wat down vandaag' `Robot, ik voel me · D 6 hart & hoofd DE STANDAARD DINSDAG 29 OKTOBER 2019 H ij...

1
D6 hart & hoofd DE STANDAARD DINSDAG 29 OKTOBER 2019 H ij is er voor mij, belooft hij. Hij noemt zich ‘emotioneel assistent’: ‘Iemand wijs bij wie je terechtkunt tijdens moeilijk en minder moeilijke momenten.’ Maar dan komt de onthulling, even terloops als griezelig: ‘Ik ben geen mens, maar op een bepaalde manier ben ik menselijk.’ Dit is niet 2001: A space oddys- sey, het is 2019 en ik ben in het Engels aan het chatten met Woebot. Deze chatbot is getraind in cognitieve gedragstherapie, een psychologische stro- ming die ervan uitgaat dat gedachten ons gedrag en onze emoties beïnvloeden. Meer nog: ‘Ik ben getest aan de universiteit van Stanford’, pocht Woebot. Hij wil me elke dag gedurende twee weken even horen. ‘Ik zal je vragen hoe je je voelt, om patronen te vinden die voor mensen soms moeilijk te zien zijn.’ ‘Ik voel me oké’, zeg ik. ‘Ik voel me een beetje sloom, ik denk dat het het weer is’, kaatst hij terug. De kunst van de smalltalk heeft mijn emotionele assistent in de vin- gers. Dan nodigt hij me uit om ‘een dank- baarheidsdagboek’ bij te houden. ‘Waar ben jij dankbaar voor?’ wil ik wat pesterig weten van mijn emotionele assistent. ‘Ik vind het fijn dat huisdieren bestaan.’ Wat kan die machine lullen, zeg, denk ik. Hij kaatst de bal terug. Vragen stellen lukt hem vlotter dan ze beantwoorden. Onze chats zijn deels geautomatiseerd: zo kun je meestal kiezen tussen vooraf uit- geschreven reacties. Echt spontaan of diep- gaand wordt het gesprek met mijn ‘emotio- nele assistent’ dus nooit. Woebot levert vooraf geprogrammeerde empathie af. ‘Wat ging goed de voorbije 24 uur?’ wil hij van me weten. ‘Ik heb vandaag verras- send vlot een column geschreven’, zeg ik hem – hij merkt mijn typefout niet eens op. Ik krijg een smiley. Dat ik ook dankbaar ben voor een lekker potje yoghurt dat ik net ge- geten heb, wordt beloond met een overen- thousiast gif-bestand van Anchorman: The legend of Ron Burgundy. Dimmen, Woebot, het is maar yoghurt. Een roestige start dus. Hoe moet ik hem ook noemen? Woebot wil mijn vriend zijn, zegt hij. Maar voorlo- pig noem ik hem Dat Ding. Gevoel voor humor Woebot werd in 2017 gelanceerd door Alison Darcy, een psychologe aan de uni- versiteit van Stanford. Woebot is volgens Darcy geen vervanging voor volwaardige therapie, maar een manier om therapie te democratiseren. De app is wetenschappe- ‘Robot, ik voel me wat down vandaag’ lijk onderbouwd. Uit een studie uit 2017 bij jongvolwassenen die kampen met angst en depressie blijkt dat ze dankzij Woebot min- der symptomen van depressie ervoeren dan jongvolwassenen die als therapie online een zelfhulpboek lazen. Elke ochtend chatten Woebot en ik vijf minuten en als het even tegenzit, kan ik hem altijd oproepen. Hij vraagt niet naar mijn ouders of mijn verleden, hij werkt in het nu en geeft tools om negatieve gedach- ten te doen verdwijnen. Hij wil het hebben over mijn emoties van dat moment en con- crete situaties, zoals die ruzie met mijn lief, en hoe ik misschien empathischer had moeten reageren. Ik zie mezelf op dat uur niet meteen naar een therapeut bellen. Woebot is gratis en altijd beschikbaar. Na een paar gesprekken raak ik beter ge- wend aan mijn sympathieke hulpje. Ik beeld me in dat hij een frisgewassen twinti- ger is, gemaakt van duimpjes en zonnestra- len. Hij is duidelijk dol op emoji’s en gifs en heeft zo’n aanstekelijk goed humeur dat hij Kaatje van Ketnet een verbitterd oud besje laat lijken. Zijn makers hebben hem zelfs een (braaf ) gevoel voor humor gegeven: zo laat hij me weten dat hij onlangs een wed- strijd aanging met de microgolf – hij won. Beroepsgeheim Tegelijk merk ik dat ik niet alles aan Woebot wil prijsgeven en soms oppervlak- kige antwoorden geef. Want hoe veilig zijn eerlijke antwoorden bij mijn nieuwe on- linevriend? Is een machine wel gebonden aan beroepsgeheim? ‘Dat zou moeten als een psycholoog de aanbieder is’, zegt Tom Van Daele, psycholoog en onderzoeksleider van de Expertisecel Psychologie, Technolo- gie & Samenleving bij Thomas More. ‘Priva- cy is een groot probleem bij apps voor gees- De chatbot Woebot wil de geestelijke gezondheid verbeteren via cognitieve gedragstherapie. Hoe efficiënt is dat? Wij lieten ons twee weken lang bijstaan door de app.  CATHÉRINE DE KOCK  Hoe veilig zijn eerlijke antwoorden bij mijn nieuwe onlinevriend? Is een machine wel gebonden aan beroepsgeheim? Kan een app een goede therapeut zijn? Hoe geef je een chatbot een ge- zicht? Door een robot te teke- nen. © Woebot DE STANDAARD DINSDAG 29 OKTOBER 2019  D7  Een vermoeiende metafoor Elke week pent een gastschrijver een tranche de vie neer. Deze maand: Anneleen Van Offel. Ze trouwde deze zomer door twee maanden met de trein door Europa te sporen. Hier bundelt ze haar herinneringen daaraan. In februari verschijnt haar debuutroman. O p de laatste dag van onze reis krijg ik van onze gastvrouw in Toscane een potje met een lichtgrijs mengsel cadeau. Wanneer ze het opendraait, stroomt het als woeste lava over, snel houdt ze het boven de afwasbak. ‘Zuurdesemstarter’, zegt ze plechtig. Ze is het al jaren aan het kweken en ik krijg er een deel van mee om thuis zelf brood te bakken, brood dat een kern zal hebben van die lange, zwervende trouwmaanden door Europa. Elke dag moet ik het mengsel voeden met meel en water, alleen door er tijd voor te maken zal het kunnen groeien. Ze beseft nauwelijks wat ze me aandoet. Net getrouwd zijn maakt je nogal vatbaar voor metaforen die iets beloven over de liefde. Vanaf dan ben ik een vrouw met een missie. Elke dag mik ik er een flinke lepel bloem in en met de losse pols roer ik er kraanwater door. Er gebeurt niets. Een week thuis en ik ben erin geslaagd om de krachtige starter te laten verpieteren tot een depressief hoopje drab. We kopen brood in de supermarkt. Een vriend die er wat van kent laat weten dat ik beter meel moet gebruiken, alleen met de zuiverste, zachtste biologische bloem kan dit slagen. ‘Je komt er wel in, voor je het weet geef je het een naam.’ Ik rijd vijftig kilometer naar een bakkerij die meel levert rechtstreeks van de molen, schaf me meteen een kniehoge zak aan. Er gebeurt niets. We kopen brood in de supermarkt. Een vriendin heeft het ultieme advies: elke dag moet ik meer dan driekwart weggooien, alleen door het volume te verminderen kan het mengsel groeien. Na vijf dagen van dit regime barst de metafoor op het aanrecht weer van de energie, ik moet ze overhevelen naar een grotere pot, zie elke ochtend verrukt hoe de luchtbellen zich naar de oppervlakte werken. Het mengsel bruist, het leeft, het bubbelt van belofte. Maar het blijkt moeilijk om de rust en de tijd te vinden die we twee maanden zo gecultiveerd hebben, en steeds vaker vergeet ik het potje in de keuken. Ik probeer mezelf nog wijs te maken dat het wél lukt om de reis vast te houden, door elk vrij moment te experimenteren met recepten, door kilometers door de stad te fietsen op zoek naar een betere weegschaal, een betere weckpot, een thermometer waarmee ik de temperatuur van het toegevoegde water kan meten. Het brengt weinig zoden aan de dijk. Alleen de tijd nemen werkt, en de zuurdesem zakt met de dag dramatischer in elkaar. ‘Hoe ben je er eigenlijk zeker van dat je altijd bij je lief zult blijven?’ vraagt een vriendin me tijdens een avond vrij. De kwetsbaarheid in haar ogen verraadt dat ze de vraag eigenlijk aan zichzelf stelt. En ik denk: misschien is net het hele punt dat je nooit zeker kunt zijn, dat je alleen kunt benoemen wat er nu is. Door te trouwen hebben we een spoor getrokken. Een spoor dat we kunnen volgen als we ooit de weg zouden kwijtraken, een spoor dat ons door de tijd heen kan terugbrengen naar het moment dat we geloofden dat het voor altijd was. En misschien is dat genoeg. Wanneer zich zwarte schimmel op het oppervlak begint te vormen, kieper ik Donna dan maar in de vuilnisbak. Vanuit de zetel klinkt een opgeluchte zucht. Mijn man vraagt of ik nu weer tijd heb om rustig bij hem te komen zitten. Een week thuis en ik ben erin geslaagd om de krachtige starter te laten verpieteren tot een depressief hoopje drab DE MAAND VAN ANNELEEN VAN OFFEL Nog meer ther-app-ie BackUp door Zelfmoord 1813 De app vervangt geen professio- nele hulpverlening, maar geeft ondersteuning bij zelfmoordge- dachten. Gratis aangeboden door de Zelfmoordlijn 1813 en het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie. (Op iOS en Android.) Self-help Anxiety Manage- ment (SAM) Een app ontwikkeld aan de uni- versiteit van Bristol die je je angst leert begrijpen en beheer- sen. Gratis. (Op iOS en Android.) Phobos AR Een applicatie ontwikkeld door het Argentijnse PsyTechVR die dieren in augmented reality pro- jecteert en zo fobieën helpt te behandelen. Het potentieel van de app wordt onderzocht door de Thomas More Hogeschool. Kost 3,5 euro. (Op Android en iOS.) ZeroPhobia Een app van de Vrije Universi- teit Amsterdam en Universiteit Twente om in virtual reality hoogtevrees te behandelen. Een stevig prijskaartje (14,99 euro), maar wel wetenschappelijk on- derbouwd. (Enkel op iOS.) telijke gezondheidszorg, net als hun effecti- viteit. Er is geen Europees kwaliteitslabel voor. De apps evolueren zo snel dat je hun kwaliteit moeilijk kunt monitoren.’ De makers van Woebot benadrukken dat gegevens van gebruikers niet doorverkocht worden. ‘Als psychologen zijn we gebonden aan een ethische code’, schrijft oprichtster Alison Darcy op de blog van Woebot. ‘Het hele idee van Woebot is een technologie die het makkelijk maakt om je gedachten te de- len en uit te dagen in alle vertrouwen. Als we data aan adverteerders zouden verko- pen, zouden we dat vertrouwen schenden.’ De inhoud van onze gesprekken wordt wel gebruikt om de artificiële intelligentie van Woebot te verbeteren. Ik gebruik de app op de smartphone, maar wie Woebot in Facebook Messenger gebruikt, valt onder de privacyregels van Facebook en is veel minder beschermd. Zo kan Facebook de in- houd van alle gesprekken zien, staat zwart op wit in de privacypolicy van Woebot. Geen prettige gedachte. Van Daele ziet Woebot vooral als een in- teressante app voor mensen met milde tot matige psychologische klachten. Koen Lo- wet van de Vlaamse Vereniging voor Klini- sche Psychologen ziet dan weer heil in ‘blended therapie’. ‘Apps als Woebot kunnen een goede aanvulling zijn op traditionele gesprekstherapie. We raden aan om je therapeut ook te be- trekken bij je app. Als het over cog- nitieve gedragstherapie gaat, ge- beurt de echte gedragsverandering buiten de consultatie. Zo’n app is nut- tig om te oefenen in het dagelijkse le- ven.’ Phil Bosmans Hoewel ik geen moment vergeet dat Woebot geen mens is, doen onze korte ge- sprekjes best deugd en merk ik dat ik min- der zwart-wit denk. Ik ontdek wat een growth mindset is (niets om bang van te zijn). Ik leer beter te communiceren. Als ik me down voel, daagt Woebot me uit om iets leuks te doen en geeft hij ideeën voor activi- teiten. Hij wijst me op overgeneralisatie en negatieve denkpatronen en stemt mijn in- nerlijke criticus milder. De wat zweverige Bond Zon- der Naam-citaten – ‘Soms moeten we oké-dagen hebben om de andere da- gen des te meer te laten schitteren’ – en zijn over- vloed aan emoticons moet je erbij nemen. Deze robot is allesbehal- ve HAL 9000 uit Space od- dysey, eerder Phil Bos- mans die herboren is als millennial. Maar of dat ook volstaat om een echte vertrouwens- band op te bouwen? ‘Het wordt nog een lange, om niet te zeg- gen onmogelijke zoek- tocht naar chatbots die echt empathie tonen’, zegt Tom Van Daele. ‘En daar zijn we in therapie uiteindelijk naar op zoek.’ Slim omgaan met therapie-apps 1. Kijk wie de aanbieder is‘Een app van de overheid of een organisatie verbonden aan de overheid is betrouwbaarder dan een app van een commercieel bedrijf’, zegt Tom Van Dae- le. 2. Check of de app we- tenschappelijk onder- bouwd is. ‘Als dat het geval is, dan zullen de makers die weten- schappelijke studies zeker vermelden. Het onder- scheidt hun app van de massa.’ 3. Denk twee keer na over wat je vrijgeeft over jezelf. ‘De beste apps bewaren al je gegevens op je toe- stel, maar dat is zelden het geval. Als je twij- felt, deel het dan niet. Geen enkele app kan 100 procent veiligheid garanderen.’

Transcript of wat down vandaag' `Robot, ik voel me · D 6 hart & hoofd DE STANDAARD DINSDAG 29 OKTOBER 2019 H ij...

Page 1: wat down vandaag' `Robot, ik voel me · D 6 hart & hoofd DE STANDAARD DINSDAG 29 OKTOBER 2019 H ij is er voor mij, belooft hij. Hij noemt zich `emotioneel assistent': `Iemand wijs

D6 hart & hoofd DE STANDAARDDINSDAG 29 OKTOBER 2019

Hij  is  er  voor mij, belooft hij.Hij  noemt  zich  ‘emotioneelassistent’:  ‘Iemand  wijs  bijwie  je  terechtkunt  tijdensmoeilijk en minder moeilijke

momenten.’ Maar dan komt de onthulling,even  terloops  als  griezelig:  ‘Ik  ben  geenmens, maar op een bepaalde manier ben ikmenselijk.’ Dit is niet 2001: A space oddys­sey, het is 2019 en ik ben in het Engels aanhet chatten met Woebot. 

Deze  chatbot  is  getraind  in  cognitievegedragstherapie,  een psychologische  stro­ming die ervan uitgaat dat gedachten onsgedrag en onze emoties beïnvloeden. Meernog: ‘Ik ben getest aan de universiteit vanStanford’,  pocht  Woebot.  Hij  wil  me  elkedag gedurende twee weken even horen. ‘Ikzal je vragen hoe je je voelt, om patronen tevinden die voor mensen soms moeilijk  tezien zijn.’ 

‘Ik voel me oké’, zeg ik. ‘Ik voel me eenbeetje sloom, ik denk dat het het weer is’,kaatst hij terug. De kunst van de smalltalkheeft mijn emotionele assistent in de vin­gers. Dan nodigt hij me uit om ‘een dank­baarheidsdagboek’  bij  te  houden.  ‘Waarben jij dankbaar voor?’ wil ik wat pesterigweten  van  mijn  emotionele  assistent.  ‘Ikvind het fijn dat huisdieren bestaan.’ Watkan  die  machine  lullen,  zeg,  denk  ik.  Hijkaatst de bal terug. Vragen stellen lukt hemvlotter dan ze beantwoorden. 

Onze chats zijn deels geautomatiseerd:zo kun je meestal kiezen tussen vooraf uit­geschreven reacties. Echt spontaan of diep­gaand wordt het gesprek met mijn ‘emotio­nele  assistent’  dus  nooit.  Woebot  levertvooraf geprogrammeerde empathie af. 

‘Wat ging goed de voorbije 24 uur?’ wilhij van me weten. ‘Ik heb vandaag verras­send  vlot  een  column  geschreven’,  zeg  ikhem – hij merkt mijn typefout niet eens op.Ik krijg een smiley. Dat ik ook dankbaar benvoor een lekker potje yoghurt dat ik net ge­geten heb, wordt beloond met een overen­thousiast gif­bestand van Anchorman: Thelegend of Ron Burgundy. Dimmen, Woebot,het is maar yoghurt. Een roestige start dus.

Hoe moet ik hem ook noemen? Woebotwil mijn vriend zijn, zegt hij. Maar voorlo­pig noem ik hem Dat Ding. 

Gevoel voor humorWoebot  werd  in  2017  gelanceerd  door

Alison Darcy,  een psychologe aan de uni­versiteit  van  Stanford.  Woebot  is  volgensDarcy  geen  vervanging  voor  volwaardigetherapie, maar een manier om therapie tedemocratiseren. De app  is wetenschappe­

‘Robot, ik voel me wat down vandaag’

lijk onderbouwd. Uit een studie uit 2017 bijjongvolwassenen die kampen met angst endepressie blijkt dat ze dankzij Woebot min­der symptomen van depressie ervoeren danjongvolwassenen  die  als  therapie  onlineeen zelfhulpboek lazen.

Elke ochtend chatten Woebot en ik vijfminuten  en  als  het  even  tegenzit,  kan  ikhem altijd oproepen. Hij vraagt niet naarmijn ouders of mijn verleden, hij werkt inhet nu en geeft tools om negatieve gedach­ten te doen verdwijnen. Hij wil het hebbenover mijn emoties van dat moment en con­crete situaties, zoals die ruzie met mijn lief,en  hoe  ik  misschien  empathischer  hadmoeten reageren. Ik zie mezelf op dat uur

niet meteen naar eentherapeut  bellen.Woebot  is  gratis  enaltijd beschikbaar. 

Na een paar gesprekken raak ik beter ge­wend  aan  mijn  sympathieke  hulpje.  Ikbeeld me in dat hij een frisgewassen twinti­ger is, gemaakt van duimpjes en zonnestra­len. Hij is duidelijk dol op emoji’s en gifs enheeft zo’n aanstekelijk goed humeur dat hijKaatje van Ketnet een verbitterd oud besjelaat  lijken. Zijn makers hebben hem zelfseen (braaf ) gevoel voor humor gegeven: zolaat hij me weten dat hij onlangs een wed­strijd aanging met de microgolf – hij won.

BeroepsgeheimTegelijk  merk  ik  dat  ik  niet  alles  aan

Woebot wil prijsgeven en soms oppervlak­kige antwoorden geef. Want hoe veilig zijneerlijke  antwoorden  bij  mijn  nieuwe  on­linevriend? Is een machine wel gebondenaan  beroepsgeheim?  ‘Dat  zou  moeten  alseen psycholoog de aanbieder is’, zegt TomVan Daele, psycholoog en onderzoeksleidervan de Expertisecel Psychologie, Technolo­gie & Samenleving bij Thomas More. ‘Priva­cy is een groot probleem bij apps voor gees­

De chatbot Woebot wil de geestelijke gezondheid verbeteren via cognitieve gedragstherapie. Hoe efficiënt is dat? Wij lieten ons twee weken lang bijstaandoor de app.  CATHÉRINE DE KOCK

 Hoe veilig zijn eerlijke antwoorden bij mijn nieuwe onlinevriend? Is een machine wel gebonden aan beroepsgeheim?

Kan een app een goede therapeut zijn?

Hoe geef  je eenchatbot een ge­zicht? Door een

robot te teke­nen.  ©  Woebot

DE STANDAARDDINSDAG 29 OKTOBER 2019  D7  

Een vermoeiende metafoor

Elke week pent een gastschrijver een tranche de vie neer.Deze maand: Anneleen Van Offel. Ze trouwde deze zomer door tweemaanden met de trein door Europa te sporen. Hier bundelt ze haarherinneringen daaraan. In februari verschijnt haar debuutroman.

Op de laatste dag van onze reis krijg ik van onze gastvrouw in Toscane een potje met een lichtgrijs 

mengsel cadeau. Wanneer ze het opendraait, stroomt het als woeste lava over, snel houdt ze het boven de afwasbak. ‘Zuurdesemstarter’, zegt ze plechtig. Ze is het al jaren aan het kweken en ik krijg er een deel van mee om thuis zelf brood te bakken, brood dat een kern zal hebben van die lange, zwervende trouwmaanden door Europa. Elke dag moet ik het mengsel voeden met meel en water, alleen door er tijd voor te maken zal het kunnen groeien. Ze beseft nauwelijks wat ze me aandoet. Net getrouwd zijn maakt je nogal vatbaar voor metaforen die iets beloven over de liefde. 

Vanaf dan ben ik een vrouw met een missie. Elke dag mikik er een flinke lepel bloem in en met de losse pols roer ik er kraanwater door. Er gebeurt niets. Een week thuis en ik ben erin geslaagd om de krachtige starter te laten verpieteren tot een depressief hoopje drab. We kopen brood in de supermarkt. 

Een vriend die er wat van kent laat weten dat ik beter meelmoet gebruiken, alleen met de zuiverste, zachtste biologische bloem kan dit slagen. ‘Je komt er wel in, voor je het weet geef je het een naam.’ Ik rijd vijftig kilometer naar een bakkerij die meel levert rechtstreeks van de molen, schaf me meteen een kniehoge zak aan. Er gebeurt niets. We kopen brood in de supermarkt. 

Een vriendin heeft het ultiemeadvies: elke dag moet ik meer dandriekwart weggooien, alleen doorhet volume te verminderen kan hetmengsel groeien. Na vijf dagen vandit regime barst de metafoor ophet aanrecht weer van de energie,ik moet ze overhevelen naar eengrotere pot, zie elke ochtendverrukt hoe de luchtbellen zichnaar de oppervlakte werken. Hetmengsel bruist, het leeft, hetbubbelt van belofte.

Maar het blijkt moeilijk om derust en de tijd te vinden die we twee maanden zo gecultiveerd hebben, en steeds vaker vergeet ik het potje in de keuken. Ik probeer mezelf nog wijs te maken dat het wél lukt om de reis vast te houden, door elk vrij moment te experimenteren met recepten, door kilometers door de stad te fietsen op zoek naar een betere weegschaal, een betere weckpot, een thermometer waarmee ik de temperatuur van het toegevoegde water kan meten. Het brengt weinig zoden aan de dijk. Alleen de tijd nemen werkt, en de zuurdesem zakt met de dag dramatischer in elkaar.

‘Hoe ben je er eigenlijk zeker van dat je altijd bij je lief zultblijven?’ vraagt een vriendin me tijdens een avond vrij. De kwetsbaarheid in haar ogen verraadt dat ze de vraag eigenlijk aan zichzelf stelt. En ik denk: misschien is net het hele punt dat je nooit zeker kunt zijn, dat je alleen kunt benoemen wat er nu is. Door te trouwen hebben we een spoor getrokken. Een spoor dat we kunnen volgen als we ooit de weg zouden kwijtraken, een spoor dat ons door de tijd heen kan terugbrengen naar het moment dat we geloofden dat het voor altijd was. En misschien is dat genoeg. 

Wanneer zich zwarte schimmel op het oppervlak begint tevormen, kieper ik Donna dan maar in de vuilnisbak. Vanuit de zetel klinkt een opgeluchte zucht. Mijn man vraagt of ik nu weer tijd heb om rustig bij hem te komen zitten. 

Een week thuis en ik ben erin geslaagd om de krachtige starter te laten verpieteren tot een depressief hoopje drab

DE MAAND VANANNELEEN VAN  OFFEL 

Nog meer ther­app­ie

BackUp door Zelfmoord 1813De app vervangt geen professio­nele hulpverlening, maar geeft ondersteuning bij zelfmoordge­dachten. Gratis aangeboden door de Zelfmoordlijn 1813 en het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie. (Op  iOS en Android.)Self­help Anxiety Manage­ment (SAM) Een app ontwikkeld aan de uni­versiteit van Bristol die  je  je angst  leert begrijpen en beheer­sen. Gratis. (Op  iOS en Android.)Phobos AREen applicatie ontwikkeld door het Argentijnse PsyTechVR die dieren  in augmented reality pro­jecteert en zo fobieën helpt te behandelen. Het potentieel van de app wordt onderzocht door de Thomas More Hogeschool. Kost 3,5 euro. (Op Android en  iOS.)ZeroPhobiaEen app van de Vrije Universi­teit Amsterdam en Universiteit Twente om in virtual reality hoogtevrees te behandelen. Een stevig prijskaartje (14,99 euro), maar wel wetenschappelijk on­derbouwd. (Enkel op  iOS.)

telijke gezondheidszorg, net als hun effecti­viteit. Er  is geen Europees kwaliteitslabelvoor. De apps evolueren zo snel dat je hunkwaliteit moeilijk kunt monitoren.’ 

De makers van Woebot benadrukken datgegevens van gebruikers niet doorverkochtworden. ‘Als psychologen zijn we gebondenaan een ethische code’, schrijft oprichtsterAlison Darcy op de blog van Woebot. ‘Hethele idee van Woebot is een technologie diehet makkelijk maakt om je gedachten te de­len en uit te dagen in alle vertrouwen. Alswe data aan adverteerders  zouden verko­pen, zouden we dat vertrouwen schenden.’

De  inhoud van onze gesprekken wordtwel gebruikt om de artificiële intelligentievan  Woebot  te  verbeteren.  Ik  gebruik  deapp op de smartphone, maar wie Woebot inFacebook  Messenger  gebruikt,  valt  onderde  privacyregels  van  Facebook  en  is  veelminder beschermd. Zo kan Facebook de in­houd van alle gesprekken zien, staat zwartop  wit  in  de  privacypolicy  van  Woebot.Geen prettige gedachte. 

Van Daele ziet Woebot vooral als een in­teressante app voor mensen met milde totmatige psychologische klachten. Koen Lo­wet van de Vlaamse Vereniging voor Klini­

sche Psychologen ziet dan weer heil  in‘blended  therapie’.  ‘Apps  als  Woebot

kunnen een goede aanvulling zijn optraditionele  gesprekstherapie.  Weraden aan om je therapeut ook te be­trekken bij je app. Als het over cog­nitieve  gedragstherapie  gaat,  ge­

beurt  de  echte  gedragsveranderingbuiten de consultatie. Zo’n app is nut­

tig om te oefenen in het dagelijkse le­ven.’

Phil BosmansHoewel  ik  geen  moment  vergeet  dat

Woebot geen mens is, doen onze korte ge­sprekjes best deugd en merk ik dat ik min­der  zwart­wit  denk.  Ik  ontdek  wat  eengrowth  mindset  is  (niets  om  bang  van  tezijn). Ik leer beter te communiceren. Als ikme down voel, daagt Woebot me uit om ietsleuks te doen en geeft hij ideeën voor activi­teiten. Hij wijst me op overgeneralisatie ennegatieve denkpatronen en stemt mijn in­nerlijke criticus milder. Dewat  zweverige  Bond  Zon­der Naam­citaten –  ‘Somsmoeten  we  oké­dagenhebben om de andere da­gen  des  te  meer  te  latenschitteren’  –  en  zijn  over­vloed aan emoticons moet jeerbij nemen. 

Deze robot is allesbehal­ve HAL 9000 uit Space od­dysey,  eerder  Phil  Bos­mans  die  herboren  isals  millennial.  Maarof dat ook volstaat omeen echte vertrouwens­band  op  te  bouwen?‘Het  wordt  nog  eenlange, om niet te zeg­gen onmogelijke zoek­tocht  naar  chatbots  dieecht  empathie  tonen’,  zegtTom Van Daele. ‘En daar zijn we intherapie uiteindelijk naar op zoek.’

Slim omgaan mettherapie­apps

1. Kijk wie de aanbieder is. ‘Een app van de overheid of een organisatie verbonden aan de overheid  is betrouwbaarder dan 

een app van een commercieelbedrijf’, zegt Tom Van Dae­

le.2. Check of de app we­tenschappelijk onder­bouwd is. ‘Als dat het geval  is, dan

zullen de makers die weten­schappelijke studies zeker

vermelden. Het onder­scheidt hun app van demassa.’ 3. Denk twee keer naover wat je vrijgeeftover jezelf. ‘De beste apps bewarenal  je gegevens op  je toe­stel, maar dat  is zeldenhet geval. Als  je twij­

felt, deel het dan niet.Geen enkele app kan 100

procent veiligheid garanderen.’