Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser...

23
Saas-Fee Bisse Neuf, Venthône Wandelen langs «Suonen» Wallis www.valaistourism.ch

Transcript of Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser...

Page 1: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

Saas-

Fee

Bis

se N

eu

f, V

enth

ône

Wandelen langs «Suonen» Wallis

www.valaistourism.ch

Page 2: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

Bis

se d

u T

orr

ent-

Neu

f, S

avi

èse

In het Wallis vindt u routes die als echte delicatessen onder de wandelingen te bestempelen

zijn. Routes langs de suonen, eeuwenoude irrigatiekanalen, die in Midden- en Beneden-Wallis

ook «bisse» worden genoemd. De suonen verzamelen het smeltwater van de gletsjers en lei-

den dit naar regenarme dalen. Op het hoogtepunt van de bloeitijd, eind 19de eeuw, voorzag

dit 1800 kilometer lange irrigatiesysteem het Wallis van het felbegeerde water en maakte

een welig tierende landbouw mogelijk. Dit historisch erfgoed wordt vandaag door talrijke ge-

meenten met veel inzet onderhouden, waar nodig gerestaureerd en weer tot stromen ge-

bracht. Op de kaart presenteren wij een aantal wandelingen langs suonen, zowel korte routes

als fikse dagtochten. De meeste hebben niet al te veel hoogteverschillen, dus zijn niet bijzon-

der vermoeiend. Dit is te danken aan de bouwers die erop gelet hebben dat de suone vanaf

het punt van wateropvang tot daar waar het nodig is zo min mogelijk verval kent. Toch zijn

sommige suonen niet zonder lichamelijke inspanning te bereiken. De weg erheen kost soms

wel wat zweetdruppels. Maar de inspanning is de moeite waard en brengt u midden in de

mooiste natuur nader tot de geschiedenis van het Wallis.

Suonen: voor geschiedenisliefhebbers Wallis

www.valaistourism.ch

Page 3: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

Zonnige uitzichten Wallis

Natuurlijk hebben wij geen directe lijn met Petrus. Maar wat zeker is: nergens in Zwitserland is

de kans op mooi vakantieweer zo groot als bij ons. Als u wilt controleren of in het Wallis echt

bijna altijd de zon schijnt, kijk dan op internet door onze live-cams. Onder de volgende link

vindt u ook uitgebreide informatie over weerprognoses.

Waar altijd wat gaande isHet gaat door het land en zelfs wereldwijd rond als een lopend vuurtje: het bergland Wallis

is meer dan een geheimtip voor de meest uiteenlopende evenementen. Kleine, traditionele

feesten met hun authentieke charme kunnen net zo’n aantrekkingskracht uitoefenen als grote

en internationale evenementen op het gebied van kunst, muziek en sport. Neem de gelegen-

heden waar die het u gemakkelijk maken land en volk beter te leren kennen. De snelste manier

is op internet kijken en zoeken op datum, plaats en thema, helemaal naar eigen inzicht.

Met onderscheiding Toegegeven, wij zijn heel trots dubbel bekroond te zijn met het label «Valais excellence»: ISO

9001 voor kwaliteit en 14001 voor het milieu. Wat betekent dat voor u? De zekerheid het

beste te krijgen. Het label kenmerkt bijvoorbeeld Walliser bedrijven die bij hun bedrijfsvoering

hun sociale en ecologische verantwoordelijkheid nemen en voortdurend naar verbetering van

hun aanbod streven. «Valais excellence» garandeert u verder dat, waar Wallis op staat, ook

echt Wallis is.

ZOEKEN

ZOEKEN

»

»

337593

2713

Info: www.valaistourism.ch

Info: www.valaistourism.ch

Kre

uzb

oden

, Saast

al

Page 4: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

2u30

9,5 km

3 km

260 m

510 m

Bis

se d

u T

rient

Overzicht «Suonen» Wallis

1 Bisse du Trient ★★

Deze wandeling begint op de Col de La For-

claz en komt uit op de gletsjertong van de

Trient en zijn ijswatervallen. Het pad voert

door lariksbossen en door de prachtige

landschappen van de Aiguilles Dorées en de

Pointe des Ecandies. Deze bisse loopt over

een weg die vroeger werd gebruikt om ijs-

blokken te vervoeren, en wordt nu nog ge-

bruikt voor de bevloeiing van de weilanden

en de wijngaarden van Martigny-Combe. De

bisse is nog steeds in gebruik en al wande-

lend over het interessante leerpad komt u er

van alles over te weten.

Topografische kaart 1324–1344

Wandelkaart 1:25 000 Vallée du Trient

Page 5: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

5u45

21 km

13,5 km

320 m

1020 m

8u50

32 km

24 km

310 m

630 m

2 Bisse de Saxon ★★/ ★★★

3 De Raye des Verbiérins en de Bisse du Levron ★★★

Deze bisse werd gebouwd tussen 1865 en

1876 en is met zijn 32 km de langste bisse

van het Wallis. Hij bracht het water van de

bergstroom La Printse naar Saxon en loopt

door bossen, alpenweiden en de gemeen-

tes Nendaz, Isérables, Riddes en Saxon. Er

waren diverse waterwachten nodig om de

De Bisse du Levron, die werd aangelegd in

1465 en de inzet is geweest van tal van

juridische gevechten, bracht het water van

de Versegères naar de voet van de Glacier

de la Chaux, op 2.500 meter, door de ge-

meente Bagnes, om heel het grondgebied

van de gemeente Vollèges te bevloeien. In

waterstroom te controleren. Als het geluid

van de door een waterrad aangedreven

waterhamers ophield, was er een storing

die zij moesten verhelpen. Omdat het on-

derhoud te kostbaar was, is de exploitatie

stopgezet. Wel is een van de wachthuisjes,

de Burlâ, mooi bewaard gebleven.

de zogenaamde Raye des Verbiérins, onder

de Cabane du Mont Fort, nam de waterhoe-

veelheid nog eens toe. Vanaf 1957, met de

bouw van de Mauvoisindam, loopt het water

via een tunnel tussen Louvie en de Col du Lin

naar Le Levron en Vollèges.

Topografische kaart 1325–1326

Wandelkaart 1:25 000 Verbier / Val de Bagnes

Topografische kaart 1305–1325–1306–1326

Wandelkaart 1:25 000 4 Vallées -1:50 000 Grand Saint-Bernard

Page 6: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

3u10

12,5 km

10 km

230 m

230 m

Bis

se V

ieu

x, N

endaz

4 Bisse du Milieu en Bisse Vieux ★

De bisses van Nendaz hebben hun oorsprong

in de bergstroom La Printse. De Bisse du Mi-

lieu, die enkel tijdens de zomer in werking

is, loopt door het dorp Haute-Nendaz en

bevloeit het gebied rond Bleusy en de fram-

bozencultuur. Hij loopt door een sparrenbos

dat gedeeltelijk vernield is door de orkaan

Viviane. De Bisse Vieux kronkelt zich door de

schaduw van witte elzen, dringt diep door in

een donker sparrenbos, steekt een rotsfor-

matie over door een val van ruim 5 meter

te maken en bevloeit de weilanden die een

geur van tijm en marjolein verspreiden.

Topografische kaart 1306

Wandelkaart 1:25 000 4 Vallées

Page 7: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

3u00

10 km

7 km

150 m

170 m

2u00

8 km

5 km

20 m

370 m

5 Bisse de Lentine en Bisse du Mont d’Orge ★

6 Bisse du Torrent-Neuf ★

Het water van de Bisse de Lentine is afkom-

stig van de Sionne. De bisse verlaat echter

al snel de bosrijke oevers van deze rivier en

loopt verder door de wijnstreek, waar hij een

buitengewoon uitzicht biedt op de stad Sion.

Hij bevloeit de wijngaarden van Savièse en

voedt het mooie Lac du Mont d’Orge en het

De Bisse du Torrent-Neuf, ook wel de Bisse

de Savièse genoemd, werd aangelegd vóór

1430 en moest het meest gedurfde irriga-

tieproject ooit worden. De bisse haalde zijn

water van de Morge, verliet de kloof via een

zeer bergachtige en duizelingwekkende weg

en leverde water in overvloed. De wandeling

natuurgebied eromheen. Een deel van het

traject is gekanaliseerd in betonnen goten.

De Bisse du Mont d’Orge, aangelegd in 1885,

pompt het water van het Lac du Mont d’Orge

en bevloeit daarmee de zuidflank van de wijn-

gaard, waaronder het beroemde Domaine du

Mont d’Or.

loopt over een traject van 2,4 km, over een

onlangs weer begaanbaar gemaakt pad. De

bedoeling van een dergelijke renovatie is om

te herinneren aan het enorme werk dat onze

voorvaders hier verzet hebben.

Topografische kaart 1286

Wandelkaart 1:25 000 Derborence / Sanetsch

Topografische kaart 1286–1306

Wandelkaart 1:25 000 Derborence / Sanetsch

Page 8: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

3u10

13,5 km

7,5 km

20 m

560 m

Bis

se d

e C

lava

u,

Sio

n

7 Bisse de Clavau ★★

De Bisse de Clavau, die in 1453 werd aan-

gelegd door de bisschop van Sion, haalt zijn

water uit de Lienne en eindigt zijn tocht in

de Sionne. Hij wordt omsloten door enorme

muren van opeengestapelde stenen en bev-

loeit de wijngaarden van Ayent, Grimisuat en

Sion. Het wandelpad volgt het oude traject,

met de uitspringende constructies de pas-

sages over houten balken, een tunneltje. . .

De talrijke wachthuisjes nodigen uit om de

streekproducten te proeven.

Topografische kaart 1286–1306

Wandelkaart 1:25 000 Anzère

WEBCODE »10021

Info: www.postbus.ch

Page 9: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

In het Wallis ligt u altijd goed Wallis

Een onderkomen is bij ons nooit zomaar een slaapgelegenheid, maar ook een deel van de tradi-

tionele gastvrijheid die aangenaam voelbaar is. Om het even of u nu in een hotel, een vakantie-

woning, een bed-and-breakfast, een berghut of op een camping verblijft, u kunt zich altijd thuis

voe len en ervaren hoe belangrijk uw welzijn voor ons is. Het spectrum aan mogelijkheden is net

zo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot

contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts en historische hotels bestaan

naast eenvoudige, maar gezellige herbergen. Kinderhotels laten kinderogen stralen en wie eens

wil overnachten zoals in grootmoeders tijd, kan ook in het stro heerlijk dromen. Wat alle accom-

modaties gemeen hebben, is dat het eten en drinken altijd zeer verzorgd is. Dat varieert van

pittige Walliser keuken en authentieke streekgerechten tot een gourmetmenu. U maakt de keus

al naargelang uw smaak, budget en waar u zin in heeft. Op www.valaistourism.ch vindt u de

verschillende overnachtingsadressen, compleet met prijzen, beschikbaarheid en mogelijkheid

om meteen te boeken. Let op de speciale aanbiedingen en all-in arrangementen. Hebt u nog

vragen of wilt u advies? Neem dan contact met ons op via telefoon +41 (0)27 327 35 70.

ZOEKEN »40008Info: www.valaistourism.ch

Page 10: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts
Page 11: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

3u30

12,5 km

8,5 km

200 m

660 m

3u20

11,5 km

10,5 km

210 m

20 m

8 Bisse de Salins ★★

De Bisse de Salins werd aangelegd in 1435

en is nog altijd in werking. Hij haalt zijn wa-

ter uit de La Printse en bevloeit daarmee de

boomgaarden, de weiden en de frambozen-

struiken van Beuson, Le Bioley en Salins. De

wandeling biedt een opeenvolging van ver-

schillende landschappen: elzenbosjes in het

vochtige gebied, een uitgedroogd weiland

op een zonovergoten helling, duindoornen

met hun rode vruchten in de herfst, sparren-

bossen, frambozenteelt. . .

Topografische kaart 1306

Wandelkaart 1:25 000 4 Vallées

9 Grand Bisse de Vex ★

De Grand Bisse de Vex, aangelegd in 1453,

vangt het water op van de bergrivier La

Printse in Planchouet en bevloeit de akkers

van Veysonnaz, Salins, Les Agettes en Vex.

Vooral in de zomer is het heel aangenaam om

deze bisse te volgen, vooral het stuk tussen

Veysonnaz en Les Mayens-de-Sion. Dankzij

de bosrijke omgeving is het er aangenaam

fris, zelfs op de heetste zomerdagen. De

opgehoopte naalden van de naald- en lariks-

bomen, die overal in het bos staan, vormen

een zacht tapijt op de grond.

Topografische kaart 1306

Wandelkaart 1:25 000 4 Vallées

Page 12: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

3u00

11,5 km

9,5 km

60 m

530 m

Bis

se d

’Aye

nt

10 Bisse d’Ayent ★★

De Bisse d’Ayent werd aangelegd in 1442

en begint aan de Lienne. Hij loopt door een

zeer gevarieerd landschap met bergweiden,

weilanden en bosjes. Hij bevloeit de weiden

en de wijngaarden van Ayent en Grimisuat

op de traditionele manier of via besproei-

ing en eindigt zijn traject in het meertje van

Revouire. Op het traject zijn een aantal voor-

beelden te zien van de oude technieken:

de uitspringende loopbruggen in het dal van

de Lienne, de overblijfselen van de balken

in Torrent-Croix, de Passage des Follets die

aangelegd werd langs een duizelingwekkend

steile rots-wand.

Topografische kaart 1286

Wandelkaart 1:25 000 Anzère

Page 13: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

3u15

12 km

4 km

160 m

440 m

4u00

15 km

5,5 km

150 m

610 m

▼ ▼

11 Bisse de Sion ★★

12 Bisse du Ro ★★

Om de Bisse de Lentine en de Bisse de Mont

d’Orge te voeden, heeft de gemeente Sion

tussen 1901 en 1903 de Bisse de Sion aan-

gelegd. Deze bisse voert het water van de

Lienne naar de Sionne. Het waterinname-

punt bevindt zich in de buurt van de unie-

ke bron van de Lienne. In het begin van het

De Bisse du Ro werd aangelegd in de 14de

eeuw, en ving het water op van de Ertinse.

Het water stroomde naar een verdeelsys-

teem dat het vervolgens verder leidde ofwel

richting Montana en Chermignon ofwel rich-

ting Lens en Icogne. Het bovenste gedeelte

is momenteel niet meer in werking en werd

traject steekt de bisse de Lourantse over via

een houten aquaduct. Hij loopt langs het Lac

de Tseuzier en verlaat het dal van de Rawyl

via een opeenvolging van tunnels. Op een

bepaald punt hangt de bisse over een af-

grond van 200 meter. Daarna wordt het tra-

ject wat rustiger.

vervangen door een tunnel door de Mont

Lachaux. Goed schoeisel is voor deze tocht

vereist, want de route bevat enkele specta-

culaire en duizelingwekkende passages langs

steile rotswanden, waar enkele gerecon-

strueerde overblijfselen uit het verleden te

zien zijn.

Topografische kaart 1286–1287

Wandelkaart 1:25 000 Crans-Montana / Sierre

Topografische kaart 1286

Wandelkaart 1:25 000 Anzère

Page 14: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

5u10

16,5 km

8 km

390 m

1180 m

Bis

se d

e V

erc

ori

n

13 Bisse de Vercorin en Bisse de Ricard ★★★

De Bisse de Vercorin werd aangelegd in 1358

en begint aan de Rèche. Het water wordt

gebruikt om de weilanden te bevloeien en

om de molens stroomafwaarts van Vercorin

te laten draaien. Hij biedt toegang tot één

van de laatste valleien van het kanton dat

ontoegankelijk is gebleven voor auto’s. De in

1484 aangelegde Bisse de Ricard (of Bisse

de Chararogne) haalt zijn water van de Navi-

sence, bevloeit daarmee de heuvel van Cha-

lais en voedt de kleine stroomafwaarts gele-

gen bisses op de Rèche. Het traject van deze

bisse omvat verschillende steile stukken.

Topografische kaart 1287–1307

Wandelkaart 1:25 000 Val d’Anniviers

Page 15: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

3u10

10,5 km

6 km

370 m

510 m

4u10

16 km

12,5 km

60 m

300 m

15 Bisse du Tsittoret ★★

De Bisse du Tsittoret, waarvan voor het eerst

melding werd gemaakt in de 15de eeuw,

voert het water van de Tièche over de Noble

Contrée om de weilanden en de wijngaarden

van Venthône, Randogne, Mollens, Miège,

Sierre en Veyras te bevloeien. Niet ver na

het waterinnamepunt stort hij in een bul-

derende waterval langs een rotswand naar

beneden, alsof hij op zoek is naar de rivier.

Daarna wordt hij wat rustiger en stroomt het

water verder in metalen goten. Uiteindelijk

verlaat hij het lieflijke dal van de Raspille. De

schoonheid van het landschap laat onuit-

wisbare indrukken bij de wandelaar achter.

Topografische kaart 1287

Wandelkaart 1:25 000 Crans-Montana / Sierre

14 Grand Bisse de Lens ★★

De Grand Bisse de Lens, ook wel de Bisse de

la Riouta genoemd, werd aangelegd in 1448

en haalt zijn water uit de Lienne. Deze bis-

se bevloeit de weilanden en de wijngaarden

van Icogne, Lens, Montana en Chermignon.

Hij loopt langs een duizelingwekkend traject:

hij verlaat de kloof van de rivier, loopt via een

ondergrondse leiding door Icogne, loopt via

uitspringende constructies – soms in beton

en soms ingehouwen in de rotsen – rond de

heuvel van Châtelard en eindigt zijn traject in

Diogne. Boven de leegte werd een pad aan-

gelegd met planken die vastgemaakt zijn met

metalen palen.

Topografische kaart 1286–1287

Wandelkaart 1:25 000 Crans-Montana / Sierre

Page 16: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

Brochures Wallis

ZOEKEN »40013Info: www.valaistourism.ch

Rue Pré Fleuri 6, Case postale 1469, CH-1951 Sion

T +41 (0)27 327 35 70, F +41 (0)27 327 35 71

[email protected], www.valaistourism.ch

Er staan interessante wandel-

gidsen en -boeken ter beschikking

voor wandelingen in het Wallis.

Op www.valrando.ch vindt

u een keuze uit de belangrijkste

publicaties, u kunt ze daar

ook meteen bestellen.

WandelenD/F/E/I/NL

Wandelen langs «Suonen»D/F/E/I/NL

WandeltochtenD/F/E/I/NL

Zomer D/F/E/I/NL

Golf D/F/E

Winter D/F/E/I/NL

Meetings D/F/E

Wellness D/F (Web E/I)

U kunt de brochures van het Wallis ook online doorbladeren en downloaden. Bestel verdere brochures van Wallis Toerisme:

Page 17: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

Partners Wallis

bls.Autotransport Lötschberg

Kandersteg–Goppenstein in slechts 15 minuten. Overdag om de 30 minuten verbindingen in beide richtingen, in spitsuren om de 15 minuten en bij grote drukte nog vaker. www.bls.ch/autoverlad

Sneller naar het Wallis.

CHALETS EN VAKANTIEWONINGEN

www.interhome.ch Phone 0840 84 88 88

N iemand kann sich dem Charme dieses Begleiters dauerhaft verschliessen.

Choyez votre plaisir.

ww

w.p

rovi

ns.c

h

Page 18: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

3u30

11,5 km

5 km

220 m

670 m

3u00

10,5 km

7 km

310 m

260 m

▼ ▼

16 Grossi Wasserleitu van Varen – Bisse Neuf ★★

17 Wasserleite van Ergisch en Tenneri ★★

De Grossi Wasserleitu of de Bisse de Varen

begint aan de Raspille, loopt door een open

plek en langs de grote rotsen van Blatte om

de weilanden en de wijngaarden van Varen

te bevloeien. De Raspille vormt hier de taal-

grens en verdeelt het water tussen de twee

buurgemeenschappen. Het water van de Bis-

Eigenlijk is de Wasserleite van Ergisch een

jonkie onder de suonen. Volgens getuigen

werd deze suone in de jaren 1920–25 ge-

bouwd. De bedding van de beek werd onder

uiterst moeilijke omstandingheden in de rots

gehouwen en – waar nodig – met buizen en

houten goten aangevuld. De spectaculaire

se Neuf komt ook uit deze rivier en wordt

gebruikt om de hellingen van Venthône van

water te voorzien. De wandelaar wordt tij-

dens deze tocht getrakteerd op prachtige

uitzichten op het Rhônedal.

bouwwijze is een van de redenen dat deze

route zo geliefd is bij wandelaars. De Was-

serleite krijgt op 1300 m hoogte extra water

van de Turtmänna. Ook de «Tenneri» begint

bij de Turtmänna, op 900 m. Die leidt het

kostbare nat naar het gehucht Tännu.

Topografische kaart 1288

Wandelkaart 1:25 000 Visp

Topografische kaart 1287

Wandelkaart 1:25 000 Crans-Montana / Sierre

Page 19: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

3u45

11,5 km

5,5 km

420 m

420 m

Go

rperi

, B

alt

sch

iedert

al

18 Obere Wasserleitung – Stägeru – Lüegjeru ★★

De «Obere Wasserleitung» van Gampel werd

in 1900 aangelegd en betrekt op ongeveer

700 m zijn water uit de Lonza. In 2005

bouwde de gemeente Niedergesteln een

hangbrug en een metalen trap, die het mo-

gelijk maken met droge voeten onder het

gebulder van de Jolibach naar het stuwmeer

van de «Stägeru» op 900 m af te dalen. Een

deel van de «Stägeru» vloeit in de «Lüeg-

jeru», omdat de voormalige wal door een

storm werd verwoest. Er werd in al 1552 ge-

schreven over de «Stägeru», de «Lüegjeru»

dateert vermoedelijk uit de 17de eeuw.

Topografische kaart 1288

Wandelkaart 1:25 000 Visp - 1:25 000 Leukerbad

Page 20: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

4u30

14 km

8 km

480 m

480 m

3u20

11,5 km

6 km

250 m

610 m

▼ ▼

19 Oude Suon – Oude Eischler Suon – Habersuon ★★

20 Niwärch – Gorperi – Undra ★★

Zeneggen, Bürchen en Unterbäch exploiteren

gemeenschappelijk de «Alte Suon» die ook

«Ginanzerin» wordt genoemd. Bürchen ver-

wierf de waterrechten al in de 15de eeuw,

Zeneggen pas na de waterschaarste ten ge-

volge van een aardbeving in 1855. De «Alte

Suon» wordt gevoed door de Mühlebach

De Lötschberg-zuidhelling is aan sterke zon-

nestraling blootgesteld. In dit gebied werd

landbouw trouwens pas na de aanleg van

suonen mogelijk. Het water uit ongeveer 20

suonen werd er onder moeilijke omstandig-

heden vanuit het Baltschiedertal heengeleid.

De «Niwärch» (1381 gebouwd) ontspringt

op ongeveer 1880 m. Iets lager, op 1700

m, heeft Eischoll volgens een rechtsbesluit

van 1952 recht op 4/13 van de waterhoe-

veelheid van de Mühlebach. Het water wordt

in de «Alte Eischler Suon» getransporteerd,

die verder oostelijk «Habersuon» wordt ge-

noemd.

op 1300 m, de «Gorperi» (1640) op 1220 m

en de «Undra» (1377) op 1100 m. De talrijke

tunnels,die het de suonen en de wandelaars

mogelijk maken te passeren, geven het dal

een wildromantisch karakter.

Topografische kaart 1288

Wandelkaart 1:25 000 Visp

Topografische kaart 1288

Wandelkaart 1:25 000 Visp

Page 21: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

4u00

14 km

9 km

290 m

290 m

Heid

o S

uo

n,

Nan

ztal

21 Bineri en Eggeri ★★

Met de vier waterleidingen is Grächen als

waar suonen-Eldorado bekend. Met 50 tot

55 mm per jaar is men hier in de meest neer-

slagarme regio van Zwitserland, daarom is

kunstmatige bevloeiing onontbeerlijk. De

ouderdom van het Grächner watersysteem

kan niet precies bepaald worden. Eerste

schriftelijke notities gaan terug tot in de 12de

eeuw. De suonen worden allemaal door de

Riedbach gevoed. De «Eggeri», vermoedelijk

de oudste, betrekt zijn water op 1840 m; de

«Bineri» op 1738 m hoogte.

Topografische kaart 1308

Wandelkaart 1:25 000 Grächen

Page 22: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

3u40

12 km

4,5 km

190 m

1040 m

5u20

17,5 km

5,5 km

610 m

650 m

22 Heido ★★★

23 Nessjeri – Obersta – Stigwasser ★★

Enkele wetenschappers voeren de naam

«Heido» terug op de uitdrukking «Heidenlei-

tung», dit zou dan terugleiden op het ont-

staan van de Suon in de Romeinse tijd. Ze

werden echter het allereerst in 1305 his-

torisch vermeld. In het Wallis bestaan er

slechts weinig zulke schriftelijke notities met

De in 1477 voor het eerst vermelde «Ness-

jeri» begint op 2140 m bij Kelchbach. Eerst

verloopt hij met een nauwelijks merkbare

helling op een plateau schuin tegenover

de Aletschgletsjer en ruist aansluitend via

«Nessel» als schuimende beek naar het dal.

«Stigwasser» en «Obersta», in 1521 resp.

een vroegere datum. De «Heido» haalt het

water achteraan in het Nanztal en brengt dit

tot aan het Gebidummeer dat vandaag niet

meer alleen voor bevloeiing maar ook voor

het blussen als verzamelbekken dient.

1684 voor het eerst vermeld, ontvangen hun

water beide op een hoogte van ca. 1300 m

bij de Mundbach in het Gredetschtal. In 1932

werden gevaarlijke delen van de «Obersta»

door tunnels vervangen. Dit verleent hem

een avontuurlijk karakter.

Topografische kaart 1269–1289

Wandelkaart1:25 000 Aletsch - 1:25 000 Visp

Topografische kaart 1289–1309

Wandelkaart 1:25 000 Visp

Page 23: Wandelen langs «Suonen» Walliszo uiteenlopend als de wensen van onze gasten. Typische Walliser familiehotels staan in groot contrast met grandeur uitstralende luxehotels. Wellnessresorts

Pré Fleuri 6, CH-1950 Sion

T +41 (0)27 327 35 80, F +41 (0)27 327 35 81

[email protected], www.valrando.ch

Rue Pré Fleuri 6, Case postale 1469, CH-1951 Sion

T +41 (0)27 327 35 70, F +41 (0)27 327 35 71

[email protected], www.valaistourism.ch

CHF 2.–

Foto

’s: A

nden

mat

ten

Thom

as, A

ssoc

iatio

n po

ur la

sau

vega

rde

du T

orre

nt-N

euf,

Dus

sex

Pier

re-A

rman

d, H

eida

dorf

Vis

pert

erm

inen

, Pan

char

d Fr

anço

is, P

erra

udin

Fra

nçoi

s,

ww

w.s

ion-

regi

on.c

h, V

alra

ndo

Prin

ted

in S

witz

erla

nd