09:00-09:30 Onthaal in de Vierwindenschool (refter), Steenweg op Merchtem 9

VOORMIDDAG: Sociale Stadsvernieuwing en betaalbaar wonen

09:30-09.45 Introductie op het dagprogramma, Peter Thoelen (VIBE)

09:45-11:15 Wat leren we uit projecten in Sint-Jans-Molenbeek?

Geert De Pauw (CLT Brussel), korte historiek van Molenbeek

Guido Stegen (Arsis Architecten), sociaal duurzame wijken via de wijkcontracten

Geert De Pauw, betaalbaar wonen in Project L’Espoir en Community Land Trust

Trui Maes (VIBE), van bouwgroepen naar kansen voor gemeenschappelijk wonen

11:15-12:30 Wandeling door het hart van Molenbeek, bezoek aan projecten

12:30-13:30 BROODJESLUNCH in La Fonderie (cafetaria), Ranfortstraat 27

NAMIDDAG: Participatie: hoe op maat aanpakken?

13:30-14:15 Communicatie en participatie: over veranderen, inspireren, betrekken en beleven.

Hella Rogiers (Common Ground)

14:15-14:35 Korte voorstelling van participatievoorbeelden

Pauze

14:45-15:45 Leren over participatie, draagvlak en betrokkenheid

(je kiest hieruit 2 sessies van 30 minuten)

Ive van Bouwel, Stad Turnhout: een praatplan voor het landschapspark Heizijdse Velden

Darel Torremans, Re-Vive: de tijdelijke invulling ‘Fabriek Pastiek’ in Aalst

Koen Heughebaert, Zonnewindt; Mo(r)gen Bouwen met Lego in De Vloei, Ieper

Caroline Claus, Yota-JES Stadslabo BXL: Observeren in het publieke domein met Lomap

Geert De Pauw, CLT Brussel: betaalbaar wonen op gemeenschapsgrond in Community Land Trust

15:45-16:45 Hoe gebruik je deze informatie/leerpunten in je eigen project?

(gemengde workshops met deelnemers uit de verschillende projecten en de experts)

VOORMIDDAG (9:30-12:30, Vierwindenschool)

Sociale Stadsvernieuwing en betaalbaar wonen

We zijn te gast in Sint-Jans-Molenbeek, een boeiende wijk met een dynamische geschiedenis van in- en uitstroom,

meervoudig in actie voeren en activiteiten, in vernieuwing, groen, scholen en erfgoed… In het 1Jaarverslag

Bonnevie 2012 krijg je een overzicht van het buurtwerk; sociale cohesie en duurzaamheid zijn het uitgangspunt en

de onderbouw van zeer diverse initiatieven met de bewoners.

Het verhaal van de 2wijkcontracten start in 1993 voor de herwaardering van wijken (56 programma’s tot 2009) en

evolueert in 2010 naar ‘duurzame wijkcontracten’ met een verhoogde aandacht voor milieu en participatie. Guido

Stegen (Arsis Architecten) ) schetst de mechanismen van wijkcontracten hun evolutie, en leest de wijk in functie

van een duurzame wijkaanpak.

Buurtwerker Geert De Pauw en voortrekker van de Community Land Trust (CLT) vertelt, vanuit de nood aan

betaalbaar wonen, het verhaal van 3L’Espoir en de prille initiatieven van de 4CLT in Brussel. Trui Maes (VIBE)

sluit af met een overzicht van alternatieve woonvormen en hoe lokale overheden bouw- en woongroepen kunnen

faciliteren5.

Guido Stegen en Geert De Pauw gidsen ons op een wandeling door de wijk langs winkel- en woonstraten, pleinen

en parken. Onderweg zal een buurtwerker vertellen over bewonersparticipatie bij de heraanleg van een park.

NAMIDDAG (13:30-16:45, La Fonderie)

Participatie, hoe op maat aanpakken?

Hella Rogiers van Common Ground, experts in de ruimtelijke communicatie, introduceert ons in de strategie voor

veranderen en inspireren, betrekken en beleven. Project, proces en communicatie gaan noodzakelijk samen wil je

een positieve dynamiek rond je project.

Hoe gaan projecten aan de slag op het terrein? De ene lanceert een tentoonstelling, de ander een debatcafé,

workshops of een video zoals in Ieper (De Vloei) of Kortrijk (De Venning). Wijnegem organiseert een wandeling

met de omwonenden. Centraal op de site van de Suikerfabriek in Veurne is het beheer- en natuur educatiecentrum

in aanbouw; van hieruit kan men de wijkontwikkeling opvolgen en dit kan later nog een buurtfunctie krijgen.

1 http://www.bonnevie40.be/images_th/bijlage_851_2958.pdf 2 http://www.wijken.irisnet.be 3 http://app.leefmilieubrussel.be/batex_search/Docs/fs_060_NL.pdf 4 http://communitylandtrust.wordpress.com 5 http://www.samenhuizen.be/docs/folderlokaalbeleid2013.pdf

Deinze bouwt aan een meerjarenplanning vanuit een brede survey en focusgroepen. Voor het ‘Stedelijk Wonen a/d

Leie II’ is onlangs een participatietraject opgestart.

Tot zover slechts enkele voorbeelden uit het Lerend Netwerk Duurzame Wijken en daarbuiten. Deze namiddag

krijg je de kans om te leren uit twee van de vijf hierna volgende praktijkvoorbeelden (2x 30 minuten): Wat is de

context van deze participatie en het doel? Wie zijn de doelgroep en partners? Hoe wordt het aangepakt? Wat is het

resultaat? Kunnen we er iets uit leren voor andere projecten?

1. Ive van Bouwel, Stad Turnhout: een praatplan voor het landschapspark Heizijdse Velden 6

Samen met Fris in het Landschap is de stad Turnhout in de Heizijdse Velden alvast gestart met een praatplan

rond het landschapspark dat de drie nieuwe woonclusters met 2.000 à 3.000 woningen verbindt: Waar zal men

sporten, spelen of fietsen? Hoe worden zones ingericht? Komt er een volkstuin, crèche, school?

2. Darel Torremans, Re-Vive: de tijdelijke invulling ‘Fabriek Pastiek’ in Aalst 7

In Aalst wordt de fabriekssite Tupperware van 3,7ha herbestemd tot een mix van 450 woningen,

gemeenschapsvoorzieningen en kleinschalige lokale bedrijvigheid. In afwachting worden de leegstaande

gebouwen tijdelijk ingevuld met ‘Fabriek Plastiek’. We luisteren naar het verhaal van organisaties die hun

krachten bundelen om het buurtleven van Rechteroever te laten bloeien.

3. Koen Heughebaert, Zonnewindt; Mo(r)gen Bouwen met Lego in De Vloei, Ieper 8

De Vloei is een duurzame stadsuitbreiding van 10ha aan de rand van de Ieperse kern, uitgaand van een

integrale aanpak volgens de ecopolis-principes. Na het archeologisch onderzoek kan men starten met de

aanleg van de infrastructuur. De jeugd zijn de bewoners van de toekomst. Mo(r)gen Bouwen is een legospel

voor 14- tot 18-jarigen over een duurzaam (samen) wonen.

4. Caroline Claus, Yota-JES Stadslabo Brussel: Observeren in het publieke domein met Lomap 9

Met Lomap op je smartphone geef je op een eenvoudige manier je mening over je buurt. Trek de straat op,

maak foto's van je wijk of een andere plek waar je een mening over hebt of straffe uitspraak over wil doen.

Caroline Claus van Yota (JES Brussel) ons doorheen deze observatietool.

5. Geert De Pauw, CLT Brussel: betaalbaar wonen op gemeenschapsgrond in Community Land Trust

Het resultaat van zeven jaar begeleiding vind je in Passief wonen. Project Espoir10: van de participatieve

zoektocht van kansengroepen, naar een goede woning tot en met het beheer van hun passiefwoning. Dit

project was ook de aanloop tot de import uit de VS van een bijzonder, participatief woonmodel voor betaalbaar

wonen op gemeenschapsgrond. Enkele initiatieven zijn gelanceerd en steunen op een breed enthousiasme.

6 http://www.turnhout.be/nl/875/content/757 7 http://www.fabriekplastiek.be 8 http://www.devloei.be 9 http://www.lomap.be 10 http://www.bonnevie40.be/images_th/bijlage_862_3176.pdf . Samen met de bewoners is er een handleiding opgesteld. De fiches

‘Hoe woon je in een passief woning?’ worden gebruikt door de gezinnen van Espoir, die als ‘Ambassadeurs van Passief Wonen’

hun ervaring met anderen willen delen. Meer info: http://www.bonnevie40.be onder ‘Passief Wonen’