Waterproef ZHZ Veilig · zowel bedreigd kunnen worden door hoogwater vanuit de kust als vanuit de...

4
ZHZ Veilig ZHZ Veilig | 1 4 4 Geachte lezer, R.J.G. Bandell Voorzitter van de regio Zuid-Holland Zuid 3 2 Een oefening voor de hele regio Portefeuillehouders aan het woord: ‘De oefening Waterproef ZHZ is een oefening voor alle hulpdiensten in onze Veiligheidsregio.’ Bestuurlijke dilemma’s Wanneer neem je als bestuur het besluit tot evacuatie bij hoogwa- ter? Welke bevoegdheden heb je als bestuur en hoe bereid je als bestuur samen de regio voor op goede nazorg? Evacuatie bewoners Leerdam door dijkdoor- braak Vianen Onze regio is de enige binnen de landelijke oefening die naast bestuurlijk ook daadwerkelijk operationeel gaat oefenen. Nieuw Regionaal Basis- plan Overstromingen Het Bestuur neemt bij een dreigende overstroming beslis- singen met behulp van een vijfstappenplan. ‘Beter voorbereid op overstromingen’ Voorbereidingen Waterproef Zuid-Holland Zuid in volle gang Nederland is niet goed voorbereid op de gevolgen van een overstroming én er is bij velen onvoldoende besef wat je moet doen bij een dreigende overstroming. De gevol- gen van orkaan Katrina in New Orleans zullen niemand ontgaan zijn. Om de nega- tieve effecten van zo’n overstroming te beperken is het belangrijk om goed voor- bereid te zijn. De Veiligheidsregio ZHZ doet daarom mee aan de landelijke overstro- mingsoefening van de Taskforce Management Overstromingen (TMO) in november 2008. ‘De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties heeft in juli 2007 hiertoe een stimuleringsregeling ingesteld. Het project moet ertoe bijdragen dat eind 2008 Nederland is voorbereid op de bestrijding van de gevolgen van een dreigende overstroming’, vertelt projectleider Bart Klijnsma. ‘Eén van de taken van TMO is oefenen en voor november staat er een landelijke oefenweek ge- pland, waarbij alle soorten overstromingen aan de orde komen en waarbij bijna alle Veiligheidsregio’s zijn betrokken. TMO wil met deze oefening aantonen dat de bestuurders en professionals bij dreigende overstromingen slagvaardig en efficiënt met elkaar kunnen samenwerken, negatieve gevolgen van een overstroming maximaal kunnen beperken en na de ramp ervoor kunnen zorgen dat de ‘normale’ woon-, werk- en leefsituatie van de burgers zo snel mogelijk wordt hersteld.’ ‘Wij noemen onze oefening Waterproef ZHZ’, vult dagelijks pro- jectleider Leo de Lange aan. ‘Het projectteam Waterproef ZHZ is in februari gestart en de voorbereidingen zijn in volle gang. De regionale versterking van de crisisbeheersing bij overstroming is Voor u ligt de extra editie van de ZHZ Veilig: ‘Waterproef Zuid- Holland Zuid’. In deze special leest u meer over de voorbereidingen van de oefening Waterproef ZHZ. Een belangrijk onderwerp, want in 2008 moeten wij als regio voorbereid zijn op overstromingen. Dit heeft het kabinet eind 2006 besloten. Het project maakt onderdeel uit van een landelijke overstromings- oefening. De Veiligheidsregio ZHZ oefent in november een rivierenoverstroming. Met deze oefening zetten onze bestuurders en medewerkers van de hulpdiensten zich in om slagvaardig en efficiënt met elkaar samen te werken om de negatieve gevolgen van een overstroming te beperken. De oefening past bij de versterking van crisisbeheersing en rampenbestrijding waar wij ons al geruime tijd voor inspannen. Waterproef ZHZ sluit perfect aan op de opdrachten uit de bestuursconferentie De Lutte II en is een uitgelezen mogelijkheid om de bereikte resultaten van het Programma Versterking Risico & Crisisbeheersing in de praktijk te toetsen. Ik zie hier een grote uitdaging voor alle betrokken partijen om te laten zien of de regio goed is voorbereid op evacuatie en overstro- mingen. Door het oefenen van de crisissituaties zijn wij beter in staat snelle inschattingen te maken, beslissingen te nemen en deze daadwerkelijk uit te voeren. De oefening helpt om onze inwoners bewust te maken van de mogelijke risico’s van een overstroming en geeft inzicht in wat zij zelf kunnen doen. Met name voor onze regio vind ik dit erg belangrijk omdat wij zowel bedreigd kunnen worden door hoogwater vanuit de kust als vanuit de rivieren. Om met Waterproef ZHZ in november het bewijs te kunnen leveren dat we er als Veiligheidsregio klaar voor zijn, moeten we de komende maanden aan de slag! Een uitdaging voor iedereen, zou ik zeggen! inhoudelijk neergelegd in de vorm van het Regionaal Basisplan Overstromingen. Bij procedurele versterking kun je denken aan opvang, registratie en verzorging, risico- en crisiscommunicatie en de oprichting van een sectie informatievoorziening. Versterking van het proces betekent dat we competentiegericht willen oefe- nen, de rollen van de burgemeesters duidelijk willen hebben en aandacht besteden aan samenwerking met externe partners’, aldus Leo. W a t e r p r o e f Z u i d - H o l l a n d Z u i d Waterproef Zuid-Holland Zuid Landelijke oefenweek Waterproef Taskforce Management Overstromingen 3 november: Watergolf Oefening met een dreigende kustoverstroming (kust) 4 november: Waterloop (Rivieren) 5 november: Waterbassin (Meren) 6 november: Waterdamp (Nazorg) 7 november: Waterschout (Risico- en crisiscommunicatie) Juli 2008 HH216_21594-1_ZHZVeilig Special.indd 2 HH216_21594-1_ZHZVeilig Special.indd 2 01-07-2008 09:03:50 01-07-2008 09:03:50

Transcript of Waterproef ZHZ Veilig · zowel bedreigd kunnen worden door hoogwater vanuit de kust als vanuit de...

Page 1: Waterproef ZHZ Veilig · zowel bedreigd kunnen worden door hoogwater vanuit de kust als vanuit de rivieren. Om met Waterproef ZHZ in november het bewijs te kunnen leveren dat we er

ZHZ Veilig

ZHZ Veilig | 1

44

Geachte lezer,

R.J.G. BandellVoorzitter van de regio Zuid-Holland Zuid

32

Een oefening voor de hele regio Portefeuillehouders aan het woord: ‘De oefening Waterproef ZHZ is een oefening voor alle hulpdiensten in onze Veiligheidsregio.’

Bestuurlijke dilemma’s Wanneer neem je als bestuur het besluit tot evacuatie bij hoogwa-ter? Welke bevoegdheden heb je als bestuur en hoe bereid je als bestuur samen de regio voor op goede nazorg?

Evacuatie bewoners Leerdam door dijkdoor-braak VianenOnze regio is de enige binnen de landelijke oefening die naast bestuurlijk ook daadwerkelijk operationeel gaat oefenen.

Nieuw Regionaal Basis-plan Overstromingen Het Bestuur neemt bij een dreigende overstroming beslis-singen met behulp van een vijfstappenplan.

‘ Beter voorbereid op overstromingen’

Voorbereidingen Waterproef Zuid-Holland Zuid in volle gang

Nederland is niet goed voorbereid op de gevolgen van een overstroming én er is bij velen onvoldoende besef wat je moet doen bij een dreigende overstroming. De gevol-gen van orkaan Katrina in New Orleans zullen niemand ontgaan zijn. Om de nega-tieve effecten van zo’n overstroming te beperken is het belangrijk om goed voor-bereid te zijn. De Veiligheidsregio ZHZ doet daarom mee aan de landelijke overstro-mingsoefening van de Taskforce Management Overstromingen (TMO) in november 2008.

‘De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties heeft in juli 2007 hiertoe een stimuleringsregeling ingesteld. Het project moet ertoe bijdragen dat eind 2008 Nederland is voorbereid op de bestrijding van de gevolgen van een dreigende overstroming’, vertelt projectleider Bart Klijnsma. ‘Eén van de taken van TMO is oefenen en voor november staat er een landelijke oefenweek ge-pland, waarbij alle soorten overstromingen aan de orde komen en waarbij bijna alle Veiligheidsregio’s zijn betrokken. TMO wil met deze oefening aantonen dat de bestuurders en professionals bij dreigende overstromingen slagvaardig en effi ciënt met elkaar kunnen samenwerken, negatieve gevolgen van een overstroming maximaal kunnen beperken en na de ramp ervoor kunnen zorgen dat de ‘normale’ woon-, werk- en leefsituatie van de burgers zo snel mogelijk wordt hersteld.’

‘Wij noemen onze oefening Waterproef ZHZ’, vult dagelijks pro-jectleider Leo de Lange aan. ‘Het projectteam Waterproef ZHZ is in februari gestart en de voorbereidingen zijn in volle gang. De regionale versterking van de crisisbeheersing bij overstroming is

Voor u ligt de extra editie van de ZHZ Veilig: ‘Waterproef Zuid-Holland Zuid’. In deze special leest u meer over de voorbereidingen van de oefening Waterproef ZHZ. Een belangrijk onderwerp, want in 2008 moeten wij als regio voorbereid zijn op overstromingen. Dit heeft het kabinet eind 2006 besloten.Het project maakt onderdeel uit van een landelijke overstromings-oefening. De Veiligheidsregio ZHZ oefent in november een rivierenoverstroming. Met deze oefening zetten onze bestuurders en medewerkers van de hulpdiensten zich in om slagvaardig en effi ciënt met elkaar samen te werken om de negatieve gevolgen van een overstroming te beperken. De oefening past bij de versterking van crisisbeheersing en rampenbestrijding waar wij ons al geruime tijd voor inspannen. Waterproef ZHZ sluit perfect aan op de opdrachten uit de bestuursconferentie De Lutte II en is een uitgelezen mogelijkheid om de bereikte resultaten van het Programma Versterking Risico & Crisisbeheersing in de praktijk te toetsen.Ik zie hier een grote uitdaging voor alle betrokken partijen om te laten zien of de regio goed is voorbereid op evacuatie en overstro-mingen. Door het oefenen van de crisissituaties zijn wij beter in staat snelle inschattingen te maken, beslissingen te nemen en deze daadwerkelijk uit te voeren. De oefening helpt om onze inwoners bewust te maken van de mogelijke risico’s van een overstroming en geeft inzicht in wat zij zelf kunnen doen.Met name voor onze regio vind ik dit erg belangrijk omdat wij zowel bedreigd kunnen worden door hoogwater vanuit de kust als vanuit de rivieren. Om met Waterproef ZHZ in november het bewijs te kunnen leveren dat we er als Veiligheidsregio klaar voor zijn, moeten we de komende maanden aan de slag! Een uitdaging voor iedereen, zou ik zeggen!

inhoudelijk neergelegd in de vorm van het Regionaal Basisplan Overstromingen. Bij procedurele versterking kun je denken aan opvang, registratie en verzorging, risico- en crisiscommunicatie en de oprichting van een sectie informatievoorziening. Versterking van het proces betekent dat we competentiegericht willen oefe-nen, de rollen van de burgemeesters duidelijk willen hebben en aandacht besteden aan samenwerking met externe partners’, aldus Leo.

Wa

t e r p r o ef

Zu i d - H o l l a n d Z uid

Waterproef

Zuid-Holland Zuid

Landelijke oefenweek Waterproef Taskforce Management Overstromingen • 3 november: Watergolf Oefening met een dreigende

kustoverstroming (kust)• 4 november: Waterloop (Rivieren)• 5 november: Waterbassin (Meren) • 6 november: Waterdamp (Nazorg) • 7 november: Waterschout (Risico- en crisiscommunicatie)

Juli 2008

HH216_21594-1_ZHZVeilig Special.indd 2HH216_21594-1_ZHZVeilig Special.indd 2 01-07-2008 09:03:5001-07-2008 09:03:50

Page 2: Waterproef ZHZ Veilig · zowel bedreigd kunnen worden door hoogwater vanuit de kust als vanuit de rivieren. Om met Waterproef ZHZ in november het bewijs te kunnen leveren dat we er

Nieuw Regionaal Basisplan Overstromingen

2 | ZHZ Veilig

Michiel Roesink, projectleider Planvorming Waterproef ZHZ

Grote systeemoefeningen komen niet vaak voor en kosten veel inspanning om voor elkaar te krijgen. Om de oefening zo effectief mogelijk te maken is het belang-rijk om een traject neer te zetten en niet slechts op één dag te oefenen. Dagelijks projectleider Leo de Lange: ‘Een calami-teit zoals een overstroming strekt zich uit over meerdere dagen. Om zo realistisch mogelijk te oefenen hebben we gekozen om de oefening meerdere dagen te laten duren.’

Het Regionaal Basisplan Overstromingen Zuid-Holland Zuid (RBO ZHZ) is de afgelo-pen periode ontwikkeld als onderdeel van de versterking van de crisisbeheersing in de Veiligheidsregio ZHZ. Dit plan be-schrijft de stappen die noodzakelijk zijn voor het Regionaal Operationeel Team (ROT) en Regionaal Beleidsteam (RBT) om te komen tot een snelle en juiste besluit-vorming bij een dreigende overstroming.

Regionaal Basisplan Overstromingen ZHZHet plan bestaat uit vier onderdelen:1. Stappenplan: de stappen weergegeven in een overzichte-

lijk A3-formaat schema.2. Algemeen deel: het algemeen deel beschrijft de werkwijze

(vijfstappenplan), de overstromingsrisico’s, de uitgangs-punten, de bestuurlijke dilemma’s en de spill-over crises.

3. Specifi eke delen: de specifi eke delen van het RBO ZHZ zijn ontwikkeld per dijkring. Per dijkring zijn de risico’s en de criteria van waarschuwen en alarmeren aangegeven. Daar-naast zijn per dijkring de mogelijke brespunten aangege-ven, die door de Waterschappen zijn gekozen, omdat ze het grootste effect in de gebieden kunnen hebben. In Zuid-Holland Zuid bevinden zich vier dijkringen: Dijkring 16: Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, Dijkring 21: Hoek-sche Waard, Dijkring 22: Eiland van Dordrecht, Dijkring 17: IJsselmonde (alleen de Zwijndrechtse Waard).

4. De RBO ZHZ Zoneplannen: een dijkring bestaat uit ver-schillende zones, waarvan de grenzen zijn bepaald op basis van de overstromingsmodellen. De zoneplannen bevatten alle gegevens die in de responsfase moeten worden verzameld. Zowel de statische gegevens (die niet snel veranderen) als de dynamische gegevens.

‘ Bestuur neemt beslissingen met behulp van stappenplan’

Opzet oefening Waterproef Zuid-Holland Zuid

Voorbereidende workshops en oefeningen‘In september 2008 start het voortraject van de oefening met workshops en kleine oefeningen. Uitgangspunt is dat alle betrokken deelnemers meedoen aan een workshop en een voorbereidende oefening. De deelnemers ontvangen hiervoor vanuit de Veiligheidsregio ZHZ een uitnodiging. Deze bijeen-komsten zijn aanvullend op de reguliere oefeningen die door de regio en gemeenten georganiseerd worden in het teken van hoogwater en de oefening Waterproef ZHZ.’

Deelprojectleider planvorming Michiel Roesink: ‘Aan de hand van een vijfstappenplan weet het ROT hoe zij moeten reageren op de eerste waarschuwingen van hoogwater en presenteert het ROT een plan met opties aan het RBT. Op basis van dit plan, neemt het RBT ofwel de coördinerend burgemeester beslissin-gen over bijvoorbeeld het evacueren van bewoners. De deelne-mers gaan het plan in november oefenen tijdens de Waterproef ZHZ. Het is de bedoeling dat het plan na verwerking van de er-varingen en leerpunten in het voorjaar van 2009 defi nitief wordt vastgesteld.’

Wilt u meer weten over het Regionaal Basisplan Overstromin-gen. Michiel Roesink is bereikbaar via [email protected] of 078-64 80 760.

‘De oefening duurt meerdere dagen’

Waterproef ZHZ: de oefenweek

31 oktober

• Start oefening.• Waterschap geeft dreigende voorspellingen voor hoogwater door.

• ROT komt bij elkaar.

• Coördinerend burgemeester wordt geïnfor-meerd

• Mogelijk eerste bijeenkomst RBT.

RBT: 15.00-17.00 uurROT: 12.00-17.00 uur

5 november 2008• Afsluitende workshop ROT/ RBT leden: ‘thema nazorg.’

• Afsluiting oefening met ROT/ RBT.

RBT/ ROT: 13.00-17.00 uur

4 november

• Mogelijke evacuatie in Leerdam.

• Mogelijke dijkdoor-braak bij Vianen.

• Schaduwprogramma: niet direct betrokken bestuurders kijken mee met de oefening bestuurlijk oefenen aan de hand van live verbinding met beeldschermen.

• VIP-programma: genodigden volgen de oefening Waterproef ZHZ en bezoeken de diverse locaties van het operationeel oefenen.

RBT/ ROT en operationeeloefenen: 09.00 -17.00 uur

1 en 3 november• ROT en RBT ontvangen aanvullende berichtgeving. Het is aan de spelers om het vergaderschema te bepalen.

RBT: 15.00-17.00 uurROT: 12.00-17.00 uur

Voorbereidendeworkshops

3 septemberVoorbereidende workshop ROT en CoPI.

15 september of 22 septemberRBT

Briefings

Evaluatierapport

Slotcongres

22 oktoberVoorbereidende briefing oefenleiders/waarnemers

29 oktoberVoorbereidende briefing deelemers

februari 2009

Voorbereidendeoefeningen

8 oktoberROT.

18 septemberVoorbereidende oefeningen verpleeghuis Lingesteyn.

23 oktoberRBT

Oefenleiding

RivasLeerdam

AC BW

B G P G D W

ACGHOR SGBO DEF WS RWS

GMTLeerdam

GMTBinnenmaas

GMTZwijndrecht

Programma• Bestuurders• Pers• Genodigden

Waarn

emers-R

esponscel

Voorlich

ting

Opvan

g

CRIB

Opvan

g

CRIB

RBT

ROT

NCC LOCC ERC

DijkvakVianen

RegistratieLeerdam

EvacuatieLeerdam

De deelnemers aan de oefening

Het scenario van de oefenweek‘In de oefening Waterproef ZHZ is zowel een dreiging van rivieren als een dreiging van de kust geïntegreerd’, vertelt Leo. Regio Zuid-Holland Zuid is de enige regio binnen de landelijke oefening waarbij deze combinatie een reële dreiging is. Water-proef ZHZ start op vrijdag 31 oktober en beleeft haar hoogte-punt op 4 november met de operationele oefening. Een dijk-doorbraak bij Everdingen in Vianen maakt dat de hele Alblasserwaard en Vijfheerenlanden onder water komt te staan. Leerdam dreigt onder te lopen en daar gaat de regio operatio-

neel oefenen met evacueren. Vrijwil ligers van een wijk in Leerdam worden geëvacueerd naar Zwijndrecht. Daarnaast dreigt bij de gemeente Binnenmaas een overstroming door het kustwater en dat wordt bestuurlijk geoefend. De oefening eindigt op 5 november met een afsluitende workshop voor de rampbestrijdingskolom over de nazorg.

Wilt u meer weten over de opzet van Waterproef ZHZ. Leo de Lange, dagelijks projectleider Waterproef ZHZ, is bereikbaar via [email protected] of 06-51170304.

Waterproef

Zuid-Holland Zuid Overzichtsschema Waterproef ZHZ

HH216_21594-1_ZHZVeilig Special.indd Sec1:3HH216_21594-1_ZHZVeilig Special.indd Sec1:3 01-07-2008 09:03:5501-07-2008 09:03:55

Page 3: Waterproef ZHZ Veilig · zowel bedreigd kunnen worden door hoogwater vanuit de kust als vanuit de rivieren. Om met Waterproef ZHZ in november het bewijs te kunnen leveren dat we er

ZHZ Veilig | 3

Operationeel oefenen

Projectleider Operationeel oefenen Angela Loeffen: ‘Aan het eind van de oefening willen we bereikt hebben dat de deelne-mende organisaties hebben aangetoond de evacuatie van grote groepen burgers en bewoners van zorginstellingen te kun-nen uitvoeren, sturen en begeleiden. We hebben na de oefening inzicht in eventuele pijnpunten en gebruiken deze voor het verder verbeteren van de voorbereiding op overstromingen en evacuaties.’

‘Er is al veel gedaan aan de voorbereiding van de operationele oefening. Alle betrokken diensten zijn vertegenwoordigd in de projectgroep die de operationele oefening voorbereidt. De project-groep bestaat uit medewerkers van brandweer, GHOR, GMC, waterschappen, politie, Defensie en gemeenten. De oefendoelen zijn op elkaar afgestemd en de organisatie is overzichtelijk ge-maakt door de oefening onder te verdelen in programma’s. De rollen en taken van alle betrokken diensten zijn in kaart gebracht. Tijdens de zomerperiode ronden we het draaiboek af en plannen we de deelnemers defi nitief in. Na de zomerperiode, op 18 sep-tember, gaan we in Leerdam aan de slag met een voorbereidende oefening in verpleeghuis Lingesteyn van Rivas Zorggroep. We zijn nu met een interne projectgroep deze oefening aan het voorberei-den. Bij het verpleeghuis gaan we in november operationeel oefe-nen en werken we met zogenaamde lotusslachtoffers (acteurs).

De operationele oefening bestaat uit vier programma’s:1. Dijkbewaking en –versterking bij het brespunt in de

gemeente Vianen. 2. Registratie van zelfredzamen. 3. Evacuatie en opvang van evacues met opvang en verzor-

gingbehoefte.4. Evacuatie en opvang van de bewoners van het verpleeghuis

Lingesteyn.

Om de bewoners niet te belasten gaan we ze niet daadwerkelijk evacueren. Dit gaan we wel doen met een deel van de inwoners van de gemeente Leerdam.’

UitdagingCora Mol, crisiscoördinator van gemeente Leerdam, voegt toe: ‘Binnen de gemeente Leerdam zijn we al actief bezig met de voorbereidingen. De jaarlijkse deeloefeningen staan dit jaar in het teken van de voorbereiding op Waterproef ZHZ. Het com-municatietraject richting de burgers van Leerdam is inmiddels in kaart gebracht en gestart. Op dinsdag 4 november willen we 200 inwoners van de wijk Noord evacueren. Hiervoor zoeken we vrijwilligers, die zich bij ons kunnen aanmelden. Leerdam wil ook oefenen op het registreren van 1500 burgers. Cora: ‘In de praktijk blijkt dat bij een evacuatie veel mensen met eigen vervoer vertrekken. Het is ook realistisch om dit als oefenon-derdeel in het scenario op te nemen. Als gemeente willen we in een crisissituatie weten waar onze burgers zijn, zodat we met hen kunnen blijven communiceren over de situatie in Leerdam. Ook willen we antwoord kunnen geven aan ongerus-te familie.’

SamenDe Veiligheidsregio ZHZ heeft het voortouw in de organisatie van de oefening maar het is een oefening van de hele regio ZHZ. Alle deelnemende organisaties leveren zowel inhouds-deskundigen als oefenleiders als deelnemers en daarmee is dit een gezamenlijk traject. Angela geeft aan: ‘De deelnemen-de organisaties zijn verantwoordelijk om de gezamenlijke vastgestelde oefendoelen uit te zetten binnen de eigen disci-plines.’ Cora vult aan: ‘Voor de gemeente Leerdam is het daarnaast een kans om alle gemeentelijke deelprocessen een keer gezamenlijk en daadwerkelijk operationeel te oefenen. De hele gemeentelijke organisatie wordt ingezet en het stads-kantoor is die dag gesloten voor werkzaamheden.’

Wilt u meer weten over het project Operationeel oefenen. Angela Loeffen is bereikbaar via [email protected] of 06-51208607.

Cora Mol crisiscoördinator gemeente Leerdam en Angela Loeffen, projectleider Operationeel oefenen Waterproef ZHZ

Bestuurlijke dilemma’s

Doelstellingen Bestuurlijk oefenen Waterproef ZHZ• Bestuurders zijn voorbereid op de dreiging en gevolgen van

hoogwater.• Bestuurders hebben afspraken gemaakt over samenwerking

en kunnen in vergelijkbare situaties adequaat optreden.• De leden van het RBT kennen elkaar onder crisisomstandig-

heden en kunnen onderling effi ciënt samenwerken.• De bestuurders en de operationele diensten, in persoon van de

operationeel leider, werken onderling effi ciënt samen om de gevolgen van de dreiging van hoogwater voor de bevolking zoveel mogelijk te beperken.

Als bestuurder sta je bij een ramp zoals een dreigende overstroming voor veel dilemma’s. Krijg je goed in beeld welke ellende zich kan afspelen in jouw regio? Kan je dat beeld koppelen aan de acties die hierbij nodig zijn, wanneer neem je het besluit tot evacueren en denk je ook goed na over de situatie na de ramp? Denk je bijvoorbeeld aan het uitvallen van elektri-citeit en hoe zorg je ervoor dat de regio zo snel mogelijk kan terugkeren naar het normale leven?

Klaas Bullema, projectleider Bestuurlijk oefenen: ‘In de bestuurlijke oefening confronteren we de bestuurders aan de hand van een realistisch overstromingsscenario met deze dilemma’s. De gevolgen hebben betrekking op de bewoners van het gebied, het gemeente-lijke apparaat, de capaciteit van de hulpverlening, de infrastruc-tuur, de afstemming met de provincie en landelijk, de samenwer-king met netwerkpartners en de nazorg. Zeker dit laatste moeten we niet vergeten, want de overstroming in New Orleans heeft meer dan duidelijk laten zien dat het leven na een overstroming behoor-lijk ontregeld is en dat de nazorg belangrijk is.’

Beter voorbereidKlaas: ‘Als een incident of ramp gevolgen heeft voor meerdere ge-meenten komt naast de coördinerend burgemeester het Regionale Beleidsteam (RBT) bijeen bij de regionale brandweer in Dordrecht aan het Oranjepark. Met de oefening willen we bereiken dat de bestuurders beter voorbereid zijn op de gevolgen van een over-stroming. Hiervoor werken we met het Regionaal Basisplan Over-stromingen. Met een projectteam hebben we doelstellingen gefor-muleerd en verwerkt in een draaiboek. Bestuurders zullen samen beslissingen moeten nemen en zichzelf moeten afvragen of ze deze beslissingen kunnen verantwoorden.’

Vip- en schaduwprogramma‘Daarnaast zijn we bezig met een VIP-programma voor genodig-den en een schaduwprogramma voor bestuurders die niet direct betrokken zijn bij oefening Waterproef ZHZ. Met dit programma kunnen we deze bestuurders toch op de hoogte brengen en laten leren van de oefening.’

Wilt u meer weten over het deelproject Bestuurlijk oefenen. Klaas Bullema is bereikbaar via [email protected] of 078-648 04 39.

Klaas Bullema, projectleider Bestuurlijke oefenen Waterproef ZHZ

‘ Neem je de juiste beslissing...’

‘ In de praktijk blijkt dat veel mensen met eigen vervoer vertrekken’

HH216_21594-1_ZHZVeilig Special.indd 4HH216_21594-1_ZHZVeilig Special.indd 4 01-07-2008 09:04:0001-07-2008 09:04:00

Page 4: Waterproef ZHZ Veilig · zowel bedreigd kunnen worden door hoogwater vanuit de kust als vanuit de rivieren. Om met Waterproef ZHZ in november het bewijs te kunnen leveren dat we er

4 | ZHZ Veilig

Colofon

Waterproef

Zuid-Holland Zuid

ZHZ Veilig is een uitgave van:Veiligheidsregio Zuid-Holland ZuidPostbus 3653300 AJ Dordrecht

Redactie Projectteam Waterproef ZHZ: Auke Blok, Angela Loeffen, Michiel Roesink, Klaas Bullema, Bart Klijnsma, Leo de Lange, Robert de Boer en Mariette Mellema. Eindredactie: Sabella Lagerwaard. Hoofdredacteur: Nico van Os (deelprogramma VB&R) & Bart Klijnsma (projectleider Waterproef ZHZ).

Wilt u een bijdrage leveren aan ZHZ Veilig of heeft u vragen of opmerkingen, dan kunt u mailen naar [email protected].

Voor meer informatie over Waterproef ZHZ kijk op www.veiligheidsregiozhz.nl of www.platformoverstromingen.nl

In de volgende edities van ‘ZHZ Veilig’ meer over de voortgang en het resultaat van Waterproef ZHZ.

Waterschappen Rivierenland en Hollandse Delta gaan met de Veiligheidsregio ZHZ aan de slag om de negatieve gevolgen van water incidenten te voorkomen. Hiertoe hebben de dijkgraven Kok en Geluk in maart jl. een intentieverklaring voor samenwerking met de Veiligheidsregio ZHZ ondertekend. Beide waterschappen zijn actief betrokken bij Waterproef ZHZ.

Dijkgraaf Geluk van waterschap Hollandse Delta: ‘De waterschappen hebben een belangrijke rol in het voorkomen van overstromingen. Waterschappen zorgen voor veilige dijken in Nederland en nemen maatregelen, zoals het versterken van dijken, om overstromingen te voorkomen. Veranderde omstandigheden zoals een stijgende zee-spiegel en toename van regenwater zorgen dat deze maatregelen nodig zijn. Vanuit Hollandse Delta werken we aan een dijkverster-kingsprogramma waarin we voor de uitdaging staan om 39 dijken en duinen te versterken vóór 2016.’

‘Als het dan toch misgaat met een dijk, wordt er opgeschaald naar gemeentelijk of regionaal veiligheidsniveau, maar de waterschappen

Waterschappen werken samen met Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid

‘Afstemming gaat gemakkelijker’blijven actief betrokken’, vult dijkgraaf Kok van Waterschap Rivieren-land aan. ‘Met betrekking tot een calamiteit zoals een overstroming zit bij ons wel het meeste werk vóór die tijd. Wij kunnen enige tijd van tevoren het dreigende hoogwater zien aankomen. Met behulp van hoogstaande technologie zoals het programma Fliwas, dit is een hoogwaterinformatiesysteem, kunnen we zien welke dijkvakken kri-tiek worden bij hoogwater. Bij hoogwater gaan we opschalen, we gaan onze dijkwachtorganisatie inzetten en we informeren onze partners. Bij een dreigende dijkdoorbraak kunnen we de hulp inroe-pen van Defensie voor het inpakken van een dijk. Daarnaast onder-steunen wij bij werkzaamheden zoals het afzetten van wegen. Als de dijk het niet houdt, dan gaat de verantwoordelijkheid over naar de gemeentelijke of regionale kolom.’

‘De samenwerking met Veiligheidsregio’s zie ik als een belangrijke positieve ontwikkeling’, vervolgt Kok. ‘Afstemming gaat gemakkelij-ker. Bijvoorbeeld bij Waterschap Rivierenland werken we met 38 ge-meenten. Bij een dreigende calamiteit kunnen we nu communiceren met de Veiligheidsregio’s in ons gebied.’ ‘Naast de afstemming tij-dens een calamiteit, adviseren wij ook vooraf’, vertelt Geluk. ‘We werken mee aan het Regionaal Basisplan Overstromingen, zien toe op een goede sluitingsprocedure en faalkansanalyse van de Maes-

lantkering en zetten ons in voor risicocommunicatie. We advise-ren gemeenten om bewoners en bedrijven goed voor te lichten over de risico’s van wonen en vestiging in buitendijkse gebieden.’

‘De samenwerking versterkt de crisisbeheersing en rampenbe-strijdingsorganisatie van de regio ZHZ’, vat Kok samen. ‘We heb-ben met de Waterproef ZHZ gezamenlijke doelstellingen om te bereiken. Tijdens de oefening gaan we ervaren hoe de samen-werking in de praktijk gaat werken en wat daar ook bij mis kan gaan. Van die fouten kunnen we leren.’

Burgemeester Melissant-Biene van de gemeente Korendijk en burgemeester Kats van de gemeente Liesveld zijn porte-feuillehouders van de oefening Water-proef ZHZ. Zij vertegenwoordigen en denken mee met het projectteam of de juiste bestuurlijke belangen worden meegenomen in de oefening. In de gemeenten Korendijk en Liesveld heeft zich sinds de watersnoodramp in 1953 geen echte waterramp meer voorgedaan. ‘Gelukkig maar’, beaamt portefeuillehou-der Melissant-Biene, ‘Want tijdens dit traject is het meer dan duidelijk gewor-den dat de effecten van een overstroming groot kunnen zijn.’

Melissant-Biene licht toe: ‘Als portefeuillehouders fungeren bur-gemeester Kats en ik samen als bestuurlijke antenne. In deze rol zijn wij ervoor verantwoordelijk dat de juiste bestuurlijke belangen meegenomen worden in de oefening. We bekijken wat de bestuurders willen en proberen door het afwegen van be-

Portefeuillehouders aan het woord

kort nieuws ** kort nieuws ** kort nieuws ** kort nieuws

Leren door evaluerenAuke Blok, projectleider Evalua-tie, werkt aan de organisatie van een kwalitatief goede evalu-atie voor de oefening. Om tot een goede evaluatie te komen participeren samenwerkings-partners mee in de evaluatie door de inzet van waarnemers

tijdens de oefening. De deelne-mers en betrokkenen van de Waterproef ZHZ ontvangen de uitwerking in een eindrapport. Daarnaast organiseert de Veilig-heidsregio ZHZ na de oefening een slotcongres. Wilt u meer weten over het deelproject Evaluatie? Auke Blok is bereik-baar via [email protected] of 078-635 53 88.

Vianen doet mee aan Waterproef ZHZIn het scenario van de operati-onele oefening is er een over-lap met de Veiligheidsregio

Utrecht. Vianen doet mee met Waterproef ZHZ zodat ook een interregionale aanpak van een ramp of crisis beoefend wordt.

Communicatie van startHet projectteam Communicatie is in mei gestart met de voor-bereidingen van communicatie over de Waterproef ZHZ. De communicatieadviseurs van alle deelnemende organisaties vervullen een belangrijke rol om de kernboodschap van Waterproef ZHZ verder te ver-spreiden. Voor de deelnemen-de organisaties zijn de

projectleiders en de contact-personen de sleutelfi guren. Zij zorgen voor de instructies, briefi ngs en het beantwoorden van vragen van de deelnemen-de organisaties. Sabella Lager-waard, projectleider Communi-catie is bereikbaar via [email protected].

stuurlijke belangen zoveel mogelijk draagvlak te creëren voor de oefening. Hiervoor hebben we regelmatig overleg met de projectleider van Waterproef ZHZ.’

‘Ik zie hierbij de regionale aanpak als een goede zaak’, vult Kats aan. ‘Door een ramp zoals de vuurwerkramp in Enschede kom je erachter dat je elkaar nodig hebt. Kort-om, willen we een crisis met de omvang als die van de oefening Waterproef ZHZ beheersen dan móeten we wel samenwerken. Door samen te werken kunnen we een

grote slag slaan in het versterken van de risico- en crisis-beheersing. Tevens verhoogt een regionale aanpak meer onderlinge kennis en zorgt het ervoor dat we elkaar beter kunnen vinden.’

Beide portefeuillehouders proberen erachter te komen wat er speelt en waar behoefte aan is bij de bestuurders. Verder geeft Melissant-Biene aan: ‘Ik zie de evaluatie van de oefening ook als een uitdaging. Het is in het belang van iedereen om te weten wat er goed en fout gaat. Deze zaken dienen als leer-moment en kunnen we in 2009 verder gebruiken in het oefen-programma om onze regio verder te versterken.’

‘Het is belangrijk voor alle samenwerkingspartners om ogen en oren wijd open te zetten. Wij kunnen gezamenlijk optimaal profi jt halen uit de verschillende onderdelen van de oefening en ervoor zorgen dat de oefening een succes wordt. De oefening Waterproef ZHZ is een oefening voor alle hulpdiensten in de regio ZHZ en ook voor de gemeenten die tijdens de oefening géén actieve rol hebben!’

‘ Dit is een oefening voor ons allemaal’

Dijkgraaf Kok en dijkgraaf Geluk

Portefeuillehouders Melissant-Biene en Kats

HH216_21594-1_ZHZVeilig Special.indd 1HH216_21594-1_ZHZVeilig Special.indd 1 01-07-2008 09:03:3801-07-2008 09:03:38