UNIVERSITAIR CENTRUM VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

2014 - 2015VORMINGSAANBOD WWW.UCOS. BE

VORMINGSAANBODACADEMIEJAAR

2014 -2015Het Universitair Centrum voor

Ontwikkelingssamenwerking, in 1985 opgericht door academici en sympathisanten van de Vrije Universiteit

Brussel en Universiteit Gent, is een ngo gespecialiseerd in vorming, training en sensibilisering over ontwikkeling en wereldburgerschap voor en met het hoger onderwijs.

Het aanbod is driedelig:

Studenten

A. Versterken van interculturele en

wereldburgerschaps- competenties bij

studenten die voor een bepaalde periode in het

Zuiden verblijven

B. Versterken van visie en praktijk m.b.t. wereldburgerschap,

(duurzame) ontwikkeling en ontwikkelings-

samenwerking in kader van de opleiding

Docenten/diensten betrokken bij Zuidervaringen en wereldburgerschap

Verbeteren van de kwaliteit van de Zuidervaringen, de return achteraf en de multiplicatie-effecten en het versterken van de competenties en implementatie

mbt wereldburgerschap binnen de opleidingen en de onderwijsinstelling.

Neem contact op met het Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking voor meer informatie over vormingen op maat!

Nathalie Van Laere:nathalie.van.laere@ucos.be

026148165Pleinlaan 5 - 1050 Brusselwww.ucos.be

STUDENTEN

A. VERSTERKEN VAN INTERCULTURELE EN WERELDBURGERSCHAPSCOMPETENTIES BIJ STUDENTEN DIE VOOR EEN BEPAALDE PERIODE IN HET ZUIDEN VERBLIJVEN

De deelnemers worden idealiter zo voorbereid dat ze de nodige competenties verwerven zodat het ver-blijf in het Zuiden voor alle partijen een meerwaarde biedt. Bovendien is een verblijf in het Zuiden een uitstekende gelegenheid om ook werk te maken van de zgn. wereldburgerschapscompetenties.

OPBOUW VAN HET TRAJECT WIE1. Praktische info digitaal ter beschikking gesteld (gezondheidspreventie, verzekeringen, ...)

UCOS ismOI

2. Voorbereidende vormingsdag- doel: opstart van het verwerven van enkele essentiële competenties voor het functioneren in het Zuiden en versterken van wereldburgerschap.

- flexibele aanpassing van cases, voorbeel-den en methodieken aan de samenstelling van de groep (opleiding van de studenten, soort stage, landen van bestemming,…)

- 1 volledige dag intensief aan de slag; ver-schillende modules bouwen op elkaar voort- tussen 14 en 20 studenten per begeleider die de volledige dag verzorgt.

- een kalender wordt vooraf gecommuni-ceerd met keuze mogelijkheid van inschrij-ving datum (vooral oktober-november en maart-april). 2 dagen per week waarvan één zaterdag.

- formules:• poolen van studenten van verschillende

campussen• groep studenten van één opleiding op

een specifieke vastgelegde dag

UCOS

2 FORMULES

FORMULE 1:Een geïntegreerd traject bestaande uit voorbe-reiding, logboek en debriefing.

Het traject wordt in samenspraak met de onderwijs-instellingen (OI) opgezet en bevat een taakverdeling tussen de interne diensten voor internationalisering en de externe dienstverlener UCOS.

3. Specifieke voorbereiding op land, taal en vakgebiedTaalcursus volgen wordt aangemoedigd, landeninfo via literatuur, internationale studenten en/of teruggekeerde studenten. Opleiders geven een workshop i.v.m. spe-cifieke technieken in het kader van aange-paste middelen en beroepsvaardigheden in het Zuiden.

OI

4. Verblijf in het Zuiden: werken met logboek- doel: beter functioneren m.b.t. leven en werken in een andere socio-economische en culturele context; reflectie over de eigen rol als stagiair/onderzoeker/vrijwilliger bin-nen de lokale context en binnen het rui-mere kader van internationale solidariteit en wereldburgerschap

- inhoud: overzicht van belangrijkste tips & tricks uit de voorbereiding, reflectievragen en kleine opdrachten

- werken met dit logboek kan aangemoedigd/verplicht worden vanuit de onderwijsinstel-ling (bv. in het kader van het krijgen van een reisbeurs).

UCOS ismOI

Een overeenkomst legt de samenwerking en de afspraken vast. De financiering is ook overeen te komen. Richtinggevend: enkel de kost voor voorbereidingsdag en nawerkingssessie wordt aangerekend:

• voorbereidingsdag: kostprijs per student: 15 euro (logboek inbegrepen). Een voorberei-dingsdag gaat door vanaf 14 studenten en telt maximaal 20 ingeschrevenen.

• nawerkingssessie: kostprijs per student: 8 euro. Een nawerkingssessie gaat door vanaf 8 studenten en telt maximaal 20 ingeschrevenen.

deze formule kan voor alle studenten of voor een deel van de doelgroep georganiseerd worden.

5. Nawerkingssessie- doel: opgedane ervaringen, inzichten en competenties consolideren als blijvende meerwaarde voor de student; op basis van de Zuidervaring reflecteren over de eigen rol als geëngageerde student en (wereld)burger

- inhoud en methodiek: ervaringsuitwisseling en bespreken van markante en moeilijke si-tuaties adhv opdrachten logboek, terugkop-peling naar verklarende modellen, aanreiken van handvaten voor en reflectie over enga-gement voor het Zuiden.

- debriefingsessie van een 2-tal uur; 8 à 20 studenten per begeleider

- sessie kan begeleid worden door UCOS of door de respectievelijke docenten zelf, o.b.v. debriefing tools van UCOS.

UCOS en/ofOI

FORMULE 2:Inhuren van trainers in een workshop-setting georganiseerd door de onderwijsinstelling.

Thema’s:1. Interculturele communicatie 2. Omgaan met sociale ongelijkheid in het Zuiden 3. Communiceren over Zuid-ervaring 4. Debriefing interculturele competenties en Zuid-

ervaringen (natraject).

Een standaardvorming duurt 2 à 3 uur en kost 140 euro + vervoerskosten (kost openbaar vervoer en/of auto 0,35€ per km) per begeleider. Idealiter bestaat een groep uit maximum 20 deelnemers. UCOS voorziet 1 à 2 trainers (voor eventuele parallel lopende workshops).

B: VERSTERKEN VAN VISIE EN PRAKTIJK VAN STUDENTEN M.B.T. WERELDBURGERSCHAP, (DUURZAME) ONTWIKKELING EN ONTWIKKELINGSSAMEN-WERKING IN KADER VAN DE OPLEIDING.

Aanbod van workshops (liefst geïntegreerd in een vormingstraject of vormingsmodule van de opleiding):

1. Wereldburgerschap (WBS)2. Duurzame ontwikkeling (DO)3. Beeldvorming & Communicatie4. Ontwikkeling & ontwikkelingssamenwerking

1.Wereldburgerschap (WBS)

Doel: visie en praktijk stimuleren bij studenten in het kader van hun opleidingInhoud: Wat is WBS en ontwikkelingseducatie; noodzaak van WBS en internationale solidariteit in het kader van de gemeenschappelijke uitdagingen van deze wereld; model van ontwikkeling, educatief model van gedragsbeïnvloeding; waar ligt onze bijdrage als wereldburger en hoe kunnen we er aan werken; praktijkvoorbeelden; ....Aanpak: ppt, discussie, interactieve werkvormen, uitwerken van voorbeelden, ....

2. Duurzame ontwikkeling (DO)

Doel: visie en praktijk stimuleren bij studenten in het kader van hun opleidingInhoud: Wat is DO; noodzaak van DO; educatief model van gedragsbeïnvloeding; waar ligt onze bijdrage en hoe kunnen we er aan werken; praktijkvoorbeelden; Aanpak: videoclips, ppt, discussie, interactieve werkvormen, uitwerken van voorbeelden, ....

3. Beeldvorming & Communicatie

Doel: een kritische visie en praktijk op beeld- en mening-vorming en hoe communiceren over het Zuiden en Noord-ZuidkwestiesInhoud: hoe wordt er gecommuniceerd over het Zuiden en de ontwikkelingsproblematiek door media, door spelprogramma’s, door de overheid, door NGO’s, ....; waarom correct communiceren; hoe beter com-municeren; ....Aanpak: videoclips, ppt, stellingen-discussie, bekijken van voorbeelden, uitwerken van eigen voorbeelden, ....

4. Ontwikkeling & ontwikkelingssamenwerking

Doel: een actuele visie en praktijk op ontwikkeling & ontwikkelingssamenwerkingInhoud: wat is (duurzame) ontwikkeling; visies op ontwikke-lingssamenwerking en de Noord/zuidrelaties; hoe efficiënt is ontwikkelingssamenwerking; welke rol kunnen we spelen?; welke toekomst voor ontwik-kelingssamenwerking; ....

Aanpak: videoclips, ppt, stellingen-discussie, bekijken van voorbeelden, uitwerken van eigen voorbeelden, ....

Een workshop duurt standaard 2 à 3 uur en kost 140 euro + vervoerskosten (kost openbaar vervoer en/of auto 0,35€ per km) per begeleider. Idealiter bestaat een groep uit maximum 20 deelnemers. UCOS voorziet 1 à 2 trainers (voor eventuele parallel lopende workshops).

BEGELEIDING EN TWEEDELIJNSVORMING

DOCENTEN EN DIENSTEN

• VERBETEREN VAN DE KWALITEIT VAN DE ZUIDERVARINGEN.

• VERSTERKEN VAN WERELDBURGER-SCHAP BINNEN DE OPLEIDINGEN EN DE ONDERWIJSINSTELLING.

1. Thematische uitdieping van aspecten van Zuidmobiliteit (op het niveau van een associatie of op het niveau van een onderwijsinstelling)

Mogelijke thema’s: - stages in het Zuiden: zin en onzin van Zuidstages; het vinden van geschikte Zuid-partners; wat maakt een stage in het Zuiden een verrijkende ervaring voor alle betrokkenen? Hoe van de teruggekeerde studenten ook ‘actoren voor internationale solidari-teit’ maken?- zin en onzin van ontwikkelingssamenwerking; interculturaliteit; invloed van socio-economische context op een samenleving in het Zuiden; …

Aanpak:In samenspraak en op maat met de betrokken dien-sten van de onderwijsinstellingen wordt een pro-gramma of een traject samengesteld. Begeleiding door experten (intern en extern).

2. Ervaringsreizen voor docenten/medewerkers diensten naar DR Congo (Katanga)

Doelgroep: Diverse groep docenten en medewerkers internati-onalisering (campus-overschrijdend)

Doel:Door middel van professioneel begeleide erva-ringsreizen kunnen docenten zelf ervaring opdoen het Zuiden. Het aanbod stelt hen in staat thema’s en vaardigheden met betrekking tot het Zuiden en mondiale solidariteit te integreren in hun onderwijs-praktijk. De deelnemers geven de opgedane ken-nis, de beleefde ervaring en eventueel engagement door aan studenten en collega’s binnen de onder-wijsinstelling. De reis is ook een kans om kennis te maken met lokale organisaties waar later eventueel stageplaatsen voor studenten gefaciliteerd kunnen worden.

Inhoud:De werking van de maatschappij, de ontwikkelings-moeilijkheden en de impact van armoede worden onder de loep genomen. Ook de interactie met een andere cultuur staat op het programma: intercultu-rele communicatie is een wezenlijk deel van de reis.

Aanpak:Om de reis zo goed mogelijk te kaderen en de intense beleving een duidelijke plaats te geven, wordt de reis ingebed in een traject. Dit bestaat vóór de reis uit twee voorbereidingsavonden of één weekend. Na de reis wordt een opvolgingsweekend voorzien.Naast een gemeenschappelijk deel gedurende de eerste week van het verblijf in Katanga, is er ruimte voor een meer gedifferentieerd bezoek in de tweede week, afgestemd op het vakgebied van de verschillende docenten/diensten. Maximum een viertal thema’s, gecombineerd in 2 à 3 parcours, kunnen dan aan bod komen. In de eerste week staat de stad Lubumbashi op het programma, maar wordt ook het binnenland aange-daan. De tweede week kan zowel terug in de stad als op het platteland doorgaan.

Praktisch: • groep van 12 deelnemers• kostprijs: 1000 euro per deelnemer• voorbereidingsdag of - weekend – reis van

2-tal weken – debriefingsweekend• begeleiding: Frank Verstraeten en Guy Capals

(medewerker UCOS in Lubumbashi)• Programmatie: juli 2015

3. Aandacht voor het Zuiden/wereldburger-schapsthema’s in het hoger onderwijs: waarom – hoe – tips & tricks – intervisie.

Doelgroep:Op het niveau van een opleiding of ruimer op het niveau van een departement of hogeschool, die stakeholders samenbrengen, die werk willen maken van het implementeren van duurzame ontwikke-ling in het algemeen en wereldburgerschap in het bijzonder.

Doel: De vormingstrajecten focussen op het aan bod brengen van noordzuidthema’s en mondiale uitda-gingen in de onderwijspraktijk. Concreet hebben we het over motivatie en context, invalshoeken, concrete tools die bruikbaar zijn voor de specifieke opleiding, relevante partners, het evalueren van wereldburgerschapscompetenties, …

Inhoud:Al naargelang de voorkeur kan gekozen worden voor de invalshoek wereldburgerschap of duurzame ontwikkeling.

1.Wereldburgerschap (WBS)Wat is WBS en ontwikkelingseducatie, noodzaak van WBS en internationale solidariteit in het kader van de gemeenschappelijke uitdagingen van deze wereld; model van ontwikkeling, educatief model van gedragsbeïnvloeding; waar ligt onze bijdrage als wereldburger en hoe kunnen we er aan werken; praktijkvoorbeelden; ....

2. Duurzame ontwikkeling (DO)Wat is DO; noodzaak van DO; educatief model van gedragsbeïnvloeding; waar ligt onze bijdrage en hoe kunnen we er aan werken; praktijkvoorbeelden;

Aanpak:Een vormingstraject bestaat uit een oriënterende bijeenkomst (intakegesprek waarin verwachtingen worden geëxpliciteerd en de opdracht van het traject wordt afgebakend), 2 à 3 werksessies en een evaluatie. Via vorming en begeleide intervisie, waarbij afhankelijk van de vraag en de context ook collega-organisaties worden betrekken, ver-sterken de deelnemers hun eigen visie en krijgen handvaten aangereikt om thema’s en inzichten te implementeren in hun onderwijspraktijk. Praktisch:Een sessie duurt 2 à 3 uur en kost 140 euro + vervoerskosten (kost openbaar vervoer en/of auto 0,35€ per km) per begeleider. Intakegesprek is gratis. Minstens 6 deelnemers.

Wereldburgerschapscompetenties van personeelsleden en studenten stimuleren en versterken? Neem contact op met het

Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking

voor meer informatie over vormingen op maat!

Nathalie Van Laerenathalie.van.laere@ucos.be

026148165Pleinlaan 5 - 1050 Brussel

WWW.UCOS. BE

Met steun van: