Waterzuivering Westland Bijeenkomst 7-12-2015 's-Gravenzande

Even voorstellen

Bas Nanninga

Hoogheemraadschap van Delfland

Daan van Empel

LTO Glaskracht Nederland

Programma

19.30 uur Ontvangst en opening

20.00 uur Presentatie

21.00 uur Vragen

22.00 uur Afsluiting

Presentatie ‘de zuiveringsplicht in praktijk’

Hoofdlijnen akkoord waterzuivering glastuinbouw (Daan)

Vertaling naar jouw bedrijf (Daan)

Belangen en betrokkenheid Delfland (Bas)

Quickscan optimaal schaalniveau (Daan)

Vervolgproces (Bas)

Vragen en discussie

Stand van zaken

• Kwaliteit oppervlaktewater beter, maar nog niet voldoende

• Normoverschrijding N + P

• Normoverschrijding Gewasbeschermingsmiddelen

Effect:

• Milieuvoorschriften

• Toelatingsbeleid/middelenpakket

• Maatschappelijk debat (Greenpeace, Natuur & Milieu e.d.)

Landelijk meetnet

• Monitoren effect

• Bepalend voor

toekomstige maatregelen

A. Het algemene beeld van de bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater aan de hand van de gesommeerde

normoverschrijding (SNO-waarden). Bij de interpretatie van de kaart moet er rekening mee worden gehouden dat

de SNO-waarden afhankelijk zijn van het aantal stoffen waaraan gemeten is. Als van een monster aan minder dan

10 stoffen een meting werd verricht, dan wordt dit als een meting van te weinig stoffen beschouwd om de SNO te

bepalen..

Beleid

• Kaderrichtlijn Water (EU 2000 – 2015 – 2021 – 2027)

• Activiteitenbesluit

– Emissienormen substraatteelt

– Zorgplicht grondgebonden teelt

• 2e nota duurzame gewasbescherming ‘Gezonde groei,

duurzame oogst’ (2013 – 2023)

– 50 % minder normoverschrijdingen 2018

– 90% minder normoverschrijdingen 2023

• Geïntegreerde gewasbescherming 2014

Gewasbeschermingsmiddelen

2e nota duurzame gewasbescherming (2013-2023)

50% minder normoverschrijdingen in 2018

= 75% minder emissie

90% minder normoverschrijdingen in 2023

= 99,7% minder emissie

Wetgeving zuiveringsplicht (Hoofdlijnenakkoord okt 2015)

• 1-1-2018: individuele zuiveringsplicht

• Synchronisatie etiketten

• Zuiveringsplicht bestaande etiketten

• Uitstel tot uiterlijk 1-1-2021, onder voorwaarde:

Initiatief aangemeld 1-12-2015

Uitwerking 1-1-2017

• Maatwerk ‘kleine bedrijven’

Vertaling naar jouw bedrijf

RWZI?

Collectief?

Riolering (lozing alleen nog gezuiverd GBM’s)

Zuivering

(individueel?)

Kas (emissie-beperking)

Locatie: Uitdaging:

Watersysteem op je bedrijf

- Waterstromen in beeld - Optimale recirculatie afgestemd op teelt - Voorkomen lozingen - Lozingen samenbrengen op 1 punt (vuilwaterbuffer)

- Emissieloos telen - Substraat en grond

Wat te doen met de reststroom?

Soorten water: - Drainwater (substraat) - Drainage (grondgebonden) - Filterspoelwater (wanneer bemest water) - Teeltwisseling (let op registratie) - Start teelt (uit draineren matten) - Condens kas (verplicht hergebruik)

Voordat het van het bedrijf afgaat moet het per 1-1-2018 gezuiverd zijn voor 95% op GBM’s (ook wanneer je aangesloten bent op riolering)

Mogelijkheden collectieve oplossing regionaal

Gebiedsgericht meten

Verwerking restwater

• Individuele waterbehandeling

• Regionale oplossingen

Collectief behandelen

stedelijk afvalwater

Collectief behandelen

restwater

Biologisch behandelen

oppervlaktewater

• Aanvullende behandeling bij

RWZI

• Nagenoeg 100% gerioleerd

• Ca. € 100 mln geinvesteerd in aanleg riolering en

transportsysteem voor aansluiting buitengebieden

In beheer Delfland/gemeenten:

• 4659 km vrijverval riolering

• 683 km drukriolering

• 549 rioolgemalen

• 5.395 minigemalen

• 197 IBA’s

• 4 zuiveringsinstallaties

Enkele feiten

Enkele feiten

Klimaat: teveel &

te weinig water

Mondiger burgers &

betere technieken

Economie &

Duurzaamheid

Uitdagingen 2050

Waterbeheerplan 2016-2021

• Verbetering waterkwaliteit en ecologie, KRW-doelen 2027

• Voorkomen wateroverlast, voorbereiden op klimaat

• Grotere zelfvoorzienendheid zoet water

• Hergebruik water, energie en grondstoffen uit afvalwater

Samenwerking:

• Juist aansluiten op riolering

• Benutten van regenwater

• Zuivering en terugwinning water

Zuivering en terugwinning

Opzoek naar het optimale schaalniveau voor zuiveren GBM

Quickscan Delfland Optimale schaalniveau verwijdering GBM

“Het doel van de Quickscan is het onderzoeken van het

optimale schaalniveau om

gewasbeschermingsmiddelen uit bedrijfsafvalwater van

de glastuinbouw te verwijderen en op langere termijn te

komen tot sluiting van de waterketen en nagenoeg

emissieloze glastuinbouw.”

Gezamenlijk project van:

LTO Glaskracht Nederland (sectie Westland) en

Hoogheemraadschap van Delfland

Quickscan Delfland Optimale schaalniveau verwijdering GBM

Verwerking restwater

Bron: bewerking op basis LEI rapport 2015-001, “Betaalbaarheid zuivering lozingswater glastuinbouw”, feb 2015

Addendum bij LEI-rapport 2013-044 zie ook: http://edepot.wur.nl/345073

Quickscan Delfland Optimale schaalniveau verwijdering GBM

Quickscan Delfland Kwalitatieve analyse

Quickscan Delfland Nut van een Quickscan

• Inzicht in mogelijk clusters a.h.v. huidig afvalwatersysteem

• Inzicht in hoeveelheid afvalwater

• Oplossingsrichting verkennen aansluitend op eerdere acties

om gebied volledig te ontsluiten via gemeentelijk riool

• Aanzet geweest voor verdere uitwerking pilot businesscase

extra zuiveringsstap op AWZI Nieuwe Waterweg

• Inzicht in financiële verschillen individueel, cluster of centrale

oplossing in werkgebied Hoogheemraadschap van Delfland

Zin en onzin van collectief systeem vs individueel

Manier: Voordelen: Nadelen:

Collectief zuiveren Ontzorgen, kostprijs, investeringsmoment, handhaving, resultaat, technisch rendement en beheer

Samenwerking noodzakelijk, kostenverdeling, relatie stand der techniek en afschrijving, houding, sturing/controle, minder stimulans, minder specifiek, grotere en dunnere stroom afvalwater.

Individueel zuiveren Zelf in controle, bedrijfsspecifiek, bij de bron, benutten eigen watersysteem, onderscheidend

Beheer & exploitatie, kosten en investering, resultaat, complexere handhaving, fluctuatie afvalwater

Verwerking restwater

Locatie: Opzet: Status:

Bleiswijk AquaReUse, zuivering rioolwater van glastuinbouw tot gietwater en zorgen voor emissiebeperking

Gietwaterfabriek in bedrijf, onderzoek zuiveringseffect i.r.t GBM’s reststroom

Bommelerwaard Onderzoek naar aanleg aparte afvalwaterleiding glastuinbouw met aanvullende zuivering op regionale RWZI

Voorontwerp afvalwaterleiding, businesscase in ontwikkeling voor haalbaarheid

Delfland Werkgebied HH Delfland, pilot project AWZI Nieuwe Waterweg en clusterbenadering overige gebieden

Quickscan afvalwaterglastuin-bouw, pilot businesscase AWZI Nieuwe Waterweg, CAD

Dinteloord Aparte spuiwaterleiding voor glastuinbouwwater inclusief buffervoorziening en proefopstelling zuivering GBM

Gescheiden systeem in bedrijf, proefopstelling zuivering draait, resultaten zuiveringsrendement in onderzoek

Klazienaveen Biologische zuivering, pilotproject is biofiltratie van recirculatiewater. Planten en schimmels moeten in verschillende combinaties het water schoner krijgen.

Proefopstelling Proeftuin Klazienaveen

Overige regio’s In meerdere regio’s lopen gesprekken en onderzoeken over mogelijkheden collectieve oplossingen en gebiedsgerichte aanpak

Stappenplan hoofdlijnenakkoord

Alleen of samen