1

Naam: Jordy Peters

Studentnummer: 3307093

Klas: 1Y

Docenten: Hugo Gruijters & Floor Crijns

Stelling: De oranjegekte is er alleen vanwege het succes van de vrouwen

2

Inhoudsopgave1. Voorblad……………………………………………………… blz.1

2. Inhoudsopgave……………………………………………….blz.2

3. Inleiding……………………………………………………….blz.3

4. Opkomst vrouwenvoetbal…………………………………...blz.4

5. Kijkcijfers vrouwenvoetbal stijgen………………………….blz.5

6. Oorzaak stijgende kijkcijfers………………………………..blz.5/6

7. Kritiek………………………………………………………...blz.6 t/m 8

8. Invloed prestaties vrouwen…………………………………blz.9

9. Conclusie…………………………………………………….blz.10

10.Literatuurlijst………………………………………………….blz.11/12

3

Inleiding

U zal het vast wel hebben meegekregen, afgelopen zomer werd het Europees kampioenschap vrouwenvoetbal in ons eigen Nederland gehouden. Als kers op de taart werden de Nederlandse vrouwen ook nog Europees kampioen. Er werd zelfs niet eens een keer verloren. Kortom een ontzettend knappe prestatie. Het was een groot feest. De halve finale en de finale werden overal op straat uitgezonden, waardoor de straten massaal oranje kleurden. In no-time was het park in Utrecht waar de huldiging plaats vond bomvol met Oranjefans. Hoe komt het dat de Nederlandse vrouwen zo populair waren afgelopen zomer? Kwam het door het spel, of omdat men feest wilde vieren? Er ontstond zelfs een discussie. Was de media-aandacht niet wat overdreven, want normaal bij een competitie wedstrijd komen er maar een paar honderd man kijken? Zo zegt Thomas dat men het vrouwenvoetbal niet serieus moet nemen, terwijl Sanne zegt dat de mannen jaloers zijn op de prestatie van de Nederlandse dames.

Straten vol met Oranjefans (KNVB, 2017)

Park Lepelenburg helemaal vol tijdens huldiging (KNVB, 2017)

4

Opkomst vrouwenvoetbal

Voetbal is een sport die al een lange tijd bestaat. Het is ontstaan in het Verenigd Koninkrijk, maar wanneer het voetbal is ontstaan is lastig te zeggen. In de tijd van de Romeinen en de Grieken, maar ook in de tijd van de Middeleeuwen schijnen er reeds soorten voetbal gespeeld te zijn. Tijdens de Industriële Revolutie in Engeland is voetbal écht populair geworden. Het plezier van het spelletje kon men wel goed gebruiken in die tijd. In 1885 werd het betaald voetbal door de Football Association geaccepteerd. Langzamerhand werd het voetbal over de hele wereld populair en zo ontstond in 1904 de FIFA. Zij lieten een internationale competitie ontstaan. (Wikipedia, 2017). Betekent dit dat vrouwen ook voetbalden? Nee, in ieder geval niet in het betaald voetbal. In 1924 ontstond het eerste vrouwenteam, maar de Nederlandse Voetbalbond zag geen heil in het vrouwenvoetbal. Desondanks werden er langzamerhand steeds meer vrouwenteams werden opgericht, werd in 1971 het vrouwenvoetbal eindelijk erkend. Sindsdien maakt het vrouwenvoetbal deel uit van de KNVB.

Vanaf 1971 heeft er een gigantische groei plaats gevonden van het aantal voetbalsters. In 1985 waren er nog maar 36000 voetbalsters, maar in 2016 is het aantal voetbalsters de 150.000 al voorbij gestreefd. Uit cijfers blijkt ook dat vooral onder de meiden voetbal steeds populairder wordt. Het aantal meiden die ingeschreven staan bij een voetbalclub stijgt met twintig(!) procent per seizoen (KNVB, 2017 / NRC, 2017).

(NRC / Mulier instituut, 2017)

Kijkcijfers vrouwenvoetbal stijgen

5

Bij het EK vrouwenvoetbal, dat dit jaar plaats vond in Nederland, bleek ook uit de kijkcijfers dat het vrouwenvoetbal verassend populair is. In 2009 keken er 1,6 miljoen mensen naar de halve finale van de Nederlandse dames tegen Engeland, die Nederland uiteindelijk verloor. Dit jaar keken er 3,3 miljoen mensen naar de Nederlandse dames die deze keer met 3-0 van Engeland hadden wonnen. Dat is ruim het dubbele ten opzichte van 8 jaar geleden. Toen Nederland de finale speelde tegen Denemarken keken er maar liefst 4,1 miljoen mensen en dat is een record. Nog nooit keken zoveel mensen naar een wedstrijd van het vrouwen EK. 83% van de Nederlanders die op dat moment tv keken, keken naar de wedstrijd (NOS, 2017). Staan deze kijkcijfers van het vrouwenvoetbal dan gelijk aan die van het mannenvoetbal? Het antwoord daarop is nee. Het record bij het mannenvoetbal is 9,1(!) miljoen kijkers, dit was tijdens het WK voetbal 2014 in Brazilië toen Nederland uitgeschakeld werd na strafschoppen tegen Argentinië (Marketing Tribune, 2014).

Oorzaken stijgende kijkcijfers

Hoe komt het toch dat er dit jaar ruim twee keer zoveel mensen keken naar de halve finale van de vrouwen dit jaar, dan naar de halve finale in 2009? Daar zijn verschillende verklaringen voor. Per seizoen stijgen de inschrijvingen van meiden bij voetbalclubs met twintig procent (KNVB, 2017). Het is dus ook niet gek dat steeds meer mensen, met name vrouwen, naar de Nederlandse voetbalvrouwen kijken wanneer de populariteit van de sport bij de meiden/ vrouwen stijgt. Kortom vrouwenvoetbal wordt ieder jaar populairder. Een tweede oorzaak is dat het EK vrouwenvoetbal dit jaar in Nederland werd gehouden, wat voor uiteraard meer belangstelling zorgde. De wedstrijden werden in veel steden in Nederland gespeeld waardoor men ongetwijfeld informatie oppikte over het EK (Metro, 2017). Hierdoor steeg ook indirect de media-aandacht. Men kon er niet meer omheen. Overal werd aandacht besteedt aan het vrouwenvoetbal, niet alleen in programma’s zoals bijvoorbeeld Studio Voetbal, maar ook in programma’s zoals RTL Boulevard en Jinek. De gemiddelde kijker van Studio Sport zou ongetwijfeld wel naar de Nederlandse Dames gekeken hebben, of er nou veel of weinig aandacht aan besteedt werd in Studio Voetbal. Maar dat geldt niet voor de kijker van programma’s zoals RTL Boulevard of Jinek. De kijker van een programma als RTL Boulevard is vaker een vrouw dan een man. Die kijker houdt gemiddeld minder van voetbal dan een kijker van Studio Voetbal. Doordat echter programma’s als RTL Boulevard en Jinek ook aandacht besteden aan het EK vrouwenvoetbal raken de niet- voetballiefhebbers ook geïnteresseerd, met als gevolg dat deze mensen ook gaan kijken naar de wedstrijden. De kijkcijfers stijgen dus, wat ook uit cijfers blijkt. In 2009 was de aandacht voor het EK vrouwenvoetbal in dergelijke ‘vrouwenprogramma’s’ nog niet zo groot. Bij de halve finale van Nederland tegen Engeland was namelijk 37 procent van de kijkers vrouw (Mediacourant, 2009). Maar dit jaar bij de finale van Nederland tegen Denemarken was maar liefst 47 procent van de kijkers vrouw (Adformatie, 2017).

6

De media-aandacht heeft zelfs zo’n grote rol gespeeld, dat er een discussie ontstond. Was de media-aandacht te groot voor een sportevenement als dit?

Kritiek

In tegenstelling tot de Oranje vrouwen was niet iedereen blij met de hoeveelheid media-aandacht die de dames kregen. Er kwam veel kritiek, vooral vanuit de kant van de mannen. Zij vonden dat het hele EK vrouwenvoetbal ‘overhyped’ werd. Het niveau was gewoon te laag. Een goed voorbeeld hiervan is voetbalanalist Kenneth Perez. Bij het programma Natafelen met Kees werd gesproken over de overwinning van de dames op Denemarken waardoor ze Europees kampioen werden. In tegenstelling tot de andere aan tafel was Perez duidelijk geen fan van het vrouwenvoetbal. Hij stoorde zich aan de houding dat het vrouwenvoetbal zo mooi is. "Je wordt bijna als seksist neergezet als je het niet prachtig vindt, als je niet zegt: oh, wat is het toch allemaal heerlijk", aldus de analist van FOX Sports bij Natafelen met Kees. "Vergelijken mag ook niet, heb ik begrepen” (Voetbalprimeur, 2017). Op de site van Voetbalprimeur stond een poll of men het eens of oneens was met Perez. Uit deze poll kwam een groot verschil in het voordeel van de voetbalanalist.

Ook Ronald Waterreus stoort zich aan de wijze waarop het vrouwenvoetbal in zijn ogen wordt voorgeschoteld.

Waterreus is niet te spreken over het niveau van het vrouwenvoetbal en laat zich evenmin overtuigen door de volle tribunes tijdens de wedstrijden van het Nederlands elftal.

De voormalig international schreef in zijn column voor Voetbal International:

"Ik zag óók beelden voorbijkomen van andere interlands, waar je hooguit wat ooms en tantes tussen de lege stoelen ontwaarde. En om die twee miljoen televisiekijkers nu als graadmeter te nemen... Die mensen komen ook wanneer De Toppers een gratis concert geven, al is het in China . Punt is alleen: dat mag je dezer dagen niet meer constateren. Dan ben je een cynische ouwe man, die alleen maar naar mannenvoetbal wil kijken met een zak chips. Het vrouwenvoetbal is leuk, enthousiasmerend en soms spannend. Maar het is, een uitzondering daargelaten,

7

vooral dartel over het veld rennen. Een sport in ontwikkeling. Het laatste wat die meiden bedrijven is topsport. Voorlopig in elk geval nog niet." (Voetbalzone, 2017) In de poll op Voetbalzone of men het eens of oneens was met de oud-doelman kwam het volgende uit. De meerderheid deelt dus de mening van Waterreus.

Er kwam ook veel kritiek toen de Nederlandse voetbalvrouwen op de cover van het blad Voetbal International stonden. Nog nooit waren er vrouwen tentoongesteld op de cover. ‘’Nou ja, paar keer, maar dat waren vriendinnen van voetballers of een “mooie schone Braziliaanse”, maar nog nooit voetballende vrouwen’’, aldus VI-hoofdredacteur Christiaan Ruesink. Vooral op Twitter kreeg het blad flink wat kritiek. Tweets zoals ‘’er valt niet naar te kijken als voetballiefhebber’’ waren er in grote hoeveelheden. Ruesink reageerde op de tweets als volgende: “Toen ik onze voorpagina aankondigde was niet iedereen enthousiast. Het ging vooral over de vraag hoe serieus we het vrouwenvoetbal moeten nemen en hoe je het niveau moet inschatten. Moeten we dan ook over amateurs schrijven? Maar je moet het niet vergelijken met mannenvoetbal of amateurs. Het is een tak van sport die door steeds meer meisjes en vrouwen wordt beoefend. En het nieuwscriterium is helder: ze spelen nu op een EK in Nederland.” (Huib De Zeeuw, 2017)

8

In tegenstelling tot het blad Voetbal International besteedde het programma Voetbal Inside geen aandacht aan het vrouwen EK. Frank Evenblij en Erik Dijkstra, die bij Bureau Sport een heel seizoen aan vrouwelijke sporters besteden, kwamen over de vloer om uitleg te vragen waarom het programma geen aandacht hieraan besteedt. ‘’Zou je het kunnen’’, vroegen ze, ‘’drie weken praten over vrouwenvoetbal?’’ Wilfred Genee zei dat het kansloos was, waarop Johan Derksen aanvulde: ‘’De media zijn niet geïnteresseerd, de sponsors zijn niet geïnteresseerd en het publiek is niet geïnteresseerd’’ (Menno Sedee, 2017).

9

Invloed prestaties vrouwen

Waar vele kritiekgevers het ook met elkaar over eens zijn, is dat de oranjegekte vooral is ontstaan door de successen van de Nederlandse vrouwen. Ja, de poulefase wedstrijden werden al goed bekeken. Ja, er was al een hoop (media-) aandacht naar het EK vrouwenvoetbal toe, maar de echte hype ontstond pas toen de vrouwen de knock-out fase haalden. Vele straten in Nederland kleuren bij elk EK en WK mannenvoetbal oranje (als Nederland meedoet). RTL Nieuws ging een kijkje nemen of een van de bekendste oranjestraten ook versierd werd bij het EK vrouwenvoetbal. Het antwoord daarop kwam snel, de straat zag er alles behalve oranje uit. De bewoners werden ondervraagd of ze uitkeken naar het EK vrouwenvoetbal, maar dat deden ze niet. Sommige wisten niet eens dat het EK in Nederland plaatst vond. Sportmarketeer Marcel Beerhuizen keek er niet van op. ‘’Ik vergelijk het altijd met de Olympische Spelen. Ook daar worden we pas echt enthousiast als een Nederlandse atleet ver komt in het toernooi. Als Nederlanders het goed doen in een tak van sport en ze komen ver, dan lopen we de polonaise met z’n alle. Dat is belangrijk, want we zijn één land, dan zijn we allemaal van Oranje’’. (RTL Nieuws, 2017)

Als het EK vrouwenvoetbal wordt gespeeld Als het WK mannenvoetbal wordt gespeeld in dezelfde straat

Ook Johan Derksen deelt de mening dat het Nederlandse volk de behoefte heeft om de polonaise te lopen. ‘’Ik ben bang als de competitie weer begint, dat er net zo als vorig weer tweehonderd mensen langs de kant zitten. Dus ik kan die twee miljoen televisiekijkers niet verklaren. Ik denk dat het Nederland behoefte heeft om in de polonaise te lopen en ‘’olé olé’ blèren.’’ (Jinek, 2017)

10

Conclusie

Het is aan de Oranjefans of de oranjegekte wel of geen incident was. De Nederlandse voetbalsters hebben het voor mekaar gekregen dat televisiezender Veronica de kwalificatiewedstrijden voor het aankomende WK en EK live gaat uitzenden (AD, 2017). Zullen deze wedstrijden ook door miljoen(en) mensen bekeken worden, of komen de ‘fans’ pas tevoorschijn als de dames zich geplaats hebben? Ik verwacht persoonlijk het laatste. Pas als de vrouwen zich bijna geplaatst hebben, zullen de kijkcijfers bovengemiddeld zijn. Maar boven de twee miljoen zullen de kijkcijfers zeker niet komen in de kwalificatiewedstrijden, die komen er pas weer als de vrouwen het goed doen in het volgende eindtoernooi.

11

Literatuurlijst

Geschiedenis van het voetbal. (z.j.). Geraadpleegd op 26 september 2017, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_het_voetbal

Geschiedenis. (z.j.). Geraadpleegd op 26 september 2017, van https://www.knvb.nl/themas/meiden--en-vrouwenvoetbal/breedtesport/geschiedenis

Heijmans, J. (2017, 4 augustus). Vrouwenvoetbal scoort, maar ook bij de meisjes? Geraadpleegd van https://www.metronieuws.nl/nieuws/sport/2017/08/oranje-scoort-maar-ook-bij-de-meisjes%20

Het EK is gesprek van de dag: recordaantal kijkers en oranje voorpagina's. (2017, 7 augustus). Geraadpleegd van https://nos.nl/artikel/2186853-het-ek-is-gesprek-van-de-dag-recordaantal-kijkers-en-oranje-voorpagina-s.html

Meeste tv-kijkers ooit voor Nederland-Argentinië. (2014, 10 juli). Geraadpleegd van http://marketingtribune.nl/media/nieuws/2014/07/meeste-tv-kijkers-ooit-voor-wk-wedstrijd-nederland-argentinie/index.xml

Nog geen Oranjegekte voor EK vrouwen. (2017, 15 juli). Geraadpleegd van https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/laatste-videos-nieuws/nog-geen-oranjegekte-voor-ek-vrouwen

Oliver's Wereld. (2017, 21 juli). Jinek - Anouk Hoogendijk en Johan Derksen over de toenemende populariteit van het vrouwenvoetbal [Video]. Geraadpleegd van https://www.youtube.com/watch?v=8rva1hDSYDo

Perez niet enthousiast over Oranjevrouwen: "De slechtste is superslecht". (2017, 7 augustus). Geraadpleegd van https://www.voetbalprimeur.nl/nieuws/754903/perez-je-wordt-bijna-als-seksist-neergezet-als-je-het-niet-prachtig-vindt-.html

Sedee, M. (2017, 13 juli). Vrouwenvoetballers trekken zich niets aan van Genee. Geraadpleegd van https://www.nrc.nl/nieuws/2017/07/13/vrouwenvoetbalsters-trekken-zich-niets-aan-van-derksen-11996244-a1566574

Vermeij, L. (2017, 7 augustus). Wat is de toekomst van het vrouwenvoetbal? Geraadpleegd van https://www.metronieuws.nl/nieuws/sport/2017/08/toekomst-van-vrouwenvoetbal

Veronica gaat duels Oranje Leeuwinnen live uitzenden. (2017, 16 oktober). Geraadpleegd van https://www.ad.nl/nederlands-voetbal/veronica-gaat-duels-oranje-leeuwinnen-live-uitzenden~ab6bb90b/

12

Voornamelijk mannelijke kijkers voor EK vrouwenvoetbal. (2009, 7 september). Geraadpleegd van http://www.mediacourant.nl/2009/09/voornamelijk-mannelijke-kijkers-voor-ek-vrouwenvoetbal/

Vrouwen zijn ‘successupporters’. (2017, 18 augustus). Geraadpleegd van https://www.adformatie.nl/blog/vrouwen-zijn-successupporters

Waterreus: ‘Zeg je zoiets voorzichtig over een mevrouw, ben je een seksist’. (2017, 2 augustus). Geraadpleegd van http://www.voetbalzone.nl/doc.asp?uid=310135

Zeeuw, H. de. (2017, 11 juli). Ook mannenbolwerk VI omarmt vrouwenvoetbal. Geraadpleegd van https://www.nrc.nl/nieuws/2017/07/11/ook-mannenbolwerk-vi-omarmt-vrouwenvoetbal-a1566289