Waarom 5 why niet genoeg is

30
1 Ron Vonk – CoThink 17 november 2015 Agnietenhof, Tiel Waarom “5 Why” meestal niet genoeg is en de “visgraat” terug naar de zee kan Why? Why? Why? Why? Why?

Transcript of Waarom 5 why niet genoeg is

Page 1: Waarom 5 why niet genoeg is

1

Ron Vonk – CoThink17 november 2015Agnietenhof, Tiel

Waarom “5 Why” meestal niet genoeg is en de “visgraat” terug

naar de zee kan

Why?Why?

Why?Why?

Why?

Page 2: Waarom 5 why niet genoeg is

Introductie

2

2008200019951990

Loopbaan

Ir. Ron VonkManaging partner, senior facilitator & trainer bij CoThink

Page 3: Waarom 5 why niet genoeg is

Inhoud

3

1.RCA-methoden

2.5 Why … en een alternatief

3.Ishikawa-diagram … en een alternatief

4.Conclusies & aanbevelingen

Page 4: Waarom 5 why niet genoeg is

4

Cause mapping

Kepner-Tregoe

5 Why Event Mapping

Apollo

Tap Root Tripod

GedragsAnalyse

8D

Fault Tree AnalysisIshikawa Diagram

Pareto Analysis

Current Reality Tree

ProbleemAnalyse

Cusum

RATIO

TRIZRCFA

….

Weibull Barrière-analyse

RCA-methoden

5 Why

Ishikawa Diagram

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 5: Waarom 5 why niet genoeg is

5

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

5 Why

Page 6: Waarom 5 why niet genoeg is

66

Voorbeeld 5 Why

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Auto onbruikbaar

Auto start niet

Accu leeg

Lichten hebben accu leeggetrokken

Bestuurder vergat lichten uit te doen

Bestuurder had haast

Waarom?

Waarom?

Waarom?

Waarom?

Waarom?

Actie?

?

Waarom?

Page 7: Waarom 5 why niet genoeg is

77

Voorbeeld 5 Why … aangevuld tot Event Map

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Bestuurder te laat voor sollicitatie

Abonnement Wegenwacht verlopen

Verklikker ”lichten aan” defect

Kans op nieuwe baan kwijt

?

Auto 10 uur lang ongebruikt

Auto onbruikbaar

Auto start niet

Geen startkabels beschikbaar Accu leeg

Lichten hebben accu leeggetrokken

Bestuurder vergat lichten uit te doen

?

?

Bestuurder had haast

Page 8: Waarom 5 why niet genoeg is

88

Wat was het directe gevolg? Wat nog meer?

Wat is het probleem(event)?

Wat was de directe oorzaak? Wat nog meer?

Wat had dit moeten voorkomen?

Wat nog meer?

Wat heeft dit bevorderd?

Wat nog meer?

De vragen bij Event Mapping …

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 9: Waarom 5 why niet genoeg is

99

Voorbeeld 5 Why … aangevuld tot Event Map

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Bestuurder te laat voor sollicitatie

Abonnement Wegenwacht verlopen

Verklikker ”lichten aan” defect

Kans op nieuwe baan kwijt

?

Auto 10 uur lang ongebruikt

Auto onbruikbaar

Auto start niet

Geen startkabels beschikbaar Accu leeg

Lichten hebben accu leeggetrokken

Bestuurder vergat lichten uit te doen

?

?

Bestuurder had haast

Bevorderende omstandigheden

Gevolgen

Doorbrokenbarrières

5 Why

Page 10: Waarom 5 why niet genoeg is

1010

Voorbeeld CoThink Event Map

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

?

Abonnement Wegenwacht verlopen

Verklikker ”lichten aan” defectAuto 10 uur lang

ongebruikt

Geen startkabels beschikbaar

?

Kans op nieuwe baan kwijt

Bestuurder te laat voor sollicitatie

Auto onbruikbaar

Auto start niet

Accu leeg

Lichten hebben accu leeggetrokken

Bestuurder vergat lichten uit te doen

?

Bestuurder had haast

Startkabels aanschaffen

Abonnement verlengen

Verklikker laten repareren

Lichten automatish na 10 minuten laten

uitschakelen

Startkabels aanschaffen

Abonnement verlengen

Verklikker laten repareren

Startkabels aanschaffen

Verklikker laten repareren

Verklikker laten repareren

Page 11: Waarom 5 why niet genoeg is

1111

Voorbeeld CoThink Event Map (Quality issue)

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 12: Waarom 5 why niet genoeg is

12

Geen aandacht voor: gevolgen en de (mogelijke) ernst (b.v. veiligheid, claims,…) co-oorzaken en omstandigheden (“multi-causaal” denken) eerdere preventieve maatregelen (barrières) die faalden onderscheid feiten en aannames

En verder: “Waarom?” geeft vaak onvoldoende/foute richting “5” soms te rigide gebruikt Neiging tot gebruik als brainstorm-methode Maatregelen gericht op laatste “Waarom?”-vraag

(de mythe van de ‘kern’ of bronoorzaak)

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Waarom “5 Why” meestal niet genoeg is…

Page 13: Waarom 5 why niet genoeg is

Inhoud

13

1.RCA-methoden

2.5 Why … en een alternatief

3.Ishikawa-diagram … en een alternatief

4.Conclusies & aanbevelingen

Page 14: Waarom 5 why niet genoeg is

14

Ishikawa (visgraat) diagram

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Oorzaken Gevolg

Page 15: Waarom 5 why niet genoeg is

15

Ishikawa (visgraat) diagram

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 17: Waarom 5 why niet genoeg is

17

Ishikawa diagram

MachineMens

MaterialenMethode

Montagevoorschrift verkeerd

Type seals ongeschikt

Afdichting lek

Seals verkeerd gemonteerd

Verkeerde type gemonteerd

Verkeerd gereviseerd

Slijtage door gasvervuiling

Slijtage door olievervuiling

Seals overbelast

Veerdruk verkeerd

Mechanical seals slijten voortijdig

Voorbeeld: “Lekkende gascompressor”

Visgraat is divergerende methode die veel mogelijke oorzaken oplevert

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 18: Waarom 5 why niet genoeg is

18

Actie?

Voorbeeld: “TV-kanaal geeft ruis”

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 19: Waarom 5 why niet genoeg is

19

Probleem-omschrijving

Probleem-afbakening

Vanaf 22 mnd terug

Produktielocatie A

Gelijkmatig over helebinnenring

Alleen onderin opbuitenring

16, 10, 5 mnd terug

Seals compressor A

Eerder

Produktielocatie B

Op specifieke plaatsen op binnenring

Rondom op buitenring

Tussentijds

Seals compressor B

Mogelijke oorzaken

?

?

?

X

Voorbeeld: “Lekkende gascompressor”

?

?

X

…Typeseals

verkeerd

Sealsverkeerd

gemonteerdOlie-

vervuiling

V

?

?

V

V

X

Gebruik probleemspecificatie convergeert mogelijke oorzaken en voorkomt overbodige acties!

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 20: Waarom 5 why niet genoeg is

20

Veld met gewas

Voorbeeld: “Verlept gewas”

Mogelijke oorzaken?

Beestjes

Ziekte

Beschadiging door TraktorAnder soortSeizoenswisselingEtc.

Veld met gewas, door-sneden door sloot, met

veel lager water

Mogelijke oorzaken?

Teveel water

Te weinig water

Watervervuiling

?

Mogelijke oorzaken?

Droogte

?

Veld met gewas, door-sneden door sloot

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 21: Waarom 5 why niet genoeg is

21

Eerder

Prod.locatie B

Op specifieke plaatsen op binnenring

Rondom op buitenring

Tussentijds

Seals compr. B

Voorbeeld: “Lekkende gascompressor”

Probleem-omschrijving

Probleem-afbakening

Vanaf 22 mnd terug

Produktielocatie A

Gelijkmatig over helebinnenring

Alleen onderin opbuitenring

16, 10, 5 mnd terug

Seals compr. A

Karakteris-tieken

Verande-ringen

Datum/tijd

Lagere stoom-druk

Drukverhoogd

12 mndterug

Ander aarding- systeem

Nieuwconcept

29 mndterug

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 22: Waarom 5 why niet genoeg is

22

Voorbeeld: “Lekkende gascompressor”

Karakteris-tieken

Verande-ringen

Datum/tijd

Lagere stoom-druk

Drukverhoogd

12 mndterug

Ander aarding- systeem

Nieuwconcept

29 mndterug

…Verhogingstoomdruk

Nieuw conceptaarding

Gebruik karakteristieken en veranderingen op basis van probleem-specificatie convergeert mogelijke oorzaken op voorhand!

Mogelijke oorzaken

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 23: Waarom 5 why niet genoeg is

23

Voorbeeld: “Lekkende gascompressor”

…Verhogingstoomdruk

Nieuw conceptaarding

Mogelijke oorzaken

Probleem-omschrijving

Probleem-afbakening

Vanaf 22 mnd terug

Produktielocatie A

Gelijkmatig over helebinnenring

Alleen onderin opbuitenring

16, 10, 5 mnd terug

Seals compressor A

Eerder

Produktielocatie B

Op specifieke plaatsen op binnenring

Rondom op buitenring

Tussentijds

Seals compressor B V

X

V

V

?

V

V

?

Meest waarschijnlijke oorzaak

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 24: Waarom 5 why niet genoeg is

24

Principe ProbleemAnalyse

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 25: Waarom 5 why niet genoeg is

25

Voorbeeld ProbleemAnalyse (1)

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 26: Waarom 5 why niet genoeg is

26

Voorbeeld ProbleemAnalyse (2)

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 27: Waarom 5 why niet genoeg is

27

Waarom de visgraat terug naar de zee kan...

Sterk divergerende methode die: veel niet relevante mogelijke oorzaken oplevert geen handvat biedt voor convergeren geen samenhang tussen oorzaken laat zien geen relatie legt tussen oorzaak en oplossing (gevolg-

bestrijdend, preventief, correctief, meet en regel) onoverzichtelijk is bij (echt) complexe

problemen inefficiënt is en (te) veel tijd kost!

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Page 28: Waarom 5 why niet genoeg is

Inhoud

28

1.RCA-methoden

2.5 Why … en een alternatief

3.Ishikawa-diagram … en een alternatief

4.Conclusies & aanbevelingen

Page 29: Waarom 5 why niet genoeg is

29

Toepassing van “5 Why principe” is wel goed voor dagelijkse kleine/bekende problemen/storingen

5 Why is meestal onvoldoende voor goed begrip en zorgvuldige analyse

Gebruik bij voorkeur andere vraag dan “Waarom?”

5 Why

RCA-methoden

5 Why … en een alternatief

Ishikawa-diagram …en een alternatief

Conclusies & aanbevelingen

Conclusies & aanbevelingen

Wel goed toepasbaar voor risico-analyse

Inefficiënte / tijdrovende methode, alleen geschikt voor gestructureerd brainstormen over mogelijke oorzaken

Het gebruik van ProbleemAnalyse is veel efficiënter en effectiever!

Ishikawa (visgraat) diagram

Page 30: Waarom 5 why niet genoeg is

Meer info…

30

CoThink: www.cothink.nl