PROEFWERKThema 5 Stevigheid en beweging, 1 mavo, versie ASimon Vestdijk, 2019

Niet op je toets schrijven, maar op je antwoordblad!

Als er geen punten bij een vraag staan, is die vraag 1 punt waard.

Blok 1: Herhaling

Kruis op je antwoordblad aan of de volgende beweringen juist of onjuist zijn.

1 Mensen hebben een inwendig skelet.

2 De beenderen van een kind bevatten meer kalk dan de beenderen van een oudere.

3 Kalk lost op in zoutzuur.

4 De ellepijp zit bij de pols vast aan de pink.

5 Tussen het borstbeen en een rib zit een gewricht.

6 Als je de kalk uit een bot haalt, wordt het bot zacht en buigzaam.

7 Beenderen die met kraakbeen aan elkaar vastzitten, kunnen ten opzichte van elkaar bewegen.

8 Een spier zit met pezen aan beenderen vast.

9 Een ontsteking van het gewrichtskapsel wordt verzwikking genoemd.

10 Bij een kneuzing aan het enkelgewricht scheuren het gewrichtskapsel en de kapselbanden.

11 De spieren die voor kippenvel zorgen, zitten aan je skelet.

12 De antagonist van je rugspier is je buikspier.

13 Pezen kunnen zich samentrekken.

Beantwoord de volgende meerkeuzevragen.

In afbeelding 1 zijn de beenderen van een voet getekend.

14 Welk nummer geeft de voetwortelbeentjes aan?A Nummer 1.B Nummer 2.C Nummer 3.

Drie beenderen zijn: ellepijp, opperarmbeen en schouderblad.15 Tussen welke van deze beenderen bevindt zich een kogelgewricht?

A tussen ellepijp en opperarmbeen.B tussen ellepijp en schouderblad.C tussen opperarmbeen en schouderblad.

Een gewricht bevat laagjes kraakbeen.16 Wat is een functie van deze kraakbeenlaagjes?

A Ze gaan slijtage van het gewricht tegen.B Ze houden de beenderen van een gewricht op hun plaats.C Ze maken de beenderen van een gewricht buigzamer.

In afbeelding 2 is de wervelkolom getekend.

17 Welk nummer geeft de lendenwervels aan?A Nummer 1.B Nummer 2.C Nummer 3.D Nummer 4.

Afb. 1

Afb. 2

In afbeelding 3 zijn enkele beenverbindingen getekend.

18 Bij welke van deze beenverbindingen is de meeste beweging mogelijk?

A Bij nummer 1.B Bij nummer 2.C Bij nummer 3.

19 Uit welk materiaal bestaan pezen?A Uit beenweefsel.B Uit bindweefsel.C Uit kraakbeenweefsel.

In afbeelding 4 is een gewricht getekend.

20 Welk gewricht?A Een heupgewricht.B Een kniegewricht.C Een schoudergewricht.

21 Hoe kun je RSI oplopen?A Door bij een val verkeerd op je arm terecht te komen.B Door een stoot, een stomp of een trap.C Door lange tijd steeds dezelfde beweging te maken.D Door een te sterke inspanning of een plotselinge beweging.

De wervelkolom van een mens heeft de vorm van twee dezelfde letters boven elkaar.

22 Om welke letter gaat het hier?

Afb. 3

Afb. 4

In afbeelding 5 zijn de beenderen van een hand getekend.

Afb. 5

2p23 Noteer de juiste namen van de genummerde delen.

24 Bij welke zoogdieren zijn de tenen bedekt door hoeven?A Bij teengangers.B Bij topgangers.C Bij zoolgangers.

In de afbeeldingen 6 en 7 zijn de achterpoten van een beer en van een kat getekend.

Afb. 6 Afb. 7

25 Welke van deze dieren behoort (behoren) tot de teengangers?

Bekijk afbeelding 8.

26 Waaruit bestaat de tussencelstof in deze afbeelding vooral?

27 Welk verschil in bouw is er tussen de cellen in been en de cellen in kraakbeen?

30 BloktotaalBlok 2: Toepassing

In afbeelding 9 is een voet en een deel van het been getekend. Deze afbeelding hoort bij de vragen 28 en 29.

28 Spier P begint zich samen te trekken.Als gevolg hiervan beweegt het kniegewricht.

29 Spier P begint zich samen te trekken.Als gevolg hiervan wordt de voet gestrekt.

Bekijk afbeelding 10.

Is dit een goede manier om te tillen?30 Leg je antwoord uit.

Afb. 9

Afb. 8

Afb. 10

De tekst hieronder moet je gebruiken voor de vragen 31 tot en met 34.Ireen Wüst (zie afbeelding 6) kwam vlak voor de Olympische Spelen in Sotsji in 2014 met de schrik vrij bij een trainingskamp in Inzell. De meervoudig olympische kampioene ging onderuit en sneed daarbij bijna met haar schaats haar achillespees af, waardoor ze de deelname aan de Olympische Spelen in Sotsji wel had kunnen vergeten.'Ik heb heel veel geluk gehad en mag wat dat betreft wel een paar kaarsjes opsteken', aldus Wüst. 'Ik sneed nu in de plek waar mijn schoen zit, bij mijn enkel. Maar als het drie centimeter hoger was geweest, dan waren de Spelen voor mij waarschijnlijk wel over geweest. Ik heb heel veel mazzel gehad. Met wat blauwe plekken, schaafwonden en een stijve nek ben ik heel goed weggekomen. Gelukkig heb ik nu geen last meer.'

De achillespees verbindt het hielbeen met de kuitspier.31 Welke beweging had Ireen niet meer kunnen maken als de achillespees was

doorgesneden?A Haar achtervoet optillen.B Haar achtervoet strekken.C Haar onderbeen optillen.D Haar onderbeen strekken.

32 Welke functie van het skelet zorgde ervoor dat Ireen weinig schade leed?A Bescherming geven aan organen.B Beweging mogelijk maken.C Rechtop staan mogelijk maken.D Vorm geven aan het lichaam.

Ireen heeft een heel goede schaatshouding: zij kan diep buigen, haar rug blijft vrijwel evenwijdig aan het ijs.

33 Welke spieren zijn in die houding vooral gespannen, de rugspieren of de buikspieren? En hebben die spieren langzame of snelle vezels?A De buikspieren zijn vooral gespannen, met langzame vezels.B De buikspieren zijn vooral gespannen, met snelle vezels.C De rugspieren zijn vooral gespannen, met langzame vezels.D De rugspieren zijn vooral gespannen, met snelle vezels.

Ireen had blauwe plekken.34 Tot welk type blessure horen die?

A Kneuzing.B Ontsteking.C Spierscheuring.D Verzwikking.

De tekst hieronder moet je gebruiken voor de vragen 35 tot en met 39.Een röntgenfoto of röntgenopname is een foto of digitale opname die gemaakt wordt met behulp van röntgenstraling.Röntgenfoto's worden gebruikt om afbeeldingen van het inwendige van het lichaam te maken. Als iemand een bot breekt, wordt er vaak in het ziekenhuis een röntgenfoto gemaakt. Ook tandartsen maken vaak röntgenfoto's.

In afbeelding 11 zie je een voorbeeld van zo'n foto.

35 Welk bot is hier gebroken?

2p36 Leg uit dat een botbreuk eerder optreedt bij een oudere dan bij een jong kind.

Bekijk afbeelding 11 nog een keer .37 Welk type gewricht is er op de foto te zien

tussen het onderste deel en het bot daarboven?

38 Als de breuk herstelt, komt er dan op de breukplaats kraakbeen of been?Leg je antwoord uit.

39 Leg uit waarom een tandarts vaak röntgenfoto's maakt.

Bekijk afbeelding 12.

40 Hoe kun je zien dat het dier met dit skelet in het water leefde?

14 Bloktotaal

44 Puntentotaal toets

Afb. 11

Afb. 12