VS en hun federale overheid (1865-1965)

De Eerste Wereldoorlog

Grotere rol voor de federale overheid: oorlogseconomie onder de War Industries Board

Voorwaarden-afzetmarkt (VS veel inwoners)-grondstoffen (ijzererts, steenkool, olie)-arbeiders (immigranten en negers)-transport(spoorwegen)-technische kennis (telegraaf, telefoon)-ondernemerslust (Carnegie US Steel)-liberaal politiek klimaat (alleen tariefmuren tegen Europese concurrentie)Ontstaan gentegreerde nationale economieOok ontstaan van moderne landbouw (graan, vlees)Reacties1-arbeiders betogen en staken met veel geweld (bv 1886 Chicago) afkeer van socialisme en vakbonden ontstaan van AFL olv Samuel Gompers -alleen voor geschoolde arbeiders -gematigd optreden2-Peoples Party (Populisten) 1891 Agrarische beweging die -vasthoudt aan ideaal van conservatief, kleinsteeds, agrarisch Amerika -landbouw wil moderniseren - Gouden Standaard wil loslaten(zilveren dollar) -nationalisatie van banken en spoorwegen

Carnegie en US SteelSchaduwzijden-in grote, snelgroeiende steden grote sociale tegenstellingen etnische tegenstellingen-kleine zelfstandigen kapotgemaakt door grote bedrijven-corruptie en vriendjespolitiek-arbeiders leven in zeer slechte omstandig- heden-boeren hebben het moeilijk (prijsdalingen hoge vervoerskosten, hoge rentes op le- ningen)vervolg-kritische onderzoeksjournalisten (muckrakers) en schrijvers stellen pol., ec. en soc. misstanden aan de orde bv Ida Tarbell en Lincoln Steffens (Mc Clure Magazine)4-Presidenten proberen via de overheid iets te doen bv Theodore Roosevelt (1901-1909 Rep.) bv trustbuster (Spoorwegtrust JP Morgan ontbonden) Woodrow Wilson (1913-1921 Dem) bv Federal Trade Commission toezicht op praktijken truststenslotteWO I (vanaf 1917 !)-groeiende overheidsuitgaven-overschakelen naar oorlogseconomie met grote(re) overheidsbemoeiing bv War Industries Board -verdeelt grondstoffen -stelt productiequota vastGilded Age

Immigratie

Standard Oil en John D Rockefeller

JP Morgan

C.Vanderbilt

Ford en de lopende band

Chicago 1886 Haymarket riot

De bazen achter de senaat: spotprent van de progressive movement

Tarbell en Steffens

Muckrakers en Upton Sinclaire

Wilson en de Federal Trade Commission