WAT U GEEFT AAN DE VUB KRIJGT U TERUG©Je

an C

osyn

VUB LEERSTOELEN MET EXTERNE PARTNERS

VRIJE UNIVERISTEIT BRUSSEL IN CIJFERS

2 CIJFERS

Een leerstoel brengt bedrijven of andere externe partners,wetenschappelijk onderzoek en onderwijs samen rond nieuwe ontwikkelingen in domeinen die van belang zijn voor de maatschappij. De samenwerking tussen een partner en de universiteit zorgt voor een belangrijke kruisbestuiving van academische kennis en maatschappelijk relevante onderzoeksvragen. Dat is bijzonder waardevol.

Caroline Pauwels, Rector

©Ba

s Bo

gaer

ts

WAT IS EEN LEERSTOEL ? 3

Een leerstoel is een partnerschap tussen de VUB en een privébedrijf, maatschappelijke instantie of particuliere schenker. De partner schenkt een bedrag aan de universiteit waarmee de leerstoelhouder (professor aan de VUB) het onderzoek en/of onderwijs omtrent een maatschappelijk relevant thema gaat inrichten. De resultaten van het onderzoek staan ten dienste van de samenleving.

Een leerstoel is een ideale manier voor een bedrijf om zijn inzichten te verruimen dankzij het onderzoeksteam van de VUB. En de VUB krijgt de kans om deze inzichten in de praktijk te toetsen!

Hugo Thienpont Vicerector Innovatie & Valorisatie

©JF

rank

y Ve

rdic

kt4 WAT IS EEN LEERSTOEL?

• Een gift of sponsoring. Giften zijn fiscaal aftrekbaar. Op alle externe inkomsten van de universiteit wordt 17% overhead* doorgerekend. In het geval van sponsoring wordt er ook 21% BTW aangerekend.

• Een manier om vrij onderzoek aan de VUB te ondersteunen. De resultaten die uit de leerstoel voortkomen, blijven eigendom van de VUB en mogen vrij gepubliceerd worden.

• Een partnership. Samen met de VUB geeft de partner mee vorm aan een eigen expertisecentrum. Wij betrekken de partner en de medewerkers in gastcolleges, workshops en symposia. De partner neemt deel aan het maatschappelijke debat en stimuleert onderzoek en ontwikkeling in zijn naam.

• Een marketingtool. In alle communicatie van de VUB omtrent de leerstoel wordt de partner vermeld. In overleg kan ook een lanceringsevent georganiseerd worden. De partners kunnen op hun beurt de academische verankering in de VUB, voor het thema rond de leerstoel, actief in hun communicatie gebruiken.

• Een brug naar kennis en talent. De partners kunnen de research voor zichzelf verruimen dankzij het getalenteerde onderzoeksteam van de VUB. Bovendien kan de partner, met het oog op toekomstige tewerkstelling, reeds zeer vroeg naamsbekendheid verwerven bij de studenten van de VUB.

• Contractonderzoek of een onderzoeksopdracht (17% overhead en 21% BTW) waarbij volgende verplichtingen of voorwaarden kunnen opgelegd worden: - Vastleggen van een werkplan met opgelegde onderzoeksmijlpalen; - Opleggen van projectresultaten; - Regeling tot eigendomsoverdracht of (commerciële) licentie; - Publicatievoorwaarden of - uitstel; - Financiering van het onderzoek afhankelijk maken van evaluatierapporten.

Wat is een leerstoel NIET X Wat is een leerstoel WEL √

WAT IS EEN LEERSTOEL? 5

*De overhead wordt gebruikt om alle indirecte kosten te dekken.

ONDERZOEKSLEERSTOEL - FUNDAMENTAL RIGHTS AND THE DIGITAL TRANSFORMATION

Een leven zonder het internet. We kunnen het ons niet meer voorstellen. Internet-gebaseerde diensten, waaronder platformen, hebben nog nooit zo’n belangrijke rol gespeeld in de organisatie van het economische, sociale, culturele en politieke leven.

Leerstoelhouder prof. dr. Joris Van Hoboken (Faculteit Rechten en Criminologie) wil met de leerstoel, opgericht in 2017 met partner Microsoft, een beter begrip bieden van de huidige Europese regulering van deze digitale diensten.

LEERSTOELEN MET EXTERNE PARTNERSBij het opstarten van een leerstoel wordt een partnership opgericht tussen een bedrijf, een vzw, een overheidspartner, een privépersoon, ... en de VUB waarbij de partner het onderzoek (onderzoeksleerstoel), onderwijs (onderwijs-leerstoel) of beide (onderzoeks- & onderwijsleerstoel) rond een bepaald maatschappelijk relevant thema gaat financieren. Op die manier bouwt de partner relevante kennis op en krijgt deze toegang tot een netwerk van academici, studenten, alum-ni, partners en opinieleiders. De VUB krijgt bovendien de kans om inzichten en hypotheses in de praktijk te toetsen dankzij de samenwerking met de partner.

VOORWAARDEN

• Engagement van minimum 2 jaar• Minimale jaarlijkse bijdrage van €50.000

6 ONDERZOEKSLEERSTOELEN

OPGERICHTE LEERSTOELEN AAN DE VERSCHILLENDE FACULTEITEN

Prof. dr. Joris Van Hoboken

ONDERZOEKSLEERSTOEL - ANDULLATION CARE RESEARCH

ONDERZOEKSLEERSTOEL MIREILLE AERENS - VOOR ALTERNATIEVE ONDERZOEKS- METHODEN ZONDER PROEFDIEREN

In 2015 schonk, de toen 81-jarige, Mireille Aerens een deel van haar privé-fortuin aan de VUB om te onderzoeken hoe dierproeven kunnen vervangen worden door in vitro-methoden met stamcellen. Met de schenking hebben twee jonge vorsers gedurende 4 jaar de kans gekregen om mee hun schouders te zetten onder het in vitro-onderzoek aan de VUB, een inter-disciplinaire samenwerking tussen de onderzoeksgroep van leerstoelhouder prof. dr. Vera Rogiers (Faculteit Geneeskunde & Farmacie) en het fotonica onderzoeksteam van prof. dr. ir. Hugo Thienpont (Faculteit Ingenieurswetenschappen).

Door een leerstoel op te richten kan ik genieten van successen en vooruitgang die de VUB boekt dankzij mijn steun. Het is dubbel plezier. Het genot van het schenken aan een instelling die mij meer dan genegen is en in één klap ook het onderzoek steunen dat dierproeven kan elimineren.

Mireille Aerens, filantrope aan de VUB

vlnr: prof. dr. Vera Rogiers, prorector Paul De Knop, filantrope Mireille Aerens, prof. ir. Hugo Thienpont

ONDERZOEKSLEERSTOELEN 7

ONDERZOEKSLEERSTOEL - ANDULLATION CARE RESEARCH

Deze onderzoeksleerstoel, opgericht in 2018, spitst zich toe op het verhogen van de levenskwaliteit van de groeiende kankerpopulatie. De prevalentie van kanker neemt toe, maar gelukkig is er ook een lagere mortaliteit binnen deze pathologie. De levenskwaliteit van deze grote groep chronische patiënten heeft de laatste jaren dan ook veel aan belang gewonnen. Leerstoelhouder prof. dr. Nele Adriaenssens (Faculteit Lichaams-wetenschappen & Kinesitherapie) en partner Home Health Products gaan onderzoeken hoe Andullatie® technologie veel voorkomende complicaties bij kankerbehandelingen (pijn, stress, insomnia en lymfoedeem) positief kan beïnvloeden door preventief in te grijpen.

ONDERZOEKSLEERSTOEL - BEVORDERING ACTIVE AGEING

Met het Europees jaar van de Active Ageing in 2012 voor de boeg richtte de Faculteit Psychologie en Educatiewetenschappen reeds in 2011 de leerstoel Bevordering Active Ageing op.

Leerstoelhouder prof. dr. Dominique Verté en titularis prof. dr. Tinie Kardol (Faculteit Psychologie & Educatiewetenschappen) richten zich op vraagstukken over actief ouder worden. De leerstoel Bevordering Active Ageing wordt mogelijk gemaakt door de gelijknamige stichting uit het Nederlandse Vught.

De leerstoel heeft tot doel om in Nederlandse ouderenzorginstellingen praktijken van alledag - op het gebied van wonen, welzijn en zorg - wetenschappelijk te onderzoeken, en kaders en richtlijnen te verschaf-fen die de kwaliteit van leven van zorgbehoevende ouderen verbeteren. Hierbij vindt kennisuitwisseling plaats tussen de leerstoelhouder en Belgische en Nederlandse partijen die betrokken zijn bij de zorg voor ouderen.

©Je

an C

osyn

8 ONDERZOEKSLEERSTOELEN

Prof. dr. Tinie Kardol, titularis leerstoel Bevordering Active Ageing

Eind 2015 richtte de Faculteit Economische & Sociale Wetenschappen en Solvay Business School de Chair of Social Entrepreneurship op met Close the Gap, Wolters Kluwer en Euroclear als partners. Ook BNP Paribas Fortis sloot zich later aan als partner. Deze leerstoel brengt de academische- en de bedrijfswereld samen in de zoektocht naar duur- zame businessmodellen voor sociaal ondernemerschap.

Leerstoelhouder prof. dr. Nikolay Dentchev wil met de leerstoel een platform creëren dat sociale ondernemers vooruit helpt door deze toegang te geven tot een relevant netwerk en bij te staan met raad en daad. Studenten die het vak Inleiding tot Bedrijfskunde volgen worden hierbij nauw betrokken.

ONDERZOEKS- & ONDERWIJSLEERSTOEL - CHAIR OF SOCIAL ENTREPRENEURSHIP

Als bank en als grote werkgever hechten wij veel belang aan onderwijsin de bredere zin. Een nauwe band met de universiteiten onderhouden is niet enkel belangrijk naar recrutering toe, maar ook voor de verdere ontwikkeling en opleiding van onze werknemers. Door het ondersteunen van een universitaire leerstoel focussen wij op het samenbrengen van wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en bedrijven rond nieuwe ontwikkelingen die van belang zijn voor de Belgische economie.

Martine Hendrickx, Project Manager CSR BNP Paribas FortisONDERZOEKS- & ONDERWIJSLEERSTOELEN 9

Huidige partners: Close the Gap, Euroclear & BNP Paribas Fortis

Samen met Nobel Biocare, wereldleider op het vlak van innovatieve implantaat-gebaseerde tandrestauraties, richtte de afdeling parodontologie en orale implantologie van de VUB in 2014 de leerstoel Nobel Biocare op. Leerstoelhouder prof. dr. Jan Cosyn (Faculteit Geneeskunde en Farmacie) werkt samen met zijn team behandelconcepten uit voor singuliere en multipele tandvervanging. Een minimaal-invasieve benadering staat hierbij steeds centraal. Meerdere doctoraatsstudenten zijn aan het werk om de resultaten van deze behandelconcepten te documenteren en te vergelijken met alternatieven. In het kader van de leerstoel worden ook diverste nascholingsactiviteiten georganiseerd voor tandartsen en tandarts-specialisten.

ONDERZOEKS- & ONDERWIJSLEERSTOEL - NOBEL BIOCARE

ONDERZOEKS- & ONDERWIJSLEERSTOEL - TRANSITIONING BELGIAN COMPANIES INTO CIRCULARITY

Bij de start van het academiejaar 2018-2019 richtten de Faculteit Economische & Sociale Wetenschappen en Solvay Business School, samen met Solvay Brussels School of Economics & Management van de ULB, de leerstoel Transitioning Belgian companies into circularity op met het Verbond van Belgische Ondernemingen als partner.

Leerstoelhouders prof.dr. Cathy Macharis (VUB) en prof. dr. Wouter Achten (ULB) gaan via de leerstoel een kader scheppen dat bedrijven moet helpen over te schakelen naar een circulaire economie. In het onderzoek worden o.a. 10 bedrijven betrokken die lid zijn van het VBO. De bevindingen van het onderzoek zullen worden opgenomen in verschillende cursussen binnen de VUB en de ULB.

Ondanks 3 wetten die betrekking hebben op het levenseinde, namelijk de wet patiëntenrechten, de wet palliatieve zorg en de euthanasiewet, staat de stervenskwaliteit nog in schril contrast met de levenskwaliteit in België. De leerstoel Waardig Levenseinde, opgericht in 2011, wil bijdragen tot het verbeteren van deze kwaliteit door vermijdbare ellende te reduceren. Dit gebeurt door informatie, zorg en advies te verstrekken aan de bevolking, professionelen op te leiden, wetenschappelijk onderzoek te stimuleren en als signaalfunctie naar de overheid op te treden.

Via deze leerstoel met partner deMens.nu streeft leerstoelhouder prof. dr. Wim Distelmans (Faculteit Geneeskunde & Farmacie) naar optimaal respect voor de rechten van ernstig ongeneeslijke zieken, niet alleen bij hun levenseinde maar gedurende gans hun ziekteverloop.

ONDERZOEKS- & ONDERWIJSLEERSTOEL - WAARDIG LEVENSEINDE

10 ONDERZOEKS- & ONDERWIJSLEERSTOELEN

Prof. dr. Wim Distelmans

©Ya

nn B

ertra

nd

Prof. dr. Iman Lechkar

ONDERZOEKS- & ONDERWIJSLEERSTOEL - TRANSITIONING BELGIAN COMPANIES INTO CIRCULARITY

©Je

an C

osyn

Prof. dr. Iman Lechkar

Onze samenleving is heel divers en islamitische gemeenschappen maken daar een belangrijk deel van uit. Toch worden minderheden in vele samenlevingsdomeinen niet altijd gelijk behandeld: media, onderwijs, huisvesting, tewerkstelling... Om die kloof weg te werken, moet de diversiteit van onze samenleving centraal staan in onderzoek, onderwijs en maatschappelijke dienst-verlening.

Dat hoopt leerstoelhouder prof. dr. Iman Lechkar (Faculteit Economische & Sociale Wetenschappen en Solvay Business School) met de leerstoel Fatima Mernissi, opgericht in 2017, te kunnen bewerkstelligen. Net zoals Fatima Mernissi zelf, wereld-wijd bekend door haar strijd als feministe voor gendergelijkheid, wil de VUB bruggen bouwen tussen de academische wereld en de samenleving.

Vlaams Minister voor Cultuur, Media, Jeugd & Brussel, Sven Gatz en Darna vzw ( Het Vlaams-Marokkaans Culturenhuis) zijn partners van de leerstoel.

©El

s De

Nil

ONDERZOEKS- & ONDERWIJSLEERSTOEL - FATIMA MERNISSI

ONDERZOEKS- & ONDERWIJSLEERSTOELEN 11

Bouw mee aan de mobiliteit van morgen. Via deze oproep probeert Infrabel o.a. ingenieurs warm te maken voor een job bij de spoorwegmaatschappij. Infrabel zet enorm in op innovatie en heeft daarvoor ingenieurs nodig. De leerstoel Infrabel Spoorwegtechnologie, een samenwerking tussen VUB, ULB en Infrabel, past dan ook perfect bij deze strategie.

Het doel van de leerstoel, opgericht in 2007, is de opleiding die spoorwegtechnologie omvat verder te zetten. De studenten in deze opleiding volgen in het eerste jaar het opleidings- onderdeel “Railways Infrastructure Technology”. Zij krijgen de mogelijkheid om een project (1ste Master) en thesis in samenwerking met Infrabel in het domein van spoorwegtechnologie uit te voeren. Leerstoelhouder prof. ir. Philippe Lataire (Faculteit Ingenieurswetenschappen) organiseert samen met Infrabel ook lezingen en bedrijfs-bezoeken voor de studenten.

ONDERWIJSLEERSTOEL - INFRABEL SPOORWEGTECHNOLOGIE

12 ONDERWIJSLEERSTOELEN

ONDERWIJSLEERSTOEL CASTERMAN & HAMERS - HISTORY AND PHILOSOPHY OF SCIENCE

In 2013 richtten de wetenschappers Cécile Casterman en Raymond Hamers een academische leerstoel op die tegemoet kwam aan de noodzaak van een universiteitsbrede en interdisciplinaire opleiding over de geschiedenis van de wetenschappen.

Leerstoelhouder prof. em. Jean-Paul Van Bendegem (Faculteit Letteren & Wijsbegeerte) organiseert jaarlijks, in samenwerking met Crosstalks, een lessenreeks die intergenerationele discussies met de wetenschappen als inzet mogelijk maakt.

In de meeste opleidingen ontbreekt nog steeds een luik geschiedenis en filosofie van het wetenschappelijk denken. Aan die leegte wilden we iets doen. Neem nu de atoomtheorie, die bestond reeds als concept bij de Grieken, met het atoom als kleinste deeltje van een materie. Die continuïteit zien, dat breder verhaal is essentieel.

Raymond Hamers, prof. emeritus & filantroop aan de VUB

©M

arle

en W

ynan

ts

Prof. Peter Galison (professor History of Science, Harvard University) en prof. em. Jean-Paul Van Bendegem

1. Neem contact op met de VUB Foundation (contactgegevens p15). De VUB Foundation coördineert de opstart van nieuwe leerstoelen en overziet de correcte uitvoering ervan. Naast advies, wordt er juridische ondersteuning voorzien.

2. De opstart van een nieuwe leerstoel - via een overeenkomst tussen de VUB en de externe partner - dient ter advies te worden voorgelegd aan de Onderwijs- en/of Onderzoeksraad en goedgekeurd te worden door de Innovatie- en Valorisatieraad van de VUB.

De Onderwijsraad verleent advies aan de Innovatie- en Valorisatieraad inzake de installatie van leerstoelen met onderwijsbestemming, en de aanduiding van de leerstoelhouder.

De Onderzoeksraad verleent advies aan de Innovatie- en Valorisatieraad inzake de installatie van leerstoelen met onderzoeksbestemming, en de aanduiding van de leerstoelhouder.

De Innovatie- en Valorisatieraad beslist inzake de installatie van leerstoelen en de aanduiding van deleerstoelhouder, na gunstig advies van de Onderwijsraad en/of de Onderzoeksraad.

3. Na de goedkeuring van de oprichting van een leerstoel zorgt de cel Contractbeheer van de VUB voor de ondertekening van de overeenkomst door alle partijen.

4. De VUB Foundation zorgt voor de opmaak van de leerstoelpagina op de Foundation website (www.vubfoundation.be) en voor zichtbaarheid in het jaarverslag van de VUB.

BENT U GEINTERESSEERD IN DE OPRICHTING VAN EEN NIEUWE LEERSTOEL OF WILT U ZICH ALS BEDRIJF AANSLUITEN BIJ EEN BESTAANDE LEERSTOEL?

OPRICHTING LEERSTOEL 13

VUB LEERSTOELEN MET HUN PARTNERS (september 2018)

• Leerstoel Mireille Aerens voor alternatieve onderzoeks- methoden zonder proefdieren – Mireille Aerens

• Leerstoel Bedrijven en duurzame mobiliteit – Acerta cvba, BFFMM, Belgische Leasingvereniging vzw, FEGARBEL, vzw Koninklijke Belgische Touring Club, Traxio, VAB, Febiac vzw, Solvay Alumni asbl

• Leerstoel Bevordering Active Ageing – Stichting leerstoel Bevordering Active Ageing

• Leerstoel Casterman & Hamers: History and Philosophy of Science – prof. em. Cécile Casterman & prof. em. Raymond Hamers

• Leerstoel De Berekuyl - Exercise Immunology & Chronic Fatigue in Health and Disease – De Berekuyl, European College for Decongestive Lymphatic Therapy (ECDLT)

• Leerstoel Fatima Mernissi – Vlaams Minister voor Cultuur, Media, Jeugd en Brussel (Sven Gatz), Darna vzw

• HUAWEI Chair for Contemporary China Studies at BACES (Brussels University of China and European Studies) – Huawei Technologies (Netherlands) B.V – Belgium Branch

• Leerstoel Infrabel spoorwegtechnologie - INFRABEL

• Chair International and European Data Privacy and Security Law – Google

• Leerstoel Klinische ouderenpsychologie –Stichting Mondriaan

• Chair Asian-Pacific Studies - Aviation Education Foundation (AEF)

• Leerstoel Dataprotection On The Ground - BNP Paribas Fortis

• SOMT Leerstoel Klinische Anatomie - SOMT-Stichting Opleiding Manuele Therapie (NL)

• Nobel Biocare Chair – Nobel Biocare NV

• Chair of Social Entrepreneurship - Wolters Kluwer nv, Euroclear nv, Stichting Close The Gap, BNP Paribas Fortis nv

• Leerstoel Human Resources Data Analytics - Acerta

• Medtronic Chair – Medtronic Belgium nv

• Leerstoel Radiologie Bracco – Bracco Imaging Europe B.V.

• Chair in Public-Private Partnership – Deloitte, SWECO Belgium nv, KBC, Laga cvba, Triodos Bank nv

• Leerstoel Thermo-Mechanical Innovation for Fluid Machinery - Atlas Copco Airpower nv

• Chair on Smart Cities – Joyn Belgium nv, Thanksys nv, Belfius nv

• Chair Fundamental Rights and the Digital Transformation – Microsoft Corporation

• Leerstoel Waardig Levenseinde – deMens.nu

• Leerstoel Andullation Care Research – Home Health Products bvba

• VBO-FEB VUB-ULB Chair: Transitioning Belgian companies into Circularity – Verbond van Belgische Ondernemingen

Naast leerstoelen met externe partners zijn er aan de VUB ook leerstoelen onder de vorm van lessenreeksen over een bepaald thema. Hierbij wordt ofwel door de VUB (VUB leerstoel op naam) ofwel door derden (Ereleerstoel op naam) een leerstoel toegekend aan een (gast)professor. VUB leerstoelen op naam: leerstoel Emile Lorand, leerstoel Gommaar van Oosterwyck, leerstoel Willy Callewaert, leerstoel Emile Verhaeren, leerstoel Vloeberghs, leerstoel VUB. Ereleerstoelen op naam: leerstoel Francqui, leerstoel UNESCO - Cultureel Erfgoed, Leerstoel UNESCO - Volwasseneducatie.Meer informatie vindt u hierover op www.vubfoundation.be/#leerstoelen.

WAT U GEEFT AAN DE VUB KRIJGT U TERUG

Vanuit de VUB Foundation nemen wij graag de tijd om te luisteren naar al uw vragen omtrent de oprichting van een leerstoel aan de VUB. Het is onze ambitie om voor u als bedrijf, overheidspartner, instelling of privé persoon de perfecte match te vinden binnen onze onderzoeks- groepen en om onderzoekers te ondersteunen in het realiseren van een succesvol partnerschap waarbij vrij onderzoek centraal staat.

Heeft u vragen of wenst u concrete informatie over de mogelijkheden binnen de VUB? Neem dan contact op met ons. Wij helpen u graag verder!

ISABELLE MARNEFFE

Directeur VUB Foundation[T] +32 (0)2 629 15 42 [M] +32 (0)477 44 44 94[E] ismarnef@vub.be

LIESBETH PLOVIE

Communication & Fundraising Officer[T] +32 (0)2 629 11 17 [M] +32 (0)468 23 02 89[E] lplovie@vub.be

©Jo

hn S

tape

ls

CONTACT 15www.vubfoundation.be©

Gre

et D

e G

endt

V.U.

: Car

olin

e Pa

uwel

s, P

lein

laan

2, 1

050

Brus

sel

©Je

an C

osyn