VVT-sector klaar voor omslag toekomstbestendige en cliëntgerichte zorg
2
zorg 74 10-2010 > zorg & financiering De VVT-sector (verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorgorganisaties) heeft de afgelopen twee jaar belangrijke stappen vooruit gezet. Zo is de waardering van cliënten en zorgprofessionals voor de zorg gestegen. Ook zijn de medewer- kers, de zorgprofessionals, in het algemeen positiever over hun werk. De VVT-sector is er verder in geslaagd om haar financiële positie iets te verbeteren. Dit blijkt uit de ActiZ bench- mark 2010. De uitkomsten laten zien dat de VVT-sector klaar is voor de omslag naar toe- komstbestendige en meer cliëntgerichte zorg. Uit de ervaringen van 150.000 cliënten blijkt dat zij de zorg thuis of in een verpleeg- of verzor- gingshuis goed waarderen. De CQ-scores (Consumer Quality Index) laten cijfers zien van rond de 8 voor die zorg. Het directe contact met de medewerker wordt door cliënten zelfs nog beter beoordeeld. Cliënten en familie zijn min- der positief over de inspraak, het overleg en de informatievoorziening. Daar valt nog het nodige te verbeteren. Kwaliteit van zorg en ruimte om cliëntgericht te kunnen werken zijn voor mede- werkers belangrijke aspecten in hun dagelijks werk. Over beide punten zijn de medewerkers positief. Met een overall rapportcijfer van 7,8 voor kwaliteit en cliëntgerichtheid is deze score verbeterd ten opzichte van 2008. De algemene medewerkertevredenheid steeg van 6,8 naar 7,2. ActiZ directeur Aad Koster is trots op wat de ondernemers en medewerkers met elkaar be- reikt hebben. ‘De ActiZ-zorgorganisaties laten zien dat de omslag is ingezet’, stelt Koster. ‘Er komt weer meer ruimte voor het primaire proces tussen zorgprofessional en cliënt en dat wordt door cliënten en medewerkers natuurlijk ge- waardeerd.’ De gestegen medewerkertevreden- heid is voor ActiZ een verder bewijs dat de sector op de goede weg is. ‘Meer echte regie voor de cliënt én ruimte voor de professional om de cliënt bij zijn of haar zelfstandigheid te onder- steunen. Dat is in een notendop de transitie waar we mee bezig zijn.’ Verbeterpunten Uit de benchmark blijkt dat het verandervermo- gen van de sector nog versterkt moet worden. Te vaak ervaren medewerkers bijvoorbeeld dat een verandering in hun organisatie niet goed verankerd wordt. Ook de communicatie over veranderingen dient verbeterd te worden. Uit het onderzoek blijkt een voorzichtige verbetering van de financiële situatie van de sector; bijna de helft van de zorgorganisaties heeft een duurza- me financiële positie bereikt. Bij ruim twintig procent is die positie echter nog onvoldoende solide. De ruimte van de sector om structureel en stevig te investeren in zorgvernieuwingen is nog steeds beperkt. Analyse van de informatie van thuiszorg laat zien dat er geen relatie is tussen het aantal uren zorg dat een cliënt krijgt en zijn waardering. ‘Bij veel mensen bestaat het beeld dat cliënten altijd zo veel mogelijk zorg willen en dat zorgorgani- saties altijd zo veel mogelijk uren zorg willen verlenen. Die mythe is nu echt ontzenuwd,’ stelt Koster. De benchmark toont aan dat cliënten die zorg thuis ontvangen, die zorg niet als beter er- varen als zij meer uren krijgen. ‘Met andere woorden: als de zorg maar maximaal aansluit bij de behoefte van de cliënt dan is dat voor hem of haar veel belangrijker dan bijvoorbeeld een half- uur zorg meer of minder.’ Een andere mythe is volgens ActiZ achterhaald. Grote zorgorganisaties blijken namelijk hele- maal niet per definitie slechter te presteren zoals vaak wordt gedacht. Voor het eerst blijkt nu dat grote organisaties hun beoogde schaalvoordelen ook echt realiseren. Wel is het zaak om die voor- delen nog verder om te zetten in het verlenen van meer zorg. Door hun omvang zijn grote organisaties wel beter in staat om zorg te verle- 1503 vvt-sector klaar voor omslag toekomstbestendige en cliëntgerichte zorg
Transcript of VVT-sector klaar voor omslag toekomstbestendige en cliëntgerichte zorg
zorg
74 10-2010 > zorg & financiering
De VVT-sector (verpleeg-, verzorgingshuizen enthuiszorgorganisaties) heeft de afgelopen tweejaar belangrijke stappen vooruit gezet. Zo is dewaardering van cliënten en zorgprofessionalsvoor de zorg gestegen. Ook zijn de medewer-kers, de zorgprofessionals, in het algemeenpositiever over hun werk. De VVT-sector is erverder in geslaagd om haar financiële positieiets te verbeteren. Dit blijkt uit de ActiZ bench-mark 2010. De uitkomsten laten zien dat deVVT-sector klaar is voor de omslag naar toe-komstbestendige en meer cliëntgerichte zorg.
Uit de ervaringen van 150.000 cliënten blijkt datzij de zorg thuis of in een verpleeg- of verzor-gingshuis goed waarderen. De CQ-scores(Consumer Quality Index) laten cijfers zien vanrond de 8 voor die zorg. Het directe contact metde medewerker wordt door cliënten zelfs nogbeter beoordeeld. Cliënten en familie zijn min-der positief over de inspraak, het overleg en deinformatievoorziening. Daar valt nog het nodigete verbeteren. Kwaliteit van zorg en ruimte omcliëntgericht te kunnen werken zijn voor mede-werkers belangrijke aspecten in hun dagelijkswerk. Over beide punten zijn de medewerkerspositief. Met een overall rapportcijfer van 7,8voor kwaliteit en cliëntgerichtheid is deze scoreverbeterd ten opzichte van 2008. De algemenemedewerkertevredenheid steeg van 6,8 naar 7,2.ActiZ directeur Aad Koster is trots op wat deondernemers en medewerkers met elkaar be-reikt hebben. ‘De ActiZ-zorgorganisaties latenzien dat de omslag is ingezet’, stelt Koster. ‘Erkomt weer meer ruimte voor het primaire procestussen zorgprofessional en cliënt en dat wordtdoor cliënten en medewerkers natuurlijk ge-waardeerd.’ De gestegen medewerkertevreden-heid is voor ActiZ een verder bewijs dat de sectorop de goede weg is. ‘Meer echte regie voor decliënt én ruimte voor de professional om decliënt bij zijn of haar zelfstandigheid te onder-
steunen. Dat is in een notendop de transitiewaar we mee bezig zijn.’
Verbeterpunten
Uit de benchmark blijkt dat het verandervermo-gen van de sector nog versterkt moet worden.Te vaak ervaren medewerkers bijvoorbeeld dateen verandering in hun organisatie niet goedverankerd wordt. Ook de communicatie oververanderingen dient verbeterd te worden. Uit hetonderzoek blijkt een voorzichtige verbeteringvan de financiële situatie van de sector; bijna dehelft van de zorgorganisaties heeft een duurza-me financiële positie bereikt. Bij ruim twintigprocent is die positie echter nog onvoldoendesolide. De ruimte van de sector om structureelen stevig te investeren in zorgvernieuwingen isnog steeds beperkt.Analyse van de informatie van thuiszorg laatzien dat er geen relatie is tussen het aantal urenzorg dat een cliënt krijgt en zijn waardering. ‘Bijveel mensen bestaat het beeld dat cliënten altijdzo veel mogelijk zorg willen en dat zorgorgani-saties altijd zo veel mogelijk uren zorg willenverlenen. Die mythe is nu echt ontzenuwd,’ steltKoster. De benchmark toont aan dat cliënten diezorg thuis ontvangen, die zorg niet als beter er-varen als zij meer uren krijgen. ‘Met anderewoorden: als de zorg maar maximaal aansluit bijde behoefte van de cliënt dan is dat voor hem ofhaar veel belangrijker dan bijvoorbeeld een half-uur zorg meer of minder.’Een andere mythe is volgens ActiZ achterhaald.Grote zorgorganisaties blijken namelijk hele-maal niet per definitie slechter te presteren zoalsvaak wordt gedacht. Voor het eerst blijkt nu datgrote organisaties hun beoogde schaalvoordelenook echt realiseren. Wel is het zaak om die voor-delen nog verder om te zetten in het verlenenvan meer zorg. Door hun omvang zijn groteorganisaties wel beter in staat om zorg te verle-
1503 vvt-sector klaar voor omslag toekomstbestendige en cliëntgerichte zorg
75zorg & financiering > 10-2010
verpleeg- en verzorgingshuizen/gehandicaptenzorg
nen aan bijvoorbeeld mensen die afgelegenwonen of cliënten die specialistische zorg nodighebben. ‘Grote zorgorganisaties kunnen dezeduurdere zorg, die niet volledig vergoed wordt,beter opvangen dan kleinere organisaties’, legtKoster uit. ‘Ook om die reden is het goed dat ernaast kleinere ook grote organisaties bestaan’.
JGZ
Aan de benchmark namen ook organisaties deeldie behalve in de VVT-sector actief zijn in de
jeugdgezondheidszorg (JGZ) en kraamzorg. Uithet onderzoek blijkt dat medewerkers in de JGZhun werk met een 7,1 waarderen. De financiëlenettomarge die JGZ-organisaties behalen ligtwel onder die van de VVT-organisaties. Profes-sionals in de kraamzorg geven hun werk een7,4. Financieel gezien behalen kraamzorgorga-nisaties ongeveer dezelfde nettomarge als in deVVT. Volgend jaar zijn voor de jeugdgezond-heidszorg en kraamzorg ook CQ-cliëntenerva-ringen beschikbaar.Bron: ActiZ, 1 oktober 2010<
Chronisch zieke vijfenzestigplussers met eenklein tot gemiddeld aanvullend pensioen wor-den het zwaarst getroffen door de bezuinigings-plannen van het demissionaire kabinet. Datconcludeert het Nationaal Instituut voor Bud-getvoorlichting (Nibud) in een onderzoek dat isuitgevoerd in opdracht van de Chronisch ziekenen Gehandicapten Raad (CG-Raad).
In het algemeen gaan de chronisch zieken engehandicapten in Nederland er in 2011 zo’n 0,4tot 3,2 procent op achteruit in koopkracht, stel-len de onderzoekers. Ter vergelijking: volgensde verwachting gaan ‘gewone’ Nederlanders ergemiddeld een kwart procent op achteruit. Indeze berekeningen zijn de bezuinigingen vaneen nieuw kabinet nog niet meegerekend. InNederland zijn er enkele honderdduizendenchronisch zieken en gehandicapten. De achter-uitgang in hun koopkracht wordt volgens de be-rekeningen vooral veroorzaakt door de stijgingvan de eigen bijdragen die ze moeten betalenvoor zorg.De alleenstaande chronisch zieken en gehandi-capten met hoge zorgkosten en een inkomentussen bijstandsniveau en modaal gaan er in deberekeningen tussen de 0,8 en twee procent in
koopkracht op achteruit. Dat komt doordat defiscale aftrek van de ziektekosten is beperkt.Door de hogere eigen bijdrage van de Wet maat-schappelijke ondersteuning (Wmo), de zorg diedoor gemeenten wordt verleend, krijgen alleen-staande vijfenzestigplussers met een pensioenvan vijftienduizend euro volgens de berekenin-gen 3,2 procent minder te besteden.De CG-Raad constateert dat de achterban, dievaak al een laag inkomen heeft, voor het derdeachtereenvolgende jaar extra moet inleveren.De raad noemt dat onaanvaardbaar en roept eennieuw kabinet op om de gehandicapten enchronisch zieken bij nieuwe bezuinigingen teontzien. De koepelorganisatie van patiënten-organisaties NPCF sluit zich hierbij aan. Doorsteeds maar te bezuinigen ontstaat een ‘riskanteverschraling’ van zorg, waar vooral chronischzieken en gehandicapten de dupe van zullenzijn, verwachten beide organisaties.Ook ActiZ, de koepelorganisatie voor verpleeg-en verzorgingshuizen en thuiszorginstellingen,is niet te spreken over de begroting. De tarievenworden telkens opnieuw verlaagd, terwijl tege-lijkertijd wordt verwacht dat er meer zorg wordtgeleverd. Volgens ActiZ wordt het hoog tijd datpolitici keuzes durven te maken en duidelijk
> gehandicaptenzorg
1504 bezuinigingsplannen duperen chronisch zieken extra
