nr. 3 2012het magazine voor Elektrocracks

startme up!

een initiatief van

nr. 3 2012

INH

OU

D

2

4

8

11

7dE school

kOshHerentals

opsporings-bEricht

Wanted: dead or alive

rEsidEntiëlE installatiEs, nu En morgEn

Op bezoek bij Ovelec

hEt bEroEp

Residentieel installateur

ColofonWATT’s UP? is een UiTgAve vAn

sTROOm-OPWAARTs, een

CAmPAgne vAn vORmelek Om

jOngeRen WARm Te mAken vOOR

elekTROTeCHnisCHe OPleidingen

en beROePen.

stroom-Opwaarts

vormelek vzw

marlylaan 15/8 bus 2

1120 brussel

Tel. 02 476 16 76

Fax 02 476 17 76

www.stroomopwaarts.be

info@stroomopwaarts.be

stroom-Opwaarts is een campagne die vormelek voert op initiatief van zijn sociale partners, zijnde de werknemersorganisaties ACv-CsC meTeA, Abvv-metaal en mWb-FgTb en de werkgeversorganisaties FedeleC, Fee, lvmeb en neleCTRA. de campagne heeft tot doel de instroom van arbeiders in de elektrotechnische sector te verhogen en richt zich behalve naar jongeren en hun ouders, ook naar werkgevers, scholen en opleidingscentra.

verantwoordelijk uitgever: Hilde de WandelerConcept en realisatie: link inc (www.linkinc.be)Redactie: link inclay-out: Zeppo (www.zeppo.be)Fotografie: studio dann, johan martens, sven van baarle

Heb je zelf een interessant project? Laat het ons weten via

info@stroomopwaarts.be

3

inhoud

15

18

21

22 24

16knElpuntbEroEp…

het elektro-technisch on-derwijs is top!

ElEktro-challEngE

de finale

Euroskills 2012

The final countdown

brEinbrEkErs

Party on firenEws

JE EErstE Job

van school-bank naar werkvloer

een nieuw begin

dat is ook zo voor jerryt verlinden, oud-leerling van het kOsh schep-persstraat, beter bekend als het Technisch instituut scheppers van Herentals. Hij is net afgestudeerd en is op zoek naar werk. Hij zit op de wip tussen werken en voortstu-deren, tussen de schoolbanken en de werkvloer. met hem blikken we vooruit en achteruit. Wat verwacht hij van de toekomst? en hoe kijkt hij terug op zijn opleiding? eén ding is duidelijk: zodra je afgestudeerd bent, moet je veel – en belangrijke – knopen doorhakken.

met de papLepeLJerryt: ‘ik ben van jongs af in de elektriciteitswereld opgegroeid. mijn vader werkt bij eandis, ik heb mijn passie voor alles wat met elektrici-teit te maken heeft, eigenlijk met de paplepel naar binnen gekregen.ik ben in mijn derde jaar begonnen aan de richting elektronica, maar dat was niet echt mijn ding. Pas in de laatste twee jaar heb ik mijn draai gevonden, in de richting eT, daar waren de lessen veel meer op de praktijk gericht.’

droomjobJerryt: "mijn eerste gedachte als ik nog op school zat, was altijd: ik wil als zelfstandige beginnen werken, als residentieel installateur of als tertiaire installaties doen in zie-kenhuizen of kantoorgebouwen bijvoorbeeld. maar nu denk ik: misschien moet ik eerst een tijdje in een bedrijf werken om ook ervaring op te doen in industriële installaties want in die sector evolueert alles heel snel, daar kun je dus nog veel bijleren. ik kan dan nog altijd later,

binnen een jaar of tien, als zelfstan-

dig installateur gaan werken.

een echte droomjob heb ik eigenlijk niet voor ogen, ik heb het gevoel dat ik nog veel richtingen uit kan en dat is natuurlijk ook het grote voordeel van mijn diploma. mijn opleiding was toch vooral een voorbereiding op het echte leven. er kwamen wel handboeken en studieboeken aan te pas, maar voor onze klastitula-ris kwam de praktijk op de eerste plaats.’

Hoe vind je je eerste job?een eerste job vinden is niet altijd makkelijk, maar elektrotechnici blij-ven erg gegeerd op de arbeidsmarkt.‘in het laatste jaar hebben we twee weken stage gelopen. dat was een fantastische ervaring. ik kwam bij twee totaal verschillende bedrijven terecht en dat was heel leerrijk. de eerste week zat ik bij electro Zwijsen in duffel. daar heb ik meegewerkt aan installaties in ziekenhuizen en kantoorgebouwen. daarna heb ik bij dymotec uit Olen gewerkt. Zij bou-wen vooral industriële en tertiaire borden.tijdens zo’n stage moet je er zelf het beste van maken. je kan altijd vragen stellen, maar er moet wel gewerkt worden.’‘Omdat die stageweken zo’n po-sitieve ervaring waren, zou ik op zoek naar een job eerst bij die twee bedrijven aankloppen. via het werk van mijn vader heb ik nog een paar andere contacten, ook dat is een mogelijke piste.’

jerryt verLindenoud-LeerLing

kosH HerentaLs

Het nieuwe schooljaar is begonnen. sommige leerlingen zijn begin september aan hun laatste jaar begonnen, voor hen staan er dus belangrijke maanden voor de deur. binnenkort moeten ze op zoek naar een job.

4

steL dat jerryt de kLok zes jaar moest terugdraaien?

‘ik zou opnieuw dezelfde richting kiezen en ik zou ook aan iedereen elektrotechnische studies aanraden. je vindt gemakkelijk en snel werk, dat is toch een grote troef, zeker in deze tijden van crisis. misschien vind je niet altijd meteen de job die je het beste ligt, maar je kunt later nog veel kanten uit. elektrotechnische toepassingen worden ook altijd belangrijker in onze maatschap-pij. en er zit ook heel veel uitdaging in de studie, je leert voortdurend bij over zaken waar je eerst niets over wist.’

wat aLs?

wat vindt jerryt beLangrijk in zijn toekomstige job?

werken in een klein en enthousiast team

een goede verstandhouding met de collega’s

veel bijleren op de werkvloer

met plezier je job doen: werken is altijd méér dan een verplichte nine to five

5

dE school

met Hart en zieL

‘Leerkrachten en leerlingen zijn voortdurend samen aan het werk om nieuw lesmateriaal te maken. Zo zijn we nu een module aan het maken om te leren foutzoeken. Vroeger hebben we een maquette gemaakt van een hoogspanningsinstallatie. In zulke projecten kruipt veel tijd en energie, maar onze leerkrachten en leerlingen werken daar met hart en ziel aan, er wordt dan niet op een uur gekeken.’

kieswijzer

‘Ook bij ons project “Kieswijzer” worden de leerlingen ingeschakeld. Het kOsh ontvangt elk jaar gedurende een viertal dagen ongeveer duizend leerlingen uit de basisscholen in de weidse omgeving van Herentals. Tijdens een twintigtal workshops kunnen zij kennismaken met verschillende studierichtingen.’

van HerentaLs naar europa

‘We hopen met het kOsh dit jaar ook te kunnen deelnemen aan het Da Vinci-programma van de Europese Unie. Jongeren die een technische opleiding volgen, kunnen zo een buitenlandse stage volgen. Dat is heel leerrijk: landen als Duitsland en Denemarken staan in technologisch opzicht soms verder als wij, en ook de mentaliteit op de werkvloer is er anders. Daar kunnen jongeren veel van opsteken.’

PeTeR vAn HOve:

'onze leerlingen zijn heel betrokken bij hun opleiding'

www.kosh.be

meer weten over Het kosH? kijk op

6

'We weten dat we in de lessen de nadruk moeten leg-gen op de praktijk. dat zie je ook aan onze klassen, die zijn echt ingericht om reële situaties van op de werkvloer zo goed mogelijk na te bootsen.’

dE school

WATT’s Up? schakelt in een versnelling hoger en zet de deuren en vensters open. We doen een beroep op je medewerking en zetten de kolommen van ons magazine open voor al jouw ideeën.

loopt er op jouw school een leerkracht rond waar de elektrische vonken uitslaan en die je in de spotlights wil zetten?Werk je met je klastitularis aan nieuw elektrisch lesmateriaal?

Heb je plannen voor een knettergek project? een inspirerende gip?Heb je op internet een boeiende site ontdekt? (nee, mijn beste, niet dát soort sites, die vinden we zelf wel.) Over elektriciteit of elektrotechniek, graag. dank u!

Heb je tijdens de vakantie een interessant technologiemuseum bezocht? in belgië of in het buitenland? misschien heb je daar wel foto’s genomen?Wat zijn jullie allemaal van plan op je school dit jaar? gaan jullie op bedrijfsbezoek? Waar ga je op stage? Wanneer is het opendeurdag?

laat het ons weten en misschien mag je je verhaal doen in ons magazine en op onze website. Wie weet komen we dan wel op reportage in je school.eeuwige roem en ResPeCT! voor jezelf, je school en je klas.

niet twijfelen, doen!

Reward: RESPECT!

Wanted!Dead or Alive

7

dE schoolopsporingsbEricht

Mail ons: info@stroomopwaarts.be

www.stroomopwaarts.be

8

residentiëLe instaLLaties, nu en morgenin de wereld van de residentiële installaties staat veel te gebeuren. de tijd dat een huishoudelijke installatie alleen maar uit lichtschakelaars bestond, is lang voorbij. ook wie residentieel installateur wil worden, moet bereid zijn om de nieuwste technische ontwikkelingen op de voet te volgen.

WATT’s Up? ging op bezoek bij Ovelec in visé. Het bedrijf legt zich toe op huishoudelijke installaties en werd opgericht in 2006 door twee jeugdvrienden, vital scohier en Oli-vier dufrasne. intussen telt Ovelec een tiental medewerkers.met bedrijfsleider vital scohier praten we over het profiel van de jonge residentiële installateur en de toekomst van de job.

‘bij sollicitaties keek ik vroeger vooral naar de ervaring van de kan-didaten, terwijl ik nu op zoek ga naar ernstige, enthousiaste en gemoti-veerde werknemers. jongeren ken-nen gewoonlijk de theorie wel, maar hebben een totaal gebrek aan erva-ring. Ze hebben bijna nooit sleuven uitgeslepen, ze kunnen geen pleister aanbrengen om een inbouwdoos te bevestigen en soms hebben ze zelfs moeite om een boormachine te gebruiken.

maar gaandeweg leren ze dat wel. je moet vooral veel geduld hebben en hen een kans geven. Als je ziet aan welk tempo een jonge werk-kracht een simpel stopcontact aan-sluit… op die tijd doe ik er tien. maar je mag nooit vergeten dat we al-lemaal op die manier begonnen zijn! Ook met telefoons en parlofoons hebben ze totaal geen ervaring.’

zomerse Hitte … een bijzonder warme julidag, ergens in de provincie luik. de hitte drukt loodzwaar op een huis in Richelle. Over enkele dagen zal de nieuwe, pas geplaatste installatie met zonne-panelen hier op volle kracht draaien.met een bandana op het hoofd zijn david, jonathan en michaël druk in de weer… Ze klimmen op de ladder, kruipen op het dak en lopen naar de kelder om de omvormer aan te slui-ten. de eigenaars volgen hen met

een goedkeurende blik. binnen het team doorloopt elke medewerker zijn eigen traject, maar één zaak staat vast. bij Ovelec primeren mensenkennis, praktisch inzicht en motivatie op ervaring en soms zelfs op scholing.

beLgiscHe paneLenbij Ovelec gebeurt 99 procent van de fotovoltaïsche installaties met de Waalse zonnepanelen van issOl, die vervaardigd worden in dison (luik). die panelen, sinds 2006 verkrijgbaar op de belgische markt, garanderen dezelfde kwaliteit en prijs als de duitse panelen. bovendien kan men voor deze zonnepanelen bij ethias een verzekeringspolis afsluiten met een looptijd van tien jaar.

KennismaKing met het teameLke dag bijLeren‘Ik volgde een opleiding algemene elektriciteitswerken voor de bouw bij CREASOL. Na drie stageplaatsen werd ik voor zes maanden aangeworven door Ovelec, met een optie om mijn contract te verlengen.Alles boeit me aan elektriciteit. Elke dag leer ik iets meer over het vak en dat is wat me motiveert. Bovendien krijgen we veel hulp van de ploegbaas en delen we onze kennis. Ik vind dat zeer belangrijk. Hoe ik de toekomst zie? Ik wil werkzekerheid, groeien in mijn vak en zelfstan-dig taken tot een goed einde brengen.’ JONATHAN STUTZ, 32 JAAR, ARBEIDER

ik Heb vooraL veeL Last met… Het weer!bij Ovelec heb ik alles geleerd op de werkvloer. later volgde ik opleidingen bij fabrikanten van zonnepanelen en omvor-mers. Het leuke aan mijn job vind ik de afwisselende opdrachten en het menselijk aspect, het feit dat de klanten aanwezig zijn als we bezig zijn met een installatie. Wat er minder prettig is? vooral het weer! MICHAëL ALExIS, 35 JAAR, pLOEgBAAS

9

op bEdriJfsbEzoEk biJ ovElEc

10

hEt bEdriJf: ovElEc

domoticaVital Scohier: ‘domotica wordt pas inte-

ressant als men verschillende technolo-

gieën kan combineren, zoals de klimaat-

regeling (verwarming en verluchting), de

rolluikbediening en de verlichting. in dat

geval wordt het een echt hulpmiddel om

energie te besparen.

in belgië wordt de capaciteit van de

woningautomatisering in de meeste

gevallen slechts heel beperkt benut. men

gebruikt domotica om de verlichting

aan en uit te doen, en om de rolluiken

te besturen. maar dat kan evengoed via

eenvoudige bedrading die bijvoorbeeld

de verlichting en de rolluiken bedient.

Anderzijds is domotica bijzonder nut-

tig als men het systeem koppelt aan

inbraakbeveiliging. Zo kun je de illusie

wekken dat het huis niet verlaten is door

in bepaalde vertrekken de lichten te

doen branden.

er liggen nog veel mogelijkheden open.

installaties voor woningautomatise-

ring kunnen net als de omvormers van

zonne-installaties gekoppeld worden

aan een iP-adres. daardoor kan men op

afstand de productie van de fotovolta-

ische panelen of het reële verbruik van

de domotica-installatie controleren.’

wat brengt

de toekomst?

aLarmsystemenVital Scohier: ‘voor particulieren zijn de grootste nieuwigheden te vinden op het vlak van dataverbindingen. Tegenwoor-dig gebeuren de meeste verbindingen via een schakelkast van de provider, gekoppeld aan het elektriciteitsnet. bij stroomonderbrekingen zal het alarm wel afgaan, maar er wordt geen informatie doorgegeven aan de alarmcentrale. vandaar dat wij steeds meer een beroep doen op draadloze transmissie. in de in-dustriesector gebeurt dat al veel langer, want daar bezitten ze een back-up via gsm als de lijn uitvalt. een andere nieuwigheid bestaat erin het alarmsysteem aan en uit te zetten door middel van vingerafdrukken, al wordt deze vorm van biometrie nog al te vaak beschouwd als een leuk snufje. Het blijft wel moeilijk om zo’n systeem te active-ren, omdat dan alle familieleden samen aanwezig moeten zijn.in bedrijven en winkels gebeurt de infor-matieoverdracht naar bewakingsfirma’s alsmaar meer via digitale weg. daarbij verstuurt het alarmtoestel geen analoog, maar een digitaal signaal.daarnaast bestaan er ook videobewa-kingssystemen met digitale decoder. Op die manier kan men met de pc of smart-phone de bewakingscamera’s op afstand weergeven. Als bijvoorbeeld in een win-kel het alarm afgaat, kan de zaakvoerder nagaan of het alarm gegrond is door op afstand beelden van zijn winkel op te roepen en te bekijken.’

grijp je kans!

moHamed ajouaouAgM Technical Solutions bvba

hEt bEroEp

11

rEsidEntiEElinstallatEur

mohamed is zaakvoerder van Agm Technical so-lutions bvba, een jong en dynamisch bedrijf dat hij startte in 2001. intussen heeft hij acht mensen in dienst.

weLk soort projecten doe jij, moHamed?MohaMed: dat gaat zeer breed. van nieuwe instal-laties over onderhoud tot reparaties. in de eerste plaats bij particulieren. dat kunnen zowel kleinere woningen als villa’s zijn. maar ook middelgrote projecten zoals appartementen of winkels doen we regelmatig.

Hoe start zo’n opdracHt?MohaMed: bij de klant die interesse toont en een of-ferte vraagt. dan gaan we meestal ter plaatse een kijkje nemen, bekijken we de plannen van de archi-tect en beginnen we te tellen: schakelaars, stopcon-

tacten, draden, uren werk, … vervolgens bezorgen we de offerte aan de klant en kunnen we alleen maar afwachten.

steL, je krijgt groen LicHt, wat dan?MohaMed: dan bekijken we nauwgezet de uitvoe-ringsplannen en is er overleg met de architect en de aannemer rond de timing. Wanneer verwachten zij ons? kan er vertraging op zitten? Wanneer we uiteindelijk aan de slag kunnen, beginnen we met het uittekenen op de muren. met dat overzicht goed in ons hoofd beginnen we te boren en te slijpen. de volgende stap is het inmetselen van de inbouwdo-zen en het plaatsen van de leidingen en de kabels voor de verschillende stroomkringen. Ook de aar-ding vergeten we niet. daarna is het meestal enkele weken of maanden wachten tot de pleisterwerken gedaan zijn.

van de 4300 bedrijven in de elektrotechnische sector is naar schatting 38 procent actief in de residentiële elektriciteit. dat betekent dat ook jij veel kans maakt om na je studies residentieel elektrotechnisch installateur te worden. mohamed ajouaou zal je alvast graag zien komen!

rEsidEntiEEl installatEur

12

en dan keren juLLie terug om aLLes af te werken?MohaMed: inderdaad. dan beginnen we te monte-ren. de contactdozen, het schakelmateriaal, de verdeelborden en de tellerkast komen op de juiste plaats. Aan de energiemaatschappij vragen we om de stroom aan te sluiten, zodat we alles kunnen testen. Als laatste stap maken we voor de klant een overzichtelijk eendraadschema en is de installatie klaar voor keuring.

HoeLang zijn juLLie bezig met zo’n project?MohaMed: dat is natuurlijk afhankelijk van de grootte van het gebouw, maar in een apparte-mentsblok bijvoorbeeld zijn we toch al snel een dag of vijf bezig per appartement. met een team van drie mensen welteverstaan!

Hoe voLg je aLLe nieuwe evoLuties in de eLektriciteitssector?MohaMed: We krijgen veel mailings van fabrikanten die ons informatie sturen over nieuwe producten en die ons uitnodigen voor infosessies en cur-sussen. We pikken daar

uit wat ons interessant lijkt en proberen daar naar-toe te gaan. maar niet eindeloos natuurlijk, want er moet ook nog gewerkt worden!

Op tien jaar tijd is heel wat geëvolueerd. natuur-lijk doen we steeds vaker installaties van domo-tica, omdat steeds meer klanten dat vragen. Ook alarm- en branddetectie-installaties horen erbij, al is dat meestal bij bedrijven. daar heb je af en toe totaalprojecten, met toegangspoorten, camera’s, telefonie en dataverkeer, enzovoort.

Hoe zie jij de toekomst van je bedrijf?MohaMed: met veel optimisme. Op dit moment heb ik alvast opdrachten tot de zomer van 2013, dus klagen doe ik zeker niet. eigenlijk zou mijn bedrijf makkelijk kunnen groeien, maar het grote strui-kelblok om dat te doen is het vinden van geschikt personeel. er zijn gewoon te weinig sollicitanten. en het is zeker niet dat mijn eisen te hoog lig-gen. ik ben bereid jonge, onervaren mensen op te leiden. iedereen wordt hier perfect legaal en goed verloond, met verplaatsingsvergoedingen er bovenop. maar toch vind ik ze niet. dus lezers van WATT’s UP?: elektriciteit is een boeiende sector, met veel mogelijkheden. grijp je kans en er wacht je ongetwijfeld een leuke job en een mooie toekomst!

hEt bEroEprEsidEntiEEl installatEur

13

meer dan 10.000 mensen werken als residentieel elektrotechnisch installateur bij een installatiebedrijf. een goede vakman werkt:

nauwgezet de klant verwacht een elektrische installatie die jaren meegaat

en 100 procent veilig is.

collegiaal Ook al verwacht je baas dat je zelfstandig taken uitvoert,

meestal werk je in team aan een project.

veilig volg de fabrikantenvoorschriften van je materiaal en de

veiligheidsvoorschriften van de werf.

er gebeuren elk jaar nog te veel ongelukken.

milieubewust Probeer afval en restproducten te beperken en sorteer alles

volgens de wettelijke voorschriften.

ergonomisch denk ook aan jezelf. Zorg voor je rug wanneer je materiaal moet

heffen of in ongemakkelijke posities moet werken.

Het is de bedoeling dat je lang kan genieten van je job.

tips van professionaLs

benieuwd naar nog meer beroepen? surf naar www.stroomopwaarts.be en bekijk de beroepenfilmpjes!

www.stroomopwaarts.be/leerlingen/beroepen

wiL je moHamed in actie zien? bekijk Het fiLmpje op

14

rEsidEntiEEl installatEur

Het eLektrotecHniscH onderwijs is top!eeRsT HeT sleCHTe nieUWs …Het beroep van elektricien staat al jaren in

de toptien van knelpuntberoepen. dat wil

zeggen dat er meer jobs voor elektriciens zijn

dan geschikte kandidaten om die vacatures in

te vullen. maar het aantal leerlingen dat zich

inschrijft voor een elektrotechnische oplei-

ding daalt nog altijd. Het technisch onderwijs

kampt dus nog altijd spijtig genoeg met een

slecht imago.

Als je tegenwoordig een elektricien zoekt

voor een kleine reparatie moet je soms lang

wachten. Uit een recente enquête is gebleken

dat bij dringende gevallen (als men bin-

nen de drie uur hulp verwacht) de wachttijd

zelfs opliep tot gemiddeld twee dagen. Het

probleem zal in de toekomst alleen maar

groter worden want in onze woningen neemt

automatisering een alsmaar belangrijkere

plaats in. en wie bel je als de automatisering

stukgaat?

de cijfersUit de cijfers van de RvA, de vdAb en zijn Waalse tegenhanger

Forem blijkt altijd weer dat het aantal vacatures voor de job van

elektricien blijft stijgen. dit jaar zijn er 31,3 procent meer vaca-

tures voor elektriciens dan in 2011. Technisch geschoolden blijven

dus zeer gegeerd op de arbeidsmarkt.

maar dat is nog niet alles. een goede elektricien verdient minstens

evenveel als de gemiddelde bediende. Ook de arbeidsvreugde bij

elektriciens blijkt hoger dan gemiddeld. Ongeveer de helft van de

elektriciens raadt zijn beroep aan kennissen en vrienden aan. vorig

jaar maakte Randstad een lijst op van de meest aantrekkelijke

beroepen: ook in die toptwintig vind je de elektricien terug.

… en dAn HeT gOedemaar laat dat de pret vooral niet bederven,

want wat betekent dat concreet voor jou? er

zijn in ons land vandaag gewoon te weinig

elektriciens. Het goede nieuws is dus dat je

na je opleiding heel gemakkelijk werk vindt,

er zijn namelijk jobs genoeg, de vraag naar

goed geschoolde vaktechnici is heel groot.

Ondanks de crisis en de stijgende werkloos-

heid in de laatste maanden blijf je als elektri-

cien zeer gegeerd op de arbeidsmarkt. je

hebt dus de juiste beslissing genomen door

voor een elektrotechnische richting te kiezen.

De krant van het lanD

'Als je voor een kleine maar

dringende klus al heel lang moet

wachten voor je een elektricien

te pakken krijgt, dan wordt het

helemaal een ramp bij grotere

opdrachten, zoals nieuwbouw.

We gaan naar een wachttijd

van twee jaar’, aldus Hilde De

Wandeler, directeur van het

opleidingscentrum Vormelek.

ontvangen vacatures

beroepsgroepen: enKele opvallende stijgers

eLektricien +12,4%

inpakker +11,7%

andere onderwijs +9,8%

paramedicus, verzorging +9,5%

technicus +7,7%

beroepsgroepen: enKele opvallende dalers

houtbewerker -13,2%

werknemer verkeer -17,0%

drukkerijarbeider -21,7%

havenarbeider, magazijnier -21,8%

bewaker 211 -39,8%

bron vdab juni 2012 (% t.o.v. juni 2011)

15

knElpuntbEroEprEsidEntiEEl installatEur

15

16

‘ik werk graag met mijn handen en wou zo snel mogelijk aan de slag’, zegt kevin daarover. ‘de overstap naar het beroepsleven gebeurde zonder verrassingen. dankzij mijn stages en vakantiejobs wist ik waaraan ik me mocht verwachten.’

meestal doet hij twee à drie werven per dag, om er allerlei karweitjes op te knappen. Al kreeg hij ook al de kans om twee weken aan een stuk op een bouwwerf te werken: sleuven slijpen in de muren, gaten leeghalen en schoonmaken, kabels

trekken, flexibele buizen vastmaken aan de grond, aftakdozen openen en tot slot alles aansluiten…

‘in luxemburg werken we zelden met een technisch dossier. Als een werf opgestart wordt, komt de baas

‘van de scHooLbanken recHtstreeks Het beroepsLeven in!’kevin delperdange, bijna 21, is elektricien bij kauffman & biesen. Het begon allemaal met een vakantiejob bij de Luxemburgse firma voor algemene elektriciteitswerken. drie jaar lang kluste hij daar en de baas beloofde hem een baan als hij zijn zesde jaar in de richting elektriciteit zou afmaken. die belofte viel niet in dovemansoren. kevin ging dan wel niet graag naar school, hij deed toch zijn uiterste best om zijn diploma bij het icet (institut communal d’enseignement technique) in bastenaken te behalen (in juni 2011). amper een maand later mocht hij zijn contract tekenen.

17

JE EErstE Job

een kijkje nemen en alles uitleggen. dan is het onze beurt. in het begin is dat best intimiderend. We moeten goed nadenken, logisch handelen en ons aanpassen.’

kevin leert al doende: camera’s, par-lofoons, alarminstallaties aanslui-ten… Heeft hij een tip voor school-verlaters die van start gaan in hun eerste job? ‘ik heb er zelfs twee… Om te beginnen moet je je baas duidelijk maken dat je gemotiveerd bent en dat je je wilt inzetten. en je moet ook niet bang zijn om je col-lega’s te zeggen als iets niet meteen lukt, ook al zijn ze een stuk ouder dan jij. Wij hebben geen ploegbaas, iedereen is hier gelijk voor de wet. Het is niet omdat we jong zijn dat we geen mening mogen hebben.’

Het icet in bastenaken, een scHooL die weet wat bedrijven wiLLen‘discipline en nauwkeurigheid zijn onze kernideeën. Het publiek dat zich daardoor aangesproken voelt, is heel breed en reikt veel verder dan de omgeving rond de school. We zijn zelfs een van de weinige technische scholen waar het aantal leerlingen nog toeneemt’, zegt André detaille, technisch adviseur in het iCeT (institut Communal d’enseignement Technique) van bastenaken. en de school boekt succes, want eenmaal een diploma op zak studeert ruim de helft van de leerlingen verder. en de anderen vinden heel snel werk. nogal wat oud-leerlingen vinden trou-wens een job in het nabijgelegen groothertogdom luxemburg. ‘Onze ligging bij de grens vormt een belangrijke troef. Ook veel ouders van leerlingen gaan dagelijks over de grens werken. Op heel wat vlakken werken we samen met de bedrijven uit de

streek: bouwmateriaal ophalen voor de school, bedrijfsbezoe-ken, stageplaatsen, vakantiejobs, noem maar op.’

‘bedrijfsstages zijn noodzakelijk, hoe kort ze soms ook zijn. de leerlingen maken er namelijk kennis met het echte

bedrijfsleven. Om het contact met de alledaagse werkelijkheid te behouden, kiest de meerderheid van de zesdejaars een eindwerk buiten de school. in sommige ondernemingen en regionale over-heidsdiensten hebben ze zelfs al aan automati-sering gedaan. Zo deden ze de automatisering van een horizontale lintzaag voor een zagerij in Teneville, van een kleine betoncentrale in givry bertogne en van de afvoer van een zuurkuip bij Circuit Foil in Wiltz, een luxem-burgse firma die zich toelegt op de productie van koperplaten.’

‘een mooie zeLftest’‘Zo’n installatie met relaistechnieken maken is eigenlijk een soort

puzzel. ik bouw die op in stappen. je moet echt geconcentreerd

werken want als je iets verkeerd aansluit, kan het toestel stukgaan. Het

moeilijkste is de programmering. voor mij is de elektro Challenge een

soort zelftest: je kunt je met anderen vergelijken en je ziet wat je kunt.

mijn jobvooruitzichten zijn in ieder geval mooi. ik kan aan de slag bij

het bedrijf waar ik mijn stage deed. ik zit gebeiteld.’

ARNE NUyTTEN, KTA Ieper, finalist residentiële elektriciteit

18

dertig gedreven finalisten, hun trotse leraars, twee uitdagende proeven, een strenge jury, coole prijzen en een verwenreceptie… dat waren de ingrediënten van de spannende finale van deze 6de challenge, voorlopig de laatste in de rij want dit jaar vindt er geen elektro challenge plaats.

22 mei 2012, vroege ocHtend van alle uithoeken van het land sporen enthousiaste leerlingen elek-trotechniek naar brussel. Ze werden met dertig geselecteerd uit de meer dan driehonderd deelnemers.voor de proef residentiële elektri-citeit moeten drie lampen aan- en uitgeschakeld en gedimd kunnen worden door middel van relais-techniek. de finalisten industriële elektriciteit gaan aan de slag met een complex technisch dossier: een motor links en rechts doen draaien en de noodstop perfect doen wer-ken was hun uitdaging.

intussen mogen hun leraars zelf nog even op de schoolbanken om twee splinternieuwe didactische modules te ontdekken.

de juryleden lopen voortdurend rond. Om de finalisten verder te helpen, maar uiteraard ook om hun prestaties te beoordelen. daar-voor baseren ze zich op het ARei (Algemeen Reglement elektrische installaties), de regels van goed vak-manschap en de theoretische kennis van elektriciteit en de technologie van de componenten. is alles juist aangesloten? is er niet te veel koper zichtbaar? is er voldoende draadre-serve voorzien?

17.00 u. tijd voor de prijsuitreikingvoor een volle zaal met supporters worden de namen van de finalisten afgeroepen. ‘iedereen is hier win-naar’, vertelt Hilde de Wandeler, directeur van vormelek, in haar speech. er zijn dan ook geweldige prijzen: iPod’s, gsm’s, een draagbare

dvd-speler, en voor de winnaars een prachtige laptop: je zou voor minder deelnemen aan deze Challenge.

marijn Tyberghien (vTi, diksmuide) heeft de proef voor residentiële elektriciteit gewonnen. Pim Opheij (Ti sint-jansberg, maaseik) wint de proef voor industriële techniek. niels Willems (damiaaninstituut, Aarschot) en jeroen Torfs (lam-bertusinstituut, Heist-op-den-berg) slepen de vinçotte electro safety Awards in de wacht. ‘veiligheid is zo belangrijk’, benadrukken ze allebei. Ze krijgen een cadeaucheque van 250 euro, een fles champagne en een opleidings-cheque voor een tweedaagse opleiding bij de vinçot-te Academy. een geweldige kans!

een finaLe onder

Hoogspanning

2012

19

ElEktro challEngE

MARIJN TyBERgHIEN VTI Diksmuideeerste prijs residentiële elektriciteit

‘aLtijd aan Het speLen met eLektriciteit’‘dat ik zou winnen had ik helemaal niet verwacht maar ik was goed voorbereid: door mijn opleiding, maar ook door het vakantiewerk dat ik gedaan heb bij een zelfstandige elektrotechnieker. Het was een leerkracht elektriciteit die mij destijds aanspoorde om voor de richting elektrotechniek te kiezen. vroeger deed ik niet veel op school, nu wel, omdat elektriciteit een passie is.’

pIM OpHEIJ TI Sint-Jansberg Maaseik eerste prijs industriële elektriciteit

‘vooraL je eigen ding bLijven doen’‘ja, ik ga zeker vieren. ik ben nederlander, maar voelde me beter in de opleiding in maaseik. ik heb zware dyslexie en in vlaanderen zijn de opleidin-gen gelukkig meer praktijkgericht. Wat ik andere jongeren zou aanraden? vooral je eigen ding blijven doen en doorgaan.’

and tHe points of tHe jury?

NIELS WILLEMS Winnaar Vinçotte Electro Safety Award, residentiële elektriciteit

‘elektriciteit blijft toch gevaarlijk. je moet opletten dat de spanning uitstaat als je ergens aan werkt en dat er geen koper zichtbaar is. Als je een kabel stript, moet je zorgen dat er geen aders vrijkomen. Anders moet je de kabels opnieuw trekken. ik ben heel tevreden over mijn studiekeuze, de opleiding is fijn en je hebt veel mogelijkheden om werk te vinden.’

JEROEN TORfS Winnaar Vinçotte Electro Safety Award, industriële elektriciteit

‘er is een groot verschil tussen een schema kunnen aansluiten of het schema snappen en het dan aan-sluiten. dan weet je wat er fout kan gaan en kan je gemakkelijker een fout in een installatie opsporen. elektriciteit, dat is echt denken en doen.’

20

2012marijn Tyberghien (VTI, Diksmuide)

Pim Opheij (TI Sint-Jansberg, Maaseik)

2011jason Hayette (Institut Technique Saint-gabriel, ‘s-gravenbrakel)

michael baeke (VTI, Lokeren)

2010daniel Zimmermann (ZAWM, Eupen)

marijn de brabander (TI Sint-Laurens, Zelzate)

2009dave Franken (TI Sint-Michiel, Bree)

Hannes lootens (KTA gITO, Merelbeke)

2008sébastien Andrien (CEfA de l'Institut Sacré-Coeur et Saint-Joseph, Visé)

nicolas verbruggen (KA, geraardsbergen)

2007koen Weyne (VTI, Ieper)

vinçotte safety awards

2012niels Willems (Damiaaninstituut, Aarschot)

jeroen Torfs (Lambertusinstituut, Heist-op-den-Berg)

2011jonathan missotten (Collège Saint-françois d'Assise, Tubeke)

kristof bilcke (VTI, Roeselare)

2010ben borra (VTI, Tielt)

Axel guldentops (VTI, Lier)

2009johnny kovalski (Athénée Royal Jourdan, fleurus)

Tim Claesen (TIHH, Hasselt)

2008joeri vansteenhuyse (VTI Sint-Aloysius, Torhout)

sébastien Andrien (CEfA de l'Institut Sacré-Coeur et Saint-Joseph, Visé)

ElEktro challEngE

waLk of famewie won de finaLes van de voorbije edities van de eLektro cHaLLenge?

waar moet je nog beter op Letten in de Lessen?

de werking en aansluiting van de impulsschakelaar en de trappenhuisautomaat

de aarding en equipotentiale verbindingen

elementaire kennis over de motor en motorschakelingen

de plaatsing van kabels in industriële kanalisaties

tip de La tip!

hou de werkvloer en je materiaalkoffer altijd goed op orde

werk gestructureerd en volgens plan

‘Opvallend is het gebrek

aan algemene theoretische

kennis. Ook aan de

praktische toepassing

daarvan, bijvoorbeeld bij

het schemalezen of het

foutzoeken, moet nog

gewerkt worden.’

and tHe points of tHe jury?

neuh, de jury bijt niet...

Wow, Hollywood wenkt...

een Huzarenstukje voor de organisatoren

meer dan 1000 medewerkers moeten alles in goede banen leiden.

er worden 40.000 tot 60.000 bezoekers verwacht.

Tijdens de slotceremonie wordt er 20 kilo aan medailles uitgereikt.

voor de deelnemende ploegen zijn er 30.000 maaltijden voorzien.

meer informatie vind je op

Binnen enkele dagen is het zover: van 4 tot 6 oktober kun je − helemaal gratis − op het bekende racecir-cuit van Spa-Francorchamps naar Euroskills 2012, het Europees kampioenschap voor technische beroepen. Zullen onze Belgische finalisten met een medaille naar huis gaan?

Euroskills is een uniek evenement met een uitgespro-ken internationaal karakter, de meer dan 400 deelne-mers komen uit 23 verschillende Europese landen. Het is een ontmoetingsplek waar je meer te weten komt over dé jobs van de toekomst, over de beste technische opleidingen en over de nieuwste tech-nieken in zeer uiteenlopende beroepen (meer dan 44: van bloemist tot elektricien, van verpleegster tot kookhulp, van computergraficus tot automonteur …).

curiocity en euroskiLLs viLLagelaat je nieuwsgierigheid de vrije loop in CurioCity. je vindt er een honderdtal animaties, demonstraties, en je kunt er zelf bepaalde technieken proberen onder begeleiding van profes-sionals. Ontdekken, zelf doen en informatie vergaren: daar draait het hier allemaal om. in de euroskills village kom je meer te weten over de deelnemende bedrijven, scholen en onder-wijscentra. Ook stroom-Opwaarts staat hier met een leuke doe-stand waar jongeren kunnen kennismaken met het beroep van elektricien.

de beLgiscHe driekLeurin de categorie elektrisch installateur wordt belgië vertegen-woordigd door Pierre-Olivier van isacker. in de categorie koeling en klimatisatie door loïc jouay. We duimen dat zij een mooie medaille binnenhalen. Tussen haakjes: na de vorige edi-tie in lissabon (2010) kwam belgië naar huis met 22 medailles.

praktiscHde toegang is gratis, maar je moet je wel eerst inschrijven via de website. iedereen is welkom, ook je ouders, broers, zussen, klasgenoten ... www.euroskills2012.be

Euroskills 2012

21

tHe finaL countdown

bre

INbr

ek

er

laatst waren we op een fuif in ons jeugdhuis en regelmatig viel de muziek uit. met mijn kameraad begon ik een discussie over wat de oorzaak kon zijn. Onze meningen liepen nogal uiteen. volgens hem was het een overbelasting maar ik dacht eerder aan een aardsluiting.

volgens de verantwoordelijke van de techniek was het steeds dezelfde automaat die uitviel.

Hoe zit dat eigenlijk? Welke soort beveiliging is een automaat en waartegen beveiligt hij?

o de automaat is een installatiebeveiliging en beveiligt tegen kortsluiting of overbelasting.

o de automaat is een personenbeveiliging en beveiligt tegen kortsluiting of overbelasting.

o de automaat is een installatiebeveiliging en schakelt uit bij aardsluiting of verliesstroom.

o de automaat is een personenbeveiliging en schakelt uit bij kortsluiting of overbelasting.

benieuwd naar de oplossing? kijk op www.stroomopwaarts.be/leerlingen/breinbreker

party on fire

ga naar

voor de juiste opLossingen

www.stroomopwaarts.be/

leerlingen/breinbreker

22

Quiz time!nog meer vraagjes om je brein te breken…Het belang van windenergie neemt steeds toe in ons land. eind 2011 stonden er in vlaanderen 191 turbines (of 341 megawatt aan windvermogen). in Wallonië is eind 2011 541 megawatt (of 246 turbines) aangesloten op het elektriciteitsnet. voor hoeveel gezinnen levert één windmolen van 2,5 megawatt stroom?

o voor 16 gezinnen zonder huisdieren.o voor 160 gezinnen (ook als de bomma komt logeren).o voor 1600 gezinnen, ook als die net een nieuwe microgolfoven gekocht

hebben.

Wat gebeurt er als een man een stroomstoot van 10mA AC door zijn lichaam krijgt?

o Zijn haren gaan rechtstaan en vallen later uit (daarom zijn er ook zoveel kale elektrotechnici).

o Hij krijgt hartritmestoornissen, zeker als hij naar de zoveelste herhaling van FC de kampioenen kijkt.

o Hij krijgt een spierverkramping in zijn arm.

Hoe beveilig je je installatie het best tegen kortsluiting?

o door een aarding te plaatsen. o door automaten of zekeringen te plaatsen. o door een bliksemafleider op het dak te plaatsen.

nonkel louis is zijn keuken aan het verbouwen. Alle oude elektriciteitsleidingen zijn vervangen. volgende week wordt de pur-isolatie gespoten. maar nonkel louis heeft een probleem, een groot probleem. bij het verhuizen van de huishoudtoestellen zijn de pvc-buizen beschadigd, in een aantal buizen zitten barsten en gaatjes. in paniek belt hij naar jou. Wat raad je hem aan?

o de isolatie mag gewoon gespoten worden, want de kabels zelf zijn niet beschadigd.

o de pvc-buizen moeten over de hele lengte vervangen worden.

brEinbrEkEr

23

Wat vind jij van dit nummer van WATT’s Up? Heb je zelf een interessant idee voor een artikel? Of wil je graag met je klas in WATT’s Up? laat het ons weten op info@stroomopwaarts.be.

Ne

WS Stay

tunedpimp up your roomin Technopolis is sinds kort een nieuwe installatie in gebruik. ‘Pimp up your room’ is een jongerenkamer in miniatuur, die je zelf volledig kunt programmeren aan de hand van And-, OR- en nOT-poorten. een perfecte gelegenheid om je basiskennis nog eens op te frissen. maar: don’t try this at home!(bron Nelectra)

wat is jouw ideaLe job?Uit een nederlands onderzoek bij jongeren met een technische opleiding blijkt dat dit de drie belangrijkste kenmerken zijn van hun ideale job: ervaring opdoen werkzekerheid nuttig werk verrichtenWat vind jij het belangrijkste in je toekomstige job? mail het ons: info@stroomopwaarts.be(bron TechKnow, 2011)

zeg niet Led, zeg oLeddit najaar brengen samsung en lg de eerste oled-televisies op de markt (Oled staat voor Organic light emitting diode). Oled-televisies beloven een sterke concurrentie te worden voor de lcd- en plasmatelevisies. Oled-tv’s zijn flinterdun (4 mm), verbruiken veel minder stroom dan de huidige toestellen en hebben een veel betere schermkwaliteit. 2012 wordt dus een revolutionair jaar in de televisiewereld, maar voorlopig heb je wel een dikke portefeuille nodig: de eerste toestellen van 55 inch zouden voor 9000 dollar op de markt komen. dunne schermen voor dikke portefeuilles…(bron ctnews.com en Elektrovisie)

oLympiscH tankenOp de Olympische spelen in london ging het niet alleen om gouden medailles. in het Olympisch Park werden 120 laadpalen geïnstalleerd ter ondersteuning van het elektrisch wagenpark waarmee de atleten en officials werden vervoerd. nu de spelen voorbij zijn, worden de laadstations bewaard voor de openbare laadinfrastructuur in london. Zo worden Olympische spelen ook groene spelen…(bron general Electric)

24