Watermeter2011 NL TW

Wa t e r R e g u l a t o r

WATERMETER 2011

Drinkwaterproductie en levering in cijfers

Documentbeschrijving TitelWatermeter 2011

SamenstellersDienst Reguleringsinstantie Afdeling Economisch Toezicht Afdeling Operationeel Waterbeheer Afdeling Ecologisch Toezicht

Lay-outDrukkerij Lannoo

SamenvattingDit rapport geeft een statistisch overzicht van de drinkwaterproductie en -levering in Vlaanderen van bron tot kraan.

Wijze van refererenVMM, Watermeter 2011, Drinkwaterproductie en -levering in cijfers

Verantwoordelijke uitgeverPhilippe DHondt, VMM

Vragen in verband met dit rapportVMM Infoloket A. Van de Maelestraat 96 9320 Erembodegem Tel: 053 72 64 45 Fax: 053 71 10 78 [email protected]

DepotnummerD/2012/6871/007

2 Watermeter 2011 Drinkwaterproductie en levering in cijfers

InHOuDsOPgAVEInleiding 4 Herkomst van de cijfers gebruikt in dit rapport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Kenmerken drinkwatervoorziening in Vlaanderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Organisatie van de drinkwatervoorziening in Vlaanderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Juridische vorm watermaatschappijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Evolutie aantal watermaatschappijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Karakteristieken distributiegebieden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Het Algemeen Waterverkoopreglement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Samenwerkingsverbanden tussen watermaatschappijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 ISWa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Water-link . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Overkoepelende structuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Belgaqua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 AquaFlanders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Waterbalans: van bron tot kraan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Drinkwaterketen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Waterbronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Waterbalans. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Waterlevering en -verkoop. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Evolutie gefactureerd leidingwaterverbruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Klantenprofielen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Drinkwaterkwaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 De prijs van leidingwater . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Integrale waterfactuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Evolutie integrale waterfactuur van een gemiddeld gezin 2000-2011 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Evolutie integrale waterfactuur voor verschillende gezinstypes 2005-2011 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Relativiteit evolutie integrale waterfactuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Tarieven en prijs voor productie en levering van leidingwater (drinkwatercomponent) . . . . . . . . . . . . 25 Tariefstructuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Tarieven en prijs voor de productie en levering van leidingwater voor huishoudens . . . . . . . . . . . . . 26 Tarieven en prijs voor de productie en levering van leidingwater voor bedrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Bedrijfseconomische gegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Globale sectorgegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Sectorale balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Sectorale resultatenrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Sectorale ratios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Financile en personeelscijfers drinkwateractiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Omzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Investeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Verklarende woordenlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

BIJLAGEn Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Bijlage 7 Bijlage 8 Bijlage 9

Overzicht figuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Overzicht tabellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Contactgegevens watermaatschappijen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Overzicht bedeelde gemeenten per watermaatschappij met het aandeel van de bedeelde bevolking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Overzicht gemiddeld jaarleidingwaterverbruik per gezinstype per provincie . . . . . . . . . . . . . . . 54 Verdeling van de gezinnen naar huishoudgrootte over de watermaatschappijen . . . . . . . . . . . 55 Overzicht van de berekende integrale waterfactuur per watermaatschappij voor verschillende gezinstypes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Overzicht van de drinkwatercomponent per watermaatschappij voor verschillende gezinstypes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Overzicht van de berekende drinkwatercomponent per watermaatschappij voor verschillende types bedrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

3

InLEIDIngDit rapport geeft een statistisch overzicht van de drinkwatersector. De VMM wil hiermee bijdragen tot een verhoogde transparantie in deze sector. De opgenomen informatie dient ook voor de onderbouwing van het huidige en toekomstige beleid. na een korte beschrijving van de drinkwatersector in het eerste hoofdstuk, geven de volgende hoofdstukken met behulp van cijfers een kijk op de drinkwaterketen van productie tot levering. Hierbij wordt ingegaan op de waterbronnen, de waterbalans, de prijs van drinkwater en de financile kenmerken van de sector. Dit rapport is een actualisatie van het rapport Watermeter 2010 dat begin 2011 werd gepubliceerd. nieuw zijn het overzicht van de juridische vormen van de verschillende exploitanten van een openbaar waterdistributienetwerk en de grafieken met de evolutie van de integrale waterprijs. De drinkwaterkwaliteit en de afvalwatersanering komen maar beperkt aan bod. Meer gedetailleerde informatie over deze onderwerpen is terug te vinden in andere, recente VMM-rapporten via de website van VMM (www.vmm.be). De VMM probeert een zo actueel mogelijk beeld te geven van de drinkwatersector. De informatie heeft betrekking op het jaar 2010, tenzij anders aangegeven. Voor de prijsberekeningen werden de tarieven die golden op 1 januari 2011 als basis gebruikt. De berekeningen in de tabellen zijn uitgevoerd met de meest gedetailleerde beschikbare cijfers. Om de leesbaarheid van het document te verhogen, worden de getallen weergegeven tot maximum 2 cijfers na de komma. Daardoor kunnen afrondingsverschillen voorkomen. Een verklarende woordenlijst staat achteraan in het document. Bijlagen 1 en 2 geven een overzicht van alle figuren en tabellen

Herkomst van de cijfers gebruikt in dit rapportEen groot deel van de cijfers zijn afkomstig van verschillende afdelingen en diensten van de VMM. Zo maakt dit rapport gebruik van gegevens van de watermaatschappijen die de Afdeling Economisch Toezicht al jaren verzamelt en verwerkt. Een woord van dank gaat ook uit naar de organisaties die, door gegevens ter beschikking te stellen, hebben bijgedragen aan de realisatie van dit rapport: - alle exploitanten van een openbaar waterdistributienetwerk actief in Vlaanderen; - AquaFlanders; - Cordinatiecel Vlaams e-government (CORVE); - FOD Economie, Middenstand en Energie; - nationale Bank, Balanscentrale.


KEnMERKEn DRInKWATERVOORzIEnIng In VLAAnDEREnOrganisatie van de drinkwatervoorziening in VlaanderenDe drinkwatervoorziening in Vlaanderen is een gemeentelijke opdracht. Om een betere dienstverlening te kunnen leveren, richtten veel gemeenten een samenwerkingsverband op voor de productie en levering van leidingwater. Omdat elke gemeente verschillende mogelijkheden heeft om haar drinkwatervoorziening te organiseren, ontstond een grote diversiteit op het vlak van beheer van het net, investeringsplannen en dienstverlening. Ook de inbreng van de deelnemende gemeenten in de samenwerkingsverbanden is sterk verschillend. Het openbaar waterdistributienetwerk in de 308 Vlaamse gemeenten werd op 1 januari 2011 beheerd door 13 exploitanten (verder ook watermaatschappijen genoemd). Bijlage 3 van dit rapport bevat een lijst met de contactgegevens van deze exploitanten. Figuur 1: Distributiegebieden watermaatschappijen Situatie 2011

LegendeBrabant Water (Nl) AWW TMVW GW Hoeilaart GW Knokke-Heist SW Sint-Niklaas IWM IWVA IWVB PIDPA VIVAQUA VMW

* distributiegebied SW Aalst te klein om weer te geven Bron: SVW, VMM Waterboek

De kleinste in Vlaanderen actieve watermaatschappijen, Stedelijke Waterdienst Aalst en Brabant Water, beheren slechts een heel beperkt netwerk voor de waterlevering aan respectievelijk 2 bedrijven en ongeveer 2.600 inwoners. Op het grondgebied van 27 gemeenten zijn 2 watermaatschappijen actief. Een overzicht van de bedeelde gemeenten per watermaatschappij staat in bijlage 4.

5

Juridische vorm watermaatschappijenBijna al het leidingwater wordt in Vlaanderen geleverd door intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, intercommunales en een autonoom Vlaams overheidsbedrijf. Daarnaast zijn er nog gemeentelijke (GW) en stedelijke (SW) waterbedrijven actief en ook n buitenlandse watermaatschappij. De sector is volledig in publieke handen. Tabel 1: Juridische vorm watermaatschappijenWatermaatschappij AWW Brabant Water (nl) gW Hoeilaart gW Knokke-Heist IWM IWVA IWVB PIDPA sW Aalst sW sint-niklaas TMVW VIVAQuA VMW Totaal 5 2 1 4 1 Intergemeentelijk samenwerkingsverband Intercommunale Autonoom Vlaams overheidsbedrijf Gemeentelijk of Stedelijk waterbedrijf Naamloze vennootschap naar Nederlands recht

Bron: VMM

De WaterRegulator vergeleek de statuten van de verschillende watermaatschappijen. Hieruit bleek dat ze erg verschillend zijn, zowel naar inhoud als naar gebruikte terminologie. De resultaten van de vergelijking zijn raadpleegbaar op de VMM-website (www.vmm.be/waterregulator).


Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden De intergemeentelijke samenwerkingsverbanden vinden hun juridische grondslag in het decreet houdende de intergemeentelijke samenwerking. Het zijn meer bepaald opdrachthoudende verenigingen: samenwerkingsverbanden met beheersoverdracht waaraan de deelnemende gemeenten de uitvoering van een of meer duidelijk omschreven bevoegdheden met betrekking tot een of meer functioneel samenhangende beleidsdomeinen toevertrouwen. In een dergelijk samenwerkingsverband kunnen enkel gemeenten actief zijn, samen met provincies, autonome gemeentebedrijven, openbare centra voor maatschappelijk welzijn en hun verenigingen, voor zover die uitsluitend uit openbare rechtspersonen bestaan. Ook andere samenwerkingsverbanden die zijn opgericht volgens de bepalingen van het decreet houdende de intergemeentelijke samenwerking, kunnen erin worden betrokken. Intercommunales De intercommunales vinden hun juridische grondslag in de wet van 22 december 1986 betreffende de intercommunales. Op deze organisaties zijn de bepalingen van het hierboven vermelde decreet niet van toepassing. Daarin wordt immers uitdrukkelijk voorzien dat het decreet enkel geldt voor de samenwerkingsverbanden van gemeenten waarvan het gehele ambtsgebied binnen de grenzen van het Vlaamse Gewest valt. Dat laatste is bij TMVW en VIVAQUA niet het geval. Autonoom Vlaams overheidsbedrijf De juridische grondslag van de grootste, in Vlaanderen actieve watermaatschappij, VMW, is terug te vinden in haar oprichtingsdecreet: het decreet van 28 juni 1983 houdende de oprichting van de instelling Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening. Stedelijke en gemeentelijke waterbedrijven Verder zijn een aantal gemeentelijke en stedelijke waterbedrijven actief. De exacte juridische inbedding binnen de gemeente/stad verschilt van maatschappij tot maatschappij. Naamloze vennootschap naar Nederlands recht In de gemeente Baarle-Hertog levert het nederlandse Brabant Water leidingwater aan een deel van de bevolking. Brabant Water is een naamloze vennootschap, uiteraard naar nederlands recht.

7

Evolutie aantal watermaatschappijenHet aantal watermaatschappijen daalt terwijl de grotere maatschappijen groter worden. Concreet betekent dit dat de gemeentelijke en stedelijke waterbedrijven verdwijnen en hun activiteiten worden overgenomen door de grotere maatschappijen. Door de overname in 2011 van SW Sint-niklaas door VMW en van SW Aalst door TMVW, zijn vanaf 2012 nog maar 2 gemeentelijke waterdiensten actief, namelijk in Hoeilaart en Knokke-Heist. In 1998 waren dit er nog 14. Figuur 2: Evolutie aantal exploitanten30 25 20 15 10 5 0 1998 Bron: VMM 2008 2010 2011 2012Totaal aantal exploitanten Aantal gemeentelijke en stedelijke waterbedrijven

Karakteristieken distributiegebiedenEen aantal karakteristieke statistische gegevens over de distributiegebieden van de verschillende watermaatschappijen zijn opgenomen in tabel 2. Tabel 2: Statistiek distributiegebieden (waarden)1Aantal ondernemingen (niet landbouw, bosbouw en visserij) (*100) 509 2 8 46 84 62 190 940 41 1.038 22 2.222 5.163 Aantal ondernemingen landbouw, bosbouw of visserij 287 48 17 153 719 710 537 5.640 0 158 6.670 26 20.896 35.860

Watermaatschappij AWW Brabant Water (nl) gW Hoeilaart gW Knokke-Heist IWM IWVA IWVB PIDPA sW Aalst sW sint-niklaas TMVW VIVAQuA VMW Totaal

Oppervlakte (km) 278 3 20 56 253 313 259 2.586 27 2.271 27 7.430 13.522

Aantal inwoners (*1.000) 600 2 10 34 99 62 239 1.170 0 52 1.238 39 2.778 6.323

Bevolkingsdichtheid (inwoners/km) 2.157 800 511 603 394 199 922 452 1.927 545 1.445 374 468

Bron: FOD Economie, CORVE, VMM Waterboek, bevraging gemeenten

1

Een onderneming is hier gedefinieerd als de som van het aantal btw-plichtige natuurlijke personen en het aantal btw-plichtige rechtspersonen in de aard van een handelsonderneming (bvba, nv). Alleen de vestigingen in de Vlaamse gemeenten van ondernemingen met hoofdzetel in Vlaanderen worden meegerekend.


In tabel 3 worden deze karakteristieken tussen de verschillende maatschappijen afgewogen. Het distributiegebied van de 3 grootste maatschappijen (VMW, PIDPA en TMVW) samen, strekt zich uit over meer dan 90% van het Vlaamse grondgebied. Samen verzorgen ze de drinkwatervoorziening aan meer dan 80% van de bevolking. Tabel 3: Statistiek distributiegebieden (relatief )Aandeel in aantal ondernemingen (niet landbouw, bosbouw en visserij) 1 5 8 6 10 12 4 9 13 2 7 3 11 9,9% 0,0% 0,2% 0,9% 1,6% 1,2% 3,7% 18,2% 0,8% 20,1% 0,4% 43,0% 100% 4 12 11 8 6 7 5 3 13 9 2 10 1 Aandeel in aantal ondernemingen landbouw, bosbouw of visserij 0,8% 0,1% 0,0% 0,4% 2,0% 2,0% 1,5% 15,7% 0,4% 18,6% 0,1% 58,3% 100% 7 10 12 9 4 5 6 3 13 8 2 11 1


Aandeel in oppervlakte 2,1% 0,0% 0,2% 0,4% 1,9% 2,3% 1,9% 19,1% 0,2% 16,8% 0,2% 54,9% 100% 5 12 11 8 7 4 6 2 13 9 3 10 1

Aandeel in aantal inwoners 9,5% 0,0% 0,2% 0,5% 1,6% 1,0% 3,8% 18,5% 0,8% 19,6% 0,6% 43,9% 100% 4 12 11 10 6 7 5 3 13 8 2 9 1

Bevolkingsdichtheid (inwoners/km) 2.157 800 511 603 394 199 922 452 1.927 545 1.445 374 468

Bron: FOD Economie, CORVE, VMM Waterboek, bevraging gemeenten

Het Algemeen WaterverkoopreglementHet Algemeen Waterverkoopreglement dat op 1 juli 2011 van kracht werd, omschrijft de rechten en plichten van enerzijds de watermaatschappijen en de rioolbeheerders en anderzijds hun klanten. Het vormt een algemeen kader voor de dagelijkse relatie tussen beide partijen. Het Algemeen Waterverkoopreglement legt regels vast voor de levering van leidingwater, de sanering van afvalwater, de afvoer van regenwater en de aanrekening van de kosten. Daarvoor hadden de verschillende watermaatschappijen en rioolbeheerders elk hun werkwijze en reglement. Met de invoering van het Algemeen Waterverkoopreglement werkte de Vlaamse regering de onnodige verschillen weg. Ze stemde de regels over de dienstverlening waaraan elke watermaatschappij of rioolbeheerder zich moet houden, op elkaar af. Voortaan krijgt iedereen in Vlaanderen een gelijke en betere behandeling bij zijn aansluiting op het leidingwater- en rioleringsnetwerk. Ook de klant wordt met duidelijke regels op zijn plichten gewezen.

9

Een aantal belangrijke punten uit dit Algemeen Waterverkoopreglement over leidingwater zijn: - verplichtingen voor een transparante waterfactuur: een aantal elementen moet rechtstreeks op de factuur worden vermeld. Zo moet de verbruiksfactuur het waterverbruik van de vorige vergelijkbare verbruiksperiode vermelden. Daardoor kan de abonnee de evolutie van zijn verbruik beter opvolgen. Daarnaast hebben de klanten het recht om op eenvoudig verzoek, kosteloos en binnen de 2 jaar, een meer gedetailleerd document ter verduidelijking van de verbruiksfactuur of eindfactuur op te vragen bij hun watermaatschappij. - Dit document moet informatie over de verschillende componenten van het integrale tarief en een toelichting over de berekeningswijze bevatten. Indien een individueel tarief van toepassing is, worden de basisgegevens voor de berekening ervan expliciet vermeld, samen met een principeberekening voor het individueel tarief. Er zijn ook regels over de betalingstermijnen. Een klant kan vragen om de factuur drie keer per jaar in plaats van een keer per jaar te betalen; - een regeling voor lekken: watermaatschappijen moeten hun klanten actief informeren als hun waterverbruik met minimum 50% en minstens 100 m is toegenomen tegenover de vorige verbruiksperiode. Om de oorzaak van dat afwijkend waterverbruik te achterhalen, kan de klant de watermaatschappij vragen om kosteloos een eerste controleonderzoek uit te voeren. De klant heeft ook het recht om onder bepaalde voorwaarden een minnelijke schikking te krijgen bij een verborgen lek. Het Algemeen Waterverkoopreglement legt deze voorwaarden vast; - regels over afsluitingen: klanten kunnen niet zomaar worden afgesloten. Hiervoor werden specifieke voorwaarden opgenomen; - duidelijke richtlijnen voor de klant over zijn plichten, zowel bij de aanleg, het gebruik en het onderhoud van zijn eigen installatie en het leidingnet; - een verplichting voor het plaatsen van een watermeter per wooneenheid voor nieuwbouw. Voor bestaande gebouwen geldt een overgangsregeling; - afspraken over hoe de aansluiting, de overname bij verhuizing en de opzeg moet verlopen; - afspraken over de levering van leidingwater, onder andere over hoe bij tijdelijke onderbrekingen met de klant gecommuniceerd moet worden; - een regeling voor de behandeling van klachten; - een verplichting voor de watermaatschappijen om systematisch te rapporteren over lekverliezen, klachtenbehandeling en hun beleid rond wanbetalingen. De watermaatschappijen kunnen, aansluitend bij het algemeen reglement, een bijzonder waterverkoop reglement opstellen. Meer informatie kunt u terug vinden in de brochure Waterverkoopreglement (VMM, 2011)2.

2

www.vmm.be/pub/algemeen-waterverkoopreglement


Samenwerkingsverbanden tussen watermaatschappijenISWaIn de loop van 1992 richtten de IWVA en de Vereniging Limburgse Waterbedrijven bestaande uit de Intercommunale Watermaatschappij (IWM) en de GW Tongeren, GW Heusden-Zolder en GW Leopoldsburg het Intercommunaal Samenwerkingscomit voor Waterbedrijven (ISWa) op. Later sloten ook andere gemeentelijke en stedelijke waterbedrijven daarbij aan (SW Ieper, SW Oudenaarde, GW Knokke-Heist). Binnen ISWa wordt overleg, en op bepaalde vlakken concrete samenwerking, tussen de leden georganiseerd.

Water-linkWater-link is de koepel waaronder de waterbedrijven AWW en TMVW sinds mei 2010 structureel samenwerken. Water-link heeft als statutair doel de uitvoering van het integraal waterbeheer van haar twee verbonden waterbedrijven. De vennootschap heeft onder meer tot doel de vennoten aan te sturen tot een structurele samenwerking, en die samenwerking te stroomlijnen en vorm te geven.

Overkoepelende structurenBelgaquaBelgaqua is de Belgische Federatie voor de Watersector. Deze beroepsvereniging groepeert de Gewestelijke Verenigingen voor de Watersector in Belgi: AQUABRU voor het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest, AQUAWAL voor het Waalse Gewest en AquaFlanders voor het Vlaamse Gewest. De leden vertegenwoordigen in totaal 99% van het in Belgi verdeelde water en de volledige collectieve afvalwaterzuiveringssector in Belgi. Belgaqua verdedigt de gemeenschappelijke belangen van haar leden op federaal, Europees en internationaal vlak. De federatie stimuleert de realisatie van studies en geeft informatie aan professionals en verbruikers over het gebruik van leidingwater en de bescherming van de waterkwaliteit. Belgaqua keurt bovendien de apparatuur aangesloten op het leidingwaternet en de materialen die in contact komen met het drinkwater.

AquaFlandersSinds 1 januari 2012 is Samenwerking Vlaams Water (SVW) omgedoopt tot AquaFlanders. De Vlaamse publieke waterbedrijven (watervoorziening en afvalwatersanering) verenigden zich in dit nieuwe overlegplatform. De uitbreiding van de activiteiten tot de volledige waterketen maakte de inhoud en de doelstellingen van SVW (focus enkel op watervoorziening) ontoereikend. Met dit nieuwe overlegplatform treedt AquaFlanders op als publieke actor en als vertegenwoordiger van de volledige waterketen. AquaFlanders vertegenwoordigt, volgens een analyse van het aantal abonnees, 100% van de leidingwaterlevering, 80% van de lokale sanering en 100% van de waterzuivering in Vlaanderen. AquaFlanders wil, door een meer gerichte samenwerking tussen haar leden, de transparantie verbeteren, de efficintie verhogen en meer uniformiteit in de benadering van klanten en in de werkwijzen verkrijgen. Daarnaast wil AquaFlanders natuurlijk bijdragen aan een effectievere uitvoering van het waterbeleid.

11

WATERBALAns: VAn BROn TOT KRAAnDrinkwaterketenDe drinkwaterketen bestaat uit twee op elkaar volgende hoofdprocessen: de productie en de levering of distributie. Figuur 3 geeft hiervan een verkorte schematische voorstelling. Figuur 3: Drinkwaterketen

PRODUCTIEWINNING ZUIVERING + LOKALE OPSLAG

LEVERING

oppervlakte water

1

2

3

Industrie4 5

1 grond water

Huishoudens1: 2: 3: 4: 5: gewonnen water inkoop & verkoop van ruwwater aan afnemers geproduceerde hoeveelheid inkoop & verkoop van drinkwater aan afnemers verkoop drinkwater aan abonnees : meetpunt5

Landbouw5

Bron: VMM

WaterbronnenAl het water dat watermaatschappijen leveren, is afkomstig van grond- of oppervlaktewater. De totale hoeveelheid van het door exploitanten3 gewonnen water bedroeg in 2010 ongeveer 432,8 mio m. Hiervan was 53% grondwater en 47% oppervlaktewater. De in Vlaanderen actieve watermaatschappijen winnen echter niet al het water in Vlaanderen zelf. Uit de gerapporteerde cijfers blijkt dat in 2010 ongeveer 78,7 mio m (of 18% van de totale hoeveelheid) gewonnen werd buiten het Vlaamse Gewest.

3

Voor Brabant Water en VIVAQUA is enkel het voor drinkwaterdistributie in Vlaanderen bestemde gewonnen water meegerekend. Voor de overige exploitanten is het totaal gewonnen water in en buiten Vlaanderen meegerekend, ook het gewonnen water dat niet bestemd is voor de productie en levering van drinkwater.


Figuur 4: Verdeling waterbronnen 2010 (mio m)

204,4

Oppervlaktewater

228,3

grondwater (incl. gewonnen effluent)

Bron: VMM Waterbank

niet alle watermaatschappijen beschikken over voldoende waterbronnen om zelf volledig hun klanten te bevoorraden. Zij moeten water aankopen van andere producenten. Figuur 5 geeft per watermaatschappij een beeld van het aandeel eigen winning uit grond- of oppervlaktewater en het aandeel ingekocht water in 2010. De figuur beschrijft enkel de herkomst van het water. Omdat de watermaatschappijen ook onderling en buiten het Vlaamse Gewest water verkopen, geeft de figuur niet weer hoeveel water in Vlaanderen gedistribueerd werd. Figuur 5: Waterbronnen per watermaatschappij 2010mio. m3

180 160 140 120 100 80 60 40 20 0)* rt ist VB PI DP A lst VW VI VA QU A* W M VA as la a nl IW AW IW ke SW nt W at e nt -n Ho TM r( ei ik VM He IW Aa la W

GW

ok

Kn

Br ab a

Inkoop (zowel ruw als drinkwater) mio m3 Winning uit grondwater (ruw water) mio m3 Winning uit oppervlaktewater (ruw water) mio m3 * Voor Brabant Water en VIVAQuA is alleen de herkomst van het voor eigen distributie in Vlaanderen bestemde water aangegeven

Bron: VMM Waterbank

GW

SW

Si

13

WaterbalansIn figuur 6 staat de totale waterbalans van het jaar 2010. In de balans staan, voor de totale sector, de gewonnen hoeveelheid water en de geproduceerde en geleverde hoeveelheden drinkwater. De waterwinning is weergegeven per type ruwwaterbron. Figuur 6: Waterbalans 2010 (mio m)gewonnen grondwater (incl euent) 228,3 gewonnen oppervlaktewater 204,4

totaal gewonnen water 432,8

'ruw water' uit 9,9

'ruw water' in 0

geproduceerd drinkwater 422,8

ingekocht drinkwater 128,5 niet geleverd drinkwater* 67,3

geleverd drinkwater* 484,0

* uitgaande van geraamde verkoop 2010

Bron: VMM Waterbank


Waterlevering en -verkoopIn Vlaanderen bedraagt de aansluitingsgraad bij benadering 97%. Tabel 4: Kerngetallen waterlevering en verkoopWatermaatschappij AWW Brabant Water (nl) gW Hoeilaart gW Knokke-Heist IWM IWVA IWVB PIDPA sW Aalst sW sint-niklaas TMVW VIVAQuA VMW Totaal Bron: VMM Waterbank Netlengte (km) 2.438 125 339 1.114 1.010 1.629 12.565 10.733 310 30.496 60.759 3 9 1 10 8 6 7 5 2 Rang 4 Aansluitingsdichtheid (aantal aansluitingen/km) 69 66 45 29 50 40 52 58 38 43 4 3 8 2 6 9 5 7 Rang 1

Evolutie gefactureerd leidingwaterverbruikIn figuur 7 staat de evolutie van het gefactureerde waterverbruik tussen 2002 en 2010. Door het weergeven van de tweejaarlijks gemiddelde waarden worden de jaarlijkse schommelingen afgevlakt en is de trend duidelijker. Dit gefactureerde waterverbruik bevat ook de gefactureerde hoeveelheid grijs water, het gratis water en het vrijgestelde verbruik. De gefactureerde verbruiken hebben betrekking op een periode die meestal verschilt van een verbruiksjaar. Dit kan een verklaring zijn voor het verschil tussen de geraamde afzet in figuur 6 (484 mio m) en het gefactureerde verbruik in figuur 7. Het aan kleinverbruikers gefactureerde verbruik schommelt tussen 220 en 240 mio m. Hoewel het aantal inwoners in Vlaanderen tussen 2002 en 2010 steeg met 5%, blijft het leidingwaterverbruik van kleinverbruikers vrij stabiel. Dit betekent dat het verbruik per inwoner daalt. Het totale gefactureerde waterverbruik schommelt de laatste jaren rond 360 mio m.

15

Figuur 7: Evolutie gefactureerd waterverbruik 2002-2010 uitgaande van 2-jaarlijks gemiddeldemio m3 400 350 300 250 200 150 100 50 02002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010

Totaal KV GV

Bron: VMM Waterboek

KlantenprofielenRuim tweederde (68,5%) van het in 2009 gefactureerde leidingwater ging naar huishoudelijke activiteiten. Industrile activiteiten zijn goed voor 30% en landbouwactiviteiten voor minder dan 2%. Figuur 8: Verdeling gefactureerde waterverbruik over activiteiten 20091,4%

Landbouwactiviteiten

30,0%

Industrile activiteiten Huishoudelijke activiteiten

68,6%

Bron: VMM Heffingendatabank, VMM Waterboek

Gezinnen Tabel 5 geeft het berekende gemiddelde jaarleidingwaterverbruik van gezinnen weer. Voor de berekening van die gemiddelde waterverbruiken werd uitgegaan van de eindfacturen van de watermaatschappijen in 2009 en 2010 aan kleinverbruikers met een facturatieperiode tussen 10 en 14 maanden. Het aantal gedomicilieerde personen is het aantal personen waaraan 15 m gratis water (op jaarbasis) geleverd werd. Merk wel op dat het aantal gezinsleden niet noodzakelijk overeenkomt met het aantal gedomicilieerde personen, denk bv. aan nieuw samengestelde gezinnen.


Een berekend gemiddeld gezin in Vlaanderen bestaat uit 2,37 personen en heeft, vertrekkend van de cijfers in tabel 5, een jaarleidingwaterverbruik van 88 m of 101 l per persoon per dag. Dit theoretische gemiddelde gezin is gebruikt als typegezin in de tariefberekening verder in dit rapport. Bijlage 5 bevat een meer gedetailleerd overzicht met het berekende gemiddelde verbruik per gezinssituatie in de verschillende provincies. Tabel 5: Gemiddelde jaarleidingwaterverbruik per gezinssituatieGemiddeld jaarleidingwaterverbruik per gezinstype (m) 50 77 108 132 160 Gemiddeld jaarleidingwaterverbruik per gedomicilieerde (m / gedomicilieerde) 50 39 36 33 32 Berekend dagverbruik per gedomicilieerde (liter / gedomicilieerde) 137 106 98 90 88

Aantal gedomicilieerden 1 2 3 4 5

gemiddeld gezin 2,37 Bron: VMM Waterboek 88 37 101

Industrie en landbouw Tabel 7 toont de verdeling van het berekende jaarleidingwaterverbruik van de grootverbruikers. 2% van het aantal grootverbruikers is goed voor meer dan 77% van het berekende jaarleidingwaterverbruik door grootverbruikers. Tabel 6: Verdeling berekend jaarleidingwaterverbruik grootverbruikersJaarleidingwaterverbruik tussen 0 m - 500 m 501 m - 1.000 m 1.001 m - 2.000 m 2.001 m - 5.000 m 5.001 m - 10.000 m 10.001 m - 25.000 m 25.000 m- 50.000 m 50.001 m- 100.000 m > 100.000 m Totaal Top 10 Top 100 Top 1000 Bron: VMM Waterboek Aandeel in aantal GV 67,4% 12,5% 10,2% 6,0% 2,0% 1,1% 0,3% 0,1% 0,2% 100% 0,0% 0,2% 1,9% Aandeel in verbruik GV 2,9% 3,6% 5,6% 7,2% 5,3% 6,8% 4,4% 3,6% 60,5% 100% 35,8% 61,2% 77,3%

17

DRInKWATERKWALITEITDe kwaliteit van het water bestemd voor menselijke consumptie wordt heel regelmatig gecontroleerd volgens de wettelijke bepalingen. De watermaatschappijen zijn zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van deze verplichte controles. Jaarlijks maken ze een controleprogramma op dat de VMM moet goedkeuren. De resultaten van de controles worden jaarlijks aan de VMM bezorgd. De VMM analyseert deze gegevens en maakt rapporten op over de drinkwaterkwaliteit aan de kraan. Ook geven de watermaatschappijen resultaten door van hun operationele monitoring, dit wil zeggen de meetresultaten van uitgevoerde staalnames in het leidingennetwerk. Uit de VMM-rapporten over de drinkwaterkwaliteit4 blijkt dat het gedistribueerde water in 2010 ruim voldeed aan de kwaliteitsnormen.

4

www.vmm.be/pub/rapportering-drinkwaterkwaliteit


DE PRIjs VAn LEIDIngWATERIntegrale waterfactuurIn 2005 onderging de watersector in Vlaanderen een grondige reorganisatie en werd onder andere de integrale waterfactuur ingevoerd. Daarvoor betaalde een abonnee van een watermaatschappij via zijn waterfactuur enkel een vergoeding voor de productie en levering van leidingwater. Sinds 2005 betaalt elke abonnee via de integrale waterfactuur aan zijn watermaatschappij zowel voor de productie en levering van leidingwater, als voor de afvoer/inzameling en de zuivering van het afvalwater afkomstig van het verbruikte leidingwater. Een integrale waterfactuur bevat dus een drinkwatercomponent en saneringscomponenten: - De drinkwatercomponent is de vergoeding voor de productie en levering van het leidingwater. Deze component bestaat uit een jaarlijkse vaste vergoeding (abonnementsgeld) en uit een variabele vergoeding (prijs per m verbruikt water). Elke watermaatschappij is wettelijk verplicht om jaarlijks per gedomicilieerde 15 m gratis water te leveren (0 per m verbruikt water). De tarieven voor drinkwaterproductie en -levering verschillen van watermaatschappij tot watermaatschappij. Maximumprijzen worden vastgelegd door de federale minister van Economie op basis van door de watermaatschappijen ingediende prijsverhogingsaanvragen. - De saneringscomponenten: - De gemeentelijke bijdrage (GSB) en/of vergoeding (GSV) wordt gebruikt voor de financiering van de gemeentelijke saneringsverplichting (afvoeren en inzamelen van gebruikt water). De GSB wordt voor de gezinnen berekend op basis van een tarief per m verbruikt water. Voor de private waterwinners, die gebruik maken van de gemeentelijke saneringsinfrastructuur, wordt doorgaans een GSV aangerekend. Het gehanteerde tarief van de GSB en GSV voor gezinnen kan verschillen van gemeente tot gemeente5. Wel wordt het begrensd op maximum 1,4 keer het bedrag van de BGB (zie verder). Voor bedrijven bestaan verschillende mogelijkheden om het tarief vast te stellen, afhankelijk van de bepalingen beschreven in het contract tussen de gemeente en de watermaatschappij6. - De bovengemeentelijke bijdrage (BGB) wordt gebruikt voor de financiering van de bovengemeentelijke saneringsverplichting (zuiveren van afvalwater). De BGB wordt voor de gezinnen eveneens berekend op basis van een tarief per m verbruikt water. De watermaatschappijen leggen het tarief voor de BGB vast onder toezicht van de Economisch Toezichthouder. Voor bedrijven is de bovengemeentelijke bijdrage gebaseerd op het aantal geleverde m leidingwater en een individueel tarief dat afgestemd is op de vuilvracht van het afvalwater. De private waterwinners en de bedrijven krijgen een aparte heffingsfactuur die de VMM opstelt en verstuurt.

5 6

Een overzicht van de tarieven per gemeente voor waterlevering en sanering zijn terug te vinden via www.vmm.be/water/drinkwaterfactuur. Voor een overzicht van de tariefstructuren voor de bedrijven op gemeentelijk vlak, zie www.vmm.be/water/drinkwaterfactuur.

19

Evolutie integrale waterfactuur van een gemiddeld gezin 2000-2011De volgende figuur 9 en tabel 7 geven een overzicht van de evolutie van een integrale waterfactuur voor een berekend gemiddeld gezin en het aandeel dat de hierboven besproken componenten (ook btw) in deze factuur vertegenwoordigen. De opgenomen bedragen zijn deze berekend voor een gemiddeld gezin met de tarieven van toepassing op 1 januari, gewogen op basis van de verdeling van de bevolking over de watermaatschappijen. Het aandeel van de prijs voor de productie en de levering van drinkwater in de integrale waterfactuur van een gemiddeld gezin, bedraagt in 2011 gemiddeld 44%. De bijdrage in de gemeentelijke sanering is goed voor 31% en de bijdrage in de bovengemeentelijke sanering is goed voor 25%. De integrale waterfactuur steeg voor een gemiddeld gezin tussen 2005 en 2011 in Vlaanderen met gemiddeld 61%. Meer informatie en een grondige evaluatie van de saneringsbijdragen is te vinden in het rapport van de Economisch Toezichthouder Evaluatie van de bovengemeentelijke en gemeentelijke bijdrage (VMM, 2010)7 en op de VMM-website. Figuur 9: Evolutie van de (integrale) waterfactuur en zijn componenten, gemiddeld gezin 2000-2011 400 350 300 250 200 150 100 50 02000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Vaste vergoeding Variable Vergoeding BTW 6%

gemeentelijke bijdrage Bovengemeentelijke bijdrage

gemiddeld gezin 2,37 personen - verbruik 88 m / jaar - berekende cijfers gewogen op basis van de bevolkingscijfers

Bron: VMM Waterbank Drinkwatertarieven, VMM databank Sanering Water

7

www.vmm.be/pub/eindrapport-evaluatie-bovengemeentelijke-en-gemeentelijke-bijdrage-2008-2009.


Tabel 7: Overzicht evolutie van de integrale waterfactuur en zijn componenten, gemiddeld gezin 2000-2011Gemiddelde cijfers gewogen op bevolking - Berekend met tarieven geldig op 01/01 Gemiddeld gezin 2,37 gedomicilieerden 88 m verbruik per jaar 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Gewogen gemiddelde integrale factuur Inclusief 6% BTW BTW Gewogen gemiddelde integrale factuur Exclusief 6% BTW Vaste vergoeding Variable Vergoeding Totaal drinkwater gemeentelijke bijdrage Bovengemeentelijke bijdrage Totaal Sanering % Aandeel in gewogen gemiddelde integrale factuur Aandeel vaste vergoeding Aandeel variable Vergoeding Totaal aandeel drinkwater Aandeel gemeentelijke bijdrage Aandeel bovengemeentelijke bijdrage Totaal aandeel Sanering Jaarlijkse evolutie (stijging) gewogen gemiddelde integrale factuur Evolutie vaste vergoeding Evolutie variable vergoeding Totaal evolutie drinkwater Evolutie gemeentelijke bijdrage Evolutie bovengemeentelijke bijdrage Totaal evolutie Sanering Bron: VMM Waterbank Drinkwatertarieven, VMM databank Sanering Water113,26 113,25 118,53 122,13 127,76 209,00 227,52 261,65 297,50 312,57 326,27 337,06 6,41 6,41 6,71 6,91 7,23 11,83 12,88 14,81 16,84 17,69 18,47 19,08

106,85 106,84 111,82 115,21 120,53 197,17 214,64 246,84 280,66 294,88 307,80 317,99 30,72 76,13 30,62 76,22 34,19 77,64 34,70 80,51 39,96 80,57 43,16 80,87 44,36 81,71 44,59 83,98 44,99 85,53 45,09 85,88 47,66 90,68 48,55 92,67

106,85 106,84 111,82 115,21 120,53 124,04 126,07 128,56 130,52 130,97 138,34 141,23 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 15,01 58,12 73,13 28,74 59,82 51,57 66,70 75,65 74,49 87,08 76,82 92,73 76,74 97,84 78,92

88,57 118,27 150,14 163,90 169,46 176,76

100% 29% 71% 100% 0% 0% 0%

100% 29% 71% 100% 0% 0% 0%

100% 31% 69% 100% 0% 0% 0%

100% 30% 70% 100% 0% 0% 0%

100% 33% 67% 100% 0% 0% 0%

100% 22% 41% 63% 8% 29% 37%

100% 21% 38% 59% 13% 28% 41%

100% 18% 34% 52% 21% 27% 48%

100% 16% 30% 47% 27% 27% 53%

100% 15% 29% 44% 30% 26% 56%

100% 15% 29% 45% 30% 25% 55%

100% 15% 29% 44% 31% 25% 56%

0% 0% 0% 0%

5% 12% 2% 5%

3% 2% 4% 3%

5% 15% 0% 5%

64% 8% 0% 3%

9% 3% 1% 2% 92% 3% 21%

15% 1% 3% 2% 79% 12% 34%

14% 1% 2% 2% 47% 12% 27%

5% 0% 0% 0% 15% 3% 9%

4% 6% 6% 6% 6% -0% 3%

3% 2% 2% 2% 6% 3% 4%

21

Evolutie integrale waterfactuur voor verschillende gezinstypes 2005-2011Figuur 10 en tabel 8 geven een overzicht van de evolutie van een berekende gemiddelde integrale waterfactuur voor verschillende gezinstypes die niet over een private waterwinning beschikken. De berekende gemiddelde integrale waterfacturen per gezinstype uit figuur 10 en tabel 8 zijn gewogen gemiddelden op basis van de verdeling van de verschillende huishoudgroottes in Vlaanderen. Een overzicht van de verdeling van de verschillende huishoudtypes over Vlaanderen en over de watermaatschappijen, is opgenomen in bijlage 6. Figuur 10: Evolutie van de gewogen integrale waterfactuur en zijn componenten per gezinstype 550 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 02005 06 07 08 09 10 11 1 gedomicilieerde 50 m3 per jaar Vaste vergoeding 2005 06 07 08 09 10 11 2 gedomicilieerden 77 m3 per jaar Variable Vergoeding 2005 06 07 08 09 10 11 3 gedomicilieerden 108 m3 per jaar Bovengemeentelijke bijdrage 2005 06 07 08 09 10 11 4 gedomicilieerden 132 m3 per jaar gemeentelijke bijdrage 2005 06 07 08 09 10 11 5 gedomicilieerden 160 m3 per jaar BTW 6%

Cijfers gewogen op basis van de huishoudtypes

Bron: VMM Waterbank Drinkwatertarieven, VMM databank Sanering Water

De grote schommelingen tussen de minimum- en maximumfactuur in tabel 8, zijn te verklaren door de verschillende tarieven die de verschillende watermaatschappijen gebruiken voor de drinkwatercomponent en de variatie in gemeentelijke saneringstarieven. Een detailoverzicht voor de verschillende gezinstypes is opgenomen in bijlage 7. Tabel 8: Evolutie berekende integrale waterfactuur voor verschillende gezinstypes 2005-2011Berekende integrale factuur voor verschillende type gezinnen gewogen op HuisHoudomvang Aantal gedom. Berekende integrale factuur / m Verbruik inclusief 6% BTW 1 / 50 Gewogen gemiddelde Mediaan Max Min 2 / 77 Gewogen gemiddelde Mediaan Max Min 3 / 108 Gewogen gemiddelde Mediaan Max Min 4 / 132 Gewogen gemiddelde Mediaan Max Min 5 / 160 Gewogen gemiddelde Mediaan Max Min 2005 148,68 138,16 189,25 121,77 190,43 177,45 254,96 159,02 243,78 221,87 335,58 202,43 278,67 252,05 390,11 231,45 323,76 293,02 459,55 268,69 2006 159,52 153,94 196,81 122,79 206,76 198,85 261,95 160,66 266,26 252,45 344,81 207,81 305,85 288,47 403,03 238,56 357,07 335,84 475,32 276,79 2007 178,84 183,17 213,86 133,72 236,97 246,91 291,49 172,58 308,02 323,86 385,36 220,39 356,82 377,69 450,81 252,55 418,92 444,47 532,50 293,65 2008 198,84 200,19 229,88 139,00 267,41 272,63 314,13 180,40 352,81 360,48 416,34 231,11 411,46 423,64 487,10 265,53 483,24 500,90 575,84 309,26 2009 206,68 210,05 237,26 140,41 281,83 283,58 319,65 182,56 371,49 374,07 421,89 234,15 434,32 440,25 492,31 269,24 510,46 521,03 582,61 313,75 2010 216,40 223,99 239,70 145,93 294,32 306,65 329,24 189,08 387,46 405,78 437,53 241,98 452,70 476,10 513,00 277,81 531,59 562,88 607,23 323,40 2011 223,64 230,82 246,57 175,94 303,83 313,12 338,70 230,24 400,27 414,30 450,13 294,32 467,59 486,23 527,78 339,38 549,69 574,91 624,73 395,30 Stijging 2005 2011 50% 67% 30% 44% 60% 76% 33% 45% 64% 87% 34% 45% 68% 93% 35% 47% 70% 96% 36% 47% Stijging 2010 2011 3% 3% 3% 21% 3% 2% 3% 22% 3% 2% 3% 22% 3% 2% 3% 22% 3% 2% 3% 22%

Bron: VMM Waterbank Drinkwatertarieven, VMM databank Sanering Water22 Watermeter 2011 Drinkwaterproductie en levering in cijfers

Relativiteit evolutie integrale waterfactuurFiguur 11 toont de evolutie van de integrale factuur van een berekend gemiddeld gezin ten opzichte van de consumptie-index (basis 2006). De figuur toont dat de stijging van de drinkwatercomponent die van de consumptie-index soms vertraagd volgt. Meer gedetailleerde informatie en een evaluatie van de saneringscomponenten is terug te vinden in het rapport Evaluatie van de bovengemeentelijke en gemeentelijke bijdrage (VMM, 2010) en op de VMM-website. Figuur 11: Evolutie integrale waterfactuur t.o.v. consumptie-index% 250 200 150 100 50 0 2005Totaal drinkwater

2006

2007Totaal sanering

2008

2009

2010

2011Index basis 2006

gewogen gemiddelde integrale factuur

gemiddeld gezin 2,37 personen - verbruik 88 m / jaar - berekende cijfers gewogen op basis van de bevolkingscijfers

Bron: VMM Waterbank Drinkwatertarieven, VMM databank Sanering Water Consumptie-index

23

Het huishoudbudgetonderzoek (HBO) dat de FOD Economie jaarlijks uitvoert, illustreert het relatief beperkt aandeel van de integrale prijs voor water in het huishoudbudget. Volgens de laatst beschikbare cijfers (2009) is het aandeel van de kosten voor waterverbruik maar 0,68% van de gemiddelde totale consumptie van een Vlaams huishouden. In het Waalse Gewest is dit 0,72%, in Belgi 0,69%. Ter vergelijking: de uitgaven voor elektriciteit vertegenwoordigden in 2009 2,12%. Gelet op de stijging van de integrale waterprijs tijdens de voorbije jaren, neemt het belang van het aandeel kosten voor water in de consumptie toe. Dit wordt gellustreerd in de grafiek hieronder. Het aandeel van de kosten voor waterverbruik in de totale consumptie voor een Vlaams huishouden steeg tussen 2000 en 2009 van 0,38% naar 0,68%. Figuur 12: Evolutie aandeel van de kosten voor waterverbruik in de totale consumptie 2000-20090,80% 0,70% 0,60% 0,50% 0,40% 0,30% 0,20% 0,10% 0,00% 2000 2001 Walloni Bron: FOD Economie 2002 2003 Belgi 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Vlaanderen


Tarieven en prijs voor productie en levering van leidingwater (drinkwatercomponent)TariefstructurenTabel 9 geeft een overzicht van de tariefstructuren zoals de verschillende watermaatschappijen die op 1 januari 2011 gebruiken. Het is duidelijk dat er een grote verscheidenheid bestaat, zowel naar het aantal toegepaste tariefschijven, naar het volume opgenomen in de tariefschijven, als naar de toepassing al dan niet per gedomicilieerde van de tariefschijven. Ook binnen de vaste vergoeding zijn er verschillen, namelijk een aanrekening per wooneenheid of per abonnee. TMVW heeft de meest uitgebreide structuur, AWW en PIDPA de meest eenvoudige. Vastgesteld wordt wel dat de bovengrens van schijf 2 bij de meeste maatschappijen dusdanig hoog is, dat het verbruik van een gezin veelal volledig verrekend wordt binnen deze schijf. Tabel 9: Overzicht tariefstructuren drinkwatercomponent huishoudensVaste vergoeding Abonnement Variabele vergoeding(en) Schijf 1 Schijf 2 Volume Toepassing Bovengrens (m) oneindig 30 per gedom. 1.000 5.000 5.001 1.200 1.000 1.000 oneindig 500 1.200 forfait 15m /abonnee 50 met gedom. 60 60 60 60 60.000 60.000 60.000 60.000 per gedom. per gedom. per gedom. per gedom. 6.000 60.000 oneindig oneindig oneindig oneindig oneindig 60.000 oneindig oneindig oneindig Schijf 3 Volume Toepassing Bovengrens (m) Schijf 4 Schijf 5 Schijf 6 Schijf 7 Volume Volume Volume Volume Toepassing Bovengrens Bovengrens Bovengrens Bovengrens (m) (m) (m) (m)

Volume Toepassing Bovengrens (m) AWW per wooneenh. gW Hoeilaart per wooneenh. gW Knokke-Heist per wooneenh. IWM Brabant per wooneenh. IWM Limburg per wooneenh. IWVA per wooneenh. IWVB - TMVW per wooneenh. IWVB - Vivaqua per wooneenh. PIDPA per wooneenh. sW sint-niklaas per wooneenh.

15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom.

TMVW per wooneenh. VIVAQuA - Kraainem per wooneenh. VIVAQuA - Linkebeek per wooneenh. VIVAQuA - steenokkerzeel per wooneenh. VIVAQuA - Wezembeek-Oppem per wooneenh. VMW Limburg VMW Oost-Vlaanderen VMW Vlaams-Brabant VMW West-Vlaanderen per abonnee per abonnee per abonnee per abonnee

15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom. 15 per gedom.

35 per gedom. 30 per gedom. 30 per gedom. 30 per gedom. 30 per gedom. 6.000 6.000 6.000 6.000

500 oneindig oneindig oneindig oneindig oneindig oneindig oneindig oneindig

50.000

100.000

oneindig

Voor meergezinswoningen waarvoor n globale factuur wordt opgemaakt, worden de vaste vergoedingen die worden toegepast per wooneenheid vermenigvuldigd met het aantal wooneenheden dat deel uitmaakt van die factuur. Voor de tariefschijven die worden toegepast per gedomicilieerde , wordt het volume (bovengrens) verhoogd pro rata het aantal gedomicilieerden. 1 * 15m gratis voor een gezin met 1 gedomicilieerde, 2 * 15m gratis voor een gezin met 2 gedomicilieerden, 3 * 15m gratis

Bron: VMM Waterbank Drinkwatertarieven

25

Tarieven en prijs voor de productie en levering van leidingwater voor huishoudensDe tabellen 10 en 11 en figuur 13 geven per watermaatschappij een overzicht van de berekende prijs/m en de totaalprijs, telkens exclusief btw, van de drinkwatercomponent voor een gemiddeld gezin uitgaande van de tarieven die golden op 1 januari 2011. De drinkwaterprijs bedraagt gemiddeld 1,64 euro per m en varieert van 1,22 euro (GW Hoeilaart) tot 1,90 euro (IWVB). Ter vergelijking: in Walloni bedraagt de drinkwatercomponent gemiddeld 2,30 euro per m. Het aandeel van de vaste vergoeding in de drinkwaterprijs varieert ook sterk van watermaatschappij tot watermaatschappij, namelijk van 6% (GW Knokke-Heist) tot 47% (PIDPA). Een gedetailleerd overzicht voor verschillende gezinstypes, uitgaande van het aantal gedomicilieerde personen, per watermaatschappij is opgenomen in bijlage 8.

Tabel 10: Overzicht en evolutie drinkwatercomponent per m per watermaatschappij voor een gemiddeld gezingemiddeld gezin (2,37 personen) Prijs per m excl. BTW AWW gW Hoeilaart gW Knokke-Heist IWM Brabant IWM Limburg IWVA IWVB - TMVW IWVB - Vivaqua PIDPA sW sint-niklaas TMVW VIVAQuA - Kraainem VIVAQuA - Linkebeek VIVAQuA - steenokkerzeel VIVAQuA - Wezembeek-Oppem VMW Limburg VMW Oost-Vlaanderen VMW Vlaams-Brabant VMW West-Vlaanderen Berekend gemiddelde Mediaan Minimum Maximum gewogen gemiddelde op basis bevolking 2011 geldig op 01/01/2011Vaste Vergoeding Variabele Vergoeding

RangTotaal Totaal drinkwaterprijs drinkwaterprijs Vast + Variabel Vast + Variabel

Aandeel in totaal drinkwaterprijs % aandeelVariabel Vergoeding

Evolutie 2010-2011 stijging % stijgingTotaal Totaal drinkwaterprijs drinkwaterprijs Vast + Variabel Vast + Variabel

1 = duurste % aandeelVaste Vergoeding

0,71 0,34 0,07 0,51 0,51 0,47 0,47 0,47 0,66 0,50 0,50 0,44 0,44 0,47 0,44 0,52 0,52 0,52 0,52 0,48 0,50 0,07 0,71 0,55

0,84 0,88 1,26 1,07 1,07 1,04 1,43 1,43 0,75 1,13 1,31 1,44 1,44 1,18 1,44 0,88 1,17 1,10 1,17 1,16 1,17 0,75 1,44 1,05

1,55 1,22 1,33 1,58 1,58 1,52 1,90 1,90 1,41 1,63 1,81 1,87 1,87 1,65 1,87 1,39 1,68 1,62 1,68 1,64 1,63 1,22 1,90 1,60

14 19 18 12 12 15 1 1 16 10 6 3 3 9 3 17 7 11 7

45,9% 27,8% 5,5% 32,3% 32,3% 31,2% 24,6% 24,6% 46,6% 30,6% 27,6% 23,3% 23,3% 28,3% 23,3% 37,1% 30,6% 31,9% 30,6% 29,3% 30,6% 5,5% 46,6% 34,4%

54,1% 72,2% 94,5% 67,7% 67,7% 68,8% 75,4% 75,4% 53,4% 69,4% 72,4% 76,7% 76,7% 71,7% 76,7% 62,9% 69,4% 68,1% 69,4% 70,7% 69,4% 53,4% 94,5% 65,6%

0,00 0,00 0,03 0,00 0,00 0,00 0,05 0,05 0,00 0,00 0,05 0,00 0,00 0,00 0,00 0,04 0,05 0,05 0,05 0,02 0,00 0,00 0,05 0,03

0,0% 0,0% 2,3% 0,0% 0,0% 0,0% 2,9% 2,9% 0,0% 0,0% 2,8% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2,9% 3,1% 3,3% 3,1% 1,2% 0,0% 0,0% 3,3% 2,1%



Tabel 11: Overzicht en evolutie drinkwatercomponent, prijs per jaar per watermaatschappij voor een gemiddeld gezingemiddeld gezin (2,37 personen) 88 m verbruik per jaar Prijs excl. BTW AWW gW Hoeilaart gW Knokke-Heist IWM Brabant IWM Limburg IWVA IWVB - TMVW IWVB - Vivaqua PIDPA sW sint-niklaas TMVW VIVAQuA - Kraainem VIVAQuA - Linkebeek VIVAQuA - steenokkerzeel VIVAQuA - Wezembeek-Oppem VMW Limburg VMW Oost-Vlaanderen VMW Vlaams-Brabant VMW West-Vlaanderen Berekend gemiddelde Mediaan Minimum Maximum gewogen gemiddelde op basis bevolking 2011 geldig op 01/01/2011Vaste Vergoeding Variabele Vergoeding

RangTotaal Totaal drinkwaterprijs drinkwaterprijs Vast + Variabel Vast + Variabel

Aandeel in totaal drinkwaterprijs % aandeelVariabele Vergoeding


1 = duurste % aandeelVaste Vergoeding

62,50 29,75 6,48 45,00 45,00 41,56 41,00 41,00 57,89 44,02 43,97 38,37 38,37 41,00 38,37 45,39 45,39 45,39 45,39 41,89 43,97 6,48 62,50 48,55

73,70 77,42 110,67 94,41 94,41 91,79 125,88 125,88 66,36 99,66 115,39 126,46 126,46 103,85 126,46 77,10 102,80 97,03 102,80 102,03 102,80 66,36 126,46 92,67

136,20 107,17 117,15 139,41 139,41 133,35 166,88 166,88 124,25 143,68 159,36 164,83 164,83 144,85 164,83 122,49 148,19 142,42 148,19 143,92 143,68 107,17 166,88 141,23

14 19 18 12 12 15 1 1 16 10 6 3 3 9 3 17 7 11 7

45,9% 27,8% 5,5% 32,3% 32,3% 31,2% 24,6% 24,6% 46,6% 30,6% 27,6% 23,3% 23,3% 28,3% 23,3% 37,1% 30,6% 31,9% 30,6% 29,3% 30,6% 5,5% 46,6% 34,4%

54,1% 72,2% 94,5% 67,7% 67,7% 68,8% 75,4% 75,4% 53,4% 69,4% 72,4% 76,7% 76,7% 71,7% 76,7% 62,9% 69,4% 68,1% 69,4% 70,7% 69,4% 53,4% 94,5% 65,6%

0,00 0,00 2,62 0,00 0,00 0,00 4,73 4,73 0,00 0,00 4,32 0,00 0,00 0,00 0,00 3,47 4,52 4,52 4,52 1,76 0,00 0,00 4,73 2,89

0,0% 0,0% 2,3% 0,0% 0,0% 0,0% 2,9% 2,9% 0,0% 0,0% 2,8% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2,9% 3,1% 3,3% 3,1% 1,2% 0,0% 0,0% 3,3% 2,1%


27

Figuur 13: Overzicht drinkwaterprijs voor een gemiddeld gezin 0,0 AWW GW Hoeilaart GW Knokke-Heist IWM Brabant IWM Limburg IWVA IWVB - TMVW IWVB - Vivaqua PIDPA SW Sint-niklaas TMVW VIVAQUA - Kraainem VIVAQUA - Linkebeek VIVAQUA - Steenokkerzeel VIVAQUA - Wezembeek-Oppem VMW Limburg VMW Oost-Vlaanderen VMW Vlaams-Brabant VMW West-Vlaanderen 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 0,84 0,88 1,26 1,07 1,07 1,04 1,43 1,43 0,75 1,13 1,31 1,44 1,44 1,18 1,44 0,88 1,17 1,10 1,17 1,6 1,8 2,0

0,71 0,34 0,07 0,51 0,51 0,47 0,47 0,47 0,66 0,50 0,50 0,44 0,44 0,47 0,44 0,52 0,52 0,52 0,52

Vaste Vergoeding

Variabele Vergoeding

Berekende drinkwaterprijzen per m geldig op 01/01/2011 excl. BTW voor een gemiddeld gezin 2,37 personen verbruik 88 m / jaar



Evolutie drinkwatercomponent huishoudens 2000-2011 In tabel 12 is de evolutie van de berekende gemiddelde drinkwatercomponent en zijn deelcomponenten opgenomen voor verschillende gezinstypes. De weergegeven berekende prijzen zijn gemiddelden over de watermaatschappijen. De vaste vergoeding is voor alle gezinstypes sterker gestegen dan de variabele vergoeding tijdens de periode 2000-2011. De vaste vergoeding (vast recht) steeg tijdens deze periode met ongeveer 43%, de variabele vergoeding (verbruik) met ongeveer 26%. Verder betalen huishoudens met 1 gedomicilieerde persoon beduidend meer per m verbruikt leidingwater dan huishoudens met meerdere gedomicilieerde personen. De verklaring ligt in het feit dat de vaste vergoeding niet varieert in functie van het aantal gedomicilieerde personen. Tabel 12: Evolutie berekende drinkwatercomponent voor verschillende gezinstypes 2000 2011Type gezin gedomicil. Drinkwatercomponent / m Verbruik excl. BTW 1 / 50 Vast recht Verbruik Verbruik + Vast recht Verbruik + Vast recht / m 2 / 77 Vast recht Verbruik Verbruik + Vast recht Verbruik + Vast recht / m3 3 / 108 Vast recht Verbruik Verbruik + Vast recht Verbruik + Vast recht / m 4 / 132 Vast recht Verbruik Verbruik + Vast recht Verbruik + Vast recht / m 5 / 160 Vast recht Verbruik Verbruik + Vast recht Verbruik + Vast recht / m Stijging Stijging Stijging 2000 2006 2010 2011 2011 2011 1,12% 1,27% 1,21% 1,21% 1,12% 1,28% 1,23% 1,22% 1,12% 1,29% 1,24% 1,24% 1,12% 1,29% 1,25% 1,25% 1,12% 1,30% 1,26% 1,26%

2000 29,19 54,15 83,34 1,67 29,19 72,52 101,71 1,32 29,19 97,11 126,30 1,17 29,19 110,82 140,00 1,06 29,19 130,74 159,93 1,00

2001 28,53 54,71 83,24 1,66 28,53 73,27 101,80 1,32 28,53 98,12 126,65 1,17 28,53 111,96 140,49 1,06 28,53 132,09 160,63 1,00

2002 30,93 55,84 86,77 1,74 30,93 74,79 105,72 1,37 30,93 100,15 131,09 1,21 30,93 114,29 145,22 1,10 30,93 134,84 165,77 1,04

2003 32,38 57,39 89,77 1,80 32,38 76,86 109,24 1,42 32,38 102,93 135,31 1,25 32,38 117,47 149,85 1,14 32,38 138,59 170,97 1,07

2004 35,37 58,01 93,38 1,87 35,37 77,70 113,07 1,47 35,37 104,06 139,43 1,29 35,37 118,75 154,12 1,17 35,37 140,11 175,48 1,10

2005 36,31 58,13 94,44 1,89 36,31 77,68 113,99 1,48 36,31 104,11 140,42 1,30 36,31 118,96 155,27 1,18 36,31 140,43 176,74 1,10

2006 37,24 58,64 95,87 1,92 37,24 78,37 115,60 1,50 37,24 105,03 142,27 1,32 37,24 120,01 157,25 1,19 37,24 141,67 178,91 1,12

2007 38,00 59,77 97,77 1,96 38,00 79,89 117,89 1,53 38,00 107,07 145,07 1,34 38,00 122,35 160,34 1,21 38,00 144,43 182,42 1,14

2008 38,31 61,32 99,63 1,99 38,31 81,97 120,28 1,56 38,31 109,86 148,17 1,37 38,31 125,53 163,84 1,24 38,31 148,19 186,50 1,17

2009 39,13 65,01 104,14 2,08 39,13 86,40 125,53 1,63 39,13 115,55 154,68 1,43 39,13 131,58 170,71 1,29 39,13 155,11 194,24 1,21

2010 41,42 67,93 109,35 2,19 41,42 90,42 131,84 1,52 41,42 120,81 162,23 1,50 41,42 137,37 178,79 1,35 41,42 161,83 203,25 1,27

2011

41,89 43,51% 12,48% 68,80 27,04% 17,32% 110,68 32,81% 15,44% 2,21 32,81% 15,44% 41,89 43,51% 12,48% 91,58 26,28% 16,86% 133,46 31,22% 15,45% 1,54 16,29% 2,32%

41,89 43,51% 12,48% 122,36 26,00% 16,50% 164,25 30,05% 15,45% 1,52 30,05% 15,45% 41,89 43,51% 12,48% 139,15 25,56% 15,94% 181,03 29,31% 15,12% 1,37 29,31% 15,12% 41,89 43,51% 12,48% 163,93 25,39% 15,71% 205,81 28,69% 15,04% 1,29 28,69% 15,04%


29

Sociale tarieven Er zijn 3 watermaatschappijen die sociale correcties toepassen op de drinkwatertarieven: GW Knokke-Heist, PIDPA en TMVW. Tabel 13 geeft een overzicht van deze sociale correcties. Tabel 13: Overzicht sociale correctiesWie komt in aanmerking Inwoners: GW KnokkeHeist - die genieten van het leefloon, toegekend door het OCMW; - die genieten van de inkomstengarantie voor ouderen, vanwege de Rijksdienst voor Pensioenen; - die genieten van een tegemoetkoming voor gehandicapten (inkomensvervangende tegemoetkoming, integratietegemoetkomen of tegemoetkoming hulp aan bejaarden) vanwege FOD sociale zekerheid; - met een gezinslid warvoor een verhoogde kinderbijslag wegens mindervaliditeit wordt toegekend en mits het gezamenlijk belastbaar inkomen van het gezin van de abonnee gedurende het vorige belastingjaar (inkomsten 2009) niet hoger is dan 14.778,26 verhoogd met 2.735,85 per persoon ten laste; - met minstens 2 kinderen fiscaal ten laste en mits het gezamenlijk belastbaar inkomen van het gezin van de abonnee gedurende het vorige belastingjaar (inkomsten 2009) niet hoger is dan 14.778,26 verhoogd met 2.735,85 per persoon ten laste; - met een collectieve schuldenregeling bekomen van de beslagrechter. Toegepaste sociale correctie PIDPA Toegepaste sociale correctie TMVW Bijkomende hoeveelheid van 15 m gratis water per jaar per persoon in het gezin - Klanten in budgetbeheer / budgetbegeleiding. Korting op jaarlijkse vaste vergoeding van 38,62 Abonnees, waarbij de plaats van waterverbruik het domicilieadres is, en die genieten van : - het leefloon, toegekend door het OCMW; - de inkomstengarantie voor ouderen, vanwege de Rijksdienst voor Pensioenen; - een tegemoetkoming voor gehandicapten (inkomensvervangende teogemoetkoming, integratietegemoetkomen of tegemoetkoming hulp aan bejaarden) vanwege FOD sociale zekerheid. Toegepaste sociale correctie Vrijstelling van jaarlijkse vaste vergoeding en korting op aansluitingskost


Een overzicht met het aandeel van de bevolking dat in 2010 genoot van de door de watermaatschappij toegepaste sociale correcties, staat in tabel 14. Tabel 14: Overzicht aandeel bevolking dat geniet van de bestaande sociale correcties% van de bevolking wonend in distributiegebied 0,6% 18,5% 19,6% % van de bevolking wonend in distributiegebied genietend van sociale correctie 3,1% 0,3% 6,4%

Watermaatschappij gW Knokke-Heist PIDPA TMVW

Bron: FOD Economie, VMM Waterboek, bevraging gemeenten


Eenmalige tarieven naast de kosten voor drinkwaterproductie en -levering, die via de integrale factuur aangerekend worden, rekenen de watermaatschappijen nog tal van andere tarieven aan voor eenmalige diensten. Tabel 15 geeft een overzicht van de op 1 januari 2011 geldende tarieven voor een huisaansluiting, het vervangen van een defecte meter en de eerste verplichte keuring (o.a. voor nieuwbouw) bij de verschillende watermaatschappijen. Tabel 15: Overzicht tarieven voor een residentile aansluiting, vervanging defecte meter en eerste keuring residentile installatie per watermaatschappijPrijzen excl. BTW geldig op 01/01/2011 Tarief voor een residentile aansluiting incl. 1 watermeter 910,00 1.240,00 781,16 873,36 705,50 607,34 607,34 694,00 640,00 874,77 827,51 827,51 827,51 827,51 781,26 781,26 781,26 781,26 798,25 781,26 781,26 1.240,00 2 1 13 4 14 17 17 15 16 3 5 5 5 5 9 9 9 9 Tarief voor het vervangen defecte meter (nalatigheid klant) 205,00 115,00 180,96 122,10 93,46 85,52 85,52 120,00 86,00 89,57 105,54 105,54 105,54 105,54 140,41 140,41 140,41 140,41 120,39 110,27 140,41 205,00 1 9 2 7 14 17 17 8 16 15 10 10 10 10 3 3 3 3 Tarief voor de eerste (verplichte) keuring residentile installatie 115,00 0,00 35,82 0,00 100,00 108,82 105,00 106,00 0,00 108,82 105,00 105,00 105,00 105,00 103,00 103,00 103,00 103,00 83,47 104,00 103,00 115,00 1 16 15 16 11 2 5 4 16 2 5 5 5 5 10 10 10 10

Watermaatschappij AWW gW Hoeilaart gW Knokke-Heist IWM IWVA IWVB - TMVW IWVB - Vivaqua PIDPA sW sint-niklaas TMVW VIVAQuA - Kraainem VIVAQuA - Linkebeek VIVAQuA - steenokkerzeel VIVAQuA - Wezebeek-Oppem VMW Limburg VMW Oost-Vlaanderen VMW Vlaams-Brabant VMW West-Vlaanderen gemiddeld Mediaan Minimum Maximum


31

Tarieven en prijs voor de productie en levering van leidingwater voor bedrijvenDe tabellen 16 en 17 en figuur 14 geven per watermaatschappij een overzicht van de berekende prijs/m en de totaalprijs voor een bedrijf met een jaarverbruik van 1000 m en een aansluiting met een diameter van 30 mm. De berekening gebeurde aan de hand van de op 1 januari 2011 geldende tarieven. Een gedetailleerd overzicht per watermaatschappij van verschillende types van bedrijven is opgenomen in bijlage 9. De watermaatschappijen sluiten met zeer grote waterverbruikers bijna allemaal individuele contracten met individuele tariefstructuren af. Die individuele tarieven zijn niet gekend en bijgevolg niet meegenomen in de berekeningen in dit document. Ook het aandeel van deze grote waterverbruikers in het totale waterverbruik is niet gekend. Bij de grootverbruikers is er, net zoals bij de gezinnen, een groot verschil in de prijszetting tussen de maatschappijen onderling, zowel bij de variabele vergoeding (van 1,00 euro per m (PIDPA) tot 2,75 euro per m (VIVAQUA)) als bij de vaste vergoeding (van 0,03 euro per m (GW Hoeilaart) tot 0,23 euro per m (VMW)).

Tabel 16: Overzicht en evolutie drinkwatercomponent per m per watermaatschappij voor een typisch bedrijfBedrijf type 1000 / 30 Prijs per m excl. BTW 2011 geldig op 01/01/2011Vaste Vergoeding Variabele Vergoeding

Rang 1 = duursteTotaal Totaal drinkwaterprijs drinkwaterprijs Vast + Variabel Vast + Variabel

Aandeel in totaal drinkwaterprijs % aandeelVaste Vergoeding


% aandeelVariabele Vergoeding

AWW gW Hoeilaart gW Knokke-Heist IWM Brabant IWM Limburg IWVA IWVB - TMVW IWVB - Vivaqua PIDPA sW sint-niklaas TMVW VIVAQuA - Kraainem VIVAQuA - Linkebeek VIVAQuA - steenokkerzeel VIVAQuA - Wezembeek-Oppem VMW Limburg VMW Oost-Vlaanderen VMW Vlaams-Brabant VMW West-Vlaanderengemiddeld Mediaan Minimum Maximum

0,16 0,03 0,03 0,07 0,07 0,08 0,10 0,12 0,12 0,04 0,04 0,04 0,04 0,21 0,12 0,23 0,23 0,23 0,23 0,12 0,10 0,03 0,23

1,41 1,51 2,11 1,80 1,80 1,75 2,40 2,40 1,00 1,90 2,07 2,75 2,75 1,98 2,75 1,28 1,63 1,61 1,63 1,92 1,80 1,00 2,75

1,56 1,54 2,14 1,87 1,87 1,83 2,50 2,52 1,12 1,94 2,11 2,79 2,79 2,19 2,87 1,51 1,86 1,84 1,86 2,04 1,87 1,12 2,87

16 17 7 10 10 15 5 4 19 9 8 2 2 6 1 18 12 14 12

0,10 0,02 0,01 0,04 0,04 0,04 0,04 0,05 0,11 0,02 0,02 0,01 0,01 0,10 0,04 0,15 0,13 0,13 0,13 0,06 0,04 0,01 0,15

89,86% 98,07% 98,79% 96,33% 96,33% 95,71% 95,84% 95,25% 89,10% 97,74% 97,92% 98,62% 98,62% 90,34% 95,98% 84,52% 87,43% 87,29% 87,43% 93,75% 95,84% 84,52% 98,79%

0,00 0,00 0,03 0,00 0,00 0,00 0,05 0,04 0,00 0,00 0,04 0,00 0,00 0,00 0,00 0,03 0,04 0,04 0,04 0,02 0,00 0,00 0,05

0,00% 0,00% 2,40% 0,00% 0,00% 0,00% 2,90% 2,84% 0,00% 0,00% 2,98% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 3,21% 3,16% 3,20% 3,16% 1,25% 0,00% 0,00% 3,21%



Tabel 17: Overzicht en evolutie drinkwatercomponent prijs per jaar per watermaatschappij voor een typisch bedrijfBedrijf type 1000 / 30 1000 m verbruik per jaar Prijzen excl. BTW 2011 geldig op 01/01/2011Vaste Vergoeding Variabele Vergoeding

Rang 1 = duursteTotaal Totaal drinkwaterprijs drinkwaterprijs Vast + Variabel Vast + Variabel

Aandeel in totaal drinkwaterprijs % aandeelVaste Vergoeding


% aandeelVariabele Vergoeding

AWW gW Hoeilaart gW Knokke-Heist IWM Brabant IWM Limburg IWVA IWVB - TMVW IWVB - Vivaqua PIDPA sW sint-niklaas TMVW VIVAQuA - Kraainem VIVAQuA - Linkebeek VIVAQuA - steenokkerzeel VIVAQuA - Wezembeek-Oppem VMW Limburg VMW Oost-Vlaanderen VMW Vlaams-Brabant VMW West-Vlaanderengemiddeld Mediaan Minimum Maximum

158,58 29,75 25,92 68,55 68,55 78,42 104,05 119,76 122,33 44,02 43,97 38,37 38,37 211,70 115,11 234,39 234,39 234,39 234,39 116,05 104,05 25,92 234,39

1.405,20 1.510,00 2.110,00 1.800,00 1.800,00 1.750,00 2.400,00 2.400,00 1.000,00 1.900,00 2.070,00 2.750,00 2.750,00 1.980,00 2.750,00 1.280,00 1.630,00 1.610,00 1.630,00 1.922,38 1.800,00 1.000,00 2.750,00

1.563,78 1.539,75 2.135,92 1.868,55 1.868,55 1.828,42 2.504,05 2.519,76 1.122,33 1.944,02 2.113,97 2.788,37 2.788,37 2.191,70 2.865,11 1.514,39 1.864,39 1.844,39 1.864,39 2.038,43 1.868,55 1.122,33 2.865,11

16 17 7 10 10 15 5 4 19 9 8 2 2 6 1 18 12 14 12

0,10 0,02 0,01 0,04 0,04 0,04 0,04 0,05 0,11 0,02 0,02 0,01 0,01 0,10 0,04 0,15 0,13 0,13 0,13 0,06 0,04 0,01 0,15

89,86% 98,07% 98,79% 96,33% 96,33% 95,71% 95,84% 95,25% 89,10% 97,74% 97,92% 98,62% 98,62% 90,34% 95,98% 84,52% 87,43% 87,29% 87,43% 93,75% 95,84% 84,52% 98,79%

0,00 0,00 0,03 0,00 0,00 0,00 0,05 0,04 0,00 0,00 0,04 0,00 0,00 0,00 0,00 0,03 0,04 0,04 0,04 0,02 0,00 0,00 0,05

0,00% 0,00% 2,40% 0,00% 0,00% 0,00% 2,90% 2,84% 0,00% 0,00% 2,98% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 3,21% 3,16% 3,20% 3,16% 1,25% 0,00% 0,00% 3,21%


33

Figuur 14: Overzicht drinkwaterprijs voor een typisch bedrijf 0,0 AWW GW Hoeilaart GW Knokke-Heist IWM Brabant IWM Limburg IWVA IWVB - TMVW IWVB - Vivaqua PIDPA SW Sint-niklaas TMVW VIVAQUA - Kraainem VIVAQUA - Linkebeek VIVAQUA - Steenokkerzeel VIVAQUA - Wezembeek-Oppem VMW Limburg VMW Oost-Vlaanderen VMW Vlaams-Brabant VMW West-Vlaanderen 0,16 0,03 0,03 0,07 0,07 0,08 0,10 0,12 0,12 0,04 0,04 0,04 0,04 0,21 0,12 0,23 0,23 0,23 0,23 Vaste Vergoeding 1,28 1,63 1,61 1,63 Variabele Vergoeding 1,98 2,75 1,00 1,90 2,07 2,75 2,75 1,80 1,80 1,75 2,40 2,40 0,5 1,0 1,5 1,41 1,51 2,11 2,0 2,5 3,0

Berekende drinkwaterprijzen per m geldig op 01/01/2011 excl. BTW voor een bedrijf type 1.000 m / jaar aansluiting diam. 30



Evolutie tarieven voor de productie en levering bij bedrijven 2000-2011 Tabel 18 toont de evolutie van de berekende gemiddelde drinkwatercomponent en zijn deelcomponenten voor verschillende types van bedrijven. De weergegeven berekende prijzen zijn rekenkundige gemiddelden over de watermaatschappijen. De vaste vergoeding is voor alle types van bedrijven veel sterker gestegen dan de variabele vergoeding tijdens de periode 2000-2011. De vaste vergoeding (vast recht) steeg tijdens deze periode gemiddeld met ongeveer 60% tot 96%, de variabele vergoeding (verbruik) met 25% tot 48%. Vastgesteld wordt eveneens dat bedrijven met een kleiner leidingwaterverbruik beduidend meer betalen per m verbruik dan bedrijven met een hoger waterverbruik en een grotere aansluiting. Dit is te wijten aan het sterk degressief tarief dat een aantal watermaatschappijen gebruiken voor de grotere waterverbruikers. Tabel 18: Evolutie berekende drinkwatercomponent voor een aantal types van bedrijven 2000 -2011Type bedrijf m Verbruik Drinkwatercomponent / diameter excl. BTW 500 / 30Vast recht Verbruik Verbruik + Vast recht Verbruik + Vast recht / m

200059,15 782,89 842,04 1,68

200162,45 790,85 853,30 1,71

2002101,18 790,26 891,44 1,78

2003103,07 806,14 909,21 1,82

2004104,56 812,19 916,75 1,83

2005105,08 819,49 924,57 1,85

2006105,50 828,25 933,74 1,87

2007105,72 840,62 946,33 1,89

2008106,99 861,17

2009108,74 928,52

2010114,44 968,85

Stijging Stijging Stijging 2000 2006 2010 2011 2011 2011 2011116,05 980,93 96,20% 25,30% 30,28% 30,28% 10,01% 18,43% 17,48% 17,48% 1,41% 1,25% 1,26% 1,26%

968,16 1.037,26 1.083,28 1.096,98 1,94 2,07 2,17 2,19

2.000 / 30

Vast recht

59,15

62,45

101,18

103,07

104,56

105,08

105,50

105,72

106,99

108,74

114,44

116,05

96,20% 36,76% 38,04% 38,04%

10,01% 23,85% 23,37% 23,37%

1,41% 1,15% 1,16% 1,16%

Verbruik 2.691,37 2.723,06 2.801,48 2.883,41 2.913,93 2.943,12 2.971,99 3.017,25 3.095,15 3.427,27 3.638,96 3.680,76 Verbruik + Vast recht 2.750,52 2.785,51 2.902,67 2.986,48 3.018,49 3.048,20 3.077,49 3.122,97 3.202,14 3.536,01 3.753,40 3.796,81 Verbruik + Vast recht / m 1,38 1,39 1,45 1,49 1,51 1,52 1,54 1,56 1,60 1,77 1,88 1,90

10.000 / 30

Vast recht

59,15

62,45

101,18

103,07

104,56

105,08

105,50

105,72

106,99

108,74

114,44

116,05

96,20% 47,07% 47,31% 47,31%

10,01% 29,27% 29,12% 29,12%

1,41% 1,06% 1,07% 1,07%

Verbruik 11.807,65 11.965,49 12.486,18 12.926,29 13.158,92 13.307,06 13.433,19 13.648,98 14.069,61 15.945,23 17.181,99 17.364,93 Verbruik + Vast recht 11.866,80 12.027,94 12.587,37 13.029,36 13.263,48 13.412,14 13.538,69 13.754,70 14.176,60 16.053,97 17.296,43 17.480,98 Verbruik + Vast recht / m

1,19

1,20

1,26

1,30

1,33

1,34

1,35

1,38

1,42

1,61

1,73

1,75

50.000 / 40

Vast recht

92,80

95,49

134,22

136,32

137,81

138,36

138,78

139,00

146,02

148,44

155,21

157,45

69,67% 48,41% 48,45% 48,45%

13,46% 30,88% 30,84% 30,84%

1,45% 1,02% 1,02% 1,02%


1,14

1,15

1,19

1,23

1,26

1,28

1,29

1,31

1,36

1,55

1,67

1,69

100.000 / 50

Vast recht

135,18

138,93

179,29

182,67

184,82

186,34

186,95

187,26

199,43

203,37

212,03

215,12

59,13% 47,17% 47,19% 47,19%

15,07% 30,83% 30,81% 30,81%

1,46% 1,01% 1,01% 1,01%


1,13

1,14

1,17

1,21

1,25

1,26

1,27

1,29

1,34

1,52

1,64

1,66


35

BEDRIjFsECOnOMIsCHE gEgEVEnsGlobale sectorgegevensDit hoofdstuk bespreekt een sectorale balans, een sectorale resultatenrekening en een beperkt aantal sectorale ratios. Die zijn gebaseerd op de cijfers die de watermaatschappijen in hun neergelegde jaarrekeningen publiceren. De cijfers hebben betrekking op alle activiteiten die uitgevoerd worden door de watermaatschappijen en niet enkel op het luik drinkwaterproductie en -levering. De andere activiteiten omvatten vooral sanering en rioolbeheer, maar bv. ook het beheer van sportinfrastructuur.

Sectorale balans8Tabel 19: Sectorale balans 2010Activa (in 1.000 ) vaste activa I II III IV vlottende activa V VI VII VIII IX X TOTAAL DER ACTIVA Passiva (in 1.000 ) eigen vermogen I II III IV V VI VIIA schulden VIII IX X TOTAAL DER PASSIVA Bron: nationale Bank Balanscentrale, VMM Waterbank schulden op meer dan n jaar schulden op ten hoogste n jaar overlopende rekeningen kapitaal uitgiftepremies herwaarderingsmeerwaarden reserves overgedragen winst (verlies) kapitaalsubsidies voorzieningen voor risicos en kosten 10/15 10 11 12 13 14 15 16 160/5 17/49 17 42/48 492/3 10/49 1.923.923 1.258.852 23.086 70.738 418.058 1.444 151.745 443.155 443.155 1.316.363 683.669 501.939 130.755 3.683.440 vorderingen op meer dan n jaar voorraden en bestellingen in uitvoering vorderingen op ten hoogste n jaar geldbeleggingen liquide middelen overlopende rekeningen oprichtingskosten immaterile vaste activa materile vaste activa financile vaste activa 20/28 20 21 22/27 28 29/58 29 3 40/41 50/53 54/58 490/1 20/58 3.063.907 16.808 18.943 2.995.146 33.009 619.533 6.376 25.907 264.345 103.896 76.262 142.746 3.683.440

VII voorzieningen en uitgestelde belastingen

8

Balanstotaal van alle exploitanten met uitzondering van Brabant Water, SW Aalst, GW Hoeilaart en SW Sint-Niklaas. In tegenstelling met de cijfers in de Watermeter 2010 werden de cijfers voor SW Sint-Niklaas niet opgenomen (niet tijdig beschikbaar). De vertekening die hierdoor optreedt, is echter klein. In 2009 bedroeg het balanstotaal van SW Sint-Niklaas slechts 0,40% van het sectortotaal. Voor VIVAQUA is het Vlaanderen-deel berekend. Voor deze berekeningen werden ook de cijfers van IMWV opgenomen.


Het sectorale balanstotaal werd verkregen door het optellen van de individuele gegevens van de verschillende watermaatschappijen. Het totaal aan vaste activa bedraagt 83% van het balanstotaal. Dit wijst op het investeringsintensieve karakter van de sector.

Sectorale resultatenrekening9Tabel 20: Sectorale resultatenrekening 2010RESULTATENREKENING (in 1.000) I A B C D II A B C D E F g H III IV V VI VII VIII IX X XI XII Bedrijfsopbrengsten Omzet Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestelling in uitvoering (toename +, afname -) geproduceerde vaste activa Andere bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen Diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immaterile en materile vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen - Toevoegingen (terugnemingen) Voorzieningen voor risicos en kosten Toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) Andere bedrijfskosten Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten BEDRIJFSWINST (VERLIES) Financile opbrengsten Financile kosten WINST (VERLIES) UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTING Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING Onttrekking/overboeking aan/naar de uitgestelde belastingen Belastingen op het resultaat WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR 70/74 70 71 72 74 60/64 60 61 62 630 631/4 635/7 640/8 649 9901 75 65 9902 76 66 9903 780/680 67/77 9904 1.407.264 1.130.924 -1.466 108.304 169.502 1.348.021 481.340 447.389 248.243 117.996 -4.404 7.665 49.791 0 59.244 13.852 20.612 52.483 7.105 10.056 49.533 0 17 49.516 100,0% 80,3% -0,1% 7,7% 12,0% 95,7% 34,2% 31,8% 17,6% 8,4% -0,3% 0,5% 3,5% 0,0% 4,2% 1,0% 1,5% 3,7% 0,5% 0,7% 3,5% 0,0% 0,0% 3,5%

Bron: nationale Bank Balanscentrale, VMM Waterbank

De sectorale resultatenrekening geeft een algemeen beeld van de exploitatie tijdens het jaar 2010. Merk op dat ook deze tabel louter een opsomming geeft van de cijfers uit de individuele resultatenrekeningen van de maatschappijen. Er gebeurde bv. geen correctie voor omzetten gerealiseerd door onderlinge verkopen.

9

Totaal resultatenrekening van alle exploitanten met uitzondering van Brabant Water, SW Aalst, GW Hoeilaart en SW Sint-Niklaas. In Tegenstelling met de cijfers gebruikt in de Watermeter 2010 werden de cijfers voor SW Sint-Niklaas niet opgenomen (niet tijdig beschikbaar). De vertekening die hierdoor optreedt, is echter klein. In 2009 maakten de bedrijfsopbrengsten van SW Sint-Niklaas slechts 0,61% uit van het sectortotaal. Voor VIVAQUA is het Vlaanderen-deel berekend. Voor deze berekeningen werden ook de cijfers van IMWV opgenomen.

37

Sectorale ratiosTabel 21 neemt een aantal ratios op die berekend werden op basis van de sectorale balans en de sectorale resultatenrekening. Tabel 21: Sectorale ratios 2007-2010Liquiditeit: Liquiditeit in ruime zin: Current ratio Vlottende activa (netto) / Vreemd vermogen op korte termijn 2007 Ratio 1,06 2008 1,03 2009 0,95 2010 0,97

Solvabiliteit: graad van financile onafhankelijkheid: (in %) Eigen vermogen / Totaal vermogen 2007 46,15% 2008 46,57% 2009 53,11% 2010 52,23%

Ratio

Rentabiliteit: nettorentabiliteit van het totaal actief voor belastingen (in%) Winst van het boekjaar voor financile kosten en voor belastingen / Totaal actief 2007 1,63% 2008 1,42% 2009 1,59% 2010 1,90%

Ratio

nettorentabiliteit van het eigen vermogen na belastingen (in %) Winst van het boekjaar na belastingen / Eigen vermogen 2007 2,27% 2008 1,70% 2009 1,95% 2010 2,57%

Ratio

Bron: nationale Bank Balanscentrale, VMM Waterbank

De liquiditeit in ruime zin wordt berekend aan de hand van de current ratio, dit is de verhouding van de vlottende activa (netto) ten opzichte van het vreemd vermogen op korte termijn. Een waarde groter dan n wijst op een positief netto bedrijfskapitaal en geeft aan dat het vermogen van de sector (in principe) volstaat om aan haar verplichtingen op korte termijn te voldoen. De ratio stijgt in 2010 ten opzichte van vorig boekjaar, maar bevindt zich nog steeds onder de kantelwaarde n. De graad van financile onafhankelijkheid duidt aan in welke mate de sector zich meer met eigen vermogen, en dus minder met vreemd vermogen, financiert. De ratio daalt licht in vergelijking met het jaar 2009, maar bedraagt nog meer dan 50%. Meer dan de helft van het balanstotaal wordt dus gefinancierd met eigen vermogen. De netto rentabiliteit van het totale actief vr belastingen, geeft het rendement van het totale actief (of van het totale vermogen) weer. De ratio voor het jaar 2010 stijgt tot 1,90%, de hoogste waarde in vier jaar. De netto rentabiliteit van het eigen vermogen na belastingen, geeft het rendement van de ingezette eigen middelen weer. Ook deze ratio stijgt in 2010 naar de hoogste waarde van de laatste vier jaar en bedraagt 2,57%.


Financile en personeelscijfers drinkwateractiviteitOmzetDe ratios in de laatste kolommen van tabel 22 duiden per maatschappij het aandeel van de drinkwateromzet in de totale omzet en de totale bedrijfsopbrengsten aan. Ook werd voor de omzetcijfers de procentuele evolutie ten opzichte van 2009 toegevoegd.De drinkwateromzet vertegenwoordigt gemiddeld ongeveer 52% van de totale omzet en 42% van de bedrijfsopbrengsten. Tabel 22: Drinkwateromzet versus totale omzet en bedrijfsopbrengstenEvolutie 2009 2010 8,0% 0,5% 16,3% 1,1% 2,3% -1,1% -2,2% Omzet 2010 (in 1.000 ) 165.382 1.113 9.761 17.355 15.575 44.754 179.891 22,9% 4,0% 1,3% -2,7% -4,3% Evolutie Bedrijfsopbrengsten 2009 2010 2010 (in 1.000 ) -9,3% 191.999 1.113 10.350 20.820 19.271 49.380 219.062 Drinkwateromzet Drinkwateromzet / Omzet / Bedrijfsopbrengsten 2010 2010 70,0% 44,8% 44,6% 46,5% 55,2% 45,5% 45,2% 60,3% 44,8% 42,1% 38,8% 44,6% 41,2% 37,1%

Drinkwateromzet Watermaatschappij 2010 (in 1.000 ) AWW Brabant Water (nl) gW Hoeilaart gW Knokke-Heist IWM IWVA IWVB PIDPA sW Aalst sW sint-niklaas TMVW VIVAQuA VMW 220.498 119.226 499 4.356 8.074 8.603 20.365 81.302 115.776

5,4% 4,8%

264.550 416.674

4,7% 4,6%

386.640 490.661

45,1% 52,9%

30,8% 44,9%

Bron: VMM Waterbank, nationale Bank Balanscentrale

Tabel 23 geeft marktaandelen weer die berekend zijn op basis van de drinkwateromzet. Ter informatie worden ook de cijfers voor 2009 toegevoegd.

39

Tabel 23: Marktaandeel watermaatschappijen op basis van drinkwateromzetEvolutie Marktaandeel 2009 2010 0,6% 0,0% 0,1% 0,0% 0,0% -0,2% -0,9% 0,0% 0,2% 0,2% 0,1%

Watermaatschappij AWW Brabant Water (nl) GW Hoeilaart GW Knokke-Heist IWM IWVA IWVB PIDPA SW Aalst SW Sint-niklaas TMVW VIVAQUA VMW

Drinkwateromzet 2010 (in 1.000 ) 115.776 499 4.356 8.074 8.603 20.365 81.302 3.885 119.226 8.767 220.498

Marktaandeel 2010 19,58% 0,08% 0,74% 1,37% 1,45% 3,44% 13,75% 0,66% 20,16% 1,48% 37,29%

Rang 3 11 9 8 7 5 4 10 2 6 1

Bron: VMM Waterbank (Voor SW Sint-niklaas werd de waarde 2009 gebruikt)

De concentratieratio toont dat VMW als grootste maatschappij ruim 37% van de in Vlaanderen gerealiseerde drinkwateromzet voor haar rekening neemt. De vier grootste maatschappijen realiseren ongeveer 91% van de drinkwateromzet. Hieruit blijkt een hoge concentratie binnen de sector. Eenzelfde besluit wordt getrokken uit de berekening van de HHI-index, die de som van de kwadraten van alle marktaandelen weergeeft. De HHI-index bedraagt 0,24 en is daarmee groter dan 0,18. Daardoor wordt een grote concentratie vastgesteld. De verkregen resultaten variren in deze grootteordes niet veel met het jaar 2009. Dit betekent dat de onderlinge verhoudingen in de drinkwateromzet een relatief stabiel gegeven zijn.

PersoneelDe watermaatschappijen wijzen 3.106 VTE10 (voltijdse equivalenten) toe aan de drinkwateractiviteit voor de werking in 2010. Per actieve VTE voor de drinkwateractiviteit wordt een omzet van ongeveer 0,2 mio euro gerealiseerd. Op basis van gegevens uit de sociale balans 2010 worden deze personeelscijfers vergeleken met het totaal aantal VTE. Dit geeft, zoals bij de omzetvergelijking, een idee over de personeelsinzet voor de overige activiteiten van een aantal exploitanten. In Vlaanderen werkten in 2010 2,731 miljoen mensen. Een vergelijking met het aantal VTE tewerkgesteld binnen de drinkwateractiviteit van de exploitanten toont aan dat 0,11% van de werkende mensen in Vlaanderen actief zijn in de drinkwatersector binnen een functie die drinkwaterspecifiek is.

10

In tegenstelling tot vorig jaar, stelde VIVAQUA hierover dit jaar geen gegevens ter beschikking.


Tabel 24: Aantal VTE drinkwater versus totaal aantal VTEVTE drinkwater 2009 383,5 7,0 31,0 38,5 46,6 0,0 622,8 13,0 577,3 1.419,2 3.138,9 VTE drinkwater 2010 395,0 7,0 30,0 39,1 47,8 0,0 619,0 14,7 561,9 1.392,3 3.106,7 Evolutie 2009 2010 3,0% 0,0% -3,2% 1,6% 2,5% -0,6% 13,1% -2,7% -1,9% -1,0% 661,9 1.419,2 3.278 672,3 1.432,0 3.306 1,6% 0,9% 0,9% 83,6% 97,2% 39,2 47,2 0,0 654,1 39,1 48,5 0,0 659,3 -0,3% 2,8% 0,8% 93,9% 100,0% 98,5% VTE totaal 2009 456,0 VTE totaal 2010 454,7 Evolutie 2009 2010 -0,3% VTE drinkwater / VTE totaal 2010 86,9%


Bron: VMM Waterbank, nationale Bank Balanscentrale

InvesteringenIn 2010 werd voor 153 mio euro genvesteerd in drinkwaterproductie en -distributie. Een overzicht per maatschappij, en de vergelijking met het boekjaar 2009, staat in tabel 25. Dat investeringscijfers schommelen van jaar tot jaar is een bekend gegeven. Wel kan gesteld worden dat de sector in 2010 fors meer investeerde dan in 2009. Het geboekte investeringsbedrag steeg met 27,4%. Tabel 25: Overzicht investeringen in drinkwatervoorziening 2009-2010totale investeringen in drinkwater 2009 (in 1.000 ) 10.867 209 1.111 1.450 1.701 4.127 10.462 280 26.736 1.273 61.797 120.013 34.021 809 76.016 153.583 27,2% -36,4% 23,0% 27,4% totale investeringen in drinkwater 2010 (in 1.000 ) 13.878 372 1.016 2.195 5.044 4.416 15.818 Evolutie 2009 2010 27,7% 78,1% -8,6% 51,4% 196,5% 7,0% 51,2%

Watermaatsc

Watermeter2011 NL TW

Documents

Transcript of Watermeter2011 NL TW