Febe Vancaeyzeele 1BaSwA 2015

Dementie, en nu?

IPSOC Vives Kortrijk

2

Inhoud Inhoud 3Stap 1 Algemene Onderwerpsverkenning 5

1.1 Onderzoeksvragen / informatievragen rond het thema 51.2 Trefwoorden of zoektermen 51.3 Zoekopdracht via de klassieke zoekmachines (Google, Yahoo, Bing, … ) 61.4 Zoekopdracht via Limo 61.5 Bruikbaarheid en betrouwbaarheid van je zoekresultaten 71.6 Wat neem je mee uit deze zoekopdracht? 81.7 Dien je het thema te verbreden of af te bakenen ? 9

Stap 2 De basistekst 102.1 Bronvermelding 102.2 Context 102.3 Auteur 102.4 Structuur 102.5 Gelijksoortige info 112.6 Lijsten 112.7 Samenvatting 122.8 PowerPoint 13

Stap 3 Beschikking krijgen en meer zoeken 143.1 Publicaties binnen handbereik? 143.2 Auteurs 153.3 Zoek ter plaats in bieb 163.4 Zoek verder buiten je basistekst 17

Stap 4 Contextualiseren 194.1 Organisaties (hulp- of dienstverlening) 194.2 Juridische documenten 194.3 De maatschappelijke context (politiek/beleid/visie/groeperingen) 204.4 Statistieken 214.5 Cijfergegevens verwerken en er zelf aanmaken 21

Stap 5 Afwerking individuele werkdocumenten 225.1 Structuur 225.2 Persoonlijk besluit 225.3 Volledigheid 22

Stap 6 Wiki aanmaken en vorm geven 236.1 Doel 236.2 Inleiding 23

3

6.3 Technische start 236.4 Denk in groep 236.5 Werk in groep 23

Stap 7 Wiki inhoudelijk opbouwen 247.1 Meerdere lijsten 247.2 Opladen + link 247.3 Afwerken 24

Bronnenlijst (volgens APA) 25

4

Stap 1 Algemene Onderwerpsverkenning

1.1 Onderzoeksvragen / informatievragen rond het themaIn het algemeen hebben we verschillende onderzoeksvragen behandeld. Ten eerste stelden we verschillende informatievragen op ter aanleiding van het bezoek aan het woonzorgcentrum De Weister. Hier enkele daarvan:

Hoeveel verschillende graden van dementie bestaan er? Wat is het belangrijkst in het omgaan bij mensen met een dementie? Hoe brengt men de structuur aan waar de mensen met een dementie

nood aan hebben? Wat zijn de positieve effecten van het kleinschalig genormaliseerd wonen

(KGW)? Er bestaan bepaalde kernelementen bij het KGW, meer bepaald 'zorg op

maat', 'kwaliteit van relaties' en 'normalisatie'. Hoe verwezenlijkt men deze kernelementen bij de verschillende vormen van dementie?

Organiseert men veel activiteiten in de buitenlucht voor mensen met een dementie?

Zijn reminiscentiewandelingen aangepast aan de toegankelijkheid van de personen in kwestie?

Welke manieren gebruikt men om de negatieve beeldvorming die met dementie gepaard gaat, te doorbreken?

Ten tweede zochten we in verschillende groepjes informatie rond vijf deelthema's. Dit waren onder andere 'dementie', 'lokaal dienstencentrum', 'sociale cohesie', 'dementievriendelijke gemeente' en 'kleinschalig genormaliseerd wonen'. Het deelthema die ik samen met Lot en Hanane uitwerkte, was 'dementie'. Hier de specifieke onderzoeksvragen waar onze voorstelling op gebaseerd was:

Wat is dementie? Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van dementie? Wat typeert dementie? (kenmerken) Welke soorten dementie bestaan er? Hoe ga je het best om met dementie? Zijn er behandelingen voor dementie?

1.2 Trefwoorden of zoektermenOns project valt op te delen in vijf verschillende onderdelen. Daarnaast is er nog één belangrijk begrip die zeker niet vergeten mag worden, namelijk 'reminiscentiewandelingen'. Dit omdat wij de reminiscentiewandelingen, die De Weister in 2010 oprichtte, moeten uitbreiden.

Dementie: We komen in contact met dementerenden en daarom is het de bedoeling dat we goed ingelicht zijn omtrent dit onderwerp. https://nl.wikipedia.org/wiki/Dementie

5

Reminiscentiewandelingen: Een reminiscentie- of herinneringswandeling draagt bij tot een positieve beeldvorming van dementie. Het geheugen van de dementerenden en wandelaars wordt geprikkeld. https://nl.wikipedia.org/wiki/Reminiscentie

Lokaal Dienstencentrum:Ons project gaat door in Aalbeke waardoor we in contact komen met het lokaal dienstencentrum van Aalbeke. Dit is een ontmoetingsplaats, een centrale ankerplaats waar buurtbewoners terecht kunnen voor informatie, recreatie, vorming en dienstverlening. https://nl.wikipedia.org/wiki/Lokaal_dienstencentrum

Sociale cohesie:Sociale cohesie wijst op de samenhang in de maatschappij. Het doel van ons project is dat we jong en oud samen integreren in de wandelingen die oorspronkelijk enkel afgelegd werd door bejaarden. Daarbij is het belangrijk dat wij als groep weten wat de samenleving bij elkaar houdt. https://nl.wikipedia.org/wiki/Sociale_cohesie

Dementievriendelijke gemeente:De gemeente Aalbeke kreeg de titel van dementievriendelijke gemeente door het ontwikkelen van de reminiscentiewandelingen. Onlangs kreeg men ook een Europese bekroning. http://www.ouderenhart.be/ACTUALITEIT-MEDIA/actualiteit-media_bijlagen/2011_DEMENTIEVRIENDELIJKE-GEMEENTEN.pdf

Kleinschalig genormaliseerd wonen:Woonzorgcentrum De Weister werkt volgens de principes van kleinschalig genormaliseerd wonen. Men wil een rustig en huiselijke sfeer creëren, waarin de bewoner zich geborgen voelt en waar aandacht is voor de 'gewone' dingen in het leven. http://www.kuleuven.be/lucas/pub/publi_upload/2009_5_AD_Grote%20kwaliteit%20op%20kleine%20schaal_KGW%20in%20Vlaanderen.pdf

1.3 Zoekopdracht via de klassieke zoekmachines (Google, Yahoo, Bing, … )

Dementie: 2.640.000 resultaten

Soort bron Aantal

Artikel 4WebsiteWikipedialemma

221

Pdf-bestandBrochureAdvertenties

1112

1.4 Zoekopdracht via Limo Dementie: 3.757 resultaten

6

Soort bron

Aantal

ArtikelBoekVideo

12263

7

1.5 Bruikbaarheid en betrouwbaarheid van je zoekresultaten

Beoordeling van het Wikipedia lemma 'Dementie'. Taal

Taalfouten zijn er niet aanwezig. Alles is correct gespeld. Structuur & volledigheid

De lay-out is verzorgd, waardoor alles erg overzichtelijk is. Men maakt gebruik van een inhoudsopgave en tussentitels.

Controle via verwijzingenEr zijn zowel interne als externe hyperlinks aanwezig. Daarnaast zijn er ook voetnoten.

BeeldmateriaalMen maakt geen gebruik van illustraties, video's of dergelijke meer.

ActualiteitDe laatste bewerking vond plaats 8 oktober 2015.

AuteursEr zijn 46 blauwe namen en 4 rode namen te zien.

InhoudBetreffende de inhoud is die zeer informatief. Men pakt het professioneel aan. Het lemma is daarbij ook volledig en duidelijk. Je krijgt voldoende informatie. De tekst is gebaseerd op feiten / wetenschappelijke onderzoeken. Er worden ook cijfergegevens vermeld.

Score7/10

BesluitHet lemma is duidelijk en overzichtelijk opgebouwd. Er zijn geen onjuistheden te bemerken.

Beoordeling van de website 'http://www.onthoumens.be/' via Google. (1.3) Taal

Taalfouten zijn er niet, alles is correct gespeld. Structuur & volledigheid

Men maakt gebruik van een bovenbalk die doorverwijst naar verschillende onderdelen. Sommige van die onderdelen bevatten ook een zijbalkon aan de linkerkant. Alles is daarbij goed opgebouwd en gestructureerd. Ook merk je goed het verschil tussen titels, tekst en citaten.

Controle via verwijzingenEr zijn interne en externe hyperlinks, maar die zijn beperkt. Ook verwijst men door naar artikels, illustraties en vele anderen.

BeeldmateriaalMen maakt gebruik van vele illustraties.

ActualiteitLaatste bewerkingen worden niet vermeld.

AuteursAuteurs en dergelijke worden niet vermeld.

InhoudDe inhoud is professioneel. Ook vind je gemakkelijk informatie terug. Men maakt gebruik van citaten. De tekst is gebaseerd op feiten.

Score8/10

8

9

Besluit Een betrouwbare website waar alles voldoende vermeld staat.

Beoordeling van het artikel 'Dementie' via Limo. (1.4)

TaalDe taal is erg professioneel. Er is een zeer informatieve inhoud.

Structuur & volledigheidMen maakt gebruik van inleiding en slot. Dit dan nog in een ander kleur dan de standaardtekst. Tussentitels zijn aanwezig. Ook vind je de datum, het nummer en de jaargang van het artikel terug.

Controle via verwijzingenEr zijn geen verwijzingen in dit artikel.

BeeldmateriaalIllustraties zijn niet aanwezig.

ActualiteitBewerkingen van dit artikel worden niet weergegeven.

AuteursAuteurs worden niet weergegeven.

InhoudJe kan goed onderscheid maken tussen bepaalde onderdelen door middel van de tussentitels. De inhoud is ook professioneel weergegeven en daarbij worden feiten aangehaald.

Score6/10

BesluitHet is globaal gezien een goed artikel, maar als je gaat letten op details dan kom je in aanmerking met de ontbrekende informatie.

1.6 Wat neem je mee uit deze zoekopdracht?

a) VerloopDe zoekopdracht verliep over het algemeen goed en vlot. Af en toe had ik wel wat extra uitleg nodig vooraleer ik de opdracht werkelijk kon starten.

b) Andere / extra trefwoordenDe trefwoorden die ik vermelde, uitlegde en gebruikte zijn goed doordacht. Ze geven elk een bepaalde aanvulling aan ons projectthema. Daarom was het niet nodig om extra trefwoorden aan dit document bij te voegen.

c) Niet gevonden informatie en bronnentypesDe informatie was duidelijk en goed te vinden.

d) BemerkingenHet was niet altijd eenvoudig om de juist informatie te vinden.

1.7 Dien je het thema te verbreden of af te bakenen ?

a) Goed geformuleerde onderzoeksvragen / informatievragenDe gestelde onderzoeks- of informatievragen zijn goed geformuleerd. Er hoeven geen extra vragen geformuleerd te worden of in te perken.

10

b) Indien geen onderzoeks- of informatievragen...We hebben voldoende onderzoeks- of informatievragen. Het is niet nodig om nog voor meer vragen te zorgen.

11

Stap 2 De basistekst 2.1 Bronvermelding

Geelen, R., & Vink, M. (1995). Begeleiding van dementerende ouderen: aandachtpunten en benaderwijzen. In M. Duijnstee, & M. Blom (Red.), Dementie en depressie (pp. 63-88). Nijkerk: Intro.

2.2 ContextDit boek met titel 'Dementie & depressie' en ondertitel 'perspectief op verpleegkundige interventies' is geschreven door meerdere auteurs. Allen hebben ze vanuit hun werkterrein met het onderwerp te maken. De auteurs van het hoofdstuk die ik selecteerde (Begeleiding van dementerende ouderen: aandachtpunten en benaderwijzen) zijn Ronald Geelen en Marja Vink. Op de kaft vermeldt men de redacteurs, nl. Mia Duijnstee en Marco Blom. Het boek is bestemd voor verpleegkundigen op het niveau van HBO, MGZ en sociaalpsychiatrische verpleegkunde in zowel het werkveld als de opleiding daarvoor. Dit boek stelt verpleegkundigen in staat de problematiek beter te herkennen en te komen tot gerichte verpleegkundige interventies.

2.3 AuteurHet 3de hoofdstuk uit het boek werd geschreven door Ronald Geelen en Marja Vink.Ik beperk me enkel tot de auteur Ronald Geelen. In het boek wordt geen verder informatie gegeven over de auteur zelf. Op internet is wel heel wat te vinden. Ronald Geelen is naast auteur een klinische psycholoog. Hij volgde de opleiding klinische psychologie en gedragstherapie. Daarnaast woont hij in Breda.

2.4 Structuur Structuur

Het boek heeft een zeer duidelijk en logisch structuur. Men begint met een inhoudsopgave. Inhoudelijk volgen de 7 hoofdstukken elkaar goed op. Men werkt met alinea's. Men sluit af met een uitgebreide bibliografie die per hoofdstuk is opgedeeld.

TussentitelsMen werkt duidelijk met titels en tussentitels.

Enkel tekst of andere zakenNaast de tekst bevat het boek ook tabellen en schema's ter verduidelijking.

Welk referentiesysteem Ze verwijzen in de tekst kort naar de referentie waar je het dan langs achteren per hoofdstuk uitgebreider kunt opzoeken. Men werkt volgens de APA-normen.

12

2.5 Gelijksoortige infoHoofdstuk 3 'Begeleiding van dementerende ouderen: aandachtspunten en benaderwijzen' bestaat uit 3 onderdelen. Voor deze opdracht neem ik het eerste onderdeel, nl. 'De professionele basishouding'. Deze uitwerking is te vinden op de koppies van het hoofdstuk.

2.6 Lijsten Organisaties

Er worden geen organisaties vermeld in het onderdeel. Specialisten

Specifieke specialisten worden niet aangegeven in het onderdeel. Vaktermen

Achterdochtig Een gevoel van iemand of iets niet te vertrouwen.

Activiteitenbegeleiding*

De aanbieding en begeleiding van verschillende activiteiten als onderdeel van de behandeling. Dit wordt gegeven door een activiteitenbegeleider.

Apathie Een gevoel van lusteloosheid en onverschilligheid.

Consequent Verloop volgens een vast plan.

'Dakpantechniek' Een hulpmethode door middel van achtereenvolgende zinnen met telkens dezelfde kern, de zinnen overlappen elkaar inhoudelijk waardoor je de oudere helpt om terug de draad van het verhaal op te nemen.

Dementie* Een verzamelnaam voor een aantal stoornissen die met name op hogere leeftijd voorkomen en die met elkaar gemeen hebben dat de hogere verstandelijke vermogens achteruitgaan.

'Kleuterjufhouding' Een verschijnsel die als valkuil beschouwd wordt wanneer de dementerende als kind wordt behandeld.

Psychogeriatrie Onderdeel van de geneeskunde dat zich bezighoudt met aandoeningen die gepaard gaan met beperkingen van de geestelijke vermogens op hogere leeftijd.

13

Subcorticale dementie Deze vorm van dementie treedt op bij aandoeningen die een geleidelijke en een steeds meer duidelijkere aantasting van het hersenweefsel veroorzaken, zoals de ziekte van Parkinson, de ziekte van Huntington of een progressieve supra nucleaire verlamming. De dementie bij deze aandoeningen heeft hetzelfde patroon, en wordt zo de 'subcorticale dementie' genoemd.

Temperament Je karaktereigenschap die bepaalt hoe jij je gedraagt op bepaalde situaties.

Thuiszorg* Verzorging aan huis.

Ziekte van Alzheimer Hersenziekte waarbij een versneld verouderingsproces in de hersenen optreedt. De aandoening maakt het moeilijk om recente ervaringen te onthouden.

*: trefwoorden vanuit 3.3 Soorten bronnen

1. Achterberg, I. en W. Kok, 'Snoezelen met psychogeriatrische bewoners'. In: Activiteitensector, 13, 11, 1992, p. 16-18

2. Bayles, K.A. en A.W. Kaszniak, Communication and cognition in normal aging and dementia. Little, Brown and Company, Boston, 1987

3. Buijssen, H.P.J. en T. Razenberg, Dementie: een praktische handreiking voor de omgang met Alzheimer patiënten. Boom, Meppel, 1991

4. Geelen, R. en M. van Gennep, 'Dementie: de tweede kindertijd'. In: Denkbeeld, 6, 4, 1994, p. 24-28

5. Sipsma, D.H., 'De achterkant van de psychogeriatrie'. In: Denkbeeld, 3, 3, 1991, p. 6-8

2.7 SamenvattingVoor de omgang met dementerende ouderen bestaat geen simpele formule. De ene dementiepatiënt is de andere niet. Eerst en vooral maken we kennis met twee dementerende ouderen. Mevrouw Koet lijdt aan de ziekte van Alzheimer en Meneer Bos lijdt aan de ziekte van

14

Parkinson. In alle twee de verhalen treden er dementieverschijnselen op. Vervolgens komt de professionele basishouding hierbij aanbod. Dit is een houding van respect, bemoediging en flexibel inspelen op de specifieke behoeften van de gedementeerde oudere. Niet uit te sluiten dat dit soms moeilijk is om vol te houden. We benaderen drie valkuilen waar wij, als buitenstaander, gemakkelijk in kunnen tuimelen. Ten eerst hebben we algauw de neiging de dementerende als een kind te behandelen. Het valt uiteraard niet mee om precies te bepalen welke beslissingen je over moet nemen en welke de patiënt nog zelf kan maken. Dit brengt mee dat je met alle goede bedoelingen te veel overneemt. Deze valkuil roept gemakkelijk een 'kleuterjufhouding' op. Het zelfvertrouwen van dementeerde kan afnemen hierdoor. Het is de bedoeling dat we een houding aannemen waarbij de dementerende zicht serieus genomen voelt. Dit voorkomt de problemen ter aanleiding van de 'kleuterjufhouding'. Ten tweede mogen we niet de dementerende confronteren met falen. Dementie is doorgaans niet te genezen. Het uitgangspunt bij het handelen is dan ook dat de dementerende zich er prettig moet bij voelen. Het is de kunst om in de omgang met dementerenden juist en steeds waardering te tonen voor wat goed gaat. En op subtiele wijze de nodige hulp te geven. Wanneer je je inleeft in de belevingswereld van de oudere wordt het gemakkelijker om de juiste toon te treffen aan de oudere. Geruststellende woorden zijn van belang. In het taalgebruik houden we rekening met beperkingen in het geheugen- en begripsvermogen van dementerende. Enkele suggesties in taalaanpassingen zijn kort en concreet zijn. Belangrijk is dat je letterlijk aangeeft wat je bedoelt. Een goede gewoonte is om één onderwerp per zin aan te houden. Het kan nodig zijn mededelingen en uitleg te herhalen om te kunnen helpen bij de draad van het verhaal vast te houden. De 'dakpantechniek' komt hierbij in toepassing. Deze houdt in dat men in elke nieuwe zin de kern van de vorige zinnen terugneemt. Pas op, want het is niet de bedoeling om teveel te herhalen. Dit kan confronterend werken. Ten derde en ten laatste moeten aandacht besteden aan alle dementerenden specifiek, we mogen ze niet over één kam scheren. Bij de ene staan geheugenproblemen op de voorgrond. Bij anderen zijn communicatieproblemen en bij nog anderen zij de gedrags- en persoonlijkheidsveranderingen mogelijk. Bij dit laatste ligt het accent op traagheid. Een gesprek met partner of familielid schept daarin duidelijkheid. Van minstens zo groot belang als het ziektebeeld is de achtergrond en de persoonlijkheid van de dementerende ouder. Ook hier schept een gesprek met partner of familielid duidelijkheid. Zo komen we uit op wat de oudere nog aankan en waarbij dit optimaal tot zijn recht komt.

2.8 PowerPointZie de PowerPoint die op de wiki dot te vinden is.

15

Stap 3 Beschikking krijgen en meer zoeken

3.1 Publicaties binnen handbereik?1. Achterberg, I. en W. Kok, 'Snoezelen met psychogeriatrische

bewoners'. In: Activiteitensector, 13, 11, 1992, p. 16-18 KU Leuven (Don Boscobibliotheek   GSDB   P.02927)

2. Allewijn, M., 'Realiteits Oriëntatie Training (ROT): een benadering voor gedesoriënteerde ouderen'. In: Denkbeeld, 1, 3, 1991, p. 10-14

VIVES Campus Kortrijk (Bib gelijkvloers Tijds. sociaal-agogisch werk)

3. Bayles, K.A. en A.W. Kaszniak, Communication and cognition in normal aging and dementia. Little, Brown and Company, Boston, 1987

KU Leuven Psych.-Pedag. Wet. (PBIB: Bibliotheek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen   +27.40 BAYL 1987) 

4. Bloemendal, G. en G. Keeler, Activiteiten voor dementerenden thuis. Intro, Nijkerk, 1993

VIVES Campus Kortrijk (Bib 1e verdieping   362.61)

5. Buijssen, H.P.J. en T. Razenberg, Dementie: een praktische handreiking voor de omgang met Alzheimer patiënten. Boom, Meppel, 1991

Thomas More campus Antwerpen Sanderus (KVHB   05.10 175) 

6. Eijle, J. van (red.), Werkboek PDL. Mobicare, Middelharnis, 1991 UCLL Leuven GW (Open rek   614.25)

7. Feil, N., Validation. Een nieuwe benadering in de omgang met gedesoriënteerde ouderen. Kavanah, Dwingeloo, 1991

Thomas More campus Mechelen (Bibliotheek   606.5)  

8. Geelen, R. en M. van Gennep, 'Dementie: de tweede kindertijd'. In: Denkbeeld, 6, 4, 1994, p. 24-28

VIVES Campus Kortrijk (Bib gelijkvloers Tijds. sociaal-agogisch werk)

9. Houweling, H., 'Laat je intuïtie spreken! Warme zorg, een manier om met dementerenden om te gaan'. In: Denkbeeld, 2,

16

2, 1992, p. 16-17 VIVES Campus Kortrijk (Bib gelijkvloers Tijds. sociaal-

agogisch werk)

10. Huizenga, J., 'In verpleeghuis Zuiderhout schrijven bewoners hun eigen levensverhaal'. In: Het ziekenhuis 17, 1998, p. 767-768

UCLL Limburg (Bibliotheek LER OLB   Mini informatie N 258) 

11. Jansen op de Haar, M., 'Realiteits Oriëntatie Training. Houvast door het aanleren van nieuw gedrag'. In: Activiteitensector, 11, 12, 1989, p. 11-14

KU Leuven (Don Boscobibliotheek   GSDB   P.02927)

12. Jansen op de Haar, M., 'Realiteits Oriëntatie Training (2). Het directief en non-directief benaderen van demente ouderen'. In: Activiteitensector, 12, 1, 1990, p.5-13

KU Leuven (Don Boscobibliotheek   GSDB   P.02927)

13. Miesen, B. (red.), Als ouders dement worden. Over afscheid nemen en adoptie. Van Loghum Slaterus, Deventer, 1989

KU Leuven (Maurits Sabbebib.   GBIB: Godgeleerdheid   2-002792/B)

14. Miesen, B., 'Attachment theory and dementia'. In: G. Jones en M. Miesen (red.), Caregiving in dementia. Research and applications. Tavistock/Routledge, London/New York, 1992, p. 38-56

KU Leuven Sociale Wet.   SBIB: Sociale Wetenschappen   BR-J SOC-WORK)

15. Sipsma, D.H., 'De achterkant van de psychogeriatrie'. In: Denkbeeld, 3, 3, 1991, p. 6-8

VIVES Campus Kortrijk (Bib gelijkvloers Tijds. sociaal-agogisch werk)

3.2 AuteursAndere werken van auteursI. Achterberg en W. Kok Achterberg, I., & Kok, W. (1993).

Voelen, kijken, luisteren, ruiken en proeven: snoezelen met diep demente ouderen. Denkbeeld, 5(2),

17

12-13.

18

M. Allewijn Allewijn, M., (2003). Gedragsproblemen bij dementie. Denkbeeld, 15(2), 14-15.

Allewijn, M., (1995). Geheugenoefeningen: over de zin en betekenis van geheugenactivering. AS, 16(6/7), 18-20.

R. Geelen en M. van Gennep Geelen, R., & van Gennep, M. (1995). Ontspannen in het vlinderbad: hydrotherapie bij (ver)gevorderde dementie. Denkbeeld, 7(3), 12-14.

Andere werken van sterauteursM. Jansen op de Haar Jansen op de Haar, M. (1985).

Realiteitsoriëntatietraining: een heroriëntatie op desoriëntatie. Lochem: Tijdstroom.

B. Miesen Miesen, B. (1990). Gehechtheid en dementie: ouders in de beleving van dementerende ouderen. Almere: Versluys.

Miesen, B. (2006). Liefde voor het leven: zorg voor mensen met dementie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

3.3 Zoek ter plaats in bieb'Activiteiten voor dementerenden thuis' van G. Bloemendal en G. Keeler is een boek met tips en ideeën voor het lichamelijk en geestelijk activeren van dementerende ouderen.De voorkaft kan je zien op de afbeelding hier rechts. Naar mijn mening vind ik dit een neutrale kaft. Je bevindt hierop de titel van het boek, de auteurs en de uitgeverij. De achterkant bevat bovenaan een korte samenvatting en heeft dezelfde roodbruine achtergrond als de voorkaft. Het colofon bevat dezelfde gegevens als de voorkaft. Er is ook een stempel van de bibliotheek waar het boek vandaan komt aanwezig. Trefwoorden: thuiszorg, dementie, activiteitenbegeleiding

19

3.4 Zoek verder buiten je basistekstTussen volgende trefwoorden werd er gekozen: reminiscentie, lokaal dienstencentrum, sociale cohesie, dementievriendelijke gemeente en kleinschalig genormaliseerd wonen.

Boeken

Reminiscentie: Buijssen, H., & Poppelaars, K. (1997). Reminiscentie: een

handleiding voor de praktijk. Baarn: Intro. Doucet, D. (2000). Reminiscentie voor personen met

dementie. Diegem: Kluwer Editorial.

Sociale cohesie: Peters, A., & Debosscher, T. (2006). Praktijkgids Sociale

cohesie. Brussel: Vlaams minderhedencentrum.

Artikels uit VAKtijdschriften

Reminiscentie Burnside, I., & Haight, B. (1995). Reminiscentie en life

review: therapeutische interventies van ouderen. Verpleegkundig perspectief, 11(3), 30-43.

Van der Wildt, R. (2005). Reminiscentie in Vlaanderen is moeizaam maar, niet zonder succes. Gerõn, 7(4), 33-35.

Dementievriendelijke gemeente Verschraegen, J. (2010). Drempels slechten deuren openen:

Op weg naar de 'dementievriendelijke gemeente. Denkbeeld, 21(4), 16-19.

Eindwerken

Reminiscentie Govart, D. (2006). Geïntegreerd reminiscentie: Vroeger is

nog geen verleden tijd (Eindwerk). Geel: Katholieke Hogeschool Kempen.

Lootens, M. (2004). Vervlogen tijden: reminiscentie in de praktijk (Eindwerk). Kortrijk: Ipsoc.

Kleinschalig genormaliseerd wonen Winderickx, V. (2012). Gewoon waar mogelijk, bijzonder

waar nodig: Kleinschalig genormaliseerd wonen (Eindwerk). Geel: Katholieke Hogeschool Kempen.

Onderzoeksliteratuur

Sociale cohesie Hooghe, M. (1999). Sociale cohesie of pluralisme? Vrijwillige

verenigingen als machtsmechanisme. meerdere niet gevonden

20

Anderstalige bronnen

Reminiscentie (reminiscence) > Springerlink: boek Eysenck, H.J., & Frith, C.D. (1977). Reminiscene, Motivation,

and Personlaity. New York: Plenum Press.

Sociale cohesie (social cohesion) > Springerlink: hoofdstuk uit boek Heyneman, S. (2007). Higher education and social cohesion:

Introduction to the Open File. PROSPECTS, 37(3), 291-292.

Lokaal dienstencentrum (local service centre) > Web of Science: boek Saito, F. (2008). Foundations for Local Governance:

Decentralization in Comparative Perspective. Heidelberg: Physica-Verlag.

E-artikels uit kranten, week- of maandbladen, magazines

Reminiscentie Van Labeke, S. (1998). Reminiscentie, werken met

herinneringen en levensverhalen. Wisselwerk, 14(1), 19-27. meerdere niet gevonden

Internet algemeen

Reminiscentie Doucet, D. (2000). Reminiscentie voor personen met een

dementie. (z.p.): Kluwer. Bij deze publicatie zijn enkele verwijzingen te vinden.

Lokaal dienstencentrum Cardoso Ribeiro, T. (2007). De zorg van het lokaal bestuur.

Assen: Van Gorcum.Bij deze publicatie kan je de volledige tekst terugvinden.

Kleinschalig genormaliseerd wonen Van Waarde, H. (2008). Denkbeelden over kleinschalig

genormaliseerd wonen voor mensen met dementie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.Bij deze publicatie kan je de tekst terugvinden, maar die is niet volledig.

Beeldmateriaal

Reminiscentie Reminiscentie [Video]. (1999). Utrecht: Trimbos-Instituut. verder niet gevonden

21

Stap 4 Contextualiseren 4.1 Organisaties (hulp- of dienstverlening)

De organisatie/voorziening die ik bespreek is: OCMW Kortrijk - Woonzorgcentrum - De Weister - Lijsterstraat 2, 8511 Aalbeke, België. Hier de verwijzing naar de website: http://www.kortrijk.be/ocmw/adressen/woonzorgcentrum-de-weister.

De website van de organisatie De Weister ziet er globaal heel gestructureerd uit. Men heeft de website een goede opbouw gegeven. De inhoud wordt opgesteld en weergegeven in het midden. Je neemt daarbij ook een linker zijbalk waar en een bovenbalk. De bovenbalk kunnen we vergelijken met een soort 'menu'. Ik vind het een website die enorm aantrekkelijk oogt, hierbij zijn de illustraties en afwisselende kleuren beide een troef. Alinea's en verschil in lettertype zijn dikwijls de zaken waren we minder snel aandenken, maar ook deze dingen maken de website mooier zichtbaar. Dit zou er niet moeten zijn, zou men algauw de neiging hebben de website voor bekeken te laten. Je hebt overzicht en dit is een website die je snel zou verkiezen boven de anderen. 'Woonzorgcentrum De Weister' is een onderdeel van al de informatie die je kunt terugvinden op de website van de OCMW van Kortrijk. Dus aan de hand daarvan is de website voor zowel iedereen toegankelijk, maar de meeste bezoekers zullen vermoedelijk familieleden of dicht bijstaande familie zijn die daarnaast niet veraf wonen van het dorpje Aalbeke, deelgemeente van Kortrijk. Deze website wordt wellicht ook gebruikt door studenten. Studenten, zoals wij, die informatie van een bepaalde website moeten verwerken in een opdracht. Ook heb je stagairs of stagiaires die deze website kunnen raadplegen bij het opstellen van hun stageverslag. Zo heb je waarschijnlijk nog andere die deze website raadplegen aan de hand van een bepaalde opdracht. De taal is zakelijk geformuleerd. Daarnaast is ook te zien dat de taal formeel en professioneel is opgesteld. Er wordt hier geen auteur, bronnen of datum vermeld. Daarvoor is deze website niet minder goed. We zien wel het adres, telefoon, fax, e-mail en in de tekst kunnen we gebruik maken van doorverwijzingen. Dit wijst er voor mij op dat dit een betrouwbare website is. Vooral omdat men naast het algemene e-mailadres, apart de e-mailadressen van de directeur en opnameverantwoordelijke in de tekst kunt terugvinden. Wanneer je doorklikt om bepaalde brochures / documenten uitgebreider te kunnen zien, merk je dat de informatie in de website en in de brochure overeenstemmen met elkaar. Het feit dat er vergelijkbare inhoud is, wijst op relevantie.1

De website bevat 2 eigen documenten. Hierbij 1 van de 2 in referentie geplaatst volgens de APA-normen: De Weister. (z.d.). Woonzorgcentrum De Weister. Geraadpleegd op 7 december 2015, van file:///C:/Users/r0615819/Downloads/brochure_de_weister_141029.pdf.

4.2 Juridische documentenZoekterm: Dementie

1. De federale Regering en de Overheden. (2006). B.S. 128, 130, 135, 138. Brussel: Juridische dienst van het departement Kanselarij en Bestuur.

2. Vlaamse Regering. (2014). B.S. 68. Brussel: Juridische dienst van 1 De tekst bevat 361 woorden.

22

het departement Kanselarij en Bestuur.3. Vlaamse Regering. (2006). B.S. 5,2. Brussel: Juridische dienst van

het departement Kanselarij en Bestuur.

Zoekterm: Sociale Cohesie4. Vlaamse Codex. (2014). B.S. 1, 2, 4, 5, 12, 16. Brussel: Juridische

dienst van het departement Kanselarij en Bestuur.

Zoekterm: Woon- en zorgcentrum5. De federale Overheid en de overheden. (2008). B.S. 128,130,135.

Brussel: Juridische dienst van het departement Kanselarij en Bestuur.

4.3 De maatschappelijke context (politiek/beleid/visie/groeperingen)

Het Dementieplan Vlaanderen 2010-2014 stapt af van een beleid van ‘meer van hetzelfde’ en stimuleert een wijziging in praktijkvoering. De klemtoon ligt op heroriëntering: niet alleen méér doen, maar het vooral anders doen. Een geëigend dementiebeleid van zowel de overheid als van zorgorganisaties is daarbij een cruciale sleutel.Referentie: Vlaamse dementiebeleid. (2014). Transitieplan dementiekundige basiszorg in het natuurlijk thuismilieu. Geraadpleegd op 6 december 2015, van

http://jovandeurzen.be/sites/jvandeurzen/files/TransitieplanDementie_1.pdf

4.4 Statistiekeno Ten eerste gaat het om een document waar

men de statistieken uitlegt over de diversiteit en sociale cohesie in de stad Gent. Het is een nieuw, uitgebreid ‘Omgevingsanalyse’ anno 2013. De versie is de publieke versie: ingekort en vlot leesbaar geschreven, omdat men vindt dat zoveel mogelijk mensen toegang moeten hebben

23

tot dit soort informatie. Op school hebben de meest welstellende leerlingen een voorsprong op de armste, en die zijn oververtegenwoordigd in Gent. Dit is een reëel risico bij de allochtone leerlingen in het BSO waar de hoge ongekwalificeerde uitstroom opvalt. 70% van de allochtone jongeren in Vlaanderen komt in het beroepsonderwijs terecht. Bijna 40% verlaat het secundair onderwijs zonder diploma, en nauwelijks 17% haalt een diploma van het hoger onderwijs. De Vlaamse statistieken spreken van 14,2% van de jongeren die het onderwijs verlaten zonder kwalificatie We kunnen dus zeggen dat één op zeven van de Gentse jongeren de schoolbanken verlaat zonder een diploma op zak.

Zoekterm: sociale cohesie via www.statbel.fgov.be. Referentie: De medewerkers van de Dienst Data-Analyse en GIS. (2013) Omgevingsanalyse. Geraadpleegd op 6 december 2015, van www.statbel.fgov.behttp://statbel.fgov.be/nl/binaries/1802%20Omgevingsanalyse_tcm325-244635.pdf

o Ten tweede wordt een statistiek inzake de evolutie van het aantal bestaande en gelande woongelegenheden in een woonzorgcentra nader uitgelegd. De statistiek is een momentopname op datum van 1 januari van elk kalenderjaar van de toestand van het aantal woongelegenheden in woonzorgcentra (de vroegere rusthuizen). De statistiek wordt aangemaakt tot op het niveau van elke gemeente. Vergelijking van jaar tot jaar geeft het saldo weer van opbouw en afbouw van woongelegenheden. Het betreft gegevens over de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Gewest.

Zoekterm: ouderenvoorzieningen via www.lokalestatistieken.be.Referentie: Vlaams Agentschap Zorg en gezondheid. (2005). Evolutie van de programmatiecijfers voor woongelegenheden in woonzorgcentra. Geraadpleegd op 6 december 2015, van http://aps.vlaanderen.be/sgml/largereeksen/4537.htm

4.5 Cijfergegevens verwerken en er zelf aanmaken

a) Soorten bronnen + overzicht via tabel én grafiekenDeze opdracht is te vinden via de link naar Excel.

24

Stap 5 Afwerking individuele werkdocumenten

5.1 Structuur5.2 Persoonlijk besluit

GEVONDEN INFOIk vond enorm veel informatie. Op deze manier ben ik nog nooit te werk gegaan op het internet. Ik heb veel nieuwe website geraadpleegd, waar ik in de toekomst waarschijnlijk ook nog gebruik zal van maken. Zo ook voor de gevonden informatie te verwerken in een Word-document! Ik ben nu al trots op mezelf dat ik deze opdracht tot het einde heb afgemaakt. Het leek me onmogelijke opdracht, maar die is toch gelukt. Dat sluit wel niet uit dat dit een zware opdracht is. Het vergt inspanning, concentratie en motivatie. Ook is de opdracht tijdrovend. Je moet je andere taken aan de kant leggen en je tijd spenderen in deze SADAN-opdracht. Dat is op zijn minst nodig om je te kunnen focussen op goede bronnen met goede informatie. Zelf kan ik nu niet goed zeggen waar ik niet heb gezocht. Alle websites die bij een stap ter verduidelijking stonden heb ik bezocht. De meeste daarvan heb ik geraadpleegd, afhankelijk of de informatie bruikbaar was voor mij. De informatie die ik in deze opdracht heb verwerkt is zeker betrouwbaar en relevant. Ik twijfel er nauwelijks aan, juist omdat ik zoveel bronnen geraadpleegd heb. Daarnaast ben ik selectief te werk gegaan en werden in mijn opzicht onbetrouwbare informatie gedeletet. VERLOOP OPDRACHT - VAARDIGHEDENEnkele zaken heb ik hierboven vermeld, maar dat zegt nog niet genoeg. Deze opdracht was heel interessant. Ik vond het enorm leerrijk. Wel moest je doorzettingsvermogen hebben om deze opdracht tot een goed einde te kunnen brengen. Naast de 2 uren die we in week kregen, moest er zeker nog tijd gespendeerd worden in het weekend of vrije momenten hieraan. Ikzelf heb al veel met Word en PowerPoint gewerkt en zo ook met bronnen afkomstig van het internet. De sociale kaart, Limo, Springerlink en nog anderen waren voor mij ook niet onbekend. Waar ik het meest moeite mee had en wat ik precies nog nooit goed onder knie heb gehad, is werken met Excel. Ik ben er zeker van dat ik van de weinige ben die dit vermeld, maar zo is het wel. Ikzelf vroeg vorige jaren regelmatig hulp van mijn broer of vrienden of van de leerkracht bij Excel-opdrachten. Dus hieraan kan ik mijn vaardigheden nog wel wat trainen. Ik zelf ben goed in PowerPoint presentaties maken. Het interesseert me en je kan er zoiets moois van maken als je de nodige tijd gebruikt. Ik heb al veel kunnen experimenteren waardoor de meeste zaken in PowerPoint niet nieuw zijn voor mij. Alhoewel ik soms nog eens iets nieuws tegenkom, iets die me nog niet opgemerkt was of nog niet gevraagd werd om te doen. Ik heb geleerd dat er meer tijd in opdrachten zoals de SADAN-opdracht gaan dan je denkt. Daarom is het dus nodig dat je voortijdig begint aan deze opdrachten, want zoals de docent ons zei: 'In de laatste week kun je dit niet allemaal klaargespeeld hebben!'. In de toekomst krijg ik zeker nog te maken met opdrachten als deze. Hopelijk springt de SADAN-opdracht me dan te boven, zodat ik me herinner hoe langdurig het wel kan zijn.

5.3 Volledigheid

25

Stap 6 Wiki aanmaken en vorm geven 6.1 Doel6.2 Inleiding6.3 Technische start6.4 Denk in groep6.5 Werk in groep

26

Stap 7 Wiki inhoudelijk opbouwen 7.1 Meerdere lijsten7.2 Opladen + link7.3 Afwerken

27

Bronnenlijst (volgens APA) Achterberg, I., & Kok, W. (1993). Voelen, kijken, luisteren, ruiken en

proeven: snoezelen met diep demente ouderen. Denkbeeld, 5(2), 12-13.

Allewijn, M., (2003). Gedragsproblemen bij dementie. Denkbeeld, 15(2), 14-15.

Allewijn, M., (1995). Geheugenoefeningen: over de zin en betekenis van geheugenactivering. AS, 16(6/7), 18-20.

Buijssen, H., & Poppelaars, K. (1997). Reminiscentie: een handleiding voor de praktijk. Baarn: Intro.

Burnside, I., & Haight, B. (1995). Reminiscentie en life review: therapeutische interventies van ouderen. Verpleegkundig perspectief, 11(3), 30-43.

Cardoso Ribeiro, T. (2007). De zorg van het lokaal bestuur. Assen: Van Gorcum.

De federale Overheid en de overheden. (2008). B.S. 128,130,135. Brussel: Juridische dienst van het departement Kanselarij en Bestuur.

De federale Regering en de Overheden. (2006). B.S. 128, 130, 135, 138. Brussel: Juridische dienst van het departement Kanselarij en Bestuur.

De medewerkers van de Dienst Data-Analyse en GIS. (2013) Omgevingsanalyse. Geraadpleegd op 6 december 2015, van www.statbel.fgov.behttp://statbel.fgov.be/nl/binaries/1802%20Omgevingsanalyse_tcm325-244635.pdf

De Weister. (z.d.). Woonzorgcentrum De Weister. Geraadpleegd op 7 december 2015, van file:///C:/Users/r0615819/Downloads/brochure_de_weister_141029.pdf.

Doucet, D. (2000). Reminiscentie voor personen met dementie. Diegem: Kluwer Editorial.

Doucet, D. (2000). Reminiscentie voor personen met een dementie. (z.p.): Kluwer.

Eysenck, H.J., & Frith, C.D. (1977). Reminiscene, Motivation, and Personlaity. New York: Plenum Press.

Geelen, R., & van Gennep, M. (1995). Ontspannen in het vlinderbad: hydrotherapie bij (ver)gevorderde dementie. Denkbeeld, 7(3), 12-14.

Geelen, R., & Vink, M. (1995). Begeleiding van dementerende ouderen: aandachtpunten en benaderwijzen. In M. Duijnstee, & M.

28

Blom (Red.), Dementie en depressie (pp. 63-88). Nijkerk: Intro. Govart, D. (2006). Geïntegreerd reminiscentie: Vroeger is nog

geen verleden tijd (Eindwerk). Geel: Katholieke Hogeschool Kempen.

Heyneman, S. (2007). Higher education and social cohesion: Introduction to the Open File. PROSPECTS, 37(3), 291-292.

Hooghe, M. (1999). Sociale cohesie of pluralisme? Vrijwillige verenigingen als machtsmechanisme

Jansen op de Haar, M. (1985). Realiteitsoriëntatietraining: een heroriëntatie op desoriëntatie. Lochem: Tijdstroom.

Lootens, M. (2004). Vervlogen tijden: reminiscentie in de praktijk (Eindwerk). Kortrijk: Ipsoc

Miesen, B. (1990). Gehechtheid en dementie: ouders in de beleving van dementerende ouderen. Almere: Versluys.

Miesen, B. (2006). Liefde voor het leven: zorg voor mensen met dementie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

Peters, A., & Debosscher, T. (2006). Praktijkgids Sociale cohesie. Brussel: Vlaams minderhedencentrum.

Reminiscentie [Video]. (1999). Utrecht: Trimbos-Instituut. Saito, F. (2008). Foundations for Local Governance:

Decentralization in Comparative Perspective. Heidelberg: Physica-Verlag.

Van der Wildt, R. (2005). Reminiscentie in Vlaanderen is moeizaam maar, niet zonder succes. Gerõn, 7(4), 33-35.

Van Labeke, S. (1998). Reminiscentie, werken met herinneringen en levensverhalen. Wisselwerk, 14(1), 19-27.

Van Waarde, H. (2008). Denkbeelden over kleinschalig genormaliseerd wonen voor mensen met dementie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Vlaams Agentschap Zorg en gezondheid. (2005). Evolutie van de programmatiecijfers voor woongelegenheden in woonzorgcentra. Geraadpleegd op 6 december 2015, van http://aps.vlaanderen.be/sgml/largereeksen/4537.htm

Vlaamse Codex. (2014). B.S. 1, 2, 4, 5, 12, 16. Brussel: Juridische dienst van het departement Kanselarij en Bestuur.

Vlaamse dementiebeleid. (2014). Transitieplan dementiekundige basiszorg in het natuurlijk thuismilieu. Geraadpleegd op 6 december 2015, van http://jovandeurzen.be/sites/jvandeurzen/files/TransitieplanDementie_1.pdf

Vlaamse Regering. (2006). B.S. 5,2. Brussel: Juridische dienst van 29

het departement Kanselarij en Bestuur. Vlaamse Regering. (2014). B.S. 68. Brussel: Juridische dienst van

het departement Kanselarij en Bestuur. Verschraegen, J. (2010). Drempels slechten deuren openen: Op

weg naar de 'dementievriendelijke gemeente. Denkbeeld, 21(4), 16-19.

Winderickx, V. (2012). Gewoon waar mogelijk, bijzonder waar nodig: Kleinschalig genormaliseerd wonen (Eindwerk). Geel: Katholieke Hogeschool Kempen.

30