Maand interview

VPNedVentilation Practitioners Nederland

Ventilation Practitioner brengt twee passies bij elkaarDoor Rosa Dammers

Na enig heen en weer gemail over de reilen en zeilen van Skype, krijgen Johan en ik elkaar eindelijk te pakken. Het zal een kort gesprek worden, Johan moet namelijk over een half uur de deur al weer uit: hij heeft avond-dienst. In een vrolijk Limburgs accent begint Johan meteen enthousiast te vertellen, een eerste vraag hoef ik niet te stellen. Het ijs is gebroken. Sinds 1991 werkt Johan als IC verpleegkundige in het OMC, het Orbis Medisch Centrum, voorheen het Maas-landziekenhuis, gehuisvest in Sittard. Een heel nieuw ziekenhuis, op een nieuwe locatie sinds 2009. De inser-vice opleiding die Johan hieraan voor-afgaand volgde, is een combinatie van leren en werken in de praktijk en werd verzorgd door het Maaslandziekenhuis. Johan was hier dan ook direct in dienst. Tegenwoordig bestaan deze opleidingen voor de verpleging niet meer, met name door kritiek dat deze te veel gericht zouden zijn op de eigen instelling. “Daar zit natuurlijk wel wat in”, beaamt Johan, “maar door de praktijkgerichtheid van de inservice opleiding ben je als starter sneller thuis op de werkvloer. Nu zie je bijvoorbeeld dat studenten veel theorie krijgen voor-geschoteld en veel minder feeling hebben met de praktijk. Na de oplei-

ding moeten zij dus nog veel prak-tische vaardigheden opdoen. Vaardig-heden die wij vroeger tijdens de op-leiding al heel snel ontwikkelden.” Dat een aantal ziekenhuizen overwegen zulke inservice opleidingen nieuw leven in te blazen is wellicht dan ook niet voor niets. In 1997 wil Johan iets anders en verruild de IC voor de ambulance. Naar eigen zeggen was deze ervaring niet verkeerd, maar miste hij het stukje beademen. “Op de ambulance kwam ik erachter hoeveel verwantschap ik eigenlijk heb met beademing en hoe moeilijk ik het vond patiënten op te halen die beademd moesten worden en deze bij de Eerste Hulp weer moest ‘afgeven’. In de tijd dat ik op de ambu-lance zat, ondervond ik dat ik intensief contact nodig heb met de patiënt. Ik wil voor ze kunnen zorgen en hun ziek-teproces daardoor langer kunnen blij-ven volgen. Dat maakt dat ik houd van dit werk. Op de ambulance bleef ik maar vergelijken tussen mijn oude en nieuwe baan. Ondanks dat ik dacht ‘Oké, je bent een nieuw pad inge-slagen, nu moet je ook niet meer terugkijken.’ Ik kon er daarom denk ik niet helemaal voor gaan.” Na een half jaar geeft Johan er de brui aan en keert hij terug naar de IC in

het toenmalige Maaslandziekenhuis. Hier start hij in 2002 met de Ventilation Practitioner opleiding nadat zijn baas naar hem toe was gestapt met de vraag of dat niks voor hem was. “Ik was er op dat moment ook zelf naar aan het kijken, dus dat kwam goed uit.” Johan was namelijk op zoek naar wat meer verdieping en wilde zich graag specialiseren. “Toch vond ik de opleiding nog best pittig, lacht hij. “Na al die jaren de boeken weer in, dat is niet niks!” Maar het heeft me ontzettend veel opgeleverd. In het begin dacht ik bijvoorbeeld ‘Jeetjemina, presenteren. Kan ik dat wel?’ Nu vind ik het fantastisch om op die manier mijn kennis te delen met collega’s. En ook na elf jaar is mijn opgedane kennis nog steeds up to date. Al moet je het natuurlijk zelf ook goed bijhouden.” Wat dat betreft is, naast Rachel, Bart en Marieke ook Johan een vraagbaak voor de IC-afdeling en de overige verpleegafdelingen. “Dat vind ik erg prettig, de gesteldheid van de patiënt staat voor mij namelijk bovenaan”, aldus Johan. In het OMC, dat in 2014 waarschijnlijk gaat fuseren met het Heerlense Artium Medisch Centrum, is Johan momenteel de enige VP. En dat

JOHAN HAMANSVPNedVentilation Practitioners Nederland

sept

embe

r 201

3 dit soms nogal druk kan zijn weet Johan als geen ander. “Er zijn dagen bij dat ik en mijn eigen patiënten heb, en ook beschikbaar ben als VP. Dan wordt het soms lastig je tijd praktisch in te delen.” Op die momenten mist Johan dan ook wel eens mensen op de afdeling die ook de VP opleiding hebben gedaan. “Maar dan moeten ze wel die ambitie hebben natuurlijk, je kunt ze niet verplichten.” Op dit moment is er helaas niemand die in Johan’s voetsporen wil treden. “Voor de continuiteit zou het wel prettig zijn, ik ben immers niet 24/7 aanwezig. Gelukkig niet zeg!”, grapt Johan.

De centrale hal in het OMC

Naast Johan werkt er nog een Circulation Practitioner op de afdeling en start er deze maand een Renal Practitioner. De drie zullen met name op het gebied van onderwijs samenwerken, scholing verzorgen ze namelijk samen. Johan geeft onder andere les aan studenten in opleiding en aan verpleegkundigen. Een belangrijke taak, aldus Johan. “Het verbeteren en onderhouden van de kennis en kunde van alle IC-verpleegkundigen is van groot belang. “Kwaliteit van zorg wordt breed gedragen binnen onze afdeling.” Zojuist heeft Johan een introductie scholing op de Spoedeisende Hulp afgerond. Zij starten met non invasieve beademing en hebben hiervoor een nieuwe transportventilator aangeschaft. Uiteraard vergt dit enige aanpassing en kennis over hoe de machine moet worden ingesteld en op welke manier het masker aangemeten dient te worden. “Daar geef ik dan (een) les in.” En blijf voor de SEH beschikbaar m.b.t. mijn expertice.

‘VRIJHEID IS EEN LUISTEREND OOR’

Wanneer ik informeer naar de vrijheid die Johan krijgt binnen zijn functie, begint hij uitgelaten te vertellen over zijn affiniteit met percussie thera-pie. “Enkele jaren geleden zag ik het apparaat voor het eerst en dacht ‘Wow, dit is een van de betere inzichten die ik de laatste twintig jaar op de IC heb toe-gepast gezien.’ Op een veilige en effec-tieve wijze samengevallen longdelen recruteren en pulmonaal secreet mobil-iseren. Ik ben toen meteen naar de in-tensivisten gegaan en ook zij waren enthousiast. Kijk dat vind ik nou belang-rijk. Dat je als IC verpleegkundige, als VP, met een nieuw idee op de proppen komt en dat je een luistend oor vindt. De contacten met andere ziekenhuizen en collega VP’s ontstonden daarna als vanzelf. Er moet immers een procedure komen en er moet een protocol worden opgesteld. Gelukkig hoef je zelf het wiel niet meer uit te vinden, kun je elkaar op zoeken en vragen ‘Goh, hoe heb jij dat aangepakt, of hoe hebben jullie dat georganiseerd?’” Percussietherapie wordt nu binnen de IC in Sittard bijna bij elke beademingspatient toegepast. Ook bij niet-geintubeerde patienten kan deze therapie worden toegepast. Als VP speel je in veel zaken een belangrijke rol, vertelt Johan. “Wordt er gesproken over nieuwe maskers, ben ik daar bij aanwezig. Verandering zie ik vaak als verbetering. Toch is niet iede-reen zo veranderingsgezind. Dat blijf je altijd houden. Als VP zit je dicht bij de bron en krijg je de kans om veel van dichtbij te zien, contacten te leggen. Die kans krijg ik vanuit het management – Johan, ga daar maar heen, ga daar maar eens kijken – maar daar ga ik ook voor, dat wil ik zelf graag.”

Niet alleen op de IC of als VP is Johan vooruitstrevend en altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen. Het nieuwe pad dat hij vorig jaar is ingeslagen, ligt dat ook ver buiten zijn eigen kennis-gebied. “Al zo’n vier jaar liep ik rond met een vervelende sportblessure. De moed zakte me in de schoenen toen de pijn na half Limburg te zijn afgereisd van thera-peut naar therapeut aan bleef houden”, vertelt Johan. Laatste optie was een Bowen therapeut. “Niet te geloven. Na drie sessies had deze man me weer aan het lopen. Dit wil ik leren!”, dacht Johan vastberaden. “Zo zit ik nou eenmaal in elkaar.” Op dit moment is Johan Bowen behandelaar, maar over twee jaar hoopt hij zich Bowen therapeut te kunnen noe-men. “Bowen therapie komt oorspon-kelijk uit Australië en is hier in Nederland nog niet heel erg bekend. Het is een milde en bijzonder effectieve behandel-methode om mensen van bepaalde klachten, zoals migraine, (sport)bles-sures rugklachten enz. af te helpen. Om het lichaam weer in balans te laten kom-en, maak je op specifieke plekken kleine rolbewegingen met duim en vingers. Met de handen de klacht behan-delen is voor Johan iets dat hij altijd al heeft willen doen. “Vroeger wilde ik fysiotherapeut worden. Zoals je weet ben ik dat niet geworden, maar heb ik zo wel de perfecte balans gevonden tussen de twee werelden waar mijn hart ligt: beademing en manuele therapie. Perfect toch!!”

Wil je meer weten over Johan, of gewoon even ventileren? Mail hem gerust:

johanhamans@gmail.com

Johan over Bowen therapie:

“Na drie sessie’s had de Bowen therapeut me weer aan het lopen. Dit wil ik leren!”, dacht ik. Zo zit ik nu eenmaal in elkaar.”

VPNedVentilation Practitioners Nederland