Voorzieningen Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) · PDF fileKantelen en wijkgericht...

Voorzieningen Wmo, gemeente Almere VISIE oktober 2011 pagina 1

Voorzieningen

Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

Gemeente Almere, oktober 2011


INHOUD Inleiding 1. Wat gaat er veranderen en waarom?

- het resultaat - meerdere Wmo-prestatievelden - de huidige regels - compensatieplicht en maatwerk - gekantelde verordening - duurzaam, tevens spaarzaam - eenheid in uitvoering - kántelen en wijkgericht werken - Almeerse BusinessCase (ABC) - burgerkracht - acht bakens van welzijn - meer collectieve en algemene voorzieningen

2. Bij wie en waar moet ik zijn?

- met wie kan ik praten over mijn probleem? - waar kan ik een voorziening aanvragen? - hoe gaat het in z’n werk en wat kan ik verwachten? - de EigenKrachtWijzer (EKW)

3. Wat levert het op? 4. Wmo-raad en Breed overleg 5. 2012-2013

- ServicePunt Z - Hulp bij het Huishouden - Awbz wijzigingen - Wmo meets WWB - Wijkgericht werken - Digitale ontwikkelingen - Aanpasbaar bouwen

6. Kosten en baten

7. Verordening en beleidsregels

- aanmelding en aanvraag - verordening en beleidsregels zijn ‘slechts’ een kader - vaste grond - eigen bijdragen en eigen aandeel - keuze vrijheid - succesfactoren

Bijlage: ‘Eigen bijdrage, eigen aandeel, financiële drempel’


Inleiding De Wet Maatschappelijke Ondersteuning(Wmo) is van kracht sinds 1 januari 2007. Het beleid van de gemeente Almere ten aanzien van de Wmo is sinds januari 2010 vastgelegd in de nota ‘De Kracht van Almere’. In het beleid staat centraal dat mensen op een waardige en gelijkwaardige manier kunnen participeren in de samenleving. Het gaat om ‘iedereen doet mee’. De opdracht aan de gemeente is in de Wmo omschreven in negen Prestatievelden:

1. Sociale samenhang 2. Jeugd 3. Informatie en advies 4. Vrijwilligerswerk en mantelzorgondersteuning 5. Collectieve en algemene voorzieningen 6. Individuele voorzieningen 7. Maatschappelijke opvang 8. Geestelijke gezondheidszorg 9. Verslavingszorg

Een aantal prestatievelden is praktisch uitgewerkt in de vorm van bijlagen bij de Wmo-beleidsnota. Voor prestatieveld 6 ‘individuele Wmo-voorzieningen’ is dat nog niet gebeurd. De aanleiding om dit nu te doen is de overgang naar een nieuwe verordening en beleidsregels voor de toekenning van individuele Wmo-voorzieningen. Als basis hiervoor dient de gekantelde modelverordening van de VNG 2010. De bijgevoegde Almeerse verordening en beleidsregels Wmo-voorzieningen 2011 zijn een logisch uitvloeisel van voorliggende notitie. Deze notitie is tot stand gekomen via samenwerking in een brede voorbereidingsgroep. Naast gemeenteambtenaren van beleid en uitvoering hebben aan deze groep deelgenomen: leden van de Wmo-raad Almere, de Vrijwilligers en Mantelzorg Centrale Almere (VMCA), MEE, en Zorggroep Almere. De voorbereidingsgroep is drie maal bijeen geweest. De eerste keer is Paul Norp van Stimulansz (adviesbureau VNG) aanwezig geweest als gastspreker. Welzijnsstichting De Schoor heeft achteraf aanvullingen gegeven, die zijn meegenomen in de uiteindelijke tekst. Het proces van opstellen en vaststellen van deze nieuwe verordening is onderdeel van een breder projectplan met de naam “Kanteling SPZ / PZ” (Service Punt Z en Publiekszaken). De voortgang is gevolgd en afstemming heeft plaatsgevonden zowel in dit project, als in het regulier overleg tussen beleid en uitvoering binnen de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling.

Actueel Indien in dit document wordt gesproken over persoonsgebonden budget (PGB) dan wordt bedoeld: de gemeentelijke PGB op basis van de Wmo. En op basis van de Wmo is er voor de burgers volledige keuzevrijheid tussen een voorziening in natura en een PGB. Het gaat hier dus niet over de PGB’s in het kader van de AWBZ, waarin die keuzevrijheid nu beperkt wordt. Na de op handen zijnde transitie en decentralisaties van rijksmiddelen AWBZ en jeugdzorg is de discussie opnieuw open over hoe gemeenten willen omgaan met deze keuzevrijheid.


1.Wat gaat er veranderen en waarom? De Wmo is een samenvoeging van twee wetten: de Wet Voorzieningen Gehandicapten (rolstoelen, vervoersvoorzieningen, woonvoorzieningen) en de Welzijnswet. Later is nog de Huishoudelijke Hulp uit de AWBZ toegevoegd. De samenvoeging van deze wetten had een speciaal doel, namelijk om de maatschappelijke sectoren van Zorg en Welzijn dichter bij elkaar te brengen. En uiteindelijk gaat het er om dat iedereen waardig en gelijkwaardig kan deelnemen aan de samenleving. Dus het begrip Participatie staat centraal. Als mensen een participatie-probleem hebben, dan is de gemeente verplicht om te ‘compenseren’ volgens het zogenaamde compensatiebeginsel. Het gaat dan om het vinden van een redelijke oplossing. En ‘redelijk’ wil zeggen dat van beide kanten inzet mag worden verwacht, en dat er gekeken wordt naar de individuele situatie (maatwerk). De beste oplossing hoeft niet perse een individuele voorziening te zijn, maar kan ook een buurtvoorziening zijn of ondersteuning van de mensen die nu ook al helpen, of informatie over hoe je problemen ‘voor’ kunt zijn. Een goed gesprek hierover is belangrijk. Men noemt dat ook wel het ‘keukentafelgesprek’. Het resultaat Bij de verstrekking van een individuele voorziening gaat het voor de mensen uiteindelijk om het resultaat. In de modelverordening van de VNG zijn de volgende resultaten genoemd:

- Een schoon en leefbaar huis - Wonen in een geschikt huis - Beschikken over goederen voor primaire levensbehoeften - Beschikken over schone, draagbare en doelmatige kleding - Het thuis kunnen zorgen voor kinderen die tot het gezin behoren - Zich verplaatsen in en om de woning - Zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel - De mogelijkheid om voldoende contacten te hebben.

Meerdere prestatievelden in de Wmo Als het gaat om de rol van de gemeente is in de opsomming van de Wmo-prestatievelden een bepaalde systematiek te zien. Globaal kun je zeggen dat –van 1 tot 9- het gaat over mensen die minder in staat zijn om dingen in hun leven zelf te regelen (eigen regie). Daar is dus meer ondersteuning nodig om hen op hun eigen manier waardig te laten meedoen in de maatschappij. In deze notitie gaat het in eerste instantie over prestatieveld 6 (individuele voorzieningen). Echter prestatieveld 5, dat gaat over collectieve en algemene voorzieningen, speelt daarnaast een belangrijke rol. Dat zijn voorzieningen waar je nauwelijks of geen indicatie voor nodig hebt. Die voorziening is er gewoon in de buurt of wijk waar iemand woont. Goede voorbeelden zijn de scootmobiel-pool en een boodschappendienst. Als dat goed geregeld is, zullen mensen minder snel behoefte hebben aan een individuele voorziening. Prestatieveld 1 gaat over de saamhorigheid in buurten en wijken, en hoe veilig voelt men zich in de buurt? Kennen mensen de weg en kennen ze elkaar? De computer speelt daarbij een steeds grotere rol. Er zijn inmiddels meerdere buurt-websites. Als er problemen zijn in de wijk of men weet de weg niet naar interessante activiteiten, dan kunnen mensen vereenzamen. Als dat is op te lossen, dan voorkomt het misschien dat mensen ergens anders willen wonen. Dat heeft ook weer te maken met prestatieveld 3: voldoende informatie en advies over de mogelijkheden die er zijn om zelf dingen te ondernemen of –als dat nodig is- hulp te zoeken. Prestatieveld 4 gaat over vrijwilligers en mantelzorgers. In Almere zijn veel vrijwilligers actief, zowel op het gebied van Zorg als Welzijn. Zij leveren op hun eigen manier een soort ‘individuele voorziening’ aan anderen. De Wmo werkt in het algemeen goed als mensen het gevoel hebben dat ze ook met een fysieke en/of psychische beperking er ‘normaal’ bij horen, en dat –als de problemen zich opstapelen- er tevens een oplossing voor handen is.


De huidige regels Zoals al eerder gezegd: de gemeente heeft een compensatieplicht. En dat betekent dat de gemeente een taak heeft om de toegang te regelen tot individuele voorzieningen. Lange tijd is er over de individuele Wmo-voorzieningen informatie gegeven als iets waar je als burger recht op hebt als je voldoet aan bepaalde indicatie-criteria. Die criteria zijn gebaseerd op fysieke en/of psycho-sociale beperkingen, die iemand kan hebben. Alle regels over hoe je een aanvraag doet en hoe een voorziening wordt toegekend, zijn vastgelegd in een verordening en een reglement. In Almere voert ServicePunt Z (SPZ) de regels uit. Als je hiervan uit gaat, stellen burgers terecht de vraag: ‘Wat is er allemaal te krijgen?’ ‘En heb ik daar recht op?’ Ondanks het feit dat de gemeente zorgvuldig met de regels omgaat en de burgers precies doen wat er van hun gevraagd wordt, heeft dit toch geleid tot ‘mis-consumptie’. Hoe kan dat? Het lijkt rechtvaardig en eerlijk. Er zijn verschillende redenen waarom het mis gaat: - Iets waar je recht op hebt, hoeft niet altijd de meest duurzame en handige oplossing te

zijn. Dat blijkt vaak ook uit de nazorg-gesprekken, die nu meer dan voorheen gevoerd worden.

- Het aanbod is altijd groter dan de werkelijke vraag. Mensen hebben dus ook voorzieningen gekregen, die ze niet echt nodig hebben of voorzieningen waar ze in eerste instantie niet zelf om hebben gevraagd.

- Mensen hebben de neiging om uit voorzorg iets aan te vragen “dan hebben we het maar al vast’ (uit angst dat het er straks niet meer is).

- Soms overvragen mensen als men de problemen wel zag aankomen, maar niet op tijd zelf actie heeft ondernomen. Bijvoorbeeld: op tijd proberen te verhuizen naar een woning, die ook geschikt is als je ouder wordt.

- Soms vragen mensen te weinig, en geven ze –om wat voor reden dan ook- liever niet aan dat er problemen zijn. Als er dan hulp gevraagd wordt, is het probleem meteen heel groot.

Compensatieplicht en maatwerk Mis-consumptie betekent dat de gemeente niet op de juiste manier voldoet aan haar compensatieplicht. Of de gemeente doet te veel, of juist te weinig. Om meer te kunnen werken volgens de bedoeling van de Wmo en te bevorderen dat de juiste voorziening op het juiste moment bij de juiste persoon terecht komt, zijn er andere afspraken nodig. De Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft hiervoor een modelverordening en modelbeleidsregels opgesteld. Men noemt dit ‘de gekantelde verordening’. Gekantelde verordening In de modelverordening van de VNG gaat het vooral over ‘duurzame oplossingen, in alle redelijkheid’. De regels zijn zo opgesteld dat de totale situatie van de hulpvrager zorgvuldig wordt doorgenomen en alle mogelijke oplossingen worden afgewogen. De regels zijn niet hard, maar vormen een kader om te komen tot een goed gesprek en wellicht meerdere oplossingen. Het gaat om het leveren van maatwerk. Het is de bedoeling dat er creatief wordt omgegaan met de mogelijkheden die er zijn. In Almere is hiervoor een digitaal hulpmiddel ontwikkeld: de Eigen Kracht Wijzer (EKW). Duurzaam, tevens spaarzaam Duurzaam is in dit geval ook spaarzaam. De eigen kracht, draagkracht en verantwoordelijkheid van mensen wordt aangesproken. Het principe is dat de gemeente niet overneemt, maar bijdraagt aan de meest voordelige oplossing. Niemand kan dus meer zeggen dat hij/zij ‘recht heeft op een voorziening’. Het gaat om het oplossen van een probleem, en als je zelf iets kunt oplossen of op een andere manier een oplossing voorhanden is, waarom zou je dan nog een voorziening aanvragen? (ook al zou je er op grond van een beperking misschien wel aanspraak op kunnen maken). Dit sluit aan op het principe van eigen kracht of burgerkracht: de vraag van de burger staat centraal, niet het aanbod van voorzieningen. En de totale situatie wordt meegenomen in het


vinden van een antwoord op de vraag. Dus het is ook niet alleen maar: ‘u vraagt, wij draaien’. Je kunt het als burger wel oneens zijn met de gekozen oplossing. In een eventueel bezwaar of beroep zal dan vooral gekeken worden of het onderzoek zorgvuldig is gedaan en er echt maatwerk is geleverd. Eenheid in uitvoering Omdat de regels niet meer zo hard en eenduidig zijn, is het wel belangrijk dat er ‘eenheid is in de uitvoering’. Dat wil zeggen dat aanvragen en situaties die vergelijkbaar zijn, ook hetzelfde worden behandeld. In de praktijk zal daar extra aandacht voor zijn. De verwachting is tevens dat door jurisprudentie n.a.v. bezwaar en beroep steeds meer duidelijk wordt wat in individuele situaties redelijk en rechtvaardig is. Zowel professionals als burgers gaan met dit verhaal ‘het diepe’ in en het vraagt over en weer vertrouwen dat dit het beste is. Kantelen en wijkgericht werken De Kanteling met het doel zorg en welzijn dichterbij elkaar te brengen, raakt aan de uitgangspunten en de maatschappelijke systemen voor het bieden van zorg, de zogenaamde zorginfrastructuur en onze verzorgingsstaat als geheel. We zien dat de hulpverlening opnieuw gaat nadenken over hoe de afhankelijkheid van zorg niet meteen de eigen regie van mensen hoeft aan te tasten, maar juist de eigen kracht van mensen zou moeten aanspreken en versterken. In dat licht zien we ook een nieuwe samenwerking ontstaan en een herwaardering over en weer van formele zorg (betaalde professionals) en informele zorg (vrijwilligers en mantelzorgers). Een andere belangrijke ontwikkeling is om zoveel mogelijk zaken wijkgericht te organiseren. Daardoor kan er meer maatwerk (dichtbij de mensen) worden geleverd, en de mensen krijgen meer invloed op de kwaliteit van zorg en welzijn. Almeerse Businesscase De gekantelde werkwijze is in 2010 in praktijk gebracht in de pilot Almeerse BusinessCase (ABC). Op initiatief van de gemeente en zorgverzekeraar AGIS, en in samenwerking met adviesbureau HHM, zijn professionals en (23) burgers samen ‘het diepe’ ingegaan. In het eindrapport is te lezen wat er is gewonnen en wat daarvoor nodig was. Een opvallend resultaat is dat er pas echt winst is als je als professional geregeld buiten je boekje gaat. In dit geval was dat toegestaan en werd dat juist aangemoedigd. De opdracht was: zoek naar de beste oplossingen ‘out of the box’. Eerst reageerden de betrokken burgers wat terughoudend: ‘je laat me zwemmen!’ Maar toen duidelijk werd dat de professionals niet wegliepen, maar juist naast hen bleven staan, kwam er een verandering. Achteraf zijn de betrokken burgers tevreden en hebben zij het gevoel meer greep te hebben op hun eigen leven. Het is kennelijk gelukt om de zorg zo te bieden dat mensen zich minder afhankelijk voelen en de eigen kracht meer bewust zijn. Als welzijn en zorg op deze manier weer dichter bij elkaar komen en ook de professional niet meer hoeft te zeggen ‘daar ben ik niet van’, dan gebeurt er iets in preventieve zin. We voegen iets waardevols toe aan de samenleving en we voorkomen op z’n minst ‘erger’. En dat geldt ook voor de voldoening en de verrijking die professionals ervaren in het uitoefenen van hun taak, die hiermee weer kan worden beleefd als ‘het vervullen van een maatschappelijke rol’. Burgerkracht De discussie over kantelen en wijkgericht werken is volop gaande. In een recente uitgave van De Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO), “Burgerkracht”, april 2011, is te lezen hoe door de tijd heen de voorzieningen voor zorg en welzijn zijn geregeld in instituties en professies, en hoe dat heeft geleid tot hoge kosten, die niet altijd meer in verhouding staan tot het gewenste maatschappelijk effect. De rol van de gemeente staat ook ter discussie. De gemeente geeft vaak subsidie aan welzijnsorganisaties onder de voorwaarde dat er een bepaalde ‘productie’ wordt gehaald. De productie wordt dan zorgvuldig verantwoord en men gaat er van uit dat de burgers daardoor meer ‘welzijn’ krijgen….maar of


dat ook werkelijk zo is, is niet altijd na te gaan. In “Burgerkracht” wordt duidelijk dat het een hele zoektocht is, als je burgers de zeggingskracht wil geven, die nodig is om met elkaar een vitale samenleving te hebben. Bestaande instituties staan dan fundamenteel ter discussie. Het is tevens één stap verder in de redenering dat het in prestatieveld 1 van de Wmo meestal gaat om mensen die prima de eigen regie op hun leven kunnen voeren en dus ook aanspreekbaar zijn op een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor welzijn. Het is nu zelfs zo dat goede burgerinitiatieven sneuvelen op gemaakte prestatieafspraken met instellingen. De boodschap in het onderzoek van de RMO is: “...Organiseer daarom liever die burgerkracht….daar hoeft een gemeente niet direct tussen te zitten…(niet in de opdrachtverlening en niet in de verantwoording)….. Het vraagt om een andere vorm van professioneel handelen, waarin niet de dienstverlening, maar de dienstbaarheid centraal staat…”. In Almere wordt op dit gebied geëxperimenteerd in integrale netwerken, sociaal café’s, de Almeerse Business Case (hierboven genoemd), en overkoepelende structuren, zoals de Wmo-coalitie. En we zien het ook terug in een aanpak zoals Mooi Zo Goed Zo, en in de grotere ontwikkeling ‘Welzijn, nieuwe stijl’. Acht bakens van Welzijn nieuwe stijl. In een recente brochure van het ministerie van VWS over “Welzijn, nieuwe stijl’ staat het volgende:

‘Bescherming, zelfredzaamheid, participatie, zorg voor elkaar en sociale samenhang. De doelen van de Wmo zijn de kerncompetenties van welzijn. Geen enkele andere werksoort kan op vergelijkbare wijze de bindende functie vervullen die nodig is om de Wmo te realiseren. Welzijn doet dit door het vroegtijdig signaleren, benoemen en oplossen van problemen van burgers en samenleving. Welzijn draagt daardoor in belangrijke mate bij aan het voorkomen dat problemen verergeren, waardoor later in het proces zwaarder hulp of zorg moet worden ingezet…’

Men beschrijft ‘acht bakens’ voor het welzijnswerk, die direct van toepassing zijn op alle terreinen van de Wmo: 1. gericht op de vraag achter de vraag; 2. gebaseerd op de eigen kracht van de burger; 3. direct er op af; 4. formeel in informeel in optimale verhouding; 5. doordachte balans van collectief en individueel; 6. integraal werken; 7. niet vrijblijvend, maar resultaatgericht; 8. gebaseerd op ruimte voor de professional. Meer collectieve en algemene voorzieningen In het verlengde van bovengenoemde discussie zal het zo moeten zijn, dat de meeste mensen gemakkelijk en zelfstandig gebruik moeten kunnen maken van voorzieningen die al in de eigen buurt voor handen zijn. Dat zijn de algemene voorzieningen. Bij collectieve voorzieningen is het zo dat, als meerdere mensen met een beperking baat hebben bij een zelfde soort voorziening, het handig en voordelig kan zijn om dat collectief te regelen. Bijvoorbeeld: het collectief vervoer, de scootmobielpool, de rolstoelpool, de maaltijdvoorziening. De ontwikkeling van meer collectieve voorzieningen is als actie opgenomen in het huidige projectplan Wmo. Maar de gedachten hierover gaan nog verder: in een systeem als ‘buurtzorg’ en ‘buurtdiensten’ of een ‘sociaal wijkteam’ worden de nodige voorzieningen op wijkniveau (als collectieve en/of algemene voorziening) georganiseerd, zodanig dat er individueel maatwerk kan worden geleverd. Experimenten op dit vlak vinden plaats in meerdere steden in Nederland.


In preventieve zin wordt nagedacht over het zogenaamde “aanpasbaar bouwen”. Mede vanuit de VNG zijn deze geluiden hoorbaar. Als dit meer vorm krijgt, kan het een vermindering betekenen in het aantal aanvragen voor woningaanpassingen. 2.Bij wie en waar moet ik zijn? In de discussie over ‘burgerkracht’ blijft overeind dat de gemeente een duidelijke taak heeft waar het gaat over ondersteuning aan kwetsbare (groepen) burgers, en het regelen van de toegang tot voorzieningen. Voor burgers is dan de eerste vraag: Met wie kan ik praten over mijn probleem? “….. want ik red het niet meer zonder hulp of hulpmiddelen….” De meeste mensen gaan met een fysiek of psycho-sociaal probleem het eerst naar hun huisarts. Als blijkt dat het probleem niet direct te verhelpen is, dan krijgt men vaak te horen dat men ‘moet leren omgaan met de beperking’. Dat klinkt eenvoudig, maar dat is het niet altijd. De meeste mensen hebben behoefte aan een serieus gesprek hierover. Verpleegkundigen, patiëntenverenigingen en belangenorganisaties bieden vaak die mogelijkheid. Daar kan iedereen ideeën opdoen over hulp, hulpmiddelen en andere ondersteuning. De gemeente vindt het ook belangrijk dat mensen de kans krijgen een goed gesprek te voeren, voordat een aanvraag voor een voorziening wordt gedaan. Dat heet dan niet meteen een aanvraag, maar een ‘aanmelding’. Het is de bedoeling dat in de nabije toekomst overal in de stad Wmo-adviseurs hiervoor gemakkelijk te vinden zijn en beschikbaar zijn. Zoals in hoofdstuk 1 al is gezegd: de vraag is dan niet ‘waar heb ik recht op’, maar eerder: ‘wat is er nodig zodat ik mijn werk of opleiding kan blijven doen, of wat kan mij helpen zoveel mogelijk actief te blijven, of wat kan mij het gevoel geven dat ik er nog bij hoor, en wat kan ik nog betekenen voor anderen?’ De Wmo-adviseurs zijn nu te vinden bij: MEE, Vrijwilligers en Mantelzorg Centrale Almere (VMCA), De Schoor, en ServicePunt Z. Als blijkt in het gesprek dat een individuele voorziening een oplossing is, dan komt de volgende vraag: Waar kan ik een voorziening aanvragen? Een aanvraag voor een Wmo-voorziening wordt gedaan op het stadhuis. In het KlantContactCentrum (KCC) wordt dan allereerst nagegaan of de aanvraag snel kan worden afgehandeld of dat er meer tijd nodig is, omdat bijvoorbeeld een medisch advies moet worden opgevraagd. Ook kan een snelle afhandeling nodig zijn, omdat het probleem urgent is (een plotselinge of onhoudbare situatie). En soms is er een tijdelijke oplossing nodig, omdat men verwacht dat het probleem tijdelijk is. Daarna wordt de aanvraag doorgegeven aan ServicePunt Z ter verdere behandeling. Hoe is de procedure en wat kan ik verwachten? Als iemand zich aanmeldt voor een gesprek bij een Wmo-adviseur of rechtstreeks een voorziening aanvraagt, dan weet diegene vaak zelf het beste hoe de situatie is en wat hij/zij zelf al heeft gedaan om het probleem op te lossen. Er is kennelijk nog wel een probleem en samen met de Wmo-adviseur wordt op een rij gezet wat mogelijke oplossingen zijn. De Wmo-adviseur mag verwachten dat alle informatie die van belang is, ook werkelijk op tafel komt, zoals bijvoorbeeld: Wie kunnen eventueel helpen in de directe omgeving en wie doen dat al? Wat zijn de eigen financiële mogelijkheden? Het kan zijn dat er een apart gesprek nodig is met familie en/of vrienden die al helpen, om na te gaan of ook zij zelf hulp of ondersteuning nodig hebben. Als een individuele voorziening nodig is, dan doet de belanghebbende een aanvraag bij het Wmo-loket in het stadhuis. Dat kan met een aanvraagformulier (op te vragen bij het stadhuis of via de website van het stadhuis). Het verslag van het gesprek kan daar als bijlage bij, dan


hoeft men nog maar enkele vragen op het aanvraagformulier in te vullen. Een aanvraag is pas ‘echt’ als er een handtekening van de belanghebbende(n) op staat en alle informatie aanwezig is. Elke aanvraag wordt binnen 8 weken behandeld. Dan is er een antwoord. Als het langer duurt (maximaal 16 weken) dan krijgt men daarvan bericht. Men betaalt altijd een eigen bijdrage of eigen aandeel. De hoogte hiervan wordt vastgesteld op grond van het inkomen, volgens de landelijke normen die daarvoor gelden. Er zijn uitzonderingen: bij een rolstoel en bij ‘forfaitaire’ vergoedingen is geen eigen bijdrage verschuldigd. Nadat de voorziening is verstrekt zal de gemeente na verloop van tijd contact met de belanghebbende opnemen om te vragen of de voorziening werkelijk een oplossing is voor het probleem. Als dat niet zo is, dan komt er opnieuw een gesprek. De EigenKrachtWijzer (EKW) Het (keukentafel) gesprek gaat over meer dan alleen een voorziening. Het gaat ook over vragen, zoals: ‘Welke activiteiten zijn voor mij interessant, en hoe meld ik me daarvoor aan?’ De meest geëigende weg om te weten wat er te doen is in Almere, is simpelweg: de gemeentegids, de gouden gids, internet (Almere.nl, buurt-websites), informatie in buurthuis en gezondheidscentrum in de wijk….enz. Zoals eerder vermeld hebben we sinds kort in Almere ook de EigenKrachtWijzer (EKW). Dit is een vragenlijst die je op de computer kunt invullen, en waarin je aan de hand wordt meegenomen om je vraag helder te kunnen stellen, en vervolgens wat het antwoord kan zijn op je vraag (Sociale kaart Almere). Voor sommige mensen is dit te ingewikkeld of men heeft geen computer. Voor die mensen is er ook een versie van de EKW op papier, en tevens een eenvoudige versie: de KIP. Deze zijn op te vragen bij de Wmo-adviseur, die tevens kan helpen bij het invullen van de EKW. Als blijkt dat een Wmo-voorziening een mogelijke oplossing is voor de vraag of het probleem, dan kan de ingevulde EKW dienen als aanmelding (voorlopige aanvraag). Die aanmelding kan met één druk op de knop worden doorgestuurd naar de gemeente. Er wordt dan contact opgenomen en –indien nodig- vindt er een gesprek plaats om een eventuele aanvraag voor een voorziening in behandeling te kunnen nemen. 3.Wat levert het op? Uiteindelijk gaat het over een heel andere organisatie van zorg en welzijn. De huidige opzet is duur, aanbodgericht en maakt mensen te veel afhankelijk van professionals. We gaan naar een systeem waarin mensen juist zo min mogelijk afhankelijk zijn, waardering krijgen voor eigen initiatieven, en voldoende zeggingskracht hebben om die initiatieven uit te proberen en te realiseren. Ook het verstrekken van een voorziening staat op deze manier veel meer in direct verband met participatie en burgerkracht. Die participatie kan variëren van actief meedoen en betrokken zijn in de maatschappij tot en met het gevoel dat je ‘er nog bij hoort’ en ‘iets betekent’. Zelfs iemand die sterk hulpbehoevend is, heeft in familieverband of anderszins betekenis. In die zin vergaat de ‘eigen kracht’ nooit. Het verstrekken van een voorziening dient bij te dragen aan het kunnen participeren, rekening houdend met de mate waarin iemand nog eigen regie heeft en verantwoordelijkheid kan dragen (draagkracht). Het is de bedoeling dat:

• de juiste voorziening bij de juiste persoon terecht komt, niet meer en niet minder.

• het voor mensen gemakkelijk is om de weg te vinden als er ondersteuning nodig.

• een professioneel iemand, dichtbij de mensen, aanspreekbaar en beschikbaar is voor een gesprek.

• het verslag van het gesprek in meerdere situaties bruikbaar is.


Als het goed is, wordt er op deze manier meer maatwerk geleverd. Dat betekent ook dat er meer ruimte is voor de oplossingen die burgers zelf aandragen. Als dat geld kost, maar het levert op een andere (Wmo)manier wellicht veel meer op, dan moet dat te regelen zijn. De kosten en baten zijn uitgewerkt in hoofdstuk 7. 4. Wmo-raad en Breed overleg Patiëntenverenigingen en belangenorganisaties zijn bij uitstek de plekken waar de ervaringen van kwetsbare mensen gehoord worden. Die ervaringsdeskundigheid wordt vervolgens onderling uitgewisseld in het Breed Overleg. Het Breed Overleg wordt gevormd door de gezamenlijke Almeerse cliëntbelangenorganisaties en komt een aantal keren per jaar bijeen. Het Breed overleg organiseert ook ‘expertmeetings’, waarbij er in gezamenlijkheid (burgers, gemeente, WMO-raad, belangenorganisaties) aandacht is voor één thema. Het gaat om informatie uitwisselen, voorlichting geven en krijgen, samen erover praten. Zo blijft zichtbaar wat de problemen zijn en komt men samen tot verbeteringen. De gemeente krijgt zo helder waar het beleid zich op moet richten. De WMO-raad kan zo beter adviseren over dat beleid. De burger kan zijn verhaal laten horen. En de cliëntorganisaties krijgen de gelegenheid hun ervaringen te delen. In de toekomst zal het Breed Overleg tevens een rol spelen in bijeenkomsten voor organisaties/bedrijven en burgers, om voorlichting te geven en/of ervaringen uit te wisselen. De Wmo-raad is het formele adviesorgaan voor de gemeente. In 2010 is volgens planning een nieuwe Wmo-raad aangetreden. De visie op het doel en de werkwijze zijn op dat moment veranderd. Dat had onder meer tot gevolg dat er geen directe vertegenwoordiging meer was vanuit het Breed Overleg in de Wmo-raad. Daarom is het voor de Wmo-raad ook belangrijk dat het Breed Overleg expertmeetings organiseert, waar de deskundigheid ‘uit het veld’ benut kan worden. In de bijeenkomsten van het Breed Overleg is altijd een Wmo-raadslid aanwezig. De gemeente heeft extra middelen ingezet om het Breed Overleg te ondersteunen en de onderlinge samenwerking te versterken. 5. 2012-2013 ServicePunt Z De uitvoering van verordening en beleidsregels wordt gedaan door de gemeentelijke afdeling ServicePunt Z (SPZ). In het spoor van kantelen en bezuinigen maakt SPZ op dit moment een ontwikkeling door. De activiteiten die hieruit voortvloeien zijn vastgelegd in een projectplan en de voorgang wordt bewaakt door een projectgroep en een stuurgroep. Globaal is de ontwikkeling in tweeën gesplitst: eerst het accent op de Kanteling, dat wil zeggen trainen en oefenen in het (keukentafel)gesprek zoals het is bedoeld in de gekantelde verordening. Daarna is er de samenvoeging met Publiekszaken. Per 14 februari 2011 zijn de eerstelijns vragen van SPZ in de vorm van een pilot, al overgedragen aan het gemeentelijk KlantContactCentrum KCC/C@llcenter.

De samenvoeging betekent tevens een verhuizing van SPZ van de Louis Armstrongweg naar het stadhuis. Naar verwachting zal de naam SPZ verdwijnen. Overwegingen om dit proces in te gaan, zijn: de processen van SPZ en PZ zijn in veel opzichten vergelijkbaar, dus er is efficiencywinst te behalen in de uitvoering. Bovendien is er een overlap in klanten. Deze mensen hoeven dan niet naar twee loketten. Beide kunnen profiteren van elkaars expertise op het gebied van dienstverlening, en straks is een gezamenlijke aanpak mogelijk als het gaat over ‘gekanteld werken’. Hulp bij het Huishouden, onderzoek en aanbesteding


In het kader van de bezuinigingen is besloten tot een aanbestedingstraject in 2011 voor Hulp bij het Huishouden (HH). De nieuwe afspraken gaan in per 1 januari 2012. In deze afspraken is ruimte gelaten voor een gekantelde manier van werken. In de gekantelde verordening moet hulp bij het huishouden leiden tot de volgende resultaten:

- Een schoon en leefbaar huis - Beschikken over goederen voor primaire levensbehoeften - Beschikken over schone, draagbare en doelmatige kleding

In de praktijk blijkt dat deze resultaten op vele manieren kunnen worden bereikt en dat HH op meerdere manieren kan worden verstrekt, mede afhankelijk van de vraag en de voorkeur van degene die de hulp nodig heeft. Een voorbeeld hiervan is de ‘alfacheque’. Er vindt een onderzoek plaats naar de haalbaarheid van de ‘alfacheque’ in Almere, en naar verwachting zal deze in 2012 worden ingevoerd. Wijzigingen in de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz) Het komt regelmatig voor dat mensen begeleiding nodig hebben in het dagelijks leven, thuis of op een andere plek, wel of niet gezamenlijk met anderen (dagbesteding). Een aanvraag hiervoor wordt nu meestal gedaan via de huisarts en de kosten worden vergoed via de Awbz. De komende jaren gaat dat veranderen. De aanvraag en de vergoeding van de kosten gaan dan via de gemeente, op dezelfde manier als nu de Wmo-voorzieningen. Het jaar 2013 is een overgangsjaar en in 2014 moet alles zijn geregeld. De meeste vragen om ondersteuning voor mensen die nog thuis wonen zijn straks dus Wmo-vragen. Deze kunnen in één aanvraag of aanmelding worden behandeld, zoals beschreven in de vorige hoofdstukken. Dit kan er toe leiden dat het nodig is om de verordening aan te passen en daarin ‘resultaten’ toe te voegen (zie hoofdstuk 1.). Als blijkt dat mensen hulp en begeleiding nodig hebben, op het niveau van een verzorgingshuis of verpleeghuis, dan blijft dat net als nu Awbz. Wmo meets WWB (Wet Werk en Bijstand) Wmo-cliënten hebben ondersteuning nodig en WWB-cliënten zoeken werk…. Dat is heel kort door de bocht, maar het is geen vreemde gedachte om na te gaan of er een goede match kan worden gemaakt. In Almere zijn in verschillende wijken activeringscentra opgericht om mensen met een uitkering te laten zien hoe zij weer actief kunnen zijn in de maatschappij. Vaak zijn dat activiteiten, waarbij andere mensen ook geholpen worden. Naarmate de samenwerking tussen SPZ en PZ meer vorm krijgt, zullen de mogelijkheden op dit terrein steeds meer zichtbaar worden. In het hierboven genoemde onderzoek van de alfacheque zal dit bijvoorbeeld nadrukkelijk worden meegenomen. Ook in het project van de scootmobielpool wordt de inzet van mensen met een uitkering nu al gewaardeerd. De samenwerking tussen SPZ en PZ biedt naar verwachting ook de mogelijkheid om straks aan burgers meer geïntegreerde oplossingen te kunnen bieden op het gebied van zorg, werk en bijstand (één dossier, één verhaal, één arrangement van oplossingen…) Wijkgericht werken Als we het goed doen, is dit de plek waar de Kanteling echt zichtbaar wordt en betekenis krijgt voor de burgers. Dicht bij de mensen, integraal, maatwerk, in samenwerkingsverbanden dwars door de bestaande organisaties, met als motto de eerder genoemde ´acht bakens´ voor het welzijnswerk nieuwe stijl. In Almere zijn er al centrale plekken in de wijk, waar burgers aan gewend zijn: gezondheidscentrum, buurtcentrum, activeringscentrum, brede school…enz. Ieder met een eigen doel en werkwijze. Sinds vorig jaar bestaan er op wijkniveau ook zogenaamde ‘integrale teams’ van professionele hulpverleners uit diverse organisaties. Deze hulpverleners komen op wisselende plekken bij elkaar en bespreken situaties van mensen die diep in de problemen zitten. De vraag is dan welke hulp de beste oplossing is voor die mensen. Deze methode van werken kan nog verder worden ontwikkeld en verbeterd. De vraag is hoe we deze vorm van


werken kunnen combineren met of transformeren in bijvoorbeeld ‘sociale wijkteams’ of ‘buurtdiensten’. Digitale ontwikkelingen

‘Als ik naar de dokter ga, zoek ik eerst op internet wat er met me aan de hand is, wat de behandelmethoden zijn en wat de bijwerkingen zijn van eventuele medicijnen….. dat print ik uit en dat leg ik mijn huisarts voor…’ ‘Mijn man ligt in het ziekenhuis en krijgt veel bezoek… Ik heb familie en bekenden een inlogcode gegeven op Sharecare, en zij kijken zelf wanneer er een mogelijkheid is om mijn man te bezoeken….’ ‘Mijn moeder is dement, en ik doe mee aan een chatgroep op internet voor mensen met dezelfde vragen en problemen als ik…’ ‘Ik heb een chronische ziekte en op bepaalde tijden kan ik inloggen en via beeldverbinding met mijn hulpverlener overleggen over wat ik moet doen…’ ‘Op de buurtwebsite zie ik de laatste nieuwtjes en wat er te doen is elke dag. Daar kan ik mijn ideeën kwijt en de mensen bij elkaar halen als ze willen meedoen… Zo kwam ik er ook achter dat een buurvrouw om de hoek wat eenzaam was…. Ik ga nu regelmatig bij haar op bezoek..’ ‘Ik zit in een seniorenkoor en laatst hebben we via beeldverbinding samen gezongen met een koor uit Amerika..’

De mogelijkheden lijken eindeloos. In Almere zijn meerdere projecten opgestart die de technische mogelijkheden benutten om digitale oplossingen te bieden bij zorgvragen en participatie-problemen of om die problemen te voorkomen, bijvoorbeeld:

- Het project ‘De verzilvering’ (gemeente Almere, Cisco en Almere Kennisstad) - Het gebruik van ShareCare (voor iedere inwoner van Almere gratis).

Aanpasbaar bouwen Er is met woningcorporaties regelmatig overleg over het aanbrengen en weer verwijderen van voorzieningen in woningen. Dit doen we aan de hand van recent gemaakte basisafspraken. We houden rekening met het feit dat er een bepaalde hoeveelheid aangepaste woningen nodig is om te kunnen voldoen aan de vraag. Een verhuizing naar een reeds aangepaste woning heeft –mits er geen onoverkomelijke bezwaren zijn- nog steeds de voorkeur. Veel aanvragen voor woonvoorzieningen kunnen worden voorkomen als bij voorbaat in de bouw van woningen is rekening gehouden met fysieke beperkingen van mensen en het gebruik van hulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld een rolstoel. Dit vraagt een besluit op bestuurlijk niveau. 6.Kosten en baten van de Kanteling Naast de maatschappelijke effecten van de Kanteling, leidt dit veranderingsproces ook tot kosten en baten. De VNG heeft in 2010 een rekenmodel laten ontwikkelen om deze kosten en baten te kwantificeren. Het rapport dat hierover is uitgebracht (De Kanteling Financieel, oktober 2010), biedt gemeenten handvatten voor het bepalen van kosten en baten van het kantelingsproces. Kern van het rapport is dat als je de kanteling als gemeente slecht of gedeeltelijk invoert, de kosten alleen maar toenemen. Als je daarentegen de kanteling goed invoert, kun je een netto besparing (extra uitgaven – besparingen) van circa 15% realiseren. Almere heeft mede op basis van dit rapport, een business case gemaakt. Deze business case is een voorstel voor organisatieverandering met een verantwoording in termen van kosten en opbrengsten. De kern van de business case zijn 17 actiepunten die nodig zijn om enerzijds de kanteling in te voeren (kosten) en anderzijds leiden tot besparingen. Het opleiden van medewerkers, het voeren van nazorggesprekken 6 maanden na de indicatiestelling en het opzetten van een scootmobielpool zijn voorbeelden van extra kosten. Aan de andere kant zal het invoeren van het ‘keukentafelgesprek’ naar verwachting leiden


tot andere, goedkopere arrangementen. Hierdoor wordt er dus bezuinigd op de individuele voorzieningen. De acties zijn in de loop van 2011 van start gegaan en de effecten zullen geleidelijk zichtbaar worden. Naar verwachting realiseren we in 2015 een structurele besparing van 3,1 miljoen euro, ofwel 16% van de Wmo kosten in prestatieveld 3 en 6. 7.Verordening en beleidsregels In de gekantelde modelverordening van de VNG is een aantal opmerkelijke keuzes gemaakt, die rechtstreeks in verband staan met de ontwikkelingen rond ‘burgerkracht’ en de behoefte aan maatwerk. Wim Peters van Stimulansz omschrijft het als volgt: “de verordening berust op drie pijlers, namelijk maatwerk, maatwerk en nog eens maatwerk.” Aanmelding en aanvraag Om maatwerk te leveren staat Het Gesprek centraal, en het is zelfs –naast de formele aanvraag voor een voorziening- nadrukkelijk onderdeel geworden van de verordening. Het Gesprek (of ‘keukentafelgesprek’) kan dan gezien worden als een aanmelding. De uitkomst van dit gesprek kan alle kanten op gaan. De afspraken die uiteindelijk worden gemaakt, kunnen worden omschreven als een ‘arrangement van oplossingen’. Een individuele voorziening kan daar een onderdeel van zijn. Voor die individuele voorziening wordt dan een aanvraag gedaan.. Het verslag van het gesprek kan in dat geval de status krijgen van aanvraag. Deze procedure is letterlijk zo opgenomen in de verordening. Verordening en beleidsregels zijn ‘slechts’ een kader Opvallend is de waarde die wordt gehecht aan Het Gesprek en het afwegingskader, dat hierbij een rol speelt. In het afwegingskader zit een vast stramien, waarin de mogelijkheden voor een oplossing worden afgepeld van voorliggende (wettelijke) voorzieningen, algemene en collectieve voorzieningen tot de mogelijkheden in het eigen netwerk, en de eigen (draag)kracht. Er hangt veel af van de deskundigheid, waarmee het gesprek wordt gevoerd, en de vrijheid die wordt gegeven om te komen tot creatieve oplossingen. In plaats van het accent op rechtmatigheid en rechtlijnigheid zijn nu aan de orde: redelijkheid en rechtvaardigheid. En dat is in dit geval per definitie maatwerk. Eenheid in uitvoering zal moeten worden opgebouwd door middel van consequente casuïstiekbespreking en implementatie van actuele jurisprudentie. Het advies van de makers van de verordening is: ‘Niet dichttimmeren! Er moet ruimte zijn voor nieuwe oplossingen en er moet vrijheid/voorrang worden gegeven voor een deugdelijke redenering. Want de oude manier van ‘regelrecht’ handelen veroorzaakte tevens kromme redeneringen.’ Vaste grond De (bekende) vaste grond blijft aanwezig in de vorm van: - International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) - De wettekst van de Wmo, het compensatiebeginsel - Algemene Wet Bestuursrecht - Aanwijzingen voor decentrale regelgeving - Actuele jurisprudentie Eigen bijdragen en eigen aandeel In de gekantelde verordening wordt er –in de lijn van eigen (draag)kracht- van uit gegaan dat bij elke voorziening een eigen bijdrage of aandeel van de mensen wordt gevraagd. Er zijn uitzonderingen: bij een rolstoelvoorziening en een ‘forfaitaire vergoeding’ is volgens de wet geen eigen bijdrage verschuldigd. Zie ook bijlage.


Keuze vrijheid (zie tevens kader ‘Actueel’ op pagina 3) De keuzemogelijkheid tussen een voorziening in natura en een PGB is wettelijk geregeld in de Wmo. Bij de voorziening Hulp bij het Huishouden (HH) wordt op dit moment een PGB-voorkeursbeleid gevoerd, omdat dit past bij het beleid dat mensen meer zelf in de hand hebben om dingen te regelen. In de praktijk betekent dit dat de mensen eerst wordt uitgelegd hoe het PGB werkt en de ondersteuning die kan worden geboden door servicebureaus. Pas als dit niet passend en adequaat is, dan wordt Zorg in Natura verstrekt. Succesfactoren De rol en positie van de ‘Wmo-adviseur’, dit is degene die het keukentafelgesprek voert, moet helder zijn, middels: een functieprofiel / competentieprofiel, inbedding in de eigen organisatie en/of binnen een zelfstandig team (bijvoorbeeld een sociaal wijkteam), en samenwerkingsafspraken binnen het relevante netwerk. Binnen Service Punt Z zal naar verwachting onderscheid zijn tussen medewerkers die ‘aan de voorkant’ van het proces keukentafelgesprekken voeren en medewerkers die ‘aan de achterkant’ van het proces technische kennis hebben om de geïndiceerde voorziening (bijvoorbeeld ergonomisch verantwoord) op maat te leveren. Het is van essentieel belang om niet alleen de professionals te trainen in een ‘gekantelde manier van werken’, maar ook om de burgers op het goede spoor zetten: wat kan men wel/niet verwachten, geïllustreerd met voorbeelden. Dit is opgenomen in het Wmo-communicatieplan 2011-2012. Het is belangrijk om vertrouwen te hebben in Het Gesprek. Dat wil zeggen dat zowel gemeente als hulpvragers en hulpverleners er vanuit gaan dat het altijd iets oplevert. Als je elkaar je gezicht laat zien, is de oplossing altijd socialer en meer duurzaam. Eerst investeren (en zaaien), dan oogsten: In het begin kost het meer geld en inspanning, en zal de vraag naar hulp zelfs toenemen. Daarmee is rekening gehouden. Nazorg: Het is belangrijk om de vinger aan de pols te houden, en een goede balans te vinden tussen controle, verantwoording en het beoogde resultaat. Dat is geen eenmalige actie, maar een voortdurend proces.

-----------------------------------------------------


Bijlage Eigen bijdrage, eigen aandeel en financiële drempels Algemeen De verordening en beleidsregels Wmo-voorzieningen 2011 zijn gebaseerd op het principe van maatwerk, eigen kracht en een inclusieve samenleving. Centraal staat steeds de vraag ‘wat is precies het probleem?’ Die vraag blijft overeind ook als het gaat om het bepalen van wat iemand zelf financieel kan bijdragen. Als er geen probleem is, d.w.z. als er geen onoverkomelijke meerkosten zijn ontstaan ten opzichte van wat (persoonlijk) algemeen gebruikelijk is of ten opzichte van een vorige situatie, waarin er geen probleem was, waarom dan een bijdrage vragen van de gemeente? Maatwerk wil zeggen: streven naar een noodzakelijke voorziening op maat, maar ook uitgaan van wat voor die persoon, met een bepaalde financiële draagkracht, algemeen gebruikelijk is. De gemeente streeft in haar beleid naar een inclusieve samenleving, dat wil zeggen dat de woningen en de openbare ruimte zoveel mogelijk doorgankelijk en toegankelijk zijn. In het gemeentelijk beleid wordt mede daarom aandacht besteed aan aanpasbaar bouwen…. Alles is er op gericht om de stad en de voorzieningen zo veel mogelijk participeerbaar en uitnodigend te laten zijn, ook voor mensen met een fysieke en/of psycho-sociale beperking. Binnen deze context wordt van de burgers gevraagd, geen beroep te doen op een gemeentelijke voorziening als er geen onoverkomelijke meerkosten zijn. Financiële drempel In het (keukentafel)gesprek zal hierop worden gewezen. Dat betekent dat op dit punt de oplossingen in het arrangement op basis van het gesprek kunnen verschillen per persoon, ook al gaat het om dezelfde vragen. Wat voor de een leidt tot een zelf aan te schaffen voorziening, kan bij de ander leiden tot een door de gemeente geïndiceerde individuele voorziening. Het totale plaatje van eigen kracht, inclusief financiële draagkracht, komt dus in beeld op het moment dat iemand zich aanmeldt of een aanvraag doet bij de gemeente. Er kan dus wel een participatie-probleem zijn, maar dat betekent niet meteen dat er ook een financieel probleem is om het te kunnen oplossen. Het gesprek blijft ‘gewoon’ overeind om de persoon op weg te helpen de juiste oplossing te realiseren. Er wordt een beroep gedaan op wederzijdse redelijkheid en de bereidheid om alle feiten op tafel te leggen en openheid van zaken te geven. De normen voor de financiële drempels en de wijze van uitvoeren zijn opgenomen in het Besluit voorzieningen Wmo Almere. Eigen bijdrage en eigen aandeel Als er wel sprake is van onoverkomelijke meerkosten, dan kan een individuele voorziening worden verstrekt. Bij alle voorzieningen wordt een eigen bijdrage of een eigen aandeel gevraagd. Uitzonderingen zijn: de rolstoel en de forfaitaire vergoedingen. De hoogte van het bedrag hangt af van iemands inkomen, en de berekening en de administratie vinden plaats via het (landelijk) Centraal Administratie Kantoor (CAK). De gemeente Almere hanteert de maximale bedragen. Als de hoogte van de eigen bijdrage min of meer gelijk is aan de waarde van de voorziening, kan dat ook een reden zijn om geen beroep te doen op de gemeente. (Tenzij er daarnaast sprake is van een AWBZ-voorziening, waarvoor ook een eigen bijdrage wordt gevraagd. Dan kan het voor die persoon voordelig zijn toch de Wmo-voorziening aan te vragen, omdat cumulatie van eigen bijdragen een bepaalde grens heeft).

Voorzieningen Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) · PDF fileKantelen en wijkgericht...

Documents

Transcript of Voorzieningen Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) · PDF fileKantelen en wijkgericht...