimme steden, het internet der dingen enz.) tot de toekomst van mobiliteit.

Nauwere samenwerking tussen kunst en technologie zou niet alleen innovatie bevorderen en daarmee het concurrentievermogen van Europa versterken, maar ook de creativiteit binnen de samenleving en binnen Europese regio’s helpen aanspreken. In verscheidene conclusies van het voorzitterschap, getiteld "Crossovers from culture to businesses" werden de Europese instellingen dan ook opgeroepen de samenwerking tussen kunst en technologie te versterken teneinde de mogelijkheden op holistische wijze te inventariseren, waarbij de traditionele scheidslijnen tussen sectoren en disciplines wegvallen en de kloof tussen cultuur en techniek wordt overbrugd.

Als reactie hierop kwam de Commissie – DG CONNECT – met het programma STARTS, innovatie gericht op de raakvlakken van wetenschap, technologie en kunst. Deze uiterst belangrijke stap beoogt de bevordering van innovatie in de industrie. Kunst fungeert hierbij als een drijvende kracht achter onconventioneel denken en het verkennen van nieuwe mogelijkheden. De Commissie bevordert in dergelijke samenwerking gewortelde innovatie door prioritaire projecten op te zetten waarmee de cruciale rol wordt belicht die de kunsten kunnen spelen bij het aanpakken van uitdagingen op het gebied van de digitale interne markt.

Het doel van deze voorbereidende actie is voort te bouwen op het werk van voorgaande proefprojecten en na te gaan hoe dit programma het best breed kan worden ingevoerd en hoe de STARTS-ideeën kunnen worden uitgebreid van puur industriële omgevingen naar bijvoorbeeld regionale en stedelijke ontwikkeling, gebieden waar de digitale technologie ook een belangrijke rol speelt. Er zal een coherent horizontaal kader worden opgezet voor „kunst-technologie”-denken in Europa, over de grenzen van sectoren en disciplines heen en met betrekking tot relevante activiteiten van de Europese instellingen (met inbegrip van kaderprogramma’s, structuurfondsen, onderwijsprogramma’s enz.).


In het kader van de voorbereidende actie zal een netwerk worden opgezet van belangrijke actoren uit de kunstwereld (kunstinstellingen en kunstenaars die zich bezighouden met technologie), digitale media die media-inhoud ontlenen aan de kunsten, industrieën die kunst als een instrument voor de verkenning van eventuele toepassingen beschouwen, en regio's en steden die bereid zijn om de infrastructuur op te zetten waarmee de samenwerking tussen kunstenaars en technici mogelijk wordt gemaakt, om daarmee het pad te effenen voor stedelijke ontwikkeling. Het project zal artistieke verkenningen van de technologie steunen, bijvoorbeeld door middel van de ondersteuning van technologieën voor voorstellingen en tentoonstellingen, en zal de meest veelbelovende ontwikkelingstrajecten een impuls geven in de vorm van een startkapitaal voor eventuele samenwerkingsverbanden tussen kunst en technologie. Het project zal met name praktische mechanismen bevorderen waarmee de ideeën die aan dergelijke coöperatieve verkenningen worden ontleend, worden omgezet in concrete voordelen voor de Europese samenleving en industrie.


Post 09 04 77 28 — Proefproject — Kunst en digitale oplossingen: creativiteit inzetten voor Europees waterbeheer




Toelichting:Duurzaam waterbeheer is cruciaal voor Europa nu de wereldwijde trend in de richting van toenemend waterverbruik gaat. Het probleem waterschaarste en de rol van water in de bredere context van bescherming van natuurlijke leefomgevingen moet worden aangepakt met maatregelen met het oog op hergebruik van water, op vermindering van waterverspilling en op bescherming van natuurlijke waterrijke leefomgevingen. De capaciteit van Europese regio's om waterschaarste en niet alleen efficiënt gebruik van hulpbronnen aan te pakken, is van groot belang. Bovenal moet multistakeholdergovernance van deze schaarse hulpbron mogelijk worden en moeten mensen er beter van doordrongen raken dat water een waardevolle hulpbron is.

Wanneer de traditionele watersector zich opent voor nieuwe technologie, met name digitale technologie, zal de efficiëntie en productiviteit van het waterbeheer toenemen. Ook zal meer aandacht komen voor het probleem en wordt duurzaam waterbeheer in de bredere context van duurzaamheid en bescherming geplaatst. Zo kunnen gegevens van sensoren en uit de robotica helpen om te gaan met waterverspilling, kunnen aan de hand van virtual reality scenario's voor toekomstig gebruik van watervoorraden worden ontwikkeld, en kan augmented reality helpen verschillende beleidsvormen te evalueren en burgers te helpen problemen op het gebied van water beter te begrijpen en er beter op te reageren. Een belangrijk aspect van het beheer van natuurlijke hulpbronnen is betrokkenheid van de gemeenschap (bijvoorbeeld metingen van de mate van vervuiling of watergebrek in de gemeenschap). Daarbij kan digitale technologie een belangrijke rol spelen.

Innovatoren moeten worden geprikkeld en gestimuleerd om creatieve oplossingen te vinden. Er wordt vanuit gegaan dat er in dit verband nieuwe kansen zijn voor gezamenlijke inspanningen van de digitale technologie en de artistieke wereld. De uitvoerende kunsten en virtual of augmented reality kunnen gezamenlijk aandacht vragen voor het probleem. Kunstenaars kunnen op een nieuwe manier gebruikmaken van digitale technologie zoals kunstmatige intelligentie en zo duurzaam


waterbeheer op nieuwe en ongekende manieren onder de aandacht te brengen. Door digitale technologie te koppelen aan traditionele ambachten, zoals scheepsbouw, kunnen nieuwe samenwerkingsverbanden tot stand komen die de bescherming van waterrijke leefomgevingen ten goede komen, bijvoorbeeld door binnen het toerisme culturele en ecologische aspecten met elkaar te verbinden.

In het kader van het project worden verbanden tussen kunst en digitale oplossingen voor waterbeheer in concrete regio's onderzocht en worden de technologische en culturele hulpbronnen van Europese regio's gemobiliseerd zodat we de dreigende problemen met waterbeheer het hoofd kunnen bieden.


Post 09 04 77 29 — Proefproject — Inclusieve toegankelijkheid tot het internet voor personen met een cognitieve handicap (internetinclusiviteit: toegang voor iedereen)




Toelichting:Dit proefproject behelst ondersteuning van acties op het gebied van onafhankelijke en inclusieve toegang tot onlinecontent en -diensten voor personen met een cognitieve handicap. Voortbouwend op het werk van het Web Accessibility Initiative van W3C gaat het in concreto om twee acties. In de eerste plaats het in kaart brengen van bestaand onderzoek en bestaande studies, alsook het identificeren van leemten in de regelgeving betreffende de toegang tot het internet voor personen met een cognitieve handicap. De aldus bijeengebrachte informatie moet dienen als basis voor adviezen met betrekking tot maatregelen om de toegankelijkheid te vergroten. Ten tweede het doen van voorstellen voor en het bevorderen van instrumenten, op basis van kunstmatige intelligentie en bijvoorbeeld machinaal leren, voor het automatisch transformeren en/of aanpassen van webcontent en -diensten zodat personen met een cognitieve handicap die kunnen begrijpen (contentabsorptie). Daarnaast ook het doen van voorstellen voor het vereenvoudigen of aanpassen van instrumenten voor het ontwerpen van websites voor personen met een cognitieve handicap (contentcreatie). Dit project kan wat de eerste actie betreft via een inschrijving ten uitvoer worden gelegd, en wat de tweede actie(s) betreft via een overheidssubsidie; het kan als aanvulling op bestaande projecten dienen, maar overlappingen moeten worden vermeden.


Hoofdstuk 09 05 — Creatief Europa





Artikel 09 05 01 — Subprogramma Media — Transnationaal en internationaal opereren en transnationale verspreiding en mobiliteit bevorderen




Artikel 09 05 05 — Multimedia-acties




Post 09 05 77 05 — Voorbereidende actie — Ondertiteling van Europese culturele tv-inhoud in heel Europa



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. 975 000 p.m. 975 000 p.m. 975 000 p.m. 975 000 p.m. 975 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van nog af te wikkelen vastleggingen van vorige jaren in het kader van de voorbereidende actie.


Post 09 05 77 06 — Voorbereidende actie — Mediageletterdheid voor iedereen




Post 09 05 77 08 — Voorbereidende actie — Bioscopen als innovatiehubs voor lokale gemeenschappen



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. p.m. p.m. p.m. 1 500 000 750 000 p.m. p.m. 1 500 000 375 000

Post 09 05 77 10 — Proefproject — Ondersteuning van onderzoeksjournalistiek en de mediavrijheid in de EU





Post 09 05 77 11 — Proefproject — Een Europese openbare ruimte: een nieuw online media-aanbod voor jonge Europeanen




Toelichting:Met het project wordt beoogd de tekortkomingen weg te werken op het gebied van communicatie met de jonge Europese generaties over Europa. Die tekortkomingen zijn het resultaat van het ontbreken van een echt transnationale openbare mediaruimte, het feit dat de traditionele media vandaag de dag minder Europese jongeren aantrekken dan het internet en het feit dat de nationale media niet op een positieve of verenigende manier over pan-Europese onderwerpen berichten. Daarom is het project erop gericht het gevoel van samenhorigheid, dat centraal staat in de Europese identiteit en weerspiegeld wordt in een gemeenschappelijke cultuur, vergelijkbare levensstijl en gedeelde waarden, beter weer te geven.

De jonge Europese generaties consumeren informatie en amusement voornamelijk op het internet en maken daarbij gebruik van nieuwe bronnen zoals sociale media en platforms voor het delen van inhoud. Daarom moet Europa eraan worden herinnerd waar jonge Europeanen hun informatie vandaan halen: het internet. Om een dialoog over Europa aan te gaan over relevante thema's en onderwerpen, om jonge Europese burgers (opnieuw) warm te maken voor de Europese ideeën en waarden en om echt Europese burgers mondiger te maken via huidige en toekomstige platforms voor informatie en dialoog, wordt in het proefproject een radicaal nieuwe aanpak gehanteerd om jongeren te voorzien van nieuws en informatie.

Het proefproject is gebaseerd op nieuwe concepten inzake redactioneel denken, op een nieuwe platformoverschrijdende strategie en op een zeer innovatieve en flexibele technische infrastructuur die snelle aanpassing, vertaling en omzetting van inhoud naar veel talen en formats in heel Europa mogelijk maakt. Er wordt dus een uiterst innovatief digitaal product gecreëerd dat zich met opzet onderscheid van traditionele media.

Het project is gericht op Europeanen tussen 18 en 34 jaar, op een moment dat veel jongeren hun politieke mening aan het ontwikkelen zijn en de basis aan het leggen zijn voor hun beroeps- en privéleven. De nadruk ligt op informatieve, vermakelijke en emotieve inhoud die aanzet tot denken. Alle inhoud wordt in één specifieke internetdienst gebundeld. Bovendien zal de inhoud toegankelijk zijn op sociale media en andere online gateways waarmee de doelgroep kan worden bereikt.

De inhoud zal betrekking hebben op onderwerpen die van belang zijn voor jonge Europeanen in de EU en zal in de juiste context worden geplaatst op een manier die aantrekkelijk is voor de doelgroep. Het Europese perspectief wordt gecreëerd door regionale ervaringen met en standpunten over kwesties die in heel Europa van belang zijn, met elkaar te vergelijken. Jonge Europeanen hebben allemaal interesse voor kwesties in verband met werk, onderwijs, gelijkheid, liefde, cultuur en muziek. Er zijn echter aanzienlijke verschillen tussen landen onderling en tussen de stad en het platteland. Het doel is om relevante onderwerpen die in heel Europa van belang zijn aan te snijden en om lokale perspectieven aan bod te laten komen, zodat jonge gebruikers zich sterk met de inhoud kunnen vereenzelvigen.

Controversiële meningen kunnen een debat in gang zetten. Wat politieke kwesties betreft, maakt een persoonlijke aanpak het gemakkelijker om de gevolgen van institutionele beslissingen te begrijpen. In deze context zullen zowel politieke actoren als bekende influencers en lokale beroemdheden via sociale netwerken hun stem kunnen laten horen, teneinde de kloof te dichten tussen Europese zaken en het dagelijkse leven van de gebruikers.


Dit ambitieuze, pan-Europese en meertalige project zal zowel online als offline zorgen voor een open, diepgaand en constructief debat tussen jonge Europeanen over het leven in Europa, nu en in de toekomst, door middel van innovatieve formats op digitale platforms. Het uiteindelijke doel is te zorgen voor een groter bewustzijn over Europese visies en de Europese realiteit en een grotere betrokkenheid van de Europeanen ten aanzien van de Europese waarden en ideeën, om zo bij te dragen aan een actiever maatschappelijk middenveld.

Dit project bouwt voort op een sterk partnerschap van onafhankelijke en innovatieve media uit heel Europa, met inbegrip van start-ups en de creatieve sector. Het project zal ook profiteren van aanzienlijke investeringen in onderzoek en innovatie, bv. in automatische vertaling in de media.


Post 09 05 77 12 — Proefproject — Ontwikkeling van een strategische agenda voor onderzoek, innovatie en uitvoering en een routekaart voor de totstandbrenging van volledige digitale taalgelijkheid in Europa tegen 2030




Toelichting:De EU heeft 24 officiële talen. Daarnaast zijn er onofficiële regionale talen en minderheidstalen, evenals de talen van immigranten en belangrijke handelspartners. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat er een grote ongelijkheid bestaat op het gebied van digitale taaltechnologieën. Slechts een paar talen, zoals Engels, Frans en Spaans, worden op technologisch gebied goed ondersteund, en meer dan 20 talen worden met digitaal uitsterven bedreigd. In de recente studie "Language equality in the digital age", uitgevoerd in opdracht van het STOA-panel van het Europees Parlement, worden 11 algemene aanbevelingen gedaan over hoe deze groeiende bedreiging aangepakt kan worden. Op de studie volgde een resolutie van het Europees Parlement over taalgelijkheid in het digitale tijdperk. In de resolutie worden 45 algemene aanbevelingen gedaan, waarvan verschillende overeenkomen met de aanbevelingen uit de STOA-studie.

Voor technologisch ondersteunde meertaligheid ontbreekt één cruciale en kritieke schakel: een strategische agenda voor onderzoek en uitvoering. Het doel van dit proefproject is een agenda en een routekaart te ontwikkelen voor de totstandbrenging van volledige digitale taalgelijkheid in Europa tegen 2030. Het project wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met de Europese instellingen en brengt alle belanghebbenden samen (waaronder industrie, onderzoek, innovatie, nationale innovatie, nationale en internationale overheidsdiensten, verenigingen). Er zal van start worden gegaan met een gestructureerde dialoog en openbare raadplegingen en in heel Europa zullen brainstormsessies en conferenties worden georganiseerd. Bovendien worden alle huidige geïsoleerde en gefragmenteerde initiatieven samengebracht om in Europa te komen tot een duurzame en geïntegreerde strategie voor taaltechnologie in alle relevante sectoren en aspecten van het leven: handel, onderwijs, gezondheid, toerisme, cultuur en bestuur, en andere sectoren. Dit omvat ook een onderzoek naar de impact van KI-technologieën op het talenlandschap in Europa, met inbegrip van de steeds groter wordende braindrain van jong talent naar andere continenten.



Post 09 05 77 13 — Proefproject — Ondersteuning voor meer samenwerking tussen het bedrijfsleven, non-gouvernementele organisaties (ngo's) en autoriteiten van de lidstaten voor het snel van het internet verwijderen van materiaal in verband met kindermisbruik




Toelichting:Het proefproject behelst subsidies van de Commissie voor één of meerdere ngo's ter ondersteuning van initiatieven voor het snel van het internet verwijderen van materiaal in verband met kindermisbruik. Het is belangrijk om organisaties die reeds proactieve maatregelen nemen voor de bouw van platforms en overkoepelende organisaties te helpen bij het tot stand brengen van samenwerking tussen alle lidstaten. Indien belanghebbende partijen meer financiële middelen tot hun beschikking krijgen, zullen ze doeltreffender kunnen samenwerken om de verspreiding van dit soort materiaal te voorkomen. Dit proefproject ondersteunt samenwerking tussen actoren op de gebieden opleiding van personeel, ontwikkeling van digitale instrumenten, en uitwisseling van informatie voor het opsporen en verwijderen van potentieel schadelijk materiaal. Op dit gebied is veilige en snelle communicatie belangrijk, vandaar dat wordt voorgesteld ook hieraan ondersteuning te geven.


Post 10 01 05 14 — Andere uitgaven voor nieuwe belangrijke onderzoeksinfrastructuren — Euratom-programma



20 018 830 18 518 830 20 018 830 20 018 830 20 018 830

Artikel 10 03 01 — Eigen onderzoek door Euratom




Artikel 11 01 01 — Uitgaven voor ambtenaren en tijdelijke functionarissen voor het beleidsterrein „Maritieme zaken en visserij”



31 780 543 31 554 737 31 780 543 31 780 543 31 434 097




2 396 761 2 312 386 2 396 761 2 396 761 2 396 761


Artikel 11 01 03 — Uitgaven in verband met apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Maritieme zaken en visserij”



2 084 729 1 926 664 2 084 729 2 084 729 2 084 729

Artikel 11 03 01 — Vaststelling van een governancekader voor visserijactiviteiten die vissersvaartuigen van de Unie in de wateren van derde landen verrichten



Vastleggingen Betalingen Vastlegginge

n Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastlegginge

n Betalingen Vastleggingen Betalingen

11 03 01 57 856 978 57 931 978 57 856 978 57 931 978 57 856 978 57 931 978 74 756 978 72 831 978 74 756 978 72 831 978Reserve 84 743 000 79 200 000 80 743 000 79 200 000 84 743 000 79 200 000 67 843 000 64 300 000 67 843 000 64 300 000

Totaal 142 599 978 137 131 978 138 599 978 137 131 978 142 599 978 137 131 978 142 599 978 137 131 978 142 599 978 137 131 978

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de uitgaven die voortvloeien uit de visserijovereenkomsten die de Unie met derde landen heeft onderhandeld of die zij voornemens is te verlengen of te heronderhandelen.

Voorts kan de Unie onderhandelen over nieuwe partnerschapsovereenkomsten op visserijgebied die uit hoofde van dit artikel zouden moeten worden gefinancierd.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 1380/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 inzake het gemeenschappelijk visserijbeleid, tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 1954/2003 en (EG) nr. 1224/2009 van de Raad en tot intrekking van Verordeningen (EG) nr. 2371/2002 en (EG) nr. 639/2004 van de Raad en Besluit 2004/585/EG van de Raad (PB L 354 van 28.12.2013, blz. 22), met name artikel 31.

Verordening (EU) nr. 508/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 inzake het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij en tot intrekking van de Verordeningen (EG) nr. 2328/2003, (EG) nr. 861/2006, (EG) nr. 1198/2006 en (EG) nr. 791/2007 en Verordening (EU) nr. 1255/2011 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 149 van 20.5.2014, blz. 1).

Verordeningen en besluiten inzake de sluiting van overeenkomsten en/of protocollen op visserijgebied tussen de Unie/Gemeenschap en de regeringen van de volgende landen:Status (as of October 2019) Land Rechtsgrondslag Datum Publicatieblad LooptijdOvereenkomsten en/of protocollen die voorlopig van toepassing zijn of van kracht zijn (en in 2020 verschuldigde financiële tegenprestatie opgenomen in artikel 11 03 01)

Cape Verde Decision (EU) 2019/951 17 May 2019 L 154, 12.6.2019 20.5.2019 to 19.5.2024

Ivoorkust Besluit (EU) 2019/385 4 maart 2019 L 70, 12.3.2019 1.8.2018 tot en met 31.12.2024

Gambia Decision (EU) 2019/1332 25 June 2019 L 208, 8.8.2019 31.7.2019 to 30.7.2025

Groenland Besluit (EU) 2016/817 17 mei 2016 L 136 van 25.5.2016 van 1.1.2016 tot en met 31.12.2020

Guinea-Bissau Decision (EU)2019/1088 6 June 2019 L 173, 27.6.2019 15.6.2019 to 14.6.2024Mauritius Besluit (EU) 2018/754 14 mei 2018 L 128 van 24.5.2018 van 8.12.2017 tot en met

7.12.2021Marokko Besluit (EU) 2019/441 4 maart 2019 L 77, 20.3.2019 18.7.2019 to 17.7.2023

Overeenkomsten en/of protocollen waarover opnieuw zal onderhandeld worden, die reeds in de onderhandelingsfase zijn of waarvoor de wetgevingsprocedure lopende is (financiële tegenprestatie opgenomen

Cookeilanden Besluit (EU) 2017/418 28 februari 2017 L 64 van 10.3.2017 van 14.10.2016 tot en met 13.10.2020

Gabon Besluit 2014/232/EU 14 april 2014 L 125 van 26.4.2014 VerlopenGhana (*) - - - -Kiribati Besluit 2014/60/EU 28 januari 2014 L 38 van 7.2.2014 VerlopenLiberia Besluit (EU) 2016/1062 24 mei 2016 L 177 van 1.7.2016 van 9.12.2015 tot en met

8.12.2020Madagaskar Besluit (EU) 2015/1893 5 oktober 2015 L 277 van Verlopen


in artikel 40 02 41) 22.10.2015

Mauritanië Besluit (EU) 2016/870 24 mei 2016 L 145 van 2.6.2016 van 16.11.2015 tot en met 15.11.2019

Mozambique Besluit 2012/306/EU 12 juni 2012 L 153 van 14.6.2012 VerlopenSao Tomé en Principe Besluit (EU) 2015/239 10 februari 2015 L 40 van 16.2.2015 VerlopenSenegal Besluit (EU) 2015/384 2 maart 2015 L 65 van 10.3.2015 van 20.10.2014 tot en met

19.10.2019Seychellen Besluit 2014/306/EU 13 mei 2015 L 160 van 29.5.2014 van 18.1.2014 tot en met

17.1.2020

(*) The Commission was authorised on 3 March 2017 to open negotiations on behalf of the European Union for the conclusion of a Sustainable Fisheries Partnership Agreement and protocol with the Republic of Ghana.

Post 11 06 62 01 — Wetenschappelijk advies en kennis




Post 11 06 77 18 — Voorbereidende actie — Handvest van goede praktijken voor cruises




Toelichting:Europa is een belangrijke markt voor de wereldwijde cruisesector. In 2015 vervoerde de mondiale cruisesector 25,3 miljoen passagiers, goed voor 956 597 banen en een totale omzet van 117 miljard USD wereldwijd. De vraag naar cruises is de periode van 2005 tot 2015 met 62 % gestegen.

Dit alles creëert economische waarde en banen in Europa. De kust- en maritieme regio’s moeten echter de nodige voorwaarden scheppen om de voordelen van het cruisetoerisme beter te integreren. In dit licht wordt met dit proefproject beoogd een handvest van goede praktijken voor cruises op te stellen in het kader van de reeds bestaande pan-Europese dialoog tussen cruisemaatschappijen, havens en belanghebbenden van het kusttoerisme. De nadruk moet liggen op de milieueffecten die gepaard gaan met het ontvangen van cruiseschepen, maar ook op de maatschappelijke effecten en de manier waarop de ontvangstfaciliteiten van de havens en de regio’s moeten worden aangepast. In het handvest zouden de volgende punten aan bod komen:

- de opzet van een proces waarin alle betrokken partijen van de maritieme sector worden samengebracht;

- milieuaspecten en beleidsmaatregelen ter vermindering van de externe effecten;

- sociale en economische dimensie van cruises in de betreffende regio’s;

- de noodzaak van coördinatie tussen de cruisehavens en de steden;

- reeds bestaande beste praktijken.

Dit handvest zal het ook mogelijk maken de externe effecten van het cruisetoerisme te beperken en meer economische en sociale voordelen voor de steden en de burgers te genereren. Een mogelijk voorbeeld is de uitwisseling van beste praktijken voor het beheer van congesties die zich in het hoogseizoen voordoen. Het handvest kan ook meer wederzijds begrip helpen creëren tussen de cruisehaven en het stadsbestuur. In het handvest moeten ook de mogelijke milieueffecten van de cruisediensten aan bod komen. Daarnaast zal het handvest de beste praktijken die al in verscheidene cruisehavens worden toegepast beter bekend maken, zodat dubbel werk wordt voorkomen.



Artikel 12 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Financiële stabiliteit, financiële diensten en kapitaalmarktenunie”



38 484 250 38 258 444 38 484 250 38 484 250 38 064 726




3 442 293 3 357 918 3 442 293 3 442 293 3 442 293

Artikel 12 01 03 — Uitgaven in verband met apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „financiële stabiliteit, financiële diensten en kapitaalmarktenunie”



2 524 477 2 366 412 2 524 477 2 524 477 2 524 477

Artikel 12 02 03 — Standaarden voor financiële verslaggeving en controle van jaarrekeningen






12 02 03 8 788 000 8 739 500 8 788 000 8 739 500 7 788 000 7 739 500 8 788 000 8 739 500 8 788 000 8 739 500Reserve 1 000 000 1 000 000

Totaal 8 788 000 8 739 500 8 788 000 8 739 500 8 788 000 8 739 500 8 788 000 8 739 500 8 788 000 8 739 500

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van uitgaven in verband met het programma ter ondersteuning van specifieke activiteiten op het gebied van financiële diensten, financiële verslaggeving en controle van jaarrekeningen.

De algemene doelstelling van dit programma is de voorwaarden te verbeteren voor het functioneren van de interne markt door de verrichtingen, activiteiten of acties van bepaalde organen op het gebied van financiële diensten, financiële verslaggeving en controle van jaarrekeningen te ondersteunen.

Financiering van de Unie is essentieel om efficiënt en effectief toezicht op de interne markt in financiële diensten, in het bijzonder gezien de recente financiële crisis, te waarborgen.

Onder het programma vallen activiteiten waarbij standaarden worden opgesteld of een bijdrage wordt geleverd aan de opstelling ervan, standaarden worden toegepast, beoordeeld of bewaakt of wordt toegezien op procedures voor de vaststelling van standaarden ter ondersteuning van de uitvoering van het beleid van de Unie inzake financiële verslaggeving en controle van jaarrekeningen.

Dit programma is de voortzetting van het Gemeenschapsprogramma ter ondersteuning van specifieke activiteiten op het gebied van financiële diensten, financiële verslaggeving en controle van jaarrekeningen als vastgesteld bij Besluit nr. 716/2009/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 september 2009 (PB L 253 van 25.9.2009, blz. 8).


Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 258/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 3 april 2014 tot vaststelling van een Unieprogramma ter ondersteuning van specifieke activiteiten op het gebied van financiële verslaggeving en controle van jaarrekeningen voor de periode 2014-2020 en houdende intrekking van Besluit nr. 716/2009/EG (PB L 105 van 8.4.2014, blz. 1).

Post 12 02 77 10 — Voorbereidende actie — Analyse van de gevolgen van gedeeld eigendom door institutionele beleggers




Toelichting:Op dit moment zien we een enorme verschuiving van geld van actief beheerde fondsen naar indexfondsen die op passieve wijze gevestigde benchmarkindexen volgen. Hiervoor zijn meerdere redenen aan te wijzen. Ten eerste zijn privépensioenen belangrijker geworden en zijn beleggers op zoek naar instrumenten met weinig kosten, zoals aangeboden door passief beheerde fondsen, teneinde hun winsten te maximaliseren. Ten tweede is MiFID II in werking getreden en daarmee strengere vereisten op de gebieden governance, verantwoording en transparantie, waar grote beleggingsmaatschappijen gemakkelijker aan kunnen voldoen.

Aangezien de industrie van de indexfondsen sterk geconcentreerd is in drie grote, buiten de Unie gevestigde maatschappijen leidt de sterke groei van het aantal indexfondsen tot een concentratie van eigendom in Europese beursgenoteerde ondernemingen. Daarnaast zorgt de verschuiving naar passief beheerde indexfondsen voor een sterkere marktpositie van de kleine groep, nauwelijks bestudeerde indexaanbieders die de criteria vaststellen voor de opname van ondernemingen in de belangrijke benchmarkindexen. Het is vooral dit gegeven dat tot bezorgdheid leidt in verband met de corporate governance van Europese bedrijven, waaronder in verband met, maar niet beperkt tot, medezeggenschap, langetermijnbeleggingen en de keuze van de vestigingsplaats. Verder resulteert gedeeld eigendom in zorgen in verband met de mededinging. Ook zou het in gang gezette proces van concentratie binnen deze sector negatieve gevolgen kunnen hebben voor de financiële stabiliteit in de Unie.

Het doel van dit proefproject is het doorvoeren van de eerste analyse van de gevolgen van gedeeld eigendom door institutionele beleggers in Europese beursgenoteerde ondernemingen. De analyse zal bestaan uit drie onderdelen, waarbij de volgende zaken worden samengebracht: het voor de eerste keer op een werkelijk alomvattende wijze in kaart brengen van gedeeld eigendom in de EU-lidstaten; een analyse van het stemgedrag van grote index-investeringsmaatschappijen binnen Europese ondernemingen; gesprekken met deskundige marktdeelnemers en directieleden van ondernemingen over de invloed van zowel index-investeringsmaatschappijen en indexaanbieders; en (4) de gevolgen voor de corporate governance, mededinging en financiële stabiliteit in de Unie.



Post 12 02 77 11 — Proefproject — Studie naar de haalbaarheid van een Europees activaregister in het kader van de bestrijding van witwaspraktijken en belastingontduiking




Toelichting:Zoals recente media-onthullingen over belastingconstructies en witwaspraktijken zoals de Panama en Paradise Papers hebben laten zien, maken offshore structuren zoals vennootschappen, trusts en stichtingen, en financiële instrumenten die in of via andere rechtsgebieden worden gehouden, het mogelijk om niet alleen de daadwerkelijke eigendom van vermogens te verhullen, maar ook de locatie en mogelijkerwijs zelfs het bestaan ervan. Op de korte tot middellange termijn betekent dit dat deze vermogens aan belastingheffing ontsnappen, én creëert het een vruchtbare voedingsbodem voor financiële criminaliteit, zoals corruptie, witwaspraktijken, belastingontduiking en -ontwijking, en terrorismefinanciering. Op de lange termijn draagt dit bij aan toenemende ongelijkheid aangezien ongeveer 50 % van de vermogens die offshore worden verborgen en niet aan de autoriteiten worden gemeld, toebehoren aan de rijkste mensen ter wereld (de 0,01 %). Het ligt derhalve voor de hand aan te nemen dat niet-belaste offshore vermogens één van de belangrijkste oorzaken zijn van ongelijk verdeelde rijkdom.

In het verleden zijn een aantal initiatieven ontplooid om de aldus verborgen gehouden vermogens boven water te krijgen, in het bijzonder op Europees niveau. Veel lidstaten beschikken over registers, er is overeenstemming bereikt over de richtlijn inzake administratieve samenwerking en het automatisch onderling uitwisselen van financiële informatie (waaronder over bankrekeningen), en met de herziening van de antiwitwasrichtlijn zullen ze op korte termijn allemaal beschikken over publieke registers van uiteindelijke begunstigden van ondernemingen en trusts, waar iedereen met een legitiem belang toegang toe heeft.

Toch zijn er, wat het belasten van vermogens in de Europese Unie en de bestrijding van witwaspraktijken betreft, nog leemten wat de beschikbaarheid van belangrijke informatie aangaat. Het zou goed zijn indien we erin slaagden op het niveau van de 28 lidstaten tot een minder versnipperde aanpak te komen. De Europese Unie moet nadenken over de haalbaarheid van en de mogelijkheden voor de oprichting van een EU-breed register met gedetailleerde informatie over de eigendom van bepaalde soorten activa, teneinde voor de noodzakelijke verbindingen tussen de bestaande transparantiemechanismen te zorgen en over nieuwe, essentiële informatie te beschikken die nodig is voor de bestrijding van belastingontduiking en witwaspraktijken.

De Commissie moet in het kader van dit proefproject onderzoeken op welke wijze zo volledig mogelijke informatie over uiteindelijke begunstigden bijeen gebracht en onderling verbonden kan worden (bijvoorbeeld van kadasters, over vennootschappen, trusts en stichtingen, en van centrale effectenbewaarbedrijven) en in kaart brengen op welke gebieden nog meer moet worden gedaan (ontwerp, toepassingsgebied, capaciteitsbeperkingen) voor een dergelijk EU-register. De Commissie moet in het bijzonder bekijken wat de mogelijkheden zijn om ook andere activa in het register in kwestie op te nemen (bijvoorbeeld bitcoins, kunst, goud, en onroerend goed), identificeren wat de IT-vereisten voor een dergelijk register zijn en rekening houden met privacy-overwegingen.

Een ander doel van het proefproject is om, op basis van de bestaande (publieke en niet-publieke) informatie en uitwisselingen met deskundigen op de relevante gebieden (belastingen, corruptie, witwaspraktijken, financiële markten, IT, wetgeving), aanbevelingen te formuleren voor de mogelijke oprichting van een activaregister, dat in de toekomst, mits aan een aantal technische en politieke voorwaarden wordt voldaan, in een beleidsactie kan worden omgezet.



Artikel 13 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Regionaal beleid en stadsontwikkeling”



66 292 226 66 066 420 66 292 226 66 292 226 65 569 562




2 106 282 2 021 907 2 106 282 2 106 282 2 106 282

Artikel 13 01 03 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Regionaal beleid en stadsontwikkeling”



4 348 615 4 190 550 4 348 615 4 348 615 4 348 615

Artikel 13 03 60 — Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO) — Minder ontwikkelde regio’s — Doelstelling investeren in groei en werkgelegenheid



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen20 801 122

93418 613 726

29320 801 122

93418 613 726

29320 801 122

93419 791 849

89920 801 122

93418 613 726

29320 801 122

93418 613 726

293

Artikel 13 03 61 — Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO) — Overgangsregio’s — Doelstelling investeren in groei en werkgelegenheid




Artikel 13 03 62 — Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO) — Meer ontwikkelde regio’s — Doelstelling investeren in groei en werkgelegenheid




Post 13 03 64 01 — Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO) — Europese territoriale samenwerking





Post 13 03 77 27 — Proefproject — Bevordering van partnerschappen tussen steden op mondiale schaal voor de uitvoering van de nieuwe stedelijke agenda (New Urban Agenda, NUA) van de Verenigde Naties, met bijzondere nadruk op samenwerking inzake kwesties en beleid in verband met de circulaire economie, alsmede luchtkwaliteit, energietransitie en integratie van migranten en vluchtelingen




Toelichting:Het EU-beleid inzake stedelijke ontwikkeling en de internationale samenwerking op het gebied van stedelijk beleid boeken vooruitgang met betrekking tot thema's als slimme steden, afvalbeheer en aanpassing aan de klimaatverandering. Andere thema's blijken veel minder onderzocht te zijn. Dit PP (deze VA) is bedoeld om te onderzoeken welke ervaring wereldwijd is opgedaan en inzicht te krijgen in de beste praktijken met betrekking tot vier thema's inzake duurzame stedelijke ontwikkeling die relatief veronachtzaamd zijn, hoewel zij van cruciaal belang zijn voor de levenskwaliteit in steden binnen en buiten de EU. Het gaat om thema's waar steden overal ter wereld, ook in minder welvarende landen, veel ervaring te bieden hebben aan steden in de EU. Een fundamenteel belangrijk terrein, waar steden in de EU veel te leren hebben van steden buiten de EU, is bijvoorbeeld de circulaire economie. Janez Potocnik, voormalig lid van de Europese Commissie en nu medevoorzitter van het Internationale Panel voor hulpbronnen van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP), heeft gezegd dat de overgang naar een circulaire economie niet alleen noodzakelijk is, maar onontkoombaar. De circulaire economie is bijgevolg een van de vier belangrijkste terreinen waar we de nieuwe praktijken waarmee internationaal ervaring is opgedaan, moeten onderzoeken, zodat zij vervolgens als voorbeeld kunnen fungeren voor toekomstige EU-programma's inzake stedelijke ontwikkeling in het kader van het cohesiebeleid. Om deze samenwerking tot een succes te maken is het belangrijk dat de belanghebbenden binnen en buiten de EU erbij worden betrokken, met name de onderzoeksgemeenschap en de particuliere sector.


Post 13 03 77 28 — Voorbereidende actie — Spin-off van het Adriatisch-Ionisch Netwerk van universiteiten, regio's, kamers van koophandel en steden (AI-NURECC)




Toelichting:De voorbereidende actie bouwt voort op het succes van het proefproject onder de titel "Europese strategie voor de Adriatische en Ionische regio (Eusair) — ontwikkeling en voorbereiding van initiatieven en projecten met echte meerwaarde voor de regio als geheel".

Bij het initiatief inzake het Adriatisch-Ionisch Netwerk van universiteiten, regio's, kamers van koophandel en steden (AI-NURECC) zijn de voornaamste belanghebbenden van de Adriatisch-Ionische regio's betrokken, die zich gezamenlijk hebben ingespannen om de uitvoering te ondersteunen van de Europese strategie voor de Adriatische en Ionische regio (Eusair), om de


belangrijkste doelstellingen en mogelijkheden van de Eusair naar zich toe te trekken, op regionaal en lokaal niveau, en om de goede uitvoering van het actieplan te bevorderen.

Het AI-NURECC-initiatief wordt gecoördineerd door de CPMR, met de steun van vier partners in het gebied: de Adriatisch-Ionische Euregio (AIE), het Forum van Adriatische en Ionische steden (Forum of Adriatic and Ionian Cities, FAIC), het Forum van de Adriatische en Ionische kamers van koophandel, en UniAdrion.

Het aanvankelijke AI-NURECC-initiatief had een looptijd van 18 maanden (tot najaar 2018) en uit de feedback van belanghebbenden en deelnemers is gebleken dat een tweede initiatief van langere duur nodig is.

De looptijd van de spin-off van het AI-NURECC-initiatief zal 36 maanden bedragen.

De spin-off van het AI-NURECC-initiatief is gericht op:

het versterken van de toe-eigening door de regionale en lokale overheden van de belangrijkste doelstellingen en mogelijkheden van de Eusair, met bevordering van een efficiënte participerende bottom-upaanpak;

het bevorderen van de ontwikkeling van duurzaam toerisme, met focus op de acht prioritaire activiteiten voor de TSG 4 die geïdentificeerd zijn in het rapport over de nationale toerismestrategieën in het kader van de Eusair met het oog op de vaststelling van gemeenschappelijke prioriteiten en acties in verband met het Eusair-actieplan - peiler IV (duurzaam toerisme); de ondersteuning van de uitvoering van de activiteiten in samenwerking met de TSG 4-leden;

het stimuleren van netwerken met diverse spelers en samenwerking tussen vertegenwoordigers van de particuliere en publieke sector en het maatschappelijk middenveld met het oog op:

bevordering van de coördinatie tussen EU-, nationale, regionale en lokale beleidsmaatregelen ter ontwikkeling van de circulaire economie;

werkzaamheden met betrekking tot territoriale uitdagingen in specifieke Adriatische en Ionische gebieden (bergen, eilanden en dunbevolkte gebieden), waarbij de Eusair wordt gekoppeld aan de nieuwe territoriale agenda en het regionale niveau wordt ondersteund met betrekking tot specifieke territoriale uitdagingen (bestaande platforms, jongeren in gebieden met territoriale uitdagingen) met het oog op de totstandbrenging van een dialoog;

vergroting van de vaardigheden en kennis van jongeren, studenten en overheidsfunctionarissen, met inbegrip van degene die wonen in gebieden met territoriale problemen;

bevordering van de pijleroverschrijdende Eusair-thema's: onderzoek en innovatie, ontwikkeling van kmo's en capaciteitsopbouw. Bedoeling is ondersteuning te bieden voor ondernemerschap, transnationale clusters en activiteiten in verband met digitale-innovatiehubs in het kader van de Eusair, alsmede een bijdrage te leveren aan de verspreiding en versterking van de bestaande RIS3-platforms en eventueel het realiseren van nieuwe.

Het mogelijk maken van synergieën met de TSG's van de Eusair;

Het bevorderen van synergieën met andere initiatieven (WestMED, BLueMed) en andere macroregionale strategieën (EUSDR, EUSBSR, EUSALP).

De doelgroepen van de spin-off van het AI-NURECC-initiatief zijn:

actoren van regionale en lokale overheden;

universiteiten, instellingen voor beroepsonderwijs en -opleiding, studenten en studentenverenigingen;


jongeren en jonge werklozen;

agentschappen voor regionale of plaatselijke ontwikkeling;

kamers van koophandel;

kleine en middelgrote ondernemingen;

creatieve en culturele sectoren;

particuliere investeerders;

eiland-, plattelands- en berggemeenschappen en -netwerken.

De door de spin-off van het AI-NURECC-initiatief ondernomen activiteiten zijn:

de organisatie van opleidingsseminars van AI-NURECC, met focus op diverse thematische gebieden en op de horizontale kwesties (duurzaam toerisme, blauwe groei, ontwikkeling van kmo's, O&I enz.);

de aanpak van kwesties in verband met RIS3, innovatie en de ontwikkeling van kmo's in het kader van de strategie;

de oprichting van het AI-NURECC-beurzenfonds (6 maanden gratis stage in een innoverend Adriatisch-Ionisch bedrijf);

de ontwikkeling van specifieke studies (bv. over de wijze waarop uitdagingen kunnen worden aangepakt die de ontwikkeling belemmeren van een duurzaam cruisetoerisme in de Adriatisch-Ionische regio, maritieme westelijke zijderoutes, indicatoren en datacollecties voor de eilanden van de Eusair enz.).

De territoriale reikwijdte van de spin-off van het AI-NURECC-initiatief is:

de Eusair-macroregio.

De activiteiten moeten waar mogelijk gericht zijn op en uitgevoerd worden in Adriatisch-Ionische gebieden met specifieke uitdagingen (bv. bergen, eilanden en dunbevolkte gebieden).

Gezien de activiteiten die de spin-off van het AI-NURECC-initiatief beoogt te realiseren, worden naast de partners van het AI-NURECC-initiatief ook geassocieerde partners bij de activiteiten betrokken voor de uitvoering van specifieke acties.


Post 13 03 77 29 — Voorbereidende actie — De Europese strategie voor de Adriatische en Ionische regio (Eusair): ontwikkeling en voorbereiding van initiatieven en projecten ter ondersteuning van multilevel governance en partnerschappen met meerwaarde voor de regio




Toelichting:Deze voorbereidende actie beoogt de organisatie en ontwikkeling van:

doeltreffende multilevel governance bij de verwezenlijking van de doelstellingen van de Europese strategie voor Eusair;


capaciteitsopbouw bij de belangrijkste uitvoerders van de Eusair, als voorwaarde voor de doeltreffende tenuitvoerlegging van het Eusairactieplan;

ontwikkeling, voorbereiding en feitelijke uitvoering van initiatieven en projecten met een reële macroregionale meerwaarde;

bewustmakingsinitiatieven, ondersteuning van partnerschappen van ngo's en lokale en regionale overheden, culturele evenementen, opleidingsprogramma's en/of seminars voor burgers en met name voor jongeren in de regio, met als doel het creëren van eigen inbreng met betrekking tot de Eusair, het benadrukken van de gedeelde regionale identiteit en het bevorderen van partnerschappen en netwerken in de regio. Bij deze programma's moet nadruk worden gelegd op burgerschapsvorming, transnationaal ondernemerschap, mogelijkheden voor culturele evenementen en betrekkingen van goed nabuurschap en zij moeten de effectieve integratie in de EU helpen te bevorderen van kandidaat-landen en potentiële kandidaat-landen voor het EU-lidmaatschap;

steunverlening aan internationale verenigingen van regio's, steden, kamers van koophandel, universiteiten, havenautoriteiten en andere instanties die erop gericht zijn de uitvoering van de strategie verder te verbeteren.


Post 13 03 77 30 — Proefproject — BEST Cultuur: programma ter ondersteuning van de culturele diversiteit in de Europese overzeese gebiedsdelen




Toelichting:Op cultureel gebied leveren de ultraperifere gebieden en landen en gebieden overzee (LGO) een onschatbare bijdrage aan de Unie. Dit komt met name tot uitdrukking in het feit dat de Unesco twee culturele praktijken van deze gebieden, het Malya van Réunion en het Gwoka van Guadeloupe, heeft aangemerkt als immaterieel werelderfgoed.

De specifieke aanpak van de EU voor de ultraperifere gebieden, regio’s en gebieden overzee moet eveneens de basis vormen voor de totstandkoming van een initiatief tot behoud van de identiteit en de culturele verscheidenheid van deze regio’s, dat primair ten goede moet komen aan de inheemse volkeren van Europa, zoals de Indianen in Guyana.

Het Best Culture-proefproject voert naar het voorbeeld van het BEST-programma ter bevordering en ondersteuning van biodiversiteit en ecosysteemdiensten een mechanisme in dat is gericht op ultraperifere gebieden en landen en gebieden overzee, met het oog op behoud en bevordering van de plaatselijke en inheemse cultuur, en biedt een middel voor de overdracht van plaatselijke kennis en volkskunst en -gebruiken, die in overzeese gemeenschappen als samenbindende factor fungeren. In het kader van het project zal een financieringsmechanisme worden opgezet ter instandhouding, ondersteuning en bevordering van de lokale culturele rijkdom van de ultraperifere gebieden en de LGO’s, alsook ter promotie van deze gebieden en volkeren, en de totstandbrenging van culturele uitwisseling tussen deze gebieden onderling en met de Europese Unie.

Het proefproject heeft betrekking op alle levende tradities en uitdrukkingen die van de voorouders zijn geërfd en die aan de nakomelingen worden doorgegeven, zoals mondelinge tradities,


uitvoerende kunsten, artistieke, sociale, rituele gebruiken en feestelijke evenementen, de kennis en gebruiken met betrekking tot de natuur en het universum, en de kennis en knowhow die nodig zijn voor traditionele ambachten. Het proefproject beslaat het gehele geografische gebied van de ultraperifere gebieden en landen en gebieden overzee, met inbegrip van Groenland. Elke persoon of organisatie die zich in het geografische gebied bevindt kan deelnemen aan het proefproject, mits zij met hun maatregelen in eerste instantie waarborging en bevordering van de traditionele cultuur van ultraperifere gebieden en landen en gebieden overzee beogen.

Andere Europese programma's, zoals Creatief Europa, kunnen de doelstelling van het proefproject aanvullen, te weten de waarborging van de traditionele cultuur, en kunnen bijvoorbeeld worden ingezet voor de verspreiding van culturele kennis en praktijken in de hele EU via Europese communicatienetwerken en -media.

Door meer nadruk te leggen op de identiteit en de geschiedenis van de overzeese gebieden, die tevens nauw verweven zijn met de identiteit en de geschiedenis van het Europese vasteland, draagt het proefproject ertoe bij dat de bekendheid van de Europese overzeese gebieden verder bevorderd wordt. Het EU-motto "In verscheidenheid verenigd" komt dan ook volledig tot uitdrukking wanneer de plaatselĳke culturen van de afgelegen Europese gebieden onder de aandacht worden gebracht. Tevens worden zo bepaalde vooroordelen weggenomen.


Artikel 13 04 60 — Cohesiefonds — Doelstelling investeren in groei en werkgelegenheid



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen10 064 646

374 8 300 000 000 10 064 646 374 8 300 000 000 10 064 646

374 8 825 334 142 10 064 646 374 8 300 000 000 10 064 646

374 8 300 000 000

Post 13 04 61 01 — Cohesiefonds — Operationele technische bijstand




Toelichting:Dit krediet dient ter ondersteuning van maatregelen op het gebied van voorbereiding, toezicht, technische bijstand, evaluatie, audit en controle, alsook van het publicrelationsprogramma, die voor de uitvoering van Verordening (EU) nr. 1303/2013 nodig zijn, zoals bepaald in de artikelen 58 en 118 van die verordening.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 1300/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 inzake het Cohesiefonds en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1084/2006 van de Raad (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 281).

Verordening (EU) nr. 1303/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 houdende gemeenschappelijke bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds, het Cohesiefonds, het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij en algemene bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds,

14283/19 ADD 5 sp 100ECOMP.2.A NL

het Cohesiefonds en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 320).

Artikel 13 06 01 — Bijstand aan lidstaten in het geval van een grote natuurramp die ernstige gevolgen heeft voor de levensomstandigheden van de burgers, het natuurlijke milieu of de economie






13 06 01 50 000 000 50 000 000 50 000 000 50 000 000 50 000 000 50 000 000 50 000 000 50 000 000 50 000 000 50 000 000Reserve 50 000 000 50 000 000

Totaal 50 000 000 50 000 000 50 000 000 50 000 000 50 000 000 50 000 000 100 000 000 100 000 000 50 000 000 50 000 000

Toelichting:Dit artikel dient voor de opname in de begroting van kredieten voor de beschikbaarstelling van middelen uit het Solidariteitsfonds van de Europese Unie in geval van grote of regionale rampen in de lidstaten. Bij natuurrampen moet hulp worden geboden aan de betrokken lidstaten, met een deadline voor het gebruik van de toegekende financiële hulp en de verplichting voor de begunstigde landen om het gebruik van de ontvangen hulp te verantwoorden. Ontvangen hulp die vervolgens wordt verrekend met betalingen door derde partijen of die het uiteindelijke schadebedrag overschrijdt, moet worden teruggevorderd.

Met uitzondering van de voorschotten zal de toewijzing van de kredieten worden uitgevoerd door middel van kredietoverschrijvingen uit de reserve of door middel van een gewijzigde begroting in geval van ontoereikende kredieten in de reserve, gelijktijdig met de beslissing over de beschikbaarstelling van middelen uit het Solidariteitsfonds van de Europese Unie.

Rechtsgronden:Verordening (EG) nr. 2012/2002 van de Raad van 11 november 2002 tot oprichting van het Solidariteitsfonds van de Europese Unie (PB L 311 van 14.11.2002, blz. 3).

Verordening (EU, Euratom) nr. 1311/2013 van de Raad van 2 december 2013 tot bepaling van het meerjarig financieel kader voor de jaren 2014-2020 (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 884), en met name artikel 10.

Referentiebesluiten

Door de Commissie op 4 september 2019 ingediend voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2012/2002 van de Raad om financiële steun te verlenen aan lidstaten om de ernstige financiële lasten te dragen als gevolg van een terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie zonder akkoord (COM(2019) 399).

Artikel 13 06 02 — Bijstand aan toetredingslanden in het geval van een grote natuurramp die ernstige gevolgen heeft voor de levensomstandigheden van de burgers, het natuurlijke milieu of de economie



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.

Toelichting:Dit artikel dient voor de opname in de begroting van kredieten voor de beschikbaarstelling van middelen uit het Solidariteitsfonds van de Europese Unie in geval van grote of regionale rampen in landen die verwikkeld zijn in toetredingsonderhandelingen met de Unie. Bij natuurrampen kan hulp

14283/19 ADD 5 sp 101ECOMP.2.A NL

worden geboden aan de betrokken landen, met een deadline voor het gebruik van de toegekende financiële hulp en de verplichting voor de begunstigde landen om het gebruik van de ontvangen hulp te verantwoorden. Ontvangen hulp die vervolgens wordt verrekend met betalingen door derde partijen of die het uiteindelijke schadebedrag overschrijdt, moet worden teruggevorderd.

Rechtsgronden:Verordening (EG) nr. 2012/2002 van de Raad van 11 november 2002 tot oprichting van het Solidariteitsfonds van de Europese Unie (PB L 311 van 14.11.2002, blz. 3).

Verordening (EU, Euratom) nr. 1311/2013 van de Raad van 2 december 2013 tot bepaling van het meerjarig financieel kader voor de jaren 2014-2020 (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 884), en met name artikel 10.

Artikel 13 07 01 — Financiële steun ten behoeve van de bevordering van de economische ontwikkeling van de Turks-Cypriotische gemeenschap




Artikel 13 08 01 — Steunprogramma voor structurele hervormingen — Operationele technische bijstand overgeschreven van rubriek 1b (ESF, EFRO en CF)




Artikel 14 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Belastingen en douane-unie”



52 015 810 51 790 004 52 015 810 52 015 810 51 448 776




5 589 707 5 505 332 5 589 707 5 589 707 5 589 707

Artikel 14 01 03 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie voor het beleidsterrein „Belastingen en douane-unie”



3 412 116 3 254 051 3 412 116 3 412 116 3 412 116

Artikel 14 02 01 — Ondersteuning van de werking en de modernisering van de douane-unie




Post 14 03 77 04 — Voorbereidende actie — EU-observatorium Belastingen en Financiële Criminaliteit - Opbouw van capaciteit ter ondersteuning van de beleidsvorming op het niveau van de Unie op het gebied van belastingen




14283/19 ADD 5 sp 102ECOMP.2.A NL

Toelichting:Het grote aantal onthullingen van gevallen van witwassen, belastingontduiking en belastingontwijking de afgelopen jaren heeft het vertrouwen van de Europese burgers, ondernemingen en vakbonden in de robuustheid en billijkheid van de EU-regels voor de aanpak van deze verschijnselen een flinke knauw gegeven. We weten dat drie van de vier burgers verwachten dat de Europese Unie meer doet op het gebied van belastingen; tegen deze achtergrond is het cruciaal ervoor te zorgen dat bij het ontwikkelen van initiatieven gericht op het versterken van de Europese regels voor de bestrijding van financiële criminaliteit, belastingontduiking en belastingontwijking rekening wordt gehouden met de publieke belangen en de belangen van alle betrokken partijen.

Deze voorbereidende actie behelst de oprichting van een gespecialiseerd en onafhankelijk observatorium voor belastingen en financiële criminaliteit, met als voornaamste taken:

– het ontwikkelen van een algemeen toegankelijke databank met betrekking tot belastingontduiking en belastingontwijking in de EU, en met betrekking tot de resultaten van beleidshervormingen op deze gebieden;

– het op een gebruiksvriendelijke manier verspreiden van de beschikbare gegevens, en het brede publiek informeren over vraagstukken in verband met billijke belastingen, waaronder hieraan gerelateerde kwesties zoals antiwitwasregels, voor ondernemingen, afzonderlijke belastingbetalers en het brede publiek;

– het aanbieden van secretariaats- en managementfuncties voor een toekomstig (dus nog op te richten) multistakeholderforum van deskundigen; het forum moet onder andere een vraagbaakfunctie vervullen en methodologische adviezen verstrekken op de gebieden belastingen en financiële criminaliteit;

– het leveren van bewijs van en het doen van aanbevelingen in verband met de bestrijding van belastingontduiking, belastingontwijking en financiële criminaliteit, op basis van de werkzaamheden van het forum;

– contacten onderhouden met internationale organisaties en nationale overheden over kwesties die verband houden met de beleidsvorming van de EU op het gebied van belastingen en de bestrijding van het witwassen van geld (d.w.z. de wetgeving ter bestrijding van het witwassen van geld is noodzakelijk om belastingontduiking tegen te gaan)

– het onderhouden van contacten met internationale organisaties en nationale autoriteiten over vraagstukken met betrekking tot de ontwikkeling van Europees beleid op de gebieden belastingen en bestrijding van witwaspraktijken (antiwitwaswetgeving is nodig om belastingontduiking aan te pakken).

Gezien de rol van dit observatorium moet het Directoraat-Generaal (DG) TAXUD van de Commissie met de implementatie van deze voorbereidende actie belast worden, in nauwe samenwerking met andere relevante DG's.


14283/19 ADD 5 sp 103ECOMP.2.A NL

Artikel 15 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Onderwijs en cultuur”



49 284 670 49 058 864 49 284 670 49 284 670 48 747 408




3 597 501 3 513 126 3 597 501 3 597 501 3 597 501

Artikel 15 01 03 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Onderwijs en cultuur”



3 232 959 3 074 894 3 232 959 3 232 959 3 232 959

Artikel 15 01 61 — Kosten van stages voor afgestudeerden bij de instelling



13 397 000 8 597 000 13 397 000 13 397 000 13 267 000

Post 15 02 01 01 — Bevordering van uitmuntendheid en samenwerking in de Europese onderwijs- en opleidingssector en het belang daarvan voor de arbeidsmarkt




Toelichting:In overeenstemming met de algemene doelstelling van het programma Erasmus+ en meer bepaald de doelstellingen van het strategisch kader voor Europese samenwerking op het gebied van onderwijs en opleiding (ET 2020), alsmede ter ondersteuning van de duurzame ontwikkeling op het gebied van hoger onderwijs in derde landen, worden met dit krediet de volgende specifieke doelstellingen op het gebied van onderwijs en beroepsopleiding nagestreefd:

– een verhoging van het niveau van kerncompetenties en vaardigheden, met bijzondere aandacht voor hun relevantie voor de arbeidsmarkt en hun bijdrage aan een hechtere samenleving, met name door het creëren van meer mogelijkheden voor leermobiliteit en door intensievere samenwerking tussen de wereld van onderwijs en opleiding en de wereld van het werk;

– bevordering van kwaliteitsverbeteringen, excellentie op het gebied van innovatie en internationalisering op het niveau van onderwijs- en opleidingsinstellingen, met name door nauwere transnationale samenwerking tussen aanbieders van onderwijs en opleidingen en andere belanghebbenden;

– bevordering van het ontstaan en ruimere bekendheid van een Europese ruimte voor een leven lang leren, het aanvullen van beleidshervormingen op nationaal niveau en ondersteuning van de modernisering van onderwijs- en opleidingsstelsels, met name door sterkere beleidssamenwerking, verbetering van de toepassing van instrumenten van de Unie voor transparantie en erkenning en de verspreiding van goede praktijken;

– versterking van de internationale dimensie van onderwijs en beroepsopleiding, met name door samenwerking tussen instellingen in de Unie en in derde landen op het gebied van beroepsonderwijs en beroepsopleiding (VET) en in het hoger onderwijs, door de aantrekkelijkheid van de Europese instellingen voor hoger onderwijs te vergroten en door ondersteuning van de externe actie van de Unie, inclusief haar ontwikkelingsdoelstellingen,

14283/19 ADD 5 sp 104ECOMP.2.A NL

door de mobiliteit en de samenwerking tussen de instellingen voor hoger onderwijs in de Unie en in derde landen te bevorderen en door doelgerichte opbouw van capaciteit in derde landen;

– verbetering van het onderwijs in en het leren van talen en bevordering van taalkundige verscheidenheid en intercultureel bewustzijn in de Unie, inclusief minderheidstalen en bedreigde talen;

– ondersteuning van gratis openbaar onderwijs van hoge kwaliteit op zodanige wijze dat voorkomen wordt dat leerlingen op financiële gronden de toegang tot onderwijs wordt ontnomen of gedwongen worden om, ongeacht het niveau, het onderwijs te verlaten, met bijzondere aandacht voor de eerste schooljaren, teneinde vroegtijdig schoolverlaten tegen te gaan en er voor te zorgen dat kinderen uit de minst bevoorrechte lagen van de bevolking volledig geïntegreerd kunnen worden;

– bevordering van Erasmus+ onder alle burgers en generaties, onder meer door het aanbieden van activiteiten op het gebied van onderwijs en uitwisseling van ervaringen aan senioren, met het oog op de opbouw en versterking van de Europese identiteit.


Ontvangsten die voortvloeien uit de bijdragen van kandidaat-lidstaten, en indien van toepassing van de potentiële kandidaten van de Westelijke Balkan, voor deelname aan programma’s van de Unie, en die zijn geboekt op post 6 0 3 1 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten, volgens dezelfde verhouding als die tussen het voor het administratieve beheer toegestane bedrag en de totale kredieten voor het programma, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement.

Ontvangsten die voortvloeien uit de bijdragen van de landen die onder het Europees nabuurschapsbeleid vallen, volgens de procedures die met die landen worden overeengekomen ingevolge de kaderovereenkomsten die in hun deelname aan programma’s van de Unie voorzien, en die zijn geboekt op post 6 0 3 3 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten, volgens dezelfde verhouding als die tussen het voor het administratieve beheer toegestane bedrag en de totale kredieten voor het programma, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement.

Ontvangsten die voortvloeien uit de bijdragen van de Zwitserse Bondsstaat voor deelname aan de programma’s van de Unie en die zijn geboekt op post 6 0 3 3 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot het opvoeren van extra kredieten overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement.

Terugbetalingen aan de Commissie van financiële instrumenten overeenkomstig artikel 209, lid 3, van het Financieel Reglement, met inbegrip van terugbetaald kapitaal, vrijgegeven zekerheden en aflossingen van de hoofdsom van leningen, die zijn geboekt onder post 6 4 1 1 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten overeenkomstig artikel 21, lid 3, onder f), en artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.

De totale bestemmingsontvangsten die uit hoofde van de posten 6 0 3 1 en 6 0 3 3 van de staat van ontvangsten zijn ontvangen, worden geraamd op ongeveer 125 000 000 EUR.

14283/19 ADD 5 sp 105ECOMP.2.A NL

Overeenkomstig artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement kunnen bestemmingsontvangsten die uit hoofde van post 6 6 0 0 van de staat van ontvangsten zijn ontvangen, aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van dit artikel.

Het overeenkomstige bedrag wordt geraamd op ongeveer 35 000 000 EUR.

Dit krediet moet tevens worden gebruikt voor de uitvoering van initiatieven in het kader van het programma Erasmus+ om de werkzaamheden op het gebied van sociale inclusie en non-discriminatie voort te zetten.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 1288/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 tot vaststelling van „Erasmus+”: het programma van de Unie voor onderwijs, opleiding, jeugd en sport en tot intrekking van Besluiten nr. 1719/2006/EG, nr. 1720/2006/EG en nr. 1298/2008/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 50).

Post 15 02 01 02 — Bevordering van uitmuntendheid en samenwerking op het gebied van de Europese jeugd en de participatie van jongeren aan het Europees democratisch leven




Artikel 15 02 02 — Stimulering van excellentie in onderwijs- en onderzoeksactiviteiten op het gebied van Europese integratie door middel van de Jean Monnet-activiteiten in de hele wereld




Artikel 15 02 10 — Speciale jaarlijkse evenementen - Europees Olympisch Jeugdfestival



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen3 000 000 2 250 000

Toelichting:Het Europees Olympisch Jeugdfestival (EYOF) is het grootste Europese multisportevenement voor jonge sporters tussen 14 en 18 jaar. De winter- en zomerfestivals worden om de twee jaar georganiseerd door de Europese Olympische Comités (EOC), onder auspiciën van het Internationaal Olympisch Comité (IOC). Zo'n vijftig Europese Nationale Olympische Comités, waaronder alle EU-landen, sturen delegaties naar deze festivals van één week die in het teken staan van de Europese jeugd, cultuur en sport. Naast de officiële teamleden zorgen meer dan 2 000 vrijwilligers (spellenmakers) ervoor dat de evenementen een succes worden. Na dit eerste contact met een belangrijke multisportwedstrijd op het EYOF zijn de Olympische Spelen voor veel jonge sporters de volgende stap. Het EYOF is echter veel meer dan een sportwedstrijd: het evenement draagt bij tot de ontwikkeling van de toekomst van Europa — d.w.z. de jeugd — door hun de waarden en idealen van het Olympisch Handvest bij te brengen en hen te leren en te motiveren om aan sport te doen en een gezonde levensstijl aan te nemen.

Er doen ongeveer 3 600 jongeren en andere delegatieleden mee aan het zomerfestival; de wintereditie telt circa 1 600 deelnemers. Het winterfestival 2021 vindt plaats van 6 tot en met 13 februari 2021 in Vuokatti, Finland. De jonge sporters zullen het er in negen disciplines tegen elkaar opnemen: alpineskiën, biatlon, langlaufen, kunstrijden, ijshockey, noordse combinatie, shorttrack, schansspringen en snowboarden. De zomereditie van 2021 heeft plaats van 24 juli tot en met 1

14283/19 ADD 5 sp 106ECOMP.2.A NL

augustus in Banská Bystrica, Slowakije, en op het programma staan de volgende tien disciplines: turnen, atletiek, basketbal, wielersport, handbal, judo, zwemmen, tennis, triatlon en volleybal.

Post 15 02 77 20 — Voorbereidende actie — DiscoverEU: Gratis reispas voor Europeanen die 18 jaar worden



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. 13 000 000 p.m. 13 000 000 25 000 000 25 500 000 p.m. 13 000 000 25 000 000 19 250 000

Toelichting:Deze voorbereidende actie dient als follow-up van het eerste project uit 2018 dat een test was voor de opzet van een volwaardig programma waarbij alle Europeanen die 18 jaar worden een gratis reispas krijgen. Het doel is niet alleen om hen de kans te geven de culturele diversiteit van Europa te leren kennen, maar vooral ook om jongeren beter met de Europese identiteit te verbinden en hen bewuster te maken van de kernwaarden van de Unie.

Als gevolg van een lage koopkracht, culturele belemmeringen en een gebrek aan inclusieve en gerichte projecten heeft een aanzienlijk aantal zeer jonge Europeanen nooit of zelden gereisd binnen Europa. Dit is met name het geval in bepaalde regio's van Europa en in gezinnen met een laag inkomen. Hoewel er in het kader van het onderwijs uitwisselingsprogramma's bestaan waar een groot aantal Europeanen gebruik heeft van kunnen maken, is de EU er nog niet in geslaagd een eenvoudig en inclusief instrument in het leven te roepen waarmee elke Europeaan, ongeacht de sociale of onderwijsachtergrond, een reiservaring zou kunnen opdoen die bevorderend is voor de ontwikkeling van een Europese identiteit, die mensen vertrouwd zou maken met een duurzame en schone vervoerswijze en hen in contact zou brengen met andere culturen.

Het Europees Parlement heeft zich herhaaldelijk voorstander getoond van het initiatief DiscoverEU met het argument dat de jongere generatie door het initiatief, mits het een groot geografisch bereik heeft en steeds wordt gekoppeld aan educatieve en culturele doelstellingen, de kans zou krijgen het vrij verkeer van personen aan den lijve te ondervinden door op milieuvriendelijke wijze te reizen.

De eerste fases van het oorspronkelijke project zijn in 2018 van start gegaan, met als doel om na te gaan onder welke voorwaarden het project het best kon slagen. Er kan voortgebouwd worden op de ervaringen van de beginfase, zodat meer jongeren van het project kunnen profiteren. Om dit te bereiken moeten de volgende hoofddoelen worden nagestreefd:

Belangrijkste vereisten:

De Commissie moet voortbouwen op het eerste jaar van uitvoering van de voorbereidende actie: De voorbereidende actie moet echter worden gezien als een unieke en onafhankelijke actie, met name gericht op jongeren die momenteel niet onder een EU-programma vallen.

Daarom mag de voorbereidende actie geen gevolgen hebben voor programma’s zoals Erasmus+.

De voorbereidende actie is bedoeld voor jongeren uit alle lidstaten ongeacht of zij deel uitmaken van het Interrailnetwerk (momenteel vallen vijf lidstaten buiten het netwerk: Estland, Letland, Litouwen, Malta en Cyprus).

Actiepunten:

– onderhouden van contacten met en erbij betrekken van de belanghebbenden in verband met de producten die aangeboden worden aan de Europeanen die 18 jaar worden;

– vaststellen hoeveel jongeren een pas zouden kunnen krijgen;

– aankopen van passen;

14283/19 ADD 5 sp 107ECOMP.2.A NL

– verdelen van de passen onder de begunstigden;

– nauwkeurig vormgeven aan de DiscoverEU-pas om tegemoet te komen aan de reispatronen van jongeren (waar en hoe lang geldig, seizoensvoorwaarden, budgettaire en tijdsbeperkingen, capaciteit);

– het systeem gebruikersvriendelijker maken voor 18-jarigen die een pas aanvragen;

– verbeteren van het selectieproces om te bepalen wie gebruik kan maken van de voorbereidende actie, waaronder het bepalen van criteria, onder meer om alle lidstaten de mogelijkheid te geven deel te nemen, ook de vijf lidstaten die momenteel buiten het Interrailnetwerk vallen, te weten Estland, Letland, Litouwen, Malta en Cyprus, en beter bereiken van andere jongeren dan diegenen die al gebruikmaken van een Europees programma;

– verbeteren van het vouchersysteem voor de verdeling en individualisering van de passen, in nauwe samenwerking met de desbetreffende belanghebbende partijen;

– samen met de desbetreffende belanghebbende partijen onderzoek doen naar regelingen om jongeren te stimuleren bepaalde reistrajecten te volgen waarmee ze echt ervaren wat Europa is (met minder "populaire" bestemmingen);

– verbeteren van de activiteiten om het programma zichtbaarheid te geven, waarbij er met name naar wordt gestreefd het initiatief te koppelen aan een campagne inzake Europese identiteit en waarden;

– ontwikkelen van een methode waarmee de gebruikers hun ervaringen op creatieve en participatieve wijze kunnen delen en volgen (bijvoorbeeld een fotowedstrijd en tentoonstelling van foto's in het Parlement, posts op sociale media).

De voorbereidende actie moet worden uitgevoerd in 2020.

Rechtsgronden:Voorbereidende actie in de zin van artikel 58, lid 2, van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juli 2018 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, tot wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1296/2013, (EU) nr. 1301/2013, (EU) nr. 1303/2013, (EU) nr. 1304/2013, (EU) nr. 1309/2013, (EU) nr. 1316/2013, (EU) nr. 223/2014, (EU) nr. 283/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU en tot intrekking van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 (PB L 193 van 30.7.2018, blz. 1)).

Post 15 02 77 21 — Voorbereidende actie — Uitwisselingen en mobiliteit in de sport



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. 230 244 p.m. 230 244 1 500 000 980 244 p.m. 230 244 1 500 000 605 244

Post 15 02 77 23 — Voorbereidende actie — Toezicht op en coaching van jongeren die het risico lopen te radicaliseren, via sport




Post 15 02 77 28 — Voorbereidende actie — Sport als instrument voor integratie en sociale inclusie van vluchtelingen




14283/19 ADD 5 sp 108ECOMP.2.A NL

Post 15 02 77 29 — Voorbereidende actie — Breedtesportprogramma's en infrastructuurinnovatie




Toelichting:De breedtesport is een terrein met een lange traditie dat zich langzaam ontwikkelt. De samenleving in het algemeen en de behoeften en voorkeuren van mensen op sportgebied zijn echter aan snellere veranderingen onderhevig. Uit participatiecijfers dat er sprake is van een steeds grotere kloof tussen het sportaanbod via traditionele sportorganisaties en de vraag naar sport van individuele personen. De manier waarop sportbonden en -clubs zijn georganiseerd en hun gebrek aan innovatie verhindert hen deze kloof te overbruggen. Dit project zal partijen buiten de traditionele sportstructuur uitdagen om innovatieve oplossingen te ontwikkelen om het sportaanbod aan te passen aan de individuele vraag op alle niveaus en een sportinnovatie-ecosysteem te bieden dat het mogelijk maakt om nieuwe manieren van sporten sneller aan het grote publiek aan te bieden.

Er zijn twee dingen nodig voor een functionerend innovatief ecosysteem van breedtesportorganisaties: nieuwe informele programma's die nieuwe manieren bieden om aan sport te doen, en een flexibele sportinfrastructuur die verschillende soorten sport op één plek kan onderbrengen.

Het doel van deze voorbereidende actie is het in kaart brengen en testen van diverse veelbelovende innovaties in beide categorieën. Om dit te bereiken zullen innovatie-uitdagingen worden georganiseerd die kansrijke innovaties van elke belanghebbende (instelling, bedrijf, start-up, individu(en) of andere partijen) selecteren en belonen, die gedurende een substantiële periode (minimaal zes maanden) kunnen worden geïntroduceerd en getest. De middelen worden geïnvesteerd in informele programma's en nieuwe (kleinschalige) sportinfrastructuur.

Uiteindelijk moeten de innovaties die hun waarde hebben bewezen, worden opgenomen in het ecosysteem van bestaande sportclubs en -infrastructuur. Voorbeelden van informele programma's: 3-tegen-3-voetbal, kruisbestuiving tussen verschillende sporten (zoals fitness en voetbal) en regelmatige plaatselijke minitoernooien. Voorbeelden van nieuwe kleinschalige infrastructuur-innovaties: flexibele systemen voor lijnmarkering op sportvelden en sensoren om aan te geven welke velden beschikbaar zijn en welke momenteel in gebruik zijn. Met succes geteste voorbeelden zullen worden gedeeld met Europese belanghebbenden via een onlineplatform, met de medewerking van Europese bestuursorganen zoals de UEFA.

De actie dient voor het:

ontwikkelen van innovatieve oplossingen van niet-traditionele sporten door het organiseren van innovatiewedstrijden die voor iedereen openstaan;

vergroten van het aantal mensen dat aan sport doet door nieuwe concepten aan te bieden;

verhogen van het gebruik van bestaande sportinfrastructuur.

Verwachte resultaten:

een aantal geteste innovatieve informele programma's kan in het voorstel van breedtesportclubs worden geïntegreerd;

een aantal geteste innovatieve kleinschalige infrastructuurelementen kan in de bestaande sportinfrastructuur worden geïntegreerd;

nieuwe methoden om de sportdeelname te vergroten door middel van innovatie, met positieve effecten op de volksgezondheid en de maatschappelijke integratie;

14283/19 ADD 5 sp 109ECOMP.2.A NL

Leren hoe niet-traditionele belanghebbenden kunnen worden betrokken bij het zorgen voor innovatie in het sportlandschap, die via Europese verenigingsstructuren moet worden gedeeld.

Aangezien de verwachte resultaten van deze actie veranderingen in de bestaande sportinfrastructuur omvatten, komt deze niet in aanmerking voor steun uit hoofde van het Erasmus+-programma.


Post 15 03 01 01 — Marie Skłodowska-Curie-acties — Nieuwe vaardigheden, kennis en innovatie genereren, ontwikkelen en overdragen



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen1 024 532 312 862 725 632 1 024 532 312 862 725 632 1 044 532 312 872 725 632 1 024 532 312 862 725 632 1 032 643 417 865 158 632

Artikel 15 03 05 — Europees Instituut voor innovatie en technologie (EIT) — De kennisdriehoek van hoger onderwijs, onderzoek en innovatie integreren




Artikel 15 04 01 — Versterking van de financiële capaciteit van het mkb en van kleine en zeer kleine organisaties in de Europese culturele en creatieve sectoren, en bevordering van beleidsontwikkeling en nieuwe zakelijke modellen




Artikel 15 04 02 — Subprogramma Cultuur — Grensoverschrijdende acties ondersteunen en transnationale verspreiding en mobiliteit bevorderen




Post 15 04 77 17 — Voorbereidende actie — Europese Cultuurhuizen




Post 15 04 77 18 — Voorbereidende actie — Music Moves Europe: muzikale diversiteit en muzikaal talent in Europa stimuleren




14283/19 ADD 5 sp 110ECOMP.2.A NL

Post 15 04 77 20 — Proefproject — Digitale opsporing van Joodse cultuurgoederen




Post 15 04 77 22 — Voorbereidende actie — Financiering, opleiding, innovatie, octrooiering voor de culturele en creatieve sector (FLIP voor de culturele en creatieve sector)




Toelichting:Deze kredieten zijn bestemd voor de start van een voorbereidende actie.

Culturele diversiteit en het vaststellen van de juiste culturele mix zijn van strategisch belang voor creativiteit en innovatie. De culturele en creatieve sector in Europa biedt werkgelegenheid aan meer dan 12 miljoen mensen, oftewel 7,5 % van de beroepsbevolking in Europa, en genereert ongeveer 509 000 000 000 EUR aan toegevoegde waarde, vooral dankzij de bijdrage van kleine en micro-ondernemingen. De culturele en creatieve sector is een drijvende kracht die Europa een concurrentievoordeel oplevert, met name omdat de sector producten en diensten levert die bevorderend zijn voor de ontwikkeling van de productieparadigma’s van de industrie 4.0.

Deze voorbereidende actie heeft als doel de noodzakelijke beleidsmaatregelen en acties vast te stellen en te testen om deze ondernemingen in stand te houden en te ontwikkelen, zodat ze met de nodige ondersteuning wederzijdse voordelen en "spill-over"-effecten kunnen genereren op alle domeinen en in alle sectoren waarmee deze ondernemingen samenwerken om hun bedrijfsdoelstellingen te behalen.

De koers van de actie wordt uitgezet op vier gebieden:

1. Een nieuw model voor het analyseren van vaardigheden

Het model voor het analyseren van vaardigheden dat normaal wordt gehanteerd in Europese opleidingsstelsels, moet worden geëvalueerd en bijgewerkt om behoorlijk rekening te houden met het organisatiemodel van deze ondernemingen, die vaak weinig hiërarchisch gestructureerd zijn, over een ruimere risicotolerantie beschikken, een andere benadering van tijdbeheer hanteren en zich kenmerken door een sterke uitwisseling tussen disciplines, en die daarom niet passen binnen het traditionele productieparadigma. Dit nieuwe model voor het analyseren en vaststellen van vaardigheden die aangepast zijn aan de STEAM-domeinen (wetenschap, technologie, engineering/milieu, kunst, productie), heeft tot doel een bevoorrechte relatie tussen goed functionerende ondernemingen, de belangrijkste beste praktijken en succeservaringen tot stand te brengen, met het oog op de vaststelling en omschrijving van zowel de vaardigheden als de kenmerken waarover vakmensen beschikken die in deze context werkzaam zijn. Er moet met andere woorden worden nagegaan hoe deze vaardigheden zijn ontstaan en hoe ze zich hebben ontwikkeld, waarbij ruimer wordt gekeken dan alleen het meer gangbare paradigma waarin vakmensen worden ingedeeld aan de hand van analytisch-beschrijvende werkprocessen (kenmerkend voor organisaties in de productiesector), zodat er functiebeschrijvingen kunnen worden opgesteld die in overeenstemming zijn met de specifieke organisatorische kenmerken van die ondernemingen.

De actie zal in concreto worden onderverdeeld in de volgende fasen:

— "beste praktijken" in de culturele en creatieve sector selecteren, teneinde deze te betrekken bij het onderzoek met het oog op het formuleren van een model voor het indelen van vaardigheden waarin rekening wordt gehouden met het bijzondere karakter van de diverse sectoren (historisch en

14283/19 ADD 5 sp 111ECOMP.2.A NL

artistiek erfgoed, producenten van inhoud, ICT-sectoren en materialencultuur, waaronder de macrosectoren van de mode-, design- en smaakindustrie) en de regionale dimensies van de Unie;

— een model voor de erkenning van vaardigheden ontwikkelen;

— het model testen met een ruimere groep ondernemingen;

— het model voor het indelen van vaardigheden publiceren en deze vaardigheden koppelen aan beroepen in de context van het Europees kader voor vaardigheden.

2. Aanwijzingen voor het onderwijsstelsel

Momenteel is de ontwikkeling van creatieve en culturele vaardigheden het resultaat van een proces dat niet volledig gestructureerd is en evenmin volledig afgestemd is op de behoeften voor het beheer van de culturele en creatieve sector op de middellange/lange termijn. De resultaten die voortkomen uit het model voor de erkenning van vaardigheden kunnen het pad effenen voor de vaststelling van aspecten en problemen in het onderwijsstelsel met betrekking tot de kenmerken van opleidingsprogramma's die gericht zijn op de ontwikkeling van vaardigheden. De ontwikkeling van strategische vaardigheden voor de culturele en creatieve sector wordt in feite vaak overgelaten aan het toeval en aan afzonderlijke initiatieven en inventiviteit, of aan informele processen, zonder een structurele aanpak die voortkomt uit een visie ter stimulering van een nauwkeurig uitgewerkt opleidingsbeleid en gerichte programma’s.

Het belangrijkste doel van deze fase van de actie is om deze vaardigheden te bestendigen via het opleidingsstelsel, zodat een groter aantal Europese burgers wordt klaargestoomd om daadwerkelijk actief te zijn op de verschillende werkterreinen waarmee de culturele en creatieve sector zich bezighoudt.

De richtsnoeren moeten zodanig worden gestructureerd dat de inachtneming van de specifieke kenmerken van de nationale en regionale onderwijsstelsels richting geeft aan de opleidingsprogramma’s, van het basisonderwijs tot het tertiair onderwijs. Er moeten inspanningen worden verricht om het vermogen van het onderwijsstelsel om de dialoog aan te gaan met de culturele en creatieve sector te vergroten en om innovatieve opleidingsmodellen (leerlabs, creatieve centra enz.) te bevorderen. Dit moet hand in hand gaan met de opstelling van richtsnoeren om leerkrachten in staat te stellen vaardigheidsgericht leren te bevorderen, om een rigide systeem van disciplines te overstijgen en de voorkeur te geven aan een holistische en multidisciplinaire aanpak. De eeuwenlange traditie van ambachten in heel Europa laat zien hoe waardevol het is tijd te spenderen en ervaring op te doen in verschillende werkplaatsen als belangrijk onderdeel van de culturele en praktische opleiding in een creatief ambacht. Hoewel de vroegere Duitse "Wandergeselle" of de Franse "compagnons" zelfgeorganiseerde vormen van leren waren, blijkt hieruit dat er een gestructureerde en gemeenschappelijke Europese benadering nodig is om de moeilijk te definiëren vaardigheden van de culturele en creatieve sector te benoemen en over te dragen.

3. Een nieuwe financiële indeling voor de culturele en creatieve sector

Toegang tot financiering is een grote hinderpaal voor groei voor vele ondernemingen uit de culturele en creatieve sector, die doorgaans klein en vaak ondergekapitaliseerd zijn. Het bancaire en financiële stelsel maakt geen haast om die ondernemingen in te delen in traditionele systemen, aangezien ze veelal zijn opgericht op basis van één prototype of één enkel project en sterk afhankelijk zijn van hun producten en diensten, van individueel talent en de aanvaarding van risico’s. In tegenstelling tot bedrijven die actief zijn in de technologische sectoren heeft de culturele en creatieve sector het moeilijk om erkenning te krijgen voor de waarde van de immateriële activa op hun balans, en hun investeringen in de ontwikkeling van nieuw talent en creatieve ideeën stroken niet met de gebruikelijke opvattingen over onderzoek en ontwikkeling.

14283/19 ADD 5 sp 112ECOMP.2.A NL

De actie is bedoeld om richtsnoeren vast te stellen om ondernemingen uit de culturele en creatieve sector beter in staat te stellen duidelijker te communiceren over de financiële waarden die verbonden zijn met immateriële activa, zodat ze billijke toegang krijgen tot kredietverlening. Dit zou het voor ondernemingen uit de culturele en creatieve sector makkelijker maken om toegang te krijgen tot garantieregelingen (bijv. het programma Creatief Europa en het Europees Fonds voor strategische investeringen (EFSI)) en andere financieringsmechanismen. De vaststelling van de richtsnoeren zal plaatsvinden op basis van de vergelijking van bestaande instrumenten in Europese landen (bijv. Bancopass in Italië) die door deze ondernemingen al worden gebruikt om proactief het gesprek aan te gaan met banken.

4. Waardering en bescherming van door de culturele en creatieve sector geproduceerd intellectueel eigendom

Ondernemingen die hun intellectuele activiteiten beschermen, zijn 22 % productiever (voor hetzelfde gebied, dezelfde sector en omvang), en kennen een inkomstengroei die 2 % hoger ligt dan het steekproefgemiddelde. Met name ondernemingen die in de periode 2011-2013 een octrooi hebben ingediend, hebben een percentage aan uitvoer ten opzichte van de totale inkomsten dat 6,5 % hoger ligt, voor hetzelfde gebied, dezelfde omvang en sector.

Omdat ondernemingen in de culturele en creatieve sector vaak te weinig structuur hebben, vormt de registratie of de octrooiering van innovaties die zij kunnen produceren niet altijd een prioriteit, wat de waarde van de resultaten die door die innovatie worden verwezenlijkt, doet dalen. Het is daarom van essentieel belang om na te gaan hoe deze sectoren — vooral de kleine en middelgrote ondernemingen — meer bewustzijn kan worden bijgebracht van de voordelen die de registratie of de octrooiering van hun innovatieve producten en diensten kunnen opleveren in termen van grotere impact, en om toegang tot die mogelijkheden te bevorderen, aangezien deze ondernemingen vaak ondergekapitaliseerd zijn. Via een nauwe koppeling aan de resultaten die voortvloeien uit de vergelijking tussen beste praktijken en instrumenten zoals beschreven in punt 3, wordt er met de actie gestreefd naar een verdere ontwikkeling van de bestaande instrumenten in Europese landen, die door ondernemingen worden gebruikt om te onderhandelen met banken, financiële instellingen en organen, met specifieke elementen die de waarden van de registratie of octrooiering van innovaties kunnen vergroten.

Kaderontwikkeling van de actie

Het initiatief zal worden ontwikkeld door Europese partnerschappen tot stand te brengen die zorgen voor een grotere deskundigheid van in aanmerking komende organisaties in de verschillende fasen en activiteiten waaruit de actie bestaat. De organisaties die de actie uitvoeren, moeten uit de belangrijkste referentieregio’s voor de culturele en creatieve sector komen en moeten de nodige middelen krijgen om de effecten van de actie te maximaliseren.


Post 15 04 77 23 — Voorbereidende actie — Bescherming van de Joodse begraafplaatsen in Europa: een uitgebreide inventarisatie met onderzoek, toezicht en afzonderlijk doorgerekende voorstellen voor bescherming




14283/19 ADD 5 sp 113ECOMP.2.A NL

Toelichting:In het kader van het bestaande proefproject zijn Joodse begraafplaatsen in heel Europa in kaart gebracht. Dit was dringend noodzakelijk doordat de begraafplaatsen steeds meer bedreigd worden door verval, verwaarlozing en vandalisme. De accuraatheid, de grondigheid en de omvang van de hieruit voortgekomen databank is uniek, maar de databank is niet helemaal volledig. De voorbereidende actie is het zinvolst wanneer de inkaartbrenging in alle EU-lidstaten en in de landen van het nabuurschapsbeleid zou zijn afgerond. Alleen wanneer de databank wordt bijgehouden kan deze goed functioneren en ook in de toekomst als referentiepunt dienen.

Joodse begraafplaatsen in Europa zijn een alomtegenwoordige vorm van cultureel erfgoed die getuigen van de multiculturele geschiedenis van het continent. In afgelegen, landelijke gebieden zijn deze begraafplaatsen dikwijls het enige erfgoed. De bescherming van de begraafplaatsen brengt hoe dan ook overheidsactoren, ngo's, lokale gemeenschappen, Joodse gemeenschappen en nakomelingen samen, waardoor zich de unieke gelegenheid voordoet om sterke, sectoroverschrijdende samenwerkingsverbanden te ontwikkelen en de lokale identiteit te versterken en te verrijken.

De ontwikkeling en uitvoering van een decentrale vorm van bescherming vanaf de basis dient dan ook voor veel van deze gemeenschappen als uitgangspunt voor meer algemene conservering, erfgoedbeheer en op erfgoed georiënteerd onderwijs. Kortom, de bescherming van Joodse begraafplaatsen is een cruciaal onderdeel voor capaciteitsopbouw in de culturele sector, voor een actiever en toleranter maatschappelijk middenveld en voor een Europese infrastructuur voor cultureel erfgoed met meerdere lagen.

Het is daarom uitermate belangrijk het proefproject voor een periode van nog eens twee jaar voort te zetten als voorbereidende actie.


Post 15 04 77 24 — Voorbereidende actie — Bottom-upbeleidsontwikkeling voor cultuur en welzijn in de EU




Toelichting:In 2018 heeft de EU de nieuwe Europese agenda voor cultuur aangenomen en het toepassingsgebied van de "Europese agenda voor cultuur in het licht van de mondialisering" (2007) verder ontwikkeld. De nieuwe agenda bevestigt dat de culturele en creatieve sectoren de Europese identiteit versterken, de macht hebben om levens te verbeteren, gemeenschappen te transformeren en banen en groei te genereren en overloopeffecten creëren in andere sectoren. Meer in het bijzonder is een van de drie strategische doelstellingen van de nieuwe agenda het benutten van de kracht van cultuur en culturele diversiteit met het oog op sociale cohesie en welzijn, door het bevorderen van de culturele participatie, de mobiliteit van kunstenaars en de bescherming van erfgoed.

In het document wordt gepleit voor onderzoek naar culturele kruisbestuiving ter beoordeling van de effecten op diverse gebieden, waaronder gezondheid en welzijn.

14283/19 ADD 5 sp 114ECOMP.2.A NL

Toegang tot cultuur en deelname aan het culturele leven bevorderen individuele empowerment, democratisch bewustzijn en sociale samenhang door middel van uitwisselingen met andere mensen en maatschappelijke betrokkenheid. Veranderingen in het gedrag van de gebruiker als gevolg van de digitalisering, de vergrijzing en cultureel diverse samenlevingen vragen om een beter begrip van verschillende publieksgroepen. Er is meer oog nodig voor de belangen en behoeften van specifieke groepen, zoals jongeren, ouderen, personen met een handicap, personen met een migratieachtergrond en mensen die in armoede of in een situatie van materiële deprivatie leven. Digitale technologieën zijn een troef voor publieksontwikkeling en innoverende participatiemethoden. Sectoroverschrijdende samenwerking met andere beleidsterreinen, zoals onderwijs, sociale zorg, gezondheidszorg, wetenschap en technologie, en regionale en stedelijke ontwikkeling, heeft een aanzienlijke impact op samenhang en welzijn. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan de rol van cultuur op lokaal niveau, de kwaliteit van architectuur en de leefomgeving en door cultuur aangedreven sociale innovaties die bijdragen tot de ontwikkeling van steden en regio's in de hele EU.

Beoogde resultaten: De uitwisseling van ervaringen en succesverhalen zullen helpen om beste praktijken te bepalen. Synergie kan worden gecreëerd met de structuurfondsen, de stedenagenda voor de EU en haar nieuwe partnerschap voor cultuur en cultureel erfgoed, alsmede met de VN-agenda 2030 en het OESO-project inzake cultuur gebaseerde regionale productiviteit en welzijn.

Doel van deze nieuwe voorbereidende actie is de ondersteuning van:

1. onderzoek naar cultuur en welzijn;

2. transsectorale en trans-Europese samenwerking met het oog op het genereren van kennis, proefprojecten en beleidsrichtsnoeren voor het verbeteren van het welzijn door middel van cultuur — de Europese Think Tank voor cultuur en welzijn;

3. experimentele werkzaamheden op het terrein in proefsteden in heel Europa op het gebied van methoden, acties en maatregelen ter verbetering van het welzijn van individuen en gemeenschappen (kwaliteit van de bebouwde omgeving, kwaliteit van de ruimten voor sociale interactie, kwaliteit van de dienstverlening voor specifieke groepen zoals scholieren, kinderen, ouderen, groepen met speciale behoeften enz.);

4. ontwikkeling van maatregelen en beleidsrichtsnoeren voor steden, instellingen en culturele actoren met het oog op een doeltreffend gebruik van cultuur voor welzijn;

5. delen van kennis, vergroten van het bewustzijn en de capaciteit van de belangrijkste actoren om cultuur te gebruiken voor welzijn – lokale workshops in diverse steden in Europa en een grootschalig forum voor cultuur en welzijn.


Artikel 16 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Communicatie”



73 740 791 73 514 985 73 740 791 73 740 791 72 936 929

14283/19 ADD 5 sp 115ECOMP.2.A NL

Post 16 01 02 01 — Extern personeel — Hoofdzetel



6 610 620 6 526 245 6 610 620 6 610 620 6 610 620

Post 16 01 02 03 — Extern personeel — Vertegenwoordigingen van de Commissie



17 891 000 17 891 000 17 891 000 17 891 000 17 712 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de bezoldiging, de forfaitaire vergoeding voor overuren en de werkgeversbijdrage voor de sociale verzekering van het lokale en contractuele personeel en het tijdelijk personeel dat werkzaam is bij de vertegenwoordigingen van de Commissie in de Unie.

Rechtsgronden:Regeling welke van toepassing is op de andere personeelsleden van de Europese Unie.

Post 16 01 03 01 — Uitgaven in verband met apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie



4 837 223 4 679 158 4 837 223 4 837 223 4 837 223

Post 16 03 01 03 — Informatiecentra




Post 16 03 01 04 — Communicatie door de vertegenwoordigingen van de Commissie, burgerdialogen en partnerschapsacties




Post 16 03 02 05 — Onderzoek van de publieke opinie




Artikel 17 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Gezondheid en voedselveiligheid”



76 720 216 76 494 410 76 720 216 76 720 216 75 883 874




6 611 046 6 526 671 6 611 046 6 611 046 6 611 046

Post 17 01 03 01 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie



5 032 667 4 874 602 5 032 667 5 032 667 5 032 667

14283/19 ADD 5 sp 116ECOMP.2.A NL

Artikel 17 03 01 — Derde actieprogramma voor de Unie op het gebied van gezondheid (2014-2020)




Post 17 03 12 01 — Bijdrage van de Unie aan het Europees Geneesmiddelenbureau




Post 17 03 12 02 — Speciale bijdrage voor weesgeneesmiddelen




Artikel 17 04 01 — Een hogere diergezondheidsstatus en een hoog niveau van bescherming van dieren in de Unie garanderen




Artikel 17 04 02 — De tijdige detectie en uitroeiing van voor planten schadelijke organismen garanderen




Artikel 17 04 04 — Fonds voor noodmaatregelen in verband met dieren plantgezondheid




Post 17 04 77 07 — Proefproject — Welzijn van melkvee, inclusief maatregelen ter bescherming van ongespeende melkkalveren en dieren in de laatste levensfase




Toelichting:De uitbreiding van de zuivelsector, de toegenomen gemiddelde productiviteit van melkkoeien en het overschot aan mannelijke melkkalveren zijn niet gepaard gegaan van een geactualiseerd beleid inzake dierenwelzijn. In een recent verslag van de Commissie wordt aangegeven dat onvoldoende aandacht wordt besteed aan parameters als uierontsteking, kreupelheid, letsel, kooiontwerp en ligcomfort, terwijl dit factoren zijn waarvan het algemeen bekend is dat ze niet alleen het welzijn maar ook de gezondheid en de levensduur op het landbouwbedrijf van melkkoeien beïnvloeden. De lidstaten hebben verschillende regelgevingsstelsels, waardoor het gelijke speelveld voor de producenten wordt verstoord. Bovendien leidt de toenemende omvang van het melkveebestand in sommige landen tot een chronisch overschot van mannelijke melkkalveren, die nog ongespeend over zeer lange afstanden moeten worden vervoerd naar gespecialiseerde mestbedrijven. De problemen die zich tijdens het langeafstandsvervoer van ongespeende melkkalveren stellen, zijn

14283/19 ADD 5 sp 117ECOMP.2.A NL

niet opgelost en er zijn aanwijzingen van verschillende niet-gouvernementele organisaties dat deze kwetsbare dieren tijdens deze transporten niet kunnen worden beschermd. Een ander aspect dat over het hoofd wordt gezien, is de behandeling van dieren in de laatste levensfase. Er zijn aanwijzingen dat koeien die niet meer kunnen staan (en dus ongeschikt zijn voor transport) worden afgevoerd naar slachthuizen die een oogje dichtknijpen, om daar worden afgemaakt. Dit is niet alleen een schending van de EU-regels inzake het vervoer en de slacht van dieren, maar houdt ook een gevaar in voor de voedselveiligheid.

Dit proefproject heeft vier hoofddoelstellingen: 1) opstelling van een duidelijke reeks richtsnoeren met goede en beste praktijken voor het welzijn van melkvaarzen, -koeien en -kalveren, op basis van degelijke, diergerichte indicatoren, alsmede richtsnoeren voor de correcte behandeling van melkkoeien in de laatste levensfase; 2) uitvoering van een sociaal-economische effectbeoordeling van de omschakeling van transport van ongespeende mannelijke melkkalveren over lange afstanden naar plaatselijk fokken en afmesten; 3) formulering van voorstellen voor economische modellen ter voorkoming van het transport van melkkoeien in de laatste levensfase; 4) verspreiding van de resultaten in melkproducerende lidstaten en de lidstaten die betrokken zijn bij de binnen de EU gevoerde handel van levende ongespeende kalveren. Het project moet van aan de start de betrokken belanghebbenden, waaronder wetenschappers, dierenartsen en ngo’s, bij elkaar brengen. Voor de resultaten moet maximaal gebruik gemaakt worden van de beschikbare wetenschappelijke en praktische expertise, inclusief degene die verworven is op basis van reeds uitgevoerde beste praktijken.


Post 17 04 77 08 — Proefproject — Goede praktijken voor de overgang naar systemen voor eierproductie zonder kooien, die meer dierenwelzijn garanderen




Toelichting:De publieke acceptatie van het gebruik van "verrijkte kooien" voor legkippen neemt af, mede in het licht van wetenschappelijk bewijs waaruit blijkt dat deze kooien het vermogen van legkippen om vele normale gedragingen te verrichten, ernstig beperken. Het proefproject heeft als doel de eierproducenten te helpen om te voldoen aan de vraag op de markt door praktische richtsnoeren te verstrekken over de wijze waarop de overgang naar alternatieve, kooivrije systemen, die meer dierenwelzijn garanderen, kan plaatsvinden. Grote levensmiddelenbedrijven hebben zich er al toe verplicht om tegen 2025 of eerder alleen eieren van kippen uit kooivrije systemen te betrekken. Om de producenten in de EU in staat te stellen deze overgang te maken en het overleven van hun bedrijf te garanderen moeten zij steun krijgen om conventionele systemen om te zetten in alternatieve systemen, met meer dierenwelzijn, die niet alleen geschikt zijn voor het beoogde doel, maar ook voor de toekomst. Het project zal de verschillende systemen voor legkippen onderzoeken en nagaan welke systemen optimaal zijn voor de gezondheid en het welzijn van dieren. De aanbevelingen, waarbij rekening moet worden gehouden met economische aspecten, zullen worden ondersteund door degelijke indicatoren om de resultaten op het gebied van dierenwelzijn te meten. In de eerste fase van het proefproject zullen de beste beschikbare methoden worden verzameld voor het faciliteren van de overgang naar het fokken en houden van legkippen met meer garanties voor het

14283/19 ADD 5 sp 118ECOMP.2.A NL

dierenwelzijn, in volières, met vrije uitloop en in biologische systemen. De tweede fase zal bestaan uit evenementen voor de verspreiding in ten minste vier landen waar alternatieve houderijsystemen nog steeds niet overheersen (bijvoorbeeld Spanje, Polen, Portugal en België) en een slotevenement op EU-niveau met de belangrijkste industriële en politieke belanghebbenden, alsmede vertegenwoordigers van alle EU-lidstaten. De resulterende leidraad moet zo veel mogelijk praktijkgericht zijn en bijvoorbeeld worden geïllustreerd aan de hand van casestudies (met inbegrip van economische gegevens) over systemen op dit gebied uit ten minste vier EU-landen met het grootste aandeel eierproductie door kippen uit kooivrije systemen (bijvoorbeeld Duitsland, Nederland, Frankrijk en Italië).


Artikel 18 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen voor het beleidsterrein „Migratie en binnenlandse zaken”



54 995 235 54 769 429 54 995 235 54 995 235 54 395 721




3 830 516 3 746 141 3 830 516 3 830 516 3 830 516

Artikel 18 01 03 — Uitgaven in verband met apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Migratie en binnenlandse zaken”



3 607 559 3 449 494 3 607 559 3 607 559 3 607 559

Post 18 02 01 02 — Voorkoming en bestrijding van grensoverschrijdende georganiseerde misdaad en betere beheersing van veiligheidsgerelateerde risico’s en crises




Artikel 18 02 03 — Europees Grens- en kustwachtagentschap (Frontex)




Artikel 18 02 04 — Agentschap van de Europese Unie voor samenwerking op het gebied van rechtshandhaving (Europol)




14283/19 ADD 5 sp 119ECOMP.2.A NL

Artikel 18 02 07 — Agentschap van de Europese Unie voor het operationeel beheer van grootschalige IT-systemen op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht („eu-LISA”)






18 02 07 239 198 734 216 838 361 239 198 734 216 838 361 239 198 734 216 838 361 239 198 734 195 043 734 239 198 734 195 043 734Reserve 1 003 000 1 003 000 1 003 000 1 003 000 1 003 000 1 003 000 1 003 000 1 003 000 1 003 000 1 003 000

Totaal 240 201 734 217 841 361 240 201 734 217 841 361 240 201 734 217 841 361 240 201 734 196 046 734 240 201 734 196 046 734

Post 18 02 77 04 — Voorbereidende actie — Door de EU gecoördineerde monitoring van het darknet ter bestrijding van criminele activiteiten




Toelichting:In het licht van alarmerende gegevens uit onder meer het Europees drugsrapport 2019 bestaat er dringend behoefte aan meer door de EU gecoördineerde maatregelen met het oog op het monitoren van het darknet, zodat de groeiende bedreigingen van criminele activiteiten als illegale handel en verspreiding van drugs en andere illegale stoffen, illegale wapenhandel en mensensmokkel, het hoofd geboden kunnen worden. De moeilijk te traceren communicatie via het darknet vormt inmiddels een cruciaal aspect van deze illegale handelingen, met name bij grensoverschrijdende communicatie. Effectieve monitoring van deze communicatie plaatst de wetshandhavingsinstanties in de lidstaten nog altijd voor grote uitdagingen. Niet alle rechtshandhavingsinstanties van de lidstaten beschikken over adequate middelen om systematisch toezicht te houden op het Darknet of om de gezamenlijke EU-acties en samenwerking op dit gebied doeltreffend te coördineren, maar er zijn wel voorbeelden van goede praktijken en resultaten, zij het versnipperd en ongelijk verdeeld over de EU.

Doel van deze actie is de ontwikkeling van software en hardware die efficiënte monitoring van het darknet op EU-niveau mogelijk maken. Deze middelen worden beschikbaar gesteld aan de EU en aan de wetshandhavingsinstanties in de lidstaten. Hierbij hoort ook scholing en bijstand, coördinatie en capaciteitsopbouw voor gemeenschappelijk Europese monitoring van het darknet.


Post 18 03 01 01 — Versterking en ontwikkeling van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel en bevordering van solidariteit en eerlijke verdeling van de verantwoordelijkheden tussen de lidstaten






18 03 01 01 589 841 729 622 469 782 182 841 729 507 069 782 589 841 729 622 469 782 589 841 729 622 469 782 589 841 729 622 469 782Reserve 400 000 000 115 400 000

Totaal 589 841 729 622 469 782 582 841 729 622 469 782 589 841 729 622 469 782 589 841 729 622 469 782 589 841 729 622 469 782

14283/19 ADD 5 sp 120ECOMP.2.A NL

Toelichting:Dit krediet is bedoeld om bij te dragen tot de versterking en ontwikkeling van alle aspecten van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel, met inbegrip van de externe dimensie daarvan, en de bevordering van solidariteit en verdeling van de verantwoordelijkheid tussen de lidstaten, met name ten aanzien van de lidstaten die het meest te maken hebben met migratie en asielstromen, waaronder via praktische samenwerking.

Wat het gemeenschappelijk Europees asielstelsel betreft, is dit krediet bestemd voor acties met betrekking tot asielstelsels en opvangvoorzieningen en acties ter versterking van de capaciteit van de lidstaten om asielbeleid en -procedures te ontwikkelen, te monitoren en te evalueren. Er moet bijzondere aandacht worden besteed aan de specifieke situatie van kwetsbare vrouwen, met name vrouwen met kinderen en niet-begeleide minderjarigen, in het bijzonder meisjes, alsmede aan de noodzaak om religieus, etnisch of gendergerelateerd geweld in opvangen asielcentra te voorkomen.

Dit krediet is ook bestemd voor acties met betrekking tot de hervestiging, het overbrengen van personen die internationale bescherming aanvragen en personen die internationale bescherming genieten en andere ad-hoctoelating op humanitaire gronden.

Op initiatief van de Commissie kan het krediet ook worden gebruikt voor de financiering van transnationale acties of acties die van bijzonder belang zijn voor de Unie. Deze acties dienen met name ter ondersteuning van:

– het bevorderen van de samenwerking op Unieniveau bij de uitvoering van het recht van de Unie en bij het delen van goede praktijken op het gebied van asiel, met name wat betreft genderbewuste opvangcentra, de hervestiging en de overbrenging van personen die om internationale bescherming verzoeken en/of personen die internationale bescherming genieten, van één lidstaat naar een andere, onder meer via netwerking en informatie-uitwisseling, met inbegrip van steun bij aankomst en coördinatieactiviteiten ter bevordering van hervestiging in de plaatselijke gemeenschappen die de hervestigde personen moeten opvangen;

– het opzetten van transnationale samenwerkingsnetwerken en proefprojecten, waaronder innovatieve projecten, op basis van transnationale partnerschappen tussen organen in twee of meer lidstaten, die zijn opgezet om innovatie en uitwisseling van ervaringen en goede werkwijzen te bevorderen;

– studies en onderzoek inzake eventuele nieuwe vormen van samenwerking op Unieniveau op het gebied van asiel en het desbetreffende Unierecht, verspreiding en uitwisseling van informatie over beste praktijken en alle andere beleidsaspecten van asiel, waaronder institutionele communicatie over de beleidsprioriteiten van de Unie;

– de ontwikkeling en toepassing door de lidstaten van gemeenschappelijke statistische hulpmiddelen, methoden en indicatoren voor het meten van beleidsontwikkelingen op het gebied van asiel, met inbegrip van naar gender en leeftijd opgesplitste gegevens;

– voorbereidende, administratieve en technische ondersteuning en ondersteuning bij toezicht, ontwikkeling van een evaluatiemechanisme dat nodig is voor de uitvoering van het asielbeleid;

– samenwerking met derde landen op grond van de totaalaanpak van de Unie van migratie en mobiliteit, met name in het kader van de uitvoering van mobiliteitspartnerschappen en regionale beschermingsprogramma’s;

– uitvoering van bewustmakings-, informatie-, en communicatieactiviteiten met betrekking tot het beleid, de prioriteiten en de resultaten op Unieniveau op het gebied van binnenlandse zaken.

Dit krediet is ook bestemd voor dringende en specifieke behoeften in noodsituaties.

14283/19 ADD 5 sp 121ECOMP.2.A NL

Uit hoofde van post 6 6 0 0 van de staat van ontvangsten ontvangen bestemmingsontvangsten kunnen aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van deze post in overeenstemming met artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.


Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 514/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 tot vaststelling van de algemene bepalingen inzake het Fonds voor asiel, migratie en integratie en inzake het instrument voor financiële steun voor politiële samenwerking, voorkoming en bestrijding van criminaliteit, en crisisbeheersing (PB L 150 van 20.5.2014, blz. 112).

Verordening (EU) nr. 516/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 tot oprichting van het Fonds voor asiel, migratie en integratie, tot wijziging van Beschikking 2008/381/EG van de Raad en tot intrekking van Beschikkingen nr. 573/2007/EG en nr. 575/2007/EG van het Europees Parlement en de Raad en Beschikking 2007/435/EG van de Raad (PB L 150 van 20.5.2014, blz. 168).

Besluit (EU) 2015/1523 van de Raad van 14 september 2015 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en van Griekenland (PB L 239 van 15.9.2015, blz. 146).

Besluit (EU) 2015/1601 van de Raad van 22 september 2015 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en Griekenland (PB L 248 van 24.9.2015, blz. 80).

Besluit (EU) 2016/1754 van de Raad van 29 september 2016 tot wijziging van Besluit (EU) 2015/1601 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en Griekenland (PB L 268 van 1.10.2016, blz. 82).

Referentiebesluiten

Aanbeveling van de Commissie van 11 januari 2016 inzake een vrijwillige regeling voor toelating op humanitaire gronden met Turkije (C(2015) 9490 final).

Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad, door de Commissie ingediend op 4 mei 2016, tot vaststelling van de criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming dat door een onderdaan van een derde land of een staatloze bij een van de lidstaten wordt ingediend (COM(2016) 270 final).

Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad, door de Commissie ingediend op 13 juli 2016, tot vaststelling van een Uniekader voor hervestiging en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 516/2014 van het Europees Parlement en de Raad (COM(2016) 468 final).

Post 18 03 01 02 — Ondersteuning van legale migratie naar de Unie en bevordering van de integratie van onderdanen van derde landen en billijke en doeltreffende terugkeerstrategieën




Artikel 18 03 02 — Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO)






18 03 02 108 327 419 108 327 419 108 327 419 108 327 419 108 327 419 108 327 419 108 327 419 108 327 419 108 327 419 108 327 419

14283/19 ADD 5 sp 122ECOMP.2.A NL






Reserve 24 685 306 24 685 306 24 685 306 24 685 306 24 685 306 24 685 306

Totaal 133 012 725 133 012 725 108 327 419 108 327 419 133 012 725 133 012 725 133 012 725 133 012 725 108 327 419 108 327 419

Artikel 18 03 04 — EU-fonds voor opsporing en redding



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. p.m.

Toelichting:Dit krediet dient ter ondersteuning van de lidstaten bij het nakomen van hun verplichtingen op het gebied van de mensenrechten en uit hoofde van het internationale zeerecht om bijstand te verlenen aan personen in nood, met name bij opsporings- en reddingsoperaties.

Rechtsgronden:(Verordening nr. 516/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 tot oprichting van het Fonds voor asiel, migratie en integratie, artikel 3, lid 5 - Doelstellingen)

Post 18 04 01 01 — Europa voor de burger — Het gedenken en de capaciteit voor burgerparticipatie op het niveau van de Unie versterken




Post 18 05 03 01 — Veilige Europese samenlevingen bevorderen




Artikel 18 06 02 — Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (EWDD)




Post 19 01 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke personeelsleden bij de centrale diensten



8 938 278 8 712 472 8 938 278 8 938 278 8 840 840

Post 19 01 01 02 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke personeelsleden bij delegaties van de Unie



2 019 579 2 019 579 2 019 579 2 019 579 1 998 766

Post 19 01 02 01 — Extern personeel bij de centrale diensten



2 383 911 2 299 536 2 383 911 2 383 911 2 383 911

14283/19 ADD 5 sp 123ECOMP.2.A NL

Post 19 01 03 01 — Uitgaven in verband met informatie- en communicatietechnologie-uitrusting en -diensten



586 330 428 265 586 330 586 330 586 330

Artikel 19 04 01 — Verbetering van de betrouwbaarheid van verkiezingsprocessen, meer bepaald door verkiezingswaarnemingsmissies




Artikel 19 05 01 — Samenwerking met derde landen ter bevordering van uniale en wederzijdse belangen




Toelichting:Dit krediet is bestemd voor de samenwerking met derde landen ter bevordering van de Europese en wederzijdse belangen in het kader van het partnerschapsinstrument, vooral met landen die een grote rol spelen op het wereldtoneel, met inbegrip van buitenlandse zaken, internationale economie en handel, multilaterale fora, mondiale governance en de aanpak van wereldwijde problemen of problemen waar de Unie aanzienlijk belang bij heeft. De samenwerking omvat maatregelen ter ondersteuning van de bilaterale, regionale en multilaterale betrekkingen van de Unie voor de aanpak van wereldwijde problemen, de tenuitvoerlegging van de internationale dimensie van de Europa 2020-strategie, kansen voor handel en investeringen en publieke diplomatie en bewustmaking.

Dit krediet dient ter ondersteuning van de doelstellingen van het EU-beleid inzake het Noordpoolgebied en zal ook worden gebruikt voor de samenwerking tussen de Arctische partners van de EU om de banden met de regio aan te halen.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijkomende financiële bijdragen van lidstaten en bijdragen van derde landen en andere dan bij het VWEU of het Euratom-Verdrag opgerichte organen aan bepaalde externe steunprojecten of -programma’s die door de Unie worden gefinancierd en door de Commissie worden beheerd, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten. Deze bijdragen worden geboekt onder artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten en vormen bestemmingsontvangsten overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii),en onder e), van het Financieel Reglement. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor administratieve ondersteuning, zullen worden vastgesteld, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma voor elk hoofdstuk.

Uit hoofde van artikel 6 6 0 van de staat van ontvangsten ontvangen overige bestemmingsontvangsten kunnen aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van dit artikel in overeenstemming met artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 234/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2014 tot vaststelling van een partnerschapsinstrument voor samenwerking met derde landen (PB L 77 van 15.3.2014, blz. 77).

14283/19 ADD 5 sp 124ECOMP.2.A NL

Post 19 06 77 01 — Voorbereidende actie — StratCom Plus



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. p.m. p.m. p.m. 4 000 000 2 000 000 p.m. p.m. 4 000 000 1 000 000


Deze voorbereidende actie is bedoeld om te onderzoeken hoe desinformatie stelselmatiger, doeltreffender en efficiënter bestreden kan worden. Een belangrijk doel is het opbouwen van Uniecapaciteit om desinformatie op feiten te controleren door de vaardigheden van het personeel op dit vlak bij te werken met opleidingen en begeleiding door hiervoor aangewezen deskundigen op het gebied van strategische communicatie, die vervolgens aan het hoofdkantoor verslag uitbrengen over hun waarnemingen, met inbegrip van de taskforce East StratCom.

De voorbereidende actie zal derhalve financiering toekennen voor: a) opleidingen gericht op het verhogen van het bewustzijn van desinformatiecampagnes onder het personeel van de Unie; b) de monitoring van desinformatiecampagnes binnen en buiten de Unie; c) gegevensgebaseerde analyses van de uitdagingen met betrekking tot en de bestrijding van dergelijke campagnes overal in Europa; en d) een bredere bekendmaking van de resultaten van deze analyses, in concreto middels vertaling en verspreiding in plaatselijke talen. Aangezien de desinformatiecampagnes zowel op de Unie als op haar partnerlanden gericht zijn, kunnen deze activiteiten - overeenkomstig nog te definiëren prioriteiten - ten goede komen aan personeel dat werkzaam is in: 1) de permanente vertegenwoordigingen van de Commissie in de lidstaten; 2) de delegaties van de Unie in de landen van het Oostelijk Partnerschap; en 3) de delegaties van de Unie in de landen van de Westelijke Balkan.

De voorbereidende actie zal gezamenlijk worden uitgevoerd door de Commissie (dienst Instrumenten voor het buitenlands beleid) en de Europese Dienst voor extern optreden.

Deze actie zal de Unie in staat stellen bewustzijn te kweken, het vermogen om te anticiperen, te analyseren en te reageren te vergroten, efficiënter te werk te gaan, de lidstaten beter te bereiken en haar beleidsdoelstellingen beter onder de aandacht te brengen van haar eigen burgers en die van de landen van het Oostelijk Nabuurschap en de Westelijke Balkan, ook in hun eigen taal.

Voortbouwend op de eerste twee jaar van de uitvoering moet de voorbereidende actie ook in 2020 adequaat worden gefinancierd. Aangezien het aanpakken van nepnieuws een prioriteit van de Europese Unie is geworden, onder meer door de goedkeuring van een mededeling op dit gebied, is het van essentieel belang te zorgen voor voldoende financiering om dit op Unieniveau aan te pakken.


14283/19 ADD 5 sp 125ECOMP.2.A NL

Post 20 01 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen — Hoofdzetel



58 595 375 58 369 569 58 595 375 58 595 375 57 956 616

Post 20 01 01 02 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen — Delegaties van de Unie



16 762 507 16 762 507 16 762 507 16 762 507 16 589 761

Post 20 01 02 01 — Extern personeel — Hoofdzetel



3 016 357 2 931 982 3 016 357 3 016 357 3 016 357

Post 20 01 02 02 — Extern personeel — Delegaties van de Unie



8 584 577 8 584 577 8 584 577 8 584 577 8 584 577

Post 20 01 03 01 — Uitgaven in verband met apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie



3 843 719 3 685 654 3 843 719 3 843 719 3 843 719

Post 21 01 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen — Centrale diensten



70 513 079 70 287 273 70 513 079 70 513 079 69 744 402




94 718 259 94 718 259 94 718 259 94 718 259 93 742 140

Post 21 01 02 01 — Extern personeel — Centrale diensten



2 516 985 2 432 610 2 516 985 2 516 985 2 516 985

Post 21 01 03 01 — Uitgaven voor apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie



4 625 493 4 467 428 4 625 493 4 625 493 4 625 493

Post 21 01 04 05 — Ondersteunende uitgaven voor het instrument voor samenwerking op het gebied van nucleaire veiligheid (INSC)



1 490 710 1 490 710 1 490 710 1 490 710 1 490 710

14283/19 ADD 5 sp 126ECOMP.2.A NL

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van:

– uitgaven voor technische en administratieve ondersteuning, waarbij geen sprake is van overheidstaken, die door de Commissie tot wederzijds voordeel van de Commissie en de begunstigden zijn uitbesteed op basis van ad-hocdienstverleningscontracten;

– uitgaven voor extern personeel op de centrale diensten (arbeidscontractanten, gedetacheerde nationale deskundigen of uitzendkrachten), dat de taken overneemt van de afgeschafte bureaus voor technische bijstand; De uitgaven voor extern personeel bij de centrale diensten mogen maximaal 968 300 EUR bedragen. Deze schatting is gebaseerd op de jaarlijkse kosten per eenheid per manjaar, waarvan 93 % wordt uitgemaakt door de bezoldiging van het desbetreffende personeel en 7 % door de kosten van opleiding, vergaderingen, dienstreizen, informatietechnologie en telecommunicatie voor het externe personeel dat uit dit begrotingsonderdeel wordt gefinancierd;

– de uitgaven voor studies, vergaderingen van deskundigen, voorlichtingssystemen en publicaties die rechtstreeks samenhangen met de verwezenlijking van de doelstelling van het programma.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijkomende financiële bijdragen van lidstaten en bijdragen van derde landen of van andere dan bij het VWEU of het Euratom-Verdrag opgerichte organen aan bepaalde externe steunprojecten of -programma’s die door de Unie worden gefinancierd en door de Commissie worden beheerd, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten. Deze bijdragen geboekt onder artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten vormen bestemmingsontvangsten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii) en e), van het Financieel Reglement. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor administratieve ondersteuning zullen, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, worden vastgesteld in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma voor elk hoofdstuk.

Uit hoofde van de artikelen 5 7 0, 5 7 3, 5 9 0 en post 6 6 0 0 van de staat van ontvangsten ontvangen overige bestemmingsontvangsten kunnen aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van deze post, in overeenstemming met artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.

Dit krediet dient ter dekking van de uitgaven voor ondersteuning in het kader van hoofdstuk 21 06.

Artikel 21 02 01 — Samenwerking met Latijns-Amerika




Toelichting:Ontwikkelingssamenwerking in het kader van dit artikel heeft in eerste instantie tot doel bij te dragen tot de bevordering van democratie, behoorlijk bestuur, gelijkheid, eerbiediging van de mensenrechten en de rechtsstaat en ondersteuning van duurzame ontwikkeling en economische integratie, alsook tot de totstandkoming van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling.

14283/19 ADD 5 sp 127ECOMP.2.A NL

De Commissie moet jaarlijks verslag blijven uitbrengen over de in het verleden gebruikte benchmark voor steun aan ontwikkelingslanden die toegewezen moet worden aan sociale infrastructuur en dienstverlening, daarbij erkennend dat de bijdrage van de Unie moet worden gezien als deel van de algemene donorsteun aan de sociale sectoren en dat een bepaalde mate van flexibiliteit de norm dient te zijn. Bovendien zal de Commissie zich ervoor inzetten te waarborgen dat een benchmark van 20 % van de steun in het kader van het instrument voor ontwikkelingssamenwerking zal worden toegewezen aan elementaire sociale voorzieningen, met speciale aandacht voor gezondheid en onderwijs en middelbaar onderwijs, als gemiddelde over alle geografische gebieden en erkennend dat ook hier een zekere mate van flexibiliteit de norm moet zijn, bijvoorbeeld in gevallen van buitengewone steun. Dit krediet dient ter dekking van de samenwerking in ontwikkelingslanden, -gebieden en -regio’ s in Latijns-Amerika om:

– bij te dragen tot de verwezenlijking van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling in de regio;

– vakbonden, niet-gouvernementele organisaties en plaatselijke initiatieven te ondersteunen bij het toezicht op het effect van investeringen op de nationale economie, met name wat de eerbieding van normen inzake arbeid, milieu en sociale en mensenrechten betreft;

– gendergelijkheid te ondersteunen door ondersteunende acties ter bestrijding van schadelijke traditionele praktijken als kindhuwelijken, alsmede de verbetering van de positie van vrouwen te ondersteunen;

– het bevorderen van en investeren in maatschappelijke organisaties, in het bijzonder vrouwenrechtenorganisaties, met als doel de rechten van vrouwen en meisjes op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid te ondersteunen;

– de ontwikkeling te bevorderen van het maatschappelijk middenveld;

– armoede en sociale uitsluiting te bestrijden en sociale cohesie te stimuleren;

– bij te dragen aan de verbetering van de sociale normen, met specifieke aandacht voor onderwijs, met inbegrip van beroepsopleiding, en gezondheid, en aan de verbetering van de stelsels voor sociale bescherming;

– een klimaat te stimuleren dat gunstiger is voor economische groei en een betere productiesector, kennisoverdracht te stimuleren en contacten en samenwerking tussen actoren uit het biregionale bedrijfsleven;

– de ontwikkeling van de particuliere sector te stimuleren, met een kmo-vriendelijk ondernemingsklimaat via onder meer eigendomsrechten, de administratieve lasten te verminderen, de toegang tot krediet te verbeteren en associaties van kleine en middelgrote ondernemingen te verbeteren;

– inspanningen te ondersteunen voor voedselzekerheid en de strijd tegen ondervoeding;

– de regionale integratie te ondersteunen; in Midden-Amerika de ontwikkeling van regio’s te stimuleren via van de associatieovereenkomst EU-Midden-Amerika afgeleide grotere voordelen;

– het duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen te stimuleren, ook van water, en de klimaatverandering te bestrijden (aanpassing en vermindering van de gevolgen);

– inspanningen voor de verbetering van het behoorlijk bestuur te ondersteunen en hulp te bieden bij de consolidatie van de democratie, de mensenrechten en de rechtsstaat;

– beleidshervormingen te ondersteunen, met name op het vlak van justitie en veiligheid, en bijhorende acties te ondersteunen om de ontwikkeling van landen en regio's te verbeteren;

14283/19 ADD 5 sp 128ECOMP.2.A NL

– bij te dragen aan de projecten die gericht zijn op de ondersteuning van vluchtelingen die uit Venezuela naar hun buurlanden zijn gevlucht.

Indien hulp wordt verleend door middel van begrotingssteun, zal de Commissie de inspanningen van de partnerlanden ondersteunen om het parlementair toezicht, de auditcapaciteit en de transparantie te vergroten.

De kredieten voor deze post zijn onderworpen aan evaluaties die onder meer betrekking hebben op bepaalde initiële activiteiten en de resultaatketen (prestatie, resultaat, impact). De bevindingen ervan zullen worden gebruikt voor de opstelling van verdere maatregelen die met behulp van deze kredieten worden gefinancierd.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijkomende financiële bijdragen van lidstaten en bijdragen van derde landen of van andere dan bij het VWEU of het Euratom-Verdrag opgerichte organen aan bepaalde externe steunprojecten of -programma’s die door de Unie worden gefinancierd en door de Commissie worden beheerd, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten. Deze bijdragen geboekt onder artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten vormen bestemmingsontvangsten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii) en e), van het Financieel Reglement. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor administratieve ondersteuning zullen, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, worden vastgesteld in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma. Deze bedragen kunnen worden aangevuld met bijdragen voor Unietrustfondsen.

Uit hoofde van de artikelen 5 2 0, 5 2 1, 5 2 2, 5 7 0, 6 4 1, 9 0 0 en post 6 6 0 0 van de staat van ontvangsten ontvangen overige bestemmingsontvangsten kunnen aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van dit artikel, in overeenstemming met artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 233/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2014 tot vaststelling van een financieringsinstrument voor ontwikkelingssamenwerking voor de periode 2014-2020 (PB L 77 van 15.3.2014, blz. 44).

Artikel 21 02 02 — Samenwerking met Azië




Artikel 21 02 03 — Samenwerking met Centraal-Azië




Artikel 21 02 04 — Samenwerking met het Midden-Oosten




14283/19 ADD 5 sp 129ECOMP.2.A NL

Post 21 02 07 01 — Milieu en klimaatverandering




Post 21 02 07 02 — Duurzame energie




Post 21 02 07 03 — Menselijke ontwikkeling




Toelichting:Dit krediet dient voor de financiële ondersteuning van acties in ontwikkelingslanden in het kader van het onderdeel menselijke ontwikkeling, dat betrekking heeft op gezondheid, onderwijs, rechten van het kind, cultuur, genderkwesties en andere aspecten van menselijke ontwikkeling, van het programma voor mondiale collectieve goederen en uitdagingen. Het moet in de eerste plaats ten goede komen aan de armste lagen van de bevolking in de landen waarop het betrekking heeft, met het beginsel dat niemand aan zijn lot wordt overgelaten.

Met de gezondheidscomponent wordt ondersteuning verleend aan duurzame-ontwikkelingsdoelstelling 3 (Gezondheid en welzijn voor iedereen, op elke leeftijd), namelijk universele toegang tot essentiële gezondheidszorg van goede kwaliteit, gezondheid van moeder en kind, seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, toegang tot gezinsplanning, uitbanning van polio, bescherming tegen en behandeling van hiv/aids, tuberculose, malaria en andere armoedegerelateerde en verwaarloosde ziekten, en toegang tot psychologische hulp voor slachtoffers van geweld.

Het krediet kan ook worden gebruikt voor activiteiten op het gebied van hulp aan kinderen en jongeren, met name activiteiten die gericht zijn op de volledige uitoefening van rechten en versterking van de positie van jongeren in het algemeen, en van meisjes in het bijzonder: gezondheid en onderwijs (met inbegrip van beroepsopleiding en stages en omvattende seksuele voorlichting), non-discriminatie, werkgelegenheid, vaardigheden, sociale bescherming en sociale insluiting, groei, werkgelegenheid, betrokkenheid van de privésector en cultuur.

Er wordt steun verleend voor gelijke toegang tot onderwijs en een goede onderwijskwaliteit als onderdeel van de uitvoering van duurzame-ontwikkelingsdoelstelling 4 (Goed onderwijs met gelijke kansen en een leven lang leren voor iedereen), inclusief voor migranten, vrouwen en meisjes, kinderen met een beperking en mensen uit landen die zich in een aanslepende crisissituatie bevinden, met bijzondere aandacht voor landen die het verst verwijderd zijn van de mondiale streefdoelen.

In aansluiting op de gezamelijke mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad „Naar een EU-strategie voor internationale culturele betrekkingen” (JOIN(2016) 29 final), wordt cultuur ondersteund als een motor van ontwikkeling en een katalysator voor sociale integratie, maatschappelijke veerkracht en pluralisme, vreedzaam samenleven en wederzijds respect.

14283/19 ADD 5 sp 130ECOMP.2.A NL

Gendergelijkheidsvraagstukken worden ondersteund ten behoeve van de tenuitvoerlegging van duurzameontwikkelingsdoelstelling 5 (Gendergelijkheid en empowerment voor vrouwen en meisjes verwezenlijken).

Ook zal steun worden verleend aan maatregelen die tot doel hebben regeringen te helpen bij een betere inzet en doeltreffende benutting van binnenlandse inkomsten voor duurzame menselijke ontwikkeling.

Wat gendergelijkheid betreft, worden programma’s ondersteund ter versterking van de economische en sociale positie van vrouwen en meisjes.

Aanpak van seksueel en gendergerelateerd geweld en hulp aan slachtoffers zijn eveneens prioriteiten. Ondersteuning van het uitbannen van geslachtsselectie is ook een van de doelstellingen.

In overeenstemming met de richtsnoeren van de Unie inzake de bevordering en bescherming van de rechten van het kind kan het krediet ook worden gebruikt om jongeren meer in het algemeen te emanciperen, met bijzondere aandacht voor jonge vrouwen; Het krediet kan ook worden gebruikt voor activiteiten op het gebied van gezondheid en onderwijs; non-discriminatie; werkgelegenheid, vaardigheden, sociale bescherming en sociale insluiting; groei, werkgelegenheid, betrokkenheid van de privésector en cultuur.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijkomende financiële bijdragen van lidstaten en bijdragen van derde landen of van andere dan bij het VWEU of het Euratom-Verdrag opgerichte organen aan bepaalde externe steunprojecten of -programma’s die door de Unie worden gefinancierd en door de Commissie worden beheerd, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten. Deze in artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten geboekte bijdragen vormen bestemmingsontvangsten overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii° en e), van het Financieel Reglement. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor administratieve ondersteuning zullen, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, worden vastgesteld in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma.

Indien hulp wordt verleend door middel van begrotingssteun, zal de Commissie de inspanningen van de partnerlanden ondersteunen om het parlementair toezicht, de auditcapaciteit en de transparantie te vergroten.



Post 21 02 07 04 — Voedsel- en voedingszekerheid en duurzame landbouw




14283/19 ADD 5 sp 131ECOMP.2.A NL

Post 21 02 08 01 — Maatschappelijk middenveld in ontwikkeling




Toelichting:Dit krediet dient ter ondersteuning van initiatieven om maatschappelijke organisaties te versterken in partnerlanden en in de Unie en de begunstigde landen die in aanmerking komen krachtens Verordening (EU) nr. 231/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2014 tot vaststelling van een instrument voor pretoetredingssteun (IPA II) (PB L 77 van 15.3.2014, blz. 11), als wordt verwezen naar activiteiten op het gebied van onderwijs inzake ontwikkeling en bewustwording. Deze te financieren activiteiten worden voornamelijk uitgevoerd door maatschappelijke organisaties. Deze initiatieven kunnen, in voorkomend geval, met het oog op efficiëntie, worden uitgevoerd door andere actoren ten behoeve van de organisaties van het maatschappelijk middenveld, om bij te dragen aan:

– een op integratie en emancipatie gebaseerde samenleving, ook vanuit een gendergelijkheidsperspectief, in partnerlanden via sterkere maatschappelijke organisaties;

– een vergroting van de capaciteit van netwerken van maatschappelijke organisaties, platforms en allianties in Europa en het Zuiden, zodat een belangrijke en voortdurende beleidsdialoog op het gebied van ontwikkeling is gegarandeerd en democratisch bestuur en vrouwenemancipatie worden gestimuleerd, zo mogelijk door in alle beleidsdomeinen genderbewust begroten toe te passen;

– een grotere mate van bewustwording bij Unieburgers van de ontwikkelingsproblematiek en het mobiliseren van actieve overheidssteun in de Unie, kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaten voor armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling in de partnerlanden.

Mogelijke activiteiten die door dit programma worden ondersteund:

– interventies in de partnerlanden die kwetsbare en gemarginaliseerde groepen ondersteunen door via maatschappelijke organisaties basisdiensten aan te bieden, onder meer in de vorm van omvattende seksuele voorlichting en seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten, teneinde de maatschappelijke organisaties in staat te stellen informatie te verstrekken, diensten aan te bieden voor legale abortus en te pleiten voor veilige en legale abortus in hun land;

– capaciteitsontwikkeling van de beoogde actoren, in aanvulling op de steun die in het kader van het nationaal programma wordt toegekend, maatregelen gericht op:

– het creëren van een gunstig klimaat voor de participatie van burgers en voor acties van maatschappelijke organisaties en van de capaciteit van die organisaties om effectief deel te nemen aan de formulering van beleid en het toezicht op het uitvoeringsproces van het beleid,

– faciliteren van een verbeterde dialoog en van een betere interactie tussen maatschappelijke organisaties, plaatselijke overheden, de staat en andere ontwikkelingsactoren in de context van ontwikkeling, waarbij het van belang is de betrokkenheid van een brede waaier aan maatschappelijke organisaties en groepen na te streven;

– coördinatie, capaciteitsontwikkeling en institutionele versterking van de netwerken van maatschappelijke organisaties, binnen hun organisaties en tussen de verschillende categorieën belanghebbenden die deelnemen aan het Europese openbare debat over ontwikkeling, evenals coördinatie, capaciteitsontwikkeling en institutionele versterking van netwerken in het Zuiden van maatschappelijke organisaties en overkoepelende organisaties;

14283/19 ADD 5 sp 132ECOMP.2.A NL

– bewuster maken van het publiek van de ontwikkelingsproblematiek, mensen in staat stellen om actieve en verantwoordelijke burgers te worden en bevorderen van het formele en informele onderwijs in verband met ontwikkeling in de Unie, de kandidaat-lidstaten en de potentiële kandidaten, teneinde het ontwikkelingsbeleid te verankeren in Europese samenlevingen, meer overheidssteun beschikbaar te stellen voor armoedebestrijding en voor billijkere betrekkingen tussen de ontwikkelde en de ontwikkelingslanden, het bewustzijn betreffende de problemen en moeilijkheden van de ontwikkelingslanden en hun bevolking in de Unie te vergroten en het recht op een proces van ontwikkeling waarin de mensenrechten en de fundamentele vrijheden volledig kunnen worden uitgeoefend en de sociale dimensie van de mondialisering te bevorderen;

– maatregelen nemen om het effect van de global gag rule teniet te doen door de financiering voor organisaties op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten aanzienlijk te verhogen, met name financiering die expliciet bestemd is voor de waarborging van toegang tot geboortebeperking en veilige en legale abortus, gebruikmakend van zowel nationale als Unie-ontwikkelingsfinanciering, teneinde de financieringskloof te dichten die is ontstaan als gevolg van de acties van de regering Trump om financiering van ontwikkelingshulporganisaties die diensten op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten bieden, stop te zetten;

– in overeenstemming met het beginsel om niemand aan zijn lot over te laten, moet bijzondere aandacht worden besteed aan mensen in een kansarme, kwetsbare en gemarginaliseerde situatie, waaronder kinderen, ouderen met een handicap, LGBTI’s en inheemse volkeren. Dit omvat maatregelen om hen beter te bereiken, te beschermen en te ondersteunen zodat ze dezelfde kansen krijgen en niet-discriminatie wordt gewaarborgd.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijkomende financiële bijdragen van lidstaten en bijdragen van derde landen of van andere dan bij het VWEU of het Euratom-Verdrag opgerichte organen aan bepaalde externe steunprojecten of -programma’s die door de Unie worden gefinancierd en door de Commissie worden beheerd, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten. Deze bijdragen geboekt onder artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten vormen bestemmingsontvangsten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii° en e), van het Financieel Reglement. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor administratieve ondersteuning zullen worden vastgesteld in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma.



Artikel 21 02 20 — Erasmus+ — Bijdrage uit de instrumenten voor ontwikkelingssamenwerking (DCI)




14283/19 ADD 5 sp 133ECOMP.2.A NL

Artikel 21 04 01 — Versterking van de eerbiediging en naleving van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden en ondersteuning van democratische hervormingen




Artikel 21 05 01 — Wereldwijde en grensoverschrijdende bedreigingen en nieuwe bedreigingen




Toelichting:Dit krediet dekt de bijstand voor het aanpakken van mondiale en transregionale dreigingen en opkomende dreigingen, als bepaald in artikel 5 van Verordening (EU) nr. 230/2014 tot invoering van een instrument voor bijdrage aan stabiliteit en vrede.

Het dient ter dekking van acties om landen en bevolkingen te beschermen tegen hetzij opzettelijk, hetzij door ongevallen of door de natuur veroorzaakte risico’s. Dit kan onder meer omvatten:

– het versterken van de capaciteit van de bevoegde civiele autoriteiten die betrokken zijn bij de ontwikkeling en de uitoefening van de daadwerkelijke controle op de handel in chemische, biologische, stralings- en nucleaire materialen of stoffen (waaronder de apparatuur voor hun productie of overbrenging of efficiënte grenscontroles), ook door middel van de installatie van moderne logistieke apparatuur voor evaluatie en controle. De acties hebben betrekking op zowel natuur- en industriële rampen als op criminele activiteiten;

– de ontwikkeling van een juridisch kader en van de institutionele capaciteit voor de invoering en toepassing van efficiënte uitvoercontroles op goederen voor tweeërlei gebruik, waaronder maatregelen op het gebied van regionale samenwerking;

– de ontwikkeling van effectieve civiele rampenplannen, noodhulp en reacties op crisissituaties alsmede van de capaciteit voor het schoonmaken in geval van eventuele grote milieurampen op dit gebied;

– het bevorderen van civiele onderzoeksactiviteiten als alternatief voor aan defensie gerelateerd onderzoek en steun voor de omscholing en alternatieve tewerkstelling van wetenschappers en ingenieurs die voorheen in de wapenindustrie in brede zin werkzaam waren;

– steun voor maatregelen ter verbetering van de veiligheidspraktijk in civiele installaties waar gevoelige chemische, biologische, stralings- of nucleaire materialen of stoffen zijn opgeslagen of worden aangewend in het kader van civiele onderzoeksprogramma’s;

– steun, in het kader van het samenwerkingsbeleid van de Unie en de doelstellingen daarvan, voor de totstandbrenging van civiele infrastructuur en voor het verrichten van de nodige civiele studies voor de ontmanteling, het herstel of de omschakeling van aan wapens gerelateerde faciliteiten en locaties ten aanzien waarvan verklaard is dat zij niet langer deel uitmaken van een defensieprogramma;

Andere maatregelen op het vlak van mondiale en transregionale dreigingen betreffen:

– de versterking van de capaciteit van de politiële, justitiële en civiele autoriteiten die zich bezighouden met de bestrijding van terrorisme;

– de bestrijding van radicalisering, gewelddadig extremisme en georganiseerde misdaad, waaronder mensenhandel, drugshandel, handel in vuurwapens en explosieven, cybercriminaliteit, namaakgeneesmiddelen, en doeltreffende controle van illegale handel en

14283/19 ADD 5 sp 134ECOMP.2.A NL

doorvoer; de uitwisseling van expertise en goede praktijken inzake het tegengaan van radicalisering en gewelddadig extremisme met partnerlanden in regio’s waar extremisme toeneemt, zoals Zuid-Azië; ook het aanpakken van mondiale en transregionale gevolgen van de klimaatverandering die een potentieel destabiliserend effect hebben, en ook de bevordering van bioveiligheid en biobeveiliging van installaties die met gevaarlijke bacteriën omgaan;

– steun voor maatregelen ter bestrijding van bedreigingen voor internationaal vervoer, energievoorziening en kritische infrastructuur, waaronder personen- en goederenvervoer en energiedistributie, en elektronische informatie- en communicatienetwerken;

– een adequate respons op grote gevaren voor de volksgezondheid, zoals pandemieën met potentiële grensoverschrijdende gevolgen.

Dergelijke maatregelen kunnen in het kader van dit instrument bij een stabiel klimaat worden aangenomen, om het hoofd te bieden aan specifieke destabiliserende dreigingen op wereldwijd en transregionaal niveau; deze maatregelen kunnen evenwel alleen worden genomen wanneer met de desbetreffende instrumenten van de Unie voor externe bijstand geen adequaat en doeltreffend antwoord kan worden gegeven.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijkomende financiële bijdragen van lidstaten en bijdragen van derde landen of van andere dan bij het VWEU of het Euratom-Verdrag opgerichte organen aan bepaalde externe steunprojecten of -programma’s die door de Unie worden gefinancierd en door de Commissie worden beheerd, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten. Deze bijdragen geboekt onder artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten vormen bestemmingsontvangsten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii° en e), van het Financieel Reglement. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor administratieve ondersteuning zullen, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, worden vastgesteld in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma.

Uit hoofde van de artikelen 5 2 0, 5 2 1, 5 2 2, 5 7 0, 9 0 0 en post 6 6 0 0 van de staat van ontvangsten ontvangen overige bestemmingsontvangsten kunnen aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van dit artikel, in overeenstemming met artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.

Rechtsgrondslag

Verordening (EU) nr. 230/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2014 tot vaststelling van een instrument voor bijdrage aan stabiliteit en vrede (PB L 77 van 15.3.2014, blz. 1).

Artikel 21 06 01 — Ondersteuning van de bevordering van een hoog niveau van nucleaire veiligheid, stralingsbescherming en de toepassing van efficiënte en effectieve veiligheidscontroles op kernmateriaal in derde landen




14283/19 ADD 5 sp 135ECOMP.2.A NL

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de financiering van de bevordering van een effectieve nucleaire beveiligings- en veiligheidscultuur op alle niveaus, in het bijzonder door:

– permanente steun voor regulerende lichamen, organisaties voor technische ondersteuning en de versterking van het regelgevingskader, met name met betrekking tot vergunningsactiviteiten, om te komen tot een sterk en onafhankelijk gereglementeerd toezicht;

– steun voor het op veilige wijze vervoeren, behandelen en verwijderen van bestraalde splijtstof en radioactief afval van zowel kerncentrales als van andere (wees-)bronnen (medische toepassingen, uraniumwinning);

– de ontwikkeling en uitvoering van strategieën voor de ontmanteling van bestaande installaties en de sanering van de terreinen van voormalige nucleaire installaties;

– de bevordering van effectieve regelgevingskaders, procedures en systemen om een toereikende bescherming te waarborgen tegen ioniserende straling van radioactieve materialen, met name van hoogactieve radioactieve bronnen, en de veilige verwijdering daarvan;

– de financiering van stresstest op basis van het acquis;

– de totstandbrenging van het nodige regelgevingskader en de nodige methoden voor de uitvoering van nucleaire veiligheidscontroles, onder meer ook voor goede administratie en controle van splijtstoffen op het niveau van de overheid en van de exploitant;

– de instelling van effectieve regelingen voor de preventie van ongevallen die radiologische gevolgen hebben en voor de inperking van de gevolgen van eventuele dergelijke ongevallen, alsmede voor rampenplannen en maatregelen ter voorbereiding en reactie op noodsituaties, civiele bescherming en herstel;

– maatregelen ter bevordering van internationale samenwerking (onder meer in het kader van de bevoegde internationale organisaties, met name de IAEA) op bovengenoemde terreinen, waaronder de uitvoering van en het toezicht op internationale overeenkomsten en verdragen, uitwisseling van informatie en opleiding en onderzoek;

– een verbetering van de voorbereidheid op kernongevallen, en opleiding en begeleiding om de capaciteit van de regelgevers te vergroten;

– bijzondere nadruk op de situatie van kernreactoren aan de grenzen van de EU.

Dit krediet dient ook ter dekking van gezondheids- en milieuprojecten in verband met de gevolgen van het ongeval in Tsjernobyl voor de menselijke gezondheid en het milieu, in het bijzonder in Oekraïne en Belarus.

Voorrang zal worden gegeven aan de behoeften van de landen die deel uitmaken van het nabuurschapsbeleid van de Unie.

Relevante werkzaamheden die eerder werden uitgevoerd in het kader van het instrument voor pretoetredingssteun, is overgenomen door het instrument voor samenwerking op het gebied van de nucleaire veiligheid om een allesomvattende benadering te waarborgen.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijkomende financiële bijdragen van lidstaten en bijdragen van derde landen of van andere dan bij het VWEU of het Euratom-Verdrag opgerichte organen aan bepaalde externe steunprojecten of -programma’s die door de Unie worden gefinancierd en door de Commissie worden beheerd, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten. Deze bijdragen geboekt onder artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten vormen bestemmingsontvangsten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii° en e), van het Financieel Reglement. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor

14283/19 ADD 5 sp 136ECOMP.2.A NL

administratieve ondersteuning zullen, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, worden vastgesteld in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma voor elk hoofdstuk.

Uit hoofde van de artikelen 520, 521, 522, 570, 900 en posten 6191 en 6600 van de staat van ontvangsten ontvangen overige bestemmingsontvangsten kunnen aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van dit artikel, in overeenstemming met artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.

Rechtsgronden:Verordening (Euratom) nr. 237/2014 van de Raad van 13 december 2013 tot invoering van een instrument voor samenwerking op het gebied van nucleaire veiligheid (PB L 77 van 15.3.2014, blz. 109).

Artikel 21 07 01 — Samenwerking met Groenland





– bijstand aan Groenland bij het aanpakken van zijn grootste uitdagingen, in het bijzonder de duurzame diversifiëring van de economie, de noodzaak om de vaardigheden van zijn beroepsbevolking, met inbegrip van wetenschappers, te vergroten, en de noodzaak om de Groenlandse informatiesystemen op het gebied van informatie- en communicatietechnologieën te verbeteren;

– versterking van het vermogen van het Groenlands bestuur om het nationaal beleid beter te formuleren en uit te voeren, met name op gebieden van wederzijds belang.

De samenwerking met Groenland moet aansluiten bij en bijdragen aan het EU-beleid inzake het Noordpoolgebied.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijkomende financiële bijdragen van lidstaten en bijdragen van derde landen of van andere dan bij het VWEU of het Euratom-Verdrag opgerichte organen aan bepaalde externe steunprojecten of -programma’s die door de Unie worden gefinancierd en door de Commissie worden beheerd, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten. Deze bijdragen geboekt onder artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten vormen bestemmingsontvangsten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii en e), van het Financieel Reglement. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor administratieve ondersteuning zullen, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, worden vastgesteld in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma.

Uit hoofde van de artikelen 5 2 0, 5 2 1, 5 2 2, 5 7 0, 9 0 0 en de posten 6 1 9 1 en 6 6 0 0 van de staat van ontvangsten ontvangen overige bestemmingsontvangsten kunnen aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van dit artikel, in overeenstemming met artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.

14283/19 ADD 5 sp 137ECOMP.2.A NL

Rechtsgronden:Besluit 2014/137/EU van de Raad van 14 maart 2014 inzake betrekkingen tussen de Europese Unie, enerzijds, en Groenland en het Koninkrijk Denemarken, anderzijds (PB L 76 van 15.3.2014, blz. 1).

Referentiebesluiten:Besluit 2013/755/EU van de Raad van 25 november 2013 betreffende de associatie van de landen en gebieden overzee met de Europese Unie („LGO-besluit”) (PB L 344 van 19.12.2013, blz. 1).

Artikel 21 08 01 — Evaluatie van de resultaten van de steun van de Unie, vervolgmaatregelen en audit




Post 22 01 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen — Centrale diensten



37 987 680 37 761 874 37 987 680 37 987 680 37 573 569




25 648 655 25 648 655 25 648 655 25 648 655 25 384 333

Post 22 01 02 01 — Extern personeel — Centrale diensten



2 105 136 2 020 761 2 105 136 2 105 136 2 105 136

Post 22 01 03 01 — Uitgaven voor uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie



2 491 903 2 333 838 2 491 903 2 491 903 2 491 903

Post 22 02 01 01 — Steun voor politieke hervormingen en een daarmee verband houdende geleidelijke afstemming op het acquis van de Unie




Post 22 02 01 02 — Steun voor economische, sociale en territoriale ontwikkeling en een daarmee verband houdende geleidelijke afstemming op het acquis van de Unie




14283/19 ADD 5 sp 138ECOMP.2.A NL

Post 22 02 03 01 — Steun voor politieke hervormingen en een daarmee verband houdende geleidelijke afstemming op het acquis van de Unie






22 02 03 01 160 000 000 58 772 300 134 000 000 58 772 300 29 000 000 58 772 300 160 000 000 58 772 300 150 000 000 48 772 300Reserve 100 000 000

Totaal 160 000 000 58 772 300 134 000 000 58 772 300 129 000 000 58 772 300 160 000 000 58 772 300 150 000 000 48 772 300

Toelichting:In het kader van het instrument voor pretoetredingssteun (IPA II) zal dit krediet dienen voor de volgende specifieke doelstellingen in Turkije:

– steun voor politieke hervormingen;

– versterking op alle niveaus van het vermogen van de in bijlage I bij de verordening opgenomen begunstigden om te voldoen aan de verplichtingen inzake politieke hervormingen die voortvloeien uit het lidmaatschap van de Unie door steun te verlenen aan de geleidelijke aanpassing aan en goedkeuring, tenuitvoerlegging en handhaving van het acquis van de Unie.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijkomende financiële bijdragen van lidstaten en bijdragen van derde landen of van andere dan bij het VWEU of het Euratom-Verdrag opgerichte organen aan bepaalde externe steunprojecten of -programma’s die door de Unie worden gefinancierd en door de Commissie worden beheerd, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten. Deze bijdragen worden geboekt onder artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten en vormen bestemmingsontvangsten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii) en e), van het Financieel Reglement. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor administratieve ondersteuning, zullen worden vastgesteld, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma voor elk hoofdstuk.

Uit hoofde van posten 5 2 2 0 en 6 6 0 0 van de staat van ontvangsten ontvangen overige bestemmingsontvangsten kunnen aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van deze post in overeenstemming met artikel 22, lid 1 van het Financieel Reglement.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 231/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2014 tot vaststelling van een instrument voor pretoetredingssteun (IPA II) (PB L 77 van 15.3.2014, blz. 11), met name artikel 2, lid 1, onder a) en c).

Post 22 02 03 02 — Steun voor economische, sociale en territoriale ontwikkeling en een daarmee verband houdende geleidelijke afstemming op het acquis van de Unie



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen65 000 000 463 786 099 60 000 000 463 786 099 60 000 000 463 786 099 65 000 000 463 786 099 p.m. 398 786 099

Toelichting:In het kader van het instrument voor pretoetredingssteun (IPA II) zal dit krediet dienen voor de volgende specifieke doelstellingen in Turkije:

– steun voor economische, sociale en territoriale ontwikkeling met het oog op slimme, duurzame en inclusieve groei;

14283/19 ADD 5 sp 139ECOMP.2.A NL

– versterking op alle niveaus van het vermogen van de in bijlage I bij de verordening opgenomen begunstigden om te voldoen aan de verplichtingen inzake economische, sociale en territoriale ontwikkeling die voortvloeien uit het lidmaatschap van de Unie door steun te verlenen aan de geleidelijke aanpassing aan en goedkeuring, tenuitvoerlegging en handhaving van het acquis van de Unie, met inbegrip van voorbereiding op het beheer van de structuurfondsen van de Unie, het Cohesiefonds en het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijkomende financiële bijdragen van lidstaten en bijdragen van derde landen en andere dan bij het VWEU of het Euratom-Verdrag opgerichte organen aan bepaalde externe steunprojecten of -programma’s die door de Unie worden gefinancierd en door de Commissie worden beheerd, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten. Deze bijdragen worden geboekt onder artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten en vormen bestemmingsontvangsten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii), en e), van het Financieel Reglement. Het overeenkomstige bedrag aan betalingskredieten wordt geraamd op 134 000 000 EUR voor 2020. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor administratieve ondersteuning, zullen, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, worden vastgesteld in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma.

Kredieten die worden gebruikt in de context van steun aan vluchtelingen en gastgemeenschappen, moeten rechtstreeks ten goede komen aan vluchtelingen en/of aan de activiteiten van maatschappelijke organisaties die op dit gebied werkzaam zijn.


Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 231/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2014 tot vaststelling van een instrument voor pretoetredingssteun (IPA II) (PB L 77 van 15.3.2014, blz. 11), met name artikel 2, lid 1, onder b) en c).

Post 22 02 04 02 — Erasmus+ — Bijdrage uit het instrument voor pretoetredingssteun (IPA)




Post 22 04 01 01 — Mediterrane landen — Mensenrechten, goed bestuur en mobiliteit




Post 22 04 01 02 — Mediterrane landen — Armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling




14283/19 ADD 5 sp 140ECOMP.2.A NL

Post 22 04 01 03 — Mediterrane landen — Vertrouwensopbouw, veiligheid en het voorkomen en oplossen van conflicten




Post 22 04 02 01 — Oostelijk Partnerschap — Mensenrechten, goed bestuur en mobiliteit




Post 22 04 02 02 — Oostelijk Partnerschap — Armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling




Toelichting:Dit krediet dient in het bijzonder ter financiering van bilaterale en op meerdere landen gerichte samenwerkingsacties om resultaten te boeken in onder meer de volgende gebieden:

– geleidelijke integratie in de interne markt van de Unie en meer samenwerking binnen en tussen sectoren, onder meer door:

– aanpassing aan de weten regelgeving van de EU en andere internationale normen,

– institutionele opbouw,

– gelijke toegang tot gezondheidsdiensten en onderwijs van goede kwaliteit,

– investeringen;

– duurzame en inclusieve ontwikkeling in alle aspecten, met inbegrip van capaciteitsontwikkeling en opleiding voor jongeren, evenals sociale inclusie, ook voor de meest kwetsbare kinderen, waaronder kinderen met een handicap;

– armoedebestrijding, onder meer door de ontwikkeling van de particuliere sector;

– meer interne economische, sociale en territoriale cohesie;

– plattelandsontwikkeling;

– klimaatmaatregelen;

– rampenparaatheid.

Er dienen voldoende kredieten te worden gereserveerd voor steun aan organisaties uit het maatschappelijk middenveld.

Er moet in het bijzonder voor worden gezorgd dat alle regio's en provincies ten volle van de financiering kunnen profiteren.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijkomende financiële bijdragen van lidstaten en bijdragen van derde landen of van andere dan bij het VWEU of het Euratom-Verdrag opgerichte organen aan bepaalde externe steunprojecten of -programma’s die door de Unie worden gefinancierd en door de Commissie worden beheerd, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten. Deze bijdragen geboekt onder artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten vormen bestemmingsontvangsten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii) en e), van het Financieel Reglement. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor

14283/19 ADD 5 sp 141ECOMP.2.A NL

administratieve ondersteuning zullen, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, worden vastgesteld in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma voor elk hoofdstuk.


Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 232/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2014 tot vaststelling van een Europees nabuurschapsinstrument (PB L 77 van 15.3.2014, blz. 27).

Post 22 04 02 03 — Oostelijk Partnerschap — Vertrouwensopbouw, veiligheid en het voorkomen en oplossen van conflicten




Post 22 04 03 03 — Steun aan andere op meerdere landen gerichte samenwerking in de nabuurschap — Overkoepelend programma




Artikel 22 04 20 — Erasmus+ — Bijdrage uit het Europees nabuurschapsinstrument (ENI)




Artikel 23 01 01 — Uitgaven met betrekking tot ambtenaren en tijdelijke personeelsleden voor het beleidsterrein „Humanitaire hulp en civiele bescherming”



32 525 399 32 299 593 32 525 399 32 525 399 32 170 833




6 370 953 6 286 578 6 370 953 6 370 953 6 370 953

Artikel 23 01 03 — Uitgaven met betrekking tot ICT-apparatuur en -diensten voor het beleidsterrein „Humanitaire hulp en civiele bescherming”



2 133 590 1 975 525 2 133 590 2 133 590 2 133 590

Artikel 23 02 01 — Vertrekking van snelle, doeltreffende en op behoeften gebaseerde humanitaire hulp en voedselhulp



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen1 042 234 779 1 144 000 000 992 234 779 1 144 000 000 1 042 234 779 1 144 000 000 1 042 234 779 1 144 000 000 1 042 234 779 1 144 000 000

14283/19 ADD 5 sp 142ECOMP.2.A NL

Artikel 23 02 02 — Rampenpreventie, rampenrisicovermindering en rampenparaatheid




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de uitgaven voor operaties die zijn gericht op paraatheid bij of preventie van rampen of vergelijkbare noodsituaties en voor de ontwikkeling van waarschuwingssystemen voor alle soorten natuurrampen (overstromingen, cyclonen, vulkaanuitbarstingen, bosbranden enz.); hieronder vallen ook aankoop en vervoer van de hiervoor benodigde uitrusting.

Het kan tevens dienen ter dekking van alle andere rechtstreeks met de uitvoering van rampenparaatheidsmaatregelen verband houdende uitgaven zoals:

— de financiering van wetenschappelijke studies ter preventie van rampen;

— de hervorming van lang bestaande praktijken die het risico op rampen verhogen;

— het aanleggen van noodvoorraden van goederen en uitrusting die bij humanitaire hulpoperaties kunnen worden gebruikt;

— de technische bijstand die nodig is voor de voorbereiding en uitvoering van rampenparaatheidsprojecten, met name uitgaven aan contracten van individuele deskundigen op dit gebied en de infrastructurele en logistieke kosten die worden gedekt door beheer van gelden ter goede rekening en betalingsopdrachten van afdelingen van het directoraat-generaal Humanitaire hulp en civiele bescherming verspreid over de wereld. Alle ontvangsten van aanvullende financiële bijdragen van lidstaten, derde landen of andere instanties dan die opgericht op grond van het VWEU of het Euratom-verdrag, aan bepaalde door de Unie gefinancierde en door de Commissie beheerde externe hulpacties of -programma's kunnen aanleiding geven tot de opvoering van aanvullende kredieten. Deze bijdragen worden geboekt onder artikel 6 3 3 van de staat van ontvangsten en vormen bestemmingsontvangsten, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder a), ii), en e), van het Financieel Reglement. De bedragen die worden geboekt bij het begrotingsonderdeel voor uitgaven voor administratieve ondersteuning, zullen, onverminderd artikel 235, lid 5, van het Financieel Reglement, worden vastgesteld in het kader van de bijdrageovereenkomst van elk operationeel programma, waarbij voor elk hoofdstuk wordt uitgegaan van een gemiddelde dat niet hoger is dan 4 % van de bijdragen voor het desbetreffende programma.

Uit hoofde van post 6 6 0 0 van de staat van ontvangsten ontvangen overige bestemmingsontvangsten kunnen aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van dit artikel, in overeenstemming met artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.

Rechtsgronden:Verordening (EG) nr. 1257/96 van de Raad van 20 juni 1996 betreffende humanitaire hulp (PB L 163 van 2.7.1996, blz. 1).

Post 23 03 01 01 — Rampenpreventie en rampenparaatheid binnen de Unie




14283/19 ADD 5 sp 143ECOMP.2.A NL

Artikel 23 04 01 — Het EU-vrijwilligersinitiatief voor humanitaire hulp — Versterking van de responscapaciteit van de Unie bij humanitaire crises




Artikel 24 01 07 — Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF)



60 925 000 60 925 000 60 925 000 60 925 000 60 473 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de kosten met betrekking tot het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF), met inbegrip van OLAF-personeel in Uniedelegaties, dat als doelstelling heeft de bestrijding van fraude in een interinstitutioneel kader.

Rechtsgronden:Besluit 1999/352/EG, EGKS, Euratom van de Commissie van 28 april 1999 houdende oprichting van het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) (PB L 136 van 31.5.1999, blz. 20), met name artikel 4 en artikel 6, lid 3.

Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juli 2018 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, tot wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1296/2013, (EU) nr. 1301/2013, (EU) nr. 1303/2013, (EU) nr. 1304/2013, (EU) nr. 1309/2013, (EU) nr. 1316/2013, (EU) nr. 223/2014, (EU) nr. 283/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU en tot intrekking van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 (PB L 193 van 30.7.2018, blz. 1).

Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 september 2013 betreffende onderzoeken door het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1073/1999 van het Europees Parlement en de Raad en Verordening (Euratom) nr. 1074/1999 van de Raad (PB L 248 van 18.9.2013, blz. 1).

Post 25 01 01 01 — Ambtenaren en tijdelijke functionarissen



199 000 820 198 775 014 199 000 820 199 000 820 196 831 474

Post 25 01 01 03 — Bezoldigingen, toelagen en betalingen voor de leden van de instelling



10 946 000 10 946 000 10 946 000 10 946 000 10 838 000


– de basissalarissen van de leden van de Commissie;

– de standplaatsvergoedingen van de leden van de Commissie;

– de gezinstoelagen van de leden van de Commissie, namelijk

– de kostwinnerstoelage,

– de kindertoelage,

– de schooltoelage,

14283/19 ADD 5 sp 144ECOMP.2.A NL

– de representatievergoeding van de leden van de Commissie,

– de werkgeversbijdrage aan de verzekering tegen uit beroepsziekten en ongevallen voortvloeiende risico’s voor leden van de Commissie,

– de werkgeversbijdrage voor de ziektekostenverzekering van de voormalige leden van de Commissie,

– de geboortetoelage,

– in geval van overlijden van een lid van de Commissie:

– de volledige bezoldiging van de overledene tot en met het einde van de derde maand die volgt op de maand waarin het lid overleed,

– de kosten van vervoer van het stoffelijk overschot naar de plaats van herkomst van de overledene,

– de toepassing van de aanpassingscoëfficiënten op de emolumenten,

– de toepassing van de aanpassingscoëfficiënt op het gedeelte van de emolumenten dat naar een ander land dan dat van de standplaats wordt overgemaakt,

– de kosten van een eventuele aanpassing van de salarissen in de loop van het begrotingsjaar.

Bovendien worden op deze post de eventuele kredieten geboekt ter dekking van:

– de reiskosten van de leden van de Commissie (en hun familieleden) bij het aanvaarden of het beëindigen van hun functie;

– de inrichtingsvergoedingen voor de leden van de Commissie bij het aanvaarden of het beëindigen van hun functie;

– de verhuiskosten voor de leden van de Commissie bij het aanvaarden of het beëindigen van hun functie.

Rechtsgronden:Verordening nr. 422/67/EEG, nr. 5/67/Euratom van de Raad van 25 juli 1967 tot vaststelling van de geldelijke regeling voor de voorzitter en de leden van de Commissie, de president, de rechters en de griffier van, alsmede de advocaten-generaal bij het Hof van Justitie, de president, de leden en de griffier van het Gerecht , alsmede de president, de leden en de griffier van het Gerecht voor ambtenarenzaken van de Europese Unie (PB 187 van 8.8.1967, blz. 1), met name de artikelen 2, 3, 4, 4 bis, 4 ter, 5, 11 en 14.


Verordening (EU) nr. 2016/300 van de Raad van 29 februari 2016 tot vaststelling van de geldelijke regeling voor hoge ambtsdragers van de EU (PB L 58 van 4.3.2016, blz. 1).




10 731 951 10 647 576 10 731 951 10 731 951 10 731 951

14283/19 ADD 5 sp 145ECOMP.2.A NL

Post 25 01 02 11 — Overige beheersuitgaven



17 405 468 17 405 468 22 905 468 17 405 468 17 405 468

Toelichting:Dit krediet dient om alle kosten te financieren in verband met de conferentie over de Europese democratie/de toekomst van Europa.

Artikel 25 01 03 — Uitgaven voor apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie ten behoeve van het beleidsterrein „Beleidscoördinatie en juridisch advies van de Commissie”



13 053 988 12 895 923 13 053 988 13 053 988 13 053 988

Artikel 26 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen voor het beleidsterrein „Administratie van de Commissie”



174 668 842 174 443 036 174 668 842 174 668 842 172 764 744




8 640 277 8 555 902 8 640 277 8 640 277 8 640 277

Artikel 26 01 03 — Uitgaven in verband met apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie voor het beleidsterrein „Administratie van de Commissie”



11 457 868 11 299 803 11 457 868 11 457 868 11 457 868

Artikel 26 01 09 — Publicatiebureau



104 242 000 102 542 000 104 242 000 104 242 000 103 592 000

Artikel 26 01 20 — Europees Bureau voor personeelsselectie



26 328 000 26 328 000 26 328 000 26 328 000 26 212 000

Toelichting:Het opgevoerde bedrag stemt overeen met de kredieten voor het Europees Bureau voor personeelsselectie, die gedetailleerd zijn weergegeven in de specifieke bijlage bij deze afdeling.

Het bedrag van de bestemmingsontvangsten overeenkomstig artikel 21, lid 3, van het Financieel Reglement wordt geraamd op 250 000 EUR.

Rechtsgronden:Besluit 2002/620/EG van het Europees Parlement, de Raad, de Commissie, het Hof van Justitie, de Rekenkamer, het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio’s en de Europese Ombudsman van 25 juli 2002 betreffende de oprichting van het Bureau voor personeelsselectie van de Europese Gemeenschappen (PB L 197 van 26.7.2002, blz. 53).

Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juli 2018 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, tot

14283/19 ADD 5 sp 146ECOMP.2.A NL

wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1296/2013, (EU) nr. 1301/2013, (EU) nr. 1303/2013, (EU) nr. 1304/2013, (EU) nr. 1309/2013, (EU) nr. 1316/2013, (EU) nr. 223/2014, (EU) nr. 283/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU en tot intrekking van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 (PB L 193 van 30.7.2018, blz. 1), met name de artikelen 64 tot en met 67.

Artikel 26 01 21 — Bureau voor het beheer en de afwikkeling van de individuele rechten



41 876 000 41 576 000 41 876 000 41 876 000 41 483 000

Post 26 01 22 01 — Bureau voor infrastructuur en logistiek in Brussel



84 123 000 83 423 000 84 123 000 84 123 000 83 519 000

Post 26 01 22 02 — Aankoop en huur van gebouwen in Brussel



212 404 000 210 904 000 212 404 000 212 404 000 212 404 000

Post 26 01 22 03 — Uitgaven voor gebouwen in Brussel



77 681 000 76 681 000 77 681 000 77 681 000 77 681 000

Post 26 01 23 01 — Bureau voor infrastructuur en logistiek in Luxemburg



26 218 000 26 018 000 26 218 000 26 218 000 26 067 000

Artikel 26 01 40 — Beveiliging en toezicht



14 436 000 13 436 000 14 436 000 14 436 000 14 436 000

Artikel 26 02 01 — Procedures voor de plaatsing en de bekendmaking van overheidsopdrachten voor leveringen, voor de uitvoering van werken en voor dienstverlening




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de uitgaven in verband met:

– de verzameling, de verwerking, de publicatie en de verspreiding van kennisgevingen van overheidsopdrachten in de Unie en derde landen op verschillende dragers en de integratie daarvan in de diensten inzake eProcurement die door de instellingen aan de ondernemingen en de aanbestedende diensten worden aangeboden. Hieronder vallen ook de kosten van vertaling van de kennisgevingen van overheidsopdrachten die door de instellingen worden gepubliceerd;

– de bevordering en het gebruik van nieuwe technieken inzake de verzameling en de verspreiding van kennisgevingen van overheidsopdrachten langs elektronische weg;

– de ontwikkeling en de exploitatie van eProcurement-diensten in de diverse fasen van de plaatsing van overheidsopdrachten.

14283/19 ADD 5 sp 147ECOMP.2.A NL

Rechtsgronden:Verordening (EEG) nr. 2137/85 van de Raad van 25 juli 1985 tot instelling van Europese economische samenwerkingsverbanden (EESV) (PB L 199 van 31.7.1985, blz. 1).

Richtlijn 92/13/EEG van de Raad van 25 februari 1992 tot coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende de toepassing van de communautaire voorschriften inzake de procedures voor het plaatsen van opdrachten door diensten die werkzaam zijn in de sectoren wateren energievoorziening, vervoer en telecommunicatie (PB L 76 van 23.3.1992, blz. 14).

Besluit 94/1/EG. EGKS van de Raad en de Commissie van 13 december 1993 betreffende de sluiting van de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte tussen de Europese Gemeenschappen, hun lidstaten en de Republiek Oostenrijk, de Republiek Finland, de Republiek IJsland, het Vorstendom Liechtenstein, het Koninkrijk Noorwegen, het Koninkrijk Zweden en de Zwitserse Bondsstaat (PB L 1 van 3.1.1994, blz. 1).

Besluit 94/800/EG van de Raad van 22 december 1994 betreffende de sluiting, namens de Europese Gemeenschap, voor wat betreft de onder haar bevoegdheid vallende aangelegenheden, van de uit de multilaterale handelsbesprekingen in het kader van de Uruguayronde (1986-1994) voortvloeiende overeenkomsten (PB L 336 van 23.12.1994, blz. 1), meer bepaald betreffende de Overeenkomst inzake overheidsopdrachten.

Verordening (EG) nr. 2157/2001 van de Raad van 8 oktober 2001 betreffende het statuut van de Europese vennootschap (SE), (PB L 294 van 10.11.2001, blz. 1).

Besluit 2002/309/EG, Euratom van de Raad en, wat betreft de overeenkomst inzake wetenschappelijke en technologische samenwerking, van de Commissie van 4 april 2002 betreffende de sluiting van zeven overeenkomsten met de Zwitserse Bondsstaat (PB L 114 van 30.4.2002, blz. 1), met name betreffende de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Zwitserse Bondsstaat inzake bepaalde aspecten van overheidsopdrachten.

Verordening (EG) nr. 1435/2003 van de Raad van 22 juli 2003 betreffende het statuut van de Europese vennootschap (SCE), (PB L 207 van 18.8.2003, blz. 1).

Verordening (EG) nr. 718/2007 van de Commissie van 12 juni 2007 houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 1085/2006 van de Raad tot invoering van een instrument voor pretoetredingssteun (IPA) (PB L 170 van 29.6.2007, blz. 1).

Besluit 2007/497/EG van de Europese Centrale Bank van 3 juli 2007 tot vaststelling van de regels inzake aanbesteding (ECB/2007/5) (PB L 184 van 14.7.2007, blz. 34).

Verordening (EG) nr. 1370/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2007 betreffende het openbaar personenvervoer per spoor en over de weg en tot intrekking van Verordening (EEG) nr. 1191/69 van de Raad en Verordening (EEG) nr. 1107/70 van de Raad (PB L 315 van 3.12.2007, blz. 1).

Verordening (EG) nr. 1008/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 24 september 2008 inzake gemeenschappelijke regels voor de exploitatie van luchtdiensten in de Gemeenschap (PB L 293 van 31.10.2008, blz. 3).

Richtlijn 2009/81/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende de coördinatie van de procedures voor het plaatsen door aanbestedende diensten van bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten op defensie- en veiligheidsgebied, en tot wijziging van de Richtlijnen 2004/17/EG en 2004/18/EG (PB L 216 van 20.8.2009, blz. 76).

Richtlijn 2014/23/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van concessieovereenkomsten (PB L 94 van 28.3.2014, blz. 1).

14283/19 ADD 5 sp 148ECOMP.2.A NL

Richtlijn 2014/24/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van overheidsopdrachten en tot intrekking van Richtlijn 2004/18/EG (PB L 94 van 28.3.2014, blz. 65).

Richtlijn 2014/25/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van opdrachten in de sectoren wateren energievoorziening, vervoer en postdiensten en houdende intrekking van Richtlijn 2004/17/EG (PB L 94 van 28.3.2014, blz. 243).

Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds (PB L 161 van 29.5.2014, blz. 3).

Besluit 2014/668/EU van de Raad van 23 juni 2014 inzake de ondertekening, namens de Europese Unie, en de voorlopige toepassing van de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds, met betrekking tot titel III (met uitzondering van de bepalingen betreffende de behandeling van onderdanen van derde landen die legaal als werknemer op het grondgebied van de andere partij verblijven), en de titels IV, V, VI en VII, alsmede de bijbehorende bijlagen en protocollen (PB L 278 van 20.9.2014, blz. 1).

Verordening (EU) 2015/323 van de Raad van 2 maart 2015 inzake het financieel reglement van toepassing op het 11e Europees Ontwikkelingsfonds (PB L 58 van 3.3.2015, blz. 17).


Referentiebesluiten:Verordening nr. 1 van de Raad van 15 april 1958 tot regeling van het taalgebruik in de Europese Economische Gemeenschap (PB 17 van 6.10.1958, blz. 385).

Besluit van de Raad van 15 september 1958 tot oprichting van het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen (PB 17 van 6.10.1958, blz. 390).

Verordening (EG) nr. 2195/2002 van het Europees Parlement en de Raad van 5 november 2002 betreffende de gemeenschappelijke woordenlijst overheidsopdrachten (CPV) (PB L 340 van 16.12.2002, blz. 1).

Besluit 2009/496/EG, Euratom van het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, de Commissie, het Hof van Justitie, de Rekenkamer, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s van 26 juni 2009 betreffende de organisatie en de werking van het Bureau voor publicaties van de Europese Unie (PB L 168 van 30.6.2009, blz. 41).

Verordening (EU) nr. 1251/2011 van de Commissie van 30 november 2011 tot wijziging van de Richtlijnen 2004/17/EG, 2004/18/EG en 2009/81/EG van het Europees Parlement en de Raad wat betreft hun toepassingsdrempels inzake de procedures voor het plaatsen van een opdracht (PB L 319 van 2.12.2011, blz. 43).

Uitvoeringsverordening (EU) 2015/1986 van de Commissie van 11 november 2015 tot vaststelling van standaardformulieren voor de bekendmaking van aankondigingen op het gebied van overheidsopdrachten en tot intrekking van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 842/2011 (PB L 296 van 12.11.2015, blz. 1).

Nota van DG GROW van 7 september 2016 betreffende de bekendmaking van de aankondigingen van voorafgaande marktraadplegingen via vooraankondigingen.

14283/19 ADD 5 sp 149ECOMP.2.A NL

Nota van 12 september 2016 en nota van 21 september 2016 betreffende de bekendmaking van kennisgevingen van aanbestedingen van het Europees stabiliteitsmechanisme (ESM) in PB S.

Artikel 27 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Begroting”



50 898 526 50 672 720 50 898 526 50 898 526 50 343 671




5 619 770 5 535 395 5 619 770 5 619 770 5 619 770

Post 27 01 02 09 — Extern personeel — Niet-gedecentraliseerd beheer



2 720 348 2 635 973 2 720 348 2 720 348 1 524 348

Artikel 27 01 03 — Uitgaven voor uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie ten behoeve van het beleidsterrein „Begroting”



3 338 825 3 180 760 3 338 825 3 338 825 3 338 825

Artikel 28 01 01 — Uitgaven voor ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Audit”



18 124 841 17 899 035 18 124 841 18 124 841 17 927 259




644 139 559 764 644 139 644 139 644 139

Artikel 28 01 03 — Uitgaven voor apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie ten behoeve van het beleidsterrein „Audit”



1 188 947 1 030 882 1 188 947 1 188 947 1 188 947

Artikel 29 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijk personeel op het beleidsterrein „Statistiek”



72 002 792 71 776 986 72 002 792 72 002 792 71 217 876




5 671 989 5 587 614 5 671 989 5 671 989 5 671 989

Artikel 29 01 03 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Statistiek”



4 723 214 4 565 149 4 723 214 4 723 214 4 723 214

14283/19 ADD 5 sp 150ECOMP.2.A NL

Artikel 29 02 01 — Hoogwaardige statistische informatie verstrekken, nieuwe methoden voor de productie van Europese statistieken toepassen en het partnerschap binnen het Europees statistisch systeem versterken






29 02 01 74 000 000 71 000 000 74 000 000 71 000 000 72 000 000 69 000 000 74 000 000 71 000 000 74 000 000 71 000 000Reserve 2 000 000 2 000 000

Totaal 74 000 000 71 000 000 74 000 000 71 000 000 74 000 000 71 000 000 74 000 000 71 000 000 74 000 000 71 000 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de volgende uitgaven:

– verzameling van statistische gegevens, enquêtes, studies en ontwikkeling van indicatoren en benchmarks;

– kwaliteitsstudies en maatregelen ter verbetering van de kwaliteit van de statistieken;

– verwerking, verspreiding, bevordering van de afname en verhandeling van statistische gegevens;

– ontwikkeling, onderhoud en hervorming van IT-systemen en infrastructuur in verband met de invoering en monitoring van maatregelen die onder dit artikel vallen;

– plaatselijke risicogebaseerde controles bij entiteiten die betrokken zijn bij de productie van statistische informatie in de lidstaten, met name ter ondersteuning van het economische bestuur van de Unie;

– ondersteuning van samenwerkingsnetwerken en ondersteuning van organisaties wier voornaamste doelstelling en activiteiten erin bestaan de toepassing van de Europese praktijkcode voor statistieken en de toepassing van nieuwe methoden voor de productie van Europese statistieken te promoten en te ondersteunen;

– dienstverlening door externe deskundigen;

– statistische opleidingscursussen voor statistici;

– kosten van de aanschaf van documentatie;

– subsidies voor en aansluiting bij internationale statistische organisaties.

Het dient eveneens om ervoor te zorgen dat de nodige informatie beschikbaar is om een samenvattend jaarverslag te kunnen opstellen over de economische en sociale toestand van de Unie, aan de hand van economische gegevens en structurele indicatoren en benchmarks.

Tevens dient het krediet ter dekking van de uitgaven in het kader van de opleiding van nationale statistici en van het beleid inzake de samenwerking met derde landen op het gebied van statistiek, de uitgaven in verband met de uitwisseling van ambtenaren, de kosten van vergaderingen voor de uitwisseling van gegevens en uitgaven ter vergoeding van in het kader van de aanpassing van de bezoldigingen van de ambtenaren en de andere personeelsleden verleende diensten.

Onder dit artikel worden eveneens de uitgaven geboekt in verband met de aankoop van gegevens en de toegang van de diensten van de Commissie tot externe gegevensbanken.

Tevens moeten kredieten worden aangewend voor de ontwikkeling van nieuwe, modulaire technieken.

Bovendien dient dit krediet ter dekking van de uitgaven voor het verstrekken, op verzoek van de Commissie of van een van de andere instellingen van de Unie, van statistische gegevens die

14283/19 ADD 5 sp 151ECOMP.2.A NL

noodzakelijk zijn voor de raming, de controle en de evaluatie van de uitgaven van de Unie. Aldus wordt het mogelijk het financiële en begrotingsbeleid in betere omstandigheden te voeren (vaststelling van de begroting, periodieke herziening van het meerjarig financieel kader) en op middellange en lange termijn gegevens te verzamelen met het oog op de financiering van de Unie.

Bij de onder dit artikel opgevoerde kredieten komen nog, krachtens de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, en met name artikel 82 en Protocol 32 daarbij, de bijdragen van de lidstaten van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA). Deze bedragen vloeien voort uit de onder artikel 6 3 0 van de staat van ontvangsten geboekte bijdragen van de lidstaten van de EVA, die overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement bestemmingsontvangsten vormen. Zij geven aanleiding tot opvoering van de betrokken kredieten en tot uitvoering overeenkomstig de bijlage „Europese Economische Ruimte” van dit deel van de staat van uitgaven van deze afdeling, die een integrerend deel van de algemene begroting uitmaakt.

Ontvangsten die voortvloeien uit bijdragen van de Zwitserse Bondsstaat voor deelname aan programma's van de Unie en die zijn geboekt op post 6 0 3 3 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement.


Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 99/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 15 januari 2013 betreffende het Europees statistisch programma 2013-2017 (PB L 39 van 9.2.2013, blz. 12).

Post 30 01 14 01 — Vergoedingen bij terbeschikkingstelling, ontheffing van het ambt om redenen van dienstbelang en ontslag



6 273 000 4 273 000 6 273 000 6 273 000 6 273 000

Post 30 01 15 01 — Pensioenen, invaliditeitsuitkeringen en uitkeringen bij vertrek



1 973 245 000 1 973 245 000 1 973 245 000 1 973 245 000 1 952 191 000


– ouderdomspensioenen van ambtenaren, tijdelijk personeel en contractanten van alle instellingen en agentschappen van de Unie, met inbegrip van die welke uit kredieten voor onderzoek en technologische ontwikkeling worden betaald;

– invaliditeitspensioenen van ambtenaren, tijdelijk personeel en contractanten van alle instellingen en agentschappen van de Unie, met inbegrip van die welke uit kredieten voor onderzoek en technologische ontwikkeling worden betaald;

– invaliditeitsuitkeringen van ambtenaren, tijdelijk personeel en contractanten van alle instellingen en agentschappen van de Unie, met inbegrip van die welke uit kredieten voor onderzoek en technologische ontwikkeling worden betaald;

– overlevingspensioenen voor de rechthebbenden van gewezen ambtenaren, tijdelijk personeel en contractanten van alle instellingen en agentschappen van de Unie, met inbegrip van die welke uit kredieten voor onderzoek en technologische ontwikkeling worden betaald;

14283/19 ADD 5 sp 152ECOMP.2.A NL

– uitkeringen bij vertrek van ambtenaren, tijdelijk personeel en contractanten van alle instellingen en agentschappen van de Unie, met inbegrip van die welke uit kredieten voor onderzoek en technologische ontwikkeling worden betaald;

– de betaling van de actuariële tegenwaarde van de pensioenrechten;

– de uitkeringen (pensioenbonus) ten behoeve van ambtenaren die destijds als verzetsstrijder zijn gedeporteerd of geïnterneerd (of hun rechthebbenden);

– de betaling van financiële steun aan een overlevende echtgenoot die ernstig of langdurig ziek of gehandicapt is, voor de duur van de ziekte of handicap op grond van een onderzoek van de sociale en medische omstandigheden van de betrokkene.

Rechtsgronden:Statuut van de ambtenaren van de Europese Unie.

Regeling welke van toepassing is op de andere personeelsleden van de Europese Unie.

Post 30 01 15 02 — Ziektekostenverzekering



65 348 000 65 348 000 65 348 000 65 348 000 64 651 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de werkgeversbijdrage aan de ziektekostenverzekering voor gepensioneerden.

Tevens dient het ter dekking van aanvullende vergoedingen ter terugbetaling van ziektekosten ten behoeve van ambtenaren die destijds als verzetsstrijder zijn gedeporteerd of geïnterneerd.


Post 30 01 15 03 — Wegingen en aanpassingen van de pensioenen en de verschillende vergoedingen



77 380 000 77 380 000 77 380 000 77 380 000 76 554 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de gevolgen van de toepassing van de aanpassingscoëfficiënten welke gelden voor de pensioenen.

Een deel van dit krediet is bestemd voor de gevolgen van eventuele aanpassingen van de pensioenen in de loop van het begrotingsjaar. Dit gedeelte van het krediet heeft het karakter van een voorziening en mag slechts na overschrijving ervan naar andere posten van dit hoofdstuk overeenkomstig het Financieel Reglement worden gebruikt.


Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juli 2018 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, tot wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1296/2013, (EU) nr. 1301/2013, (EU) nr. 1303/2013, (EU) nr. 1304/2013, (EU) nr. 1309/2013, (EU) nr. 1316/2013, (EU) nr. 223/2014, (EU) nr. 283/2014 en

14283/19 ADD 5 sp 153ECOMP.2.A NL

Besluit nr. 541/2014/EU en tot intrekking van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 (PB L 193 van 30.7.2018, blz. 1).

Post 30 01 16 01 — Pensioenen van voormalige leden van het Europees Parlement



6 843 000 6 843 000 6 843 000 6 843 000 6 770 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de kosten van ouderdoms-, invaliditeits- en overlevingspensioenen van voormalige leden van het Europees Parlement.

Rechtsgronden:Statuut van de leden van het Europees Parlement, en met name de artikelen 14, 15, 17 en 28.

Bepalingen ter uitvoering van het statuut van de leden van het Europees Parlement, en met name de artikelen 49 tot en met 60 en door het Bureau van het Europees Parlement aangenomen relevante bepalingen.

Post 30 01 16 02 — Pensioenen van voormalige voorzitters van de Europese Raad en van voormalige secretarissen-generaal van de Raad van de Europese Unie



641 000 641 000 641 000 641 000 634 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de ouderdoms- en invaliditeitspensioenen van voormalige voorzitters van de Europese Raad en van de voormalige secretarissen-generaal van de Raad van de Europese Unie, en de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf, en van de overlevingspensioenen voor overlevende echtgenoten en wezen van voormalige voorzitters van de Europese Raad en van de voormalige secretarissen-generaal van de Raad van de Europese Unie, en de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf.

Rechtsgronden:Besluit 2009/909/EU van de Raad van 1 december 2009 tot vaststelling van de arbeidsvoorwaarden van de voorzitter van de Europese Raad (PB L 322 van 9.12.2009, blz. 35).

Verordening (EU) 2016/300 van de Raad van 29 februari 2016 tot vaststelling van de geldelijke regeling voor hoge ambtsdragers van de EU (PB L 58 van 4.3.2016, blz. 1).

Post 30 01 16 03 — Pensioenen van voormalige leden van de Commissie



6 785 000 6 785 000 6 785 000 6 785 000 6 715 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de ouderdoms- en invaliditeitspensioenen van de voormalige leden van de Commissie en de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf, en van de overlevingspensioenen voor overlevende echtgenoten en wezen van de voormalige leden van de Commissie en de toepassing van de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf.

Rechtsgronden:Verordening nr. 422/67/EEG, nr. 5/67/Euratom van de Raad van 25 juli 1967 tot vaststelling van de geldelijke regeling voor de voorzitter en de leden van de Commissie, de president, de rechters en de

14283/19 ADD 5 sp 154ECOMP.2.A NL

griffier van, alsmede de advocaten-generaal bij het Hof van Justitie, de president, de leden en de griffier van het Gerecht, alsmede de president, de leden en de griffier van het Gerecht voor ambtenarenzaken van de Europese Unie (PB 187 van 8.8.1967, blz. 1).


Post 30 01 16 04 — Pensioenen van voormalige leden van het Hof van Justitie van de Europese Unie



10 289 000 10 289 000 10 289 000 10 289 000 10 180 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de ouderdoms- en invaliditeitspensioenen van de voormalige leden van het Hof van Justitie van de Europese Unie en de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf, en van de overlevingspensioenen voor overlevende echtgenoten en wezen van de voormalige leden van het Hof van Justitie van de Europese Unie en de toepassing van de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf.

Rechtsgronden:Verordening nr. 422/67/EEG, nr. 5/67/Euratom van de Raad van 25 juli 1967 tot vaststelling van de geldelijke regeling voor de voorzitter en de leden van de Commissie, de president, de rechters en de griffier van, alsmede de advocaten-generaal bij het Hof van Justitie, de president, de leden en de griffier van het Gerecht, alsmede de president, de leden en de griffier van het Gerecht voor ambtenarenzaken van de Europese Unie (PB 187 van 8.8.1967, blz. 1), en met name de artikelen 8, 9, 15 en 18.


Post 30 01 16 05 — Pensioenen van voormalige leden van de Rekenkamer



4 908 000 4 908 000 4 908 000 4 908 000 4 856 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de ouderdoms- en invaliditeitspensioenen van de voormalig leden van de Rekenkamer en de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf, en van de overlevingspensioenen voor overlevende echtgenoten en wezen van de voormalige leden van de Rekenkamer en de toepassing van de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf.

Rechtsgronden:Verordening (EEG, Euratom, EGKS) nr. 2290/77 van de Raad van 18 oktober 1977 tot vaststelling van de geldelijke regeling van de leden van de Rekenkamer (PB L 268 van 20.10.1977, blz. 1), en met name de artikelen 9, 10, 11 en 16.


Post 30 01 16 06 — Pensioenen van voormalige Europese ombudsmannen



257 000 257 000 257 000 257 000 254 000

14283/19 ADD 5 sp 155ECOMP.2.A NL

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van ouderdoms- en invaliditeitspensioenen van voormalige Europese ombudsmannen en de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf, en van de overlevingspensioenen voor overlevende echtgenoten en wezen en de toepassing van de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf.



Post 30 01 16 07 — Pensioenen van voormalige Europese Toezichthouders voor gegevensbescherming



183 000 183 000 183 000 183 000 181 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de ouderdoms- en invaliditeitspensioenen van voormalige Europese Toezichthouders voor gegevensbescherming en de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf, en van de overlevingspensioenen voor overlevende echtgenoten en wezen en de toepassing van de aanpassingscoëfficiënten in verband met hun land van verblijf.


Besluit nr. 1247/2002/EG van het Europees Parlement, de Raad en de Commissie van 1 juli 2002 betreffende het statuut en de algemene voorwaarden voor de uitoefening van de functie van Europees Toezichthouder voor gegevensbescherming (PB L 183 van 12.7.2002, blz. 1).


Artikel 31 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Talendiensten”



341 268 408 341 042 602 341 268 408 341 268 408 337 548 176




12 205 672 12 121 297 12 205 672 12 205 672 12 205 672

14283/19 ADD 5 sp 156ECOMP.2.A NL

Post 31 01 03 01 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie



22 386 411 22 228 346 22 386 411 22 386 411 22 386 411

Artikel 32 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Energie”



67 657 796 67 431 990 67 657 796 67 657 796 66 920 245




3 107 027 3 022 652 3 107 027 3 107 027 3 107 027

Artikel 32 01 03 — Uitgaven voor apparatuur en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Energie”



4 438 193 4 280 128 4 438 193 4 438 193 4 438 193

Post 32 01 05 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen die de onderzoeks- en innovatieprogramma’s in het kader van Horizon 2020 uitvoeren



2 519 194 2 319 194 2 519 194 2 519 194 2 519 194

Post 32 02 01 01 — Verdere integratie van de interne energiemarkt en de interoperabiliteit van de elektriciteits- en gasnetwerken over de grenzen heen




Post 32 02 01 02 — Verbetering van de voorzieningszekerheid van de Unie




Post 32 02 01 03 — Bijdragen tot duurzame ontwikkeling en milieubescherming




Artikel 32 02 10 — Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER)




Post 32 02 77 12 — Voorbereidende actie — De invoering van uitgebreide steun voor steenkool- en koolstofintensieve overgangsregio’s




14283/19 ADD 5 sp 157ECOMP.2.A NL


Het herstel van de Unie van de economische crisis en de doeltreffende tenuitvoerlegging van haar belangrijkste doelstellingen met betrekking tot sterke groei en een internationale concurrentiepositie, onder meer door middel van duurzame herindustrialisering en modernisering van de economie van de Unie, moet berusten op economische, sociale en milieuduurzaamheid op de lange termijn. In het kader van de ambitieuze klimaatverbintenissen van de Unie en de overgang naar een koolstofarme economie op basis van het circulaire model hebben de Europese steenkool- en koolstofintensieve regio’s met een hoog percentage werknemers in sectoren die afhankelijk zijn van koolstof, gerichte steun nodig om effectief bij te dragen tot deze strategische transformatie.

Volgens cijfers van Eurostat is alleen al de winning van steenkool en bruinkool momenteel goed voor meer dan 300 000 directe banen in de Unie. Deze banen zijn geconcentreerd in een beperkt aantal regio’s, waar de gevolgen voor de lokale economie en de sociale cohesie bepalend zijn. In het licht van de uitdagingen van technologische vooruitgang, internationale concurrentie en een ambitieus milieu- en klimaatbeleid is het vermogen van deze regio’s om bij te dragen aan en de vruchten te plukken van de overgang van de Unie naar een koolstofarme, circulaire economie van cruciaal belang voor het algehele succes van de Unie. De Commissie heeft dit erkend en heeft in haar mededeling getiteld „Schone energie voor alle Europeanen” toegezegd te zullen „bestuderen hoe de omschakeling in steenkool- en koolstofintensieve gebieden beter kan worden ondersteund”.

Doel van deze voorbereidende actie is het waarborgen van de doeltreffendheid en de langetermijnduurzaamheid van deze steunmaatregelen, en uiteindelijk van de succesvolle transformatie van de Unie als geheel en haar internationale concurrentiepositie, door een platform op te zetten dat de Commissie in staat moet stellen om:

– de steenkool- en koolstofintensieve overgangsregio’s van de Unie in kaart te brengen en hun slimme specialisaties te inventariseren;

– een speciale praktische toolkit te ontwikkelen met daarin a) beste praktijken, b) bestaande steuninstrumenten aan de hand waarvan de beste synergieën worden vastgesteld en c) de uitwisseling van informatie met en tussen regio’s;

– fora voor belanghebbenden op te zetten, alsook te voorzien in instrumenten voor intraregionale uitwisseling, met inbegrip van uitgebreide routekaarten voor koolstofarme herindustrialisering en omscholingsbehoeften;

– de knelpunten ter plaatse te inventariseren en de steun voor nieuwe technologieën en innoverende ontwikkeling en opslag van schone steenkool te stroomlijnen, met inbegrip van afvang en opslag van kooldioxide, afvang en gebruik van koolstofdioxide en steenkoolvergassing;

– een overzicht op te stellen van beste praktijken en operationele richtsnoeren, en uiteindelijk een praktische toolkit voor steenkool- en koolstofintensieve overgangsregio’s in derde landen te ontwikkelen, als onderdeel van de maatregelen voor capaciteitsopbouw uit hoofde van de Overeenkomst van Parijs;

– de werkzaamheden van het secretariaat van het platform toe te spitsen op (a) de identificatie van mogelijke synergieën van Uniebeleid/Unieprogramma's, met als doel de financiële ondersteuning en beleidsondersteuning na 2020 zo efficiënt mogelijk te maken; (b) het assisteren van regio's (centrale en lokale autoriteiten) bij de uitwerking van duurzame-transitiestrategieën, aan de hand van gerichtere instrumenten voor de intraregionale uitwisseling

14283/19 ADD 5 sp 158ECOMP.2.A NL

van goede praktijken, onder meer met betrekking tot gedetailleerde routekaarten voor koolstofarme herindustrialisering en omscholings- en bijscholingsbehoeften;

– de aandacht van bestaande belanghebbendenfora (en van de sociale dialoog en de dialoog met het maatschappelijk middenveld in het algemeen) te richten op uitwisselingen met betrekking tot de totstandbrenging van een rechtvaardige overgang en rechtvaardige economische strategieën;

– de meest behoeftige regio's en gemeenschappen aanvullende financiële ondersteuning te verlenen, bovenop bestaande financieringsregelingen en zonder middelen over te hevelen uit andere programma's, voor de opstelling van regionale/lokale routekaarten voor een rechtvaardige overgang met het oog op de totstandbrenging van koolstofneutraliteit EU tegen 2050. Extra financiering moet ook worden ingezet ter ondersteuning van toekomstige territoriale of communautaire projecten die berusten op de betrokkenheid van werknemers en gemeenschappen, door hen te raadplegen en te responsabiliseren.

– het in 2018 bij de Overeenkomst van Parijs opgerichte en in 2019 voortgezette platform voor steenkoolregio's in transitie en het bijbehorende secretariaat te versterken om de EU-klimaatdoelstellingen te verwezenlijken, de verbintenissen van de EU in het kader van de Overeenkomst van Parijs na te komen en tegelijkertijd te zorgen voor een eerlijke energietransitie waarbij steenkoolregio's niet achterblijven, door in 2020 meer middelen uit te trekken voor de Overeenkomst van Parijs en de reikwijdte van de maatregelen uit te breiden tot:

– verdere technische bijstand en capaciteitsopbouw in de steenkool- en koolstofintensieve regio's van de EU, onder meer op het gebied van strategievoorbereiding, projectontwikkeling, projectfinanciering en het faciliteren van particuliere investeringen (het aantal proefregio's dat aan het EU-initiatief deelneemt, bedroeg in 2017 vier regio's, maar was tegen maart 2019 gestegen naar twintig regio's);

– samenwerking met de leden en waarnemers van de Energiegemeenschap op het gebied van "steenkoolregio's in transitie" door, in samenwerking met internationale financiële instellingen en internationale partners, regionale voorlichtingsactiviteiten te organiseren;

– ontwikkeling van een sociale dimensie voor het platform voor steenkoolregio's in transitie aan de hand van beste praktijken op het gebied van sociale innovatie: om- en bijscholing van werknemers, programma's voor jongeren en gepensioneerde mijnwerkers.


Post 32 02 77 15 — Proefproject — Burgemeestersconvenant als instrument om energiearmoede aan te pakken




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van nog af te wikkelen vastleggingen van vorige jaren in het kader van het proefproject.

14283/19 ADD 5 sp 159ECOMP.2.A NL

Het doel van dit proefproject is het energieverbruik van huishoudens terug te dringen en de toegang tot energie voor iedereen te garanderen. Energiearmoede is een Europees probleem dat een holistische aanpak vereist, ondersteund door gezamenlijke, krachtige inspanningen op alle niveaus: lokaal, nationaal, regionaal en Europees. lokaal, nationaal, regionaal en Europees. Steden en regio’s zijn vaak het best in staat om in een vroeg stadium vast te stellen welke huishoudens het risico lopen op energiearmoede en deze armoede zo doeltreffend mogelijk aan te pakken.

Tegen het einde van dit project zal het:

– kwetsbare huishoudens technische ondersteuning bieden om het energieverbruik en de kosten te verlagen, samen met ondersteuning om hun energieprestaties te verbeteren;

– acties binnen een aantal overheidsdiensten op het gebied van volksgezondheid, sociale diensten, huisvesting en milieu, om met gecoördineerde acties het hoofd te bieden aan de verschillende aspecten van energiearmoede, die volksgezondheidsproblemen en sociale kwetsbaarheid veroorzaakt, vaak samenhangt met gebouwen met een slechte energieprestatie en de vermindering van het energieverbruik heeft ook een positief effect voor de strijd tegen klimaatverandering;

– acties bieden om energiebesparing in lokale openbare voorzieningen te koppelen aan de oprichting van een fonds ter bestrijding van energiearmoede in elke gemeente;

– acties om de consumenten in staat te stellen hun energieverbruik in de hand te houden;

– beoordelingen van de wijze waarop projecten op het gebied van energiearmoede de lokale economie kunnen verbeteren door mogelijkheden te creëren voor energie-investeringen in particuliere huizen, en bijdragen tot het scheppen van werkgelegenheid;

– verspreidingsacties bieden, met inbegrip van de uitwisseling van goede praktijken in heel Europa.

Doelstellingen:

Dit proefproject is enerzijds gericht op maatregelen om het bewustzijn te vergroten en goede lokale en regionale praktijken uit te wisselen om energiearmoede aan te pakken, en anderzijds op concrete maatregelen om energiearmoede in Europa terug te dringen.

Volgens het Building Performance Institute Europe (BPIE-2014) lijden momenteel 50 000 000 tot 125 000 000 mensen in de Unie aan brandstofarmoede en zijn zij niet in staat zich een behoorlijk thermisch comfort binnenshuis te veroorloven. Bovendien kunnen, volgens Richtlijn 2012/27/EU inzake energie-efficiëntie, investeringen in energie-efficiëntie ook brandstofarmoede helpen voorkomen en zouden ze een prioriteit moeten zijn in huishoudens die arm zijn aan energie.

Het nieuwe Convenant van Burgemeesters voor Klimaat & Energie, dat onlangs zijn tiende verjaardag vierde, is een unieke bottom-up beweging met 7 755 ondertekenende steden, die lokale en regionale overheden samenbrengt die zich vrijwillig inzetten voor de implementatie van de klimaat- en energiedoelstellingen van de Unie, en burgers een hoge levenskwaliteit biedt in duurzame en klimaatbestendige steden.

Op 25 september 2015 hebben de VN een reeks doelstellingen aangenomen om een einde te maken aan de armoede, de planeet te beschermen en iedereen welvaart te garanderen als onderdeel van een nieuwe agenda voor duurzame ontwikkeling (SDG). Elke doelstelling voor duurzame ontwikkeling heeft specifieke streefdoelen die in de komende 15 jaar moeten worden bereikt. SDG 1 „Armoede uitbannen” en SDG 7 „Zorgen voor toegang tot betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie voor iedereen” houden verband met dit project. Tegelijkertijd loopt er een initiatief, de Stedelijke Agenda voor de EU, om verschillende belangrijke aspecten van het toekomstige beleid

14283/19 ADD 5 sp 160ECOMP.2.A NL

van de Unie op dit terrein aan te pakken. Binnen dit proces zijn er twee specifieke partnerschappen: Energietransitie en stedelijke armoede.

Samenvattend speelt energie een centrale rol bij haast alle grote uitdagingen en kansen waar Europa momenteel mee te maken heeft. Toegang tot energie is voor iedereen van essentieel belang, of het nu om banen, veiligheid, klimaatverandering, voedselproductie of inkomensstijging gaat.


Post 32 02 77 16 — Voorbereidende actie Eilandautoriteiten en -gemeenschappen leren hoe ze aanbestedingen voor projecten op het gebied van hernieuwbare energie kunnen uitschrijven




Toelichting:Het doel van deze voorbereidende actie is instanties en gemeenschappen op eilanden te leren hoe zij zelf openbare aanbestedingen kunnen uitschrijven. De openbare aanbestedingen zijn dan bedoeld om particuliere bedrijven voor schone energie aan te sporen concurrerende voorstellen te doen, met name op het gebied van zonne- en windenergie, opslag (niet alleen batterijen) en stadsverwarming/-koeling.

De kosten van duurzame energie dalen snel en het aantal aanbieders van schone energie neemt toe. Daarom zouden de eilanden in de EU nu moeten overschakelen op schone energie, op voorwaarde dat hun autoriteiten aanbestedingen kunnen opstellen, evalueren en gunnen. Voor eilanden met lage overheidsbegrotingen is dit een riskant proces, aangezien het uiterst technisch, duur en juridisch complex is. Deze actie zal eilanden voorzien van kant-en-klare sjablonen voor aanbestedingen en zal gedurende de hele looptijd worden ontwikkeld door vertegenwoordigers van de eilanden mee te nemen naar deskundigen op het gebied van hernieuwbare energie voor eilanden en locaties in heel Europa, waar al winstgevende projecten voor schone energie worden opgeleverd, waar mogelijk met medewerking van gemeenschappen die zich bezighouden met hernieuwbare energie, om ervaringen uit de eerste hand uit te wisselen en te leren over de meest recente budgettering van de levenscyclus van projecten voor eilanden. Deze op reële voorbeelden gebaseerde trainingen en bezoeken ter plaatse worden aan het einde van de looptijd van de actie samengevat in een gratis en voor iedereen toegankelijke online-cursus.

Deze actie keert het normale EU-projectproces om: in plaats van een succesvol op zichzelf staand voorstel te doen na een openbare aanbesteding door de Commissie, zal het de eilandgemeenschappen leren zelf aanbestedingen te schrijven, waarop zij de reacties zullen ontvangen die zij dankzij hun training kunnen verwerken en beheren.

Kortom, dit project is in overeenstemming met het bekende gezegde "Geef een man een vis en hij heeft een dag te eten. Leer een man te vissen en hij eet een leven lang."

Rechtsgronden:Voorbereidende actie in de zin van artikel 54, lid 2, van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van de financiële

14283/19 ADD 5 sp 161ECOMP.2.A NL

regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie en tot intrekking van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 (PB L 298 van 26.10.2012, blz. 1).

Post 32 02 77 17 — Voorbereidende actie - Intensivering van de samenwerking op het gebied van klimaat tussen dorpen binnen en buiten de EU door de totstandbrenging van een rurale identiteit binnen het convenant van burgemeesters




Toelichting:Deze actie is uniek in de zin dat hij erop gericht is dorpen en plattelandsgebieden bijeen te brengen die een voortrekkersrol spelen op het gebied van klimaatmaatregelen. In het kader van de actie slaan de dorpen in de EU en plattelandsautoriteiten overal ter wereld, die van dichtbij de klimaatuitdagingen ervaren waar plattelandsgebieden mee worden geconfronteerd en die hebben aangedrongen op een ambitieuze mondiale klimaatovereenkomst, de handen ineen om het voortouw te nemen bij de inspanningen voor het verwezenlijken van de klimaatdoelstelling om tegen 2050 een einde te maken aan alle emissies.

Dorpen in de EU zullen nauw samenwerken binnen en buiten de EU met het oog op een algemene capaciteitsopbouw, meer concreet om ervaringen uit te wisselen, kennis en knowhow over duurzame energie en klimaatplanning door te geven, goede voorbeelden inzake klimaatveranderingsmitigatie en -aanpassing uit te wisselen en hun kennis over Europese innoverende financiële instrumenten ter ondersteuning van investeringen in duurzame energie te delen.

De actie omvat het analyseren van de bestaande goede praktijken inzake duurzame energie en klimaatplanning in dorpen en plattelandsgebieden en het ontwikkelen van innoverende, geïntegreerde rurale strategieën voor een behoorlijke aanpak van de toegang tot energie en energie-armoede, mitigatie van de klimaatverandering en reductie van de broeikasgasemissies, alsmede aanpassing van rurale gebieden aan de klimaatverandering.

Deze strategieën zullen in overeenstemming zijn met de strategie "Een schone planeet voor iedereen" en het pakket "Schone energie voor alle Europeanen", alsmede de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties en de doelstellingen van "Duurzame energie voor iedereen".

Tot slot is voorzien in bepalingen voor de transparante monitoring, rapportage en verificatie van de broeikasgasemissies overeenkomstig de UNFCCC-regels.


Post 32 02 77 18 — Proefproject— Databank energiegemeenschappen— Monitoring en ondersteuning van energiegemeenschappen in de EU




14283/19 ADD 5 sp 162ECOMP.2.A NL

Toelichting:De bepalingen inzake empowerment van de consument in de nieuwe Richtlijn hernieuwbare energie (REDII) en de elektriciteitsrichtlijn behoren tot de meest innovatieve in het schone-energiepakket. Ze behelzen de verplichting voor de lidstaten om faciliterende kaders voor energiegemeenschappen te scheppen. De richtlijn interne markt voorziet in de totstandbrenging van gelijke randvoorwaarden voor energiegemeenschappen van burgers op elektriciteitsmarkten, terwijl de richtlijn hernieuwbare energiebronnen bepalingen bevat houdende de totstandbrenging van gelijke randvoorwaarden en stimulansen voor "hernieuwbare-energiegemeenschappen" voor alle soorten hernieuwbare energie. In sommige lidstaten bestaan reeds energiegemeenschappen; in andere zijn zij nog een onbekend fenomeen.

De databank moet twee functies vervullen: i) het monitoren en verzamelen van gegevens over de ontwikkeling van energiegemeenschappen in de EU, en ii) het aan gemeenschappen ter beschikking stellen van modellen voor technologische en administratieve oplossingen.

Enerzijds zouden de in deze databank bijeengebrachte gegevens een belangrijke bron van informatie vormen voor de Europese instellingen, en voor nationale en plaatselijke overheden. Deze gegevens zouden als input dienen voor bestaand en toekomstig beleid. Zij zouden, met andere woorden, ondersteunend werken voor de implementatie of, indien noodzakelijk, herziening of verbetering van het regelgevingskader.

Anderzijds zou de databank een fantastische bron van kennis kunnen zijn voor burgers en hun verenigingen die hun eigen energiegemeenschappen willen oprichten, in het bijzonder in die lidstaten die tot nu toe niet over een regelgevingskader of goede praktijken op dit gebied beschikken. Tot de goede praktijken kunnen behoren: technologische oplossingen, bijvoorbeeld voor het delen van elektriciteit, het gebruik van blockchain- en gedeeldgrootboektechnologieën voor het verzamelen en aanbieden van informatie over de herkomst van elektriciteit uit bronnen die aan de gemeenschap toebehoren; documentatie voor het oprichten van een gemeenschap, bijvoorbeeld modellen van statuten, voorbeelden van overeenkomsten met distributiesysteembeheerders; enz.


Post 32 02 77 19 — Proefproject — Ondernemingen betrekken bij de energietransitie




Toelichting:Ontwikkeling van een Europese private-sectordimensie ter aanvulling van lopende energie- en klimaatinitiatieven die vanaf de basis zijn genomen door steden en gemeenten (bijvoorbeeld het Burgemeestersconvenant). Door toonaangevende (industriële en commerciële) ondernemingen te mobiliseren om op basis van vrijwilligheid een in heel Europa actieve beweging te vormen, kunnen we de schaal, de uitwerkingen en de synergieën van op verschillende bestuursniveaus genomen maatregelen vergroten. Vrijwillige impulsen tot actie zijn noodzakelijk omdat de hoeveelheid CO2-uitstoot van het bedrijfsleven tegen 2050 naar verwachting zal toenemen in vergelijking tot de energievoorziening en het vervoer over de weg.

14283/19 ADD 5 sp 163ECOMP.2.A NL


Post 32 04 03 01 — Overschakelen naar een betrouwbaar, duurzaam en concurrerend energiesysteem




Toelichting:Dit krediet dient ter ondersteuning van de tenuitvoerlegging van de maatschappelijke uitdaging „Veilige, schone en efficiënte energie” van de Horizon 2020-prioriteiten, overeenkomstig het Unie-energiebeleid en met name de strategie voor de energie-unie (Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s van 22 november 2007 „Een Europees strategisch plan voor energietechnologie (SET-plan) (COM(2017 723 final), Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s van 2 mei 2013 „Energietechnologieën en innovatie” (COM(2013) 253 final), Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio’s en de Europese Investeringsbank van 25 februari 2015 betreffende een kaderstrategie voor een schokbestendige energie-unie met een toekomstgericht beleid inzake klimaatverandering (COM(2015) 80 final)) en Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio’s en de Europese Investeringsbank van 30 november 2016 „Schone energie voor alle Europeanen” (COM(2016) 860 final)). Deze initiatieven betreffen voornamelijk: energie-efficiëntie, wind, zon, bio-energie, koolstofafvang en -opslag, slimme steden en elektriciteitsnetten. In de onderkenning dat deze een belangrijke bijdrage aan toekomstige duurzame energiesystemen kunnen leveren, zal in de periode 2014-2020 85 % van de kredieten besteed worden aan de beleidsterreinen voor hernieuwbare energiebronnen en energie-efficiëntie bij het eindgebruik, met inbegrip van slimme netwerken en energieopslag.

Met het oog het bevorderen van de energieveiligheid in de Unie, wordt in het kader van het Horizon 2020-programma voorzien in steun voor maatregelen ter bevordering van de marktintroductie, capaciteit op te bouwen, het beheer te verbeteren en marktobstakels te verwijderen zodat oplossingen op het vlak van energie-efficiëntie en hernieuwbare energie ten uitvoer kunnen worden gelegd. Een deel van de kredieten van het algemene budget voor de energie-uitdaging wordt daarom besteed aan marktacceptatiemaatregelen voor bestaande technologieën op het vlak van hernieuwbare energie en energie-efficiëntie in het kader van het programma „Intelligente energie voor Europa III”. Dit programma zal worden uitgevoerd door middel van een specifieke bestuursstructuur en zal eveneens steun omvatten voor de tenuitvoerlegging van het beleid inzake duurzame energie, capaciteitsopbouw en de mobilisering van financiering voor investeringen, zoals tot op heden het geval is geweest. Er moet aandacht worden besteed aan het helpen dichten van de onderzoeks- en innovatiekloof in Europa, zonder afbreuk te doen aan de excellentiecriteria.

Rechtsgronden:Besluit van de Raad 2013/743/EU van 3 december 2013 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van „Horizon 2020 — Het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie

14283/19 ADD 5 sp 164ECOMP.2.A NL

(2014-2020)” en tot intrekking van de Besluiten 2006/971/EG, 2006/972/EG, 2006/973/EG, 2006/974/EG en 2006/975/EG (PB L 347 van 20.12.2006, blz. 965), met name artikel 3, lid 3, onder c).

Verordening (EU) nr. 1291/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 tot vaststelling van Horizon 2020 — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014 -2020) en tot intrekking van Besluit nr. 1982/2006/EG (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 104).


Artikel 33 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke personeel voor het beleidsterrein „Justitie en consumentenzaken”



44 691 388 44 465 582 44 691 388 44 691 388 44 204 199




4 066 276 3 981 901 4 066 276 4 066 276 4 066 276

Artikel 33 01 03 — Uitgaven in verband met apparatuur en diensten op het gebied van informatie- en communicatietechnologie voor het beleidsterrein „Justitie en consumentenzaken”



2 931 650 2 773 585 2 931 650 2 931 650 2 931 650

Artikel 33 02 01 — Toezien op de bescherming van rechten en burgers meer zeggenschap geven




Artikel 33 02 02 — Bestrijding van discriminatie en bevordering van gelijkheid




Artikel 33 02 06 — Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA)




Artikel 33 02 07 — Europees Instituut voor gendergelijkheid (EIGE)




14283/19 ADD 5 sp 165ECOMP.2.A NL

Post 33 02 77 17 — Voorbereidende actie — Civiele monitor van Roma — Versterking van de capaciteit en betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld van en voor Roma bij beleidscontrole en -evaluatie




Toelichting:De voorbereidende actie zal voortbouwen op proefproject JUST/2014/RPPI/PR/EQUA/0150, dat zijn einde nadert, en door lering uit de ervaringen te trekken, zal de voorbereidende actie op een betere manier bijdragen aan de versterking en verdere capaciteitsopbouw van het maatschappelijk middenveld van en voor Roma, alsook aan een monitoringmechanisme met betrekking tot de inclusie van Roma, vooral via de vervaardiging en verspreiding van onafhankelijke civiele verslagen waarin coalities van maatschappelijke organisaties alternatieve informatie en gegevens kunnen aanleveren voor de door de lidstaten ingediende verslagen over de uitvoering van hun strategieën. Deze civiele verslagen kunnen plaatselijke kennis leveren als input voor nationale en Europese beleidsvormingsprocessen en daarin kan nader worden ingegaan op de werkelijke maatschappelijke impact van regeringsmaatregelen.

De monitoring zou met name betrekking hebben op de plaatselijke uitvoering van strategieën op vier kerngebieden (werkgelegenheid, onderwijs, huisvesting en gezondheidszorg) en op terreinen als antidiscriminatie, de bestrijding van zigeunerhaat en de bevordering van gendergelijkheid, en zou ook informatie verschaffen over de mate van betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld, het gebruik van EU-middelen en de mainstreaming van maatregelen voor de inclusie van Roma.


Artikel 33 03 01 — Ondersteunen en bevorderen van justitiële opleiding en vergemakkelijken van daadwerkelijke toegang tot de rechter voor allen




Toelichting:Dit krediet heeft tot doel bij te dragen tot het ondersteunen en bevorderen van justitiële opleiding, waaronder taalopleiding over juridische terminologie, met het oog op het stimuleren van een gemeenschappelijke rechtscultuur en het vergemakkelijken van de daadwerkelijke toegang tot de rechter voor allen, met inbegrip van het bevorderen en ondersteunen van de rechten van slachtoffers van misdrijven, met inachtneming van de rechten van de verdediging.

Dit krediet dient in het bijzonder ter financiering van de volgende soorten maatregelen:

– analytische werkzaamheden, zoals het verzamelen van gegevens en statistieken, waar wenselijk naar gender uitgesplitst; het ontwikkelen van gemeenschappelijke methoden en, in voorkomend geval, indicatoren of benchmarks; studies, onderzoek, analyses en enquêtes; evaluaties; het opstellen en publiceren van handleidingen, rapporten en educatief materiaal; workshops, seminars, vergaderingen van deskundigen en conferenties;

14283/19 ADD 5 sp 166ECOMP.2.A NL

– opleidingsactiviteiten, ook vanuit een genderbewustzijnsperspectief, zoals uitwisseling van personeel, workshops, seminars, opleiding van opleiders, waaronder taalopleidingen over juridische terminologie, en ontwikkeling van online opleidingsinstrumenten of andere opleidingsmodules voor magistraten en justitieel personeel;

– activiteiten inzake wederzijds leren, samenwerking, bewustmaking en verspreiding, zoals het vaststellen en uitwisselen van beproefde methoden, innovatieve benaderingen en ervaringen; het organiseren van intercollegiale toetsing en wederzijds leren; de organisatie van conferences, seminars, informatiecampagnes, waaronder institutionele communicatie over de politieke prioriteiten van de Unie, voor zover die verband houden met de doelstellingen van het programma Justitie (“het programma”); het compileren en publiceren van materiaal voor de verspreiding van informatie over het programma en de resultaten ervan; het ontwikkelen, exploiteren en onderhouden van systemen en instrumenten die gebruikmaken van ICT, met inbegrip van de verdere ontwikkeling van het Europese e-justitieportaal als instrument om de toegang van burgers tot de rechter te verbeteren;

– ondersteunen van de voornaamste actoren wier activiteiten tot de tenuitvoerlegging van de doelstellingen van het programma bijdragen, zoals steun voor lidstaten bij de uitvoering van het recht en het beleid van de Unie en voor de belangrijkste actoren en netwerken op Unieniveau, ook op het gebied van justitiële opleiding; en ondersteunen van netwerkactiviteiten op Unieniveau tussen gespecialiseerde instanties en entiteiten alsmede nationale, regionale en plaatselijke autoriteiten en niet-gouvernementele organisaties.

Ontvangsten die voortvloeien uit de bijdragen van toetredende landen, kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat lidstaten voor deelname aan programma’s van de Unie, en die zijn geboekt op post 6 0 3 1 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten, volgens dezelfde verhouding als die tussen het voor het administratieve beheer toegestane bedrag en de totale kredieten voor het programma, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement.

Ontvangen bestemmingsontvangsten kunnen aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van dit artikel, in overeenstemming met artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 1382/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 tot vaststelling van een programma “Justitie” voor de periode 2014-2020 (PB L 354 van 28.12.2013, blz. 73), met name artikel 4, lid 1, onder b) en c), artikel 4, lid 2, en artikel 6.

Artikel 33 03 04 — Agentschap van de Europese Unie voor justitiële samenwerking in strafzaken (Eurojust)




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de personeelsuitgaven en administratieve uitgaven van Eurojust (titels 1 en 2) en de beleidsuitgaven met betrekking tot het werkprogramma van Eurojust (titel 3).

Eurojust moet het Europees Parlement en de Raad in kennis stellen van elke kredietoverschrijving tussen administratieve en beleidsuitgaven.

De bedragen die overeenkomstig artikel 17 van Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/715 van de Commissie van 18 december 2018 houdende de financiële kaderregeling van de bij het VWEU en het Euratom-Verdrag opgerichte organen, bedoeld in artikel 70 van Verordening (EU, Euratom)

14283/19 ADD 5 sp 167ECOMP.2.A NL

2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 122 van 10.5.2019, blz. 1), worden terugbetaald, worden beschouwd als bestemmingsontvangsten (artikel 21, lid 3, onder b), van het Financieel Reglement), die moeten worden geboekt bij post 6 6 0 0 van de algemene staat van ontvangsten.

De personeelsformatie van Eurojust is opgenomen in de bijlage „Personeel” bij deze afdeling.

De bijdrage van de Unie voor 2019 bedraagt in totaal EUR. EUR afkomstig van het overschot wordt toegevoegd aan het in de begroting opgenomen bedrag van EUR.

Rechtsgronden:Besluit 2002/187/JBZ van de Raad van 28 februari 2002 betreffende de oprichting van Eurojust teneinde de strijd tegen ernstige vormen van criminaliteit te versterken (PB L 63 van 6.3.2002, blz. 1).

Besluit 2003/659/JBZ van de Raad van 18 juni 2003 tot wijziging van Besluit 2002/187/JBZ betreffende de oprichting van Eurojust teneinde de strijd tegen ernstige vormen van criminaliteit te versterken (PB L 245 van 29.9.2003, blz. 44).

Besluit 2009/426/JBZ van de Raad van 16 december 2008 inzake het versterken van Eurojust en tot wijziging van Besluit 2002/187/JBZ betreffende de oprichting van Eurojust teneinde de strijd tegen ernstige vormen van criminaliteit te versterken (PB L 138 van 4.6.2009, blz. 14).

Verordening (EU) 2018/1727 van het Europees Parlement en de Raad van 14 november 2018 betreffende het Agentschap van de Europese Unie voor justitiële samenwerking in strafzaken (Eurojust), en tot vervanging en intrekking van Besluit 2002/187/JBZ van de Raad (PB L 295 van 21.11.2018; de verordening is in werking getreden, maar zal pas van toepassing zijn vanaf 12 december 2019).

Artikel 33 03 05 — Europees Openbaar Ministerie (EOM)




Toelichting:Het EOM is opgericht bij Verordening (EU) 2017/1939 van de Raad van 12 oktober 2017 betreffende nauwere samenwerking bij de instelling van het Europees Openbaar Ministerie (“EOM”).

Het EOM is belast met het instellen van onderzoek naar, het vervolgen en het voor de rechter brengen van daders van, en medeplichtigen aan, strafbare feiten die de financiële belangen van de Unie als bedoeld in Richtlijn (EU) 2017/1371 schaden, zoals bepaald in deze verordening. Met betrekking daartoe stelt het EOM onderzoeken in, verricht het strafvervolgingshandelingen en treedt het op als openbaar aanklager bij de bevoegde rechtbanken van de lidstaten, totdat de zaak definitief is afgedaan.

Dit krediet zal hoofdzakelijk dienen ter dekking van de volgende uitgaven van het EOM in 2020: uitgaven voor aanwerving en personeel, uitgaven voor gebouwen, infrastructuur en informatietechnologie (titels 1 en 2), operationele uitgaven in verband met de ontwikkeling en initiële uitrol van het casemanagementsysteem van het EOM (titel 3), uitgaven voor het IT-platform voor uitwisseling tussen het Centraal Europees Openbaar Ministerie, de gedelegeerd Europese aanklagers en andere gerechtelijke en rechtshandhavingsautoriteiten in de lidstaten, dat een essentieel element is voor de instelling en goede werking van het EOM.

14283/19 ADD 5 sp 168ECOMP.2.A NL

Het EOM stelt het Europees Parlement en de Raad in kennis van elke kredietoverschrijving tussen beleidsuitgaven en administratieve uitgaven.

De personeelsformatie van het EOM is opgenomen in de bijlage „Personeel” bij deze afdeling.

De bijdrage van de Unie voor bedraagt in totaal EUR.

Rechtsgronden:Verordening (EU) 2017/1939 van de Raad van 12 oktober 2017 betreffende nauwere samenwerking bij de instelling van het Europees Openbaar Ministerie ("EOM") (PB L 283 van 31 oktober 2017, blz. 1).

Post 33 03 77 08 — Voorbereidende actie — Capaciteitsopbouw, programmaontwikkeling en communicatie in het kader van de bestrijding van witwasserij en financiële criminaliteit




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van nog betaalbaar te stellen vastleggingen van vorige jaren in het kader van de voorbereidende actie.

Deze voorbereidende actie dient ter ondersteuning van een breed scala aan maatschappelijke organisaties, waaronder enkele nieuwe organisaties die niet actief betrokken zijn bij de bestrijding van witwasserij en financiële criminaliteit, om hun deskundigheid en capaciteit inzake weten regelgeving van de Unie te vergroten, de bewustmaking te versterken en instrumenten te ontwikkelen om witwasserij en financiële criminaliteit te bestrijden. In het licht van de wantoestanden die zijn blootgelegd dankzij de Panama Papers en de Paradise Papers en gezien de vijfde herziening van de antiwitwasrichtlijn (die tot doel heeft het publiek toegang te verlenen tot de registers met de daadwerkelijke eigenaars van bedrijven en mensen met een legitieme interesse toegang te verlenen tot informatie over de daadwerkelijke eigenaars van trusts) is het duidelijk dat de capaciteit op EU-niveau op dit vlak van een groot aantal organisaties (waaronder ngo’s, vakbonden en academische gemeenschappen) moet worden vergroot. Versterkte capaciteitsopbouw voor onderzoek, training en bewustmaking, opbouw van samenwerking (onder meer met journalisten) en grotere betrokkenheid van deskundigen uit het maatschappelijk middenveld bij de opzet en tenuitvoerlegging van evenals het pleiten voor de bestrijding van belastingontwijking, belastingontduiking en belastingfraude, zorgen voor synergieën met de huidige inspanningen van de Unie om een einde te maken aan dergelijke misbruikpraktijken en misdrijven.


Artikel 33 04 01 — Vrijwaring van de belangen en verbetering van de veiligheid en de voorlichting van consumenten




14283/19 ADD 5 sp 169ECOMP.2.A NL

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van de uitgaven voor de realisatie van de doelstellingen van het meerjarige consumentenprogramma voor de periode 2014-2020. Het programma moet een hoog niveau van consumentenbescherming garanderen en de consument mondig maken in de interne markt, in het kader van een algemene strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei, door bij te dragen tot de bescherming van de gezondheid, de veiligheid en de wettige en economische belangen van de consument, alsook door hun recht op voorlichting en opvoeding te bevorderen, evenals hun recht om zich te organiseren om hun belangen te verdedigen, en door de integratie van deze consumentenbelangen op andere beleidsterreinen te steunen, en ook om de kennis van de klant over zijn grondrechten, en zijn vertrouwen in de markt en de overheid te vergroten en de klachten- en geschillenbeslechtingsmechanismen te vergemakkelijken. Het programma voorziet in aanvulling, ondersteuning en monitoring van het beleid van de lidstaten.

Deze algemene doelstelling zal door middel van de volgende vier specifieke doelstellingen worden nagestreefd:

– veiligheid: consolideren en vergroten van de productveiligheid via een doeltreffend markttoezicht, met name op de digitale interne markt, in de gehele Unie;

– informatie en voorlichting en steun aan consumentenorganisaties: ter verbetering van scholing en voorlichting voor consumenten en de kennis van hun rechten alsmede meer zeggenschap wat het consumentenbeleid betreft, ontwikkelen van de empirische basis voor het consumentenbeleid en verlenen van steun aan consumentenorganisaties, rekening houdend met de specifieke behoeften van kwetsbare consumenten;

– rechten en rechtsmiddelen: ontwikkelen en versterken van de consumentenrechten met name via slimme regelgevende actie en verbetering van de toegang tot eenvoudige, doeltreffende, doelmatige en voordelige rechtsmiddelen, waaronder alternatieve geschillenbeslechting;

– handhaving: ondersteunen van de handhaving van de rechten van de consumenten door de versterking van de samenwerking tussen nationale handhavingsorganen en door ondersteuning van de consumenten met advies. Het programma houdt tevens rekening met nieuwe maatschappelijke uitdagingen die de laatste jaren aan belang hebben gewonnen. Deze uitdagingen omvatten: de toegenomen complexiteit van de besluitvorming op het gebied van consumentenzaken, de noodzaak om te komen tot duurzamere consumptiepatronen, de kansen en bedreigingen van de digitalisering, een toename van de sociale uitsluiting en het aantal kwetsbare consumenten en een vergrijzende bevolking.

Aan de onder dit begrotingsonderdeel opgevoerde kredieten moeten de bijdragen van de EVA-lidstaten, krachtens de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, met name artikel 82 en Protocol nr. 32, worden toegevoegd. Deze bedragen vloeien voort uit de onder artikel 6 3 0 van de staat van ontvangsten geboekte bijdragen van de lidstaten van de EVA, die overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement bestemmingsontvangsten vormen; zij geven aanleiding tot opvoering van overeenkomstige kredieten en tot uitvoering van de bijlage van de Europese Economische Ruimte bij dit deel van de staat van uitgaven in deze afdeling, die een integrerend deel van de algemene begroting vormt.

Ontvangsten die voortvloeien uit de bijdragen van kandidaat-lidstaten, en indien van toepassing van de potentiële kandidaten van de Westelijke Balkan, voor deelname aan programma’s van de Unie, en die zijn geboekt op post 6 0 3 1 van de staat van ontvangsten, kunnen aanleiding geven tot de opvoering van extra kredieten, volgens dezelfde verhouding als die tussen het voor het administratieve beheer toegestane bedrag en de totale kredieten voor het programma, overeenkomstig artikel 21, lid 2, onder b), e) en f), van het Financieel Reglement.

14283/19 ADD 5 sp 170ECOMP.2.A NL

Rechtsgronden:Richtlijn 2001/95/EG van het Europees Parlement en de Raad van 3 december 2001 inzake algemene productveiligheid (PB L 11 van 15.1.2002, blz. 4).

Verordening (EU) nr. 524/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende onlinebeslechting van consumentengeschillen en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2006/2004 en Richtlijn 2009/22/EG (Verordening ODR consumenten) (PB L 165 van 18.6.2013, blz. 1).

Verordening (EU) nr. 254/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 tot vaststelling van een meerjarig consumentenprogramma voor de jaren 2014-2020 en tot intrekking van Besluit nr. 1926/2006/EG (PB L 84 van 20.3.2014, blz. 42).

Verordening (EU) 2017/2394 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2017 betreffende samenwerking tussen de nationale autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor handhaving van de wetgeving inzake consumentenbescherming en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 2006/2004 (PB L 345 van 27.12.2017, blz. 1).

Post 33 04 77 07 — Voorbereidende actie — Beoordeling van de vermeende verschillen in kwaliteit van producten op de interne markt




Toelichting:Deze voorbereidende actie is een follow-up van de proefprojecten van 2017, 2018 en 2019. Bij de tenuitvoerlegging van deze voorbereidende actie moet voor volledige samenhang worden gezorgd met hetgeen de Commissie reeds doet ten aanzien van duale kwaliteit. Daarnaast moet er - met het oog op de continuïteit van de tenuitvoerlegging - rekening worden gehouden met de resultaten van de lopende proefprojecten. Ook moet deze voorbereidende actie voortbouwen op de gemeenschappelijke methodologie, alsook op de resultaten en lessen die geleerd zijn tijdens de tenuitvoerlegging ervan in de EU-brede testcampagne. Omgevormd tot een voorbereidende actie zal het onderzoek worden uitgebreid en ook betrekking hebben op non-foodproducten (d.w.z. wasmiddelen, cosmetica, toiletartikelen, babyproducten, als bedoeld in het proefproject) met monsters uit alle lidstaten, en zal bekeken worden of het mogelijk is te komen tot de oprichting van een permanent waarnemingscentrum voor toezicht op de kwaliteit van producten op de interne markt, met het oog op een langetermijnactie voor het elimineren van het probleem van duale kwaliteit op de interne markt.


Artikel 34 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen op het beleidsterrein „Klimaatactie”



20 607 696 20 381 890 20 607 696 20 607 696 20 383 048

14283/19 ADD 5 sp 171ECOMP.2.A NL




1 874 741 1 790 366 1 874 741 1 874 741 1 874 741

Artikel 34 01 03 — Uitgaven in verband met uitrusting en diensten voor informatie- en communicatietechnologie op het beleidsterrein „Klimaatactie”



1 351 817 1 193 752 1 351 817 1 351 817 1 351 817

Artikel 34 01 06 — Executive agencies



p.m. p.m.

Post 34 01 06 01 — Innovation and Network Executive Agency – Contribution from the Innovation Fund



p.m. p.m.

Toelichting:New item

This appropriation is intended to cover the contribution to the expenditure of INEA’s staff and administration incurred as a result of the Agency’s role in the management of the Innovation Fund (IF) subject to the final decision on the delegation of the Innovation Fund.

For budget year 2020, it is provisionally estimated that an amount between EUR 2,5 and 3,0 million will be needed in order to finance the contribution to the expenditure of INEA’s staff and administration incurred as a result of the Agency’s role in the management of the Innovation Fund (IF).

This will allow the preparation of a first call for proposals in 2020, expected to be launched at the beginning of the second half of 2020, in the range of EUR 1,0-1,5 billion.

Rechtsgronden:Directive 2003/87/EC of the European Parliament and of the Council of 13 October 2003 establishing a system for greenhouse gas emissions allowance trading within the Union and amending Council Directive 96/61/EC (OJ L 275, 25.10.2003, p. 32).

Referentiebesluiten:Commission Delegated Regulation (EU) 2019/856 of 26 February 2019 supplementing Directive 2003/87/EC of the European Parliament and of the Council with regard to the operation of the Innovation Fund (OJ L 140, 28.5.2019, p. 6).

Commission Implementing Decision 2013/801/EU of 23 December 2013 establishing the Innovation and Networks Executive Agency and repealing Decision 2007/60/EC as amended by Decision 2008/593/EC (OJ L352, 24.12.2013, p. 65).

Proposal for a Commission Decision C(xxxx) xx of xx delegating powers to the Innovation and Networks Executive Agency with a view to the performance of tasks linked to the implementation of the Innovation Fund.

14283/19 ADD 5 sp 172ECOMP.2.A NL

Artikel 34 02 01 — De uitstoot van broeikasgassen in de Unie verminderen




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van maatregelen om de rol van de Unie bij de ontwikkeling, tenuitvoerlegging en handhaving van beleid en wetgeving op het gebied van matiging van de klimaatverandering te ondersteunen. Het omvat de monitoring van mainstreaming in verschillende beleidsgebieden door het ontwikkelen, testen en demonstreren van beleids- of beheersbenaderingen, beste praktijken en oplossingen voor het klimaat, het verbeteren van de kennisbasis inzake doeltreffende matiging van de klimaatverandering en het verhogen van de capaciteit voor toepassing ervan in de praktijk, het vergemakkelijken van de ontwikkeling en tenuitvoerlegging van geïntegreerde benaderingen en actieplannen op lokaal, regionaal of nationaal niveau, en het bijdragen aan de ontwikkeling en demonstratie van innovatieve koolstofarme technologieën, systemen, methoden en instrumenten die geschikt zijn voor herhaling, overdracht of mainstreaming.

Er wordt rekening gehouden met de volgende prioriteiten:

– de uitvoering verzekeren van de verbintenissen van de Unie uit hoofde van het Protocol van Kyoto bij het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (UNFCCC), met name de Overeenkomst van Parijs en de Mededeling van de Commissie van 2 maart 2016 getiteld „Wat na Parijs? Een beoordeling van de implicaties van de Overeenkomst van Parijs” bij het voorstel voor een besluit van de Raad betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van de in het kader van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering gesloten Overeenkomst van Parijs (COM(2016) 110 final);

– de verbintenissen van de Unie uit hoofde van het Protocol van Montreal betreffende stoffen die de ozonlaag afbreken, verzekeren, met inbegrip van de wijziging van Kigali tot verlaging van het gebruik en de productie van fluorkoolwaterstoffen;

– het bestaande klimaat- en energiepakket verder uitvoeren, de 20/20/20-doelen inzake klimaat en energie van de Europa 2020-strategie verwezenlijken en „climate tracking”-methoden ontwikkelen om klimaatgerelateerde uitgaven te monitoren, overeenkomstig de mainstreaming-doelstelling om „het aandeel van klimaat-mainstreaming op te trekken tot ten minste 20 % van het totaal van de toekomstige Uniebegroting in 2014-2020”, met bijdragen vanuit verschillende beleidssectoren;

– de doelen van de energie-unie voor 2030 bereiken door de ontwikkeling te ondersteunen van langetermijnstrategieën voor klimaat en energie, nieuw beleid en uitvoeringsmaatregelen met het oog op de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met ten minste 40 % tegen 2030, een aandeel hernieuwbare energie van ten minste 32 % en een toename van de energie-efficiëntie met ten minste 32,5 %, rekening houdend met de mededeling van de Commissie van 22 januari 2014 getiteld „Een beleidskader voor klimaat en energie in de periode 2020-2030” (COM(2014) 15 final), die van 30 november 2016 getiteld „Schone energie voor alle Europeanen” (COM(2016) 860 final), en die van 28 november 2018 getiteld „Een schone planeet voor iedereen — Een Europese strategische langetermijnvisie voor een bloeiende, moderne, concurrerende en klimaatneutrale economie” (COM(2018) 773 final).

14283/19 ADD 5 sp 173ECOMP.2.A NL

De door Life gefinancierde maatregelen kunnen ten uitvoer worden gelegd via subsidies voor het uitvoeren van acties, exploitatiesubsidies, financiële instrumenten, procedures voor overheidsopdrachten of indien nodig andere vormen van interventie (de artikelen 17, 18, 21 en 22 van Verordening (EU) nr. 1293/2013), waaronder:

– samenwerking met Eurocontrol inzake de uitvoering van de regeling van de Europese Unie voor de handel in emissierechten in de luchtvaart;

– de kosten van ontwikkeling, onderhoud, exploitatie en ondersteuning (hardware, software en diensten) van beleidsondersteunende systemen, met name — maar niet uitsluitend — het gemeenschappelijke Unieregister, het Unietransactielogboek en het bewakingssysteem voor ozonafbrekende stoffen (ODS) en gefluoreerde gassen.

Ten minste 81 % van de voor het Life-programma bestemde begrotingsmiddelen wordt toegewezen aan projecten die worden ondersteund met behulp van subsidies voor het uitvoeren van acties of, in voorkomend geval, met behulp van financiële instrumenten (artikel 17, lid 4, van Verordening (EU) nr. 1293/2013).

Het zal mogelijk zijn samen te werken met de betrokken internationale organisaties en hun instellingen en organen, wanneer zulks nodig is om de doelstellingen van de klimaatactie te bereiken.

Overeenkomstig artikel 22, lid 1, van het Financieel Reglement kunnen bestemmingsontvangsten aanleiding geven tot extra kredieten uit hoofde van dit artikel.

Voor geïntegreerde projecten wordt rekening gehouden met een spreidingselement bij de selectie van projecten om het geografisch evenwicht te bevorderen. Dit is evenwel indicatief en mag niet suggereren dat er per lidstaat al fondsen of kredieten gewaarborgd zijn.

Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 1293/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 inzake de vaststelling van een programma voor het milieu en klimaatactie (Life) en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 614/2007 (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 185), met name artikel 14.

Artikel 34 02 02 — De weerbaarheid van de Unie tegen klimaatverandering vergroten




14283/19 ADD 5 sp 174ECOMP.2.A NL

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van maatregelen om de rol van de Unie bij de ontwikkeling, tenuitvoerlegging en handhaving van beleid en wetgeving op het gebied van aanpassing aan de klimaatverandering te ondersteunen. Dat omvat de monitoring van mainstreaming in verschillende beleidsgebieden door het ontwikkelen, testen en demonstreren van beleids- of beheersbenaderingen, beste praktijken en oplossingen voor de aanpassing aan de klimaatverandering met inbegrip van, in voorkomend geval, op ecosystemen gebaseerde benaderingen, het verbeteren van de kennisbasis inzake doeltreffende aanpassing aan de klimaatverandering en het verhogen van de capaciteit voor praktijktoepassing ervan, het vergemakkelijken van de ontwikkeling en tenuitvoerlegging van geïntegreerde benaderingen van strategieën en actieplannen voor aanpassing aan de impact van de klimaatverandering op lokaal, regionaal of nationaal niveau, en het bijdragen aan de ontwikkeling en demonstratie van innovatieve technologieën, systemen, methoden en instrumenten die geschikt zijn voor herhaling, overdracht of mainstreaming, rekening houdend met de volgende prioriteiten:

– het ontwikkelen van nieuw beleid en het verder uitvoeren van een veerkrachtige koolstofarme economie in overeenstemming met de Mededeling van de Commissie van 16 april 2013 getiteld „Een EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering” (COM(2013) 216 final) ter ondersteuning van de overgang naar een koolstofarme en klimaatveerkrachtige economie en maatschappij;

– het verzekeren van de uitvoering van de verbintenissen van de Unie uit hoofde van het Protocol van Kyoto bij het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (UNFCCC), rekening houdend met de Mededeling van de Commissie van 2 maart 2016 getiteld „Wat na Parijs? Een beoordeling van de implicaties van de Overeenkomst van Parijs” bij het voorstel voor een besluit van de Raad betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van de in het kader van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering gesloten Overeenkomst van Parijs (COM(2016) 110 final);

– het benutten van de bijdrage van EU-beleid op verschillende gebieden (met name programma’s op het gebied van cohesie, landbouw, plattelandsontwikkeling, onderzoek en innovatie, vervoer en energie; buitenlands optreden enz.) aan de klimaatactie, met name via mainstreaming en aanpassingsmaatregelen;

– het opzetten van innovatieve steunmechanismen om ten volle profijt te trekken van de mogelijkheden van nieuwe technologieën, voor de beperking van verliezen ten gevolge van met het klimaat samenhangende gebeurtenissen, zoals ernstige droogte, overstromingen en extreme klimaatverschijnselen, en voor de ontwikkeling van de capaciteit van de Unie om rampen te voorkomen en te bestrijden;

– het ondersteunen van de ontwikkeling van klimaatbestendigheidsbevorderende instrumenten voor investeringen, op rampenrisico's gebaseerde beoordelingen van programma's en maatregelen, zoals risicoverzekeringen, ter vergroting van de aanpassingsmogelijkheden en weerbaarheid ten aanzien van klimaatverandering, met inbegrip van „climate tracking”-methoden om klimaatgerelateerde uitgaven te monitoren, overeenkomstig de mainstreaming-doelstelling om „het aandeel van klimaat-mainstreaming op te trekken tot ten minste 20 % van het totaal van de toekomstige Uniebegroting in 2014-2020”, met bijdragen vanuit verschillende beleidssectoren;

– het ondersteunen van de wereldwijde en regionale burgemeestersconvenanten voor klimaat en energie.

De door Life gefinancierde maatregelen kunnen ten uitvoer worden gelegd via subsidies voor het uitvoeren van acties, exploitatiesubsidies, financiële instrumenten, procedures voor

14283/19 ADD 5 sp 175ECOMP.2.A NL

overheidsopdrachten of indien nodig andere vormen van interventie (de artikelen 17, 18, 21 en 22 van Verordening (EU) nr. 1293/2013).

Ten minste 81 % van de voor het Life-programma bestemde begrotingsmiddelen wordt toegewezen aan projecten die worden ondersteund met behulp van subsidies voor het uitvoeren van acties of, in voorkomend geval, met behulp van financiële instrumenten (artikel 17, lid 4, van Verordening (EU) nr. 1293/2013).




Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 1293/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 inzake de vaststelling van een programma voor het milieu en klimaatactie (Life) en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 614/2007 (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 185), met name artikel 15.

Artikel 34 02 03 — Betere klimaatgovernance en informatie op alle niveaus




Toelichting:Dit krediet dient ter dekking van maatregelen ter ondersteuning van de rol van de Unie bij de verbetering van de klimaatgovernance door het uitbreiden van de betrokkenheid van belanghebbenden, het betrekken van non-profitorganisaties bij de ontwikkeling en tenuitvoerlegging van het beleid, het opbouwen van capaciteit, bewustmaking, het bevorderen van beleid/wetgeving op het gebied van klimaatactie en kennis over duurzame ontwikkeling, het ondersteunen van het communiceren, beheren en verspreiden van informatie, het vergemakkelijken van het delen van kennis over succesvolle oplossingen en praktijken op klimaatgebied, onder meer door het ontwikkelen van samenwerkingsplatforms voor belanghebbenden, het bijdragen aan doeltreffendere naleving en handhaving van klimaatwetgeving, met name door het ontwikkelen en verspreiden van beste praktijken en beleidsbenaderingen („succesverhalen”) te bevorderen.

Er wordt rekening gehouden met de volgende prioriteiten:

– het verder uitvoeren van het bestaande klimaat- en energiepakket en het bereiken van de 20/20/20-doelen inzake klimaat en energie van de Europa 2020-strategie;

– het uitvoeren van de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering van 2015 en het bereiken van de doelen van de energie-unie voor 2030 door de ontwikkeling te ondersteunen van langetermijnstrategieën voor klimaat en energie, nieuw beleid en uitvoeringsmaatregelen met het oog op de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met ten minste 40 % in de EU, een aandeel hernieuwbare energie van ten minste 32 % en een toename van de energie-efficiëntie met ten minste 32,5 % tegen 2030, rekening houdend met de mededeling van de Commissie van 22 januari 2014 getiteld "Een beleidskader voor klimaat en energie in de periode 2020-2030" (COM(2014) 15 final) en de mededeling van 28 november 2018 getiteld

14283/19 ADD 5 sp 176ECOMP.2.A NL

„Een schone planeet voor iedereen — Een Europese strategische langetermijnvisie voor een bloeiende, moderne, concurrerende en klimaatneutrale economie” (COM(2018) 773 final);

– het ontwikkelen van beleid en het verder uitvoeren ervan in overeenstemming met de Mededeling van de Commissie van 16 april 2013 getiteld „Een EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering” (COM(2013) 216 final) ter ondersteuning van de overgang naar een koolstofarme en klimaatveerkrachtige economie en maatschappij;

– het uitvoeren van de nieuwe Verordening (EU) 2018/1999 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2018 inzake de governance van de energie-unie en van de klimaatactie, op grond waarvan de lidstaten een geïntegreerd nationaal energie- en klimaatplan voor de tienjarige periode 2021-2030 moeten opstellen;

– het ondersteunen van non-profitentiteiten die hoofdzakelijk op het gebied van klimaatactie op Europees niveau actief zijn en die betrokken zijn bij de ontwikkeling en tenuitvoerlegging van het beleid en de wetgeving van de Unie, met als doel een sterkere deelname van deze ngo’s aan de dialoog van beleidsvorming op het vlak van klimaatactie, aan de tenuitvoerlegging ervan en aan het Europese normalisatieproces, om te zorgen voor een evenwichtige vertegenwoordiging van de belanghebbenden en de systematische integratie van de klimaatgerelateerde aspecten.

Met dit krediet kunnen ook de kosten van technische bijstand voor de selectie van projecten en de monitoring, evaluatie en audit van projecten in het kader van het Life-programma (met inbegrip van non-profitorganisaties die via exploitatiesubsidies worden gesteund) worden gefinancierd.

De door Life gefinancierde maatregelen kunnen ten uitvoer worden gelegd via subsidies voor het uitvoeren van acties, exploitatiesubsidies, financiële instrumenten, procedures voor overheidsopdrachten of indien nodig andere vormen van interventie (de artikelen 17, 18, 21 en 22 van Verordening (EU) nr. 1293/2013).

Ten minste 81 % van de voor het Life-programma bestemde begrotingsmiddelen wordt toegewezen aan projecten die worden ondersteund met behulp van subsidies voor het uitvoeren van acties of, in voorkomend geval, met behulp van financiële instrumenten (artikel 17, lid 4, Verordening (EU) nr. 1293/2013).




Rechtsgronden:Verordening (EU) nr. 1293/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 inzake de vaststelling van een programma voor het milieu en klimaatactie (LIFE) en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 614/2007 (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 185), en met name artikel 16.

Hoofdstuk 34 03 — Innovation Fund



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. p.m. p.m. p.m.

14283/19 ADD 5 sp 177ECOMP.2.A NL

Artikel 34 03 01 — Innovation Fund – Operational expenditure



Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingen Vastleggingen Betalingenp.m. p.m. p.m. p.m.

Toelichting:New article

This appropriation is intended to cover all operational expenditure needed for the implementation of the Innovation Fund (IF) by the Commission in accordance with Article 4 of Commission Delegated Regulation (EU) 2019/856 subject to the final decision on the delegation of the Innovation Fund.

For budget year 2020, a first call for proposals for projects in the range of EUR 1,0-1,5 billion is planned and expected to be launched at the beginning of the second half of 2020.

The necessary appropriations would be generated by the revenue arising from the auctioning, as of January 2020 of the first tranche of the 50 million emission allowances allocated to the Innovation Fund from the market stability reserve and the unspent amounts from the previous NER300 fund. Payments for projects selected from the first call are expected to be made from 2021 onwards.

Rechtsgronden:Directive 2003/87/EC of the European Parliament and of the Council of 13 October 2003 establishing a system for greenhouse gas emissions allowance trading within the Union and amending Council Directive 96/61/EC (OJ L 275, 25.10.2003, p. 32).

Referentiebesluiten:Commission Delegated Regulation (EU) 2019/856 of 26 February 2019 supplementing Directive 2003/87/EC of the European Parliament and of the Council with regard to the operation of the Innovation Fund (OJ L 140, 28.5.2019, p. 6).

Commission Implementing Decision 2013/801/EU of 23 December 2013 establishing the Innovation and Networks Executive Agency and repealing Decision 2007/60/EC as amended by Decision 2008/593/EC (OJ L352, 24.12.2013, p. 65)

Proposal for a Commission Decision C(xxxx) xx of xx delegating powers to the Innovation and Networks Executive Agency with a view to the performance of tasks linked to the implementation of the Innovation Fund .

Artikel 40 01 42 — Reserve voor onvoorziene uitgaven



p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.

Artikel 40 02 41 — Gesplitste kredieten




14283/19 ADD 5 sp 178ECOMP.2.A NL

1. S 03 01 02 — Europees GNSS-Agentschap (GSA)

Functiegroep en rang

Europees GNSS-Agentschap (GSA)2020 2019

Toegestaan in de begroting van de Unie Werkelijk ingevuld op 31 december 2018 Toegestaan in de begroting van de UnieVaste ambten Tijdelijke ambten Vaste ambten Tijdelijke ambten Vaste ambten Tijdelijke ambten

AD 16AD 15AD 14 1 1 1AD 13 3 3 4AD 12 8 1 7AD 11 9 4 8AD 10 16 9 17AD 9 27 20 20AD 8 46 32 42AD 7 27 35 24AD 6 4 12 6AD 5 6 7 6

AD Subtotaal 147 124 135AST 11AST 10AST 9AST 8AST 7AST 6 1 1 2AST 5 2 1 1AST 4 1 1AST 3 1AST 2AST 1

AST Subtotaal 3 4 4AST/SC 6AST/SC 5AST/SC 4AST/SC 3AST/SC 2AST/SC 1

AST/SC SubtotaalTotaal 150 128 139

Totaal-generaal 150 128 139

14283/19 ADD 5 sp 179ECOMP.2.A NL

2. S 03 01 15 — Europees Milieuagentschap (EMA)


Europees Milieuagentschap (EMA)2020 2019


AD 16AD 15 1 1 1AD 14 2 3AD 13 1 6 1 1 6AD 12 16 1 8 16AD 11 10 9 10AD 10 11 9 10AD 9 9 11 9AD 8 4 7 4AD 7 3 6 1AD 6 1 7AD 5 3

AD Subtotaal 1 66 1 59 1 60AST 11 2 3AST 10 1 5 2 5AST 9 2 12 1 5 3 12AST 8 11 1 7 12AST 7 11 6 12AST 6 11 9 11AST 5 7 10 5AST 4 1 10AST 3 10AST 2 1AST 1

AST Subtotaal 3 60 2 60 3 60AST/SC 6AST/SC 5AST/SC 4AST/SC 3AST/SC 2AST/SC 1

AST/SC SubtotaalTotaal 4 126 3 119 4 120


14283/19 ADD 5 sp 180ECOMP.2.A NL

3. S 03 01 19 — Europees Geneesmiddelenbureau (EMA)


Europees Geneesmiddelenbureau (EMA)2020 2019


AD 16AD 15 3 3 3AD 14 8 6 7AD 13 12 11 11AD 12 44 42 43AD 11 47 43 43AD 10 44 41 43AD 9 46 45 43AD 8 66 59 59AD 7 76 65 65AD 6 46 23 23AD 5 3 25

AD Subtotaal 395 338 365AST 11 2 2 2AST 10 7 7 7AST 9 8 5 7AST 8 19 16 16AST 7 15 22 22AST 6 15 39 27AST 5 39 43 35AST 4 52 57 57AST 3 44 46 46AST 2 6 7AST 1




14283/19 ADD 5 sp 181ECOMP.2.A NL

4. S 03 01 21 — Agentschap van de Europese Unie voor samenwerking op het gebied van rechtshandhaving (Europol)


Agentschap van de Europese Unie voor samenwerking op het gebied van rechtshandhaving (Europol)2020 2019


AD 16AD 15 1 1 1AD 14 3 1 1AD 13 5 2 5AD 12 11 7 11AD 11 14 7 17AD 10 25 15 28AD 9 50 33 61AD 8 84 75 94AD 7 148 135 132AD 6 211 262 171AD 5 31 11 38

AD Subtotaal 583 549 559AST 11AST 10AST 9AST 8 1 3AST 7 5 3 5AST 6 6 4 6AST 5 7 4 7AST 4 7 9 7AST 3 3 1AST 2 3 4 3AST 1




14283/19 ADD 5 sp 182ECOMP.2.A NL

5. S 03 01 31 — Europees Openbaar Ministerie (EPPO)


Europees openbaar ministerie (EPPO)2020 2019


AD 16AD 15 1 1AD 14AD 13 22 22AD 12AD 11 1 1AD 10 2 2AD 9 2 2AD 8 2AD 7 2 5 3AD 6 1AD 5 1

AD Subtotaal 2 37 31AST 11AST 10AST 9AST 8AST 7AST 6AST 5 3 3AST 4 2AST 3 3 3AST 2AST 1



Totaal-generaal 47 37

14283/19 ADD 5 sp 183ECOMP.2.A NL

Artikel A2 01 01 — Uitgaven in verband met ambtenaren en tijdelijke functionarissen



60 826 000 60 626 000 60 826 000 60 826 000 60 178 000

Post A2 01 02 01 — Extern personeel



1 831 000 1 831 000 1 831 000 1 831 000 1 829 000


– de bezoldiging van arbeidscontractanten (in de zin van titel IV van de Regeling van toepassing op de andere personeelsleden), het stelsel van sociale verzekering voor arbeidscontractanten van de instelling zoals beschreven in titel IV, en de kosten voor aanpassingscoëfficiënten die op de bezoldiging van dergelijke personeelsleden van toepassing zijn;

– de uitgaven (bezoldigingen, verzekeringen enz.) die voortvloeien uit privaatrechtelijke contracten van externe personeelsleden, en het gebruikmaken van uitzendkrachten;

– de uitgaven in verband met de detachering of tijdelijke aanstelling bij de diensten van het Publicatiebureau van ambtenaren van de lidstaten en andere deskundigen, alsmede de extra uitgaven die voortvloeien uit de terbeschikkingstelling van ambtenaren aan nationale overheidsdiensten of internationale organisaties;

– de kosten van eventuele aanpassingen van de bezoldigingen waartoe de Raad in de loop van het begrotingsjaar besluit;

– de uitgaven voor het personeel voor de aannemingscontracten voor toelevering van technische en administratieve diensten, aanvullende bijstand en voor dienstverlening van intellectuele aard.



Modaliteiten in verband met de aanstelling en de bezoldiging en andere financiële voorwaarden vastgesteld door de Commissie.


14283/19 ADD 5 sp 184ECOMP.2.A NL




42 985 000 42 985 000 42 985 000 42 985 000 42 532 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking, voor de ambtenaren en tijdelijke functionarissen die een ambt bekleden van de personeelsformatie, van:

– de salarissen, vergoedingen en aan de salarissen gekoppelde toelagen;

– de ongevallen- en ziektekostenverzekering en andere sociale lasten;

– de werkloosheidsverzekering voor tijdelijke functionarissen en de door het Bureau te verrichten betalingen voor tijdelijke functionarissen met het oog op vorming of behoud van pensioenrechten in hun land van herkomst;

– de overige toelagen en vergoedingen;

– de reiskosten van ambtenaren en tijdelijke functionarissen (inclusief gezinsleden) bij indiensttreding, beëindiging van de dienst of overplaatsing met verandering van standplaats;

– de inrichtings- en herinrichtingsvergoedingen die verschuldigd zijn aan ambtenaren en tijdelijke functionarissen die, na hun indiensttreding of ingevolge hun aanstelling op een andere plaats van tewerkstelling, moeten verhuizen, alsmede bij de definitieve stopzetting van hun beroepsbezigheden gevolgd door een herinrichting op een andere plaats;

– de kosten van verhuizing die verschuldigd zijn aan ambtenaren en tijdelijke functionarissen die, na hun indiensttreding of ingevolge hun aanstelling op een andere plaats van tewerkstelling, moeten verhuizen, alsmede bij de definitieve stopzetting van hun beroepsbezigheden gevolgd door een herinrichting op een andere plaats;

– de aanpassingscoëfficiënten die van toepassing zijn op de bezoldigingen van de ambtenaren en tijdelijke functionarissen, alsmede de aanpassingscoëfficiënten op het gedeelte van de emolumenten dat naar een ander land dan dat van tewerkstelling wordt overgeboekt;

– de kosten voor actualiseringen van de bezoldigingen tijdens het begrotingsjaar.







2 465 000 2 465 000 2 465 000 2 465 000 2 466 000

14283/19 ADD 5 sp 185ECOMP.2.A NL


– de bezoldiging van arbeidscontractanten (in de zin van titel IV van de Regeling van toepassing op de andere personeelsleden), met inbegrip van deze die ter beschikking wordt gesteld voor het secretariaat van het Comité van toezicht, het stelsel van sociale verzekering voor arbeidscontractanten van de instelling zoals beschreven in titel IV en de kosten voor aanpassingscoëfficiënten die op de bezoldiging van dergelijke personeelsleden van toepassing zijn;

– de uitgaven (bezoldigingen, verzekeringen enz.) die voortvloeien uit privaatrechtelijke contracten met de externe personeelsleden en het inschakelen van uitzendkrachten;

– de uitgaven voor het personeel voor de aannemingscontracten voor toelevering van technische en administratieve diensten;

– de uitgaven in verband met de detachering of tijdelijke aanstelling bij de diensten van het Bureau van ambtenaren van de lidstaten en andere deskundigen, alsmede de extra uitgaven die voortvloeien uit de terbeschikkingstelling van ambtenaren aan nationale overheidsdiensten of internationale organisaties;

– de kosten voor actualiseringen van de bezoldigingen tijdens het begrotingsjaar.

14283/19 ADD 5 sp 186ECOMP.2.A NL




10 547 000 10 547 000 10 547 000 10 547 000 10 431 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking, voor de ambtenaren en tijdelijke functionarissen die een ambt bekleden dat deel uitmaakt van de personeelsformatie, van:



– de werkloosheidsverzekering voor tijdelijke functionarissen en de door de instelling te verrichten betalingen voor tijdelijke functionarissen met het oog op vorming of behoud van pensioenrechten in hun land van herkomst;






– de kosten van eventuele actualiseringen van de bezoldigingen in de loop van het begrotingsjaar;

– de vaste vergoedingen en de vergoedingen volgens uurtarief voor overuren van de ambtenaren van de categorie AST en de plaatselijke functionarissen, die niet volgens de desbetreffende regeling met vrije tijd konden worden gecompenseerd;

– de tijdelijke dagvergoedingen aan ambtenaren en tijdelijke functionarissen die aantonen dat zij bij indiensttreding of verandering van standplaats van woonplaats moeten veranderen;

– de extra uitgaven die voortvloeien uit de terbeschikkingstelling van ambtenaren van de Unie en die overeenkomen met de vergoedingen en de terugbetaling van kosten waarop de ambtenaren recht hebben krachtens hun terbeschikkingstelling, en de uitgaven in verband met opleidingsstages bij overheidsdiensten of organisaties van de lidstaten of derde landen.


Regeling welke van toepassing is op andere personeelsleden van de Europese Unie.

Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juli 2018 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, tot wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1296/2013, (EU) nr. 1301/2013, (EU) nr. 1303/2013, (EU) nr. 1304/2013, (EU) nr. 1309/2013, (EU) nr. 1316/2013, (EU) nr. 223/2014, (EU) nr. 283/2014 en

14283/19 ADD 5 sp 187ECOMP.2.A NL

Besluit nr. 541/2014/EU en tot intrekking van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 (PB L 193 van 30.7.2018, blz. 1).

14283/19 ADD 5 sp 188ECOMP.2.A NL




17 921 000 17 921 000 17 921 000 17 921 000 17 730 000

Toelichting:Dit krediet dient ter dekking, voor de ambtenaren en tijdelijke functionarissen die een ambt bekleden op de lijst van het aantal ambten, van:









– de kosten van eventuele actualiseringen van de bezoldigingen in de loop van het begrotingsjaar.







12 682 000 12 382 000 12 682 000 12 682 000 12 480 000

Post A5 01 02 11 — Overige beheersuitgaven



237 000 237 000 237 000 237 000 237 000

14283/19 ADD 5 sp 189ECOMP.2.A NL


– de vervoerskosten, dagvergoedingen en bijkomende of bijzondere kosten bij dienstreizen voor het onder het statuut vallende personeel, alsmede voor de nationale of internationale gedetacheerde deskundigen of ambtenaren;

– de kosten die in verband met representatieverplichtingen namens het Bureau, in het belang van de dienst, zijn gemaakt en die worden vergoed (niet bij representatieverplichtingen jegens ambtenaren of andere personeelsleden van de Commissie of van andere instellingen van de Unie);

– de reis- en verblijfkosten en bijkomende kosten van de deskundigen die in de studie- en werkgroepen samenkomen, alsmede de kosten welke vergaderingen met zich brengen, voor zover deze niet worden gedekt door de bestaande infrastructuur in de zetel van de instellingen of in externe bureaus (de kosten van de deskundigen worden vergoed op basis van een besluit van de Commissie);

– de kosten voor verfrissingen, en incidenteel voor lichte maaltijden, die tijdens interne vergaderingen worden verstrekt;

– de diverse kosten van conferenties, congressen en vergaderingen waaraan het Bureau deelneemt of die het Bureau moet organiseren;

– de uitgaven voor het verrichten van gespecialiseerde studies en het verstrekken van advies op contractbasis door deskundigen (natuurlijke of rechtspersonen) in gevallen waarin het Bureau niet over het nodige personeel beschikt om deze rechtstreeks uit te voeren, inclusief de verwerving van reeds bestaande studies;

– de uitgaven voor opleiding met als doel de vaardigheden van het personeel en de prestaties en de efficiëntie van het Bureau te verbeteren:

– het inschakelen van deskundigen voor de identificatie van de behoeften en voor het ontwerp, het opstellen, de realisatie, de evaluatie van en het toezicht op de opleiding;

– het inschakelen van consultants op verschillende terreinen, met name inzake organisatiemethodiek, management, strategie, kwaliteit en personeelsbeheer;

– kosten voor deelneming aan externe opleiding en voor lidmaatschap van relevante beroepsorganisaties;

– uitgaven in verband met de praktische organisatie van de cursussen en uitgaven voor de leslokalen, het vervoer, de maaltijden en het verblijf van deelnemers aan cursussen met verblijf;

– de opleidingsuitgaven met betrekking tot publicaties, informatie, desbetreffende internetsites, aankoop van didactisch materiaal, abonnementen en licenties voor afstandsonderwijs, boeken, perspublicaties en multimedia;

– de financiering van didactisch materiaal.




14283/19 ADD 5 sp 190ECOMP.2.A NL




37 571 000 37 571 000 37 571 000 37 571 000 37 162 000











Het bedrag van de bestemmingsontvangsten bedoeld in artikel 21, lid 3, van het Financieel Reglement wordt geraamd op 1 000 000 EUR.







32 127 000 31 427 000 32 127 000 32 127 000 31 932 000

14283/19 ADD 5 sp 191ECOMP.2.A NL

Post A6 01 02 11 — Overige beheersuitgaven



415 000 415 000 415 000 415 000 415 000


– de vervoerskosten, dagvergoedingen en bijkomende of bijzondere kosten bij dienstreizen voor het onder het statuut vallende personeel, alsmede voor de nationale of internationale gedetacheerde deskundigen of ambtenaren;

– de kosten die in verband met representatieverplichtingen namens het Bureau in het belang van de dienst zijn gemaakt en die worden vergoed (niet de representatieverplichtingen jegens ambtenaren of andere personeelsleden van de Commissie of van andere instellingen van de Unie);

– de reis- en verblijfkosten en bijkomende kosten van de deskundigen die in de studie- en werkgroepen samenkomen, alsmede de kosten welke vergaderingen met zich brengen, voor zover deze niet worden gedekt door de bestaande infrastructuur in de zetel van de instellingen of in externe bureaus (de kosten van de deskundigen worden vergoed op basis van een besluit van de Commissie);

– de kosten voor verfrissingen, en incidenteel voor lichte maaltijden, die tijdens interne vergaderingen worden verstrekt;

– de diverse kosten van conferenties, congressen en vergaderingen waaraan het Bureau deelneemt;

– de uitgaven voor het verrichten van gespecialiseerde studies en het verstrekken van advies onder contract door hooggekwalificeerde deskundigen (natuurlijke of rechtspersonen) in gevallen waarin het Bureau niet over het nodige personeel beschikt om deze rechtstreeks uit te voeren;

– de uitgaven voor algemene opleiding met als doel de vaardigheden van het personeel en de prestaties en de efficiëntie van het Bureau te verbeteren:

– het inschakelen van deskundigen voor de identificatie van de behoeften en voor het ontwerp, het opstellen, de realisatie, de evaluatie van en het toezicht op de opleiding;

– het inschakelen van consultants op verschillende terreinen, met name inzake organisatiemethodiek, management, strategie, kwaliteit en personeelsbeheer;

– kosten voor deelneming aan externe opleiding en voor lidmaatschap van relevante beroepsorganisaties;

– uitgaven in verband met de praktische organisatie van de cursussen en uitgaven voor de leslokalen, het vervoer, de maaltijden en het verblijf van deelnemers aan cursussen met verblijf;

– de opleidingsuitgaven met betrekking tot publicaties, informatie, desbetreffende websites, aankoop van pedagogisch materiaal, abonnementen en licenties voor afstandsonderwijs, boeken, perspublicaties en multimedia;

– de financiering van didactisch materiaal.



14283/19 ADD 5 sp 192ECOMP.2.A NL


14283/19 ADD 5 sp 193ECOMP.2.A NL




12 844 000 12 844 000 12 844 000 12 844 000 12 708 000




– de werkloosheidsverzekering voor tijdelijke functionarissen en de door de instelling te verrichten betalingen voor tijdelijke functionarissen met het oog op vorming of behoud van pensioenrechten in hun land van herkomst;


– de gevolgen van de toepassing van de aanpassingscoëfficiënten op de bezoldigingen van de ambtenaren en tijdelijke functionarissen, alsmede de aanpassingscoëfficiënten op het gedeelte van de emolumenten dat naar een ander land dan dat van tewerkstelling wordt overgeboekt;


– inrichtingsvergoedingen van ambtenaren en tijdelijke functionarissen die bij indiensttreding, verandering van standplaats of beëindiging van de dienst van woonplaats (moeten) veranderen;

– de kosten van verhuizing die verschuldigd zijn aan ambtenaren en tijdelijke functionarissen die, na hun indiensttreding of ingevolge hun aanstelling naar een andere plaats van tewerkstelling, moeten verhuizen, alsmede bij de definitieve stopzetting van hun beroepsbezigheden gevolgd door een herinrichting op een andere plaats;








8 390 000 8 190 000 8 390 000 8 390 000 8 375 000

14283/19 ADD 5 sp 194ECOMP.2.A NL

€¦ · Web viewMacrofinanciële bijstand (MFB) is een vorm van financiële steun die door de...

Documents

Transcript of €¦ · Web viewMacrofinanciële bijstand (MFB) is een vorm van financiële steun die door de...