Voor elke spier een pil

FITNESS

Voor elke spier een pil

Van de fitnessrage worden vooral de fabrikanten van voedingssupplementen beter. Proteïnen, vetverbranders,

vitamines en mineralen: de moderne sporter neemt het er allemaal bij. Riskant, zeggen kenners: supplementen is niet

alleen zinloos, maar vaak ook gevaarlijk.

In het grote uitstalraam van Sports Nutrition in de Brusselse Lombardstraat staan ze netjes

uitgestald: blitse pillendozen met opschriften die een leek even doen duizelen. Bevordering van de

spieropbouw, snellere recuperatie, meer energie, minder vet. en dat allemaal in potten en flessen

De 'Sport Nutrition' van Jack Sonck was ooit

een biowinkel.

© Guy Kokken

in honderden soorten en formaten. "Vroeger was dit een natuurvoedingswinkel", zegt uitbater Jack

Sonck .

"Maar al vanaf het begin hadden we een beperkte afdeling voedingssupplementen: preparaten op

basis van ginseng en look, de klassiekers. Drie jaar geleden ben ik met de biovoeding gestopt.

Paradoxaal genoeg door de dioxinecrisis, die een lelijke streep trok door de rekening van de

kleine biowinkelier. In die periode zijn warenhuizen massaal met bio gestart, waartegen de kleine

handelaar nog moeilijk kon concurreren."

Op de markt van de voedingssupplementen daarentegen vallen wel zaken te doen. Goede zelfs:

ze zijn in de sportwereld een echte rage geworden. Vooral in fitnesszalen, die als paddenstoelen

uit de grond schieten, worden allerhande middeltjes gretig gebruikt. Op internet vinden we in

enkele seconden massa's voedingssupplementen met ronkende namen: Muscle Tech ,

Hydroburn , Ab-solution , Sculpt , Isomatrix , Amino Fuel , Pro Mass, de lijst is eindeloos. Sinds

kort verschijnen dergelijke producten ook in het straatbeeld: ze zijn te vinden bij gespecialiseerde

zaken, zelfs bij apothekers. De markt heeft immers nog groeipotentieel: volgens Sonck zitten we tien jaar achter op de Verenigde Staten.

"Ook hier doen almaar meer mensen aan sport, er komen grotere zalen met de nieuwste toestellen, de gezondheidscultus viert hoogtij. Die

supplementen passen goed in dat plaatje. Ze beantwoorden aan de visie van moderne mannen."

We vragen Sonck voor ons een gamma met populaire voedingssupplementen samen te stellen. Bovenaan op het lijstje komen de

vetverbranders. Die zorgen dat je langer en beter vet gaat verbranden bij dezelfde inspanning. "Vetverbranders moeten wel samen

genomen worden met eiwitten," zegt Sonck, "anders ga je teren op je eigen spiermassa en dat kan uiteraard niet de bedoeling zijn." Dus

voegen we een pot proteïnepillen aan ons lijstje toe. Wat extra multivitaminen en mineralen zouden in ons jachtige leven met weinig slaap

en een ongezonde voeding niet misstaan. Bij mannen die intens aan lichaamstraining willen gaan doen, blijkt de spierversterker creatine

waanzinnig populair. Voeg daarbij nog wat energiedranken en repen, en we kunnen met een uitgebreid gamma aan producten de

fitnesszaal in.

GEEN TIJD VOOR EEN GEZONDE MAALTIJD

Opvallend: de producten zijn bijna allemaal van Amerikaanse makelij. "Amerikaanse firma's hebben een goede reputatie opgebouwd,

voornamelijk bij de bodybuilders. Maar ook de gewone Europese sporter heeft meer vertrouwen in Amerikaanse producten. Europese

merken halen lang niet dezelfde faam."

Als verkoper is Sonck er heilig van overtuigd dat voedingsupplementen echt nuttig zijn. "Een sporter heeft wat extra's nodig, anders gaat

de sport ten koste van je gezondheid. Je zou natuurlijk gewoon meer kunnen eten, maar die preparaten zijn veel makkelijker: ze zijn kant

en klaar, kunnen enkele uren voor het sporten worden ingenomen en bevatten bovendien tien keer zoveel essentiële stoffen als een

normale westerse maaltijd. Want laten we eerlijk zijn: iemand die gaat werken, heeft geen tijd om over de middag een gezonde, verse

maaltijd te prepareren. Wat je voorgeschoteld krijgt in restaurants of refters is geen valabel alternatief. Die pillen zijn dat wel. Daarom zijn

ze ook goed voor niet-sporters die met een tekort aan voedingsstoffen kampen."

of 5Weekend Knack - Voor elke spier een pil

11/07/2007http://www.knack.be/knack/articles/index.jsp?articleID=1044&sectionID=711&siteI...

Behalve fervente sporters heeft Sonck ook klanten die willen vermageren of juist aan gewicht willen winnen. De man voor ons aan de

kassa vraagt Sonck advies om volume bij te krijgen. Sonck raadt hem aan extra koolhydraten te nemen, waarmee hij aan calorieën zal

winnen. "Het is beter om de eerste weken niet te veel te sporten, zodat je voldoende calorieën opslaat", legt Sonck uit. "Mensen die wat

zwaarder zijn hebben het veel makkelijker hun lichaam af te scherpen dan iemand die mager is. Later kun je dat extra gewicht dan

omzetten in spiermassa: het vet verdwijnt en verandert in spieren." De man ziet het al helemaal voor zich en stapt tevreden naar buiten

met grote bus pillen onder de arm.

Sonck adviseert zelf zijn klanten en krijgt daarvoor geregeld opleidingen bij de grote fabrikanten. Specifieke bekwaamheidsvereisten zijn

niet nodig om de pillen te mogen verkopen. De exploitant zegt dat hij zo ziet' of iemand geschikt is om bepaalde producten te nemen. Hij

voert altijd een uitgebreid gesprek met nieuwe klanten en peilt naar hun medische achtergrond. Bij hypertensie of diabetes kunnen

supplementen bijvoorbeeld problemen opleveren. Maar uiteraard houdt Sonck zijn klanten niet tegen. Wanneer iemand van plan is emmers

vol vetverbranders te kopen, dan is dat zijn zaak.

ADONIS IN 'T DIEPST VAN MIJN GEDACHTEN

Volgens studies van het Australische antidopingagentschap tijdens de Olympische Spelen van Sydney, slikken sommige atleten tot twintig

producten per dag. Niet alleen professionele sportlui zijn echter dol op die magische extraatjes, hetzelfde geldt voor leden van fitnessclubs,

zelfs scholieren nemen voor het uurtje joggen een vetverbrander of een spierversterker.

Vaak neigt het slikken van allerhande supplementen naar een obsessie, door wetenschappers ook wel het adoniscomplex genoemd. De

term, genoemd naar de schone jongeling uit de Griekse mythologie, waaide over uit de VS en duidt op de een nieuwe welvaartsziekte:

steeds meer mannen, vooral onder jongere generaties, worstelen met een ongezond lichaamsbeeld en gaan op een obsessieve manier

met voeding om. Terwijl meisjes de slanke lijn in de gaten houden, voelen jongens zich juist te dun. Mede onder invloed van de perfecte

mannenlijven in de reclame en de amusementssector, willen jongens het uiterlijk van een adonis: brede schouders, slanke taille, veel

spieren en een buik als een wasbord. Pillen en voedingssupplementen moeten hen helpen dat schoonheidsideaal te bereiken.

Nochtans heeft het slikken van supplementen volgens wetenschappers absoluut geen zin.

"Negentig procent van de supplementen doet helemaal niets", zegt professor Peter Hespel van

de vakgroep Inspanningsfysiologie en Biomedica aan de KU Leuven . Hespel werkt mee aan een

Europees initiatief dat de werking van de supplementen onderzoekt. Zelf voert hij al tien jaar tests

uit met de populaire spierversterker creatine.

"Wie een half jaar krachttraining doet mét creatine heeft amper vijf procent meer effect dan

iemand die het zonder doet. Meer zelfs, sommige studies wijzen uit dat de werking afneemt als

het langer neemt. Na één jaar was het effect alweer tot nul gezakt. En toch wordt er op

wereldniveau jaarlijks vijf miljoen kilogram van verkocht. In het uitzonderlijke geval waarbij

supplementen wél resultaten hebben, is dat effect zo klein dat het alleen zijn belang heeft voor

topsporters, voor wie een heel klein verschil' beslist over winnen of verliezen. Voor de gewone

fitnesser is het vooral een zinloze aanslag op de portefeuille."

Volgens Hespel is die hele supplementenindustrie niet meer dan een rage. "Het zijn gadgets die

zogezegd bij het sporten horen. Je vindt ze tegenwoordig zelfs bij de fietsenhandelaar om de

hoek. Natuurlijk springt iedereen op de kar: die handel brengt behoorlijk wat geld in het laatje."

Wie een assortiment producten koopt, is makkelijk 250 tot 500 euro kwijt. Volgens de

wetenschappers weggesmeten geld, vermits een gezonde en gevarieerde voeding alle stoffen aanlevert die een sporter nodig heeft.

Spierversterkers staan in torentjes in de

speciaalzaak.

© Guy Kokken

"Eventueel kan een klassieke dorstlesser of energiereep een nuttige aanvulling zijn", stelt Luc Magnus , sportarts bij het Belgisch Olymisch

en Interfederaal Comité . "Meer is doorgaans echt niet nodig."

PLACEBO-EFFECT EN/OF REGELRECHT BEDROG

Soms hebben we zelfs te maken met regelrecht bedrog. Zo is creatine in serumvorm de nieuwste hit. Het zou nog spectaculairdere

resultaten opleveren en is daarom ook twintig keer duurder dan de poedercreatine. Volgens Hespel, die het product heeft getest, zit er niet

eens creatine in het product. Als producten zelfs niet de ingrediënten bevatten die op de etiketten staan, wat koop je dan nog?

Luc Magnus: "Natuurlijk zwaaien verkopers en producenten met spectaculaire resultaten van wetenschappelijke studies. Maar ik heb nog

nooit een referentie of tekst van zo'n onderzoek gezien. Het is allemaal zo dubieus. Vergeet ook niet dat het placebo-effect voor een stuk

speelt. Mensen voelen zich vaak beter nadat ze zo'n supplement hebben genomen."



Voedingssupplementen slikken is niet alleen een kwestie van verloren geld. Het kan ook ronduit gevaarlijk zijn. Blijkbaar vermelden de

etiketten niet alles. Uit onderzoek in door het Internationaal Olympisch Comité erkende labs bleek immers dat vijf procent tot een kwart van

de voedingssupplementen op de Europese markt doping bevatten. In de supplementen, afkomstig uit winkelrekken, besteld via internet en

rechtstreeks uit de stock van de producenten zelf, zijn sporen gevonden van xtc, pro-hormonen (voorlopers van hormonen die in het

lichaam worden omgezet tot het eigenlijke hormoon) en anabole steroïden. Recente cijfers uit het IOC dopinglab van professor Delbeke

van de Universiteit Gent schetsen nog een triester beeld: 28,8 procent van de stalen waren gecontamineerd met dopingproducten.

Lijsten opstellen met cleane' en foute' producten lijkt aangewezen, maar is praktisch niet haalbaar. "De aard van besmetting bij eenzelfde

product verschilt van verpakking tot verpakking en soms zelfs per capsule binnen eenzelfde verpakking", legt Bert Six van de afdeling

topsport bij Bloso uit.

"Dat wijst op slordige productieprocessen. In de VS zijn pro-hormonen legaal, maar niet bij ons of in onze buurlanden. Een firma die op

dezelfde machine 's morgens pro-hormonen aanmaakt en 's middags creatine, riskeert besmetting. In principe zouden producten van

Europese bedrijven veiliger moeten zijn, omdat die geen pro-hormonen in hun gamma zouden mogen hebben. Het wetenschappelijk

onderzoek trekt echter ook de betrouwbaarheid van die producten in twijfel. De Aziatische internetmarkt is al helemaal te mijden. Die

producten kosten veel minder, de kwaliteit is dan ook navenant."

Contaminaties met pro-hormonen komen echter niet alleen voor door onzorgvuldige productie en kwaliteitscontrole. In drie supplementen

afkomstig van een Britse producent werd onlangs metandienone gevonden, een anabool hormoon dat nog veel sterker is dan het in

sportmilieus bekende nandrolon . "De dosis was drie tot vijf keer hoger dan wat een arts normaal zou voorschrijven aan een patiënt", zegt

Hespel. "Dat is zonder meer kwaad opzet. De producten zijn vooral bestemd voor de markt van bodybuilders, die elke gram die ze

bijkomen zorgvuldig opmeten. Als een supplement plots spectaculaire resultaten oplevert, zullen die dat natuurlijk massaal kopen."

Topsporters die dergelijk spul slikken, riskeren uiteraard een positieve dopingplasje. Maar ook de amateur die allerlei supplementen

verbruikt, loopt gevaar. "Gebruik van anabole steroïden kan leiden tot trombose, leverkanker, leverfunctiestoornissen, teelbalkanker en

hart- en vaatziekten", legt Magnus uit. "Daarom is het bedenkelijk dat die producten zomaar vrij te krijgen zijn. Op het vlak van

kwaliteitscontrole staan we nergens. Alleen bepaalde supplementen die je vindt in de apotheek zijn aan farmaceutische inspectie

onderworpen. Daar heb je nog het meeste kans op zuivere producten. Maar er is geen garantie. Volledig gescheiden circuits zijn het niet."

DE WETGEVER KIJKT DE ANDERE KANT OP

Voor meer controle op deze bijzonder ondoorzichtige markt is de minister van Volksgezondheid aan zet. Maar bij het ministerie willen ze

niet veel over de materie kwijt. "De supplementen die bij ons op de markt komen, moeten een erkenningnummer krijgen", legt juriste

Pascale Degryse uit. "Dat krijgen ze pas als hun producten voldoen aan onze wetgeving. Het zijn de fabrikanten zelf die daar moeten voor

zorgen." De producten die geregistreerd zijn, zijn terug te vinden op de database die Volksgezondheid bijhoudt. Maar, geeft Degryse toe,

er zijn intussen ook veel supplementen zónder erkenningsnummer op de markt, waarop dus ook geen controle is. De reden? Omdat er nog

geen wetgeving is.

Ook bij het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen zijn ze zich bewust van het probleem. Maar een striktere controle

lijkt geen prioriteit. Volgens uitvoerend controleur Guy Temmerman worden jaarlijks slechts enkele tientallen stalen genomen van de

duizenden producten die op de markt zijn. De meeste glippen dus door de mazen van het net. Een duidelijke Europese regelgeving is er

overigens niet, zelfs niet voor illegale doping. Temmerman: "Hormonen beschouwen we als geneesmiddelen. De meeste zijn niet

geregistreerd en dus illegaal. Hier geldt in feite de regel: al wat niet is toegelaten, is verboden." Qua ondoorzichtigheid kan dat natuurlijk

tellen.

Het is overigens een fluitje van een cent jezelf te bevoorraden met illegale doping. De producten circuleren massaal in fitnesszalen, waar

ze soms nog onder de toog worden verkocht. Maar tegenwoordig is vooral internet de verdeler. Het wemelt van de websites die het spul

aanbieden, van illegale spierversterkers en testosteron tot groeihormonen. "Het maakt de sport kapot", vindt Pierre Lebaigue , uitbater van

Fit-Inn in Antwerpen.

"Je kunt de sukkels die aan de hormonen zitten er zo uithalen: iemand die normaal traint wint drie kilogram spieren op een jaar. Iemand die

spuit komt in zes weken tijd tien kilo bij. Helaas zijn er veel die de overstap naar doping maken. Ze zijn niet meer tevreden met hun

lichaam, spuiten wat en voelen zich dan beter. Dat is geen sport meer. Dat is fokkerij."

Meer info over voedingssupplementen:

http://www.consumerlabs.com

http://www.wvc.vlaanderen.be/dopinglijn/index2.htm

http://www.supplementwatch.com



Bruno Zanettin (29)

Administrateur Europese Commissie, Brussel

"Ik fitnes al zeven jaar, maar ik nam de oefeningen nooit serieus. Nu heb ik sinds enkele maanden

een personal trainer en ga ik wekelijks vier of vijf keer een dik uur sporten. Ik ben ook anders gaan

eten. Ik neem verscheidene kleinere maaltijden per dag en eet meer vlees, zuivel en muesli. Op

restaurant eet ik bewust proteïnen, maar ook een tiramisu, dat mag nu wel. Gelukkig eet ik vanzelf

ook meer fruit en groenten, want vlees is nogal zwaar."

"Ik heb nu twee kilo spiermassa gewonnen, dat stimuleert me. Vrienden zijn verbluft over het

resultaat. Vroeger dacht ik dat zoiets alleen mogelijk was met illegale steroïden of hormonen, dingen

die schadelijk zijn voor je hart, de lever en de nieren. Met creatine ben ik gestopt nadat ik op internet

over de risico's had gelezen. Ik heb altijd een mooi lichaam gewild, maar niet tegen eender welke

prijs. Op aanraden van de dokter drink ik 's ochtends en 's avonds alleen een proteïneshake om de

spieropbouw te stimuleren."

"Als kind verafschuwde ik mijn lichaam en was ik een nul in sport. Nu, op mijn dertigste, ben ik

eindelijk tevreden over mijn uiterlijk en mijn levensstijl. Ik werk 's avonds aan mijn lichaam in plaats

van op de bank te liggen. Fitness is misschien niet de nobelste sport en op het uiterlijk gericht, maar

ondertussen blijf ik wel in vorm. Het enige nadeel is dat het een obsessie wordt, een verslaving. Als ik 48 uren geen oefeningen doe, voel

ik me dik ( lacht )."

"Op vakantie of bij mijn ouders in Bordeaux móet ik een sportzaal vinden. Vrienden weten ook dat ik tot negen uur 's avonds naar de

fitness ben en bijvoorbeeld minder naar de film ga. Ik heb genoeg culturele bagage om nu andere prioriteiten te leggen. Mijn ouders vinden

het wel raar, die schrikken van die grote pot met proteïnen. Ze durven er niet over praten en begrijpen niet dat je er zoveel voor over hebt.

Het is ook een generatiekloof, die lichaamscultus."

Peter Meurrens (30)

Assistent-arts Tropisch Instituut voor Geneeskunde, Antwerpen

"Sporten is altijd belangrijk voor me geweest. Ik danste, volleybalde en ging geregeld zwemmen, tot

een kameraad me op mijn achttiende leerde fitnessen. Als tengere jongen voelde ik me onwennig,

maar je merkt al gauw dat het niet allemaal bulldozers zijn. Later, als Arts zonder Grenzen , reisde ik

naar Somalië, Kenia, Afghanistan, Liberia - vaak oorlogsgebieden waar je 's avonds niet buiten

mag."

"Soms gooide ik een doek over een bankje en knutselde ik met ijzeren staven, potten, kabels en een

katrol een fitnesstoestel in elkaar. Zo'n individuele sport ligt me. In een volleybalclub moet je op

vaste tijdstippen beschikbaar zijn, en dat is met mijn onregelmatige werkuren en wachtdiensten

haast onmogelijk. Bovendien werk je in de fitness heel gecontroleerd aan je lichaam. Bij hardlopen

of voetbal is de kans op blessures veel groter."

"Als arts ben ik tevreden dat ik cholesterol verbrand in de gym, maar ik let niet echt op mijn lichaam.

Uiteraard zijn spieren mooi meegenomen, maar ik wil niet dat mijn uiterlijk mijn leven gaat

beheersen. Als ik mooi droog blijf, ben ik tevreden. Voor meer zou ik nooit de zelfdiscipline hebben.

Op werkdagen heb ik altijd mijn sporttas bij, maar ik zie wel wat ik aan het einde van de dag doe. Ik

probeer wekelijks drie uur te sporten, maar als ik geen energie of zin heb, sla ik gewoon een dagje over. Die proteïneshakes ben ik

kotsbeu, elke dag een bananenmilkshake, dat hou je ook niet vol."

"In de gym zijn veel mannen niet tevreden over hun lichaam, terwijl dat natuurlijk fantastisch is. Het zijn perfectionisten die omgekeerd

anorexisch zijn. Sommigen willen zelfs geen seks meer of gaan niet uit voor ze naar de gym geweest zijn. Die jongens streven heel

toegewijd een doel na. Het is normaal dat ze daarmee willen uitpakken. Er wordt wel veel decadurabolin gespoten, een anabool hormoon

dat de eiwitopbouw stimuleert en voorgeschreven moet worden. Ik geef het zelf aan kankerpatiënten die wat vlees moeten aankweken.

Risicoloos is het zeker niet. Het kan je lever of vruchtbaarheid schaden of tot vochtophoping leiden."

Herman Staes (45)

Gereedschapsverkoper, Antwerpen

"Mijn gezondheid was wel de laatste reden om te beginnen fitnessen. Integendeel, ik haatte sport. Ik

Bruno: "Eindelijk tevreden over mijn

uiterlijk."

© Guy Kokken

Peter: "Op werkdagen heb ik altijd mijn

sporttas bij me."



Copyright © 2006 Roularta Media Group N.V. Alle rechten voorbehouden. Deze informatie mag op geen enkele manier gepubliceerd, herschreven of heruitgegeven worden in eender welke vorm. Klik hier voor de gebruiksvoorwaarden van toepassing op deze site. Het gebruik van deze site betekent dat u akkoord gaat met deze gebruiksvoorwaarden.

Deze website is auteursrechtelijk beschermd. Wenst u artikels te scannen, digitaal op te slaan, te drukken, meermaals te kopiëren of commercieel te gebruiken ? Contacteer Ann Soete, 051-266 570, [email protected] . Meer info over uw rechten: www.presscopyrights.be.

was het gewoon beu die lange smalle te zijn die altijd werd uitgelachen op school. Twaalf jaar

geleden, na een vakantie met goedgebouwde vrienden in Saint-Tropez, was ik verkocht. Ik wilde

ook wel eens een complimentje of een goedkeurende blik krijgen. Laat ons eerlijk zijn, elke fitnesser

is daarmee bezig."

"Intussen ben ik ouder geworden en strenger voor mezelf. Ik sport bewuster, want als ik sommige

leeftijdsgenoten bekijk, dan denk ik: nee, dat nooit. In de week drink ik dus nooit alcohol en eet ik zo

weinig mogelijk vetten. In het weekend mag alles, ik wil ook nog kunnen genieten. Fysiek verouder

je toch, al ben ik wel blij dat ik me jong voel."

"Ik fitnes drie of vier keer per week, op vaste dagen en uren. De wereld mag vergaan, daar wijk ik

niet vanaf. Als een feestdag verkeerd valt en ik drie dagen niet kan sporten, staat mijn wereld op zijn

kop. Ik ben gehecht aan regelmaat, en ook aan het sociale contact in mijn club. Mocht ik kunnen,

dan was ik trouwens vroeger in actie geschoten en fotomodel geworden. Als je jonger bent, groeien

je spieren sneller mee. Een kolos hoef ik echter niet te worden. Dat gaat trouwens niet zonder te

spuiten of te slikken, al geven die jonge gasten dat niet graag toe. Ik snap ze wel hoor. Al die

popsterren met een fantastisch lijf en een wasbordje, dat bestond vroeger niet. Nu zijn spieren de norm. Sommige jongens denken aan

niets anders meer, die willen alleen maar volume. Die vinden hardlopen of cardio-oefeningen totaal verkeerd."

"Proteïnesupplementen neem ik niet meer, daar krijg ik maagpijn en darmstoornissen van. Een beetje creatine en Bodygenic CLA 80 , een

apothekersmiddel om spierweefsel aan te maken en stijfheid te voorkomen, dat is het. Volgens de verkoper is creatine niet gevaarlijk als je

er niet te veel van neemt. Ik zal hem maar geloven, zeker?"

Ine Renson en Wim Denolf

Herman: "Ik was het beu de lange smalle

te zijn."

© Guy Kokken



Voor elke spier een pil

Documents

Transcript of Voor elke spier een pil