Vogels en zoogdieren tijdens een cruise naar Groenland ......Dunrobin Castle geboekt en dat mooie...

1 Groenland - IJsland - 2014

Vogels en zoogdieren tijdens een cruise naar Groenland, IJsland en Schotland

25-07-2014/09-08-2014

Lucie en Hidde Bult

We boekten deze cruise via een last-minute aanbieding in BN/de Stem. Op 25/07 vlogen we met Air

Berlin van Düsseldorf naar Kangerlussuag in West Groenland waar we aan boord gingen van de MS

Azores. Het schip voer eerst 190 km door de smalle Sondre Stromfjord en daarna noordwaarts

richting Kangia ijsfjord bij Ilulissat (Jakobshavn, 4500 inwoners) en daarna naar Qeqertarsuaq

(Godhavn) op Disko Eiland. Vandaar voeren we naar het zuiden langs de westkust. Het schip deed de

grootste steden van Groenland aan: Sisimiut (Holsteinsborg, met 5100 inwoners 2e stad), Nuuk

(Godthab, hoofdstad, 16000 inwoners) en in het zuiden Qaqortoq (Julianehab, 3200 inwoners). Op

01/08 voer MS Azores door de nauwe Prins Christian Sond bij de Zuidpunt van Groenland, om daarna

koers te zetten naar IJsland. Op 03/08 bereikten we Reykjavik waar bussen ons naar Thingvellir (kloof

waar het Amerikaanse en Europese continent 2 cm per jaar uit elkaar drijven), Gullfoss (een

imposante tweetraps waterval) en de Geysers brachten. De volgende dag bereikten we Akureyri

waar we de Godafoss waterval, het vogelrijke Myvatn en geothermische vlakte bezochten. Op 05/08

legden we aan bij Seydisfjordur, vanwaar we per bus naar de Henngifoss waterval reden. Die dag

bleef de top van die hoge waterval verscholen in de wolken. Om 21:00 ging het richting Schotland,

waar we op 07/08 om 14 uur in Invergordon afmeerden. Lucie en ik hadden een excursie naar

Dunrobin Castle geboekt en dat mooie kasteel voldeed volop aan de verwachtingen. Om 21 uur werd

met doedelzakken de aftocht geblazen en werd koers gezet naar Bremerhaven, waar we twee dagen

later (09/08) om 9:10 arriveerden.

MS Azores voer met een gemiddelde snelheid van 25 km/uur. Dat is een mooi gangetje om vogels

waar te nemen, en dat heb ik geregeld gedaan in de luwte op dek vijf of zes vanaf het achterschip.

Soms werd dit onmogelijk door zeemist, die ontstaat als koude lucht over relatief warm zeewater

strijkt, bij voorbeeld op de Atlantische Oceaan ten oosten van Groenland. Aantallen of schattingen

zijn gedurende periodes van één uur genoteerd. Van soorten die het schip bleven volgen, zoals

Noordse Stormvogels en soms Jan van Genten, is per uur het maximum aantal achter het schip

genoteerd. Voor een aantal soorten zijn die aantallen uitgezet ten opzichte van de route van het

schip. Voor walvissen bleek het vaak lastig om te schatten om hoeveel dieren het ging. Op grote

afstand was vaak niet duidelijk of de dampkegels van één of meerdere dieren afkomstig zijn wanneer

ze niet min of meer gelijktijdig stoom afbliezen.

In West-Groenland komt nauwelijks toendra voor en Sneeuw- en Kolganzen, steltlopers en

Witstuitbarmsijzen broeden dan ook in Noord(oost) Groenland. De Hutchins’ Gans is wel een

schaarse broedvogel in West-Groenland, maar daarvan werden op het Disko eiland alleen

uitwerpselen gevonden. Dit was geen vogelreis en daardoor was de tijd om naar vogels te kijken

soms beperkt. Vooral het muggenmeer Myvatn was heel vogelrijk en had vast meer soorten

opgeleverde als er wat langer dan 45 min was gepauzeerd.

Vogels Atlantic Ocean

Greenland Iceland North Sea

Scotland Totaal

IJsduiker 8 8

Kuifduiker 7 7

Noordse Stormvogel 491 1330 186 44 1 2052

Grote Pijlstormvogel 5 5

Noordse Pijlstormvogel 1 1

Jan van Gent 62 108 53 8 231




Scotland Totaal

Aalscholver 2 + 2+

Kuifaalscholver 3+ 3+

Blauwe Reiger + +

Wilde Zwaan 110 110

Grauwe Gans 185 185

Smient 1500 1500

Wilde Eend 23 20 43

Pijlstaart 10 10

Kuifeend 1200 1200

Topper 30 30

Eider (subsp. borealis) 60 121 181

Harlekijneend 1 3 4

IJslandse Brilduiker 15 15

Middelste Zaagbek 7 7

Rode Wouw 1 1

Buizerd 5 5

Torenvalk 1 1

Smelleken 1 1

Giervalk 1 1

Scholekster 1 + 1+

Bontbekplevier 1 1

Watersnip 1 1

Grutto 15 15

Regenwulp 5 5

Wulp + +

Tureluur 10 + 10+

Middelste Jager 7 7

Kleine Jager 1 5 6

Kleinste Jager 2 2

Grote Jager 15 2 2 1 20

Jager spec. 1 1

Kokmeeuw + 1 1+

Stormmeeuw + + +

Kleine Mantelmeeuw 1 2 + 4 7

Zilvermeeuw + 1 + 1+

Kleine Burgemeester 3 3

Grote Burgemeester 834 20 854

Grote Mantelmeeuw 9 + + + 9+

Ross' Meeuw 1 1

Drieteenmeeuw 331 3570 123 31 82 4137

Grote Stern 1 1

Noordse Stern 1 1 4 6

Visdief/Noordse Stern 2 2

Zeekoet 11 6 17

Kortbekzeekoet 12 12

Alk 2 2

Alk/Zeekoet 8 8

Zwarte Zeekoet 18 18

Kleine Alk 35 35

Papegaaiduiker 2 1 8 11

Stadsduif 1 + 1+




Scotland Totaal

Holenduif 2 2

Houtduif 600 600

Veldleeuwerik 1 1

Boerenzwaluw + +

Huiszwaluw + +

Graspieper + +

Grote Gele Kwikstaart 1 1

Witte Kwikstaart + +

Winterkoning + +

Roodborst 1 1

Tapuit 22 22

Merel + +

Kramsvogel 2 2

Koperwiek 1 1

Kauw 60 60

Roek 600 600

Bonte Kraai 12 12

Raaf 15 14 6 35

Spreeuw 3 3

Putter 2 2

Groenlandse Barmsijs 12 12

IJslandse Barmsijs + +

IJsgors 2+ 2+

Sneeuwgors 43 43

Zoogdieren

Kleine Zeehond 114 114

Dwergvinvis 4 4

Baardrob 4 4

Bultrug 10 10

Bruinvis 4 4

Gewone Vinvis 6 5 11

Grijze Zeehond 1 50 51

Ree 2 2

Butskopwalvis 1 1

Klapmuts 1 1

Dolfijn spec. 20 20

Totaal 1054 6155 3623 161 1426 12419


Verspreidingskaarten van enkele vogelsoorten en zoogdieren.

Aantal zee- of kustvogelsoorten per locatie of per uur. In de centrale Atlantische Oceaan en het

midden van de Noordzee was dat soms geen enkele vogel of slechts 1 soort per uur. IJsland was

duidelijk heel vogelrijk.

Pijlstaart, Smienten en Kuifduikers op Myvatn, IJsland. Hier ook kustvogels als Noordse Stern en

Kleine jager. Een digiscoopfoto, 04/08/2014.

10

3

Invergordon

Reykjavik

Akureyri

Seydisfjordur

Kangerlussuaq

Ilulissat

Nuuk

Sisimiut

Qeqertarsuaq

Qaqortoq

500 km

Zee- en kustvogels,

aantal soorten

1


Noordse Stormvogel op de Atlantische Oceaan ter hoogte van Far Oer, 06/08/2014. De vogels

volgden het schip omdat er af en toe keukenafval over boord werd gezet, waar ze dan massaal op

doken.

10

30

Invergordon

Reykjavik

Akureyri

Seydisfjordur

Kangerlussuaq

Ilulissat

Nuuk

Sisimiut

Qeqertarsuaq

Qaqortoq

500 km

Noordse Stormvogel

aantal/uur

100

Noordse Stormvogel. Meest verspreide zeevogel. Sterke trek naar zuiden langs West- en Oostkust

van Groenland. Concentraties bij IJsland, Far Oer en de “Long Forties” in de Noordzee ter hoogte van

Edinburgh. Bij Oost Groenland veel vogels van de donkere vorm.


Jan van Gent, Atlantische Oceaan ter hoogte van Far Oer, 06/08/2014.

30

10

Invergordon

Reykjavik

Akureyri

Seydisfjordur

Kangerlussuaq

Ilulissat

Nuuk

Sisimiut

Qeqertarsuaq

Qaqortoq

500 km

Jan van Gent

3

n/uur

Jan van Gent, niet gezien bij Groenland of in de westelijke Atlantische Oceaan.


Grote Burgemeester, Qaqortoq, 31/07/2014. Op eilandjes in het meer ten NW van dit stadje lagen

nesten met jonge vogels die nog niet konden vliegen en door hun ouders bewaakt werden.

100

30

Invergordon

Reykjavik

Akureyri

Seydisfjordur

Kangerlussuaq

Ilulissat

Nuuk

Sisimiut

Qeqertarsuaq

Qaqortoq

500 km

Grote Burgemeester

10

n/uur

Grote Burgemeester, wijd verspreid en talrijk in West Groenland en verder een groepje in de

Eyjafjördur bij Akureuryri. Voor de mondig van die lange fjord ligt het eiland Grimsey, waar in 1844

het laatste paar Reuzenalken werd gedood. Dichter kun je niet meer bij die uitgestorven soort

komen……


10

100

Invergordon

Reykjavik

Akureyri

Seydisfjordur

Kangerlussuaq

Ilulissat

Nuuk

Sisimiut

Qeqertarsuaq

Qaqortoq

500 km

Drieteenmeeuw

1000

n/uur

Drieteenmeeuw. Bij Nuuk en in de monding van de Sondre Stromfjord vlogen vele honderden

Drieteenmeeuwen en daar moeten grote kolonies in de buurt zijn geweest, maar MS Azores bleef te

ver uit de kust om die te kunnen zien. In Schotland waren vanaf het schip wel nog grote jongen op

nesten op de kliffen te zien.

Invergordon

Reykjavik

Akureyri

Seydisfjordur

Kangerlussuaq

Ilulissat

Nuuk

Sisimiut

Qeqertarsuaq

Qaqortoq

500 km

Jagers

Middelste

Kleinste

Kleine

Grote

Jagers. In de Diskobocht in West Groenland geregeld overvliegende of op ijsbergen rustende

Middelste Jagers met spatelstaarten. De enige Kleinste Jagers betrof een volwassen duo met

pijlstaarten dat ten oosten van Groenland over de Atlantische Oceaan naar het zuiden trok. Op

IJsland nog broedende en alarmerende Kleine Jagers op “Fjells” bij Myvatn en de Hengifoss waterval

bij Seydisfjordur. Grote Jagers kwamen vooral voor bij de Far Oer, maar ook bij IJsland, Schotland en

midden op de Noordzee.


Invergordon

Reykjavik

Akureyri

Seydisfjordur

Kangerlussuaq

Ilulissat

Nuuk

Sisimiut

Qeqertarsuaq

Qaqortoq

500 km

Robben

Kleine Zeehond

Grijze Zeehond

Klapmuts

Baardrob

1

3

10

Voorkomen van robben en zeehonden. Door aanhoudende bejaging waren alle robben in Groenland

extreem schuw en lastig te zien.

Invergordon

Reykjavik

Akureyri

Seydisfjordur

Kangerlussuaq

Ilulissat

Nuuk

Sisimiut

Qeqertarsuaq

Qaqortoq

500 km

Cetacea

Dolfijn spec.

Gewone Vinvis

Bruinvis

Bultrug

Butskop

Dwergvinvis

1

2

4

Voorkomen van walvissen en dolfijnen. Gewone Vinvis gedetermineerd op grond van de vorm van de

rugvin, de enorme grootte (ten zuiden van Sisimiut direct te vergelijken met Bultruggen), de vorm

van de dampkegel en de geleidelijke manier van onderduiken, zonder staartflip. De Dwergvinvissen

waren nogal klein en zwommen in vrij ondiep water in de Disko bocht.


IJsfjord (UNESCO werelderfgoed sinds 2004) bij Ilulissat, 27/07/2014


Wilde eend, vrouw met jongen. Groenland kent een paar endemische ondersoorten, de meest

bekende zijn Groenlandse Tapuit, die erg talrijk was en de Groenlandse Kolgans, die alleen in

Noordoost Groenland voorkomt. Maar, ook van de Wilde Eend is er een ondersoort (Anas

platyrhynchos conboschas) die alleen op Groenland voorkomt. De adulte vrouwtjes waren opvallend

grijzer en bleker dan de nominaatvorm. Ze zouden ook groter zijn en een kleinere snavel hebben,

maar zonder directe vergelijking was dat niet vast te stellen. Mannen heb ik niet gezien.

Qeqertarsuag, Disko eiland, 28/07/2014.


Duikende Bultrug, Nuuk 30/07/2014.


Bultruggen bij Nuuk, 30/07/2014

Hidde Bult,

Begoniastraat 31,

4645 CA Putte

Nederland

[email protected]

Vogels en zoogdieren tijdens een cruise naar Groenland ......Dunrobin Castle geboekt en dat mooie...

Documents

Transcript of Vogels en zoogdieren tijdens een cruise naar Groenland ......Dunrobin Castle geboekt en dat mooie...