Bootcampweek 4: Eindessay minor Creatief Schrijven

"Schrijven is schrappen."-Godfried Bomans, Nederlands schrijver (1913-1971)

Aan het begin van deze minor had ik al, zoals in verschillende blogs kan worden gelezen, een heel concreet verhaalidee voor mijn boek. Beter gezegd: het hele verhaal zat eigenlijk al in mijn hoofd. Sinds dit seizoen volg ik voetbalclub Telstar intensief als clubwatcher. Al sinds het eerste interview met de nieuwe trainer Mike Snoei in augustus 2017 voelde ik: dit kan een heel uniek jaar worden. Zo'n uniek jaar dat er weleens een boek in zou kunnen zitten. Het idee werd steeds concreter toen de resultaten steeds maar beter werden. Ik oriënteerde mij op de te volgen minor en alle puzzelstukjes vielen in elkaar. Maar ik besefte mij terdege: een goed idee maakt nog geen goed boek. Gedurende de cursus zelf moest ik mijn schrijverschap gaan (her)ontwikkelen. En dan pas zou je kunnen spreken van een gedegen raamwerk voor het verhaal. Van mezelf kan ik zeggen dat ik al de nodige schrijverservaring heb. Plus dat mijn pen alom werd bejubeld op de verschillende (vervolg)opleidingen. Toch: een goed paard maakt nog geen goede ruiter. Daarom staat in dit essay centraal: hoe hebben mijn ideeën over schrijven zich gedurende deze minor ontwikkeld? Om die vraag te kunnen beantwoorden zal ik ingaan op het schrijfproces dat ik heb doorlopen gedurende vijf maanden.

Zoals in mijn schrijfautobiografie staat beschreven: op het moment dat ik wist de journalistiek in te willen gaan, wist ik ook al meteen dat het geschreven woord mij het meeste zou liggen. Mijn pen viel al op op de basisschool en middelbare school. Terwijl ik dit talent van mijzelf eigenlijk niet of nauwelijks doorhad. Wat de docenten opviel: op zo'n jonge leeftijd al een heel eigen stijl en plechtige woorden hanterend. Later kreeg ik dat zelf ook door. Maar dat creëerde tegelijkertijd een valkuil: ik begon dit te veel te forceren. Juist moest ik zoeken naar een goede balans. Je eigen stijl blijven behouden, maar toch ook in 'beheersbare proporties'. Deze minor wilde ik daar aan gaan werken, door de vele tips uit de werkcolleges en kritische kanttekeningen van de spiegelgroep-begeleidster tot mij te nemen.Bij het inleveren van de eerste versie kwam een eerste valkuil van mij al naar voren: te plechtig en 'zwaar' schrijven. De opmerkingen van Marieke van Willigen hierover: 'Sterke eigen stijl, een beetje plechtig. Houd dat vast. Maar wordt niet te archaïsch, vermijdt woorden als 'echter' en lijdende vormen ('de weg omhoog moest weer snel worden gevonden'). Laat je stijl nooit ten koste gaan van de efficiënte van een tekst.' Treffender en beter kon eigenlijk niet als eerste kritiek. Ik liep mijn boek nog eens na en schrapte sommige desbetreffende passages. Of probeerde het in een andere, meer heldere vorm te schrijven. Zonder dat het Jip en Janneke zou worden. Dit was ook heel belangrijk voor mijn beoogde doelgroep: de voetbalsupporter. Dit zijn zeker niet allemaal leken als het om lezen van boeken gaat. Zij hechten ook waarde aan een degelijke en sterke tekst, maar het moet ten alle tijden begrijpbaar blijven en natuurlijk goed weglezen.

'Doe meer aan verhalende alinea's. Het houdt je verhaal boeiend, voor een kleiner en universeler publiek. Er zijn diverse passages die zich voor een narratieve beschrijving lenen. De narratieve stukken die je hebt geschreven, zijn goed.' Een wederom treffend punt van kritiek. Tijdens het schrijven van dit boek wilde ik nog weleens vervallen in het droog oplepelen van feiten. Dat komt omdat ik immers journalist in spé ben, en me ook bij de feiten wil houden. Daarnaast behandelt dit boek een onderwerp dat ook daadwerkelijk is gebeurd. De kritieke van Marieke is toch terecht, omdat meer verhalende stukken het verhaal in

beweging houden. Daarbij moet je ook denken aan meer dialogen.Met meer gesprekken in het boek wordt het verhaal beeldender en duidelijker voor een buitenstaander. Het zijn weliswaar voetbaldialogen, maar hier komt ook spreektaal in terug dat begrijpbaar is voor een universeler publiek. Marieke gaf mij als tip mee het 'Handboek Verhalende Journalistiek' door te lezen en aan de hand daarvan mijn teksten aan te passen. Dit heb ik gedaan, en het resultaat mag er wat mij betreft zijn. Althans: naar mijn eigen schrijversmaatstaven. Het verhaal is meer lopend geworden met de nodige extra citaten erin verwerkt.

Aan het begin van deze minor was ik nog zeer overtuigd van mijn eigen, authentieke schrijfstijl. Die wilde ik blijven hanteren en dat is in het uiteindelijke boek 'Over Mijn Lijk in Velsen-Zuid' ook gelukt. Maar dat had niet kunnen gebeuren zonder andere ideeën over schrijven te ontwikkelen gedurende deze minor. Met name de bootcampweek 'Taal' heeft mij veel geleerd en bijgebracht. Het is van cruciaal belang om echt beheersbaar te schrijven. Altijd onnodige woorden en passages weglaten. Daar begint ook dit essay mee: 'Schrijven is schrappen'. Godfried Bomans was zijn tijd al ver vooruit.Veel betrokkenen hebben tijdens het proces van 'Over Mijn Lijk' tegen mij gezegd: is het verhaal niet te kort? Moet je niet meer uitweiden over processen? Maar door de week die volledig in het teken stond van 'Taal' wist ik deze kanttekeningen makkelijk te pareren. Een goed verhaal is namelijk een verhaal dat precies goed 'in elkaar past en valt'. Als de bekende puzzelstukjes. Ik had nog 5 hoofdstukken kunnen toevoegen aan dit Telstar-epos, maar dat had zijn doel letterlijk en figuurlijk voorbijgeschoten. Het zou afdoen aan kwaliteit. Stijl is daarnaast heel belangrijk geworden gedurende de bootcampweek 'Taal'. Zoals eerder gezegd: iedereen heeft zijn geheel eigen stijl en moet die ook zeker behouden. Maar er zijn een aantal vaste basisconventies die je beter niet kan doorbreken. Dit kwam dan weer terug in de eindredactieweek tijdens het redigeren. Zeker in boekverhalen zijn er een aantal vaste stijlregels die je maar beter altijd kan blijven hanteren.

Een boek schrijven doe je niet alleen op eigen kracht. Tijdens deze minor laat je je inspireren door je begeleiders, klasgenoten en de gastsprekers. Zij zijn je raadgevers gedurende het proces. Maar daarnaast laat je je natuurlijk ook beïnvloeden door schrijvers die dat altijd al deden. In mijn geval zijn dat: Nico Dijkshoorn, Jan Mulder, Auke Kok en Hugo Borst.Tijdens deze minor waren er echter twee schrijvers die er met kop en schouders bovenuit staken. Namelijk: Michel van Egmond en Marcel van Roosmalen. Hun boeken 'Gijp', 'Kieft', 'Deal', 'Schijt', 'Geen brug te ver' en 'Je hebt het niet van mij' hebben van mij een andere schrijver gemaakt gedurende het proces. Gecombineerd met de theorie uit de werkcolleges en de droogkomische passages uit deze boeken heb ik mijn stijl toch wel dusdanig aangepast. De vorm waarin Van Egmond en Van Roosmalen hun verhalen gieten, past ook perfect bij 'Over Mijn Lijk in Velsen-Zuid'. Euforie gecombineerd met onheilspellende tragiek.

Concluderend: aan het begin van deze minor was ik nog erg overtuigd van mijn eigen schrijfstijl. Maar de verplichte onderdelen van deze cursus hebben van mij een hele andere schrijver gemaakt. Ik denk dat zonder deze minor uiteindelijk niet het boek was gekomen dat er nu ligt. De opgedane vaardigheden gecombineerd met echte 'Douwe-sausjes'. Je zou mijn proces kunnen vergelijken met de ontwikkelingen die de personages uit het boek doormaken: Telstar begint het seizoen met de nodige verwachtingen, en maakt dat met verschillende hobbels op de weg waar.

Bootcampweek 5: Redigeren

De laatste bootcampweek stond in het teken van: redigeren. De daadwerkelijke eindredactie dus. Het grote schrappen kon beginnen. Het was wel een week waar ik een beetje tegenop keek. Want eindredactie voeren is vaak 'mierenneuken'. Je mag zelfs de allerkleinste dingetjes en details niet over het hoofd zien. Dat bleek wel uit het RED-model dat wij op de eerste dag te zien kregen. RED staat voor: Regels, Eenheid en Doelgroep. Aan de hand van de presentatie, formulering, opbouw, inhoud en tekstsoort van ieder van deze onderdelen zou je tot een 'perfecte eindredactie' moeten komen. 

Daarna kwamen de vier belangrijkste voorwaarden voor goed redigeren. Je moet oppoetsen, niet overnemen. Ken je eigen zwakke plekken. Bij twijfel: opzoeken. Weet bovendien waar je moet zoeken. De boeken die wij aan het begin van deze week hiervoor kregen aangereikt: 'Het Groene Boekje', 'Schrijfwijzer', 'Vraagbaak Nederlands', 'Handboek voor de redacteur' en 'Handboek stijl'. Je kan ze maar beter in huis hebben.

Daarna de bekende colleges over werkwoordspelling, interpunctie, aan elkaar schrijven en meer van dat soort valkuilen. Ik blijf me er elke keer weer over verbazen hoeveel fouten ik hierin maak. Het Nederlands is een geweldige taal. Maar ook een taal met heel veel mitsen en maren. Vooral veel mitsen vind ik. Zoveel uitzonderingen en andere, wat mij betreft, overbodige regels. Je kan je er tegen verzetten: maar dat heeft wat mij betreft geen zin. Regels zijn er om je er aan te houden. En met die zin in mijn achterhoofd begon ik met het eindredigeren van het werk van collega's. Dat gaf verassend genoeg ook veel inzichten in het verbeteren van mijn eigen werken. Anderen maken namelijk dezelfde fouten als jijzelf. Dat geeft veel inzichten als het aankomt op je eigen tekst.

Fase 4: De definitieve versie

Proloog „Jij denkt te negatief”, zegt hij terwijl hij met zijn pen op tafel tikt. „Het glas is al-tijd halfvól bij mij. ‘Ja maar’, ‘wat als’ en ‘hoezo’ zijn zinnetjes die echt niet meer in het nieuwe klimaat passen.” Niemand die met zijn ‘tengels’ aan het recent geformuleerde plan van de kersverse trainer moet komen. Mike Snoei strijkt zijn felgroene Telstartrainingspak nog maar eens recht en legt al zijn voetbalschrijfgerei op haast alfabetische volgorde. Hij wil duidelijk de persoonlijke belichaming van het, door hem dus zo heilig verklaarde, Topsportklimaat zijn. Weinig aanhangers die nog hadden verwacht dat deze term over de tong van hun oefenmeester zou rollen.Velen, waaronder zeker hij zelf, hadden daarnaast niet aan zien komen dat het voetbaldier zijn stappen uiteindelijk toch op het gras van Sportpark Schoonenberg zou zetten. Al bij de entree van het Rabobank IJmond Stadion voel je namelijk dat Telstar het bestaan van een professionele sportorganisatie niet altijd even zwaar en serieus neemt. Het IJmuidense cynisme druipt er vaak van af. Daarnaast blikt de club liever terug op het roemruchte verleden met middenmoter Eredivisiespelers als ‘Fransie Pitbull’ van Essen en ‘Fredje Kuitenbijter’ Bischot. De Rotterdammer Snoei moet er niets van weten. Na de 5-1 oorwassing tegen Cambuur in april vorig jaar, ziet hij zichzelf niet zo snel meer achter het meest gewilde bureau van de Minister van Houtenlaan zitten. In de trein terug naar huis belt hij naar de clubleiding met een korte, maar duidelijke boodschap: ‘dit gaat hem niet worden’. „Ik ben echt een trainer die verschrikkelijk slecht tegen zijn verlies kan”, zegt hij nog maar weer eens met een strak en streng gezicht. „Ik heb gezegd dat het alleen maar een heel ongelukkig huwelijk zou worden. De club stond er op vrijwel alle vlakken heel moeilijk voor: het afgelopen jaar zestiende geëindigd. Ook de jaren daarvoor regelmatig onderaan gebungeld.”

Samen met voetbalvriend en secondant Piet Buter krijgt hij de mogelijkheid om een geheel nieuwe selectie samen te stellen. Het wordt een al met al merkwaardig gezelschap. Het Vreemdelingenlegioen van Mike moet voor het eerst sinds oktober 2008 weer een prijs naar Velsen zien te krijgen.Een trainer die altijd het uiterste zal gaan vragen en vergen. Het winnen begint voor Snoei al op maandagochtend. Zegevieren is het enige, maar dan ook echt het enige, dat onder hem telt. „Iedereen moet er álles aan doen om te winnen”, zegt hij. „Het vrijblijvende van: ‘ach, de volgende keer beter’, zo’n cultuur, daar ben ik gewoon ongeschikt voor.” Hij refereert aan zijn perioden bij de twee grootste clubs uit Rotterdam. Als bij Sparta of Feyenoord op een lullige manier net werd gelijkgespeeld of verloren, was het publiek soms wekenlang teleurgesteld en ontevreden.

De gelaatsuitdrukking van Snoei lijkt op ‘5 voor 12’ te staan, als hij op een quasi-agressieve manier de voorbereiding op het seizoen 2017-2018 doorneemt. Bij iedere kanttekening op zijn nieuwe project voelt hij zich aangevallen. Zo was hij ook als speler: in de verdediging en bij tijd en wijlen grove charges begaand. Nu zijn het verbaal grove charges. Geïrriteerd neemt hij het huidige voetballeven- en bestaan door. Hij voelt zich nu nog als een olifant die door de cultkast van Telstar doordendert.Het is dan ook maar goed dat er een vrijwel volledig nieuwe groep voor het voetbaldier zijn neus staat. Want met spelers als Bryan Ottenhoff, Naoyuki Yamazaki en Norair Aslanyan zou de oorlog niet worden gewonnen. Het recente verleden, concreet het seizoen 2016-2017, lijkt zonder moeite in de prullenbak te kunnen worden ‘gesodemieterd’. Om in Snoei-termen te spreken. De Rotterdammer is de kapitein op het nieuwe Velsense schip. Niemand die

verbaasd op zou kijken als hij ook daadwerkelijk het Noordzeekanaal trotseert. „De ‘over mijn lijk’-mentaliteit moet terug.” Met name dat laatste zinnetje blijft hangen.

Ondertussen struint aanvoerder Frank Korpershoek door het spelershome. De manier waarop hij zichzelf presenteert en je zijn verschijning beoordeelt, contrasteert nogal met die van zijn trainer. Veel losser. Rustiger vooral. In alweer zijn twaalfde seizoen zal hij tot de magische Club van 300 gaan behoren. Misschien dat hij maatje en huidig assistent-coach Anthony Correia, met zijn 355 officiële wedstrijden, zelfs kan passeren bij een langer verblijf in Velsen.„Ik voel dit seizoen een verandering aankomen”, zegt de Heemstedenaar. Wat is er anders aan dan bijvoorbeeld het jaar hiervoor?  „Ik denk dat de vorige trainer, Michel Vonk, ook wel een een ‘over mijn lijk’-mentaliteit had. Maar deze groep is daar, in mijn ogen, veel meer geschikt voor.” Als hij nog eens aan zijn perfect opgeschoren baardje plukt zegt hij dat het ook ‘geen zin’ heeft terug te kijken. „Dit zijn de jongens en trainers waarmee we het gaan doen, en daar voel ik me heel goed bij.” Als je iemand zijn ‘goede gevoel’ blindelings kan vertrouwen, is het dat van Korpershoek wel. Ieder jaar was de grote vraag: verlengt ‘ie wel of verlengt ‘ie niet, maar niemand die een Telstar-team zonder de inmiddels gearriveerde vedette kan voorstellen. Frank niet in het maagdelijk wit van toch ook ‘zijn’ cluppie: het is eigenlijk ondenkbaar. Hij zal hoe dan ook beseffen dat dit zijn misschien wel allerlaatste kans is op een prijs.

Hoofdstuk 1: Het magische 1963 Fusie. Een fusie is, in de sociaalwetenschappelijke betekenis van het woord, het samengaan van twee voorheen zelfstandige economische of sociale eenheden. Dit kunnen bedrijven zijn, maar ook verenigingen. Zo luidt de officiële definitie volgens de Dikke van Dale. In juli 1963 zagen VSV en Stormvogels zich genoodzaakt om zo’n samenwerking aan te gaan. De twee noodlijdende clubs vonden elkaar in de strijd om betaald voetbal te kunnen blijven spelen. Een decenniaoude rivaliteit bestond er tussen de twee verenigingen uit Kennemerland. Over de bekende schaduw moest worden heengestapt. De geboorte van de enige Velsense profclub kwam na een uiteindelijk overtuigende stemming. Stormvogels: 145 stemmen vóór, 1 tegen. VSV: 107 stemmen vóór, 32 tegen, 2 onthoudingen. Telstar 1963 N.V. was officieel geboren.In die Eerste Divisie speelde het nog tegen clubs als Sittardia, De Volenwijckers en Fortuna Vlaardingen. De topscorer van het eerste seizoen ooit werd Jan Allart met 11 doelpunten. De club met het maagdelijk witte shirt had als logo een spoetnik met negen voelsprieten, de fakkel van de vurige passie, het geboortejaar 1963 en de kleuren van beide ‘ouders’, blauw en rood, van Stormvogels en VSV. Telstar (ook verwijzend naar een Amerikaanse communicatiesatelliet) werd meteen een gevestigde naam in het Nederlandse voetbal. Een op de automatische piloot functionerende machine; zo kon je de ploeg nog het beste beschrijven. Trainers Toon van den Ende en Jack Mansell hadden daar het fundament voor gelegd. Heel veel hoefden hun opvolgers niet meer te veranderen aan de geschapen teams. In het seizoen 1963-1964 promoveerde Telstar direct naar de Eredivisie. Het baarde uiteraard opzien: de nieuwbakken Witte Leeuwen bereikten meteen de tweede plek in de Eerste Divisie. Andersom had niemand in het huidige tijdsgewricht kunnen denken dat Telstar, één jaar na te zijn opgericht, veertien seizoenen onafgebroken op het hoogste niveau van Nederland zou spelen. Talenten van de grote Noord-Hollandse broers Ajax en AZ wisten hun weg naar Schoonenberg wel te vinden. Onder meer Louis van Gaal speelde in het seizoen 1977-1978 in Velsen-Zuid. De club fungeerde andersom als kweekvijver. Denk bijvoorbeeld aan de voortgebrachte topspits Ruud Geels en de extraverte keeper Heinz ‘Kroket’ Stuy. Zij maakten later furore in Amsterdam bij Ajax en uiteindelijk in het Nederlands Elftal.

Een onvergetelijk hoogtepunt in de beginjaren was het spelen van Europees voetbal. In de soort van voorloper van de UEFA Cup, de Intertoto Cup, vonden er wedstrijden in de zomerstop plaats om de voetballeegte op te vullen. Telstar speelde in de poulewedstrijden tegen het Poolse Zagłębie Sosnowiec, het Oostenrijkse Sturm Graz en het Deense Holbæk B&I. Met name de wedstrijd in Graz was een memorabele. Na een spijkerhard duel, met een bijzondere rode kaart voor aanvaller Cees van Kooten, moesten de Witte Leeuwen onder politiebegeleiding het stadion verlaten. Supporters van de fanatieke Oostenrijkse aanhang stonden de ploeg op te wachten bij de kleedkamer. Het zijn van die anekdotes die nog steeds een prominente rol vervullen in de clubannalen. Uiteindelijk bleek de derde plek in de groep het maximaal haalbare voor de Witte Leeuwen.    Een verval in de eerste prille jaren van Sportclub Telstar kon niet uitblijven. Van keurige middenmoot (en zelfs subtop) eindklasseringen in de Eredivisie en het spelen van Intertoto Cup voetbal, werd vanaf 1978 de negatieve spiraal ingezet. Het ‘gedoemde’ elftal dat de Witte Leeuwen voor eens en voor altijd naar het tweede betaald voetbal niveau in Nederland deed afglijden, was niet eens zo slecht. Denk aan Mister Telstar Fred Bischot, kuitenbijtertje Louis van Gaal en het Amsterdamse spitstalent Eddy Kraal. Het was daarnaast de eerste klus van de veelal geruchtmakende Roemeen Mircea Petescu als hoofdtrainer. Een wellicht te snel genomen besluit van voorzitter Ton Zwikstra, om de latere bewindsman van onder meer Sparta Rotterdam en Go Ahead Eagles al zo vroeg in zijn carrière naar Velsen te halen.

De centrale verdediger Henk Medik scoorde het laatste Eredivisiedoelpunt ooit voor Telstar. Tegen FC Volendam bezorgde hij zijn ploeg op 27 maart 1978 de pas derde overwinning van het seizoen. De Witte Leeuwen waren al lang en breed gedegradeerd. Voor de Edammer was het nog een goal met een bijzonder randje. Op het moment dat hij het leer achter Frans Hoek schoot, besefte hij dat het toch tegen zijn plaatselijke grote broer was. Voor een item bij Noord-Holland Sport reconstrueerde hij de treffer op minutieuze wijze. Als een echte ‘Iniesta van de Lage Landen’ zou hij voor het laatste wapenfeit op het hoogste niveau hebben gezorgd.Het kwam wel weer goed met Telstar. Die maffe ploeg. Even een pas op de plaats maken, maar na herstelwerkzaamheden zou het opnieuw een degelijke plek in de subtop van het Nederlandse voetbal heroveren. Dat viel zwaar tegen. Langzaam maar zeker begon de sport, het spelletje, steeds meer naar de achtergrond te verdwijnen. De echt rauwe haven- en viscultuur maakte langzaam maar zeker plaats voor hetgeen op het veld gebeurde. Een ontwikkeling die voor een ware tweespalt binnen de vereniging zorgde. In de jaren tachtig en negentig kreeg Telstar dan ook definitief het predicaat ‘Cultclub’ opgeplakt. Maar ook een ‘Cultclub’ zal, hoe dan ook, toch moeten zien te overleven in de jungle die het betaalde voetbal heet. Telstar moest zichzelf opnieuw uitvinden. Met vallen en opstaan.

Hoofdstuk 2: De krochten van het betaalde voetbal Het seizoen 1978-1979: Telstar moest van vooraf aan beginnen in de Eerste Divisie. Met een redelijk intact gebleven team werd het jaar teleurstellend afgesloten. Slechts tiende. De ploeg mocht wel deelnemen aan de nacompetitie. Daarin was het echter kansloos in een poule met Willem II, FSC en FC Groningen.De over het algemeen economisch zware tijden in de jaren tachtig hadden ook zijn weerslag op de Witte Leeuwen. Ploegen met spelers als Ton Kamphues, Henk ten Cate en André Wetzel wisten niet terug te keren naar de Eredivisie. De bezoekersaantallen liepen terug en Telstar leefde niet meer onder de mensen. Een boost uit onverwachte hoek was nodig. Ajax zag in Telstar de ideale club, ook nog eens in de nabije omgeving, om een samenwerkingsverband mee aan te gaan. Beide verenigingen moesten gaan profiteren van de (toen nog) unieke coöperatie. Sportief succes leverde het wederom niet op. Maar financieel-

bestuurlijk gezien gaf het de Witte Leeuwen wel degelijk een zet in de goede richting. Ten tijde van het ‘Ajax-pact’ werd ‘De Vrienden Van’ opgericht: een groep ondernemers uit de IJmond die de schouders onder Telstar wilde zetten. En dat allemaal om de allure die Ajax met zich meebracht. In augustus 1988 werd het samenwerkingsverband in de anonimiteit beëindigd.

Op volledig eigen benen moesten de Witte Leeuwen het nieuwe decennium ingaan. In de jaren negentig begon Telstar bekend te staan als de club van de exotische verrassingen: onder andere de Goddelijke Kanarie José Reinaldo kwam naar Velsen-Zuid. Echt bijdragen aan betere resultaten deden de Brazilianen, Polen, Hongaren, Ivoorkustianen, Finnen, Japanners en Amerikanen niet. Het waren slechts schamele lichtpuntjes in de krochten van het betaalde voetbal. Zo eindigde de ploeg van trainer Niels Overweg sinds jaren op de allerlaatste plek van de Eerste Divisie. Zelfs all-time clubtopscorer en publiekslieveling Sander Oostrom kon daar geen verandering in brengen.Een keerpunt in de ‘Dark Ages’ was de komst van Simon Kistenmaker. Een trainer met bijnamen als ‘De Man van Staal’ en simpelweg ‘De Kist’. Stille man. IJzeren discipline. Garant voor vecht- en spektakelvoetbal. Maar daarnaast ook zijn naam waargemaakt in het voetbalwereldje. Schoonenberg moest onder zijn leiding opnieuw de voetbaltempel van de IJmond worden. En dat lukte zonder meer. In zijn eerste seizoen, 1993-1994, eindigde Telstar op een knappe vijfde plek en mocht het de nacompetitie in. Op een haar na werd de Eredivisie gemist. Kistenmaker werd door spelers en publiek op handen gedragen. Maar vrijwel constant lag hij overhoop met het bestuur. Tot droefenis van velen werd Kistenmaker na twee seizoenen de laan uitgestuurd. Onder zijn opvolgers Cor Pot, Harry van den Ham en Henny Lee werd het rechterrijtje weer eerder regel dan uitzondering.

Na opnieuw een laatste plek in de Toto Divisie (naamswijziging vond plaats in 1997), vond het nieuwe bestuur in 1999 dat de maat vol was. Kistenmaker werd voor een tweede termijn naar Velsen-Zuid gehaald. Niet alleen sportief ondervond Telstar een transformatie, maar ook op bestuurlijk niveau veranderde er wederom het nodige. De KNVB eiste dat iedere BVO een eigen jeugdopleiding zou krijgen. In die periode was dat voor Telstar te duur. Het was weer aangewezen op Stormvogels. Het werd, veertig jaar na dato, opnieuw een huwelijk met de nodige complicaties. Grootste boosdoener in dit geval was voorzitter Anton van Kooten: hij kreeg een groot conflict met de populaire commercieel directeur Steef Hammerstein.Deelname aan de nacompetitie van het seizoen 2000-2001 daargelaten, was Stormvogels Telstar op sterven na dood. Kistenmaker vertrok wederom, het stadion kon nog het beste worden omschreven als een spookhuis en ook financieel ging het bijna faliekant mis. Zelfs zo erg dat er op een gegeven moment sprake was van een fusie met de gezworen aartsrivaal: H.F.C. Haarlem. Het in 2007 opgestelde ‘Witte Leeuwenplan’ maakte dat dit uiteindelijk toch niet uitgevoerd hoefde te worden. Waar Haarlem niet vooruit wilde kijken en bleef hangen in de rijke historie, moderniseerde Telstar in de vorm van een nieuwe hoofdtribune en samenwerkingsverbanden met economische reuzen Corus en Tata Steel. Daarnaast werd de fusie met Stormvogels gestopt.

Iedereen had bewondering voor de manier waarop Telstar de economisch barre tijden opnieuw had overleefd. In januari 2010 was Haarlem aan de beurt gekomen om op te houden met bestaan. Sportief gezien hield het opnieuw allemaal niet over. Onder trainers Jan Poortvliet en Edward Metgod werd in 2005 en 2009 nog de nacompetitie gehaald. Ook alleen maar tijdens die wedstrijden begon het voetbal van de Witte Leeuwen te leven in Velsen en omstreken.Telstar werd een karikatuur van zichzelf. Lachen met je maten bij de Brigata Velisena. Of een

nat broodje met XXL Frikandel halen. Als profvoetballer viel er ook weinig eer te behalen. De selecties waren bij elkaar geraapte zooitjes. Met Cultvoorzitter Pieter de Waard was het altijd lachen. Een voetbalclub in de marge zou Telstar de komende jaren blijven. Rustig en bovenal veilig voortkabbelend. Weinig ambitievol. Geen torenhoge of niet waar te maken doelstellingen. Ze wel uitspreken: maar niet daadwerkelijk uitvoeren. Toen werd het de zomer van 2017.

Hoofdstuk 3: ‘Welke rit?’De Tolsduinerlaan. Onder de rook van Sportpark Schoonenberg huist amateurvereniging V.V. IJmuiden. In de kantine, die in niets aan professioneel en/of betaald voetbal doet denken, neemt het regionale icoon Anthony Correia plaats achter de tafel. Deze zomer heeft de Surinamer, die in de top drie staat van meest gespeelde wedstrijden voor Telstar, voor het tweede jaar op rij de taak van hoofdtrainer van V.V. IJmuiden op zich genomen. Op een haar na wist hij vorig seizoen niet de nacompetitie voor promotie te behalen. Het toch succesvolle eerste seizoen combineerde hij met een cursus van de KNVB: de UEFA A/TC1. „Het werd wel veel man”, lacht Antho op een ietwat overdreven, positieve manier. „Voor mij was het een groot voordeel dat IJmuiden op de zaterdag speelde. Ik kon het op die manier mooi combineren met andere belangrijke activiteiten in mijn leven. Zoals mijn gezin. Nadat ik daar stopte als speler kwam er veel op me af: een baan, cursusmogelijkheden, et cetera.”Even leek er zelfs een maatschappelijke carrière voor hem in te zitten. Want zelf voetballen was hij voor een tijd goed zat. Hij werd bedrijfsleider bij de Vuurlinie en vervulde daar ook rollen in de accountancy. Het bod van V.V. IJmuiden deed hem echter ouderwets ‘kriebelen’ in de zomer van 2016. Juist Correia is de aangewezen persoon om één van de amateurvlaggenschippen in de regio te leiden. Hij als geen ander weet hoe de mentaliteit in elkaar steekt en het perfecte team van lokale talenten samengesteld kan worden. Hij geniet van het kleine wereldje, waarin iedereen elkaar kent en het er onderling vriendelijk aan toegaat. Buiten het veld tenminste. „Tijdens die 90 minuten moet je er de hele tijd keihard bovenop zitten en alles geven.”

Anthony Correia werd geboren op 2 mei 1982 in Paramaribo. Toen hij met zijn familie naar Nederland was gekomen, begon hij in de jongste jeugd te voetballen bij Onze Gezellen en RKVV Velsen. Op 30 september 2001 brak een bijzonder moment aan voor de geïmporteerde inwoner van de IJmond. Hij maakte zijn debuut voor Telstar in de uitwedstrijd tegen FC Volendam (2-0 verlies). In de jaren die volgden werd Antho steeds meer een speler voor en van het publiek in Velsen-Zuid. Zo’n beetje alles maakte hij mee: van de tragische dood van goede collega en medespeler Luciano van den Berg, tot winst van de periodetitel in oktober 2008. Telstar leek voor Correia gemaakt en andersom. Als geen ander begreep hij het zwarte gal en cynisme dat als een olievlek over de club werd uitgesmeerd. Een terugkeer naar het ‘heilige gras’ van Sportpark Schoonenberg kon niet uitblijven.En daar zit hij dan: tijdens de thuisouverture van Telstar tegen MVV Maastricht op 25 augustus 2017. Het assistentengilde wordt gecompleteerd door keeperstrainer Cor Varkevisser en huidig DEM-hoofdcoach Arvid Smit, ook mensen waarmee hij veel heeft meegemaakt in zijn voetballeven. De eerste balomwentelingen tegen de Limburgers laten al een beetje de handtekening van de Surinamer zien. Gevochten wordt voor iedere centimeter: geen enkel moment kan worden verzaakt. „In de spelopvatting van de amateurteams zie je ook het karakter van onze regio terug: keihard werken”, zei hij begin deze maand nog in de stoffige voetbalkantine van V.V. IJmuiden. „Dat heeft de voetbalstreek ver gebracht.”

Het amateurvoetbal in Velsen en Telstar hebben altijd een nauwe band met elkaar gehad. Met de eerste teams van RKVV, Stormvogels, V.V. IJmuiden, VSV en SVIJ zijn de lijntjes kort.

Regelmatig komen beloftevolle talenten op stage bij het betaalde voetbalbolwerk en krijgen soms zelfs een contract aangeboden. De jaren hiervoor had de N.V. Telstar ook alles weg van een amateurvereniging. Omkleden werd gedaan bij de uitgewoonde kleedkamers van de buren. De tribunes deden nog het meest denken aan een bij elkaar gehakte houtstapel. De urinoirs, voor zover je ze zo kon noemen, werden bezaaid met steeds groter wordend onkruid. Niemand die er iets aan deed. Het was cult; maar serieus en strak kon de organisatie natuurlijk niet worden genoemd. Het leverde vaak hilarische, als even hachelijke situaties op.Een boete en vrijwel zekere puntenaftrek leek nabij toen een lichtmast uitviel tijdens de thuiswedstrijd tegen VVV Venlo. Het voorjaar van 2009. Nuon storingsmonteur Gerrit de Rijk zag direct wat er mis was, en kon met zijn meegenomen schroevendraaier de boel repareren. De kapotte tijdklok in één van de schakelaars moest voor een uur lang ingedrukt worden gehouden. De Rijk kon letterlijk geen poot verroeren in het snikhete en kleine schakelhok. De directie deed de rest van het seizoen niets aan het probleem. Telstar gokt en verliest meestal.

Correia heeft het zelf allemaal ondervonden: te laat aangekomen spelersbussen, geen of steenkoud water uit de kraan, te weinig vissersmandjes om de score bij te houden, een kapotte lijntrekker. Bij zijn authentieke persoonlijkheid hoort ook een authentieke club als Telstar. Maar in de hoedanigheid van assistent-trainer hoeft het allemaal niet meer zo nodig. „In mijn tijd als speler was het bij Telstar ook allemaal heel down to earth. Maar tijdens die negentig minuten: ‘kop d’r af’.” Het vrijblijvende karakter kan zeker standhouden, maar binnen het topvoetbal wordt ook het kaf van het koren gescheiden. Dat is de voornaamste boodschap van de nieuwbakken assistent richting de selectie. Hij kan er als geen ander over meepraten.Na vier gelijke spelen op rij boekt Telstar op 15 september de eerste overwinning: thuis tegen FC Den Bosch lijkt een puntje opnieuw het maximaal haalbare, maar de Amerikaanse Serviër Andrija Novakovich (overgekomen van het Reading van Jaap Stam) bewijst eindelijk zijn waarde door een dubieuze strafschop te benutten. 3-2. Langs de kant houdt Correia zich veelal gedeisd. Er is een wisselwerking tussen hoofdtrainer Snoei enerzijds en de assistenten en overige aanhang anderzijds. Antho, Varkevisser en Smit vormen een eigen eilandje in de dug-out. Ze overleggen in triovorm. De uitkomst wordt doorgeseind aan Snoei. De eindverantwoordelijke en zijn secondanten lijken de verhoudingen minutieus te hebben afgesproken. Af en toe zie je aan Correia dat hij op wil staan en de manschappen naar voren, of juist naar achteren, wil schreeuwen. Zoals hij dat nu wekelijks zelf bij V.V. IJmuiden doet. Hij, Varkevisser en Smit mogen sporadisch een speler aanwijzingen geven of een tactische kanttekening plaatsen aan de zijlijn.

Snoei houdt alle touwtjes strak in handen. Zo ook tijdens het voor de voetbaltrainers verplichte nummer na afloop: de persconferentie. Alleen híj bepaalt met wie hij spreekt en voor hoe lang. Het levert een voordeel op voor Correia en zijn medeassistenten. Zij hoeven daar niet aan deel te nemen en kunnen ‘biertjes gaan happen’ in Paviljoen West. De normaal chique aandoende vleugel van het Rabobank IJmond Stadion verandert voor even in een bruin café. Het zou ook kunnen doorgaan voor de kantine van V.V. IJmuiden. Een zanger met de allure en het postuur van Peter Beense staat klaar om de inhakers van René Froger en André Hazes tot de hossende familieleden van spelers, bestuurders en andere hoge piefen te brengen. Hier verandert Telstar weer in een cultmachine.Het zo gehate woord, dat Mike Snoei niet meer wil horen. Streng kijkt hij onder de rook van het feestgehos naar de lokale verslaggever. „Deze eerste overwinning is natuurlijk mooi. Maar het zet de serie gelijke spelen in een ander perspectief: wat betekenen die puntenverliezen aan het einde van de rit? Wat zouden ze kunnen gaan betekenen?” Het gezicht van Snoei verandert van lichtelijk geïrriteerd naar de door iedereen zo gevreesde ‘5 voor 12’-blik. „Rit?

Welke rit? Stel je vragen eens concreet. We hebben het nog steeds over Telstar, hé. Die gelijke spelen waren ook stuk voor stuk schitterende gevechten. Voor hetzelfde geld pakken we hier ook slechts een punt. Verliezen? Nee, dat zat er niet in vandaag.” Het lichte gebulder wordt allang niet meer gehoord door Correia en zijn collega’s van de staf. Zij zingen voor de zoveelste keer de teksten van De Vlieger in vol ornaat mee. Nagenietend van de 3-2 overwinning tegen Den Bosch.

Hoofdstuk 4: #dietentmoetvol Telstar-onwaardig. Dat is een lastig te definiëren begrip gebleken dit seizoen. Want wat is er onwaardig aan een prestatie van een club die winnen niet altijd op de eerste plaats had staan? Vóór het knappe gelijkspel bij de beloften van Ajax, was er een waar echec bij de amateurs van VVSB. In Noordwijkerhout lijden de Witte Leeuwen een onbegrijpelijke 4-1 bekernederlaag. „Ik heb deze slappe instelling nog niet gezien in mijn tijd bij Telstar”, liet Snoei weten onder een waterig septemberzonnetje. „Ik verwacht een reactie van de ploeg. Iedereen moet er van doordrongen zijn dat het nog altijd kei- en keihard werken blijft voor ons.” De gewenste reactie volgde dus tegen Ajax 2. Voor de zoveelste keer dit seizoen sleepte keeper Rody de Boer het resultaat uit het vuur.De pas 20-jarige doelman straalt pure rust uit en is dus -nagenoeg- onpasseerbaar gebleken. Met name de hattrickredding die hij verrichtte thuis tegen FC Oss was een absoluut hoogtepunt in zijn nog prille Telstar carrière. Richard van der Venne, Rick van den Herik en Erik Quekel faalden drie keer van dichtbij: oog-in-oog met de talentvolle keeper. De geboren en getogen Hagenaar kwam via Forum Sport terecht bij zijn gedroomde cluppie. Hij trad in de voetsporen van vader Leo de Boer, die eind jaren tachtig tot een handvol optredens kwam bij het eerste van ADO. Rody zat van 2014 tot 2017 steeds bij de Haagse selectie, maar moest tevergeefs zijn kansen afwachten.

Afgelopen zomer ziet hij samen met Nederlandse cultheld Melvin Platje, Marokkaanse ras-voetballer Mohamed Hamdaoui en Portugese Luxemburger Gerson Rodrigues zijn kans schoon om bij Telstar het voetballeven nieuw leven in te blazen. Het wordt door het viertal met beide handen aangegrepen. Ze zijn vanaf de prille start van dit seizoen naar elkaar toegegroeid en komen tot dezelfde conclusie: deze combinatie staat ergens symbool voor. Symbool voor het nieuwe Telstar van Mike Snoei.„Ik vertaal het wel effe”, zegt Melvin Platje aan het begin van het gesprek. Gerson Rodrigues kijkt verbaasd op: wat bedoel je? „I will translate it for you, Gerson”, zegt hij kauwend op zijn Mentos. De Luxemburgs international, die door zijn bijna-doelpunt tegen Frankrijk even wereldnieuws werd, begrijpt het nu. Platje glimlacht naar hem: goed zo, knul. Hier ze je de spitsvondigheid van de cultheld, die voetbalminnend Nederland in het najaar van 2008 in de armen sloot toen hij bij het gedegradeerde FC Volendam pinch-hitter was. In 2011 verliet hij het Kras Stadion om weer op het hoogste niveau in Nederland te kunnen spelen bij NEC Nijmegen. Daarna volgden buitenlandse avonturen bij Neftçi Bakoe, Kalmar FF, Stade Brestois, Hansa Rostock en Lommel United. „Met Engels kom je bij die clubs heel ver”, vertelt hij. „Voetbal heeft inderdaad een universele taal. De belangrijkste termen begrijp je snel. Alleen in Frankrijk niet: daar bleven ze gewoon de hele tijd Frans lullen die trainers. Ik begreep er geen hout van, niks werd voor me vertaald.” De Boer en Hamdaoui beginnen hardop te lachen. Rodrigues snapt het weer niet.

Van Platje, met zijn Eredivisie-ervaring, zou je niet meteen denken dat Telstar zijn eerste keuze was. „Maar heel veel andere aanbiedingen kreeg ik niet hoor”, bekent hij. „Ik heb een goed gesprek met de trainer gehad en het paste allemaal in het totaalplaatje. Mijn huis in Blaricum is op rijafstand, ik ben dichtbij m’n gezin en ik word hier geaccepteerd door de

supporters. Zin in opnieuw een buitenlands avontuur had ik niet.” Ook talenten Hamdaoui, overgekomen van Go Ahead, en De Boer zien Telstar zeker niet als een stap terug. „Het is een stap terug als je van de Eredivisie naar de Jupiler League zou gaan”, zegt Hamdaoui. „Maar als je naar onze situaties kijkt, hebben we stuk voor stuk een promotie gemaakt. Ik zelf hoopte veel Eredivisie-ervaring op te doen bij Go Ahead, dat is helaas niet gelukt. Nu kan ik elke week weer laten zien wat ik waard ben. Spelritme is cruciaal voor mij.”De 19-jarige Rody de Boer kon vorig jaar bij ADO Den Haag opnieuw verlengen. Hij zat dicht tegen het eerste elftal aan, maar zou weer tweede of derde keeper worden. „Hier werd mij beloofd dat de kans op speelminuten groot zou zijn, als ik ‘gewoon mijn ding zou doen’.” ‘Gewoon zijn ding doen’ leverde De Boer een meer dan terechte basisplaats op. Zijn concurrenten Maarten List, Sven van der Maaten en Wesley Zonneveld zullen er dit seizoen waarschijnlijk niet aan te pas gaan komen.

Rodrigues is zo’n exotische verrassing van Telstar, die hoogstwaarschijnlijk goed uit gaat pakken. Op 9 juni 2017 speelde hij in De Kuip nog tegen wereldspelers Sneijder en Robben. Het WK-kwalificatieduel ging met 5-0 verloren. Zoals verwacht kon worden een dikke nederlaag: want dat lijden voetbaldwergen tegen toplanden. Een mini voetbalsprookje voltrok zich drie maanden later in Toulouse. Het grote Frankrijk werd op miraculeuze wijze op 0-0 gehouden. Een geweldige stunt, maar het wonder had nóg groter kunnen zijn. De flamboyante Rodrigues werd in de 78e minuut gelanceerd, trok een indrukwekkende sprint richting doelman Lloris en zag zijn schot vervolgens op de paal belanden. Sierd de Vos schreeuwde namens Ziggo Sport: „Telstar heeft hun eigen Kylian Mbappé. Ajax zit te slapen, IJmuiden ligt op twintig kilometer. Als ze hem verkopen hebben ze 200 miljoen in de knip.”Eenmaal terug in Nederland wisten de nationale sportmedia de in Pragal geboren aanvaller te vinden. Cameraploegen van FOX Sports stelden hem de voor de hand liggende vraag: gaat zo’n huzarenstukje zich ook voltrekken tegen Zweden? „Ik zal er alles aan doen om tegen hun wél te scoren”, knipoogde hij naar de verslaggever. Rodrigues is Nederlands laatste sprankje hoop richting Rusland. In het Groothertogdom begon hij met voetballen op het tweede niveau, de Éirepromotioun. Bij Swift Hesperange kwam hij tot 13 duels waarin hij één keer scoorde. Mike Snoei pikte de vleugelspeler op uit de Nationaldivisioun, bij Fola Esch. Wat bracht hem van Esch-sur-Alzette naar Velsen-Zuid? „Ik heb ambities en de club heeft die ook”, vertelt hij. „Voor mij als buitenlander was Telstar natuurlijk helemaal onbekend. Ik vind vooral de ambiance hier perfect. Natuurlijk wil ik uiteindelijk in een grotere competitie spelen. Dat is nu nog niet aan de orde: dit jaar wil ik me bewijzen.”

De Zuid-Europese tongval van Rodrigues zorgt voor wat gegrinnik bij zijn teamgenoten. De vraag dringt zich op: hoe vindt communicatie in de rust plaats tegenover de buitenlandse spelers? „Mike doet zijn verhaal eerst in het Nederlands”, vertelt Platje. „Vervolgens gaan twee assistenten met de jongens zitten en vertellen het in het Engels. Volgens mij werkt dat prima.” Hamdaoui zegt ‘niet anders gewend te zijn’ dan met veel buitenlanders te voetballen. „Ik vind het mooi dat het zo multicultureel is. Het is ook een beetje een afspiegeling van deze regio.”De extra media-aandacht vindt het viertal alleen maar fijn, niet storend of op andere wijze vervelend. „Het is toch alleen maar mooi dat Mo een hattrick maakt, Gerson schittert tegen Frankrijk en Rody drie wereldreddingen verricht tegen Oss”, zegt Platje. „En jij een rode kaart pakt tegen Eindhoven”, antwoordt Hamdaoui. Het Nederlandssprekende drietal barst nu in lachen uit. Rodrigues doet dit keer geen moeite om het te kunnen begrijpen. „Maar serieus: daar zijn wij ook alleen maar blij mee”, zegt Hamdaoui. „Het zorgt ervoor dat Telstar weer gaat leven hier. Hoe meer publiek, hoe beter ook natuurlijk”, voegt De Boer toe.

Nota bene vlak na zijn uitverkiezing voor Oranje Onder 20, moest de talentvolle keeper voor het eerst dit seizoen diep door het stof bijten. Tegen Fortuna Sittard had Telstar zelfs even de koppositie van de Jupiler League in handen, maar het hek was van de dam toen verdediger Perr Schuurs uit een vrije trap onwaarschijnlijk hard raak pegelde. „Na die eerste treffer leek het wel alsof we al met 4-0 achterstonden”, vertelde een geschokte keeper De Boer na afloop. Hij zag de vissersmandjes aan de overkant bijna tot aan de grond komen. „We hebben elkaar stuk voor stuk laten vallen. Natuurlijk: alles viel goed bij Fortuna, maar 6-0 verliezen kan gewoon niet als Telstar zijnde.”Een onwaardig verlies als Telstar zijnde. Het begrip moet dit seizoen heruitgevonden worden. Zou het ineenstorten van het Velsense kaartenhuis in de tweede helft tegen Fortuna, een voorbode kunnen zijn op business as usual? Dus weer iedere week je er maar bij neerleggen dat er niets anders in zat dan een kansloze nederlaag? FOX Sports commentator, en Telstar-sympathisant, Leo Driessen legde de vragen voor bij een opnieuw furieuze Mike Snoei. Bij wie het, qua stemming en gemoedstoestand, niets uit lijkt te maken of het resultaat positief of negatief is. „Frank Korpershoek zei in de kleedkamer dat hij zich erg in de steek gelaten voelde. Dat kan ik me goed voorstellen, want de jongens hebben niet voor elkaar gevochten de tweede helft.” Even geen polonaise en XXL frikandellen meer. Paviljoen West veranderde weer eens in een oase van rust. Misschien is berusting wel een beter woord. Het chagrijn was duidelijk voel- en merkbaar in de catacomben van Telstar. Verliezen zijn de Witte Leeuwen simpelweg niet meer gewend.

Net als alle betrokkenen in Velsen denken dat het ‘gewoon’ weer zo als vroeger wordt, de mooie nieuwe Snoei-plannen de prullenbak in kunnen en Piet Buter vaker in Engeland bij Southampton zal gaan zitten breekt een consistente succesvolle periode aan. In oktober weet Telstar alle stuk voor stuk lastige wedstrijden te winnen: FC Volendam (4-3), Dordrecht (3-0), Helmond Sport (2-1) en Almere City (4-0) worden haast ongegeneerd aan de zegekar gebonden. Met name de oorwassing thuis tegen de bezoekers uit de Flevopolder (één van de laatste overgebleven ‘derby’s) doet beseffen dat deze jaargang wel tot hele epische proporties kan worden gebracht. De gelouterde aanvoerder Frank Korpershoek weigert vooralsnog mee te gaan in het feestgedruis. „Ik zie voor de komende serie wedstrijden nog een hele waslijst aan verbeterpunten”, zegt hij. Voor veel toeschouwers herleefden oude tijden op de ouderwetse zondagmiddag. Een Eredivisie-achtig gevoel riep de wedstrijd tegen Almere derhalve op. Van dat competitieniveau was de eerste helft ook best sprake. Van de kant van Telstar dan.Nu de succesmachine van Snoei definitief op volle toeren is gaan draaien, bereiken de wonderlijke prestaties van de Witte Leeuwen ook nationale media. Voorafgaand aan de wedstrijd tegen (een opnieuw directe concurrent) Go Ahead Eagles wordt #dietentmoetvol trending op Facebook en Twitter. Het begon bij een filmpje van de grootste Telstar-fan ooit: IJmuidenaar Peter Zoontjes, beter bekend als Jomanda. Hij schreeuwde simpelweg ‘Die tent moet vol!’ in een videootje dat hij op zijn eigen Twitteraccount zette. Daarna volgden bekende Nederlanders als Kees Jansma, Hélène Hendriks en Wilfred Genee. Zij wisten slim in te spelen op de in gang gezette #Telstarmania. Of de tent nou daadwerkelijk vol zat tegen Go Ahead… Ach, het gaat bij Telstar (zoals zo vaak) om het idee. Als je de desbetreffende hashtags intikte, zag je weer eens de meest ludieke zaken voorbijkomen. Maar Mike Snoei was zichtbaar teleurgesteld. Hij verwachtte meer van zijn fans. Een eindelijk uitverkocht huis.

Hoofdstuk 5: Het hele ‘fucking’ elftal Een tuinkostuum. Een stoppelige witte flosbaard. En langwerpige puntschoenen die nog het beste passen bij een countryconcert. De verschijning van de algemeen directeur van Telstar sluit precies aan bij het oorspronkelijke totaalplaatje. Pieter de Waard zwaait sinds oktober

2006 de scepter in Velsen-Zuid. De familiedynastie De Waard uit IJmuiden zit verweven in de club. De man die zich, net als zijn woonplaats, ‘mooi van lelijkheid’ noemt begint zijn maatschappelijke carrière nog als logistiek manager in de olie- en gasbevoorrading. Daarna wordt hij onder andere keukenverkoper en ecotoilettenhandelaar. Totdat hij zijn eigen communicatiebureau opricht.Zijn vader Jos vertelde hem in 2005 dat de club op zoek was naar een nieuwe voorzitter. Zelf bekleedde hij de functie van 1982 tot 1989, en hij verzekerde zoonlief Pieter dat het om ‘iets voor een paar ochtendjes in de week’ zou gaan. Telstar was voor hem een beetje de ver-van-zijn-bed-show. Simpelweg omdat zijn vader hem slechts sporadisch meenam naar Schoonenberg en er thuis niet over de ‘zaak’ werd gesproken. Zelf was hij ook allesbehalve een voetbaldier en kende bij lange na niet de mores van Het Wereldje. Toch besloot hij het aanbod van zijn vader maar te accepteren. In zijn eerste drie seizoenen wist De Waard Junior dan ook niet wat hij aantrof. Een ongeorganiseerd zooitje van welhaast ‘voetbalranddebielen’. Hij besloot te goedertrouw door te zetten. Met succes. Het enfant terrible van het algemeen-directeursgilde werd langzamerhand een fenomeen in het Nederlandse betaalde voetbal.

Na de sublieme, haast Catalaans aandoende, 3-1 zege op Go Ahead Eagles neemt De Waard zoals elke week het woord in Paviljoen West. Met een trainingspion die moet fungeren als megafoon spreekt hij dan de genodigden toe. Vanaf een gammel tafeltje kijkt hij onder andere leden van de businessclub recht in de ogen aan. „En uiteraard had deze wedstrijd óók weer een Man of the Match”, schalt door de ruimte. Waar de reguliere en individuele speler van de wedstrijd bekend wordt gemaakt door hoofdsponsor Bluetrace in de laatste minuten van de wedstrijd, doet de extraverte voorzitter nu zelf een duit in het zakje. Het is volgens hem in ieder geval niet middenvelder Jerdy Schouten. „En de Man of the Match is gé-wor-den: het hele ‘fucking’ elftal!” Luid gebulderlach onder de aanwezigen.Net als #dietentmoetvol werd een filmpje, opgenomen door redactiechef van de Jutter/de Hofgeest Friso Huizinga, van dit keer De Waard een hit op social media. Het populaire platform Football Culture nam het fragment over en zodoende was het weer te zien bij het satirische voetbalpraatprogramma Voetbal Inside. De heren Genee, Gijp, Derksen en Kraay jr. vermaakten zich kostelijk om die gekke De Waard. „Het is een kostelijke man die er uitziet als een kunstschilder”, was het commentaar van de normaal zo kritische Snor. „Het is toch heerlijk dat zo’n man bij zo’n saai cluppie zit.” Maar op dat gebied is Derksen allesbehalve goed ingelicht. Want saai is het dit seizoen allerminst bij de club van hem.

Door de opvallende verschijning van de voorzitter, het af en toe oogstrelende spel en de fratsen van spelers wordt Telstar langzaam maar zeker een nationale troetelbeer. Na de hype rond #dietentmoetvol beginnen andere sportmedia in te zien dat er een klein voetbalsprookje gaande is in Velsen. Tijdens de topper tegen NEC Nijmegen op 27 november 2017 haalt Ragnar Niemeijer ietwat vertwijfeld zijn Marantz uit de tas. Een NOS-plopkap zie je überhaupt niet vaak in het Rabobank IJmond Stadion, zeker niet op een maandagavond eind november. De ervaren radioverslaggever bekent eerlijk tegenover een collega van Omroep Gelderland: Studio Sport had een andere uitgangspositie van deze wedstrijd verwacht. „Wie had aan zien komen dat Telstar met 4-1 en 6-0 zou verliezen? Tegen notabene RKC en Jong PSV.” Het is niet alleen Niemeijer die het zich hardop afvraagt.Na de 3-1 tegen de Eagles leek namelijk even alles mogelijk. Zelfs de titel was haalbaar volgens sommigen. De wedstrijden tegen RKC en Jong PSV werden als intermezzo gezien, in aanloop naar de absolute kraker tegen koploper NEC Nijmegen. Tot ieders verbazing volgden twee Brabantse debacles. Het leidde bij Mike Snoei niet tot paniek. „Ik ben blij dat ik hier het vertrouwen krijg om mijn eigen spelwijze te kunnen blijven hanteren. We hebben 15 nieuwe spelers en het loopt niet altijd even gestroomlijnd. Thuis zetten we vanaf de allereerste minuut

druk en dat gaat steeds goed, maar uit zijn we een paar keer in het mes gelopen.” Voor het oog van een nog groter publiek, kan men op FOX zien waar Telstar toe in staat is. Als alle puzzelstukjes goed in elkaar vallen tenminste. Het spektakelstuk tegen de Nijmegenaren eindigt in 3-2 door een laat doelpunt van Melvin Platje.

Een perfecte ‘Snoei-wedstrijd’ is het geweest: spektakel, vechtvoetbal en een flinke dosis opportuniteit. Niemeijer is er niet alleen om de wedstrijd te verslaan, hij maakt ook een langer radio-item voor NOS Studio Sport. De begeleidende kop op de website is veelzeggend: ‘Kibbeling eten niet langer het hoogtepunt voor Telstar’. De vraag aan de trainer is duidelijk: hoe stel je een play-off waardig elftal samen bij een club met zo’n schamel budget? „Regi Blinker belt me, Jaap Stam belt me. Allemaal mensen die mij een speler gunnen. Die nam ik dan ook blindelings. Jaap zegt tegen mij: ‘deze spits speelt in het tweede van Reading, maar moet bij jou een jaartje alles gaan spelen.’ Als je dan ziet hoe Novakovich het nu uiteindelijk doet, is dat toch ongelofelijk mooi?”„De enige betaald voetbalorganisatie van twintig letters terug in de Eredivisie: Telstarrrrrrrrrrrrrr”, voegt De Waard er nog maar eens aan toe bij de nationale microfoon. Na een serie moeizame wedstrijden tegen SC Cambuur, Emmen en Jong FC Utrecht (die slechts 4 punten opleveren) wordt de memorabele eerste seizoenshelft afgesloten met Cultclashwinst. Weer dat door Snoei zo gehate woord. Ook De Graafschap neemt het zijn van betaald sportorganisatie namelijk niet altijd even serieus. Door dit gemeenschappelijke gegeven én de eeuwige liefde voor Simon Kistenmaker zijn de supportersverenigingen, die de clubs voor altijd met elkaar zal verbinden, naar elkaar toegegroeid de laatste jaren. Aan de vooravond van de Cultclash ziet Mike Snoei zich genoodzaakt om verbaal, weer met een soort van alternatieve sliding, op RTV Noord-Holland verslaggever Thomas Brood in te gaan. Het zal de eerste in een rij aanvaringen met journalisten zijn.

Snoei wil nog net niet de woorden uit zijn mond trekken. „Cultclash?” Brood vertelt hem wat het begrip inhoudt. „Oké, leuk dat je me even bijgepraat hebt. We zijn toch ook nog steeds gewoon een voetbalclub? Mag ik hopen.” Het heeft voor de journalist geen zin om het gevoel dat onder veel supporters leeft over te brengen op de trainer. De strak- en striktheid van Snoei helpt, zo moet ook het journaille wel toegeven, zijn nieuw vormgegeven ploeg vooruit. Hij bakent het geheel af en beschermt de selectie zodoende van de buitenwereld. Een methodiek die ook wordt gebruikt door bekende trainers als Louis van Gaal en Co Adriaanse. Alle randzaken gaan via Snoei, zo ook de vragen van ‘bloedzuigertje’ Brood. Na het ontslag van Alex Pastoor lijkt een voortijdig vertrek van de trainer naar zijn oude liefde Sparta Rotterdam in een stroomversnelling te komen. Brood informeert. „Nee, Thomas, ik ben alleen maar met m’n huidige werkgever bezig. En dat is Telstar. Je blijft maar bezig jij, hé.”Het toeval wil dat Sparta op zaterdag 6 januari naar Velsen afreist voor een oefenwedstrijd. Een paar maanden hiervoor zat debuterend coach Dick Advocaat nog in een kolkend Parc des Princes voor het WK-kwalificatieduel Frankrijk-Nederland. De treffende kop in het NRC Handelsblad sportkatern: ‘Telstar-uit, daar geniet ‘Dickie’ (70) ook van’. Leo Beenhakker zit op de tribune verscholen: dit Rotterdamse icoon heeft zijn diensten aangeboden om Sparta in de Eredivisie te houden. Don Leo voorspelde tijdens een lezing in juli in  Velsen nog promotie voor de Witte Leeuwen. Geconfronteerd met die uitspraak staat Pieter de Waard Milan van Dongen van FOX Sports te woord. „Don Leo voorspelde inderdaad een sportief fortuinlijk seizoen”, formuleert De Waard het in eerste instantie nog. „Dat komt uit en ik denk dat het gaat gebeuren: promotie naar de Eredivisie.” Van Dongen stelt netjes zijn vervolgvragen. Maar De Waard lijkt ze, al dagdromend, niet eens meer te horen. Glazig, haast wezenloos, staart hij voor zich uit. Die promotie. Het zou toch wat zijn.

Hoofdstuk 6: Jong geleerd, oud gedaan Het meest opvallende bij Telstar-Jong AZ op een steenkoude januariavond, is dat hoofdcoach Danny Landzaat nauwelijks uit zijn stoel komt om aanwijzingen te geven. Je zou kunnen denken dat de voorsprong in de eerste helft en het vrij imponerende spel van de beloftevolle Alkmaarders hem daar ook geen reden toe geeft. Hij kan echter simpelweg niet boven het geschreeuw van assistent Martin Haar uitkomen. Haar beseft zich maar al te goed dat dit zijn ‘laatste kunstje’ in het betaalde voetbal is. Hij wil er nog het maximale uitpersen bij de Noord-Hollandse pupillen.Volgend jaar zal de man die deze voetbalregio van haver tot gort kent, de opvallende switch maken naar amateurvereniging RKVV Velsen. In de eerste helft ziet hij selectiespeler Ilias Bel Hassani Telstar, de nummer 4 van de Jupiler League, kapotspelen. Een resultaat lijkt er lang in te zitten voor het beloftenteam door een goal van spits Ferdy Druijf (die nog geen 24 uur later zijn debuut tegen Willem II zal maken in de hoofdmacht) tegen het einde van de eerste helft, maar in het tweede bedrijf stelt het tandem Novakovich-Osman voor de zoveelste keer dit seizoen orde op zaken. De wederopstanding is zeker niet vanzelf gekomen. In de rust sorteert een goed hoorbare donderspeech van Snoei het gewenste ommekeereffect. De trainer lijkt niet te beseffen dat de kleedkamermuren op geen enkel moment bestand zijn tegen zijn getier. Haar is, zoals zoveel trainers in de Jupiler League, juist het tegenovergestelde van Snoei. Alleen aanwijzingen geven als het echt moet. De wedstrijd af en toe rustig laten voortkabbelen. De geslepen vos doseert. In veel meer opzichten verschillen Haar en Snoei wezenlijk van elkaar.

De voormalig Spartaan en Feyenoorder is bezig om zijn ietwat vervallen trainerscarrière nieuw leven in te blazen, met wellicht het hoofdcoachschap bij een Eredivisieclub tot gevolg. Voetbaldier Haar is de zonnekoning van een sportdynastie die zijn sporen altijd bij AZ Alkmaar en het Nederlandse voetbal in het algemeen zal houden. Het bekende ‘laatste kunstje’ dus. Niet een glorieus afscheid bij het wederom goed presterende eerste elftal van John van den Brom, nee, het beloftenelftal van Alkmaars Zaanstreek is het eindstation voor Haar.Sinds het seizoen 2013-2014 is het mogelijk voor de beloftenteams van Eredivisieclubs om in te stromen in de Jupiler League. De voornaamste reden voor het overgaan tot deze maatregel is het creëren van meer weerstand: goed voor de ontwikkeling van talentvolle spelers. De afgelopen voetbaljaren lijkt dat zijn doel letterlijk en figuurlijk voorbij te zijn geschoten. De jongelftallen kunnen om de haverklap spelers uit de A-selectie opstellen en dat lokt competitievervalsing uit. Als Jong FC Utrecht, Jong Ajax en Jong AZ spelen in de Galgenwaard, de ArenA of het AFAS Stadion is er ook geen haan die er naar kraait. Geld- en energieverspilling. Zo kan je het misschien nog het beste omschrijven volgens sommigen. Doordat de elftallen van ‘tweede garnituur’ niet op enigerlei wijze mogen promoveren, maakt opeens driekwart van de Jupiler League kans op rangverhoging. Normaliter mag alleen de top 8 deelnemen aan de fameuze nacompetitie, maar doordat de best geselecteerde talenten van Ajax en PSV een fantastisch jaar draaien komen daar twee plekken bij. Het maakt de al zo gekke tweede divisie van Nederland nog onvoorspelbaarder.

Haar lijkt het niet veel te deren. Hij denkt ook tijdens het coachen en trainen van AZ 2 alleen maar aan de belangen van het hoofdteam. Aan de club waar hij zo trots op is en ook altijd trots op zal blijven. „Ik heb er met hele warme mensen samengewerkt”, liet hij optekenen door het Haarlems Dagblad na de wedstrijd. „Daarnaast met heel grote trainers en geweldige spelers. Maar ook met ongelofelijke klootzakken.” Vanaf 1997 al verrichtte hij trainingswerkzaamheden bij zijn ‘voorbestemde’ club. Hij maakte veel uitersten mee: van de degradatie in datzelfde jaar tot de overname van Dirk Scheringa. Van het dramatische

mislopen van het kampioenschap in 2007 tot de zo gedroomde titel in 2009. En uiteindelijk het failliet gaan van DSB en de bijna-ondergang van de club zelf.Onder welke omstandigheden dan ook: Haar zat op de Noord-Hollandse bank. Vanaf het seizoen 2011-2012 zelfs steevast met zijn zoon Dennis naast hem. Maar ook aan die vaste zekerheid is nu een definitief einde gekomen. Haar Junior wilde op eigen benen gaan staan en doet dat uitgerekend ook bij een jong team: dat van het zo goed draaiende PSV. De frisse wint die over de trainingsvelden van De Herdgang waait heeft een bijzonder effect: PSV 2 speelt onder het bewind van de jonge, zelfstandige trainer misschien nog wel frivoler dan de A-selectie van Philip Cocu. Haar Senior daarentegen bungelt het ene moment ietwat troosteloos onderaan of settelt zich dan weer in de grijze middenmoot. Het resultaat is voor hem alleen ondergeschikt: hij wil de grote talenten klaarstomen voor het profbestaan. Op haast Spartaanse wijze probeert hij dat te bewerkstelligen. Snoei moet er, net zoals veel andere zaken trouwens, niets van weten. Die beloftenteams… Aan het begin van het seizoen had hij al het nodige aan te merken op Jong AZ. „Er staan misschien wel tien andere spelers op het veld bij Jong AZ als tegen Jong PSV, toen assistent-trainer Anthony Correia beide elftallen bekeek. Jong AZ op vrijdag is een stuk makkelijker dan op maandag, maar dat is bij Jong Ajax net zo. Ik moet daar heel erg aan wennen. Het is een flink stuk competitievervalsing.”

Hoofdstuk 7: De Syrische pingelaarDe technische leiding van Telstar mocht de handjes dus flink dichtknijpen, toen Mike Snoei te kennen gaf uiteindelijk zijn volledige inzet aan de club uit Velsen-Zuid te willen wijden. De totale leegloop in de zomer van 2017 maakte dat het duo Snoei-Buter naar gelieven een team kon gaan posteren. Een voordeel: maar, aan de andere kant, waar te beginnen? Een heel raamwerk viel dus in één keer weg. Veel trainers uit de voetbalwereld vinden het juist fijn om in een gespreid ‘betaald sportorganisatie-bedje’ terecht te komen, en niet veel meer te hoeven veranderen. Zij vertrouwen op een vaste kern van spelers en bestuurders. Die immers al jarenlang weten hoe de vlag erbij hangt. Snoei vertrouwde simpelweg op zijn eigen ‘voetbalguts’. In zijn tijd bij Vitesse en Sparta moest hij zich nog neerleggen bij de beslissingen van de hoofdverantwoordelijken: die veelal kozen voor veilig- en zekerheid.De Nederlandse Syriër Mohammed Osman is ook een nieuwkomer die nog absoluut geen weet had van het dagelijks reilen en zijlen bij Telstar. Op 1 januari 1994 werd hij geboren in Al Qamishli. Een plaats in het Noordoosten van het land en in het gouvernement Al Hasakah. De familie Osman vluchtte, hoewel nog ver voor het huidige IS-kalifaatgevaar, naar het Oosten van Nederland. Duiven om precies te zijn. Het voetbaltalent kwam terecht bij DVV Duiven, om vervolgens vanaf 2008 bij de amateurtakken van profclubs AGOVV en Vitesse te spelen. Zijn debuut voor de Arnhemse hoofdmacht maakte hij in augustus 2015, in een met 3-0 gewonnen wedstrijd tegen Roda JC. Slechts sporadisch kwam hij daarna nog in actie voor Vitesse.

Op het allerlaatste moment kon hij zich nog bij de Velsense selectie voegen. Toen de Nederlandse Syriër het simpelweg niet meer zag zitten tussen de dik betaalde Chelsea-huurlingen in Arnhem, kwamen Piet Buter en oude bekende Mike Snoei met een riant voorstel. Osman werd voor een seizoen gehuurd: met verschillende clausules in de overeenkomst. Het publiek in Velsen-Zuid maakte voor de zoveelste keer dit jaar kennis met een onontdekte groeibriljant. Osman grossiert met fraaie passes, loopt constant op het juiste moment de opengevallen ruimtes in en heeft een geweldig inzicht als het, met name, op afstandsschoten aankomt. Hij is één van de weinige voetbalspelers waarvan je al weet dat balaannames gevaar op gaan leveren, nog voordat hij de bal überhaupt heeft aangenomen. Met zijn geboorteland Syrië heeft hij weinig tot geen binding meer: eigenlijk alleen de overgebleven familieleden die daar wonderwel zijn blijven wonen, spreekt hij nog. De

Hollandse School is daarnaast in zijn manier van voetballen geïntegreerd geraakt.Na opnieuw een FC Osman-demonstratie tegen Dordrecht op 13 oktober 2017 wordt Mike Snoei naar zijn nader gevraagd. „Ik heb Mo bij meerdere clubs aangeboden”, vertelt de trainer na afloop. „Maar onder andere Groningen en PSV hebben hem afgewezen. Ik ken Mo nog heel goed uit de jeugdopleiding in Arnhem. Het is één van de grotere talenten op de Nederlandse velden.” De trainer bejubelt zijn ‘specifieke kwaliteiten’: inzicht, snelheid en behendigheid. Met name het inzicht van de Nederlandse Syriër breekt de matige wedstrijd tegen Dordt open. De concurrentie op het middenveld is moordend(er) geworden, ga maar na: de Braziliaan Juniór Toretta, het Haagse talent Jerdy Schouten, routinier en aanvoerder Frank Korpershoek en de immer degelijke Jasper van Heertum moeten om een basisplek vechten. Waar Snoei aan het begin van het seizoen nog aardig aan het husselen en schuiven is geweest, heeft hij rond eind oktober/begin november zijn ideale elf wel gevonden. Het in eerste instantie getwijfel van Snoei gaat niet ten koste, maar komt juist ten goede van het hele team. Ook als andere veelbelovende spelers daardoor noodgedwongen op de tribune moeten blijven toekijken. Opofferingsgezindheid is een sleutelwoord geworden.

Osman wordt een simpelweg onmisbare schakel. Voor een middenvelder haalt hij zeer indrukwekkende cijfers: in negentien competitiewedstrijden zorgt hij voor zeven doelpunten en negen assists. Volgens veel voetbalkenners is hij de beste speler van de Jupiler League van voor de winterstop. Het is veel meer waarvoor hij zorgt. Rust. Balcontrole. De looplijnen ragfijn uiteenzettend. Wie is Mohammed Osman nu echt? De mens achter de voetballer. Hij is bepaald geen bruikbaar lijdend voorwerp voor een voetbalverhaal met een human-interest invalshoek. Met die onzekere glimlach op zijn gelaat lijkt hij constant te willen zeggen: ‘ik ben Mo Osman, en wil hier gewoon lekker voetballen’. Behorend tot de grootste talenten van de Nederlandse velden: het zal volgens hem allemaal wel.Net op het moment dat Osman ietwat gekscherend mijmert over deelname aan de beslissende WK-kwalificatieduels van Syrië tegen Australië, begint er serieuze interesse in hem te komen. Het wordt concreter. En alsmaar concreter. Dan gebeurt datgene waar zoveel supporters van Telstar bang voor waren: een subtopper uit de Eredivisie hapt toe. Waar men dacht dat de leegloop van de succesmachine pas in de zomer plaats zou vinden, is dat nu al in de winter gebeurt. Heracles Almelo is de winnaar. ,,Het is een goede keus gebleken. Nu ga ik naar Heracles, een groter podium dan de Jupiler League, daar doe je het voor.” Maar Osman laat de club in vertwijfeling achter. De Syrische pingelaar verdwijnt. Door zijn besluit gaat Telstar het seizoen ongewis verder.

Hoofdstuk 8: Het uit-complexHet bestaan van profvoetballer is vaak tweeledig: dankbaar en ondankbaar. In het sportgekke Nederland droomt ieder verenigingsspelertje van de F’jes of D’tjes ervan uiteindelijk bij een topclub terecht te komen. Het liefst natuurlijk bij Ajax, Feyenoord of PSV. Profvoetballerij is bij uitstek een wereld waarin van de favoriete hobby het beroep kan worden gemaakt. Op avonden zoals 16 maart 2018 is het een ondankbaar beroep. Een steenkoude nawinteravond. Een gure wind die haast door de lichamen van de spelers snijdt. Go Ahead Eagles-Telstar doet veel toeschouwers, bij ruim vijf graden onder Celsius, beseffen dat zij nu liever niet in de schoenen van de sportvedetten zouden staan. De wedstrijd is daarnaast plichtmatig. Het is typisch gebeuk en gevecht op Jupiler League-niveau.Toch hebben de nodige Telstar-betrokkenen de haast Siberische expeditie naar Deventer ondernomen. Na Zevenaar te zijn gepasseerd wacht hen een mix van een kleine sneeuwstorm en aardig grote hoeveelheden aan stromende papregen. Aangekomen in een Deventer volkswijk, doemt een kolos op dat alle voetbalharten vervult met warmte: de Adelaarshorst. Nog één van de laatste overgebleven Brits aandoende, echt voetbalauthentieke stadiontempels

in Nederland. Door de snoeiharde maatregelen van de KNVB moesten onder andere het Haarlemstadion en de Langeleegte in Veendam de deuren sluiten. Commercie, statuten en regelementen boven nostalgie. Trips down memory lane naar die in stand gehouden voetbaloorden moeten worden gekoesterd. Op deze steen- en steenkoude maartavond doe je er eigenlijk niemand een plezier mee. En dan ook nog eens in het Verre Oosten van Nederland.

Wederom tientallen Telstar-fans staan in het vak dat voor hen is gereserveerd. Daarnaast zit op één van de speciale tribuneplekken ras-vrijwilligster Marja Korbee te koukleumen. De uitwedstrijden die zij door heel het land heeft bezocht: ze zijn haast ontelbaar. „Maar ik zal tot aan mijn dood daarmee door blijven gaan”, verzekert ze met het meest platte IJmuidense accent dat er bestaat. Korbee is al sinds 1972 verbonden aan de club. In de meest verschillende functies: gewoonweg als supporter, met bestuurdersrollen in verenigingen, als administratief medewerkster en uiteindelijk manusje-van-alles. Dat laatste ligt Korbee toch overduidelijk het best. Binnen alle facetten van het dagelijkse reilen en zeilen van de club is ze actief. Ze volgt Telstar op de voet zoals geen ander „Ik heb dit seizoen twee wedstrijden gemist”, geeft ze haast verontschuldigend toe. „Rond Jong Utrecht-uit overleed mijn vriend. Cambuur-uit was ik op een, lang van te voren gepland, familieweekend.”Die gebeurtenissen daargelaten: voor Korbee moet en zal alles wijken. Ze heeft daarnaast ook nog een fulltimebaan bij Nuon als energie-adviseur. „Als ik weet wanneer Telstar uit moet spelen, plan ik mijn verlofdagen daarom heen. Als Telstar heel ver uit moet spelen neem ik een dag vrij of maak er weekendje weg van.” Korbee noemt haar club ‘een vorm van ontspanning’. Een bijzondere vorm van ontspanning: in het drukke leven van de geboren en getogen IJmuidense speelt de donkergele spoetnik een cruciale, maar toch zeker ook stressvolle rol. En dat zal het altijd blijven spelen als het aan haar ligt. Door de af en toe wat fysieke ongemakkelijkheden van Korbee, is ze niet mobiel genoeg om alleen naar alle uitwedstrijden af te reizen. De in totaal 274 kilometer naar Deventer van vandaag legt zij af onder de vleugels van RTV Noord-Holland journalist Rob Wanst. Zoals zo vaak. Regelmatig rijdt ook een familielid van Korbee haar naar een wedstrijd toe.

De grote gunfactor voor Korbee maakt dat dit allemaal voor haar wordt gedaan en geregeld. Ze wordt, door haar ontwikkelde reputatie, op handen gedragen door iedereen die Telstar liefheeft. De treffende bijnaam die ze kreeg: ‘Misses Telstar’. Ook vele bestuurders, commissieleden en supporters buiten het Rabobank IJmond Stadion die haar automatisch de hand schudden en een kopje koffie aanbieden. In Deventer is het niet anders. „Hee, daar zie ik Tanja en Eva”, zegt ze opgetogen. „Die zijn me vast niet vergeten. Toch even groeten.” Iedereen is ook oprecht blij als ze Korbee na al die tijd weer eens zien. In de speciaal geprepareerde ontvangstruimte van Go Ahead voor de media is zij de eerste die de broodjes met kaas, zalm en kip voor haar neus krijgt. Want officieel staat Misses Telstar voor iedere uitwedstrijd aangemeld als pers.Onder de naam @MissTelstar61 houdt zij de buitenwereld op, de voor Telstar zo kenmerkende, ludieke manier op de hoogte van de wedstrijden op vreemde bodem via Twitter. Haar een serieuze sportverslaggever noemen vindt ze te veel eer. „Ik heb er wel eens over nagedacht om zo’n cursus voetbaljournalistiek te volgen”, vertelt ze in de catacomben van de Adelaarshorst. „Maar ik merk dat de manier waarop ik het doe wordt gewaardeerd door iedereen. Tijdens het uitwerken van de wedstrijdverslagen blijf ik ook dichtbij mezelf.” Als je Telstar op enigerlei bekritiseert gaat dat Korbee duidelijk aan het hart en kan ze nog wel eens uit haar slof schieten. Het komt altijd uit een goed hart.

Televisie- en radioverslaggever van RTV Noord-Holland Rob Wanst bevestigt dat. Maar wanneer hij Korbee meeneemt in zijn bedrijfsauto, wordt hij ook weleens gek van het

onophoudelijke gekwek. „Ze blijft maar doorpraten de hele rit lang”, zegt Wanst. „Over alles en iedereen binnen de club weet ze wel wat en vindt ze er iets van. Ik neem haar nog steeds met alle plezier mee hoor. Daar niet van.” Voor de uitwedstrijd tegen FC Emmen op 9 april hoeft hij Korbee niet op te pikken. De rit van een kleine 200 kilometer vanuit de studio’s in Amsterdam legt hij in zijn eigen, privéauto af. Hij heeft ruim de tijd om de wedstrijd te visualiseren en zijn voorbeschouwingen van afgelopen week nog eens lang de meetlat te leggen. Wanst loopt al zo lang mee als gerespecteerd clubwatcher, dat hij genoeg tips binnenkrijgt over wie wel en niet spelen. Cadeau krijgt hij het zeker niet. „Je moet toch investeren in de relatie met de trainer. Het is natuurlijk professioneel: maar hij moet je die primeurs over de opstelling blijven gunnen. Het is lastig om de balans van kritisch blijven richting de trainer, en ook een goede verstandhouding met hem hebben te vinden.” Collega Thomas Brood lukte dat bijvoorbeeld niet bij voorganger Michel Vonk. Meerdere clashes tussen de verslaggever en eindverantwoordelijke waren het gevolg.Als Wanst en Korbee eindelijk plaats hebben genomen in de persruimte van FC Emmen, komt een ware sportjournalistieke veteraan binnenlopen. Het is Hein ten Berge van het Haarlems Dagblad. „Avond allemaal”, luidt zijn korte karakteristieke groet. Hij heeft er vandaag overduidelijk geen zin in. Dit stukje tikken is simpelweg verplichte kost voor Ten Berge. „Het wordt me af en toe wel te veel, hoor”, zucht hij. Hij doelt op de afstanden die overbrugd moeten worden voor alle uitwedstrijden. Ongelijk kan je hem absoluut niet geven. Ga maar na: de jaarlijkse tripjes naar onder meer Leeuwarden, Maastricht en Oss en omstreken komen toch ruim boven de 1000 kilometer uit. Tankkosten. Diners in van die deprimerende wegrestaurants. Het leven van een Telstar-volger betekent doorgaans ook het moeten hebben van veel tijd, geld en energie. In de Eredivisie zal dat niet anders zijn.

In de middle of nowhere rond een zeer magertjes gevulde Oude Meerdijk, pakt Telstar drie hele belangrijke punten in aanloop naar de nacompetitie. Vraag niet hoe: maar de ploeg van Snoei weet de 3-2 tegen Emmen over de streep te trekken. Knap resultaat. Dat de Witte Leeuwen op vreemde bodem een competitiewedstrijd winnend afsluiten, is namelijk allesbehalve een zekerheid deze jaargang. Uiteindelijk zal Telstar van de negentien uit gespeelde partijen uitkomen op: zes gewonnen, zeven gelijk en zes verloren. Thuis haalde het maar liefst elf punten meer. 25 om 36. Die winst in het verre Drenthe is toch wel héél belangrijk én lekker gebleken. Misschien wel cruciaal aan het einde van de competitiestreep. Ten Berge, Korbee en Wanst beseffen zich dat maar al te goed. Maar toch: een zeker twee uur durende rit terug naar huis, over onder andere de deprimerende N34 en A28, is wat hen nog te wachten staat. Nee, het fulltime moeten volgen van Telstar is niet altijd een pretje. Zo’n uit-complex helpt daar ook niet bij.

Hoofdstuk 9: Het dilemma Wat is een mooiere Telstar hymne dan het nummer ‘Telstar’ van de instrumentale Britse muziekgroep The Tornados? Voor buitenstaanders is het wat hysterisch toetsen op een piano en het lukraak improviseren met andere instrumenten. In de wetenschap dat dit nummer al sinds mensenheugenis dient als tune van het Rabobank IJmond Stadion, is het voor Telstar-fans een waar lijflied geworden. Ietwat hysterisch dus worden de toeschouwers in het stadion letterlijk en figuurlijk naar een andere (voetbal)planeet getransformeerd. De immer ludieke speaker zet zijn lippen aan de microfoon. Als hij de opstelling uit zijn mond laat rollen begint een vaak epische, voor Telstar-begrippen, tifosi. Een sfeeractie met veel toeters, bellen en confetti. De matadoren betreden het heilige gras. De wedstrijd staat nu echt op het punt van beginnen. Waar de hele week zo naar is toegeleefd bereikt een absolute climax. Als alle prullaria eenmaal van het veld zijn verdwenen, kan de scheidsrechter eindelijk het beginsignaal doen laten klinken.

Het is het vaste riedeltje in de stadions van haast iedere profvoetbalclub. De ceremoniële beslommeringen vormen de opmaat naar de wedstrijd zelf: dan ‘verzinkt’ iedere toeschouwer in hetgeen op het veld gebeurt. Als het een goede wedstrijd is natuurlijk. Maar bij Telstar geldt dat niet voor iedereen. Of het nu in zijn eigen kantoorruimte is, aan de bar in Paviljoen West of gewoon voor de ingang van het stadion: voorzitter Pieter de Waard zit niet op de tribune. Hij is er fysiek bij, en dat is voor hem voldoende. Bij het FOX Sports programma De Tafel van Kees geeft hij tekst en uitleg. „Het is echt waar. Aan het begin van de eerste helft en einde van de tweede helft sta ik meestal nog even om een hoekje te kijken. Hoe ik die uren doorkom? IJsberend. Wandelend.” Mike Snoei zei een keer tegen zijn baas dat ‘als hij aanmerkingen had’ op het spel, De Waard ‘eerst maar eens een hele wedstrijd’ moest uitkijken van zijn ploeg. Het probleem: de keren dat hij op de tribune zat liet hij zijn emoties, en die heeft De Waard nogal, de vrije loop. Bestuursleden gaven hem het advies om gedurende de 90 minuten ergens anders te vertoeven.

Maar op 10 mei 2018, in het eindelijk meest uitverkochte Rabobank IJmond Stadion ooit, moet ook De Waard van zijn geloof afstappen. Voor het speciaal geprepareerde hekwerk (dat als extra tribune fungeert) aan de Noordzijde kijkt nu ook de voorzitter naar de wedstrijd. Verschuilen kan hij simpelweg niet: want nog nooit zoveel telefoontjes kunnen de meest opvallende verschijning ooit uit de voetbalburelen van Telstar, op de gevoelige plaat vastleggen. Je kan duidelijk aan de boomlange, extraverte man zien dat hij vermoeid is. Het is een heel lang en vooral slopend seizoen geweest: dat op deze middag eindelijk zijn apotheose beleeft. In de afgelopen weken heeft hij voor de zoveelste keer aan nationale media moeten uitleggen wat er zo bijzonder is aan dit seizoen van Telstar. En aan de club in het algemeen. Van cult naar presteren. Cultuuromslag. Het vrijblijvende karakter toch behouden. Er is al zoveel over gezegd en over geschreven: maar nu gaat er dan eindelijk gevoetbald worden. De halve finale is uitgerekend tegen bevriende club De Graafschap. Als Melvin Platje in de twintigste minuut onwaarschijnlijk hard raak de score opent, overheerst opluchting en extase in het stadion. Behalve weer bij die gekke De Waard. Bij hem overheerst de angst van een dilemma.En dat dilemma is simpel: enerzijds zou promotie naar de Eredivisie een geweldige boost aan de club kunnen geven, anderzijds zou het een kleine catastrofe voor het bedrijf Telstar kunnen zijn. „We hebben hier aan de rand van de afgrond nog weleens voor hetere vuren gestaan”, laat De Waard afgelopen week nog optekenen in het AD. „De supporter in mij zou het geweldig vinden en hoopt er op. De bestuurder in mij vindt het een kleine ramp. Je moet aan zoveel meer eisen voldoen. Die hele transformatie in twee maanden bewerkstelligen: het is bijna onbegonnen werk.” Telstar staat al bijna met één been in de finale om promotie als Novakovich, voor de zoveelste keer dit seizoen, een 1-op-1 koelbloedig afrondt. Dit keer is de Poolse De Graafschap-doelman Bednarek kansloos. Het stadion wordt alsmaar euforischer. De Waard alsmaar stiller en zenuwachtiger. Dat verandert enigszins als uitgerekend ex-Telstarspelers Daryl van Mieghem en Fabian Serrarens die o zo belangrijke uitdoelpunten maken voor de Superboeren. Hamdaoui weet met zijn handelsmerk, een zeilende vrije trap van grote afstand, nog wel de winnende treffer te verzorgen. 3-2.

In Paviljoen West heerst er een zeldzaam unheimisch gevoel. Na een overwinning voor Telstar is de sfeer doorgaans uitgelaten in ‘het meest gezellig geworden café’ van Velsen en omstreken. Die twee uitdoelpunten beklijven. Een overwinning in dit tweeluik is allesbehalve zeker. De lange reis naar Doetinchem zal met knikkende knieën worden gemaakt komende zondag. Wel met heel veel knikkende knieën: een recordaantal uitsupporters zal de trip naar De Vijverberg wagen. Daar moet het ultieme kroonwerk op het unieke seizoen 2017-2018 definitief worden gezet.

Maar die angsten van De Waard; hoe reëel zijn ze nu eigenlijk? Thomas Brood legt het knip en klaar uit in een filmpje voor RTV Noord-Holland. „Promotie brengt hoge kosten met zich mee van wel enkele tonnen. En dat is geld dat Telstar niet zomaar neer kan tellen. Maar de sponsorinkomsten gaan flink omhoog, het geld voor shirtsponsoring levert veel meer op, de inkomsten uit verkoop voor tickets stijgen en dat geldt ook voor de merchandising. Daarnaast zijn er aanzienlijk meer tv-gelden. Kortom: voor- en nadelen.”

Hoofdstuk 10: Teleurstelling maakt plaats voor… Het is over. Het is voorbij. Meestal zijn dat de laatste zinnetjes die een NOS-commentator uitspreekt na de uitschakeling van het Nederlands elftal op een groot eindtoernooi. De Graafschap-Telstar heeft zeker niet de allure van zo’n WK of EK knock-outwedstrijd. De ontzetting en teleurstelling zijn er echter niet minder om. De bekende taferelen. Handen in het haar. Uitgestrekte spelerslichamen op het gras. Waar een heel seizoen voor gevoetbald en geknokt is, kan op één middag teniet worden gedaan. De manier waarop Telstar uit het play-offtoernooi wordt geknikkerd maakt alles nog pijnlijker. Een als voorzet bedoelde bal op Van den Hurk, verdwijnt met een verraderlijke curve achter Rody de Boer. Zelfs de Man van het Seizoen kan de definitieve nekslag van opnieuw Van Mieghem, 4-2, niet voorkomen.Dat het nog zo spannend is geworden mag een klein wonder heten. In alles was Telstar onherkenbaar op een snikhete middag in De Vijverberg. In Doetinchem bracht de ploeg van Henk de Jong het spel tot andere proporties. Na een klein kwartier had het al 3-0 kunnen staan. De vecht- en voetbalmachine van Snoei was simpelweg op. Het motortje wilde niet meer tijdens de misschien wel belangrijkste pot van het jaar. Nog vol ongeloof stond de trainer zelf FOX te woord. „Het eindigt zo abrupt. Opeens is het over. Opeens is het klaar.” Verbijstering maakte zich ook meester gemaakt van aanvoerder Korpershoek. Minutenlang tuurde hij in het oneindige. Hij leek glazig naar het Telstar-vak te loeren en iemand uit zijn vrienden- en familiekring te zoeken onder de aanwezigen. Schijn bedroog.

Dan in de catacomben van De Vijverberg. De man die Telstar doet laten leven in alom geprezen Tweets, slaat hier en daar een hand op de schouder van een teleurgestelde Witte Leeuw. In zijn rolstoel beweegt perschef en communicatiemanager Dennis Bliek zich door de gangen van De Graafschap voort. Deze middag liet hij het cultimago van de Witte Leeuwen herleven op het digitale platform. De normaal zo humoristische, spitsvondige Bliek is nu ook even beduusd als iedereen. „Klote”, zegt Misses Telstar in het voorbijgaan tegen haar collega. „Niks aan te doen, Marrie.” Bliek is het (social) mediageweten van de club en ook hij is, net als De Waard, flink in de spotlights komen te staan dit jaar. FOX Sports volgt hem voor het maken van een documentaire met de titel ‘Als Witte Leeuwen brullen’.Hij is beheerder van het officiële Twitteraccount: @Telstar1963NV. Ook uit zijn eigen naam, @dennisbliek met drie Amsterdamse Andreaskruizen, stuurt hij teksten met overduidelijke Telstar-korreltjeszout de wereld in. Een uur na de overwinning van De Graafschap tweet een anoniem zijnde man, met de accountnaam @inde8terhoek: “Telstar-trainer Mike Snoei niet op de persconferentie. Onsportief gedag net als je meneer en zijn vriendje achter het twitter account van @Telstar1963NV.” Het vlotte antwoord van Bliek: “U was een goed voorbeeld voor uw kinderen. Zonde. Wel gefeliciteerd en succes!” Het zijn de laatste digitale stuiptrekkingen van Bliek dit seizoen. Buiten wacht hij nog bij de spelersbus om de laatste content te schieten voor op Twitter, Instagram en Facebook. Veteraanjournalist Hein ten Berge ziet het met ietwat lede ogen aan. Hij pent op zijn oude, vertrouwde notitieblok.

Op de afscheidsreceptie in het Rabobank IJmond Stadion, een paar dagen na de Doetinchemse uitschakeling, overheerst nog steeds teleurstelling bij veel aanwezigen. Maar stiekem niet bij De Waard. Voor hem is deze uitkomst van het seizoen een win-winsituatie. Telstar heeft in de

afgelopen negen maanden het ludieke cultimago toch weten te behouden, presteerde boven verwachting goed, kreeg meer supportersaanhang en werd daarnaast ook weer serieus genomen door de buitenwacht. Niet de Eredivisie in: het geeft de voorzitter een veilig gevoel. Wat ook bij iedere profclub geldt in de waan van de dag: hoe gaat het nu verder? Niet is zo verraderlijk als de voetballerij: op alle (mogelijke) gebeurtenissen moet 24/7 kunnen worden geanticipeerd.Wie worden de opvolgers van de vertrokken sterkhouders Hamdaoui en Schouten? Blijft de uitmuntende keeper Rody de Boer? En misschien wel de allerbelangrijkste kwestie: ziet Mike Snoei een langer verblijf aan Sportpark Schoonenberg zitten? Recentelijk verlengden hij en secondant Piet Buter voor twee jaar. In de sport- en, zeker, de voetbalwereld hoeft dat helemaal niks te zeggen. Voor de nacompetitiewedstrijden deed Snoei een eerlijke ontboezeming in het tijdschrift Voetbal International. „Als je bij Telstar een contract tekent, doe je dat niet meteen voor drie of vier jaar. Laten we eerlijk zijn: dat geldt voor zowel trainers als spelers. Het is een springplank om hogerop te komen.” De trainer is nog net niet, vanaf zijn springplank, in het water geplonsd: een stap hogerop lijkt voor hem simpelweg niet uit te kunnen blijven.

Telstar wordt gebruikt. Dat is de harde realiteit. Als alle genodigden uit Paviljoen West zijn vertrokken, blijft een leeg stadion over. Het kunstlicht van de lampen dooft langzaam. Een groot zwart gat is hetgeen dat over is gebleven op het veld. Het kunstgras zie je niet of nauwelijks meer. Het seizoen 2017-2018 is nu toch echt ten einde gekomen. Wie er hier volgend jaar staan? De poppetjes. Het zal Telstar een worst zijn. De club Telstar zelf. Want die gekke spoetnik heeft ook een ziel. De brandende fakkel gaat het allemaal weer zien. Of hij nou op de zesde of zestiende plek eindigt. Meedoet aan de nacompetitie of troosteloos een grijze middenmootmuis is. Telstarrrrrrrrrrrrrr blijft Telstarrrrrrrrrrrrrr.

Epiloog„Het is heel simpel”, zegt Pieter de Waard in zijn slotrede van de FOX Sports documentaire ‘Als Witte Leeuwen brullen’. „Er zijn elf niveaus in Nederland: Telstar speelt op het een na hoogste niveau. Er zijn 2600 veldvoetbalverenigingen in ons land. Sinds jaar en dag behoren wij tot de top 28. Daar kunnen we heel simpel en neerbuigend over zeggen: het is maar de Jupiler League. Ik vind dat nogal wat.” De meeste journalisten zouden bij deze uitspraak meteen een reflex krijgen: factchecken. Klopt het echt wat De Waard hier zegt? Maar Telstar is een niet te doorgronden voetbalinstituut. Het gaat in IJmuiden niet om de kille zwarte of rode cijfers, statuten en regelementen en eindklasseringen. Twee jaar geleden had de club nog alles weg van een amateurvereniging. Dat hoorde simpelweg bij de cultuur: en ook voetbalminnend Nederland vond het schitterend. Een trip naar Sportpark Schoonenberg werd één van de laatst overgebleven authentieke trips. De reis naar Velsen-Zuid was iets om te koesteren.Slechts één nieuwe trainer en één nieuwe technisch directeur kunnen dat imago niet veranderen. Toegegeven: Snoei en Buter hebben voor misschien wel het beste Telstar-seizoen in 15 jaar gezorgd. Ook tijdens hun Topsportklimaat-bewind bleef Telstar dat gekke Telstar. De Waard met een pion als megafoon. Het uitdelen van XXL frikandellen. Het zingen van geïmproviseerde Kennemerlaanse liederen in de Brigata Velisena. Peter Zoontjes, alias Jomanda, met zijn luchtgitaar. Al die zo kenmerkende, cultelementen zijn gewoon gebleven. Alleen op het veld veranderede iets wezenlijks. Voor het eerst sinds lange tijd was er weer zelfvertrouwen en overtuiging bij de ploeg. Een overgroot deel van de selectie besefte: dit is misschien wel de laatste kans om nog iets van een in verval geraakte carrière te maken. Het mondde uit in wedstrijden met complete synergie tussen verdediging, middenveld en aanval.

Wel op altijd spectaculaire wijze. De eindstatistieken na 38 wedstrijden: 16 gewonnen, 13 gelijk, 9 verloren, 66 doelpunten voor en 63 tegen.

Telstar deed dit seizoen aan klantenbinding: eindelijk begon het voetbal van de Witte Leeuwen weer te leven in Velsen en omgeving. Blijft dat volgend jaar ook zo? Of moeten eendagsvlieghypes als ‘#dietentmoetvol’ dat opnieuw gaan bewerkstelligen? De alomvattende kwestie blijft of de club deze unieke stijgende lijn door kan gaan pakken. Het seizoen 2017-2018 zal in ieder geval een blauwdruk vormen. Het zal nu moeten zonder Mohamed Hamdaoui, Jerdy Schouten, Mo Osman, Melvin Platje en Gerson Rodrigues. Ook de beste keeper en spits in jaren zullen naar alle waarschijnlijkheid weer vertrekken. En Snoei zelf? De Che Guevara van de IJmond laat het in het ongewisse. Het meest tergende ongewisse ooit.

 

 

 

 

 

 

 

 

Fase 3: De tweede versie

Proloog „Jij denkt te negatief”, zegt hij terwijl hij met zijn pen op tafel tikt. „Het glas is al-tijd halfvól bij mij. ‘Ja maar’, ‘wat als’ en ‘hoezo’ zijn zinnetjes die echt niet meer in het nieuwe klimaat passen.” Niemand die met zijn ‘tengels’ aan het recent geformuleerde plan van de kersverse trainer moet komen. Mike Snoei strijkt zijn felgroene Telstartrainingspak nog maar eens recht en legt al zijn voetbalschrijfgerei op haast alfabetische volgorde. Hij wil duidelijk de persoonlijke belichaming van het, door hem dus zo heilig verklaarde, Topsportklimaat zijn. Weinig aanhangers die nog hadden verwacht dat deze term over de tong van hun oefenmeester zou rollen.Velen, waaronder zeker hij zelf, hadden daarnaast niet aan zien komen dat het voetbaldier zijn stappen uiteindelijk toch op het gras van Sportpark Schoonenberg zou zetten. Al bij de entree van het Rabobank IJmond Stadion voel je namelijk dat Telstar het bestaan van een professionele sportorganisatie niet altijd even zwaar en serieus neemt. Het IJmuidense cynisme druipt er vaak van af. Daarnaast blikt de club liever terug op het roemruchte verleden met middenmoter Eredivisiespelers als ‘Fransie Pitbull’ van Essen en ‘Fredje Kuitenbijter’ Bischot. De Rotterdammer Snoei moet er niets van weten. Na de 5-1 oorwassing tegen Cambuur in april vorig jaar, ziet hij zichzelf niet zo snel meer achter het meest gewilde bureau van de Minister van Houtenlaan zitten. In de trein terug naar huis belt hij naar de clubleiding met een korte, maar duidelijke boodschap: ‘dit gaat hem niet worden’. „Ik ben echt een trainer die verschrikkelijk slecht tegen zijn verlies kan”, zegt hij nog maar weer eens met een strak en streng gezicht. „Ik heb gezegd dat het alleen maar een heel ongelukkig huwelijk zou worden. De club stond er op vrijwel alle vlakken heel moeilijk voor: het afgelopen jaar zestiende geëindigd. Ook de jaren daarvoor regelmatig onderaan gebungeld.”

Samen met voetbalvriend en secondant Piet Buter krijgt hij de mogelijkheid om een geheel nieuwe selectie samen te stellen. Het wordt een al met al merkwaardig gezelschap. Het Vreemdelingenlegioen van Mike moet voor het eerst sinds oktober 2008 weer een prijs naar Velsen zien te krijgen.Een trainer die altijd het uiterste zal gaan vragen en vergen. Het winnen begint voor Snoei al op maandagochtend. Zegevieren is het enige, maar dan ook echt het enige, dat onder hem telt. „Iedereen moet er álles aan doen om te winnen”, zegt hij. „Het vrijblijvende van: ‘ach, de volgende keer beter’, zo’n cultuur, daar ben ik gewoon ongeschikt voor.” Hij refereert aan zijn perioden bij de twee grootste clubs uit Rotterdam. Als bij Sparta of Feyenoord op een lullige manier net werd gelijkgespeeld of verloren, was het publiek soms wekenlang teleurgesteld en ontevreden.

De gelaatsuitdrukking van Snoei lijkt op ‘5 voor 12’ te staan, als hij op een quasi-agressieve manier de voorbereiding op het seizoen 2017-2018 doorneemt. Bij iedere kanttekening op zijn nieuwe project voelt hij zich aangevallen. Zo was hij ook als speler: in de verdediging en bij tijd en wijlen grove charges begaand. Nu zijn het verbaal grove charges. Geïrriteerd neemt hij het huidige voetballeven- en bestaan door. Hij voelt zich nu nog als een olifant die door de cultkast van Telstar doordendert.Het is dan ook maar goed dat er een vrijwel volledig nieuwe groep voor het voetbaldier zijn neus staat. Want met spelers als Bryan Ottenhoff, Naoyuki Yamazaki en Norair Aslanyan zou de oorlog niet worden gewonnen. Het recente verleden, concreet het seizoen 2016-2017, lijkt zonder moeite in de prullenbak te kunnen worden ‘gesodemieterd’. Om in Snoei-termen te spreken. De Rotterdammer is de kapitein op het nieuwe Velsense schip. Niemand die

verbaasd op zou kijken als hij ook daadwerkelijk het Noordzeekanaal trotseert. „De ‘over mijn lijk’-mentaliteit moet terug.” Met name dat laatste zinnetje blijft hangen.

Ondertussen struint aanvoerder Frank Korpershoek door het spelershome. De manier waarop hij zichzelf presenteert en je zijn verschijning beoordeelt, contrasteert nogal met die van zijn trainer. Veel losser. Rustiger vooral. In alweer zijn twaalfde seizoen zal hij tot de magische Club van 300 gaan behoren. Misschien dat hij maatje en huidig assistent-coach Anthony Correia, met zijn 355 officiële wedstrijden, zelfs kan passeren bij een langer verblijf in Velsen.„Ik voel dit seizoen een verandering aankomen”, zegt de Heemstedenaar. Wat is er anders aan dan bijvoorbeeld het jaar hiervoor?  „Ik denk dat de vorige trainer, Michel Vonk, ook wel een een ‘over mijn lijk’-mentaliteit had. Maar deze groep is daar, in mijn ogen, veel meer geschikt voor.” Als hij nog eens aan zijn perfect opgeschoren baardje plukt zegt hij dat het ook ‘geen zin’ heeft terug te kijken. „Dit zijn de jongens en trainers waarmee we het gaan doen, en daar voel ik me heel goed bij.” Als je iemand zijn ‘goede gevoel’ blindelings kan vertrouwen, is het dat van Korpershoek wel. Ieder jaar was de grote vraag: verlengt ‘ie wel of verlengt ‘ie niet, maar niemand die een Telstar-team zonder de inmiddels gearriveerde vedette kan voorstellen. Frank niet in het maagdelijk wit van toch ook ‘zijn’ cluppie: het is eigenlijk ondenkbaar. Hij zal hoe dan ook beseffen dat dit zijn misschien wel allerlaatste kans is op een prijs.

Hoofdstuk 1: Het magische 1963 Fusie. Een fusie is, in de sociaalwetenschappelijke betekenis van het woord, het samengaan van twee voorheen zelfstandige economische of sociale eenheden. Dit kunnen bedrijven zijn, maar ook verenigingen. Zo luidt de officiële definitie volgens de Dikke van Dale. In juli 1963 zagen VSV en Stormvogels zich genoodzaakt om zo’n samenwerking aan te gaan. De twee noodlijdende clubs vonden elkaar in de strijd om betaald voetbal te kunnen blijven spelen. Een decenniaoude rivaliteit bestond er tussen de twee verenigingen uit Kennemerland. Over de bekende schaduw moest worden heengestapt. De geboorte van de enige Velsense profclub kwam na een uiteindelijk overtuigende stemming. Stormvogels: 145 stemmen vóór, 1 tegen. VSV: 107 stemmen vóór, 32 tegen, 2 onthoudingen. Telstar 1963 N.V. was officieel geboren.In die Eerste Divisie speelde het nog tegen clubs als Sittardia, De Volenwijckers en Fortuna Vlaardingen. De topscorer van het eerste seizoen ooit werd Jan Allart met 11 doelpunten. De club met het maagdelijk witte shirt had als logo een spoetnik met negen voelsprieten, de fakkel van de vurige passie, het geboortejaar 1963 en de kleuren van beide ‘ouders’, blauw en rood, van Stormvogels en VSV. Telstar (ook verwijzend naar een Amerikaanse communicatiesatelliet) werd meteen een gevestigde naam in het Nederlandse voetbal. Een op de automatische piloot functionerende machine; zo kon je de ploeg nog het beste beschrijven. Trainers Toon van den Ende en Jack Mansell hadden daar het fundament voor gelegd. Heel veel hoefden hun opvolgers niet meer te veranderen aan de geschapen teams. In het seizoen 1963-1964 promoveerde Telstar direct naar de Eredivisie. Het baarde uiteraard opzien: de nieuwbakken Witte Leeuwen bereikten meteen de tweede plek in de Eerste Divisie. Andersom had niemand in het huidige tijdsgewricht kunnen denken dat Telstar, één jaar na te zijn opgericht, veertien seizoenen onafgebroken op het hoogste niveau van Nederland zou spelen. Talenten van de grote Noord-Hollandse broers Ajax en AZ wisten hun weg naar Schoonenberg wel te vinden. Onder meer Louis van Gaal speelde in het seizoen 1977-1978 in Velsen-Zuid. De club fungeerde andersom als kweekvijver. Denk bijvoorbeeld aan de voortgebrachte topspits Ruud Geels en de extraverte keeper Heinz ‘Kroket’ Stuy. Zij maakten later furore in Amsterdam bij Ajax en uiteindelijk in het Nederlands Elftal.

Een onvergetelijk hoogtepunt in de beginjaren was het spelen van Europees voetbal. In de soort van voorloper van de UEFA Cup, de Intertoto Cup, vonden er wedstrijden in de zomerstop plaats om de voetballeegte op te vullen. Telstar speelde in de poulewedstrijden tegen het Poolse Zagłębie Sosnowiec, het Oostenrijkse Sturm Graz en het Deense Holbæk B&I. Met name de wedstrijd in Graz was een memorabele. Na een spijkerhard duel, met een bijzondere rode kaart voor aanvaller Cees van Kooten, moesten de Witte Leeuwen onder politiebegeleiding het stadion verlaten. Supporters van de fanatieke Oostenrijkse aanhang stonden de ploeg op te wachten bij de kleedkamer. Het zijn van die anekdotes die nog steeds een prominente rol vervullen in de clubannalen. Uiteindelijk bleek de derde plek in de groep het maximaal haalbare voor de Witte Leeuwen.    Een verval in de eerste prille jaren van Sportclub Telstar kon niet uitblijven. Van keurige middenmoot (en zelfs subtop) eindklasseringen in de Eredivisie en het spelen van Intertoto Cup voetbal, werd vanaf 1978 de negatieve spiraal ingezet. Het ‘gedoemde’ elftal dat de Witte Leeuwen voor eens en voor altijd naar het tweede betaald voetbal niveau in Nederland deed afglijden, was niet eens zo slecht. Denk aan Mister Telstar Fred Bischot, kuitenbijtertje Louis van Gaal en het Amsterdamse spitstalent Eddy Kraal. Het was daarnaast de eerste klus van de veelal geruchtmakende Roemeen Mircea Petescu als hoofdtrainer. Een wellicht te snel genomen besluit van voorzitter Ton Zwikstra, om de latere bewindsman van onder meer Sparta Rotterdam en Go Ahead Eagles al zo vroeg in zijn carrière naar Velsen te halen.

De centrale verdediger Henk Medik scoorde het laatste Eredivisiedoelpunt ooit voor Telstar. Tegen FC Volendam bezorgde hij zijn ploeg op 27 maart 1978 de pas derde overwinning van het seizoen. De Witte Leeuwen waren al lang en breed gedegradeerd. Voor de Edammer was het nog een goal met een bijzonder randje. Op het moment dat hij het leer achter Frans Hoek schoot, besefte hij dat het toch tegen zijn plaatselijke grote broer was. Voor een item bij Noord-Holland Sport reconstrueerde hij de treffer op minutieuze wijze. Als een echte ‘Iniesta van de Lage Landen’ zou hij voor het laatste wapenfeit op het hoogste niveau hebben gezorgd.Het kwam wel weer goed met Telstar. Die maffe ploeg. Even een pas op de plaats maken, maar na herstelwerkzaamheden zou het opnieuw een degelijke plek in de subtop van het Nederlandse voetbal heroveren. Dat viel zwaar tegen. Langzaam maar zeker begon de sport, het spelletje, steeds meer naar de achtergrond te verdwijnen. De echt rauwe haven- en viscultuur maakte langzaam maar zeker plaats voor hetgeen op het veld gebeurde. Een ontwikkeling die voor een ware tweespalt binnen de vereniging zorgde. In de jaren tachtig en negentig kreeg Telstar dan ook definitief het predicaat ‘Cultclub’ opgeplakt. Maar ook een ‘Cultclub’ zal, hoe dan ook, toch moeten zien te overleven in de jungle die het betaalde voetbal heet. Telstar moest zichzelf opnieuw uitvinden. Met vallen en opstaan.

Hoofdstuk 2: De krochten van het betaalde voetbal Het seizoen 1978-1979: Telstar moest van vooraf aan beginnen in de Eerste Divisie. Met een redelijk intact gebleven team werd het jaar teleurstellend afgesloten. Slechts tiende. De ploeg mocht wel deelnemen aan de nacompetitie. Daarin was het echter kansloos in een poule met Willem II, FSC en FC Groningen.De over het algemeen economisch zware tijden in de jaren tachtig hadden ook zijn weerslag op de Witte Leeuwen. Ploegen met spelers als Ton Kamphues, Henk ten Cate en André Wetzel wisten niet terug te keren naar de Eredivisie. De bezoekersaantallen liepen terug en Telstar leefde niet meer onder de mensen. Een boost uit onverwachte hoek was nodig. Ajax zag in Telstar de ideale club, ook nog eens in de nabije omgeving, om een samenwerkingsverband mee aan te gaan. Beide verenigingen moesten gaan profiteren van de (toen nog) unieke coöperatie. Sportief succes leverde het wederom niet op. Maar financieel-

bestuurlijk gezien gaf het de Witte Leeuwen wel degelijk een zet in de goede richting. Ten tijde van het ‘Ajax-pact’ werd ‘De Vrienden Van’ opgericht: een groep ondernemers uit de IJmond die de schouders onder Telstar wilde zetten. En dat allemaal om de allure die Ajax met zich meebracht. In augustus 1988 werd het samenwerkingsverband in de anonimiteit beëindigd.

Op volledig eigen benen moesten de Witte Leeuwen het nieuwe decennium ingaan. In de jaren negentig begon Telstar bekend te staan als de club van de exotische verrassingen: onder andere de Goddelijke Kanarie José Reinaldo kwam naar Velsen-Zuid. Echt bijdragen aan betere resultaten deden de Brazilianen, Polen, Hongaren, Ivoorkustianen, Finnen, Japanners en Amerikanen niet. Het waren slechts schamele lichtpuntjes in de krochten van het betaalde voetbal. Zo eindigde de ploeg van trainer Niels Overweg sinds jaren op de allerlaatste plek van de Eerste Divisie. Zelfs all-time clubtopscorer en publiekslieveling Sander Oostrom kon daar geen verandering in brengen.Een keerpunt in de ‘Dark Ages’ was de komst van Simon Kistenmaker. Een trainer met bijnamen als ‘De Man van Staal’ en simpelweg ‘De Kist’. Stille man. IJzeren discipline. Garant voor vecht- en spektakelvoetbal. Maar daarnaast ook zijn naam waargemaakt in het voetbalwereldje. Schoonenberg moest onder zijn leiding opnieuw de voetbaltempel van de IJmond worden. En dat lukte zonder meer. In zijn eerste seizoen, 1993-1994, eindigde Telstar op een knappe vijfde plek en mocht het de nacompetitie in. Op een haar na werd de Eredivisie gemist. Kistenmaker werd door spelers en publiek op handen gedragen. Maar vrijwel constant lag hij overhoop met het bestuur. Tot droefenis van velen werd Kistenmaker na twee seizoenen de laan uitgestuurd. Onder zijn opvolgers Cor Pot, Harry van den Ham en Henny Lee werd het rechterrijtje weer eerder regel dan uitzondering.

Na opnieuw een laatste plek in de Toto Divisie (naamswijziging vond plaats in 1997), vond het nieuwe bestuur in 1999 dat de maat vol was. Kistenmaker werd voor een tweede termijn naar Velsen-Zuid gehaald. Niet alleen sportief ondervond Telstar een transformatie, maar ook op bestuurlijk niveau veranderde er wederom het nodige. De KNVB eiste dat iedere BVO een eigen jeugdopleiding zou krijgen. In die periode was dat voor Telstar te duur. Het was weer aangewezen op Stormvogels. Het werd, veertig jaar na dato, opnieuw een huwelijk met de nodige complicaties. Grootste boosdoener in dit geval was voorzitter Anton van Kooten: hij kreeg een groot conflict met de populaire commercieel directeur Steef Hammerstein.Deelname aan de nacompetitie van het seizoen 2000-2001 daargelaten, was Stormvogels Telstar op sterven na dood. Kistenmaker vertrok wederom, het stadion kon nog het beste worden omschreven als een spookhuis en ook financieel ging het bijna faliekant mis. Zelfs zo erg dat er op een gegeven moment sprake was van een fusie met de gezworen aartsrivaal: H.F.C. Haarlem. Het in 2007 opgestelde ‘Witte Leeuwenplan’ maakte dat dit uiteindelijk toch niet uitgevoerd hoefde te worden. Waar Haarlem niet vooruit wilde kijken en bleef hangen in de rijke historie, moderniseerde Telstar in de vorm van een nieuwe hoofdtribune en samenwerkingsverbanden met economische reuzen Corus en Tata Steel. Daarnaast werd de fusie met Stormvogels gestopt.

Iedereen had bewondering voor de manier waarop Telstar de economisch barre tijden opnieuw had overleefd. In januari 2010 was Haarlem aan de beurt gekomen om op te houden met bestaan. Sportief gezien hield het opnieuw allemaal niet over. Onder trainers Jan Poortvliet en Edward Metgod werd in 2005 en 2009 nog de nacompetitie gehaald. Ook alleen maar tijdens die wedstrijden begon het voetbal van de Witte Leeuwen te leven in Velsen en omstreken.Telstar werd een karikatuur van zichzelf. Lachen met je maten bij de Brigata Velisena. Of een

nat broodje met XXL Frikandel halen. Als profvoetballer viel er ook weinig eer te behalen. De selecties waren bij elkaar geraapte zooitjes. Met Cultvoorzitter Pieter de Waard was het altijd lachen. Een voetbalclub in de marge zou Telstar de komende jaren blijven. Rustig en bovenal veilig voortkabbelend. Weinig ambitievol. Geen torenhoge of niet waar te maken doelstellingen. Ze wel uitspreken: maar niet daadwerkelijk uitvoeren. Toen werd het de zomer van 2017.

Hoofdstuk 3: ‘Welke rit?’De Tolsduinerlaan. Onder de rook van Sportpark Schoonenberg huist amateurvereniging V.V. IJmuiden. In de kantine, die in niets aan professioneel en/of betaald voetbal doet denken, neemt het regionale icoon Anthony Correia plaats achter de tafel. Deze zomer heeft de Surinamer, die in de top drie staat van meest gespeelde wedstrijden voor Telstar, voor het tweede jaar op rij de taak van hoofdtrainer van V.V. IJmuiden op zich genomen. Op een haar na wist hij vorig seizoen niet de nacompetitie voor promotie te behalen. Het toch succesvolle eerste seizoen combineerde hij met een cursus van de KNVB: de UEFA A/TC1. „Het werd wel veel man”, lacht Antho op een ietwat overdreven, positieve manier. „Voor mij was het een groot voordeel dat IJmuiden op de zaterdag speelde. Ik kon het op die manier mooi combineren met andere belangrijke activiteiten in mijn leven. Zoals mijn gezin. Nadat ik daar stopte als speler kwam er veel op me af: een baan, cursusmogelijkheden, et cetera.”Even leek er zelfs een maatschappelijke carrière voor hem in te zitten. Want zelf voetballen was hij voor een tijd goed zat. Hij werd bedrijfsleider bij de Vuurlinie en vervulde daar ook rollen in de accountancy. Het bod van V.V. IJmuiden deed hem echter ouderwets ‘kriebelen’ in de zomer van 2016. Juist Correia is de aangewezen persoon om één van de amateurvlaggenschippen in de regio te leiden. Hij als geen ander weet hoe de mentaliteit in elkaar steekt en het perfecte team van lokale talenten samengesteld kan worden. Hij geniet van het kleine wereldje, waarin iedereen elkaar kent en het er onderling vriendelijk aan toegaat. Buiten het veld tenminste. „Tijdens die 90 minuten moet je er de hele tijd keihard bovenop zitten en alles geven.”

Anthony Correia werd geboren op 2 mei 1982 in Paramaribo. Toen hij met zijn familie naar Nederland was gekomen, begon hij in de jongste jeugd te voetballen bij Onze Gezellen en RKVV Velsen. Op 30 september 2001 brak een bijzonder moment aan voor de geïmporteerde inwoner van de IJmond. Hij maakte zijn debuut voor Telstar in de uitwedstrijd tegen FC Volendam (2-0 verlies). In de jaren die volgden werd Antho steeds meer een speler voor en van het publiek in Velsen-Zuid. Zo’n beetje alles maakte hij mee: van de tragische dood van goede collega en medespeler Luciano van den Berg, tot winst van de periodetitel in oktober 2008. Telstar leek voor Correia gemaakt en andersom. Als geen ander begreep hij het zwarte gal en cynisme dat als een olievlek over de club werd uitgesmeerd. Een terugkeer naar het ‘heilige gras’ van Sportpark Schoonenberg kon niet uitblijven.En daar zit hij dan: tijdens de thuisouverture van Telstar tegen MVV Maastricht op 25 augustus 2017. Het assistentengilde wordt gecompleteerd door keeperstrainer Cor Varkevisser en huidig DEM-hoofdcoach Arvid Smit, ook mensen waarmee hij veel heeft meegemaakt in zijn voetballeven. De eerste balomwentelingen tegen de Limburgers laten al een beetje de handtekening van de Surinamer zien. Gevochten wordt voor iedere centimeter: geen enkel moment kan worden verzaakt. „In de spelopvatting van de amateurteams zie je ook het karakter van onze regio terug: keihard werken”, zei hij begin deze maand nog in de stoffige voetbalkantine van V.V. IJmuiden. „Dat heeft de voetbalstreek ver gebracht.”

Het amateurvoetbal in Velsen en Telstar hebben altijd een nauwe band met elkaar gehad. Met de eerste teams van RKVV, Stormvogels, V.V. IJmuiden, VSV en SVIJ zijn de lijntjes kort.

Regelmatig komen beloftevolle talenten op stage bij het betaalde voetbalbolwerk en krijgen soms zelfs een contract aangeboden. De jaren hiervoor had de N.V. Telstar ook alles weg van een amateurvereniging. Omkleden werd gedaan bij de uitgewoonde kleedkamers van de buren. De tribunes deden nog het meest denken aan een bij elkaar gehakte houtstapel. De urinoirs, voor zover je ze zo kon noemen, werden bezaaid met steeds groter wordend onkruid. Niemand die er iets aan deed. Het was cult; maar serieus en strak kon de organisatie natuurlijk niet worden genoemd. Het leverde vaak hilarische, als even hachelijke situaties op.Een boete en vrijwel zekere puntenaftrek leek nabij toen een lichtmast uitviel tijdens de thuiswedstrijd tegen VVV Venlo. Het voorjaar van 2009. Nuon storingsmonteur Gerrit de Rijk zag direct wat er mis was, en kon met zijn meegenomen schroevendraaier de boel repareren. De kapotte tijdklok in één van de schakelaars moest voor een uur lang ingedrukt worden gehouden. De Rijk kon letterlijk geen poot verroeren in het snikhete en kleine schakelhok. De directie deed de rest van het seizoen niets aan het probleem. Telstar gokt en verliest meestal.

Correia heeft het zelf allemaal ondervonden: te laat aangekomen spelersbussen, geen of steenkoud water uit de kraan, te weinig vissersmandjes om de score bij te houden, een kapotte lijntrekker. Bij zijn authentieke persoonlijkheid hoort ook een authentieke club als Telstar. Maar in de hoedanigheid van assistent-trainer hoeft het allemaal niet meer zo nodig. „In mijn tijd als speler was het bij Telstar ook allemaal heel down to earth. Maar tijdens die negentig minuten: ‘kop d’r af’.” Het vrijblijvende karakter kan zeker standhouden, maar binnen het topvoetbal wordt ook het kaf van het koren gescheiden. Dat is de voornaamste boodschap van de nieuwbakken assistent richting de selectie. Hij kan er als geen ander over meepraten.Na vier gelijke spelen op rij boekt Telstar op 15 september de eerste overwinning: thuis tegen FC Den Bosch lijkt een puntje opnieuw het maximaal haalbare, maar de Amerikaanse Serviër Andrija Novakovich (overgekomen van het Reading van Jaap Stam) bewijst eindelijk zijn waarde door een dubieuze strafschop te benutten. 3-2. Langs de kant houdt Correia zich veelal gedeisd. Er is een wisselwerking tussen hoofdtrainer Snoei enerzijds en de assistenten en overige aanhang anderzijds. Antho, Varkevisser en Smit vormen een eigen eilandje in de dug-out. Ze overleggen in triovorm. De uitkomst wordt doorgeseind aan Snoei. De eindverantwoordelijke en zijn secondanten lijken de verhoudingen minutieus te hebben afgesproken. Af en toe zie je aan Correia dat hij op wil staan en de manschappen naar voren, of juist naar achteren, wil schreeuwen. Zoals hij dat nu wekelijks zelf bij V.V. IJmuiden doet. Hij, Varkevisser en Smit mogen sporadisch een speler aanwijzingen geven of een tactische kanttekening plaatsen aan de zijlijn.

Snoei houdt alle touwtjes strak in handen. Zo ook tijdens het voor de voetbaltrainers verplichte nummer na afloop: de persconferentie. Alleen híj bepaalt met wie hij spreekt en voor hoe lang. Het levert een voordeel op voor Correia en zijn medeassistenten. Zij hoeven daar niet aan deel te nemen en kunnen ‘biertjes gaan happen’ in Paviljoen West. De normaal chique aandoende vleugel van het Rabobank IJmond Stadion verandert voor even in een bruin café. Het zou ook kunnen doorgaan voor de kantine van V.V. IJmuiden. Een zanger met de allure en het postuur van Peter Beense staat klaar om de inhakers van René Froger en André Hazes tot de hossende familieleden van spelers, bestuurders en andere hoge piefen te brengen. Hier verandert Telstar weer in een cultmachine.Het zo gehate woord, dat Mike Snoei niet meer wil horen. Streng kijkt hij onder de rook van het feestgehos naar de lokale verslaggever. „Deze eerste overwinning is natuurlijk mooi. Maar het zet de serie gelijke spelen in een ander perspectief: wat betekenen die puntenverliezen aan het einde van de rit? Wat zouden ze kunnen gaan betekenen?” Het gezicht van Snoei verandert van lichtelijk geïrriteerd naar de door iedereen zo gevreesde ‘5 voor 12’-blik. „Rit?

Welke rit? Stel je vragen eens concreet. We hebben het nog steeds over Telstar, hé. Die gelijke spelen waren ook stuk voor stuk schitterende gevechten. Voor hetzelfde geld pakken we hier ook slechts een punt. Verliezen? Nee, dat zat er niet in vandaag.” Het lichte gebulder wordt allang niet meer gehoord door Correia en zijn collega’s van de staf. Zij zingen voor de zoveelste keer de teksten van De Vlieger in vol ornaat mee. Nagenietend van de 3-2 overwinning tegen Den Bosch.

Hoofdstuk 4: #dietentmoetvol Telstar-onwaardig. Dat is een lastig te definiëren begrip gebleken dit seizoen. Want wat is er onwaardig aan een prestatie van een club die winnen niet altijd op de eerste plaats had staan? Vóór het knappe gelijkspel bij de beloften van Ajax, was er een waar echec bij de amateurs van VVSB. In Noordwijkerhout lijden de Witte Leeuwen een onbegrijpelijke 4-1 bekernederlaag. „Ik heb deze slappe instelling nog niet gezien in mijn tijd bij Telstar”, liet Snoei weten onder een waterig septemberzonnetje. „Ik verwacht een reactie van de ploeg. Iedereen moet er van doordrongen zijn dat het nog altijd kei- en keihard werken blijft voor ons.” De gewenste reactie volgde dus tegen Ajax 2. Voor de zoveelste keer dit seizoen sleepte keeper Rody de Boer het resultaat uit het vuur.De pas 20-jarige doelman straalt pure rust uit en is dus -nagenoeg- onpasseerbaar gebleken. Met name de hattrickredding die hij verrichtte thuis tegen FC Oss was een absoluut hoogtepunt in zijn nog prille Telstar carrière. Richard van der Venne, Rick van den Herik en Erik Quekel faalden drie keer van dichtbij: oog-in-oog met de talentvolle keeper. De geboren en getogen Hagenaar kwam via Forum Sport terecht bij zijn gedroomde cluppie. Hij trad in de voetsporen van vader Leo de Boer, die eind jaren tachtig tot een handvol optredens kwam bij het eerste van ADO. Rody zat van 2014 tot 2017 steeds bij de Haagse selectie, maar moest tevergeefs zijn kansen afwachten.

Afgelopen zomer ziet hij samen met Nederlandse cultheld Melvin Platje, Marokkaanse ras-voetballer Mohamed Hamdaoui en Portugese Luxemburger Gerson Rodrigues zijn kans schoon om bij Telstar het voetballeven nieuw leven in te blazen. Het wordt door het viertal met beide handen aangegrepen. Ze zijn vanaf de prille start van dit seizoen naar elkaar toegegroeid en komen tot dezelfde conclusie: deze combinatie staat ergens symbool voor. Symbool voor het nieuwe Telstar van Mike Snoei.„Ik vertaal het wel effe”, zegt Melvin Platje aan het begin van het gesprek. Gerson Rodrigues kijkt verbaasd op: wat bedoel je? „I will translate it for you, Gerson”, zegt hij kauwend op zijn Mentos. De Luxemburgs international, die door zijn bijna-doelpunt tegen Frankrijk even wereldnieuws werd, begrijpt het nu. Platje glimlacht naar hem: goed zo, knul. Hier ze je de spitsvondigheid van de cultheld, die voetbalminnend Nederland in het najaar van 2008 in de armen sloot toen hij bij het gedegradeerde FC Volendam pinch-hitter was. In 2011 verliet hij het Kras Stadion om weer op het hoogste niveau in Nederland te kunnen spelen bij NEC Nijmegen. Daarna volgden buitenlandse avonturen bij Neftçi Bakoe, Kalmar FF, Stade Brestois, Hansa Rostock en Lommel United. „Met Engels kom je bij die clubs heel ver”, vertelt hij. „Voetbal heeft inderdaad een universele taal. De belangrijkste termen begrijp je snel. Alleen in Frankrijk niet: daar bleven ze gewoon de hele tijd Frans lullen die trainers. Ik begreep er geen hout van, niks werd voor me vertaald.” De Boer en Hamdaoui beginnen hardop te lachen. Rodrigues snapt het weer niet.

Van Platje, met zijn Eredivisie-ervaring, zou je niet meteen denken dat Telstar zijn eerste keuze was. „Maar heel veel andere aanbiedingen kreeg ik niet hoor”, bekent hij. „Ik heb een goed gesprek met de trainer gehad en het paste allemaal in het totaalplaatje. Mijn huis in Blaricum is op rijafstand, ik ben dichtbij m’n gezin en ik word hier geaccepteerd door de

supporters. Zin in opnieuw een buitenlands avontuur had ik niet.” Ook talenten Hamdaoui, overgekomen van Go Ahead, en De Boer zien Telstar zeker niet als een stap terug. „Het is een stap terug als je van de Eredivisie naar de Jupiler League zou gaan”, zegt Hamdaoui. „Maar als je naar onze situaties kijkt, hebben we stuk voor stuk een promotie gemaakt. Ik zelf hoopte veel Eredivisie-ervaring op te doen bij Go Ahead, dat is helaas niet gelukt. Nu kan ik elke week weer laten zien wat ik waard ben. Spelritme is cruciaal voor mij.”De 19-jarige Rody de Boer kon vorig jaar bij ADO Den Haag opnieuw verlengen. Hij zat dicht tegen het eerste elftal aan, maar zou weer tweede of derde keeper worden. „Hier werd mij beloofd dat de kans op speelminuten groot zou zijn, als ik ‘gewoon mijn ding zou doen’.” ‘Gewoon zijn ding doen’ leverde De Boer een meer dan terechte basisplaats op. Zijn concurrenten Maarten List, Sven van der Maaten en Wesley Zonneveld zullen er dit seizoen waarschijnlijk niet aan te pas gaan komen.

Rodrigues is zo’n exotische verrassing van Telstar, die hoogstwaarschijnlijk goed uit gaat pakken. Op 9 juni 2017 speelde hij in De Kuip nog tegen wereldspelers Sneijder en Robben. Het WK-kwalificatieduel ging met 5-0 verloren. Zoals verwacht kon worden een dikke nederlaag: want dat lijden voetbaldwergen tegen toplanden. Een mini voetbalsprookje voltrok zich drie maanden later in Toulouse. Het grote Frankrijk werd op miraculeuze wijze op 0-0 gehouden. Een geweldige stunt, maar het wonder had nóg groter kunnen zijn. De flamboyante Rodrigues werd in de 78e minuut gelanceerd, trok een indrukwekkende sprint richting doelman Lloris en zag zijn schot vervolgens op de paal belanden. Sierd de Vos schreeuwde namens Ziggo Sport: „Telstar heeft hun eigen Kylian Mbappé. Ajax zit te slapen, IJmuiden ligt op twintig kilometer. Als ze hem verkopen hebben ze 200 miljoen in de knip.”Eenmaal terug in Nederland wisten de nationale sportmedia de in Pragal geboren aanvaller te vinden. Cameraploegen van FOX Sports stelden hem de voor de hand liggende vraag: gaat zo’n huzarenstukje zich ook voltrekken tegen Zweden? „Ik zal er alles aan doen om tegen hun wél te scoren”, knipoogde hij naar de verslaggever. Rodrigues is Nederlands laatste sprankje hoop richting Rusland. In het Groothertogdom begon hij met voetballen op het tweede niveau, de Éirepromotioun. Bij Swift Hesperange kwam hij tot 13 duels waarin hij één keer scoorde. Mike Snoei pikte de vleugelspeler op uit de Nationaldivisioun, bij Fola Esch. Wat bracht hem van Esch-sur-Alzette naar Velsen-Zuid? „Ik heb ambities en de club heeft die ook”, vertelt hij. „Voor mij als buitenlander was Telstar natuurlijk helemaal onbekend. Ik vind vooral de ambiance hier perfect. Natuurlijk wil ik uiteindelijk in een grotere competitie spelen. Dat is nu nog niet aan de orde: dit jaar wil ik me bewijzen.”

De Zuid-Europese tongval van Rodrigues zorgt voor wat gegrinnik bij zijn teamgenoten. De vraag dringt zich op: hoe vindt communicatie in de rust plaats tegenover de buitenlandse spelers? „Mike doet zijn verhaal eerst in het Nederlands”, vertelt Platje. „Vervolgens gaan twee assistenten met de jongens zitten en vertellen het in het Engels. Volgens mij werkt dat prima.” Hamdaoui zegt ‘niet anders gewend te zijn’ dan met veel buitenlanders te voetballen. „Ik vind het mooi dat het zo multicultureel is. Het is ook een beetje een afspiegeling van deze regio.”De extra media-aandacht vindt het viertal alleen maar fijn, niet storend of op andere wijze vervelend. „Het is toch alleen maar mooi dat Mo een hattrick maakt, Gerson schittert tegen Frankrijk en Rody drie wereldreddingen verricht tegen Oss”, zegt Platje. „En jij een rode kaart pakt tegen Eindhoven”, antwoordt Hamdaoui. Het Nederlandssprekende drietal barst nu in lachen uit. Rodrigues doet dit keer geen moeite om het te kunnen begrijpen. „Maar serieus: daar zijn wij ook alleen maar blij mee”, zegt Hamdaoui. „Het zorgt ervoor dat Telstar weer gaat leven hier. Hoe meer publiek, hoe beter ook natuurlijk”, voegt De Boer toe.

Nota bene vlak na zijn uitverkiezing voor Oranje Onder 20, moest de talentvolle keeper voor het eerst dit seizoen diep door het stof bijten. Tegen Fortuna Sittard had Telstar zelfs even de koppositie van de Jupiler League in handen, maar het hek was van de dam toen verdediger Perr Schuurs uit een vrije trap onwaarschijnlijk hard raak pegelde. „Na die eerste treffer leek het wel alsof we al met 4-0 achterstonden”, vertelde een geschokte keeper De Boer na afloop. Hij zag de vissersmandjes aan de overkant bijna tot aan de grond komen. „We hebben elkaar stuk voor stuk laten vallen. Natuurlijk: alles viel goed bij Fortuna, maar 6-0 verliezen kan gewoon niet als Telstar zijnde.”Een onwaardig verlies als Telstar zijnde. Het begrip moet dit seizoen heruitgevonden worden. Zou het ineenstorten van het Velsense kaartenhuis in de tweede helft tegen Fortuna, een voorbode kunnen zijn op business as usual? Dus weer iedere week je er maar bij neerleggen dat er niets anders in zat dan een kansloze nederlaag? FOX Sports commentator, en Telstar-sympathisant, Leo Driessen legde de vragen voor bij een opnieuw furieuze Mike Snoei. Bij wie het, qua stemming en gemoedstoestand, niets uit lijkt te maken of het resultaat positief of negatief is. „Frank Korpershoek zei in de kleedkamer dat hij zich erg in de steek gelaten voelde. Dat kan ik me goed voorstellen, want de jongens hebben niet voor elkaar gevochten de tweede helft.” Even geen polonaise en XXL frikandellen meer. Paviljoen West veranderde weer eens in een oase van rust. Misschien is berusting wel een beter woord. Het chagrijn was duidelijk voel- en merkbaar in de catacomben van Telstar. Verliezen zijn de Witte Leeuwen simpelweg niet meer gewend.

Net als alle betrokkenen in Velsen denken dat het ‘gewoon’ weer zo als vroeger wordt, de mooie nieuwe Snoei-plannen de prullenbak in kunnen en Piet Buter vaker in Engeland bij Southampton zal gaan zitten breekt een consistente succesvolle periode aan. In oktober weet Telstar alle stuk voor stuk lastige wedstrijden te winnen: FC Volendam (4-3), Dordrecht (3-0), Helmond Sport (2-1) en Almere City (4-0) worden haast ongegeneerd aan de zegekar gebonden. Met name de oorwassing thuis tegen de bezoekers uit de Flevopolder (één van de laatste overgebleven ‘derby’s) doet beseffen dat deze jaargang wel tot hele epische proporties kan worden gebracht. De gelouterde aanvoerder Frank Korpershoek weigert vooralsnog mee te gaan in het feestgedruis. „Ik zie voor de komende serie wedstrijden nog een hele waslijst aan verbeterpunten”, zegt hij. Voor veel toeschouwers herleefden oude tijden op de ouderwetse zondagmiddag. Een Eredivisie-achtig gevoel riep de wedstrijd tegen Almere derhalve op. Van dat competitieniveau was de eerste helft ook best sprake. Van de kant van Telstar dan.Nu de succesmachine van Snoei definitief op volle toeren is gaan draaien, bereiken de wonderlijke prestaties van de Witte Leeuwen ook nationale media. Voorafgaand aan de wedstrijd tegen (een opnieuw directe concurrent) Go Ahead Eagles wordt #dietentmoetvol trending op Facebook en Twitter. Het begon bij een filmpje van de grootste Telstar-fan ooit: IJmuidenaar Peter Zoontjes, beter bekend als Jomanda. Hij schreeuwde simpelweg ‘Die tent moet vol!’ in een videootje dat hij op zijn eigen Twitteraccount zette. Daarna volgden bekende Nederlanders als Kees Jansma, Hélène Hendriks en Wilfred Genee. Zij wisten slim in te spelen op de in gang gezette #Telstarmania. Of de tent nou daadwerkelijk vol zat tegen Go Ahead… Ach, het gaat bij Telstar (zoals zo vaak) om het idee. Als je de desbetreffende hashtags intikte, zag je weer eens de meest ludieke zaken voorbijkomen. Maar Mike Snoei was zichtbaar teleurgesteld. Hij verwachtte meer van zijn fans. Een eindelijk uitverkocht huis.

Hoofdstuk 5: Het hele ‘fucking’ elftal Een tuinkostuum. Een stoppelige witte flosbaard. En langwerpige puntschoenen die nog het beste passen bij een countryconcert. De verschijning van de algemeen directeur van Telstar sluit precies aan bij het oorspronkelijke totaalplaatje. Pieter de Waard zwaait sinds oktober

2006 de scepter in Velsen-Zuid. De familiedynastie De Waard uit IJmuiden zit verweven in de club. De man die zich, net als zijn woonplaats, ‘mooi van lelijkheid’ noemt begint zijn maatschappelijke carrière nog als logistiek manager in de olie- en gasbevoorrading. Daarna wordt hij onder andere keukenverkoper en ecotoilettenhandelaar. Totdat hij zijn eigen communicatiebureau opricht.Zijn vader Jos vertelde hem in 2005 dat de club op zoek was naar een nieuwe voorzitter. Zelf bekleedde hij de functie van 1982 tot 1989, en hij verzekerde zoonlief Pieter dat het om ‘iets voor een paar ochtendjes in de week’ zou gaan. Telstar was voor hem een beetje de ver-van-zijn-bed-show. Simpelweg omdat zijn vader hem slechts sporadisch meenam naar Schoonenberg en er thuis niet over de ‘zaak’ werd gesproken. Zelf was hij ook allesbehalve een voetbaldier en kende bij lange na niet de mores van Het Wereldje. Toch besloot hij het aanbod van zijn vader maar te accepteren. In zijn eerste drie seizoenen wist De Waard Junior dan ook niet wat hij aantrof. Een ongeorganiseerd zooitje van welhaast ‘voetbalranddebielen’. Hij besloot te goedertrouw door te zetten. Met succes. Het enfant terrible van het algemeen-directeursgilde werd langzamerhand een fenomeen in het Nederlandse betaalde voetbal.

Na de sublieme, haast Catalaans aandoende, 3-1 zege op Go Ahead Eagles neemt De Waard zoals elke week het woord in Paviljoen West. Met een trainingspion die moet fungeren als megafoon spreekt hij dan de genodigden toe. Vanaf een gammel tafeltje kijkt hij onder andere leden van de businessclub recht in de ogen aan. „En uiteraard had deze wedstrijd óók weer een Man of the Match”, schalt door de ruimte. Waar de reguliere en individuele speler van de wedstrijd bekend wordt gemaakt door hoofdsponsor Bluetrace in de laatste minuten van de wedstrijd, doet de extraverte voorzitter nu zelf een duit in het zakje. Het is volgens hem in ieder geval niet middenvelder Jerdy Schouten. „En de Man of the Match is gé-wor-den: het hele ‘fucking’ elftal!” Luid gebulderlach onder de aanwezigen.Net als #dietentmoetvol werd een filmpje, opgenomen door redactiechef van de Jutter/de Hofgeest Friso Huizinga, van dit keer De Waard een hit op social media. Het populaire platform Football Culture nam het fragment over en zodoende was het weer te zien bij het satirische voetbalpraatprogramma Voetbal Inside. De heren Genee, Gijp, Derksen en Kraay jr. vermaakten zich kostelijk om die gekke De Waard. „Het is een kostelijke man die er uitziet als een kunstschilder”, was het commentaar van de normaal zo kritische Snor. „Het is toch heerlijk dat zo’n man bij zo’n saai cluppie zit.” Maar op dat gebied is Derksen allesbehalve goed ingelicht. Want saai is het dit seizoen allerminst bij de club van hem.

Door de opvallende verschijning van de voorzitter, het af en toe oogstrelende spel en de fratsen van spelers wordt Telstar langzaam maar zeker een nationale troetelbeer. Na de hype rond #dietentmoetvol beginnen andere sportmedia in te zien dat er een klein voetbalsprookje gaande is in Velsen. Tijdens de topper tegen NEC Nijmegen op 27 november 2017 haalt Ragnar Niemeijer ietwat vertwijfeld zijn Marantz uit de tas. Een NOS-plopkap zie je überhaupt niet vaak in het Rabobank IJmond Stadion, zeker niet op een maandagavond eind november. De ervaren radioverslaggever bekent eerlijk tegenover een collega van Omroep Gelderland: Studio Sport had een andere uitgangspositie van deze wedstrijd verwacht. „Wie had aan zien komen dat Telstar met 4-1 en 6-0 zou verliezen? Tegen notabene RKC en Jong PSV.” Het is niet alleen Niemeijer die het zich hardop afvraagt.Na de 3-1 tegen de Eagles leek namelijk even alles mogelijk. Zelfs de titel was haalbaar volgens sommigen. De wedstrijden tegen RKC en Jong PSV werden als intermezzo gezien, in aanloop naar de absolute kraker tegen koploper NEC Nijmegen. Tot ieders verbazing volgden twee Brabantse debacles. Het leidde bij Mike Snoei niet tot paniek. „Ik ben blij dat ik hier het vertrouwen krijg om mijn eigen spelwijze te kunnen blijven hanteren. We hebben 15 nieuwe spelers en het loopt niet altijd even gestroomlijnd. Thuis zetten we vanaf de allereerste minuut

druk en dat gaat steeds goed, maar uit zijn we een paar keer in het mes gelopen.” Voor het oog van een nog groter publiek, kan men op FOX zien waar Telstar toe in staat is. Als alle puzzelstukjes goed in elkaar vallen tenminste. Het spektakelstuk tegen de Nijmegenaren eindigt in 3-2 door een laat doelpunt van Melvin Platje.

Een perfecte ‘Snoei-wedstrijd’ is het geweest: spektakel, vechtvoetbal en een flinke dosis opportuniteit. Niemeijer is er niet alleen om de wedstrijd te verslaan, hij maakt ook een langer radio-item voor NOS Studio Sport. De begeleidende kop op de website is veelzeggend: ‘Kibbeling eten niet langer het hoogtepunt voor Telstar’. De vraag aan de trainer is duidelijk: hoe stel je een play-off waardig elftal samen bij een club met zo’n schamel budget? „Regi Blinker belt me, Jaap Stam belt me. Allemaal mensen die mij een speler gunnen. Die nam ik dan ook blindelings. Jaap zegt tegen mij: ‘deze spits speelt in het tweede van Reading, maar moet bij jou een jaartje alles gaan spelen.’ Als je dan ziet hoe Novakovich het nu uiteindelijk doet, is dat toch ongelofelijk mooi?”„De enige betaald voetbalorganisatie van twintig letters terug in de Eredivisie: Telstarrrrrrrrrrrrrr”, voegt De Waard er nog maar eens aan toe bij de nationale microfoon. Na een serie moeizame wedstrijden tegen SC Cambuur, Emmen en Jong FC Utrecht (die slechts 4 punten opleveren) wordt de memorabele eerste seizoenshelft afgesloten met Cultclashwinst. Weer dat door Snoei zo gehate woord. Ook De Graafschap neemt het zijn van betaald sportorganisatie namelijk niet altijd even serieus. Door dit gemeenschappelijke gegeven én de eeuwige liefde voor Simon Kistenmaker zijn de supportersverenigingen, die de clubs voor altijd met elkaar zal verbinden, naar elkaar toegegroeid de laatste jaren. Aan de vooravond van de Cultclash ziet Mike Snoei zich genoodzaakt om verbaal, weer met een soort van alternatieve sliding, op RTV Noord-Holland verslaggever Thomas Brood in te gaan. Het zal de eerste in een rij aanvaringen met journalisten zijn.

Snoei wil nog net niet de woorden uit zijn mond trekken. „Cultclash?” Brood vertelt hem wat het begrip inhoudt. „Oké, leuk dat je me even bijgepraat hebt. We zijn toch ook nog steeds gewoon een voetbalclub? Mag ik hopen.” Het heeft voor de journalist geen zin om het gevoel dat onder veel supporters leeft over te brengen op de trainer. De strak- en striktheid van Snoei helpt, zo moet ook het journaille wel toegeven, zijn nieuw vormgegeven ploeg vooruit. Hij bakent het geheel af en beschermt de selectie zodoende van de buitenwereld. Een methodiek die ook wordt gebruikt door bekende trainers als Louis van Gaal en Co Adriaanse. Alle randzaken gaan via Snoei, zo ook de vragen van ‘bloedzuigertje’ Brood. Na het ontslag van Alex Pastoor lijkt een voortijdig vertrek van de trainer naar zijn oude liefde Sparta Rotterdam in een stroomversnelling te komen. Brood informeert. „Nee, Thomas, ik ben alleen maar met m’n huidige werkgever bezig. En dat is Telstar. Je blijft maar bezig jij, hé.”Het toeval wil dat Sparta op zaterdag 6 januari naar Velsen afreist voor een oefenwedstrijd. Een paar maanden hiervoor zat debuterend coach Dick Advocaat nog in een kolkend Parc des Princes voor het WK-kwalificatieduel Frankrijk-Nederland. De treffende kop in het NRC Handelsblad sportkatern: ‘Telstar-uit, daar geniet ‘Dickie’ (70) ook van’. Leo Beenhakker zit op de tribune verscholen: dit Rotterdamse icoon heeft zijn diensten aangeboden om Sparta in de Eredivisie te houden. Don Leo voorspelde tijdens een lezing in juli in  Velsen nog promotie voor de Witte Leeuwen. Geconfronteerd met die uitspraak staat Pieter de Waard Milan van Dongen van FOX Sports te woord. „Don Leo voorspelde inderdaad een sportief fortuinlijk seizoen”, formuleert De Waard het in eerste instantie nog. „Dat komt uit en ik denk dat het gaat gebeuren: promotie naar de Eredivisie.” Van Dongen stelt netjes zijn vervolgvragen. Maar De Waard lijkt ze, al dagdromend, niet eens meer te horen. Glazig, haast wezenloos, staart hij voor zich uit. Die promotie. Het zou toch wat zijn.

Hoofdstuk 6: Jong geleerd, oud gedaan Het meest opvallende bij Telstar-Jong AZ op een steenkoude januariavond, is dat hoofdcoach Danny Landzaat nauwelijks uit zijn stoel komt om aanwijzingen te geven. Je zou kunnen denken dat de voorsprong in de eerste helft en het vrij imponerende spel van de beloftevolle Alkmaarders hem daar ook geen reden toe geeft. Hij kan echter simpelweg niet boven het geschreeuw van assistent Martin Haar uitkomen. Haar beseft zich maar al te goed dat dit zijn ‘laatste kunstje’ in het betaalde voetbal is. Hij wil er nog het maximale uitpersen bij de Noord-Hollandse pupillen.Volgend jaar zal de man die deze voetbalregio van haver tot gort kent, de opvallende switch maken naar amateurvereniging RKVV Velsen. In de eerste helft ziet hij selectiespeler Ilias Bel Hassani Telstar, de nummer 4 van de Jupiler League, kapotspelen. Een resultaat lijkt er lang in te zitten voor het beloftenteam door een goal van spits Ferdy Druijf (die nog geen 24 uur later zijn debuut tegen Willem II zal maken in de hoofdmacht) tegen het einde van de eerste helft, maar in het tweede bedrijf stelt het tandem Novakovich-Osman voor de zoveelste keer dit seizoen orde op zaken. De wederopstanding is zeker niet vanzelf gekomen. In de rust sorteert een goed hoorbare donderspeech van Snoei het gewenste ommekeereffect. De trainer lijkt niet te beseffen dat de kleedkamermuren op geen enkel moment bestand zijn tegen zijn getier. Haar is, zoals zoveel trainers in de Jupiler League, juist het tegenovergestelde van Snoei. Alleen aanwijzingen geven als het echt moet. De wedstrijd af en toe rustig laten voortkabbelen. De geslepen vos doseert. In veel meer opzichten verschillen Haar en Snoei wezenlijk van elkaar.

De voormalig Spartaan en Feyenoorder is bezig om zijn ietwat vervallen trainerscarrière nieuw leven in te blazen, met wellicht het hoofdcoachschap bij een Eredivisieclub tot gevolg. Voetbaldier Haar is de zonnekoning van een sportdynastie die zijn sporen altijd bij AZ Alkmaar en het Nederlandse voetbal in het algemeen zal houden. Het bekende ‘laatste kunstje’ dus. Niet een glorieus afscheid bij het wederom goed presterende eerste elftal van John van den Brom, nee, het beloftenelftal van Alkmaars Zaanstreek is het eindstation voor Haar.Sinds het seizoen 2013-2014 is het mogelijk voor de beloftenteams van Eredivisieclubs om in te stromen in de Jupiler League. De voornaamste reden voor het overgaan tot deze maatregel is het creëren van meer weerstand: goed voor de ontwikkeling van talentvolle spelers. De afgelopen voetbaljaren lijkt dat zijn doel letterlijk en figuurlijk voorbij te zijn geschoten. De jongelftallen kunnen om de haverklap spelers uit de A-selectie opstellen en dat lokt competitievervalsing uit. Als Jong FC Utrecht, Jong Ajax en Jong AZ spelen in de Galgenwaard, de ArenA of het AFAS Stadion is er ook geen haan die er naar kraait. Geld- en energieverspilling. Zo kan je het misschien nog het beste omschrijven volgens sommigen. Doordat de elftallen van ‘tweede garnituur’ niet op enigerlei wijze mogen promoveren, maakt opeens driekwart van de Jupiler League kans op rangverhoging. Normaliter mag alleen de top 8 deelnemen aan de fameuze nacompetitie, maar doordat de best geselecteerde talenten van Ajax en PSV een fantastisch jaar draaien komen daar twee plekken bij. Het maakt de al zo gekke tweede divisie van Nederland nog onvoorspelbaarder.

Haar lijkt het niet veel te deren. Hij denkt ook tijdens het coachen en trainen van AZ 2 alleen maar aan de belangen van het hoofdteam. Aan de club waar hij zo trots op is en ook altijd trots op zal blijven. „Ik heb er met hele warme mensen samengewerkt”, liet hij optekenen door het Haarlems Dagblad na de wedstrijd. „Daarnaast met heel grote trainers en geweldige spelers. Maar ook met ongelofelijke klootzakken.” Vanaf 1997 al verrichtte hij trainingswerkzaamheden bij zijn ‘voorbestemde’ club. Hij maakte veel uitersten mee: van de degradatie in datzelfde jaar tot de overname van Dirk Scheringa. Van het dramatische

mislopen van het kampioenschap in 2007 tot de zo gedroomde titel in 2009. En uiteindelijk het failliet gaan van DSB en de bijna-ondergang van de club zelf.Onder welke omstandigheden dan ook: Haar zat op de Noord-Hollandse bank. Vanaf het seizoen 2011-2012 zelfs steevast met zijn zoon Dennis naast hem. Maar ook aan die vaste zekerheid is nu een definitief einde gekomen. Haar Junior wilde op eigen benen gaan staan en doet dat uitgerekend ook bij een jong team: dat van het zo goed draaiende PSV. De frisse wint die over de trainingsvelden van De Herdgang waait heeft een bijzonder effect: PSV 2 speelt onder het bewind van de jonge, zelfstandige trainer misschien nog wel frivoler dan de A-selectie van Philip Cocu. Haar Senior daarentegen bungelt het ene moment ietwat troosteloos onderaan of settelt zich dan weer in de grijze middenmoot. Het resultaat is voor hem alleen ondergeschikt: hij wil de grote talenten klaarstomen voor het profbestaan. Op haast Spartaanse wijze probeert hij dat te bewerkstelligen. Snoei moet er, net zoals veel andere zaken trouwens, niets van weten. Die beloftenteams… Aan het begin van het seizoen had hij al het nodige aan te merken op Jong AZ. „Er staan misschien wel tien andere spelers op het veld bij Jong AZ als tegen Jong PSV, toen assistent-trainer Anthony Correia beide elftallen bekeek. Jong AZ op vrijdag is een stuk makkelijker dan op maandag, maar dat is bij Jong Ajax net zo. Ik moet daar heel erg aan wennen. Het is een flink stuk competitievervalsing.”

Hoofdstuk 7: De Syrische pingelaarDe technische leiding van Telstar mocht de handjes dus flink dichtknijpen, toen Mike Snoei te kennen gaf uiteindelijk zijn volledige inzet aan de club uit Velsen-Zuid te willen wijden. De totale leegloop in de zomer van 2017 maakte dat het duo Snoei-Buter naar gelieven een team kon gaan posteren. Een voordeel: maar, aan de andere kant, waar te beginnen? Een heel raamwerk viel dus in één keer weg. Veel trainers uit de voetbalwereld vinden het juist fijn om in een gespreid ‘betaald sportorganisatie-bedje’ terecht te komen, en niet veel meer te hoeven veranderen. Zij vertrouwen op een vaste kern van spelers en bestuurders. Die immers al jarenlang weten hoe de vlag erbij hangt. Snoei vertrouwde simpelweg op zijn eigen ‘voetbalguts’. In zijn tijd bij Vitesse en Sparta moest hij zich nog neerleggen bij de beslissingen van de hoofdverantwoordelijken: die veelal kozen voor veilig- en zekerheid.De Nederlandse Syriër Mohammed Osman is ook een nieuwkomer die nog absoluut geen weet had van het dagelijks reilen en zijlen bij Telstar. Op 1 januari 1994 werd hij geboren in Al Qamishli. Een plaats in het Noordoosten van het land en in het gouvernement Al Hasakah. De familie Osman vluchtte, hoewel nog ver voor het huidige IS-kalifaatgevaar, naar het Oosten van Nederland. Duiven om precies te zijn. Het voetbaltalent kwam terecht bij DVV Duiven, om vervolgens vanaf 2008 bij de amateurtakken van profclubs AGOVV en Vitesse te spelen. Zijn debuut voor de Arnhemse hoofdmacht maakte hij in augustus 2015, in een met 3-0 gewonnen wedstrijd tegen Roda JC. Slechts sporadisch kwam hij daarna nog in actie voor Vitesse.

Op het allerlaatste moment kon hij zich nog bij de Velsense selectie voegen. Toen de Nederlandse Syriër het simpelweg niet meer zag zitten tussen de dik betaalde Chelsea-huurlingen in Arnhem, kwamen Piet Buter en oude bekende Mike Snoei met een riant voorstel. Osman werd voor een seizoen gehuurd: met verschillende clausules in de overeenkomst. Het publiek in Velsen-Zuid maakte voor de zoveelste keer dit jaar kennis met een onontdekte groeibriljant. Osman grossiert met fraaie passes, loopt constant op het juiste moment de opengevallen ruimtes in en heeft een geweldig inzicht als het, met name, op afstandsschoten aankomt. Hij is één van de weinige voetbalspelers waarvan je al weet dat balaannames gevaar op gaan leveren, nog voordat hij de bal überhaupt heeft aangenomen. Met zijn geboorteland Syrië heeft hij weinig tot geen binding meer: eigenlijk alleen de overgebleven familieleden die daar wonderwel zijn blijven wonen, spreekt hij nog. De

Hollandse School is daarnaast in zijn manier van voetballen geïntegreerd geraakt.Na opnieuw een FC Osman-demonstratie tegen Dordrecht op 13 oktober 2017 wordt Mike Snoei naar zijn nader gevraagd. „Ik heb Mo bij meerdere clubs aangeboden”, vertelt de trainer na afloop. „Maar onder andere Groningen en PSV hebben hem afgewezen. Ik ken Mo nog heel goed uit de jeugdopleiding in Arnhem. Het is één van de grotere talenten op de Nederlandse velden.” De trainer bejubelt zijn ‘specifieke kwaliteiten’: inzicht, snelheid en behendigheid. Met name het inzicht van de Nederlandse Syriër breekt de matige wedstrijd tegen Dordt open. De concurrentie op het middenveld is moordend(er) geworden, ga maar na: de Braziliaan Juniór Toretta, het Haagse talent Jerdy Schouten, routinier en aanvoerder Frank Korpershoek en de immer degelijke Jasper van Heertum moeten om een basisplek vechten. Waar Snoei aan het begin van het seizoen nog aardig aan het husselen en schuiven is geweest, heeft hij rond eind oktober/begin november zijn ideale elf wel gevonden. Het in eerste instantie getwijfel van Snoei gaat niet ten koste, maar komt juist ten goede van het hele team. Ook als andere veelbelovende spelers daardoor noodgedwongen op de tribune moeten blijven toekijken. Opofferingsgezindheid is een sleutelwoord geworden.

Osman wordt een simpelweg onmisbare schakel. Voor een middenvelder haalt hij zeer indrukwekkende cijfers: in negentien competitiewedstrijden zorgt hij voor zeven doelpunten en negen assists. Volgens veel voetbalkenners is hij de beste speler van de Jupiler League van voor de winterstop. Het is veel meer waarvoor hij zorgt. Rust. Balcontrole. De looplijnen ragfijn uiteenzettend. Wie is Mohammed Osman nu echt? De mens achter de voetballer. Hij is bepaald geen bruikbaar lijdend voorwerp voor een voetbalverhaal met een human-interest invalshoek. Met die onzekere glimlach op zijn gelaat lijkt hij constant te willen zeggen: ‘ik ben Mo Osman, en wil hier gewoon lekker voetballen’. Behorend tot de grootste talenten van de Nederlandse velden: het zal volgens hem allemaal wel.Net op het moment dat Osman ietwat gekscherend mijmert over deelname aan de beslissende WK-kwalificatieduels van Syrië tegen Australië, begint er serieuze interesse in hem te komen. Het wordt concreter. En alsmaar concreter. Dan gebeurt datgene waar zoveel supporters van Telstar bang voor waren: een subtopper uit de Eredivisie hapt toe. Waar men dacht dat de leegloop van de succesmachine pas in de zomer plaats zou vinden, is dat nu al in de winter gebeurt. Heracles Almelo is de winnaar. ,,Het is een goede keus gebleken. Nu ga ik naar Heracles, een groter podium dan de Jupiler League, daar doe je het voor.” Maar Osman laat de club in vertwijfeling achter. De Syrische pingelaar verdwijnt. Door zijn besluit gaat Telstar het seizoen ongewis verder.

Hoofdstuk 8: Het uit-complexHet bestaan van profvoetballer is vaak tweeledig: dankbaar en ondankbaar. In het sportgekke Nederland droomt ieder verenigingsspelertje van de F’jes of D’tjes ervan uiteindelijk bij een topclub terecht te komen. Het liefst natuurlijk bij Ajax, Feyenoord of PSV. Profvoetballerij is bij uitstek een wereld waarin van de favoriete hobby het beroep kan worden gemaakt. Op avonden zoals 16 maart 2018 is het een ondankbaar beroep. Een steenkoude nawinteravond. Een gure wind die haast door de lichamen van de spelers snijdt. Go Ahead Eagles-Telstar doet veel toeschouwers, bij ruim vijf graden onder Celsius, beseffen dat zij nu liever niet in de schoenen van de sportvedetten zouden staan. De wedstrijd is daarnaast plichtmatig. Het is typisch gebeuk en gevecht op Jupiler League-niveau.Toch hebben de nodige Telstar-betrokkenen de haast Siberische expeditie naar Deventer ondernomen. Na Zevenaar te zijn gepasseerd wacht hen een mix van een kleine sneeuwstorm en aardig grote hoeveelheden aan stromende papregen. Aangekomen in een Deventer volkswijk, doemt een kolos op dat alle voetbalharten vervult met warmte: de Adelaarshorst. Nog één van de laatste overgebleven Brits aandoende, echt voetbalauthentieke stadiontempels

in Nederland. Door de snoeiharde maatregelen van de KNVB moesten onder andere het Haarlemstadion en de Langeleegte in Veendam de deuren sluiten. Commercie, statuten en regelementen boven nostalgie. Trips down memory lane naar die in stand gehouden voetbaloorden moeten worden gekoesterd. Op deze steen- en steenkoude maartavond doe je er eigenlijk niemand een plezier mee. En dan ook nog eens in het Verre Oosten van Nederland.

Wederom tientallen Telstar-fans staan in het vak dat voor hen is gereserveerd. Daarnaast zit op één van de speciale tribuneplekken ras-vrijwilligster Marja Korbee te koukleumen. De uitwedstrijden die zij door heel het land heeft bezocht: ze zijn haast ontelbaar. „Maar ik zal tot aan mijn dood daarmee door blijven gaan”, verzekert ze met het meest platte IJmuidense accent dat er bestaat. Korbee is al sinds 1972 verbonden aan de club. In de meest verschillende functies: gewoonweg als supporter, met bestuurdersrollen in verenigingen, als administratief medewerkster en uiteindelijk manusje-van-alles. Dat laatste ligt Korbee toch overduidelijk het best. Binnen alle facetten van het dagelijkse reilen en zeilen van de club is ze actief. Ze volgt Telstar op de voet zoals geen ander „Ik heb dit seizoen twee wedstrijden gemist”, geeft ze haast verontschuldigend toe. „Rond Jong Utrecht-uit overleed mijn vriend. Cambuur-uit was ik op een, lang van te voren gepland, familieweekend.”Die gebeurtenissen daargelaten: voor Korbee moet en zal alles wijken. Ze heeft daarnaast ook nog een fulltimebaan bij Nuon als energie-adviseur. „Als ik weet wanneer Telstar uit moet spelen, plan ik mijn verlofdagen daarom heen. Als Telstar heel ver uit moet spelen neem ik een dag vrij of maak er weekendje weg van.” Korbee noemt haar club ‘een vorm van ontspanning’. Een bijzondere vorm van ontspanning: in het drukke leven van de geboren en getogen IJmuidense speelt de donkergele spoetnik een cruciale, maar toch zeker ook stressvolle rol. En dat zal het altijd blijven spelen als het aan haar ligt. Door de af en toe wat fysieke ongemakkelijkheden van Korbee, is ze niet mobiel genoeg om alleen naar alle uitwedstrijden af te reizen. De in totaal 274 kilometer naar Deventer van vandaag legt zij af onder de vleugels van RTV Noord-Holland journalist Rob Wanst. Zoals zo vaak. Regelmatig rijdt ook een familielid van Korbee haar naar een wedstrijd toe.

De grote gunfactor voor Korbee maakt dat dit allemaal voor haar wordt gedaan en geregeld. Ze wordt, door haar ontwikkelde reputatie, op handen gedragen door iedereen die Telstar liefheeft. De treffende bijnaam die ze kreeg: ‘Misses Telstar’. Ook vele bestuurders, commissieleden en supporters buiten het Rabobank IJmond Stadion die haar automatisch de hand schudden en een kopje koffie aanbieden. In Deventer is het niet anders. „Hee, daar zie ik Tanja en Eva”, zegt ze opgetogen. „Die zijn me vast niet vergeten. Toch even groeten.” Iedereen is ook oprecht blij als ze Korbee na al die tijd weer eens zien. In de speciaal geprepareerde ontvangstruimte van Go Ahead voor de media is zij de eerste die de broodjes met kaas, zalm en kip voor haar neus krijgt. Want officieel staat Misses Telstar voor iedere uitwedstrijd aangemeld als pers.Onder de naam @MissTelstar61 houdt zij de buitenwereld op, de voor Telstar zo kenmerkende, ludieke manier op de hoogte van de wedstrijden op vreemde bodem via Twitter. Haar een serieuze sportverslaggever noemen vindt ze te veel eer. „Ik heb er wel eens over nagedacht om zo’n cursus voetbaljournalistiek te volgen”, vertelt ze in de catacomben van de Adelaarshorst. „Maar ik merk dat de manier waarop ik het doe wordt gewaardeerd door iedereen. Tijdens het uitwerken van de wedstrijdverslagen blijf ik ook dichtbij mezelf.” Als je Telstar op enigerlei bekritiseert gaat dat Korbee duidelijk aan het hart en kan ze nog wel eens uit haar slof schieten. Het komt altijd uit een goed hart.

Televisie- en radioverslaggever van RTV Noord-Holland Rob Wanst bevestigt dat. Maar wanneer hij Korbee meeneemt in zijn bedrijfsauto, wordt hij ook weleens gek van het

onophoudelijke gekwek. „Ze blijft maar doorpraten de hele rit lang”, zegt Wanst. „Over alles en iedereen binnen de club weet ze wel wat en vindt ze er iets van. Ik neem haar nog steeds met alle plezier mee hoor. Daar niet van.” Voor de uitwedstrijd tegen FC Emmen op 9 april hoeft hij Korbee niet op te pikken. De rit van een kleine 200 kilometer vanuit de studio’s in Amsterdam legt hij in zijn eigen, privéauto af. Hij heeft ruim de tijd om de wedstrijd te visualiseren en zijn voorbeschouwingen van afgelopen week nog eens lang de meetlat te leggen. Wanst loopt al zo lang mee als gerespecteerd clubwatcher, dat hij genoeg tips binnenkrijgt over wie wel en niet spelen. Cadeau krijgt hij het zeker niet. „Je moet toch investeren in de relatie met de trainer. Het is natuurlijk professioneel: maar hij moet je die primeurs over de opstelling blijven gunnen. Het is lastig om de balans van kritisch blijven richting de trainer, en ook een goede verstandhouding met hem hebben te vinden.” Collega Thomas Brood lukte dat bijvoorbeeld niet bij voorganger Michel Vonk. Meerdere clashes tussen de verslaggever en eindverantwoordelijke waren het gevolg.Als Wanst en Korbee eindelijk plaats hebben genomen in de persruimte van FC Emmen, komt een ware sportjournalistieke veteraan binnenlopen. Het is Hein ten Berge van het Haarlems Dagblad. „Avond allemaal”, luidt zijn korte karakteristieke groet. Hij heeft er vandaag overduidelijk geen zin in. Dit stukje tikken is simpelweg verplichte kost voor Ten Berge. „Het wordt me af en toe wel te veel, hoor”, zucht hij. Hij doelt op de afstanden die overbrugd moeten worden voor alle uitwedstrijden. Ongelijk kan je hem absoluut niet geven. Ga maar na: de jaarlijkse tripjes naar onder meer Leeuwarden, Maastricht en Oss en omstreken komen toch ruim boven de 1000 kilometer uit. Tankkosten. Diners in van die deprimerende wegrestaurants. Het leven van een Telstar-volger betekent doorgaans ook het moeten hebben van veel tijd, geld en energie. In de Eredivisie zal dat niet anders zijn.

In de middle of nowhere rond een zeer magertjes gevulde Oude Meerdijk, pakt Telstar drie hele belangrijke punten in aanloop naar de nacompetitie. Vraag niet hoe: maar de ploeg van Snoei weet de 3-2 tegen Emmen over de streep te trekken. Knap resultaat. Dat de Witte Leeuwen op vreemde bodem een competitiewedstrijd winnend afsluiten, is namelijk allesbehalve een zekerheid deze jaargang. Uiteindelijk zal Telstar van de negentien uit gespeelde partijen uitkomen op: zes gewonnen, zeven gelijk en zes verloren. Thuis haalde het maar liefst elf punten meer. 25 om 36. Die winst in het verre Drenthe is toch wel héél belangrijk én lekker gebleken. Misschien wel cruciaal aan het einde van de competitiestreep. Ten Berge, Korbee en Wanst beseffen zich dat maar al te goed. Maar toch: een zeker twee uur durende rit terug naar huis, over onder andere de deprimerende N34 en A28, is wat hen nog te wachten staat. Nee, het fulltime moeten volgen van Telstar is niet altijd een pretje. Zo’n uit-complex helpt daar ook niet bij.

 

 

 

 

 

 

 

Fase 3: Analyse van een kort verhaal (column De Goat Nico Dijkshoorn)

Spanningsopbouw:Nico Dijkshoorn zit met een dilemma: wat moet hij van Cristiano Ronaldo vinden? Een haast psychopathische narcist of een geniale voetballer? Hij valt daarmee met de deur in huis. Dat is hetgeen hij wil ontleden in deze column. De spanning zit hem in: waar kiest Nico voor?

Personages:Ronaldo: Volgens Dijkshoorn een geniale voetballer. Dat staat buiten kijf. Maar de manier waarop hij dat probeert de etaleren is volgens hem schrijnend. Haast narcistisch dus. Hij wil koste wat het kost steeds maar weer die bevestiging krijgen van de buitenwereld. Hij móét beter zijn dan rivaal Messi. Niet alleen op het gebied van voetbal overigens.

Het zoontje van Ronaldo: Ronaldo Junior speelt volgens Dijkshoorn een belangrijke rol in de beeldvorming rond de topvoetballer. Via zijn social media-kanalen schildert hij zijn vader af als een halve God. Iedereen die hem volgt moet dat onderkennen. Nico denkt dat deze rol hem wordt opgelegd. Want het moet allemaal in het totaalplaatje van #CR7 zelf passen.

De aanhangers van Ronaldo: Dijkshoorn ontkent niet dat Ronaldo heel veel aanhangers heeft. Maar daar zit volgens hem tegelijkertijd de crux. Want dat Ronaldo veel fans heeft, weet hij zelf als geen ander. Op zijn Instagram en Facebook ziet hij de liefdesverklaringen binnendruppelen. Zij maken dat Ronaldo ook maar steeds weer die bevestiging krijgt.

Beeldspraak:'Nou ja, dat soort dingen dacht ik toen Ronaldo vrijdag magistraal over het veld dartelde. Nee, ik zeg het verkeerd. Dartelen is niet het goede woord. Marcheren. Met hoekige bewegingen. Niemand voetbalt met een rechtere rug dan Cristiano.'

'Cristiano Ronaldo, hij verscheurt mij. Vrijdag keek ik naar de WK-groepswedstrijd Portugal-Spanje en laat ik eerlijk zijn: ik hoopte op een smadelijke vernedering van Ronaldo. Hij verenigt alles in zich waar ik het schuim van om mijn mond krijg. Van ellende, helaas.'

Achterliggende gedachte:Dijkshoorn wil met zijn column de voetballiefhebbers een spiegel voorhouden: kunnen we het filmsterrengedrag van sommige topvoetballers nog wel tolereren? Het is een terugkerend thema in de verhalen van de columnist. Hij vindt (stellig) dat iedere voetbalfan niet alles voor zoete koek moet slikken.

Stijl:De slotzin van deze column vind ik heel treffend voor Dijkshoorn. 'Het is eigenlijk, als ik er goed over nadenk, niets anders dan teleurstelling. Dat het zo'n goede voetballer niet is gelukt een goed mens te worden.' In zijn columns neemt Dijkshoorn duidelijk stelling. En dat is natuurlijk iets dat schrijvers van korte verhalen niet altijd doen. Nico kan het zich veroorloven op één of andere manier.

In zijn teksten is hij af en toe keihard. Veroordelend. Maar dat maakt zijn stijl juist zo authentiek. Bij Dijkshoorn weet je wat je kan verwachten. Hij fileert Ronaldo tot op het bot. Af en toe natuurlijk de kunst van de overdrijving hanterend. Dijkshoorn is een

voorbeeldschrijver. Ik vind hem echter in de kortere verhalen (waaronder columns) veel beter tot zijn recht komen. Zo beklijfde mij hetzelfde gevoel bij de verhalenbundel 'De tranen van Kuif den Dolder'.

Bootcampweek 4: Brief aan co-redacteur Sjors Cornelissen

Beste Sjors,

Bij deze stuur ik je een brief naar aanleiding van de door jou ingeleverde versie van het boek over jeugdvoetballer ‘Benny Goedhart’. Dit stuk is onderdeel van de minor Creatief Schrijven aan de Fontys Hogeschool Journalistiek. In deze brief aan jou zal ik stapsgewijs de eerste versie, zoals door jou aangeleverd, beoordelen. Te weten, de punten: wat mij is bijgebleven uit het boek, de leeservaring en het verhaal op de drie niveaus (macro, meso en micro). Tot slot zal ik proberen je nog een oppeppende boodschap te geven.

Wat mij voornamelijk uit het boek is bijgebleven, zijn de authentieke dialogen die de hoofdpersonages met elkaar voeren. Echt uit Amsterdam-Zuidoost en de Bijlmer-omgeving. Daardoor kan je je als lezer perfect verplaatsen in het door jou geschetste milieu. De leeservaring werd, derhalve, alsof ik een scenario las van een film over een jong voetbalspelertje. Door de vele dialogen zat ik echt in de leefwereld van de hoofdpersonen. Daarnaast zeer sterke locatie-omschrijvingen.

Het thema, is zoals gezegd, heel duidelijk uiteengezet: de jonge, extreem talentvolle voetballer die op enig moment wordt overladen door complimenten en een keuze moet maken. De structuur is duidelijk en sterk uiteengezet. Op chronologische volgorde volgen we de ontwikkelingen van Goedhart: het begint met de uitnodiging van een scout, dan volgt het dilemma, etc. De bekende aspecten. Wat het verhaal en de plot vooral geloofwaardig maken is de, eerder genoemde, authenticiteit van de karakters. Dat komt met name terug in de dialogen. Ook de loop van zijn voetbalcarrière wordt realistisch weergegeven.

Op meso- en microniveau kan nog het nodige beter. De dialogen die je gebruikt zijn goed, maar het zijn er simpelweg te veel. Het bekende: show don't tell. Af en toe moet je jezelf als schrijver wegcijferen en het verhaal meer over laten aan het beschrijvende. Dat komt de spanning en opbouw ten goede. Want te veel jargon maakt alles onoverzichtelijker. Het wordt te babbelig op die manier. Trek het strak en haal weg wat weg kan.

Daarnaast moet je een duidelijke keuze maken in tijdsvorm: het is óf verleden tijd, óf tegenwoordige tijd. Of voltooid tegenwoordig of voltooid verleden. Het leest zeer onprettig als je steeds maar weer van tijd switcht. Je zou ervoor kunnen kiezen de flashbacks compleet in verleden tijd te schrijven. Daarnaast gebruik je af en toen de verkeerde interpunctie bij het laten aflopen van dialogen of alinea's. Om eerlijk te zijn: ik denk dat uiteindelijk een kwart van je boek uiteindelijk geschrapt kan worden. Maar dit zal je verhaal juist alleen maar ten goede komen.

Samenvattend: je bent goed op weg een heel spannend en pakkend verhaal te maken over die 'dekselse Goedhart'. Zoals Evert ten Napel zou zeggen. Als lezer word je ondergedompeld in zijn wonderlijke milieu. Nu ervoor zorgen dat je op meso- en microniveau het nodige aanpast.

Veel succes!

Met vriendelijke groet,

Douwe de VriesFHJ

Bootcampweek 4: Herschrijven

Bootcampweek 4 was de één na laatste bootcampweek, en stond geheel in het teken van: herschrijven. Nadat wij onze eerste versies hadden ingeleverd konden de begeleiders gaan beginnen met het eerste redigeerwerk. Er waren colleges met de thema's: 'Herschrijf het geheel' en 'Herschrijven op zinsniveau'. De bedoeling was om ons in te laten zien dat het herschrijven bestaat uit verschillende niveaus. Het was wederom een intensieve week. Maar wel weer een week waar ik heel veel aan heb gehad. Het liet mij doen beseffen hoe belangrijk gedegen herschrijven is. Op verschillende niveaus.

Een duidelijk statement dat werd gemaakt op de eerste dag: herschrijven is echt iets anders dan redigeren. Redigeren hoort bij het eindredactiewerk. Herschrijven is het vrij drastisch wijzigen van je eerste opgestelde teksten. Veranderen van zinsvolgorde. Nieuwe woorden gebruiken. Zaken toevoegen of juist weglaten. Een mooie uitspraak op de eerste dag van het college:

"Rewriting is the essence of writing well: it's where the game is won or lost. That idea is hard to accept. We all have an emotional equity in our first draft; we can't believe that it wasn't born perfect. But the odds are close to 100 percent that it wasn't." (William Zensser)

Herschrijven gaat voornamelijk over: thema, taalgebruik, personages, structuur, intentie, continuïteit en gelaagdheid. In die volgorde. Toen ik mijn eigen eerste teksten nog eens grondig langs de meetlat legde, kwam ik tot de conclusie dat hier nog het nodige aan schortte. Op sommige vlaken dan. Met name op het gebied van structuur en gelaagdheid. Dit was hetgeen dat mij opviel, maar een belangrijk onderdeel van deze week was het 'laten loslaten en afstand nemen' van mijn eigen tekst. Dit deed ik door mijn verhaal een week te laten liggen, de tekst nog eens hardop voor te lezen voor mijzelf en anderen er naar te laten kijken. Met name die second opinions. Daar heb ik echt veel aan gehad.

Aan het einde van het eerste college kregen we een handleiding herschrijven. Of beter gezegd: een checklist herschrijven. En ook hier kwamen weer de drie niveaus om de hoek kijken: macro (structuur, thema etc.), meso (scene, alinea etc.) en micro (zinsniveau). Ik moet zeggen dat het best veel zaken waren waar je rekening mee moest houden, en het op die manier ook wat onoverzichtelijk werd. Maar het heeft mij wel degelijk geholpen om het verhaal op een goede manier te polijsten. Je gaat namelijk heel intensief en gedetailleerd te werk.

Fase 2: Eerste versie van het boek

Proloog „Jij denkt te negatief”, zegt hij terwijl hij met zijn pen op tafel tikt. „Het glas is al-tijd halfvól bij mij. ‘Ja maar’, ‘wat als’ en ‘hoezo’ zijn zinnetjes die echt niet meer in het nieuwe klimaat passen.” Niemand die met zijn ‘tengels’ aan het recent geformuleerde plan van de kersverse trainer moet komen. Mike Snoei strijkt zijn felgroene Telstartrainingspak nog maar eens recht en legt al zijn voetbalschrijfgerei op haast alfabetische volgorde. Hij wil duidelijk de persoonlijke belichaming van het, door hem dus zo heilig verklaarde, Topsportklimaat zijn. Weinig aanhangers die nog hadden verwacht dat deze term over de tong van hun oefenmeester zou rollen.

Velen, waaronder zeker hij zelf, hadden daarnaast niet aan zien komen dat het voetbaldier zijn stappen uiteindelijk toch op het gras van Sportpark Schoonenberg zou zetten. Al bij de entree van het Rabobank IJmond Stadion voel je namelijk dat Telstar het bestaan van een professionele sportorganisatie niet altijd even zwaar en serieus neemt. Het IJmuidense cynisme druipt er vaak van af. Daarnaast blikt de club liever terug op het roemruchte verleden met middenmoter Eredivisiespelers als ‘Fransie Pitbull’ van Essen en ‘Fredje Kuitenbijter’ Bischot. De Rotterdammer Snoei moet er niets van weten. Na de 5-1 oorwassing tegen Cambuur in april vorig jaar, ziet hij zichzelf niet zo snel meer achter het meest gewilde bureau van de Minister van Houtenlaan zitten. In de trein terug naar huis belt hij naar de clubleiding met een korte, maar duidelijke boodschap: ‘dit gaat hem niet worden’. „Ik ben echt een trainer die verschrikkelijk slecht tegen zijn verlies kan”, zegt hij nog maar weer eens met een strak en streng gezicht. „Ik heb gezegd dat het alleen maar een heel ongelukkig huwelijk zou worden. De club stond er op vrijwel alle vlakken heel moeilijk voor: het afgelopen jaar zestiende geëindigd. Ook de jaren daarvoor regelmatig onderaan gebungeld.”

 

Samen met voetbalvriend en secondant Piet Buter krijgt hij de mogelijkheid om een geheel nieuwe selectie samen te stellen. Het wordt een al met al merkwaardig gezelschap. Het Vreemdelingenlegioen van Mike moet voor het eerst sinds oktober 2008 weer een prijs naar Velsen zien te krijgen.Een trainer die altijd het uiterste zal gaan vragen en vergen. Het winnen begint voor Snoei al op maandagochtend. Zegevieren is het enige, maar dan ook echt het enige, dat onder hem telt. „Iedereen moet er álles aan doen om te winnen”, zegt hij. „Het vrijblijvende van: ‘ach, de volgende keer beter’, zo’n cultuur, daar ben ik gewoon ongeschikt voor.” Hij refereert aan zijn perioden bij de twee grootste clubs uit Rotterdam. Als bij Sparta of Feyenoord op een lullige manier net werd gelijkgespeeld of verloren, was het publiek soms wekenlang teleurgesteld en ontevreden.

De gelaatsuitdrukking van Snoei lijkt op ‘5 voor 12’ te staan, als hij op een quasi-agressieve manier de voorbereiding op het seizoen 2017-2018 doorneemt. Bij iedere kanttekening op zijn nieuwe project voelt hij zich aangevallen. Zo was hij ook als speler: in de verdediging en bij tijd en wijlen grove charges begaand. Nu zijn het verbaal grove charges. Geïrriteerd neemt hij het huidige voetballeven- en bestaan door. Hij voelt zich nu nog als een olifant die door de cultkast van Telstar doordendert.Het is dan ook maar goed dat er een vrijwel volledig nieuwe groep voor het voetbaldier zijn neus staat. Want met spelers als Bryan Ottenhoff, Naoyuki Yamazaki en Norair Aslanyan zou de oorlog niet worden gewonnen. Het recente verleden, concreet het seizoen 2016-2017, lijkt

zonder moeite in de prullenbak te kunnen worden ‘gesodemieterd’. Om in Snoei-termen te spreken. De Rotterdammer is de kapitein op het nieuwe Velsense schip. Niemand die verbaasd op zou kijken als hij ook daadwerkelijk het Noordzeekanaal trotseert. „De ‘over mijn lijk’-mentaliteit moet terug.” Met name dat laatste zinnetje blijft hangen.

Ondertussen struint aanvoerder Frank Korpershoek door het spelershome. De manier waarop hij zichzelf presenteert en je zijn verschijning beoordeelt, contrasteert nogal met die van zijn trainer. Veel losser. Rustiger vooral. In alweer zijn twaalfde seizoen zal hij tot de magische Club van 300 gaan behoren. Misschien dat hij maatje en huidig assistent-coach Anthony Correia, met zijn 355 officiële wedstrijden, zelfs kan passeren bij een langer verblijf in Velsen.„Ik voel dit seizoen een verandering aankomen”, zegt de Heemstedenaar. Wat is er anders aan dan bijvoorbeeld het jaar hiervoor?  „Ik denk dat de vorige trainer, Michel Vonk, ook wel een een ‘over mijn lijk’-mentaliteit had. Maar deze groep is daar, in mijn ogen, veel meer geschikt voor.” Als hij nog eens aan zijn perfect opgeschoren baardje plukt zegt hij dat het ook ‘geen zin’ heeft terug te kijken. „Dit zijn de jongens en trainers waarmee we het gaan doen, en daar voel ik me heel goed bij.” Als je iemand zijn ‘goede gevoel’ blindelings kan vertrouwen, is het dat van Korpershoek wel. Ieder jaar was de grote vraag: verlengt ‘ie wel of verlengt ‘ie niet, maar niemand die een Telstar-team zonder de inmiddels gearriveerde vedette kan voorstellen. Frank niet in het maagdelijk wit van toch ook ‘zijn’ cluppie: het is eigenlijk ondenkbaar. Hij zal hoe dan ook beseffen dat dit zijn misschien wel allerlaatste kans is op een prijs.

Hoofdstuk 1: Het magische 1963 Fusie. Een fusie is, in de sociaalwetenschappelijke betekenis van het woord, het samengaan van twee voorheen zelfstandige economische of sociale eenheden. Dit kunnen bedrijven zijn, maar ook verenigingen. Zo luidt de officiële definitie volgens de Dikke van Dale. In juli 1963 zagen VSV en Stormvogels zich genoodzaakt om zo’n samenwerking aan te gaan. De twee noodlijdende clubs vonden elkaar in de strijd om betaald voetbal te kunnen blijven spelen. Een decenniaoude rivaliteit bestond er tussen de twee verenigingen uit Kennemerland. Over de bekende schaduw moest worden heengestapt. De geboorte van de enige Velsense profclub kwam na een uiteindelijk overtuigende stemming. Stormvogels: 145 stemmen vóór, 1 tegen. VSV: 107 stemmen vóór, 32 tegen, 2 onthoudingen. Telstar 1963 N.V. was officieel geboren.In die Eerste Divisie speelde het nog tegen clubs als Sittardia, De Volenwijckers en Fortuna Vlaardingen. De topscorer van het eerste seizoen ooit werd Jan Allart met 11 doelpunten. De club met het maagdelijk witte shirt had als logo een spoetnik met negen voelsprieten, de fakkel van de vurige passie, het geboortejaar 1963 en de kleuren van beide ‘ouders’, blauw en rood, van Stormvogels en VSV. Telstar (ook verwijzend naar een Amerikaanse communicatiesatelliet) werd meteen een gevestigde naam in het Nederlandse voetbal. Een op de automatische piloot functionerende machine; zo kon je de ploeg nog het beste beschrijven. Trainers Toon van den Ende en Jack Mansell hadden daar het fundament voor gelegd. Heel veel hoefden hun opvolgers niet meer te veranderen aan de geschapen teams. In het seizoen 1963-1964 promoveerde Telstar direct naar de Eredivisie. Het baarde uiteraard opzien: de nieuwbakken Witte Leeuwen bereikten meteen de tweede plek in de Eerste Divisie. Andersom had niemand in het huidige tijdsgewricht kunnen denken dat Telstar, één jaar na te zijn opgericht, veertien seizoenen onafgebroken op het hoogste niveau van Nederland zou spelen. Talenten van de grote Noord-Hollandse broers Ajax en AZ wisten hun weg naar Schoonenberg wel te vinden. Onder meer Louis van Gaal speelde in het seizoen 1977-1978 in Velsen-Zuid. De club fungeerde andersom als kweekvijver. Denk bijvoorbeeld aan de

voortgebrachte topspits Ruud Geels en de extraverte keeper Heinz ‘Kroket’ Stuy. Zij maakten later furore in Amsterdam bij Ajax en uiteindelijk in het Nederlands Elftal.

Een onvergetelijk hoogtepunt in de beginjaren was het spelen van Europees voetbal. In de soort van voorloper van de UEFA Cup, de Intertoto Cup, vonden er wedstrijden in de zomerstop plaats om de voetballeegte op te vullen. Telstar speelde in de poulewedstrijden tegen het Poolse Zagłębie Sosnowiec, het Oostenrijkse Sturm Graz en het Deense Holbæk B&I. Met name de wedstrijd in Graz was een memorabele. Na een spijkerhard duel, met een bijzondere rode kaart voor aanvaller Cees van Kooten, moesten de Witte Leeuwen onder politiebegeleiding het stadion verlaten. Supporters van de fanatieke Oostenrijkse aanhang stonden de ploeg op te wachten bij de kleedkamer. Het zijn van die anekdotes die nog steeds een prominente rol vervullen in de clubannalen. Uiteindelijk bleek de derde plek in de groep het maximaal haalbare voor de Witte Leeuwen.Een verval in de eerste prille jaren van Sportclub Telstar kon niet uitblijven. Van keurige middenmoot (en zelfs subtop) eindklasseringen in de Eredivisie en het spelen van Intertoto Cup voetbal, werd vanaf 1978 de negatieve spiraal ingezet. Het ‘gedoemde’ elftal dat de Witte Leeuwen voor eens en voor altijd naar het tweede betaald voetbal niveau in Nederland deed afglijden, was niet eens zo slecht. Denk aan Mister Telstar Fred Bischot, kuitenbijtertje Louis van Gaal en het Amsterdamse spitstalent Eddy Kraal. Het was daarnaast de eerste klus van de veelal geruchtmakende Roemeen Mircea Petescu als hoofdtrainer. Een wellicht te snel genomen besluit van voorzitter Ton Zwikstra, om de latere bewindsman van onder meer Sparta Rotterdam en Go Ahead Eagles al zo vroeg in zijn carrière naar Velsen te halen.

De centrale verdediger Henk Medik scoorde het laatste Eredivisiedoelpunt ooit voor Telstar. Tegen FC Volendam bezorgde hij zijn ploeg op 27 maart 1978 de pas derde overwinning van het seizoen. De Witte Leeuwen waren al lang en breed gedegradeerd. Voor de Edammer was het nog een goal met een bijzonder randje. Op het moment dat hij het leer achter Frans Hoek schoot, besefte hij dat het toch tegen zijn plaatselijke grote broer was. Voor een item bij Noord-Holland Sport reconstrueerde hij de treffer op minutieuze wijze. Als een echte ‘Iniesta van de Lage Landen’ zou hij voor het laatste wapenfeit op het hoogste niveau hebben gezorgd.Het kwam wel weer goed met Telstar. Die maffe ploeg. Even een pas op de plaats maken, maar na herstelwerkzaamheden zou het opnieuw een degelijke plek in de subtop van het Nederlandse voetbal heroveren. Dat viel zwaar tegen. Langzaam maar zeker begon de sport, het spelletje, steeds meer naar de achtergrond te verdwijnen. De echt rauwe haven- en viscultuur maakte langzaam maar zeker plaats voor hetgeen op het veld gebeurde. Een ontwikkeling die voor een ware tweespalt binnen de vereniging zorgde. In de jaren tachtig en negentig kreeg Telstar dan ook definitief het predicaat ‘Cultclub’ opgeplakt. Maar ook een ‘Cultclub’ zal, hoe dan ook, toch moeten zien te overleven in de jungle die het betaalde voetbal heet. Telstar moest zichzelf opnieuw uitvinden. Met vallen en opstaan.

Hoofdstuk 2: De krochten van het betaalde voetbal Het seizoen 1978-1979: Telstar moest van vooraf aan beginnen in de Eerste Divisie. Met een redelijk intact gebleven team werd het jaar teleurstellend afgesloten. Slechts tiende. De ploeg mocht wel deelnemen aan de nacompetitie. Daarin was het echter kansloos in een poule met Willem II, FSC en FC Groningen.De over het algemeen economisch zware tijden in de jaren tachtig hadden ook zijn weerslag op de Witte Leeuwen. Ploegen met spelers als Ton Kamphues, Henk ten Cate en André Wetzel wisten niet terug te keren naar de Eredivisie. De bezoekersaantallen liepen terug en Telstar leefde niet meer onder de mensen. Een boost uit onverwachte hoek was nodig. Ajax

zag in Telstar de ideale club, ook nog eens in de nabije omgeving, om een samenwerkingsverband mee aan te gaan. Beide verenigingen moesten gaan profiteren van de (toen nog) unieke coöperatie. Sportief succes leverde het wederom niet op. Maar financieel-bestuurlijk gezien gaf het de Witte Leeuwen wel degelijk een zet in de goede richting. Ten tijde van het ‘Ajax-pact’ werd ‘De Vrienden Van’ opgericht: een groep ondernemers uit de IJmond die de schouders onder Telstar wilde zetten. En dat allemaal om de allure die Ajax met zich meebracht. In augustus 1988 werd het samenwerkingsverband in de anonimiteit beëindigd.

Op volledig eigen benen moesten de Witte Leeuwen het nieuwe decennium ingaan. In de jaren negentig begon Telstar bekend te staan als de club van de exotische verrassingen: onder andere de Goddelijke Kanarie José Reinaldo kwam naar Velsen-Zuid. Echt bijdragen aan betere resultaten deden de Brazilianen, Polen, Hongaren, Ivoorkustianen, Finnen, Japanners en Amerikanen niet. Het waren slechts schamele lichtpuntjes in de krochten van het betaalde voetbal. Zo eindigde de ploeg van trainer Niels Overweg sinds jaren op de allerlaatste plek van de Eerste Divisie. Zelfs all-time clubtopscorer en publiekslieveling Sander Oostrom kon daar geen verandering in brengen.Een keerpunt in de ‘Dark Ages’ was de komst van Simon Kistenmaker. Een trainer met bijnamen als ‘De Man van Staal’ en simpelweg ‘De Kist’. Stille man. IJzeren discipline. Garant voor vecht- en spektakelvoetbal. Maar daarnaast ook zijn naam waargemaakt in het voetbalwereldje. Schoonenberg moest onder zijn leiding opnieuw de voetbaltempel van de IJmond worden. En dat lukte zonder meer. In zijn eerste seizoen, 1993-1994, eindigde Telstar op een knappe vijfde plek en mocht het de nacompetitie in. Op een haar na werd de Eredivisie gemist. Kistenmaker werd door spelers en publiek op handen gedragen. Maar vrijwel constant lag hij overhoop met het bestuur. Tot droefenis van velen werd Kistenmaker na twee seizoenen de laan uitgestuurd. Onder zijn opvolgers Cor Pot, Harry van den Ham en Henny Lee werd het rechterrijtje weer eerder regel dan uitzondering.

Na opnieuw een laatste plek in de Toto Divisie (naamswijziging vond plaats in 1997), vond het nieuwe bestuur in 1999 dat de maat vol was. Kistenmaker werd voor een tweede termijn naar Velsen-Zuid gehaald. Niet alleen sportief ondervond Telstar een transformatie, maar ook op bestuurlijk niveau veranderde er wederom het nodige. De KNVB eiste dat iedere BVO een eigen jeugdopleiding zou krijgen. In die periode was dat voor Telstar te duur. Het was weer aangewezen op Stormvogels. Het werd, veertig jaar na dato, opnieuw een huwelijk met de nodige complicaties. Grootste boosdoener in dit geval was voorzitter Anton van Kooten: hij kreeg een groot conflict met de populaire commercieel directeur Steef Hammerstein.Deelname aan de nacompetitie van het seizoen 2000-2001 daargelaten, was Stormvogels Telstar op sterven na dood. Kistenmaker vertrok wederom, het stadion kon nog het beste worden omschreven als een spookhuis en ook financieel ging het bijna faliekant mis. Zelfs zo erg dat er op een gegeven moment sprake was van een fusie met de gezworen aartsrivaal: H.F.C. Haarlem. Het in 2007 opgestelde ‘Witte Leeuwenplan’ maakte dat dit uiteindelijk toch niet uitgevoerd hoefde te worden. Waar Haarlem niet vooruit wilde kijken en bleef hangen in de rijke historie, moderniseerde Telstar in de vorm van een nieuwe hoofdtribune en samenwerkingsverbanden met economische reuzen Corus en Tata Steel. Daarnaast werd de fusie met Stormvogels gestopt.

Iedereen had bewondering voor de manier waarop Telstar de economisch barre tijden opnieuw had overleefd. In januari 2010 was Haarlem aan de beurt gekomen om op te houden met bestaan. Sportief gezien hield het opnieuw allemaal niet over. Onder trainers Jan Poortvliet en Edward Metgod werd in 2005 en 2009 nog de nacompetitie gehaald. Ook alleen

maar tijdens die wedstrijden begon het voetbal van de Witte Leeuwen te leven in Velsen en omstreken.Telstar werd een karikatuur van zichzelf. Lachen met je maten bij de Brigata Velisena. Of een nat broodje met XXL Frikandel halen. Als profvoetballer viel er ook weinig eer te behalen. De selecties waren bij elkaar geraapte zooitjes. Met Cultvoorzitter Pieter de Waard was het altijd lachen. Een voetbalclub in de marge zou Telstar de komende jaren blijven. Rustig en bovenal veilig voortkabbelend. Weinig ambitievol. Geen torenhoge of niet waar te maken doelstellingen. Ze wel uitspreken: maar niet daadwerkelijk uitvoeren. Toen werd het de zomer van 2017.

Hoofdstuk 3: ‘Welke rit?’De Tolsduinerlaan. Onder de rook van Sportpark Schoonenberg huist amateurvereniging V.V. IJmuiden. In de kantine, die in niets aan professioneel en/of betaald voetbal doet denken, neemt het regionale icoon Anthony Correia plaats achter de tafel. Deze zomer heeft de Surinamer, die in de top drie staat van meest gespeelde wedstrijden voor Telstar, voor het tweede jaar op rij de taak van hoofdtrainer van V.V. IJmuiden op zich genomen. Op een haar na wist hij vorig seizoen niet de nacompetitie voor promotie te behalen. Het toch succesvolle eerste seizoen combineerde hij met een cursus van de KNVB: de UEFA A/TC1. „Het werd wel veel man”, lacht Antho op een ietwat overdreven, positieve manier. „Voor mij was het een groot voordeel dat IJmuiden op de zaterdag speelde. Ik kon het op die manier mooi combineren met andere belangrijke activiteiten in mijn leven. Zoals mijn gezin. Nadat ik daar stopte als speler kwam er veel op me af: een baan, cursusmogelijkheden, et cetera.”Even leek er zelfs een maatschappelijke carrière voor hem in te zitten. Want zelf voetballen was hij voor een tijd goed zat. Hij werd bedrijfsleider bij de Vuurlinie en vervulde daar ook rollen in de accountancy. Het bod van V.V. IJmuiden deed hem echter ouderwets ‘kriebelen’ in de zomer van 2016. Juist Correia is de aangewezen persoon om één van de amateurvlaggenschippen in de regio te leiden. Hij als geen ander weet hoe de mentaliteit in elkaar steekt en het perfecte team van lokale talenten samengesteld kan worden. Hij geniet van het kleine wereldje, waarin iedereen elkaar kent en het er onderling vriendelijk aan toegaat. Buiten het veld tenminste. „Tijdens die 90 minuten moet je er de hele tijd keihard bovenop zitten en alles geven.”

Anthony Correia werd geboren op 2 mei 1982 in Paramaribo. Toen hij met zijn familie naar Nederland was gekomen, begon hij in de jongste jeugd te voetballen bij Onze Gezellen en RKVV Velsen. Op 30 september 2001 brak een bijzonder moment aan voor de geïmporteerde inwoner van de IJmond. Hij maakte zijn debuut voor Telstar in de uitwedstrijd tegen FC Volendam (2-0 verlies). In de jaren die volgden werd Antho steeds meer een speler voor en van het publiek in Velsen-Zuid. Zo’n beetje alles maakte hij mee: van de tragische dood van goede collega en medespeler Luciano van den Berg, tot winst van de periodetitel in oktober 2008. Telstar leek voor Correia gemaakt en andersom. Als geen ander begreep hij het zwarte gal en cynisme dat als een olievlek over de club werd uitgesmeerd. Een terugkeer naar het ‘heilige gras’ van Sportpark Schoonenberg kon niet uitblijven.En daar zit hij dan: tijdens de thuisouverture van Telstar tegen MVV Maastricht op 25 augustus 2017. Het assistentengilde wordt gecompleteerd door keeperstrainer Cor Varkevisser en huidig DEM-hoofdcoach Arvid Smit, ook mensen waarmee hij veel heeft meegemaakt in zijn voetballeven. De eerste balomwentelingen tegen de Limburgers laten al een beetje de handtekening van de Surinamer zien. Gevochten wordt voor iedere centimeter: geen enkel moment kan worden verzaakt. „In de spelopvatting van de amateurteams zie je ook het karakter van onze regio terug: keihard werken”, zei hij begin deze maand nog in de stoffige voetbalkantine van V.V. IJmuiden. „Dat heeft de voetbalstreek ver gebracht.”

Het amateurvoetbal in Velsen en Telstar hebben altijd een nauwe band met elkaar gehad. Met de eerste teams van RKVV, Stormvogels, V.V. IJmuiden, VSV en SVIJ zijn de lijntjes kort. Regelmatig komen beloftevolle talenten op stage bij het betaalde voetbalbolwerk en krijgen soms zelfs een contract aangeboden. De jaren hiervoor had de N.V. Telstar ook alles weg van een amateurvereniging. Omkleden werd gedaan bij de uitgewoonde kleedkamers van de buren. De tribunes deden nog het meest denken aan een bij elkaar gehakte houtstapel. De urinoirs, voor zover je ze zo kon noemen, werden bezaaid met steeds groter wordend onkruid. Niemand die er iets aan deed. Het was cult; maar serieus en strak kon de organisatie natuurlijk niet worden genoemd. Het leverde vaak hilarische, als even hachelijke situaties op.Een boete en vrijwel zekere puntenaftrek leek nabij toen een lichtmast uitviel tijdens de thuiswedstrijd tegen VVV Venlo. Het voorjaar van 2009. Nuon storingsmonteur Gerrit de Rijk zag direct wat er mis was, en kon met zijn meegenomen schroevendraaier de boel repareren. De kapotte tijdklok in één van de schakelaars moest voor een uur lang ingedrukt worden gehouden. De Rijk kon letterlijk geen poot verroeren in het snikhete en kleine schakelhok. De directie deed de rest van het seizoen niets aan het probleem. Telstar gokt en verliest meestal.

Correia heeft het zelf allemaal ondervonden: te laat aangekomen spelersbussen, geen of steenkoud water uit de kraan, te weinig vissersmandjes om de score bij te houden, een kapotte lijntrekker. Bij zijn authentieke persoonlijkheid hoort ook een authentieke club als Telstar. Maar in de hoedanigheid van assistent-trainer hoeft het allemaal niet meer zo nodig. „In mijn tijd als speler was het bij Telstar ook allemaal heel down to earth. Maar tijdens die negentig minuten: ‘kop d’r af’.” Het vrijblijvende karakter kan zeker standhouden, maar binnen het topvoetbal wordt ook het kaf van het koren gescheiden. Dat is de voornaamste boodschap van de nieuwbakken assistent richting de selectie. Hij kan er als geen ander over meepraten.Na vier gelijke spelen op rij boekt Telstar op 15 september de eerste overwinning: thuis tegen FC Den Bosch lijkt een puntje opnieuw het maximaal haalbare, maar de Amerikaanse Serviër Andrija Novakovich (overgekomen van het Reading van Jaap Stam) bewijst eindelijk zijn waarde door een dubieuze strafschop te benutten. 3-2. Langs de kant houdt Correia zich veelal gedeisd. Er is een wisselwerking tussen hoofdtrainer Snoei enerzijds en de assistenten en overige aanhang anderzijds. Antho, Varkevisser en Smit vormen een eigen eilandje in de dug-out. Ze overleggen in triovorm. De uitkomst wordt doorgeseind aan Snoei. De eindverantwoordelijke en zijn secondanten lijken de verhoudingen minutieus te hebben afgesproken. Af en toe zie je aan Correia dat hij op wil staan en de manschappen naar voren, of juist naar achteren, wil schreeuwen. Zoals hij dat nu wekelijks zelf bij V.V. IJmuiden doet. Hij, Varkevisser en Smit mogen sporadisch een speler aanwijzingen geven of een tactische kanttekening plaatsen aan de zijlijn.

Snoei houdt alle touwtjes strak in handen. Zo ook tijdens het voor de voetbaltrainers verplichte nummer na afloop: de persconferentie. Alleen híj bepaalt met wie hij spreekt en voor hoe lang. Het levert een voordeel op voor Correia en zijn medeassistenten. Zij hoeven daar niet aan deel te nemen en kunnen ‘biertjes gaan happen’ in Paviljoen West. De normaal chique aandoende vleugel van het Rabobank IJmond Stadion verandert voor even in een bruin café. Het zou ook kunnen doorgaan voor de kantine van V.V. IJmuiden. Een zanger met de allure en het postuur van Peter Beense staat klaar om de inhakers van René Froger en André Hazes tot de hossende familieleden van spelers, bestuurders en andere hoge piefen te brengen. Hier verandert Telstar weer in een cultmachine.Het zo gehate woord, dat Mike Snoei niet meer wil horen. Streng kijkt hij onder de rook van het feestgehos naar de lokale verslaggever. „Deze eerste overwinning is natuurlijk mooi. Maar het zet de serie gelijke spelen in een ander perspectief: wat betekenen die puntenverliezen aan

het einde van de rit? Wat zouden ze kunnen gaan betekenen?” Het gezicht van Snoei verandert van lichtelijk geïrriteerd naar de door iedereen zo gevreesde ‘5 voor 12’-blik. „Rit? Welke rit? Stel je vragen eens concreet. We hebben het nog steeds over Telstar, hé. Die gelijke spelen waren ook stuk voor stuk schitterende gevechten. Voor hetzelfde geld pakken we hier ook slechts een punt. Verliezen? Nee, dat zat er niet in vandaag.” Het lichte gebulder wordt allang niet meer gehoord door Correia en zijn collega’s van de staf. Zij zingen voor de zoveelste keer de teksten van De Vlieger in vol ornaat mee. Nagenietend van de 3-2 overwinning tegen Den Bosch.

Hoofdstuk 4: #dietentmoetvol Telstar-onwaardig. Dat is een lastig te definiëren begrip gebleken dit seizoen. Want wat is er onwaardig aan een prestatie van een club die winnen niet altijd op de eerste plaats had staan? Vóór het knappe gelijkspel bij de beloften van Ajax, was er een waar echec bij de amateurs van VVSB. In Noordwijkerhout lijden de Witte Leeuwen een onbegrijpelijke 4-1 bekernederlaag. „Ik heb deze slappe instelling nog niet gezien in mijn tijd bij Telstar”, liet Snoei weten onder een waterig septemberzonnetje. „Ik verwacht een reactie van de ploeg. Iedereen moet er van doordrongen zijn dat het nog altijd kei- en keihard werken blijft voor ons.” De gewenste reactie volgde dus tegen Ajax 2. Voor de zoveelste keer dit seizoen sleepte keeper Rody de Boer het resultaat uit het vuur.De pas 20-jarige doelman straalt pure rust uit en is dus -nagenoeg- onpasseerbaar gebleken. Met name de hattrickredding die hij verrichtte thuis tegen FC Oss was een absoluut hoogtepunt in zijn nog prille Telstar carrière. Richard van der Venne, Rick van den Herik en Erik Quekel faalden drie keer van dichtbij: oog-in-oog met de talentvolle keeper. De geboren en getogen Hagenaar kwam via Forum Sport terecht bij zijn gedroomde cluppie. Hij trad in de voetsporen van vader Leo de Boer, die eind jaren tachtig tot een handvol optredens kwam bij het eerste van ADO. Rody zat van 2014 tot 2017 steeds bij de Haagse selectie, maar moest tevergeefs zijn kansen afwachten.

Afgelopen zomer ziet hij samen met Nederlandse cultheld Melvin Platje, Marokkaanse ras-voetballer Mohamed Hamdaoui en Portugese Luxemburger Gerson Rodrigues zijn kans schoon om bij Telstar het voetballeven nieuw leven in te blazen. Het wordt door het viertal met beide handen aangegrepen. Ze zijn vanaf de prille start van dit seizoen naar elkaar toegegroeid en komen tot dezelfde conclusie: deze combinatie staat ergens symbool voor. Symbool voor het nieuwe Telstar van Mike Snoei.„Ik vertaal het wel effe”, zegt Melvin Platje aan het begin van het gesprek. Gerson Rodrigues kijkt verbaasd op: wat bedoel je? „I will translate it for you, Gerson”, zegt hij kauwend op zijn Mentos. De Luxemburgs international, die door zijn bijna-doelpunt tegen Frankrijk even wereldnieuws werd, begrijpt het nu. Platje glimlacht naar hem: goed zo, knul. Hier ze je de spitsvondigheid van de cultheld, die voetbalminnend Nederland in het najaar van 2008 in de armen sloot toen hij bij het gedegradeerde FC Volendam pinch-hitter was. In 2011 verliet hij het Kras Stadion om weer op het hoogste niveau in Nederland te kunnen spelen bij NEC Nijmegen. Daarna volgden buitenlandse avonturen bij Neftçi Bakoe, Kalmar FF, Stade Brestois, Hansa Rostock en Lommel United. „Met Engels kom je bij die clubs heel ver”, vertelt hij. „Voetbal heeft inderdaad een universele taal. De belangrijkste termen begrijp je snel. Alleen in Frankrijk niet: daar bleven ze gewoon de hele tijd Frans lullen die trainers. Ik begreep er geen hout van, niks werd voor me vertaald.” De Boer en Hamdaoui beginnen hardop te lachen. Rodrigues snapt het weer niet.

Van Platje, met zijn Eredivisie-ervaring, zou je niet meteen denken dat Telstar zijn eerste keuze was. „Maar heel veel andere aanbiedingen kreeg ik niet hoor”, bekent hij. „Ik heb een

goed gesprek met de trainer gehad en het paste allemaal in het totaalplaatje. Mijn huis in Blaricum is op rijafstand, ik ben dichtbij m’n gezin en ik word hier geaccepteerd door de supporters. Zin in opnieuw een buitenlands avontuur had ik niet.” Ook talenten Hamdaoui, overgekomen van Go Ahead, en De Boer zien Telstar zeker niet als een stap terug. „Het is een stap terug als je van de Eredivisie naar de Jupiler League zou gaan”, zegt Hamdaoui. „Maar als je naar onze situaties kijkt, hebben we stuk voor stuk een promotie gemaakt. Ik zelf hoopte veel Eredivisie-ervaring op te doen bij Go Ahead, dat is helaas niet gelukt. Nu kan ik elke week weer laten zien wat ik waard ben. Spelritme is cruciaal voor mij.”De 19-jarige Rody de Boer kon vorig jaar bij ADO Den Haag opnieuw verlengen. Hij zat dicht tegen het eerste elftal aan, maar zou weer tweede of derde keeper worden. „Hier werd mij beloofd dat de kans op speelminuten groot zou zijn, als ik ‘gewoon mijn ding zou doen’.” ‘Gewoon zijn ding doen’ leverde De Boer een meer dan terechte basisplaats op. Zijn concurrenten Maarten List, Sven van der Maaten en Wesley Zonneveld zullen er dit seizoen waarschijnlijk niet aan te pas gaan komen.

Rodrigues is zo’n exotische verrassing van Telstar, die hoogstwaarschijnlijk goed uit gaat pakken. Op 9 juni 2017 speelde hij in De Kuip nog tegen wereldspelers Sneijder en Robben. Het WK-kwalificatieduel ging met 5-0 verloren. Zoals verwacht kon worden een dikke nederlaag: want dat lijden voetbaldwergen tegen toplanden. Een mini voetbalsprookje voltrok zich drie maanden later in Toulouse. Het grote Frankrijk werd op miraculeuze wijze op 0-0 gehouden. Een geweldige stunt, maar het wonder had nóg groter kunnen zijn. De flamboyante Rodrigues werd in de 78e minuut gelanceerd, trok een indrukwekkende sprint richting doelman Lloris en zag zijn schot vervolgens op de paal belanden. Sierd de Vos schreeuwde namens Ziggo Sport: „Telstar heeft hun eigen Kylian Mbappé. Ajax zit te slapen, IJmuiden ligt op twintig kilometer. Als ze hem verkopen hebben ze 200 miljoen in de knip.”Eenmaal terug in Nederland wisten de nationale sportmedia de in Pragal geboren aanvaller te vinden. Cameraploegen van FOX Sports stelden hem de voor de hand liggende vraag: gaat zo’n huzarenstukje zich ook voltrekken tegen Zweden? „Ik zal er alles aan doen om tegen hun wél te scoren”, knipoogde hij naar de verslaggever. Rodrigues is Nederlands laatste sprankje hoop richting Rusland. In het Groothertogdom begon hij met voetballen op het tweede niveau, de Éirepromotioun. Bij Swift Hesperange kwam hij tot 13 duels waarin hij één keer scoorde. Mike Snoei pikte de vleugelspeler op uit de Nationaldivisioun, bij Fola Esch. Wat bracht hem van Esch-sur-Alzette naar Velsen-Zuid? „Ik heb ambities en de club heeft die ook”, vertelt hij. „Voor mij als buitenlander was Telstar natuurlijk helemaal onbekend. Ik vind vooral de ambiance hier perfect. Natuurlijk wil ik uiteindelijk in een grotere competitie spelen. Dat is nu nog niet aan de orde: dit jaar wil ik me bewijzen.”

De Zuid-Europese tongval van Rodrigues zorgt voor wat gegrinnik bij zijn teamgenoten. De vraag dringt zich op: hoe vindt communicatie in de rust plaats tegenover de buitenlandse spelers? „Mike doet zijn verhaal eerst in het Nederlands”, vertelt Platje. „Vervolgens gaan twee assistenten met de jongens zitten en vertellen het in het Engels. Volgens mij werkt dat prima.” Hamdaoui zegt ‘niet anders gewend te zijn’ dan met veel buitenlanders te voetballen. „Ik vind het mooi dat het zo multicultureel is. Het is ook een beetje een afspiegeling van deze regio.”De extra media-aandacht vindt het viertal alleen maar fijn, niet storend of op andere wijze vervelend. „Het is toch alleen maar mooi dat Mo een hattrick maakt, Gerson schittert tegen Frankrijk en Rody drie wereldreddingen verricht tegen Oss”, zegt Platje. „En jij een rode kaart pakt tegen Eindhoven”, antwoordt Hamdaoui. Het Nederlandssprekende drietal barst nu in lachen uit. Rodrigues doet dit keer geen moeite om het te kunnen begrijpen. „Maar serieus:

daar zijn wij ook alleen maar blij mee”, zegt Hamdaoui. „Het zorgt ervoor dat Telstar weer gaat leven hier. Hoe meer publiek, hoe beter ook natuurlijk”, voegt De Boer toe.

Nota bene vlak na zijn uitverkiezing voor Oranje Onder 20, moest de talentvolle keeper voor het eerst dit seizoen diep door het stof bijten. Tegen Fortuna Sittard had Telstar zelfs even de koppositie van de Jupiler League in handen, maar het hek was van de dam toen verdediger Perr Schuurs uit een vrije trap onwaarschijnlijk hard raak pegelde. „Na die eerste treffer leek het wel alsof we al met 4-0 achterstonden”, vertelde een geschokte keeper De Boer na afloop. Hij zag de vissersmandjes aan de overkant bijna tot aan de grond komen. „We hebben elkaar stuk voor stuk laten vallen. Natuurlijk: alles viel goed bij Fortuna, maar 6-0 verliezen kan gewoon niet als Telstar zijnde.”Een onwaardig verlies als Telstar zijnde. Het begrip moet dit seizoen heruitgevonden worden. Zou het ineenstorten van het Velsense kaartenhuis in de tweede helft tegen Fortuna, een voorbode kunnen zijn op business as usual? Dus weer iedere week je er maar bij neerleggen dat er niets anders in zat dan een kansloze nederlaag? FOX Sports commentator, en Telstar-sympathisant, Leo Driessen legde de vragen voor bij een opnieuw furieuze Mike Snoei. Bij wie het, qua stemming en gemoedstoestand, niets uit lijkt te maken of het resultaat positief of negatief is. „Frank Korpershoek zei in de kleedkamer dat hij zich erg in de steek gelaten voelde. Dat kan ik me goed voorstellen, want de jongens hebben niet voor elkaar gevochten de tweede helft.” Even geen polonaise en XXL frikandellen meer. Paviljoen West veranderde weer eens in een oase van rust. Misschien is berusting wel een beter woord. Het chagrijn was duidelijk voel- en merkbaar in de catacomben van Telstar. Verliezen zijn de Witte Leeuwen simpelweg niet meer gewend.

Net als alle betrokkenen in Velsen denken dat het ‘gewoon’ weer zo als vroeger wordt, de mooie nieuwe Snoei-plannen de prullenbak in kunnen en Piet Buter vaker in Engeland bij Southampton zal gaan zitten breekt een consistente succesvolle periode aan. In oktober weet Telstar alle stuk voor stuk lastige wedstrijden te winnen: FC Volendam (4-3), Dordrecht (3-0), Helmond Sport (2-1) en Almere City (4-0) worden haast ongegeneerd aan de zegekar gebonden. Met name de oorwassing thuis tegen de bezoekers uit de Flevopolder (één van de laatste overgebleven ‘derby’s) doet beseffen dat deze jaargang wel tot hele epische proporties kan worden gebracht. De gelouterde aanvoerder Frank Korpershoek weigert vooralsnog mee te gaan in het feestgedruis. „Ik zie voor de komende serie wedstrijden nog een hele waslijst aan verbeterpunten”, zegt hij. Voor veel toeschouwers herleefden oude tijden op de ouderwetse zondagmiddag. Een Eredivisie-achtig gevoel riep de wedstrijd tegen Almere derhalve op. Van dat competitieniveau was de eerste helft ook best sprake. Van de kant van Telstar dan.Nu de succesmachine van Snoei definitief op volle toeren is gaan draaien, bereiken de wonderlijke prestaties van de Witte Leeuwen ook nationale media. Voorafgaand aan de wedstrijd tegen (een opnieuw directe concurrent) Go Ahead Eagles wordt #dietentmoetvol trending op Facebook en Twitter. Het begon bij een filmpje van de grootste Telstar-fan ooit: IJmuidenaar Peter Zoontjes, beter bekend als Jomanda. Hij schreeuwde simpelweg ‘Die tent moet vol!’ in een videootje dat hij op zijn eigen Twitteraccount zette. Daarna volgden bekende Nederlanders als Kees Jansma, Hélène Hendriks en Wilfred Genee. Zij wisten slim in te spelen op de in gang gezette #Telstarmania. Of de tent nou daadwerkelijk vol zat tegen Go Ahead… Ach, het gaat bij Telstar (zoals zo vaak) om het idee. Als je de desbetreffende hashtags intikte, zag je weer eens de meest ludieke zaken voorbijkomen. Maar Mike Snoei was zichtbaar teleurgesteld. Hij verwachtte meer van zijn fans. Een eindelijk uitverkocht huis.

Competentieontwikkeling en verantwoording

Tot slot moeten alle producties van de Verbreding langs de meetlat worden gelegd middels een verslag over de competentieontwikkeling. Alle verhalen dienen daarnaast verantwoord te worden over: doelgroep, mediumtype, etc. Op deze manier kunnen de assessoren beoordelen of de student op het gewenste niveau van het tweede jaar zit. Ik zal dit doen aan de hand van mijn verhalen over Red Bull Haarlem en de Ironman races van Tessa Kortekaas in Maastricht en Puerto del Carmen. Daarnaast neem ik mijn concept omtrent New and Gonzo Journalism nog eens onder de loep. Voor bewijzen wil ik refereren naar de producties zelf (ook als origineel bestand downloadbaar). 

Competentie 1: Publieksgerichtheid(Je bent in staat om transparant te handelen vanuit het belang van een publiek en dat proactief te betrekken bij het journalistieke proces.)In de moderne journalistiek is social media een onmisbare factor binnen dit proces. Middels de mediums Twitter, Facebook, Instagram en LinkedIn kan de journalist direct contact opzoeken met zijn/haar publiek en interactie aangaan. Digitaal en online hebben de toekomst. En dat zijn de platformen waar het eigenlijk nu al gebeurd. In de eerste plaats is deze website ervoor om dat te bewerkstelligen. De online omgeving is openbaar en voor iedereen beschikbaar.

Met name via Twitter probeer ik de doelgroep voor mijn verhalen te bereiken. Je kan collega-journalisten retweeten en je eigen producties embedden. Met name het project 'Glory Newcastle United!' werd op die manier door het sportjournalistieke wereldje opgepakt. Ook gebruikte ik Facebook voor het maken van een eigen pagina. Wat mijn volgers van de producties vonden, nam ik mee in het eindresultaat. De publieksgerichtheid heeft dus wel degelijk een rol gespeeld in het journalistieke proces. Middels de moderne (sociale) media is het makkelijker interactie aan te gaan en tevens te doen aan mond-op-mond reclame. Het biedt een groter platform.

Competentie 2:  Researchen(Je bent in staat om vanuit een algemene ontwikkeling en een kritische en nieuwsgierige houding invalshoeken te bedenken en informatie te verzamelen en te beoordelen.)Zoals op mijn portfolio kan worden gezien wil ik mij gaan specialiseren in sportjournalistiek. Maar ik ben heel breed geïnteresseerd en heb een grote algemene kennis. Dat probeer ik ook in deze verhalen terug te laten komen: niet alleen de sport zelf is het belangrijkst. Hetzelfde geldt voor mijn stageverhalen bij Wij Zijn Tilburg: meerdere onderwerpen passeren de revue in het uiteindelijke artikel. Hiervoor is een gedegen research nodig.

De belangrijkste eis voor het krijgen van journalistieke waarheidsvinding is, in mijn ogen, de selectie van bronnen. Deze moeten dichtbij het onderwerp staan en primair zijn. Dat geldt voor zowel gesproken als geschreven bronnen. De informatie die je daaruit destilleert vormt je verhaal. Gedegen achtergrondinformatie over de bronnen die je gaat gebruiken is onmisbaar. Zo heb ik voor mijn blog over Newcastle United FC mijn interviewkandidaten benadert via LinkedIn en andere social media. Zo kreeg je van tevoren al een goed beeld van hen. Niet alleen bronnen moeten worden beoordeeld, maar ook andere aspecten van het verhaal dat je wil vertellen. De vaste journalistieke technieken komen hierbij om de hoek kijken: hoor- en wederhoor, verificatie, vergaren, verwerken, verantwoorden, etc.

Competentie 3: Produceren(Je bent in staat om informatie zorgvuldig en doelgericht te selecteren, ordenen en verwerken in beeld, tekst en geluid.) Het produceren van een journalistiek product moet te allen tijde zorgvuldig gebeuren. De verschillende onderdelen (tekst, film, audio of een combinatie daarvan) moeten als een puzzelstuk in elkaar vallen. Vaak werk ik  tijdens de productie fragmentarisch: fotografeer, film of schrijf eerst een stuk en voeg het daarna tot één geheel.

Een duidelijke kop en een staart is hetgeen dat volgt. Ieder journalistiek verhaal kent een begin, midden en eind (drie akten zoals in een film of boek). Verhaalstructuren vormen ook de ruggengraat voor een non-fictief (nieuws)artikel. Tegenwoordig moet iedere journalist crossmediaal kunnen werken. Een blog zoals 'Glory Newcastle United!' bevat verschillende journalistieke genres. Ook tijdens mijn stage bij Wij Zijn Tilburg heb ik gewerkt met verschillende media-uitingen, en dit verspreidt middels verscheidene online kanalen.

Competentie 4: Vernieuwen(Je bent in staat om vanuit een creatieve en ondernemende houding te anticiperen op en bij te dragen aan vernieuwingen en ontwikkelingen in het vak.) Het journalistieke concept met 'New and Gonzo journalism' is bij uitstek een vernieuwing binnen het vak. Zoals in het plan beschreven wordt kunnen landelijke en regionale dagbladen onder het jeuk van conglomeraten als TMG, HMC en de Persgroep uitkomen. Daarnaast wordt redacteuren met een 'exceptionele pen' meer ruimte gegeven om aan longreads te werken. Het is vernieuwend, maar grijpt aan de andere kant ook terug naar het verleden. Literaire en activistische journalistiek uit de jaren 60 en 70 in een nieuw jasje gestoken.

Mijn Vrije Ruimte producties dragen bij aan een algemene ontwikkeling in de vernieuwing van de journalistiek. Deze hebben namelijk een crossmediaal oogmerk en zijn in longreadvorm geschreven. Niet alleen de nieuwsfeiten doen ertoe in het uiteindelijke verhaal. Middels verschillende tools en technieken komen ook andere aspecten naar voren. Tijdens mijn stage bij Wij Zijn Tilburg heb ik zelf onderzocht hoe nieuwe media een rol spelen in de huidige lokale journalistiek. Dit deed ik zowel met geschreven als gefilmde producties.

Competentie 5: Reflecteren(Je bent in staat om een visie op het vak en je eigen journalistieke functioneren grondig te onderbouwen.) Aan het begin van dit portfolio heb ik een uitgebreide reflectie geschreven hoe ik terugkeek op mijn journalistieke ervaringen opgedaan bij achtereenvolgens NRC Handelsblad, het Leidsch Dagblad, de Jutter/Hofgeest en Wij Zijn Tilburg. De wezenlijke verschillen die bestaan tussen deze mediums heb ik grondig geanalyseerd. In mijn reflectie kwam naar voren dat ik goed kan schakelen tussen traditionele en nieuwe media, en hoe de verschillende redacties met die uitingsvormen werken.

Ook komt in mijn stageverslag naar voren dat ik goed ben in het benoemen van zwakke punten/competenties. Door deze 'journalistieke zelfkennis' te kunnen analyseren kan ik in de toekomst nieuwe, en vooral meer verantwoorde keuzes maken bij het produceren. Binnen mijn geschreven verhalen probeer ik aan het einde te reflecteren door als schrijver een oordeel te vellen over de conclusie en gemaakte keuzes van de hoofdrolspelers.

VerantwoordingMijn reflecties op Vrije Ruimte producten, Buitenlandredactie, Stages en Vrijstellingen zou ik

bij deze eindverantwoording graag in één willen voegen. Er zijn namelijk een aantal zaken die gelijkenissen tonen binnen deze projecten van het tweede jaar. Ik heb vrijwel steeds gekozen voor dezelfde doelgroep, het mediumtype en de schrijfstijl. Zoals eerder gezegd wil ik mij uiteindelijk gaan specialiseren in de sportjournalistiek, maar wel met literaire trekjes. De verhalen over de Ironman races van Tessa Kortekaas en reïncarnatie van H.F.C. Haarlem bevatten ook andere thema's.

Bij de sportredacties van het NRC Handelsblad en Leidsch Dagblad heb ik, onder begeleiding van mijn ervaren chefs, geleerd dat de nieuwsfeiten niet altijd een centrale rol hoeven te spelen in een verhaal. Om een stuk levendig te houden moeten in het schrijven juist zijpaden worden bewandeld. Stilistisch doch beheerst schrijven vormt een rode draad door dit portfolio. Ik wil een moderne journalist zien, die crossmediaal opereert, maar tegelijkertijd ook experimenteert met traditionele media-uitingen. Daarin past het New and Gonzo Journalism concept. Oud en nieuw met elkaar gecombineerd.

[caption id="attachment_162" align="aligncenter" width="300"]

FHJ-resultaten van Douwe de Vries (1). Bron: ProgRESS WWW[/caption] [caption id="attachment_163" align="aligncenter" width="300"]

FHJ-resultaten Douwe de Vries (2). Bron: ProgRESS WWW[/caption]

Bootcampweek 1: blog 5 februari 2018

Op maandag 5 februari begon dan eindelijk de minor Creatief Schrijven aan de Fontys Hogeschool Journalistiek. Het was een lange aanloop geweest naar het tweede onderdeel van het derde jaar. Omdat ik al een goed halfjaar wist waar ik mijn boek over wilde schrijven, was het voor mij echter een minder lange aanloop. In mijn aantekeningenboekjes maakte ik al ruwe opzetten van het verhaal en besprak het project met de direct betrokkenen. In tegenstelling tot veel medestudenten wist ik precies waar ik naartoe wilde. Namelijk: het maken van een literair non-fictie boek over voetbalclub SC Telstar uit IJmuiden. Het idee zat dus al een tijd in mijn hoofd. Maar vandaag ging de minor dan eindelijk echt beginnen. Met zo'n 35 andere medestudenten in het gebouw aan de Professor Gimbrèrelaan 16. 

Aan het absolute begin van de minor werd aan ons de indeling uitgelegd. De cursus bestaat uit vier fasen, te weten: Het schetsboek, De eerste versie, De tweede versie en De afwerking. Daarnaast vormen de verschillende bootcamp weken een leidraad: Taal, Observatie en Durf. Andere gerelateerde thema's zaten daaromheen verweven. De kop was er definitief af. We maakten kennis met de docenten die ons tijdens deze reis zullen gaan begeleiden: Marieke van Willigen, Elizabeth Venicz, Annemarie Rijkers en Maruschka Gijsen. Het eerste college stond in het teken van de schrijfhouding. Een, naar mijn inziens, cruciaal aspect gedurende de minor.

Hoe schrijf je? Waar schrijf je? Aan wie of wat neem je een voorbeeld tijdens het schrijven? Tijdens dit college werd in ieder geval al duidelijk dat er veel, heel veel, verschillende benaderingswijzen zijn. Zelfs een IKEA-benadering. Je hebt zin voor zin schrijvers, de architecten en de duikers. Aan deze theorie zat de eerste opdracht gekoppeld: de schrijfprocesobservatie. De medestudente die ik observeerde: Claudia. De volgende aantekeningen maakte ik over haar manier van schrijven:

*Lange aanloop*Concentratie*Losse zinnen*Wat minder gestructureerd verhaal*Veel bijvoegelijke naamwoorden*Regelmatig teruglezen

Daarna was het de bedoeling om zelf een verhaaltje te maken over wat je op die specifieke ochtend hebt meegemaakt. Waar je was. Wat je deed. Wat je dacht. Hierbij mijn episteltje:

Teruggekomen van een geweldige wintersportvakantie. Nog aan het genieten van het Noord Oostenrijkse dorpje. Iedere ochtend die ijle, frisse lucht. Het vooruitzicht: de hele dag frisse poeder onder de lange latten. De Almbar, familie en Wienerschnitzels. Teruggekomen in Tilburg. Huijsmansstraat 42A. De minor gaat beginnen. Mijn huisgenoten niet aan de scrambled eggs of jus d'orange. Geen lange latten. Geen witte poeder. Bushalte Wandelboslaan.

De dag werd afgesloten met nog wat meer college over schrijfhouding, de mythes van het schrijverschap en de werkplaatsbenadering. De eerste minordag kon er maar beter op zitten.

 

Bootcampweek 1: blog 6 februari 2018

Dit was de eerste dag van de minor die in het teken stond van excursies buiten de FHJ. Te weten bij de bibliotheek in het centrum van Tilburg, een broekproeverij, en een masterclass van schrijfster Bianca Boer. Daar kregen wij een voorlichting over bijzondere boeken. Namelijk boeken zonder een echt standaardverhaal: bundels waarin het gaat om schrijven over schrijven. De medewerkster van de bibliotheek hield een heldere presentatie over dit genre en de rol van een bibliotheek in de distributie van boeken. Ook voor studenten van deze minor natuurlijk een interessant aspect.

Vervolgens met rasse schreden naar de Kennismakerij. Daar gaf Bianca Boer een interessante masterclass over met name het proces dat komt kijken om een boek maken. Hoe doorbreek je writers blocks? Op welke manieren vallen alle puzzelstukjes als een miniatuur in elkaar? Boer las veel voor uit eigen werk en ging daarna de interactie aan met de studenten. De docenten gaven nog maar eens aan: er bestaan veel verschillende manieren om goed leren schrijven jezelf eigen te maken.

Daarnaast was er ook weer op deze dag een college met de nodige theorie. Ditmaal ging het werkcollege over twee totaal verschillende genres: non-fictie en roman. Althans: na deze werkgroep trok ik de conclusie dat het twee totaal verschillende genres zijn. Het bevestigde nog maar eens dat ik mijn boek over Telstar non-fictief wil houden. Maar wel met de nodige literaire trekjes. Een roman, echter, zit aan de hele andere kant van het genrespectrum. Voor mij blijven het boeken met een abstracte manier van verhalen vertellen. De romans die ik echt goed, aandachtig gelezen heb zijn op één hand te tellen.

Een algemene conclusie uit dit college: je hebt verhaalschrijvers en je hebt romanschrijvers. Want ook binnen deze twee genres bestaan er grote verschillen tussen tijd, ruimte en plaats. Deze dag sterkte mij in alles, dat ik nu zeker weet dat ik een literaire non-fictie wil schrijven. De excursie naar de bibliotheek in Tilburg en de masterclass van Bianca Boer hebben dat bevestigd.

Bootcampweek 1: Schrijfautobiografie

De eerste zin op mijn eigen journalistiek (bedrijfs)website luidt: 'schrijven is mij op het lijf geschreven.' Voor het hele epistel verwijs ik naar: www.douwedevries.nu. En dan onder het kopje 'About'. Op het moment dat ik wist journalistiek te willen studeren, wist ik ook al meteen dat ik mij voornamelijk op het geschreven woord zou gaan richten. Het is een cliché: maar ik ben, zoals je dat dan noemt, een geboren schrijver. Op de basisschool al werd dit talent van mij benoemd door de leraren. Tijdens de eindmusical van groep 8 kreeg ik dan ook een bijzondere rol toegeschreven: namelijk het tekstueel opstellen van de laatste scenes. Toen al werd mij het schrijven van verhalen, hoewel in vorm van een scenario, toegedicht. Maar het begon dus al eerder dan op 12-jarige leeftijd.

Wanneer ik door mijn jeugdfotoalbums blader, zie ik mij al als 8-jarig jongetje achter het bureau zitten met een schrift. Geen idee wat ik er in schreef. Misschien dat mijn ouders dat wel weten. Ik verslond toen strips als Donald Duck en Suske en Wiske: hier begon ik al te zoeken naar de verhaalstructuren. Vervolgens greep ik weer naar mijn schriftje om zelf een verhaal rond deze karakters te verzinnen. Daarna printte mijn vader een paar A4'tjes uit met daarop 4 bij 4 vakjes om in te kunnen tekenen. Zo maakte ik al mijn eigen stripverhalen met de personages van Donald Duck en Suske en Wiske.

Een flinke stap vooruit in de tijd: de middelbare school. Al snel werd duidelijk dat er een flinke discrepantie bestond tussen mijn exacte vakken enerzijds en de talen en algemene ontwikkeling anderzijds. Op het HAVO gaf ik mijzelf al snel vrijwillig op om te schrijven voor de schoolkrant. Het beperkte zich toen nog tot berichtjes over de nieuwe drankjes in de cafetaria. Maar ik wilde, toen al, meer verdieping in mijn stukken aanbrengen. Dit deed ik in mijn eigen tijd: door thuis de kranten te spellen en actualiteitenrubrieken te bekijken. Vervolgens schreef ik hier al analyses over in mijn schriftje. De jonge journalist was geboren.

Daarnaast weet ik mij nog goed te herinneren dat mijn leraar Maatschappijwetenschappen uit 5 HAVO naar mij toekwam en zei: 'jij kan zo de politiek in'. Hij was onder de indruk van mijn manier van schrijven en de manier waarop ik antwoord gaf op politiek gerelateerde vragen. Ook mijn docente Geschiedenis was onder de indruk van mijn geschreven hoofdstukken in het profielwerkstuk over de socialistische revolutionair Pieter Jelles Troelstra. Ik werd gesterkt en wist het zeker: de School voor Journalistiek in Utrecht is mijn volgende bestemming.

Met een duidelijk idee begon ik aan mijn studie journalistiek in augustus 2014: sportverslaggever worden. Want eigenlijk is dat een voorbestemd beroep voor mij. Uit mijn omgeving komen namelijk heel veel schrijvers en commentatoren. Denk aan Theo Reitsma, Frank Snoeks, Paul Onkenhout en Willem Vissers. Zij verslaan over sport in het algemeen. Mijn grote liefde voor AFC Ajax schuif ik echter nooit onder stoelen of banken. Met mijn HAVO-diploma op zak begon ik met het schrijven van columns voor de Supportersvereniging Ajax. De onderwerpen zijn uiteenlopend: van de nieuwe linksback tot aan de bijzondere gedragingen van de assistent-coach. De verhalen werden altijd goed ontvangen op de verschillende social media en in mijn eigen voetbalkring.

Daarna begon uiteraard de opleiding zelf. Ook hier werden door de docenten mijn schrijfvaardigheden onderschreven. Begeleidster bij het maken van het eerste tijdschrift in jaar één vond mij de redacteur die er echt bovenuit stak. Docente research beloonde mijn

verhaal over windenergie met een 9.6. Mijn liefde voor het geschreven woord werd alsmaar aangewakkerd. SvJ-veteranen erkende mijn talent. Ik zat prima op mijn plek: te schrijven over sport. Iedere balomwenteling van met name Ajax op het digitale papier laten lekken. Radio en televisie kon mij wel een beetje gestolen worden.

Alles ging goed op de SvJ, totdat enkele gebeurtenissen zich elkaar opstapelden die ik niet had kunnen voorzien. Een lang verhaal kort: de opleiding hervatte ik (met mijn Propedeuse op zak) in Tilburg. In het voorjaar van 2017 kwam een langgekoesterde droom uit: meelopen op de sportredacties van twee grote kranten (NRC Handelsblad en Leidsch Dagblad). Helaas bleek de lat hier te hoog te liggen om een eerste volwaardige stage succesvol af te ronden. In de zomer en de periode daarna ging ik aan de slag bij de lokale de Jutter/de Hofgeest (denigrerend het sufferdje genoemd) en jong online mediabedrijf Wij Zijn Tilburg. Bij de Jutter/de Hofgeest werd ik een ware, professionele 'clubwatcher' van Sportclub Telstar. Ook hier werden mijn getikte stukjes goed ontvangen door menigeen.

Met deze minor moeten mijn schrijfomwentelingen een heuse apotheose krijgen: een volwaardig boek produceren over de plaatselijke voetbaltrots. Telstar 1963 N.V.

Bootcampweek 1: Observatieopdracht bij Harald Vlugt

De derde dag van de minor stond geheel in het teken van onderwijs op een alternatieve locatie: namelijk in het atelier van beeldend kunstenaar Harald Vlught. Een bijzondere kunstenaar: want hij is beeldhouwer, collagist en graficus in één. Zijn kantoor is een oude likeurstokerij. Midden in de Jordaan. Bij binnenkomst zie je meteen al het imposante oeuvre van Vlught: verscheidene kunstwerken heeft hij gemaakt voor gerenommeerde schrijvers.

En andere collega-kunstenaars. Zijn veelzijdigheid zie je terug in de producten die hij heeft gemaakt. Een gevarieerd pallet. Onder andere de recent overleden Joost Zwagerman vervult een prominente rol in de galerie. Zwagerman was zelfs lange tijd een goede vriend van de Amsterdammer. Ook andere schrijvers zagen de werken van Vlught als een wezenlijke aanvulling voor hun boekomslagen. Ze zijn vaak abstract, maar zeggen anderzijds veel over het verhaal dat verteld gaat worden.

Toen ik eenmaal begon met het samenstellen van mijn eigen kunstwerk, probeerde ik de stijl van Vlught over te nemen. Maar al snel besefte ik: je moet dicht bij jezelf. Ik ben iemand van overzichtelijke structuren. Zelfs in kunstwerken die rieken naar abstractie. Daarom begon ik met het fragmentarisch opdelen van voetbal gerelateerde afbeeldingen. Stadions, de bal, een knollentuin van een veld en dovende lichtmasten. Maar deze algemene werken waren natuurlijk niet voldoende op zich: er moest een Telstar-sausje overheen.

In tijdschriften en andere bronnen zocht ik naar havens, industrieterreinen en andere elementen die zo kenmerkend zijn voor de Telstar-omgeving. Rond dat geheel posteerde ik het Telstar-logo. Het kreeg een centrale functie op mijn doek. Daaromheen werd, als in lagen van een ui, de rest van mijn verhaal verteld. Het door mij gemaakte canvas was dus eigenlijk representatief voor het boek. De middag stond goeddeels in het teken van improviseren en observeren. Het uiteindelijke kunstwerk was zoals ik het, ongeveer, in mijn hoofd had. Tijdens het uiteindelijk polijsten en definitief 'beeldhouwen' kwam er een collage dat qua structuur kan worden vergelijk met mijn boek. Fragmentarisch doch met de nodige structuur.

Bootcampweek 1: Observatieoefening Amsterdam

Na de afronding van de opdracht in het atelier van Harald Vlught, werd het tijd om Amsterdam in te gaan en een observatieoefening uit te voeren. Aan het begin vond ik dit best spannend: het is toch heel ongemakkelijk om opeens naar nietsvermoedende mensen te gaan lopen turen. Terwijl jij ondertussen pent en aantekeningen maakt. Al snel merk ik: Amsterdammers zijn wel wat gewend op dit gebied. Zij gaan zo op in hun dagelijkse beslommeringen, dat zij nauwelijks merken dat jij ze als een veredelde spion bespied.

Eenmaal op het Damrak aangekomen zag ik al meteen een aantal hele interessante figuren, die zich leenden voor het maken van een observatie. Veelal toeristen natuurlijk. Die pik je er zo uit. Dat vond ik niet interessant genoeg en bovendien cliché. Op een gegeven moment trok een man in volledig rood mijn aandacht. Hij had zowel een rood poloshirt aan, als een rode broek. Ik noem het een dandybroek. Maar wat contrasteerde: allesbehalve de persoon die je verwachtte zat in de outfit gehuld. Geen Roderick of Diederik-Jan uit Blaricum. Nee: een beetje een Amsterdamse proleet. Een onverzorgd uiterlijk. Agressief stoppelbaardje. Haren door de war. Om de haverklap een sigaret opstekend. Het meest dit deze man mij nog denken aan een 'mislukte versie' van Eric Corton. Eenmaal dichterbij gekomen hoorde ik hem plat Amsterdams mompelen. Eerst dacht ik nog dat hij aan de telefoon met iemand zat. Hij sprak glazig voor zichzelf uit. Kankerend op alles en iedereen die het vandaag weer fout hadden gedaan. In zijn ogen. Typisch Mokums dus.

De stad verder in lopend: een wat tenger vrouwtje viel mij op. Ze had een bril op en uitgedost zwart haar. Niet een typische Amsterdamse verschijning. Naast haar haarkleur was ze, net als personage 1, in exact dezelfde kleur gehuld. Namelijk zwart. Een zwarte jurk met zwarte pantalon had zij aan. Het vrouwtje leek je zo omver te kunnen blazen. Maar eenmaal hier dichterbij gekomen zag en hoorde je ook weer dat typisch, onvervalste Amsterdamse terug in haar manier van spreken. Het vrouwtje oogde iel en klein. Maar was, qua karakter, best groot en sterk.

Vervolgens ging ik deze personen verder uitwerken, tot echt levende personages. Of eigenlijk: twee karikaturen. De plek die ik uitkoos om deze twee mensen elkaar te laten ontmoeten: de kroeg Old Sailor aan de Oudezijds Achterburgwal. Het leverde de volgende scene tussen Eric en Marianne (fictieve namen) op.

(Scene Old Sailor) De laatste Engelse toeristen verlieten het café. Eindelijk deze avond bleven er alleen Amsterdammers van origine over. Want de Old Sailor  is normaal een toevluchtsoord voor die lallende bezoekers uit het buitenland. Voornamelijk Groot-Britannië dus. Eric wilt dat echt even ontvluchten en maakt aan de bar een oer-Hollandse kruiswoordpuzzel. Hij dacht eerst aan biertje erbij, maar heeft gekozen voor een Baco Bacardi. "Twee rij rechts verticaal, 14 letters", mompelt hij.

Dan ziet hij in zijn kielzog een tenger vrouwtje het café binnenwandelen. Marianne gaat naast Eric zitten, legt haar huismoedertas op de kruk en opent haar eigen courant. Ze bestelt een glaasje ranja. "Ranja?" "Ranja, ja", zegt ze tegen de ietwat verbaasde bartender. "Wat een geluk dat we dat nog hebben, mevrouwtje." Marianne ontvangt deze opmerking gelaten.

Maar Eric springt rechtovereind. Als een kat gestoken door een wesp. Inclusief kaarsrechte staart. "Mevrouwtje?" Hij snauwt het volgens hem denigrerende woord naar de bartender. Marianne kijkt verschrikt op: 'doe dit nou niet, man.' De medewerker van de Old Sailor zelf is niet onder de indruk. "Mevrouwtje? Ik zeg het nog maar een keer. Dat zeg je toch niet tegen iemand die je nog maar een paar seconden kent? Mafklapper." Eric beweegt zich naar de rand van de bar en komt steeds dichter oog-in-oog met de biertjestapper te staan.

"Mafklapper?" Snauwt de tender op zijn beurt. "Dat is pas respectloos! Het is mijn zaak; ik bepaal mijn woorden wel ja." Net op het punt dat Eric en de barman elkaar te lijf willen gaan, springt Marianne op. "Ik heb hem: eureka!" Eric kijkt verbaasd op. "14 letters: S-C-H-E-L-P-E-N-V-I-S-S-E-R. Schelpenvisser!" Eric laat de bartender los.

Bootcampweek 1: Blog 8 februari 2018

De laatste dag van de eerste bootcampweek alweer. Vandaag stond op het programma: verhaaltheorie. Wat is nu eigenlijk een verhaal? Of tenminste: een goed, opgebouwd verhaal. Dit collega werd in zijn geheel gegeven door Annemarie Rijkers. Ik mag toch wel zeggen: de verhalende expert van de FHJ. Aan de hand van artikelen uit kranten en tijdschriften, radio- en televisiefragmenten en afbeeldingen werd nog maar eens duidelijk dat een goed verhaal verdraaid lastig is. Ieder sterk verhaal kent een vier vaste handvaten: personages, handeling, structuur en betekenis. 

Dat de orale traditie een lange geschiedenis kent, werd duidelijk aan het begin van dit college. Het vertellen van verhalen begon namelijk al 2100 jaren voor Christus. De vijfde Koning van Uruk. En in essentie heeft ieder verhaal dezelfde betekenistheorieën weten te behouden: verklaring van natuurverschijnselen, psychologie van de mens en bestendiging sociale structuur van de maatschappij. Hetzelfde geldt voor verhaalelementen: ruimte, tijd, personages, perspectief, motieven en thema. Het deed mij beseffen dat er zoveel verschillende manieren bestaan van verhalen vertellen. Welke de beste is? Dat ligt helemaal aan je eigen voorkeuren.

Want daarnaast kan je je eigen verhaal ook op een aantal andere manieren langs de meetlat leggen: je hebt het Actantiële model (Greimas), de Klassieke dramatische structuur (Freytag) en de reis van de held (Campbell). Ik moet zeggen: door te worden overladen door deze grote hoeveelheid aan verhaalstructuren en verteltheorieën, begon ik te twijfelen aan mijn eigen ingeslagen weg. Maar eenmaal thuis teruggekeerd en mijn ruwe opzetten bekijkend wist ik dat mijn klassieke proloog; eerste akte; middenstuk; slot; proloog-structuur toch de beste is. Het moet geen Hollywood-achtig verhaal worden. Aan een dergelijke structuur hecht ik toch bijzonder veel waarde. Het is overzichtelijk en je kan je aan bepaalde handvaten vasthouden. Daarnaast denk ik dat mijn verhaal over Telstar zich het beste leent voor zo'n dergelijke structuur. Het is ook een verhaaltheorie die ik vaker heb gebruikt bij het maken van (journalistieke) producties.

Bootcampweek 2: Opdracht onderzoeksdag

Voor het uitvoeren van de onderzoeksdag koos ik voor de havens in IJmuiden. Om precies te zijn: de sluizen tegenover de Hoogovens. Met uitzicht op die twee uitpuilende torens waar al het vervuilende rook uitkomt. Mijn broer noemde het vroeger: 'de wolkenmachine'. Ik ging aan de kade zitten gadeslaan wat mensen op het industrieterrein uitvoerden. Het leverde stuk voor stuk interessante inzichten op. Wat betekent deze kille plek onder de rook van de Hoogovens en aan de rand van het Noordzeekanaal voor Telstar? De voetbalclub. Nou, heel veel.

Als je Telstar een karakter zou moeten geven, kom je vrijwel direct uit bij de Hoogovens. Pieter de Waard noemde zijn club 'mooi van lelijkheid'. En dat representeert dit kille industrieterreintje aan de kade. Deprimerend zie ik twee zwaar verveelde bewoners van een aangrenzend huisje rondlopen. Dat je hier überhaupt kan én wil wonen: het is mij een groot raadsel. Het enige uitzicht dat je hebt zijn de rondvarende industrieschepen, de sluizen die de zuid- en noordkant van het Noordzeekanaal met elkaar verbinden en de industrie van de hoogovens. Tata Steel. Vroeger Corus geheten.

Maar hier zie je het typisch IJmuidense terug. Concreet: de haven- en staalarbeiders. En de cultuur die daarbij hoort. Op z'n Rotterdams niet lullen maar poetsen. Geen woorden maar daden. Handen uit de mouwen. In het verlengde daarvan hoort en past dat gewoon bij Telstar. Mike Snoei wil dit zien. De keihard werken-mentaliteit. Een voorbeeld moeten nemen aan de bewoners die hier vrijwillig, dan wel onvrijwillig, zijn komen wonen en ook niet zeuren. Het is rauw en allesbehalve plezierig. Maar dat hoort nu eenmaal bij een voetballeven bij Telstar. Om de identiteit van Telstar te kunnen doorgronden zou een dagje hier aan de kade op zijn plaats zijn. Een beeld daarvan zou ik graag willen schetsen met een ontmoeting tussen twee cruciale personages uit mijn boek. Te weten: trainer Mike Snoei en voorzitter Pieter de Waard. Hier volgt de scene:

Zaterdagmorgen. 09.00 uur. Luttele uren voordat de uitlooptraining van Telstar aanvangt, haalt Mike Snoei zijn vaste bestelling bij 'Vis van Kaatje'. Aan de rand van het Noordzeekanaal kijkt de oefenmeester, onder het genot van een broodje haring met ui, uit over het water. Hij ziet dat ook nu de bedrijvigheid bij de grote industriebedrijven aan de overkant 'gewoon' in alle hevigheid doorgaat. Met een emotieloze blik tuurt hij naar de mensen die de pond naar Beverwijk nemen. Het is guur weer. Zoals zo vaak in IJmuiden. Een harde, koude wind. In zijn groene trainingspak lijkt hij het liefst even helemaal alleen alles op een rijtje te willen zetten. Maar dan ziet hij in zijn kielzog een lange man tevoorschijn. Met zijn puntige cowboy schoenen aan komt hij steeds dichterbij Snoei. Het jolige gegrinnik herkent hij uit duizenden. "De Waard", zegt hij typisch op z'n Snoei's kortaf. "Morgen trainer. Zitten we lekker van het uitzicht te genieten?" Snoei lijkt met zijn gelaatsuitdrukking te willen zeggen: 'nu even niet'. Toch gaat hij overstag door het gesprek aan te gaan. Met zichtbare tegenzin. Maar toch: het is zijn baas per slot van rekening. "Ja. Nou ja. Genieten is anders. Het is toch een hele kille omgeving hier." "Daar heb je zelf voor gekozen." "Ja. Is ook wel weer zo." Snoei en De Waard staan nu ongemakkelijk tegenover elkaar. Het gesprek wil maar niet vlotten. "Is dat nou lekker? Zo'n broodje haring met ui." "Tsja. Wat zal ik er eens over zeggen? Je kan je natuurlijk lekkere dingen voorstellen." De Waard lijkt lang over zijn vervolgantwoord te moeten nadenken. "Maar dat is eigenlijk net zoals bij Telstar." "Ja, inderdaad. Net zoals bij Telstar."

Bootcampweek 2: Blog 19 februari 2018

De tweede bootcampweek zal in het teken staan van het thema: taal. Op maandag 19 februari stond het college geheel in het teken van stijloefeningen. Hoe je op de meest uiteenlopende manieren je personages kan laten spreken en doen laten handelen. De conclusie van het college in het algemeen: er zijn 101 manieren om een verhaal te vertellen. En ook zoveel verschillende genres, bedenk maar: sprookje-mythe-fabel, detective, horrorverhaal, psychologische roman, historische roman, dagboek, thriller, etc. Om binnen je eigen genre en thema je verhaal te kunnen plaatsen. Dat is nog verdraaid lastig. Daarbij moet je ook nog eens rekening houden met de tone of voice van je hoofdpersonages. 

Om daarmee te oefenen kregen we de opdracht om met een echte karikatuur (overdreven standaardpersonage) een 'nee-dialoog' te houden. De tekst van dit zelf gekozen personage mocht alleen maar niet-bevestigend zijn. Ik koos ervoor een jonge executive officer van een groot bedrijf iets te laten zeggen. Hier mijn dialoog:

"Vergeet het maar. De recente sales cijfers maken dat promotie er absoluut niet inzit. We moeten als private equity bedrijf ons unique selling point in het achterhoofd houden. De neuzen moeten weer diezelfde kant opstaan in een ultieme poging winstmaximalisatie te bewerkstelligen. Dus nee, Philip. Die promotie. Het zit er gewoon niet in. Je hoeft er ook niet meer naar te vragen. Ons bedrijf moet immers ook verantwoording kunnen blijven afleggen aan de stakeholders. Dat is mijn besluit. Nu d'r uit."

Een opdracht die ik vrij lastig vond om te maken, was het letterlijk vertalen van een favoriet Engels nummer naar het Nederlands. Uiteindelijk koos ik voor Do I wanna know? van de Britse muziekgroep Arctic Monkeys. Hierbij mijn eindresultaat van de vertaalde lyrics:

(Wil ik het weten?)Of dit gevoel beide kanten opgaat?Erg om je te zien gaanSoort van hopend dat je blijftWij weten allebeiDat de nachten er eigenlijk voor warenOm dingen te zeggen die niet morgen kunnen

Aan het einde van dit college had ik het idee alles te weten over de verschillende manieren van stijlgebruiken. Voor mijn eigen boek had dit als gevolg: het herstructureren van zinnen die voornamelijk werden uitgesproken door de hoofdpersonages. Op welke manier zou je die anders kunnen weergeven? Of een geheel nieuwe stijl vinden om het te beschrijven.

Bootcampweek 2: Blog 20 februari 2018

De tweede dag van de bootcampweek taal: spanning en emotie. Ook dit college stond in het teken van het maken van opdrachten die grotendeels te maken hadden met taal. En dan met name de eigen draai die je hier aan kon geven met betrekking tot je eigen verhaal en personages. Net als in het werkcollege van gisteren gaf dit de nodige inzichten. Er bestaan wel 1001 manieren om je verhaal en karakters meer spanning en emotie te geven. In dit werkcollege begonnen we daarmee door een moment te beschrijven. In verschillende lagen.

De eerste opdracht was simpel. Maar toch eigenlijk ook weer niet. Er moest een overzicht worden gemaakt van ontmoetingen met onbekenden. Wie die onbekenden waren (daarvoor zijn ze onbekenden) maakte niet uit. Hier mijn lijst die ik heb verzameld:

-Een jehova getuige op De Dam-Steward in de vertrekhal van Schiphol-Een oud-leraar bij een buurt barbecue-Leon de Winter op Amsterdam Centraal-Een FC Twente-supporter in de ArenA-Creepy medewerker van de KFC

Ik koos ervoor de laatste ontmoeting met onbekende verder uit te werken. Omdat deze creepy medewerker van de KFC mij deed denken aan een werknemer van Los Pollos Hermanos. Het imperium van Gustavo Fring in Breaking Bad en Better Call Saul.

"Wordt het een menu met crispy chicken of bacon? De man met omringende pet op en omringend baardje serveert zoals iedere dag het Chileense fastfood. Het brilletje heeft iets onheilspellends. De perfect omringende glazen. Zal hij inderdaad de indruk achterlaten waar ik zo bang voor ben? 'You can never trust a drug addict.' Dat ene zinnetje spookt nu door mijn hoofd. Zal ik zometeen ook naar de tafel worden gelokt om een toekomstig businessplan te bespreken?"

Nadat iedereen zijn eigen uitgeschreven verhaal had voorgedragen, werd het tijd om verder in de theorie van spanningsopbouw te duiken. Hoe werkt dubbelheid in je teksten en wanneer gebruik je het? Daarnaast werd één van de spanningsboeken der spanningsboeken doorgespit: 'De jongen met het mes'. De ultieme technieken om spanning op te bouwen: informatie weglaten, doorbreken van verwachtingen, uitstel, beperkingen in ruimte en tijd en vertragen en versnellen.

Bootcampweek 2: Blog 21 februari 2018

Wanneer is een dialoog sterk? Om die vraag te kunnen beantwoorden, moet je natuurlijk eerst weten welke elementen aan zo'n dialoog moeten worden toegevoegd. Daar stond het college van vandaag in het teken. De taal van je personage en hoe die te verstoren. Het meeste dat mij is bijgebleven van vandaag: het verschil tussen schrijf- en spreektaal. Met betrekking tot mijn eigen boek: wanneer laat je je personages een beetje plechtig praten (schrijftaal) en wanneer de taal van de straat (spreektaal). Een aantal interessante opdrachten om dit fenomeen te ontleden.

Ten eerste de vraag: wat is spreektaal? Wat verstaan we eronder? Het is fragmentarisch: met halve zinnen etc. Het heeft eigen uitdrukkingen. Met stopwoorden. Er zijn vele plotselinge overgangen, uitweidingen. Iedereen heeft een eigen melodie, ritme etc. En hoe gebruik je zo'n soort taal dan in je eigen schrijfboek? Je moet spreektaalelementen doseren, niet de hele tijd gebruiken. Typerende woorden/uitdrukkingen; halve zinnen; herhalingen; zinsvolgorde. Bij spreektaal gaat het er vaak niet om wát je zegt, maar hóé je het het zegt. De eerste opdracht van dit college: bedenk een situatie waarover je een personage wil laten praten. Niet te groot en te ingewikkeld. Drie monologen: een waarin de persoon het verhaal vertelt, een waarin hij praat over het hier en nu en een waarin hij reflecteert op de situatie.

Eerste monoloog: wat gebeurde er?Een verdediger kreeg onnodig rood in de 85e minuut van de wedstrijd. Na afloop gaat hij in discussie met zijn trainer: 'hoe kon dit gebeuren?' Wat zijn de consequenties? Zal hij de volgende wedstrijd nog wel worden opgesteld? Het gesprek verloopt, op z'n zachtst gezegd, niet heel soepel.

Tweede monoloog: het hier en nu van het gesprek"Het kan me op dat moment echt even helemaal niks schelen. Zag hem op me af komen lopen. Mijn twee benen als scheermessen waren al ingezet richting zijn scheenbeschermers. Ja: het was weer zo'n heat of the moment. Kon ik er wat aandoen? 3-0, 85e minuut. Ik dacht er op dat moment even niet aan."

Derde monoloog: meta-analyse"Ja, ik zou 't nu wel anders doen ja. Ik weet het: altijd pas achteraf praten. Nu doe ik het, maar straks is het onze hele belangrijke spits die zo'n fout maakt. Dan heb je echt de poppen aan het dansen, man. Als verdediger zit het gewoon in je om die overtredingen te maken. Zometeen is het iemand anders. Inderdaad. Je hebt wéér gelijk, man. Sorry. Zal 't niet meer doen."

Het tweede onderdeel van dit college: het dialoog. Hoe creëer je spanning? Nou, heel simpel: door de dialoogconventies te doorbreken. De vaste elementen van een dialoog: ontvangstbevestiging, beurtoverdracht en verwachte respons. Je creëert spanning in een gesprek door die zaken weg te laten of op een andere manier te doorbreken. De laatste oefening van vandaag: schrijf een dialoog waarbij je een van de voorgaande wetten van het gesprek doorbreekt. Ik koos ervoor de ontvangstbevestiging te doorbreken in een gesprek met een voetballer. Na afloop van de wedstrijd.

"Wat was beter: de eerste of de tweede helft?""Denk de tweede, ja.""Ja?""Ja."

"Kansenoverwicht of wat anders?""Denk het ja.""Wat denk je?""Dat het een kansenoverwicht was.""Volgende week Go Ahead. Wat verwacht je daarvan?""Aan de zegekar binden.""Ja?""Ja."

Bootcampweek 2: Blog 22 februari 2018

De laatste dag van de bootcampweek taal: beeldspraak. Een college waar ik erg naar uitkeek, omdat ik zelf nooit zo goed weet wat ik met beeldspraak 'aanmoet'. In mijn eigen teksten gebruik ik het zelden. Ik vind het namelijk afdoen aan de betekenis van de alinea. Het heeft haast geen functie. In mijn optiek. Daarnaast loop je de kans dat je tekst een beetje jolig, haast onserieus wordt. Toen ik de eerste teksten van mijn eigen Telstar-verhaal nog eens doorspitte, kwam ik op slechts één soort van beeldspraak. 'Het recente verleden, concreet het seizoen 2016-2017, lijkt zonder moeite in de prullenbak te kunnen worden 'gesodemieterd'. Om in Snoei-termen te spreken. De Rotterdammer is de kapitein op het nieuwe Velsense schip. Niemand die verbaasd op zou kijken als hij ook daadwerkelijk het Noordzeekanaal zou trotseren.' Nu op naar het college.

Het college dat begon met twee beeldspraak teksten van Tommy Wieringa en J.C. Bloem. Hierbij:

'Beg gebaarde dat hij kon gaan. Hij draaide zijn stoel en keek naar buiten. Hij zag een blinde muur, en, als hij zich strekte, een doorgang tussen de huizen waardoorheen hij een stukje van de straat kon zien. De opening was zo smal dat je wandelaar maar heel even zag, een flits, dan waren ze weer voorbij. Zhuang Zi zei: 'Het leven van de mens tussen hemel en aarde is als een lichtstraal die door een opening in de muur valt: een ogenblik en het is voorbij.'

'Niet te verzoenen is het leven.Ten einde is dit wellicht nog 't meest:Te kunnen zeggen: het is evenTussen twee stilten luid geweest.'

De belangrijkste elementen van een 'goede' beeldspraak, zover je een beeldspraak goed kan noemen: vergelijking, metafoor, personificatie en metonymia. Als ik terugkijk naar mijn eigen beeldspraak in het begin van het Telstar-verhaal, kan je spreken van een metafoor. Van de vier beeldspraakelementen denk ik dat de metafoor het meest effectief is. In dit college kregen we enkele goede voorbeelden van wanneer beeldspraak werkt en wanneer niet. Het werkt als het origineel en herkenbaar is. Het werkt niet als het cliché/te particulier en te vergezocht is.

Aan het einde van dit college kregen we de opdracht onze eigen beeldspraakelementen te verzinnen en gebruiken. Te weten vergelijkingen:-Het leven is als een goede wijn: je moet het blijven leren drinken.-Verliefdheid is als het maken van een puzzel: ieder stukje moet op zijn plek vallen.-Geluk is als een ongrijpbare dromenvanger: je moet het proberen blijven grijpen in de lucht.-Schrijven is als het maken van een goed schilderij: de kwast moet de automatische pen worden.-Hij keek alsof de donder na de bliksem nog moest komen.-Hij keek alsof het kaf nog van de koren gescheiden moest worden.

Na dit college over beeldspraak was ik er nog steeds niet over uit: wat moet ik nou van beeldspraak vinden? Het heeft wel degelijk effectieve functies. Maar of ik het vaak in mijn eigen boek ga gebruiken... Ik denk toch van niet.

Bootcampweek 2: Schetsboek

Omschrijving schetsboek:Jouw schetsboek bestaat uit de resultaten van schrijfoefeningen in de les gecombineerd met wat je zo verder nog hebt verzameld om op verhaal te komen, je schrijven te oefenen en je personage, zijn manier van spreken, zijn milieu te leren kennen. Gedichten, plaatjes, een interview met een expert, artikelen, uitspraken die op een of andere manier blijven hangen, beschrijvingen van plekken. Als je maar laat zien dat je op allerlei manieren met je boek bent bezig geweest. Dit mag digitaal, maar ook gewoon op papier.

Hier kan het uiteindelijke schetsboek van mij (als .pdf-bestand) worden gedownload. Ik heb mij laten inspireren door mijn personagedossier, de schrijfopdrachten in de les en mijn ruwe schetsen.

[caption id="attachment_237" align="aligncenter" width="300"]

Logo van Sportclub Telstar. Bron: website voetbalclub.[/caption]

Schetsboek 'Over Mijn Lijk in Velsen-Zuid'

Bootcampweek 2: Personagedossier

'Over Mijn Lijk in Velsen-Zuid' zal zich voornamelijk gaan richten op de voetbaldynastie rondom Telstar. Dat zijn dus de mensen die te maken hebben met de technische zaken binnen de club. Denk aan de trainer, voorzitter en andere mensen van het bestuur. Maar Telstar is, zoals eerder gezegd, zoveel meer dan alleen het voetbal. De extraverte supporters en mensen die daarmee dan weer te maken hebben. De koffie jufvrouw. De lijnentrekker. In het personagedossier zal ik de ruimte nemen om hen, één voor één, te beschrijven. Niet alleen karakterkenmerken, maar bijvoorbeeld ook hun persoonlijke voorkeuren.

-Trainer Mike SnoeiEen strenge, doch rechtvaardige man. In de 50. Hij voelt zich door de buitenwereld vaak niet begrepen. Heeft namelijk een hele eigen manier van coachen. Snoei gaat in eerste instantie niet uit van talent, maar van discipline. Want dat is wat hem ook ver heeft gebracht in Het Wereldje. Probeert dat op een spartaanse manier over te brengen op zijn nieuwe selectie. Het is een man met zijn compleet eigen belangen: hij wil zijn in vervaal geraakte loopbaan weer tot nieuwe grote hoogtes brengen. Snoei is een harde man die vaak geen rekening houdt met zijn directe omgeving. Zijn belang komt voorop te staan. Hij is daarnaast nationalistisch ingesteld: dat komt terug in zijn politieke voorkeur. Snoei stemt op de PVV. Hij rijdt in een Volkswagen Cabrio en heeft een semi-villa in één van de betere wijken in Amsterdam.

Echte Snoei-zinnetjes:"Het glas is altijd halfvol bij mij.""De Waard. Bliek. Korbee. Hier komen.""Jij denkt te negatief.""Winnen moet altijd op plek één komen te staan.""Stel je vragen eens concreet.""We zijn toch ook nog steeds een voetbalclub? Mag ik hopen."

-Voorzitter Pieter de WaardEen bijzonder extraverte man. Hij noemt zichzelf 'mooi van lelijkheid'. Zo'n figuur in het normaal zo statige betaald voetbal wereldje. Dat is echt een bijzonderheid en unicum. De Waard kwam eigenlijk per toeval terecht in deze functie. Zijn vader zwaaide vroeger al de scepter in Velsen-Zuid en moest de club opnieuw zien uit te vinden. De Waard nam het stokje over in oktober 2006. Hij maakt al heel veel mee met de club, en stond meerdere keren aan randen van de afgrond. De Waard moet in het seizoen 2017-2018 een duidelijk hele andere rol aannemen als hoogste bestuurder. Een rol die een allesomvattend dilemma met zich meebrengt: promotie zou de club Telstar een ongelofelijke boost kunnen geven, maar het zou aan de andere kant een catastrofe kunnen zijn. Desondanks laat hij geen moment onbenut om met een trainingspion door Paviljoen West heen te schreeuwen. De Waard ís Telstar. Hij woont in een standaard rijtjeshuis in Oud-IJmuiden, aan de rand van het Noordzeekanaal. Heeft een vrouw en een zoon. Leest uitgebreid de Volkskrant. Stemt PvdA.

-Rasvrijwilligster Marja KorbeeMarja Korbee loopt al sinds 1977 rond bij SC Telstar. In de meest verschillende functies heeft zij gezeten. Manusje-van-alles spelen heeft duidelijk haar voorkeur. In het dagelijkse reilen en zeilen van de club is ze bij bijna alles betrokken. En dus vrijwillig. Als je ook iets maar iets verkeerd zegt over Telstar, gaat dat haar duidelijk aan het hart. Maar velen bevestigen: het komt altijd uit een goed hart. Door haar ontwikkelde reputatie kreeg ze de treffende bijnaam:

'Misses Telstar'. Ze gaat digitaal door het leven als @MissTelstar61. Daar laat ze het ludieke karakter van Telstar voortleven. Zoals alleen zij dat kan. Korbee woont alleen in een flat in Zeewijk. Een gedegen appartement, mede bekostigt door de club. Ze houdt van Nederlandstalige muziek en kijkt nog naar series als 'Swiebertje' en 'Toen was geluk heel gewoon'. Rookt minimaal drie pakjes Marlboro op een dag. Stemt ook PVV.

-Persmanager Dennis BliekEen ander social media-fenomeen is beheer van het officiële account @Telstar1963NV: Dennis Bliek. De afgelopen jaren heeft hij zich ontwikkeld als één van de meest creatieve breinen van het Nederlandse betaalde voetbal. Alles, van filmpjes tot speciale posters, verzint hij om Telstar onder de aandacht te brengen. Hij is één van de weinigen pain in the asses van journalisten. Want hij is uiterst zorgzaam, benaderbaar en makkelijk als het op perscontacten aankomt. Ook Bliek kent zijn mindere kanten. Één negatief digitaal woord over de club, en zijn eigen drie Amsterdamse Andreaskruizen staan voor je neus op Twitter. Hij kan keihard zijn. Maar net als bij Korbee geldt: het is oprecht en gemeend. Bliek woont ook alleen in een flat, ergens verscholen in Zeewijk. Stemt PvdA. Door zijn mobiele toestand gaat hij in zijn vrije tijd graag vissen aan het Noordzeekanaal.

Bootcampweek 3: blog 26 februari 2018

De eerste dag van de laatste bootcampweek, die geheel in het teken zal staan van: lef. Hoe ver durf je te gaan in je tekst? Een misschien nog wel beter geformuleerde vraag: hoe ver kan je eigenlijk gaan in je tekst? Wat zijn toelaatbare grenzen? Hierbij denk je niet alleen maar aan taalgebruik, maar ook aan de stijl waarin je schrijft. Het eerste college van deze week: schelden en schimpen. Een meteen al controversieel onderwerp. De dag begon met een treffende uitspraak van Miguel de Cervantes Saaverda: 'Wie gaat schelden, is op het punt te vergeven.'

'Een schrijver dient niet vriendelijk te zijn. Een schrijver dient aan de lopende band te kankeren en te schelden. Een schrijver dient een kwaad persoon te zijn. Van zijn geschriften moeten de vonken afspatten, men moet er zijn tengels aan branden.' Een controversiële uitspraak van schrijver Jeroen Brouwers. Ik zou zeker niet willen zeggen het hiermee eens te zijn. Maar een beetje controverse kan nooit kwaad in je boek. Het maakt lezers daarnaast benieuwd en nieuwsgierig. Ik ben pertinent tegen elke vorm van geweld: zowel verbaal als fysiek. Toch moest ik in het kader van de eerste opdracht, tien woorden bedenken die mijn personage zou kunnen begrijpen. Ik koos in dit geval voor trainer Mike Snoei:

-Luie lapzwans-Beunhaas-Ruggetuffer-Oetlul-Klootzak-Tering-Dwaas-Hond-Achterlijke gladiool-Pummel

Vervolgens was het de bedoeling een scheldkanonnade uit te werken met jouw hoofdpersonage. In het geval van Mike Snoei was dit geen moeilijke opdracht. Hij is namelijk bij uitstek een trainer die verbaal tekeer kan gaan in de kleedkamer. Gedurende de rust ben ik daar meerdere malen getuige van geweest. Tenminste: niet fysiek. Ik luisterde zijn aanwijzingen af door mijn oor tegen de kleedkamer deur te houden. Hier een deels fictieve scheldkanonnade van Snoei:

"Het is toch niet te ge-lo-ven. Ik heb het verdomme nog zó tegen je gezegd op de training, Frankie Korpershoek! De linkermiddenvelder van Go Ahead moet je nooit over links dekken. Jij noemt jezelf de aanvoerder hier? Ga het dan ook eens bewijzen! Geef eens het voorbeeld aan de rest van het team en voer je taken uit! Tering zeg. Ik héb het nog zó gezegd! Oetlul. Ja, ik zeg da nu maar gewoon even. Want dat ben je, Korpershoek. Je laat de rest van de jongens gewoon in de steek. Hoe vaak zal ik het gezegd hebben op de training? Misschien wel 1000 keer? Dwaas. Een achterlijke gladiool: dat ben je! Als het kon zou ik je 100 keer wisselen! Dit kan ons seizoen maken of breken. Jij als geen ander zou je dat moeten beseffen. Dwaas. Echt. Ga maar douchen. Met je bloedkop, Frankie. Want dat heb je. Een bloedkop. Met geen greintje voetbalverstand erin. Het is klaar. Het is over."

Deze passage zou een mooie toevoeging kunnen zijn in mijn boek. Maar het is dus niet op waarheid berust. En ik zie de extra functie er eigenlijk niet van in. Schelden en schimpen: een onderdeel apart.