1:

De Arbo en milieu inspectielijst bevat de volgende onderdelen:

inspectielijst onderdeel aandachtspunt

1. Algemeen Orde en netheid

2. Opstellingen Orde en netheid Algemene aspecten Overzichtelijkheid van de opstelling

Veiligheidsrapport en doordraaibon Noodschakelaars en noodafsluiters Beveiligingen Noodschakelaars en noodafsluiters Beveiligingen Beperkende maatregelen

Elektrische apparatuur Positie elektrische apparatuur Aarden Isolatie Combinatie water en elektriciteit

Glazen apparatuur Afscherming Slangen Toestand glaswerk

Vacuümapparatuur Waterstraalpompen Membraampompen Oliepompen en voorvacuümpompen

Speciale apparatuur per capaciteitsgroep (bijvoorbeeld: Hoge druk en atmosferische reactoren)

Waarschuwingen. Afscherming Drukbeveiliging

8. Gevaarlijke (afval)stoffen en gasflessen

Orde en netheidGevaarlijke stoffen en gasflessen Opslag

Extra eisen gebruik gasflessen Veiligheidsgegevens Middelen voor opruimen gemorste

stoffen Transportmiddelen Actualiteit registraties Procedure afhandeling

Chemische afval Afvalregeling Regelmatige afvoer. Bijhouden registratielijsten Omgeving van de vaten schoon (m.n.

buitenkant), vaten geplaatst in lekbakken.

Omvang vaten

1/12

2:

inspectielijst onderdeel Aandachtspunt

11. Brandveiligheid, EHBO en persoonlijke bescherming

Orde en netheid

Brandveiligheid Vluchtwegen Looppaden Brandveiligheid Branddekens Nooddouches Alarm Noodprocedures

Persoonlijke veiligheid Bril, jas Maskers, handschoenen, schoenen Gasdetectoren

EHBO Oogdouche Verbandtrommel Cyanide kist, HF kist (indien nodig) Bekendheid met EHBO post

15. Ruimte en werkplekinrichting

Gebruik van de ruimteSpeciale voorschriftenZuurkastenRuimteventilatiePuntafzuigingWerkplekinrichting Voldoende ruimte (been, schrijf, werk)

Zittend werken Voldoende hulpmiddelen PC bediening

SignaleringOnderhoud Klimaat

Infrastructuur Verlichting Zuurkasten Apparatuur

23. Milieu Emissies Regeling afvalstoffen Lucht Water

2/12

3:

Inspectielijst ‘Algemeen’

1. Orde en netheid is er voldoende werkruimte en voldoende ruimte om spullen op te bergen? is de inhoud van laden en kasten aangegeven? is er orde en netheid op labtafels, in kasten en laden, op vensterbanken, in zuurkasten? is glaswerk in goede staat (heel)? hoe is de onderhoudstoestand van de apparatuur? zijn putjes van wasbakken schoon en zonder gebreken? wordt na werktijd gecontroleerd op orde en netheid? wordt daarbij gelet op de volgende

aspecten: verwarmingsapparatuur uit, kranen dicht, gevaarlijke stoffen opgeruimd, ramen gesloten, zuurkasten niet onnodig open, laboratoriumruimten en magazijnen gesloten, vergunningen voor buiten werktijd in orde?

Inspectielijst ‘Opstellingen’

1. Orde en netheid

2. Algemene aspecten

2.1. Overzichtelijkheid van de opstelling is een actueel schema van de opstelling aanwezig? zijn slangen, leidingen en elektriciteitsdraden overzichtelijk aangelegd (gemerkt aan

begin- en eindpunt)?

2.2. Veiligheidsrapport en doordraaibon is een veiligheidsrapport opgemaakt en op een duidelijke plaats aanwezig? zijn de

instructies van de noodstopprocedure duidelijk, bijvoorbeeld door nummering van de belangrijke kranen en elektrische schakelaars.

is een doordraaibon duidelijk zichtbaar aanwezig bij apparatuur die buiten normale werktijden doordraait? Zijn hierop telefoonnummers van de gebruikers of de chef, die in geval van nood snel aanwezig kunnen zijn, aangegeven?

2.3. Noodschakelaars en noodafsluiters zijn noodschakelaars en noodafsluiters goed aangegeven en in goede staat? is een dodemansknop noodzakelijk en in dat geval aanwezig?

2.4. Beveiligingen is de apparatuur voldoende beveiligd tegen overschrijding van ingestelde boven- en

ondergrens van temperatuur, druk en debiet? zijn de slangen met slangenklemmen bevestigd? Is er een wateroverlast beveiliging?

2.5. Beperkende maatregelen bevatten de analysevoorschriften beperkende maatregelen? Welke?

3/12

4:

3. Elektrische apparatuur

3.1. Keuring elektrische apparatuur is de apparatuur gekeurd (NEN 3140 en/of CE)?

3.2. Positie elektrische apparatuur staan of liggen geen elektrische apparaten en hun verlengsnoeren op de grond?

3.3. Aarden zijn alle elektrische apparaten voorzien van aardleiding? is een aardlekschakelaar noodzakelijk (als restweerstanden kunnen blijven bestaan

tussen spanningsvoerende delen en de aarde, b.v. in geval van zelfbouwovens, leidingverwarming óf verwarmingstape) en zo ja, is die dan aanwezig?

3.4. Isolatie zijn alle spanningsvoerende onderdelen goed geïsoleerd (tegen directe aanraking,

spatwaterdicht)? Let met name op de staat van rubber van het isolatiemateriaal.

3.5. Combinatie water en elektriciteit is een beveiliging tegen waterlekkage aanwezig (b.v. opvangbakken, controle op

koelwater, etc.)?

4. Glazen apparatuur

4.1. Afscherming is de apparatuur op een veilige plaats opgesteld? zijn glazen onderdelen voldoende afgeschermd?

4.2. Slangen wordt het juiste type slang gebruikt? zijn de bevestigingen van alle slangen en leidingen in orde (slangenklemmen)?

4.3. Toestand glaswerk zijn alle glazen onderdelen in orde (geen snijbranden, krassen e.d.)?

5. Vacuümapparatuur

5.1. waterstraalpompen zijn alle waterstraalpompen vervangen?

5.2. Membraanpompen is er een condensor en opvangreservoir nodig en dan aanwezig. Is de afvoer in een

afzuigpunt gehangen?

5.3. Oliepompen en voorvacuümpompen zijn de pompafvoeren in een afzuigpunt gehangen? is er een bedieningsvoorschrift? is een koude val nodig en zo ja , aanwezig?

4/12

5:

6. Risicovolle Apparatuur zoals:

Hoge druk en atmosferische reactoren, laserapparatuur, verspanende machines, duw- en trekbanken en hijsmiddelen.

6.1. Waarschuwingen. zijn waarschuwingen voor hoge druk apparatuur, met aanduiding van het drukbereik,

duidelijk zichtbaar? Zijn leidingen gemerkt (soort gas)?

6.2. Afscherming. zijn hoge druk reactoren voldoende afgeschermd?

6.3. Drukbeveiliging is een overdrukbeveiliging aanwezig (afblaasklep of breekplaten)? zijn de afblaasleidingen bestand tegen hoge druk, en lopen deze naar een veilige plaats?

6.4. Laserapparatuur Laserklasse bekend? Wordt de laserbundel gereflecteerd of door lenzen geleid?

Bij laserklasse IIIb of IV: laser in apart laserlab? Bundelpijp lasers afdoende afgeschermd? Geen kans op onbedoelde reflecties? Laserbundel niet op ooghoogte? Laserwerker voldoende opgeleid? Laserveiligheidsrapport opgesteld? Laserlab gemarkeerd en voorzien van laserwaarschuwingslichtbak Laserveiligheidsbrillen aanwezig en geschikt voor de werkzaamheden? Ruimte veilig te betreden zonder dat men gelijk in de laserbundel loopt?

6.5. Hijsmiddelen zijn de hijsmiddelen gekeurd? is het personeel dat met hijsmiddelen werkt voldoende geïnstrueerd? zijn de hijsmiddelen geschikt voor de werkzaamheden? zijn de hijsmiddelen opgenomen in en register?

6.6 Gevaarlijke machines zoals draaibanken, freesbanken, trek- en drukbanken, zaagmachines e.d.

Risico/maatregel checklist Machineveiligheid

Gevaar Risico Maatregel/Checklist Arbobesluit

Mechanische gevaarsaspecten

Voortkomend uit machineonderdelen of werkstukken. Veroorzaakt door:- Vorm- Relatieve plaats- Massa en stabiliteit- Massa en snelheid- Mechanische sterkte (onvoldoende) Opgeslagen energie- Elastische veren- Vloeistoffen en gassen onder druk- Vacuüm

Zijn alle uitstekende delen en vooral bewegende delen (assen, kettingen, riemen, snaren, schijven, tandwielen, stempels, scharen, slingers) doelmatig afgeschermd? Is de machine/het werktuig waarvan onderdelen door snijden of knellen of door hun grote snelheid gevaar kunnen opleveren zodanig opgesteld dat gevaar zoveel mogelijk wordt voorkomen?

7.7

7.4

Elektrische gevaarsaspecten

Veroorzaakt door:- Direct elektrisch contact- Indirect elektrisch contact- Naderen van delen onder spanning

Is er een beschermingsklasse (IP) bekend? Zijn alle spanningvoerende delen doelmatig afgeschermd?

7.4

7.4

5/12

6:

Gevaar Risico Maatregel/Checklist Arbobesluit

- Elektrostatische verschijnselen- Thermische straling, wegspatten van

gesmolten deeltjes, chemische effecten

 Wordt eventueel opgewekte statische elektriciteit afgevoerd door aarding?

7.4

Thermische gevaren

Resulterend in:- Brandwonden door direct contact, vlammen,

explosie of thermische straling- Hete of koude arbeidsomgeving

Zijn alle hete/koude delen doelmatig afgeschermd?

7.9

Gevaren door materialen en stoffen die worden voortgebracht of gebruikt door de machine en door de materialen van de machine zelf

- Contact met of inhaleren van schadelijke vloeistoffen, gassen, nevels, dampen en stof

- Brand- of explosiegevaar- Biologische of microbiologische gevaren

Is de machine/het werktuig voorzien van afschermingen/afzuiging zodat de werknemer afdoende is beveiligd tegen vonken, splinters, schilfers, schadelijke dampen, nevels en/of stof? Zijn reservoirs, bakken en spuitstukken met gevaarlijke vloeistoffen, dampen, nevels en poeders afgedekt en/of voorzien van voldoende afzuiging?

7.4

7.4

Gevaren door lawaai

- Resulterend in:- Doofheid of andere fysiologische

stoornissen- Verstoring van gesproken communicatie en

akoestische signalen

Is de machine/installatie voldoende geluidsarm (omkasting, goede lagers en dempers op de luchtventielen)?

7.4

Gevaren door onverwacht opstarten of te snel draaien en vergelijkbare storingen

- Storingen in de energievoorziening- Hervatten van de energievoorziening na een

onderbreking- Externe invloeden op elektrische uitrusting- Andere externe invloeden (zwaartekracht,

wind)- Fouten in de programmatuur- Fouten van de machine door slechte

afstemming tussen machine-eigenschappen en menselijke kenmerken

Kan het aan-/uitzetten snel en veilig gebeuren (ook bij noodstop, vanaf de arbeidsplek)? Indien de machine/installatie niet door de persoon die hem in werking stelt, helemaal kan worden overzien, dient er eerst een signaal gegeven te worden. Kan de machine/installatie na uitval van stroom, druk of gas uit zichzelf weer in beweging/werking komen (denk aan nulspanningbeveiliging, veiligheidskleppen, zoals ß-gasklep)?

7.13 – 7.15

7.10

Montage, demontage, onderhoud, reparatie en reiniging van arbeidsmiddelen

  Is de algehele onderhoudstoestand in orde (schoon, originele onderdelen, vrij van haarscheuren, roest)? Kan controle, reinigen en onderhoud bij stilstand veilig plaatsvinden? Is stilstand onmogelijk, dan met de nodige veiligheidsvoorzieningen (deskundigen, speciaal gereedschap, goede bereikbaarheid van onderdelen, schakelaars, kleppen, regelapparatuur)? Zijn de naam van stoffen, de functieaanduidingen van schakelaars en de normale stoom- en gasdruk en elektrische spanning aangegeven?

7.5

7.5

7.5

Inspectielijst ‘Gevaarlijke (afval)stoffen en gasflessen’

6/12

7:

1. Orde en netheid

2. Gevaarlijke stoffen en gasflessen

2.1. Opslag (Conform CPR 15-1?) staan er gevaarlijke stoffen die niet behoren tot de directe werkvoorraad op labtafels en in

zuurkasten? staan alle brandbare vloeistoffen in lekbakken? zijn potten en flessen goed afgesloten? zijn er stoffen en bijvoorbeeld lecture-bottles in lades opgeborgen? is er een overbodig grote voorraad gevaarlijke stoffen aanwezig. zijn er verouderde gevaarlijke stoffen aanwezig. juiste verpakking en etikettering (minimaal: inhoud, naam onderzoeker, datum,

gevaarsindicatie). is de verpakking schoon? koelkasten: Wordt een inventarislijst van de inhoud bijgehouden? Is de koelkast

explosieveilig? Zo nee, is dat duidelijk aangegeven? Worden gevaarlijke chemicaliën veilig opgeslagen? Worden er geen levensmiddelen in opgeslagen?

opslag van verschillende gevaarscategorieën:

licht ontvlambaar óf giftig veiligheidskast met afzuiging en lekbakken Is er genoeg ruimte in de gele kasten om

daar ’s avonds alle gevaarlijke stoffen in op te bergen en gebeurt dit ook?

extreem giftig, kankerverwekkende óf reproductieschadelijke stoffen

als giftig, maar in afsluitbaar compartiment, is er een uitgiftelijst?

Corrosief is er een aparte kast, scheiding zuren en basen, lekbakken?

Instabiel geplaatst in de koelkast, in lekbakken

2.2. Extra eisen gebruik gasflessen: in gasflessenkast deugdelijke leidingen (gemerkt) keuringsdatum controle reduceerventiel is de manometer drukloos bij niet gebruik aanwezigheid afsluitsleutels aanwezigheid detectoren bij gebruik gevaarlijke gassen lege flessen duidelijk aangegeven en losgekoppeld lecture-bottles in een zuurkast of een gasflessenkast

2.3. Veiligheidsgegevens zijn er handboeken of chemiekaarten aanwezig op de werkplek weet men waar veiligheidsinformatie aanwezig is wordt de toegankelijkheid van de informatie als problematisch ervaren

7/12

8:

2.4. Middelen voor opruimen gemorste stoffen zijn er absorptiemiddelen zijn er neutralisatiemiddelen zijn er beschermingsmiddelen: handschoenen, brillen, masker

2.5. Transportmiddelen zijn er geschikte middelen aanwezig voor transport van materialen (bijv. gasflessen)?

2.6. Actualiteit registraties staat GROS paraat op een pc binnen de eigen faculteit/dienst? staan alle kankerverwekkende en reproductieschadelijke stoffen geregistreerd en is er een

gebruiksprocedure zijn de aanwezige gasflessen geregistreerd? zijn er (actuele) ruimtebestemmingsplannen?

2.7. Procedure afhandeling zijn van alle projecten de risico’s in kaart gebracht en zijn de beheersmaatregelen bekend?

3. Chemische afval

3.1. Bekendheid met afvalregeling bij alle laboratoriummedewerkers.

3.2. Regelmatige afvoer.

3.3. Bijhouden registratielijsten.

3.4. Omgeving van de vaten schoon (m.n. buitenkant), vaten geplaatst in lekbakken.

3.5. Omvang vaten

8/12

9:

Inspectielijst ‘Brandveiligheid, EHBO en persoonlijke bescherming’

1. Orde en netheid

2. Brandveiligheid

2.1. Vluchtwegen begaanbaar, duidelijk aangegeven werking noodverlichting

2.2. Looppaden geen belemmeringen

2.3. Brandveiligheid klein blusmateriaal: aanwezigheid, bereikbaarheid, plaats aangegeven? brandbare vloeistoffen bij potentiële ontstekingsbron?

2.4. Branddekens noodzaak? aanwezigheid, bereikbaarheid, plaats aangegeven?

2.5. Nooddouches noodzaak? aanwezigheid, bereikbaarheid, plaats aangegeven?

2.6. Alarm alarmprocedure in te zien op alle werkplekken? alarmnummer direct zichtbaar bij elke telefoon?

2.7. Noodprocedures zijn bijzondere noodprocedures aanwezig? Welke?

3. Persoonlijke veiligheid

3.1. Bril, jas aanwezigheid, gebruik, voorzieningen voor gasten voldoende kapstokken

3.2. Maskers, handschoenen, schoenen aanwezigheid (indien nodig) voldoende adequate opbergruimte

3.3. Gasdetectoren aanwezigheid (indien nodig), deugdelijke werking

9/12

10:

4. EHBO

4.1. Oogdouche aanwezigheid, bereikbaarheid, datum controle

4.2. Verbandtrommel aanwezigheid, inhoud controle

4.3. Cyanide kist, HF kist (indien nodig) inhoud controle

4.4. Bekendheid met EHBO post.

10/12

11:

inspectielijst ‘Ruimte- en werkplekinrichting’ 1. Speciale voorschriften

zijn er restricties t.a.v. aanwezigheid? Zijn er onbevoegden aanwezig?

2. Zuurkasten/ LAF-kasten zijn werkinstructies aanwezig? werkt de zuurkast/LAF-kast? zijn de afzuigspleten vrij? wordt de zuurkast/LAFkast niet gebruikt voor opslagdoeleinden? staan opstellingen op blokken? zijn de ramen van de zuurkasten/LAFkasten zo veel mogelijk gesloten?

3. Ruimteventilatie zijn de toe- en afvoerkanalen voor lucht niet geblokkeerd? wordt de labruimte gesloten gehouden?

4. Puntafzuiging wordt puntafzuiging op de juiste wijze gebruikt?

5. Werkplekinrichting

5.1 Voldoende ruimte (been, schrijf, werk)

5.2 Zittend werken genoeg zitplekken? in hoogte verstelbaar?

5.3. Voldoende hulpmiddelen voetenbank sta-kruk anders

5.4. PC bediening licht goed? toetsenbord bediening ergonomisch verantwoord? gevaar als ontstekingsbron?

6. Signalering is de aangebrachte signalering in orde, beschadigd, aan vervanging toe? ontbreekt de signalering?

7. Onderhoud

7.1. Klimaat constant, hoe is de ervaring?

7.2. Infrastructuur beschadiging aan b.v. vloerbedekking?

7.3. Verlichting voldoende?

7.4. Zuurkasten

7.5. Apparatuur

11/12

12:

Inspectielijst ‘Milieu’

Emissies

1. Bodem is de regeling afvalstoffen bekend?

2. Lucht wordt er gewerkt met vluchtige stoffen/gassen? zijn er maatregelen genomen om emissies te voorkomen? als er wordt gewerkt met kankerverwekkend en reprotoxisch stoffen gebeurd dat dan in

gesloten systemen?

3. Water zijn er aanwijzingen dat er chemicaliën op de waterafvoer worden geloosd? is men bekend met stoffen van de zwarte en grijze lijst, houdt men zich daaraan?

12/12