www.evenwijs.nl

Vitaminen en mineralenEpigenetisch benaderd

• Opgesteld in de jaren 30

• Op populatieniveau is gekeken wat minimaal nodig is om geen

ernstige gebreksziekten op te lopen (beri-beri, scheurbuik etc.)

Waar wringt ‘m de schoen:• Het is nu 2013 -> andere stressoren (gifstoffen)

-> ander werk (minder lichamelijk)-> ander voedselpatroon (hoeveelheid, soort)-> andere voedselkwaliteit (kas, ballaststoffen)-> ander bewegingspatroon (na het eten…)

• Nét geen gebreksziekte is nog lang niet ‘alle functies optimaal kunnen laten werken’• Nét geen gebreksziekte is iets anders dan ‘gezond zijn en je lekker voelen’

Algemeen dagelijkse hoeveelheden

• Voedingsonderzoek met ADH als referentie (bij gebrek aan beter)• 14 vitaminen en mineralen nagemeten • 8 vit/min waren voor de gehele bevolking min of meer voldoende• 6 vit/min waren sowieso onvoldoende (A, D, Fe, Cu, Z, Se)

TNO: de volgende groepen hebben -met ADH als referentie-een verhoogde behoefte aan alle vitaminen en mineralen:

• vrouwen die zwanger zijn of willen worden• baby’s• peuters en tieners• ouderen• lijners• sporters en topsporters• rokers• mensen met stress of een gejaagd bestaan• zieken en herstellenden• mensen die langdurig medicijnen gebruiken

TNO onderzoek 1979

Hoeveelheden onderzocht

Uit wetenschappelijk onderzoek komt o.a. het volgende naar voren:

Vitamine ADH Nodig om te kunnen

functioneren

A 1 mg 25 mg dus -> 25x meer

B3 18 mg 77 mg dus -> 4x meer

B11 0,2 mg 2,9 mg dus -> 14x meer

C 60 mg 2 gram dus -> 33x meer

D 5 mcg 100 mcg dus -> 20x meer

E 10 mcg 100 mcg dus -> 10x meer

Minimaal is dus zéker niet optimaal…..

Hoe kun je een tekort herkennen

Vitamine A - nachtblindheid, droge huid en slijmvliezen, eelt

Vitamine B - stress, rode tong, kloven, huidklachten

Vitamine C - blauwe plekken, bloedend tandvlees, infecties

Vitamine D - depressie, gezwollen gewrichten, acne, schilferige huid

Vitamine E - vlekken in de huid

Calcium - krampen en tintelingen in lippen, vingers en voeten

Magnesium - krampen, nervositeit, gespannenheid, onrust

Zink - smaak en reukverlies, witte vlekken op nagels

Selenium - slechte afweer, haaruitval, afname spieren

Jodium - energieproblemen

Voeding vs supplementen

Goede voeding is altijd belangrijk

Groente en fruit bevatten veel meer dan alleen vitaminen

en mineralen

Vis bevat veel meer dan alleen omega 3

Noten bevatten veel meer dan alleen vet

Peulvruchten bevatten veel meer dan alleen eiwitten

Wat er in de voeding zit neem je niet altijd op:

Mineralen uit brood neem je niet op vanwege het fytinezuur-> zink, ijzer, magnesiumtekorten aangetoond

Melk bevat steeds meer fosfaat, dit bindt zich aan mineralen-> calcium, magnesium, zink en seleniumtekorten

aangetoond

Voeding vs supplementen

Wat je niet nodig hebt neem je ook op:Insecticiden zijn er om beesten (!) dood te makenKwik is erg effectief als schimmeldoder op bijv. aardbeienZalm is niet altijd vanzelf zo mooi rood, ze bevat veelal kleurstoffen

Wat er niet in zit neem je zéker niet opAlleen biologische gewassen bevatten salicylzuren

Alleen supplementen is niet genoegSupplementen kunnen geen vervanging zijn voor goede voedingVoedingsfouten kunnen niet worden opgeheven door supplementen

Supplementen hebben een toegevoegde waardeZe kunnen tekorten voorkomen of opheffenZe kunnen therapeutisch ingezet worden

Supplementen – fabeltjes

Fabel 1: vitamine A is gevaarlijk

Vitamine A is in érg hoge doseringen pas toxisch (soms bij langdurig gebruik van meer dan 6,3 mg per dag, meestal zijn nóg hogere doseringen nodig om de toxische grens te bereiken).

Fabel 2: vitamine D kun je zelf voldoende makenDat klopt als je in Spanje woont, genoeg vis en olijfolie binnenkrijgt en het grootste deel van de dag buiten bent. En ook in Spanje: te weinig vet = te weinig cholesterol = te weinig opname vitamine D.

Fabel 3: van vitamine C krijg je nierstenen

Dat is onmogelijk. Vitamine C is één van de minst schadelijke stoffen op aarde. Vitamine C lost zelfs nierstenen op.

Supplementen – fabeltjes

Fabel 4: het is niet bewezen dat suppletie effect heeft

Degene die dat beweert weigert (of vergeet) wetenschappelijke onderzoeken te lezen. Zélfs in de Lancet wordt dit gepubliceerd. Pub-Med is een internet database die voor iedereen toegankelijk is.

Fabel 5: het is bewezen dat suppletie geen effect heeft

Vitamines en mineralen werken altijd samen. Eén stofje isoleren en het effect onderzoeken zonder dat er rekening wordt gehouden met interacties geeft bijna altijd een negatief resultaat.

Fabel 6: je kunt alles uit een potje/pilletje halen

Dat is onmogelijk. Je kunt alleen maar in een pil stoppen wat je hebt geïdentificeerd en geïsoleerd. Er zijn nog steeds veel stoffen die niet ontdekt zijn, getuige het feit dat er steeds weer iets nieuws gevonden wordt. Goede, gevarieerde voeding blijft altijd belangrijk.

Supplementen – fabeltjes

Fabel 7: bij zwangerschap mag je geen supplementen innemen

Zwangerschap is géén ziekte en het is ook géén afwijking. Zwangerschapsvergiftiging wordt veroorzaakt door een grofstoffelijk tekort. Afwijkingen bij baby’s worden telkens weer in verband gebracht met tekorten tijdens de zwangerschap. Suppletie is juist dán in het belang van moeder en kind.

Fabel 8: kinderen hebben minder nodig dan volwassenen

Dat zou niet logisch zijn. Kinderen groeien en als je veel groeit heb je veel grondstoffen nodig. Kinderen hebben in verhouding tot hun lichaamsgewicht juist veel meer nodig dan volwassenen. Maar, het komt wél aan op de kwaliteit van de grondstoffen.

Supplementen – fabeltjes

Fabel 9: voedsel met extra vitamines/mineralen is veel gezonderMarketing heeft tot doel de verkoop te verhogen en werken op de emotie is érg effectief. Gezondheid doet het op het moment erg goed. De hoeveelheid vit/min/vetten die (aan designerfoods) worden toegevoegd is minimaal, onevenwichtig en vaak van slechte kwaliteit. Maar, de spullen zijn wél ineens veel duurder geworden.

Bereken zelf het verschil maar:Een goede multi plus 3 gram vitamine C kost nog geen 75 cent Een goede, hoog gedoseerde omega 3 capsule kost je 17 cent

Supplementen – waar let je op

DL-alfa-tocoferol is een synthetische vitamine E (wordt slecht opgenomen). Nb. effectiviteitonderzoeken worden, vanwege het prijsverschil, vaak gedaan met de DL vorm. Dit is niet representatief.

D-alfa-tocoferol is natuurlijke vitamine E (en werkt 2x zo sterk als DL)

Mineraal-oxiden (magnesiumoxide, calciumoxide etc) zijn onoplosbaar, dus inferieur. Je neemt ze niet op. Alle andere verbindingen (chelaten, orotaten etc.) geven geen opname problemen.

Vitamine C in ester vorm is even effectief als gewone vitamine C maar wel veel duurder.

Vitamine C ascorbinezuur kan het tandglazuur aantasten en maagproblemen veroorzaken. Goed in te zetten bij blaasontsteking, minder geschikt voor dagelijkse (hoge) suppletie.

Vitamine C ascorbaat is C gebonden aan een mineraal. Dit is beter geschikt voor dagelijkse suppletie.

Supplementen innemen of opnemen

Mineralen neem je het beste op als het darmmilieu wat zuur is. Neem ze dus in bij de maaltijd.

Fosfaat bindt zich in de darm aan mineralen en maakt opname onmogelijk. Neem nooit supplementen in met melk of frisdrank.

IJzer neem je beter op als er ook vitamine C beschikbaar is.

Een gastritis verlaagt de bio-beschikbaarheid van vitamine C.

Schimmelinfecties verlagen de beschikbaarheid van mineralen.

Calcium neem je slecht op als er een vitamine D tekort bestaat en kun je al helemaal niet je botten in krijgen zonder vitamine D.

Te veel calcium ten opzichte van magnesium geeft intracellulaire ontstekingsprocessen. Oesterkalk is een goede Ca-Mg ‘mix’.

Proteïnepoeder (een volledig complex van aminozuren)altijd combineren met een B-complex.

Supplementen – wat heb je nodig

In wezen is het volgende voldoende:

• Een goed multi-vitaminen en mineralenpreparaat

• Aangevuld met 1-2 gram vitamine C ascorbaat

Verdenk je jezelf van tekorten, heb je klachten, of ben je een ‘grootverbruiker’ dan kun je het volgende overwegen:

• Vitamine A en D in de vorm van levertraan – huid, ogen

• Omega 3 in de vorm van visolie - ontstekingsremming

• Magnesium - ontspanning

• Vitamine B-complex – anti-stress en ontgifting

• Zink – verhoging van de afweer

Een multi – hoe te beoordelen

Kijk voor een snelle check naar de hoeveelheid B1 (thiamine). Zit dit er tussen de 10 en 25 mg in dan is de multi ‘sterk’ genoeg voor normaal gebruik. Zit er minder B1 in dan is het een ‘zwakke’ multi. Zit er meer B1 in, dan past de rest er niet meer uitgebalanceerd bij.

Controleer of er van vitamine E de D-alfa tocoferol in zit (niet DL)

Controleer of de betacaroteen natuurlijk is (op de pot staat dan ‘natuurlijk’ of ‘van dunaliella salina’).

Controleer of de mineralen niet aan een oxide gebonden zijn. Alle andere verbindingen (chelaat, orotaat, citraat etc) zijn prima.

Levertraan vs Visolie

Visolie - bevat met name EPA en DHA - is uitgeknepen vis- heet ook wel omega 3 olie

Maar let op:

Lijnzaadolie is ook een omega 3 vetzuur. De omzetting van linoleen-zuur naar EPA en DHA gaat erg moeizaam. Lijnzaadolie is om die reden een slechte omega 3 bron. Niet omgezet wordt het bovendien een ontstekingsbevorderende stof.

Levertraan - bevat met name vitamine A en D - is uitgeknepen vissenlever

EHBO met vitaminen en mineralen

Magnesium – krampen, spierpijn, menstruatiepijn, hoofdpijn

Vitamine C – blaasontsteking, histamine reacties, zwemmerseczeem

Levertraan – acne en andere huidproblemen

En verder:

Vitamine E werkt prima als bloedverdunner in plaats van aspirines

Vitamine B3 werkt als cholesterolverlager veel beter dan Statines

P-5-P (B6 in de omgezette vorm) werkt, samen met magnesium, erg mooi bij PMS klachten

Kan het kwaad? Ja en Nee

Het gevaar zit echter eerder in een tekort dan in een teveel, al is meer niet altijd beter. Je kunt het ook overdrijven.

Onevenwichtige suppletie is nooit helemaal zonder risico’s. Vitaminen en mineralen vullen elkaar aan en hebben elkaar nodig.

Enkelvoudige aminozuren nooit op eigen houtje gebruiken. Het is zeker niet ondenkbaar dat klachten juist verergeren.

Tot slot…..

De ‘Telegraaf’ en de ‘Margriet’ zijn geen wetenschappelijke bladen.

Een arts of medisch specialist heeft tijdens het gehele reguliere opleidingstraject precies één lesblok over voeding gehad.

Raadpleeg voor een juist advies over suppletie bij gezondheidsklachten altijd een orthomoleculair geschoold therapeut.

www.evenwijs.nl

Bedankt voor uw aandacht