Vuur, Zwaard en Rugby . In de vroege ochtend van 4 augustus 1914 viel Duitsland aan de Noordoostkant van Luik, België binnen. De catastrofe van de eerste wereldoorlog ging aan het “Neutrale” Nederland voorbij.

Ondanks dat werd Nederland op grond van internationale verdragen als toevluchtsoord voor enkele miljoenen radeloze Bel-

gen en militairen op onthutsende manier in de Malaise betrokken.

Ruim 550.000 tiptop getrainde Duitse soldaten eisten vrij baan door België om aartsrivaal Frankrijk van de kaart te gaan ve-

gen.

België wees op 3 Augustus 1914 een Duits ultimatum af en daardoor de oorlog binnen met als eerste offer: Luik, gevolgd door

Leuven.

Een ijzersterke keten van onneembaar geachte forten moest Antwerpen behoeden voor eenzelfde lot.

België had ondertussen Groot Brittannië en Frankrijk dringend om steun verzocht.

Londen, dat terdege bewust was dat de Antwerpse vesting ook van strategisch belang voor de U.K. was aarzelde niet.

3 oktober vertrok minister van Marine Winston Churchill met in zijn kielzog een detachement van 2000 mariniers naar Ant-

werpen.

Churchill beloofde nog eens 7000 man te

sturen en ook Frankrijk zegde hulp toe.

Ondanks die bemoediging werd de toe-

stand in Antwerpen zeer precair. Door de

voortdurende beschietingen en de nach-

telijke bombardementen van de geruis-

loos laag vliegende Zeppelins stroomde

de stad leeg.

6 oktober vertrok het Belgisch leger en

stonden de 2000 mariniers, die boven-

dien, slecht bewapend en militair onvol-

doende getraind waren tegen een Duitse

overmacht.

De val van Antwerpen was onafwendbaar

en tussen 6 en 10 oktober vond er een

chaotische aftocht plaats van burgers en

militairen.

Commodore Wilfred Henderson met zijn

staf neemt kordaat de leiding over een

ontsnappingsoperatie.

Keuze uit: zijn manschappen krijgsgevan-

gen laten maken of uitwijken naar het

neutrale Nederland om geïnterneerd te

worden.

Hij koos voor het laatste, omdat andere ontsnappingsroutes niet meer mogelijk waren.

10 oktober veroverden de Duitsers Antwerpen.

Voor de 2000 Britse marine mannen begon een uitputtende mars naar het vrije Nederland, dat eindigde in Groningen en

Leeuwarden.

Ze hadden zich dat totaal anders voorgesteld.

Vuur, Zwaard en Rugby 2 De toenemende oorlogsdreiging had ook de Britse regering gedwongen een leger op de been te brengen.

Men kende nog geen dienstplicht.

Juichende propaganda acties moesten op korte termijn jonge kerels binnen halen.

Roem en eer, lag voor het grijpen. Meld je aan, de natie heeft juist jou nodig!

Men mikte zeer bekwaam op de sporter en de organisaties van de clubs en een sterke voorkeur ging uit naar de stoere sterke

rugbyers.

Schitterende affiches met rugbyers

in shirt en ovaal, ja zelfs werden er

door Ierland speciale postzegels

voor de promotie uitgebracht.

Als een golf van vaderlandsliefde

en patriottisme sloeg de campagne

aan.

In de honderden kleine dorpen

waar het enige vertier de rugbyclub

en de zangvereniging was zagen

jonge kerels een kans om het een-

tonige levenspatroon te doorbre-

ken.

Men zweepte elkaar op en hele

rugbyteams gingen massaal over-

stag en namen dienst.

Dat het allemaal zo anders is gelo-

pen voor de 2000 man, die bij de

mariniers ingedeeld werden is nu

het mystieke fenomeen uit onze

rugby geschiedenis.

Via allerlei omwegen en obstakels

arriveerden de gedemoraliseerde

manschappen in Groningen en

Leeuwarden.

Noodvoorzieningen, provisorisch

en haastig opgezet moesten een

redelijk onderkomen bieden.

Uiteindelijk werden er in Groningen

een reeks houten barakken neerge-

zet met diverse voorzieningen zoals

ziekenboeg, kantoor en persbu-

reau, die de geschiedenis als

“Timber Town” is ingegaan.

In Leeuwarden werden 500 man in de kazerne ondergebracht.

Voor Commodore Wilfred Henderson was het geen eenvoudige opgave om de discipline te handhaven, maar de zorg en res-

pect voor zijn manschappen dreef hem.

Vuur, Zwaard en Rugby 3 Het lag voor de hand, dat hij de sport als uitstekende uitlaatklep boven op zijn dagrooster had staan, waarbij uit inventarisatie

bleek rugby en soccer de voorkeur te hebben.

Er werden onderlinge wedstrijden geregeld waarbij ook gebruik gemaakt werd van sportvelden in en rond Groningen en

Leeuwarden.

Voor voetbal waren ook louter eigen kring tegenstanders te vinden en speelde men bij het Groningse Forward en LAC Frisia in

Leeuwarden.

Zo simpel lag het voor rugby niet. Daar waren nog

geen tegenstanders voor te vinden.

Alhoewel aangewezen op eigen manschappen kon

er toch teamverdelingen naar landafkomst ge-

maakt worden.

De rugbyteams stelde men samen uit de man-

schappen uit Engeland, Wales, Ierland en Schot-

land.

Dat leverde op 16 april 1916 dan ook de eerste

rugby interland in Nederland op tussen Engeland

en Schotland.

Advertentie uit de Leeuwarder Courant 14 april 1916

Deze unieke gebeurtenis vond plaats op het veld van de voetbalclub LAC Frisia 1883 in Leeuwarden.

Het persbureau in “Timber Town” had ook advertenties in de dagbladen geplaatst en er stonden ruim 2500 betalende toe-

schouwers langs de lijn.

De Britse Ambassadeur reikte de beker uit en het succes was zo groot, dat men op 5 november 1916 bij LAC Frisia 1883 nog

een keer deze interland organiseerde.

Uiteindelijk wisten de studenten van de

toen nog genoemde Technische Hooge-

school van Delft met hulp van de geïnter-

neerden zich het rugby eigen te maken dat

op 13 oktober 1918 de Delftsche Studen-

ten Rugby – Club opleverde, die dus in

2018 haar 100 jarige bestaan mag vieren.

Engeland wint de scrum en valt aan en wint met 19-7 van de Schotten