Vrijwilligersbeleidsplan

2014-2019

2

inhoudstafel

1. InleIdIng 32. MIssIe 53. VIsIe 54. strategIsche en operatIonele doelstellIngen 75. MeetIndIcatoren 96. MeerjarenplannIng 107. BegrotIng 13

BIjlage 1 – trends In het VrIjwIllIgerswerk 14BIjlage 2 – stappenplan BeleIdsplannIngsproces 16BIjlage 3 – conclusIes swot-analyse 18

3

1. inleiding

stilaan krijgt het vrijwilligersbeleid van de stad Mechelen vorm. een scherpe kijk op het eigen functioneren, de uitdagingen en mogelijkheden zijn een voorwaarde om de wer-king van verschillende diensten op elkaar af te stemmen en te versterken. de vrijwil-ligerswerking van de erfgoedcel stoelde lange tijd op een niet-geformaliseerde visie, die past binnen het globale beleid van de erfgoedcel. het is een geïntegreerd en integraal beleid1 dat inzet op maatwerk, ondersteuning, ontsluiting en kennisdeling. Zowel de omvang van de vrijwilligerspool als de wil om de expertise te delen2 zette de erfgoedcel aan tot het schrijven van dit beleidsplan.

In 2006 is de erfgoedcel gestart met een ploeg van 12 vrijwilligers. anno 2014 is de vrijwilligerspool uitgebreid tot een vaste kern van een 50-tal leden. de erfgoedcel heeft vrijwilligers voor eigen projecten, maar zendt hen ook uit naar partnerorganisaties. Ze behoudt steeds de algemene coördinatie en blijft het aanspreekpunt voor de vrijwil-ligers. de dagdagelijkse begeleiding van deze vrijwilligers gebeurt door de partneror-ganisatie. de voorbije jaren werden veel vrijwilligers ingezet voor registratieprojecten, zoals bij het stadsarchief Mechelen, bij circus ronaldo (i.s.m. het Firmament) en in de historische kerken in de binnenstad. naast de ondersteuning van het lokale erfgoedveld beoogt de vrijwilligerswerking van de Erfgoedcel mensen vanuit hun eigen specifieke interesses in contact te brengen met erfgoed. Ze groeien in hun engagement en vormen samen een erfgoedgemeenschap met een brede en diverse erfgoedinteresse.

de bloeiende en uitdijende vrijwilligerswerking vereist de ontwikkeling van een toe-komstvisie. dit beleidsplan wil dan ook een werkinstrument zijn dat de bakens uitzet voor een sterke en dynamische vrijwilligerswerking. het moet een antwoord bieden op verschillende vragen: hoe kan de huidige werking blijven groeien? hoe kunnen we meer vrijwilligers prikkelen om afhankelijk van hun wensen erfgoedspecialisten of –generalis-ten te worden? wie kunnen we van dienst zijn met deze vrijwilligerswerking? wat zijn de voorwaarden om vorm te geven aan zo’n erfgoedvrijwilligerswerking?

1 Integraal betekent dat je in je doelstellingen en bij je erfgoedacties het geheel in het oog houdt: de diverse soorten erf-goed (kunstvoorwerpen, andere objecten, documenten, verhalen, tradities…) en alle basisfuncties (verzamelen, behoud en beheer, onderzoek en publiekswerking en –werving). geïntegreerd wil zeggen dat je als erfgoedsector wisselwerkt met andere beleidsdomeinen: onderwijs, jeugd, senioren, onroerend erfgoed, toerisme…2 expertiseopbouw en -deling is een van de Vlaamse beleidsprioriteiten voor het cultureel-erfgoed:(http://www.kunstenenerfgoed.be/sites/default/files/uploads/pdf/ced2012_ub1_deftekst_bs_20121026.pdf)

4

uit ervaring weet de erfgoedcel dat er een duidelijk kader nodig is dat de werking struc-tureert en afbakent. realistische verwachtingen bij alle betrokkenen zijn een voorwaar-de om te slagen. om die verwachtingen in kaart te brengen, ging aan dit plan een heel beleidsplanningsproces vooraf. daarin werden de noden en wensen van de vrijwilligers getoetst aan de verwachtingen en wensen van de partners.

de verschillende stappen in het beleidsplanningsproces werden beschreven in bijlage 1. de samenvatting van de uitgevoerde swot-analyse vindt u in bijlage 2.

© david legrève

5

2. Missie

De Erfgoedcel (initieert en) coördineert een efficiënt vrijwilligersnetwerk dat de zorg voor en ontsluiting van erfgoed in Mechelen en de regio ter harte neemt. Zo ontstaat een actieve erfgoedgemeenschap. de vrijwilligerswerking betekent een meerwaarde voor zowel de erfgoedvrijwilligers, de partnerorganisaties als de erfgoedcel doordat ze op maat van alle betrokkenen wordt gesneden. Ieders deskundigheid en mogelijkheden worden optimaal ingezet. een gerichte communicatie en waarderingsstrategie waar-borgen een nauwe betrokkenheid. het dynamische beleid en afsprakenkader geven de vrijwilligerswerking een duidelijke, duurzame structuur.

3. Visie

de erfgoedcel wil met haar vrijwilligerswerking mensen op een laagdrempelige ma-nier in contact brengen met erfgoed en hun engagement en competenties valoriseren. de eigenheid van de erfgoedcelwerking is hierbij steeds het uitgangspunt. gestart op kleine schaal, kende de vrijwilligerswerking de voorbije jaren een gestage groei. Ze on-dersteunt niet enkel eigen projecten van de erfgoedcel maar ook de werking van andere erfgoedorganisaties die nood hebben aan extra draagkracht. de erfgoedcel neemt dus een coördinerende rol op t.a.v. individuele erfgoedvrijwilligers en partnerorganisaties, waarnaar vrijwilligers worden uitgezonden. het verenigingsleven dat zich inzet voor de zorg voor en ontsluiting van erfgoed kan beroep doen op het algemeen ondersteunings-beleid van de erfgoedcel, maar valt buiten het bestek van dit vrijwilligersbeleidsplan.

de scope van het vrijwilligersbeleid betreft zowel Mechelen als de regio. de mate waarin de erfgoedcel haar coördinerende rol op kan nemen, varieert wel. waar ze in Mechelen werkelijk als spelverdeler optreedt, zal ze in de regio eerder een stimulerende rol opne-men en focussen op expertisedeling.

de vrijwilligerswerking steunt op een strikt maar dynamisch afsprakenkader. het is es-sentieel dat iedereen zich achter de basisprincipes van het uitgetekende beleid schaart. enkel dan is het mogelijk om vrijwilligers bij meerdere partnerorganisaties in te scha-kelen met de zekerheid dat ze een gelijkaardige omkadering krijgen. het kader is niet-temin dynamisch in die zin dat het aangepast kan worden aan evoluties en nieuwe trends in het vrijwilligerswerk en de erfgoedsector, nieuwe partners of andersoortige projecten. dit uiteraard steeds in onderling overleg.

6

het vrijwilligersnetwerk is erop gericht om de noden, mogelijkheden en wensen van organisaties en vrijwilligers zo optimaal mogelijk op elkaar af te stemmen. de vrijwilli-gerswerking van de erfgoedcel betekent voor de erfgoedcel en haar partners een onder-steuning: de vrijwilligers zorgen dat bepaalde taken op een meer kwalitatieve manier kunnen gerealiseerd worden of dat taken die anders uitbesteed zouden worden, toch binnen de organisatie kunnen gebeuren. dat betekent dat vrijwilligers de professionele werking niet vervangen, maar deze versterken en een kwalitatievere dienstverlening verzekeren.

de erfgoedcel en haar partners hebben permanent aandacht voor de realisaties van de vrijwilligers. waarderingsacties worden structureel ingebouwd in het vrijwilligersbeleid en houden rekening met de verschillende motivaties van de vrijwilligers. het waarde-ringsbeleid wordt afgestemd met de partners en kan d.m.v. samenwerkingsverbanden tot nieuwe mogelijkheden leiden. er wordt in overleg met de partners een transparant en consequent vergoedingsbeleid gevoerd. De Erfgoedcel kiest ervoor om enkel reële kosten te vergoeden.

Vorming en waardering vormen een hoeksteen in het vrijwilligersbeleid van de erfgoed-cel, met aandacht voor alle vrijwilligers.

© erfgoedcel Mechelen

7

4. strategische en operationele doelstellingen

SD 1. De Erfgoedcel voert een dynamisch vrijwilligersbeleid voor de Mechelse en regi-onale erfgoedwerking.

od de erfgoedcel onderzoekt de noden van en mogelijkheden tot samenwerking inzake vrijwilligersbeleid. Ze doet dit vanuit het perspectief van de drie betrokken partijen: erfgoedcel, erfgoedpartners en erfgoedvrijwilligers.

od de erfgoedcel bewaakt samen met haar partners de grens tussen professionele en vrijwilligerstaken.

od de erfgoedcel maakt met de erfgoedpartners duidelijke en haalbare afspraken over ieders rol en verantwoordelijkheden t.o.v. en beschikbaarheid voor de erf-goedvrijwilligers. de erfgoedcel coacht en begeleidt haar partners in functie hier-van en overlegt op regelmatige basis met hen over de vrijwilligerswerking.

SD 2. De Erfgoedcel neemt voor de Mechelse erfgoedvrijwilligerswerking de rol van co-ordinator op.

OD De Erfgoedcel zorgt voor een efficiënte screening van erfgoedvrijwilligers waar-bij profielen en verwachtingspatronen van zowel de vrijwilligers als de (partner)organisaties op elkaar worden afgestemd.

OD De Erfgoedcel trekt nieuwe vrijwilligersprofielen aan indien dit vereist is voor de vrijwilligerswerking.

OD De Erfgoedcel verwijst vrijwilligers wiens profiel niet past binnen de vrijwil-ligerswerking van de erfgoedcel door naar andere mogelijke geschikte partners.

SD 3. De Erfgoedcel communiceert duidelijk en (voldoende) regelmatig met de erfgoed-vrijwilligers om hen te informeren over en te betrekken bij haar werking.

od de erfgoedcel informeert de erfgoedvrijwilligers over relevante aspecten van haar werking. Ze stemt de vorm en hoeveelheid van de informatie af op de noden van de verschillende vrijwilligers.

od de erfgoedcel organiseert met alle betrokken partijen evaluatie- en plannings-momenten over de projecten waarvoor de erfgoedvrijwilligers worden ingezet.

8

od de erfgoedcel onderzoekt of er nood is aan meer onderlinge communicatie tus-sen de erfgoedvrijwilligers binnen specifieke projecten en faciliteert indien nodig deze communicatie.

SD 4. De Erfgoedcel voert een gedifferentieerd waarderingsbeleid waarin alle erfgoed-vrijwilligers zich erkend en geapprecieerd voelen.

od de erfgoedcel zorgt voor een voldoende afwisselend aanbod aan waarderings-mechanismen, dat voldoet aan de verschillende motivaties van de erfgoedvrijwil-ligers. Ze stimuleert ook haar partnerorganisaties in hun waarderingsbeleid.

od de erfgoedcel heeft aandacht voor de realisaties van haar erfgoedvrijwilligers en communiceert hierover naar haar doelpubliek.

od de erfgoedcel zoekt actief naar nieuwe waarderingsmechanismen voor haar erfgoedvrijwilligers.

SD 5. De Erfgoedcel voorziet een permanente vorming van haar vrijwilligers, zodat zij hun taken optimaal kunnen uitvoeren en hun talenten verder ontplooien.

od de erfgoedcel stippelt haar vormingsbeleid uit in samenspraak met alle be-trokken partijen om de noden en mogelijkheden zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. dit vormingsbeleid is aangepast aan de verschillende projecten en taken.

od de erfgoedcel zorgt ervoor dat elke nieuwe erfgoedvrijwilliger, voor hij aan de slag gaat, voorbereid wordt op zijn taken. Voor alle erfgoedvrijwilligers wordt spe-cifieke begeleiding voorzien i.f.v. hun taken.

od de erfgoedcel heeft permanent aandacht voor de competenties en talenten van haar vrijwilligers. Ze monitort de competenties i.f.v. doorgroeimogelijkheden voor de vrijwilligers.

od de erfgoedcel gaat op zoek naar partnerschappen om haar vormingsaanbod voor de erfgoedvrijwilligers te verruimen.

9

5. Meetindicatoren

• de erfgoedcel evalueert jaarlijks de vrijwilligerswerking met haar partners via een bevraging, waarbij gepeild wordt naar tevredenheid over samenwerking, taken, kwaliteit en vorming. de totale score voor tevredenheid bedraagt 80 %.

• de erfgoedcel en haar partners evalueren de vrijwilligerswerking samen met de vrijwilligers via bevragingen en evaluatiemomenten. er wordt gepeild naar tevreden-heid over taken, opvolging en coördinatie, vorming en waardering. de totale score voor tevredenheid bedraagt 70%.

• alle vrijwilligers stromen door naar een passende taak of worden doorverwezen naar andere partners.

• na bevraging van de vrijwilligers over hoe zij info willen ontvangen, wordt de com-municatie van de erfgoedcel door 80% van de vrijwilligers opgepikt.

• evaluatiemomenten worden door 70% van de vrijwilligers bijgewoond. • de erfgoedcel organiseert minstens twee vrijwilligersactiviteiten/ontmoetingsmo-

menten per jaar.• elke belangrijke realisatie binnen een vrijwilligersproject wordt via minstens een ka-

naal gecommuniceerd (website, Facebook-pagina, nieuwsbrief, persbericht,…)• de erfgoedcel organiseert met haar partners minstens één inhoudelijke vorming per

jaar voor haar vrijwilligers.

© erfgoedcel Mechelen

10

6. Meerjarenplanning

Doorlopende acties 2014-2019

SD OD Actie

1 1.1 duidelijke taakafspraken opstellen voor de vrijwilligers

1.1 ambities van de samenwerking duidelijk maken voor alle betrokken partijen

1.3 afsprakenkaders omschrijven

1.3 opvolgen van afspraken door vrijwilligerscoördinator

1.3 structureel overleg met alle partners

2 2.1 erfgoedpartners omschrijven duidelijk hun vrijwilligerstaken

2.2 onderzoek naar vrijwilligerswerkingen in aangrenzende sectoren

2.2 Naast elkaar leggen van profielen en noden

2.3 duidelijke afspraken maken binnen een stedelijk vrijwilligersbeleid

3 3.2 evaluatie- en planningsmomenten organiseren

3.3 optimaliseren van communicatie

4 4.1 Mogelijkheden tot uitbreiden van cultureel aanbod (gratis/kortingstarief) voor de vrijwilligers onderzoeken

4.1 gelijkwaardigheid verzekeren, ook bij de partners. duidelijke lijnen trekken en afspraken maken

4.1 samen met de erfgoedpartners activiteiten organiseren

4.2 aandacht in nieuwsbrief voor wat vrijwilligers doen

4.2 Vrijwilligersrealisaties meer publiek maken (o.a. persaandacht voor groepsrealisaties)

4.3 Vrijwilligerscoördinator tijd en ruimte geven voor creatieve waarderingsmechanismen

4.4 permanent aandacht voor het werk van de vrijwilligers

5 5.1 noden erfgoedcel en erfgoedpartners onderzoeken

5.1 Budget opstellen

5.2 noden van de vrijwilligers bevragen

5.2 Basispakket ontwikkelen voor alle vrijwilligers

5.2 per taak/ project de noodzakelijke vormingen oplijsten

5.3 doorgroeimogelijkheden onderzoeken

5.3 gebruik maken van cv van vrijwilligers

5.4 alternatieve vormingsmogelijkheden onderzoeken (sector, vrijwilligers zelf,...)

11

12

Specifieke acties in 2014

1 1.2 Beschrijven van de 4 basisfuncties van professionele medewerkers (verzamelen, bewaren, onderzoeken, ontsluiten)

1.3 Vertaling van de strategische doelstellingen in een communicatiedocument voor de partners

3 3.1 Vrijwilligers bevragen over de manier waarop ze info willen ontvangen

3.3 Bij een volgende evaluatiemoment van de verschillende projecten de communicatiestrategie scherper stellen

4 4.1 I.s.m. Faro de mogelijkheden van oscar onderzoeken

Specifieke acties in 2015

1 1.2 Afspraken maken met personeelsdienst + gebruik maken van competentieprofielen van FARO voor de vrijwilligers

2 2.1 structureren en onderzoeken hoe de eerste screening van vrijwilligers professioneler kan (bevragen personeels-dienst)

13

7. begroting

2014 2015 2016 2017 2018 2019

Vorming door externen

1.200,00 1.200,00 1.200,00 1.200,00 1.200,00 1.200,00

catering 950,00 950,00 950,00 950,00 950,00 950,00

workshops/ toe-gangstickets/…

40,00 60,00 60,00 60,00 60,00 60,00

economaatskos-ten/ aankoop materiaal

100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Vervoersonkos-ten

1.400,00 1.400,00 1.400,00 1.400,00 1.400,00 1.400,00

Varia 100,00 50,00 50,00 50,00 50,00 50,00

TOTAAL 3.790,00 3.760,00 3.760,00 3.760,00 3.760,00 3.760,00

14

bijlage 1 – trends in het Vrijwilligerswerk

Vrijwilligers zijn in Vlaanderen actief in de meest uiteenlopende sectoren, zoals gezond-heidszorg, cultuur, onderwijs, sport enz. over deze verschillende domeinen heen is er een duidelijke omschrijving van wat vrijwilligerswerk is. de wet op het vrijwilligerswerk (2005) zorgde voor duidelijkheid in het statuut van de vrijwilliger:

Vrijwilligerswerk is “elke activiteit die onbezoldigd en onverplicht wordt verricht, ten be-hoeve van één of meer personen, andere dan degene die de activiteit verricht, van een groep of organisatie of van de samenleving als geheel; die ingericht wordt door een or-ganisatie anders dan het familie- of privé-verband van degene die de activiteit verricht; en die niet door dezelfde persoon en voor dezelfde organisatie wordt verricht in het ka-der van een arbeidsovereenkomst, een dienstencontract of een statutaire aanstelling.”3

leeftijd, opleidingsniveau, sociaal-economische status en etniciteit spelen een belang-rijke rol in de mate waarin mensen aan vrijwilligerswerk doen. over het algemeen doen ouderen meer vrijwilligerswerk dan jongeren. Vrijwilligerswerk is veel minder evident voor laaggeschoolden, werklozen en allochtonen. In Vlaanderen wordt geschat dat ruim een miljoen mensen regelmatig aan vrijwilligerswerk doet, aan gemiddeld ruim 5 uur per week.

het sociaal en cultureel planbureau in nederland stelt in haar publicatie Toekomst-verkenning vrijwillige inzet 2015 (2007)4 een aantal maatschappelijke ontwikkelingen vast die ook op het vrijwilligerswerk een invloed hebben. de belangrijkste daarvan is individualisering. traditionele verbanden (familie, kerk, buurt) gaan stilaan verloren, waardoor er ruimte ontstaat om zich naar eigen interesses en behoeften te organiseren. daarnaast zijn er vier andere processen die een invloed hebben op de vrijwillige inzet:

• Informalisering, waardoor omgangsvormen losser worden;• Informatisering met ontwikkelingen op technologisch vlak;• Intensivering met behoefte aan verandering;• Internationalisering waarbij sociale en culturele instellingen veranderen

3 www.vrijwilligerswetgeving.be, geraadpleegd op 24.09.20134 dekker (p.) e.a. Toekomstverkenning vrijwillige inzet 2015. sociaal en cultureel planbureau, den haag, juni 2007.

15

het laatste decennium tekenen er zich duidelijk voelbare trends af m.b.t. vrijwillige in-zet . Vaak wordt gedacht dat het aantal vrijwilligers afneemt. dat spreken verscheidene onderzoeken tegen. er wordt niet minder aan vrijwilligerswerk gedaan, wel anders. In plaats van de klassieke langdurige inzet gaan mensen zich vaker voor een korte periode engageren of een specifieke taak opnemen. We spreken dan over episodisch vrijwilli-gerswerk. daarnaast is er steeds meer variatie in de manieren waarop aan vrijwilligers-werk gedaan wordt. de oude vormen blijven bestaan en er komen nieuwe bij.

sommige van die nieuwe vormen zoeken de grens op van het vrijwilligerswerk, waarbij bv. burgerparticipatie als een vorm van informeel engagement kan beschouwd worden. daartegenover staan vormen van erg formeel vrijwilligerswerk zoals werknemersvrij-willigerswerk, waarbij bv. een teambuildingsdag van een bedrijf ingevuld wordt met vrijwilligerswerk. ook verplichte stages voor langdurig werklozen of studenten worden soms onder de noemer vrijwilligerswerk ondergebracht. het vrijwillige karakter van deze soorten van engagement kan in vraag worden gesteld.

opvallend is eveneens de zogenaamde opstapvrijwilliger5; een pas afgestudeerde die op zoek gaat naar vrijwilligerswerk dat aansluit bij zijn studies. In afwachting van een baan, doet men intussen ervaring op en bouwt men een netwerk uit.

kanttekening: er zal altijd nood blijven aan de klassieke vrijwilliger die zich op regelma-tige basis voor lange tijd inzet.

5 Vercauteren (g.). “Voorbij de grenzen van het vrijwilligerswerk… over opstappende, virtuele en geleide vrijwilligers.” In: FARO | Tijdschrift over cultureel erfgoed. Faro, 2009, jg.2, nr.3, blz 32-39.

16

bijlage 2 – stappenplan beleidsplanningsproces

Voor de verschillende stappen van het beleidsplanningsproces kon de erfgoedcel beroep doen op inhoudelijke ondersteuning van een planningsteam, samengesteld uit verschil-lende experten in vrijwilligerswerking:

• gregory Vercauteren, stafmedewerker Faro. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw

• Marilou dubois, vrijwilligerscoördinator herita• anouk stulens, afdelingshoofd erfgoedontwikkeling (stad Mechelen)• Marijke Boeckx, afdelingshoofd wijk- en dorpszaken (stad Mechelen)• annelien Van damme, consulent h30 (stad Mechelen)• jorien de cloedt, stagiaire h30 (stad Mechelen)• jacques Van dam, vrijwilliger erfgoedcel Mechelen• rik Vander elst, vrijwilliger erfgoedcel Mechelen• sigrid Bosmans, diensthoofd erfgoedcel Mechelen• greet Voorhoof, consulent erfgoedcel Mechelen

Voor de omgevingsanalyse vertrokken we van een aantal studies, waaronder de Toe-komstverkenning vrijwillige inzet 2015 van het nederlandse sociaal en cultureel planbu-reau6. daarnaast organiseerden we een bevraging van onze vrijwilligers. Via een online enquête werd gepeild naar hun interesses en motivatie en hun visie op ondersteuning en waardering. Met een aantal vrijwilligers werd nadien een vervolggesprek gevoerd.

Vervolgens voerden we persoonlijke gesprekken met een aantal erfgoedpartners waar-mee de erfgoedcel al samenwerkt rond vrijwilligerswerking, of waarmee we in een volgende fase onze vrijwilligerswerking zouden kunnen uitbreiden. deze gesprekken gebeurden met de stedelijke Musea Mechelen, het stadsarchief, de dienst archeologie, het speelgoedmuseum, kazerne dossin, het Firmament en het aartsbisschoppelijk ar-chief Mechelen. Bedoeling was om een beter zicht te krijgen op de vrijwilligerswerking van deze organisaties, op hun noden en eventuele verwachtingen t.a.v. de erfgoedcel. de resultaten van de omgevingsanalyse werden in een swot-analyse verwerkt.

6 dekker (p.) e.a. Toekomstverkenning vrijwillige inzet 2015. sociaal en cultureel planbureau, den haag, juni 2007.

17

Timing

Maart 2013 – week van de vrijwilliger: algemene bevraging van de vrijwilligers

september - oktober 2013: start beleidsplanning:• Formulering motivatie• Informatieronde• samenstelling planningsteam

november 2013: gegevensverzameling:• stakeholdersanalyse • Interne analyse• In kaart brengen trends

december 2013 en januari 2014: gegevensverzameling:• stakeholdersanalyse: bevraging partnerorganisaties (diensten Musea, stadsar-

chief en archeologie + kazerne dossin, speelgoedmuseum, het Firmament en aartsbisschoppelijk archief)

januari 2014: verwerking gegevensverzameling in een swot-tabel

Februari en maart 2014:• samenkomsten planningsteam• Bepalen van strategische en operationele doelstellingen• Voorstellen van concrete acties

april – juni 2014:• Formuleren van missie en visie• uitwerking meerjarenplanning en budget• afronding en eindredactie

18

bijlage 3 – conclusies swot-analyse

Kansen Bedreigingen

• Verdere vorming

• episodisch vrijwilligerswerk: vrijwilligers engageren zich voor kortere periodes en/of voor een specifiek project

• geleid vrijwilligerswerk: een trend van het meer “verplichte” vrijwilligerswerk voor bv langdurig werklozen of bedrij-ven die hun werknemers vrijstellen om een engagement op te nemen tijdens de werktijd

• opstapvrijwilligers: jonge vrijwilligers doen ervaring op als opstap naar een eerste job

• samenwerking met partners

• Vrijwilligersbegeleiders bij de partners• ondersteuning vrijwilligerswerking is

Vlaamse beleidsprioriteit

• Informatisering (mogelijkheden crowdsourcing)

• ondersteuningsverwachting van part-ners op vlak van vorming

• ondersteuningsverwachting van part-ners op vlak van wetgeving

• ondersteuningsverwachting van part-ners op vlak van pool voor eenmalige / korte opdrachten

• waarderingsbeleid is ook bij partners en toekomstige partners aanwezig

• Mogelijkheid tot uitreiken van een oscar-competentiedocument

• de stad gaf in 2013 aan de dienst wijk- en dorpszaken de opdracht om een vrijwilligersbeleidsplan voor de hele stad te schrijven

• episodisch vrijwilligerswerk

• geleid vrijwilligerswerk

• Minder zicht op de vrijwilligerswerking bij de partners

• noodgedwongen inzet van vrijwilligers voor basistaken bij de partners

• Beperking rol provinciaal steunpunt antwerpen

• problematiek vrijwilligersvergoeding bij sommige partners

• Verschil in omkadering van de vrijwilli-gerswerking bij de partners

19

Sterktes Zwaktes

• Interesse in erfgoed als motivatie

• Vrijwilligers willen blijvend gevormd worden

• Mogelijkheid om vorming aan te bieden

• gedifferentieerd waarderingsbeleid

• Belang dat vrijwilligers hechten aan deelname aan het culturele leven als waardering

• centralisering, coördinatie en begelei-ding door de erfgoedcel met specifieke consulent vrijwilligerswerking

• Zowel inhoudelijke als logistieke taken

• Mogelijkheden om mening te uiten

• kennis vrijwilligerswetgeving

• exclusiviteit van een aantal taken

• erfgoedcel is gekend als contactpunt voor vrijwilligerswerk in de sector

• stedelijke structuur

• Vrijwilligersnieuwsbrief

• repetitieve taken, langdurige projecten

• Vrijwilligers kennen de structuren van de stad en de werking van de erfgoedcel te weinig

• niet altijd voldoende taken voor alle vrijwilligers

• uitvoerende taken: vrijwilligers nemen geen beslissingen in projecten of keuzes die gemaakt worden; zij werken mee aan de taken die hen worden aangebo-den

• Vrijwilligers die nieuwsbrief niet lezen, vinden dat ze te weinig op de hoogte zijn van de werking van de erfgoedcel

• communicatie tussen vrijwilligers bin-nen een bepaald project

• Instroom op verschillende ogenblikken

• ruim takenpakket consulent vrijwilli-gerswerking

20

Conclusies

• nood aan afstemming vormingsmogelijkheden (stad / erfgoedcel/steunpunten) en vormingsnoden eigen vrijwilligers en partners. rekening houden met proble-matiek van instroom op verschillende ogenblikken.

• nood aan ander kanaal om sommige vw’s te bereiken

• samenwerking met partners biedt voor iedereen mogelijkheden om waarde-ringsbeleid verder uit te bouwen (ruimere mogelijkheden); dit wordt ook dr vrij-willigers als belangrijk ervaren.

• nood aan duidelijke taakafspraken tussen coördinator vrijwilligerswerking egc en vrijwilligersbegeleiders bij de partners + duidelijk kader

• samenwerking met meerdere partners kan oplossingen bieden voor tekort aan taken voor sommige vrijwilligers bij de egc

• Vraag naar pool van vw’s voor kortere of eenmalige taken (coörd. egc) kan overwogen worden mits duidelijke afspraken rond bvb. vergoeding, omkade-ring, … trend tot episodisch vrijwilligerswerk schept mogelijkheden.

• aanbod van inhoudelijke taken is interessant voor opstap- en beroepsactieve vrijwilligers, zeker in combinatie met oscar

• overleg met vrijwilligers maakt bijsturing in takenpakket mogelijk (bv. bij lang-durige projecten)

• Belang van blijvende opvolging wetgeving voor eigen vw-werking en ondersteu-ning partners (probleem inperking taken prov. steunpunt??)

• erfgoedinteresse vw’s en exclusiviteit van sommige taken maken impact episo-disch vrijwilligerswerk beperkt

• ondersteuning vrijwilligerswerking is Vlaamse beleidsprioriteit; egc kan hier grondig op inzetten.

• Beleidsprioriteit digitalisering schept mogelijkheden tot extra taken

• crowdsourcing zou in de toekomst in werking geïntegreerd kunnen worden; minder intensieve omkadering / begeleiding vereist

• Zorgen voor betere achtergrondkennis van werking en stad en egc bij vw’s en hen waar mogelijk betrekken bij keuzes die worden gemaakt i.k.v. projecten waarbij ze betrokken zijn. Interesse is aanwezig. kan ook tot suggesties voor nieuwe vw’s projecten leiden.