Normalisatie: de wereld op één lijn.

NEN-EN-ISO 50001 (nl)Energiemanagementsystemen – Eisen met gebruiksrichtlijnen

Nederlandse norm

Vervangt NEN-ISO 50001:2011; NEN-EN 16001:2009

ICS 27.010

November 2011

NORM

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Dit

do

cum

ent

mag

sle

chts

op

een

sta

nd

-alo

ne

PC

wo

rden

gei

nst

alle

erd

. Geb

ruik

op

een

net

wer

k is

alle

en.

toes

taan

als

een

aan

vulle

nd

e lic

enti

eove

reen

kom

st v

oo

r n

etw

erkg

ebru

ik m

et N

EN

is a

fges

lote

n.

Th

is d

ocu

men

t m

ay o

nly

be

use

d o

n a

sta

nd

-alo

ne

PC

. Use

in a

net

wo

rk is

on

ly p

erm

itte

d w

hen

a su

pp

lem

enta

ry li

cen

se a

gre

emen

t fo

r u

s in

a n

etw

ork

wit

h N

EN

has

bee

n c

on

clu

ded

.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Nederlandse norm

NEN-EN-ISO 50001 (nl)

Energiemanagementsystemen - Eisen met gebruiksrichtlijnen

Energy management systems - Requirements with guidance for use

Vervangt NEN-ISO 50001:2011; NEN-EN 16001:2009

ICS 27.010

november 2011

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

NEN-EN-ISO 50001:2011

Dit document bevat de vertaling in het Nederlands van de Europese norm EN ISO 50001:2011. De Europese norm EN ISO 50001:2011 heeft de status van Nederlandse norm

Normcommissie 310 030 "Energie Efficiency en Energie Diensten"

THIS PUBLICATION IS COPYRIGHT PROTECTED

DEZE PUBLICATIE IS AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD

Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation.

Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute.

Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht.

Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven.

©2012 Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) 2 690 390, Fax (015) 2 690 190

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

E U R O P E S E N O R M EN 50001

E U R O P Ä I S C H E N O R M

E U R O P E A N S T A N D A R D

N O R M E E U R O P É E N N E oktober 2011

ICS 27.010 Vervangt EN 16001:2009

Nederlandstalige versie

Energiemanagementsystemen – Eisen met gebruiksrichtlijnen (ISO 50001:2011)

Energiemanagementsysteme – Anforderungen mit Anleitung zur Anwendung (ISO 50001:2011)

Energy management systems – Requirements with guidance for use (ISO 50001:2011)

Systèmes de management de l’énergie – Exigences et recommendations de mise en oeuvre (ISO 50001:2011)

Deze norm is de Nederlandstalige versie van de Europese norm 50001. Hij is vertaald door NEN. Hij heeft dezelfde status als de officiële versies.

Deze Europese norm is door de CEN aangenomen op 25 oktober 2011. De CEN-leden zijn verplicht zich te houden aan het huishoudelijk reglement van de CEN/CENELEC, waarin is vastgelegd onder welke voorwaarden aan deze Europese norm, zonder veranderingen, de status van nationale norm moet worden gegeven.

Bijgewerkte lijsten van en bibliografische gegevens betreffende zulke nationale normen kunnen op aanvraag worden verkregen bij het CEN-managementcentrum en bij elk CEN-lid.

Deze Europese norm bestaat in drie officiële versies (Duits, Engels en Frans). Een versie in een andere taal, die onder verantwoordelijkheid van een CEN-lid in zijn landstaal is gemaakt en die is aangemeld bij het CEN-managementcentrum, heeft dezelfde status als de officiële versies.

Leden van de CEN zijn de nationale normalisatie-organisaties van België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, IJsland, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland.

CEN

Europese Commissie voor Normalisatie

Europäisches Komitee für Normung

European Committee for Standardization

Comité Européen de Normalisation

Managementcentrum: Marnixlaan 17, B-1000 Brussel

© 2011 CEN Alle rechten van gebruik, in welke vorm en op welke wijze, Ref. nr. EN ISO 50001:2011 nl dan ook, zijn voorbehouden aan de CEN-leden.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

NEN-EN-ISO 50001:2011

2

(blanco)

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

NEN-EN-ISO 50001:2011

3

Inhoud

Voorwoord ......................................................................................................................................................... 4

Inleiding ........................................................................................................................................................... 5

1 Onderwerp en toepassingsgebied ................................................................................................ 7

2 Normatieve verwijzingen ................................................................................................................ 7

3 Termen en definities ....................................................................................................................... 7

4 Eisen voor het energiemanagementsysteem ............................................................................. 11

4.1 Algemene eisen............................................................................................................................... 11

4.2 Managementverantwoordelijkheid .................................................................................................. 11

4.2.1 Directie ............................................................................................................................................ 11

4.2.2 Directievertegenwoordiger .............................................................................................................. 12

4.3 Energiebeleid .................................................................................................................................. 12

4.4 Energieplanning .............................................................................................................................. 13

4.4.1 Algemeen ........................................................................................................................................ 13

4.4.2 Wettelijke en andere eisen .............................................................................................................. 13

4.4.3 Energiebeoordeling ......................................................................................................................... 13

4.4.4 Referentie voor energiegebruik ....................................................................................................... 14

4.4.5 Energieprestatie-indicatoren ........................................................................................................... 14

4.4.6 Energiedoelstellingen, -taakstellingen en actieplannen voor energiemanagement ........................ 14

4.5 Implementatie en uitvoering ............................................................................................................ 15

4.5.1 Algemeen ........................................................................................................................................ 15

4.5.2 Bekwaamheid, training en bewustzijn ............................................................................................. 15

4.5.3 Communicatie ................................................................................................................................. 15

4.5.4 Documentatie .................................................................................................................................. 15

4.5.5 Beheersing van de werkzaamheden ............................................................................................... 16

4.5.6 Ontwerp ........................................................................................................................................... 16

4.5.7 Inkoop van energiediensten, producten, apparatuur en energie .................................................... 17

4.6 Controle ........................................................................................................................................... 17

4.6.1 Monitoring, meting en analyse ........................................................................................................ 17

4.6.2 Beoordeling van naleving van wettelijke en andere eisen .............................................................. 18

4.6.3 Interne audit van het EnMS ............................................................................................................. 18

4.6.4 Afwijkingen, correcties, corrigerende en preventieve maatregelen ................................................ 18

4.6.5 Beheersing van registraties ............................................................................................................. 18

4.7 Directiebeoordeling ......................................................................................................................... 19

4.7.1 Algemeen ........................................................................................................................................ 19

4.7.2 Input voor de directiebeoordeling .................................................................................................... 19

4.7.3 Output van directiebeoordeling ....................................................................................................... 19

Bijlage A (informatief) Richtlijn voor het gebruik van deze internationale norm .................................... 20

Bijlage B (informatief) Overeenkomst tussen ISO 50001:2011, ISO 9001:2008, ISO 14001:2004 en ISO 22000:2005 ............................................................................................. 26

Bibliografie ...................................................................................................................................................... 28

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

NEN-EN-ISO 50001:2011

4

Voorwoord

De tekst van ISO 50001:2011 werd opgesteld door Technische Commissie ISO/TC 242 “Energy Management” van de Internationale Organisatie voor Normalisatie (ISO) en is overgenomen als EN ISO 50001: 2011 door Technische Commissie CEN/CLC JWG 3 “Energy Management and Related Services”, waarvan het secretariaat wordt gevoerd door UNI.

Aan deze Europese norm moet uiterlijk in april 2011 de status van nationale norm worden gegeven, ofwel door publicatie van een identieke tekst, of door bekrachtiging, en strijdige nationale normen moeten uiterlijk in april 2012 worden ingetrokken.

Sommige delen van dit document zijn mogelijk beschermd door patentrechten. CEN [en/of CENELEC] is niet verantwoordelijk voor identificatie van dergelijke patentrechten.

Dit document vervangt NEN 16001:2009

Volgens het huishoudelijk reglement van de CEN/CENELEC zijn de normalisatie-instituten van de volgende landen verplicht deze Europese norm in te voeren: België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, IJsland, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland.

Verklaring van bekrachtiging

De tekst van ISO 50001:2011 is door de CEN ongewijzigd goedgekeurd als EN ISO 50001:2011.

De ISO (International Organization for Standardization) is een wereldwijde federatie van nationale normalisatie-instituten (de ISO-leden). Het voorbereidingswerk voor internationale normen wordt doorgaans uitgevoerd door de technische commissies van de ISO. Elk lid dat interesse heeft in een onderwerp waarvoor een technische commissie is samengesteld, heeft recht op vertegenwoordiging in deze commissie. Internationale organisaties, zowel overheidsinstanties als NGO’s, nemen in samenwerking met ISO ook deel aan deze werkzaamheden. ISO werkt nauw samen met de International Electrotechnical Commission (IEC) inzake alle elektrotechnische normalisatie.

Internationale normen worden opgesteld overeenkomstig de voorschriften die in de ISO/IEC-richtlijnen deel 2 zijn opgenomen.

De voornaamste taak van de technische commissies is de voorbereiding van internationale normen. Ontwerpversies van internationale normen die zijn aangenomen door de technische commissies, worden ter stemming voorgelegd aan de leden. Publicatie als internationale norm vereist goedkeuring van ten minste 75 % van de stemmen die zijn uitgebracht door deelnemende leden.

Er wordt gewezen op de mogelijkheid dat sommige elementen van dit document onderwerp kunnen zijn van patentrechten. ISO is niet verantwoordelijk voor identificatie van dergelijke patentrechten.

ISO 50001 werd opgesteld door Projectcommissie ISO/PC 242, Energy Management.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

NEN-EN-ISO 50001:2011

5

Inleiding

Deze internationale norm heeft tot doel organisaties te helpen systemen en processen in te richten die nodig zijn om de energieprestaties te verbeteren, met inbegrip van energie-efficiency, -gebruik en -verbruik. De implementatie van deze internationale norm heeft tot doel tot een verminderde uitstoot van broeikasgassen en andere daarmee samenhangende milieu-invloeden te leiden, en tot een verlaging van energiekosten door systematisch energiebeheer. Deze internationale norm is van toepassing op organisaties van elk type en van elke omvang, ongeacht de geografische, culturele of maatschappelijke omstandigheden. Het succes van de implementatie is afhankelijk van de betrokkenheid op alle niveaus en in alle functies, en vooral van de directie.

In deze internationale norm worden eisen gespecificeerd voor een energiemanagementsysteem (EnMS), waarmee een organisatie energiebeleid kan ontwikkelen en implementeren en waarmee zij doelstellingen, taakstellingen en actieplannen kan vaststellen om te voldoen aan wettelijke eisen en informatie met betrekking tot significant energiegebruik. Een EnMS stelt de organisatie in staat om haar verplichtingen ingevolge het beleid na te leven, waar nodig maatregelen te treffen om de energieprestaties te verbeteren en aan te tonen dat het systeem voldoet aan de eisen van deze internationale norm. Deze internationale norm is van toepassing op de activiteiten die onder het beheer van de organisatie vallen. De toepassing van deze internationale norm kan worden aangepast aan de specifieke eisen van de organisatie, bijvoorbeeld met betrekking tot de complexiteit van het systeem, de reikwijdte van de documentatie en de middelen.

Deze internationale norm is gebaseerd op het Plan – Do – Check – Act-systeem (PDCA) voor continue verbetering. Hiermee wordt energiemanagement geïntegreerd in de dagelijkse processen van de organisatie; zie figuur 1.

OPMERKING Met betrekking tot energiemanagement kan de PDCA-benadering als volgt worden weergegeven:

— Plan: voer een energiebeoordeling uit en stel een referentie vast, evenals prestatie-indicatoren voor energie (EnPI’s), doelstellingen, taakstellingen en actieplannen die nodig zijn om resultaten te behalen waarmee de energieprestaties worden verbeterd overeenkomstig het energiebeleid van de organisatie;

— Do: implementeer de actieplannen voor energiemanagement;

— Check: het monitoren en meten van processen en essentiële kenmerken van bewerkingen die de energieprestaties bepalen ten opzichte van het energiebeleid en de energiedoelstellingen, alsmede het rapporteren van de resultaten;

— Act: maatregelen treffen voor continue verbetering van de energieprestaties en het EnMS.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

NEN Standards Products & Servicest.a.v. afdeling KlantenserviceAntwoordnummer 102142600 WB Delft

Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop

Gratis e-mailnieuwsbrievenWilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen,

normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze

e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven

Gegevens Bedrijf / Instelling

T.a.v. O M O V

E-mail

Klantnummer NEN

Uw ordernummer BTW nummer

Postbus / Adres

Postcode Plaats

Telefoon Fax

Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres)

Postbus / Adres

Postcode Plaats

Datum Handtekening

NEN Standards Products & Services

Postbus 50592600 GB Delft

Vlinderweg 62623 AX Delft

T (015) 2 690 390F (015) 2 690 271

www.nen.nl/normshop

RetournerenFax: (015) 2 690 271

E-mail: klantenservice@nen.nl

Post: NEN Standards Products

& Services,

t.a.v. afdeling Klantenservice

Antwoordnummer 10214,

2600 WB Delft

(geen postzegel nodig).

Voorwaarden• De prijzen zijn geldig

tot 31 december 2016,

tenzij anders aangegeven.

• Alle prijzen zijn excl. btw,

verzend- en handelingskosten

en onder voorbehoud bij

o.m. ISO- en IEC-normen.

• Bestelt u via de normshop een

pdf, dan betaalt u geen

handeling en verzendkosten.

• Meer informatie: telefoon

(015) 2 690 391, dagelijks

van 8.30 tot 17.00 uur.

• Wijzigingen en typefouten

in teksten en prijsinformatie

voorbehouden.

• U kunt onze algemene

voorwaarden terugvinden op:

www.nen.nl/leveringsvoorwaarden.

preview - 2016

Bestelformulier

Normalisatie: de wereld op één lijn.

Stuur naar:

Ja, ik bestel

€ 160.00__ ex. NEN-EN-ISO 50001:2011 nl Energiemanagementsystemen - Eisen

met gebruiksrichtlijnen