Miniconferentie Taal Meten 4door LOPON2 i.s.m. LOBO 17 januari 2013 / Vergadercentrum Domstad

Alweer de vierde miniconferentie met als onderwerp het toetsen van taal op de opleiding. Druk bezocht met ruim 40 deelnemers. De belangstelling was waarschijnlijk extra groot omdat in juni voor de eerste keer de kennisbasistoets echt wordt afgenomen. Maar deze middag beperkte zich niet alleen tot de kennisbasistoets, er werd ook ingezoomd op wat er zoal komt kijken bij een goede toetsing.

Goede toetsingNa een welkom en enkele aankondigingen gaat Nanke Dokter in op het belang van goede toetsen, samen met Joost van Berkel, toetsspecialist bij Fontys, die tot ons spreekt via een filmpje in de pp-presentatie.Goede toetsing moet voldoen aan een aantal criteria betreffende validiteit, betrouwbaarheid, objectiviteit, transparantie en normering. Belangrijk op de opleiding is het belang van een diversiteit van toetsen (hands-on en hands-off) voor een goede meting van competenties; want iedere toetsvorm heeft naast sterke ook zwakke kanten en deze laatste worden op deze manier afgevangen. Ook van belang is dat toetsing (en niet te vergeten de feedback daarop) belangrijk zijn voor het ontwikkelen van kennis en kunde van de student. Gedurende de opleiding veranderen de toetsvormen; zelfbeoordeling gaat bijv. een grotere rol spelen. De keuze van de toetsing is ook belangrijk in kostentechnische zin: portfolio’s beoordelen is bijvoorbeeld een dure manier van toetsen en niet altijd nodig. Bovenstaande figuur schetst de factoren van belang voor de toetskwaliteit binnen een opleiding.

Stand van zaken KennisbasistoetsErik Doves (projectleider 10vVDL: zie ook http://10voordeleraar.nl/ ) gaat in op de stand van zaken rond de taaltoets. De LKT (landelijke kennis-basistoets) is een antwoord op de ontstane maatschappelijke en politiek onrust. Om de kwaliteit van de toets te waarborgen is bij de ontwikkeling daarvan een hele organisatie ontstaan, waarbij alle geledingen hun inbreng hadden in de toets die nu voorligt. Van 28 januari t/m 8 februari worden de pre-testen gemaakt. Pabo’s konden hiervoor

inschrijven: de groepen die in juni voor het eerst de toets maken werden hiervoor uitgenodigd. De pre-test moet informatie leveren die nodig is voor het bepalen van de cesuur van de echte toetsen in juni en september). Daarnaast is er in april nog een domeintoets.

Er zijn veel vragen in de zaal. O.a. :- Hoe zit het met de cesuur?

Schema uit PP-presentatie van Erik Doves:Het proces en de spelers rond de kennisbasistoets

Kwaliteit van toetsing(Uit PP presentatie Nanke Dokter en Joost van Berkel)

Erik Doves: Er is wel een basiscesuur, maar de definitieve cesuur wordt achteraf bepaald door een normerings-commissie (vier weken nadat de toetsperiode is gestopt). Dat houdt dus ook in dat de student pas achteraf weet of hij/zij gezakt of geslaagd is. Erik Doves is er voorstander van dat er wel een score (% goed/fout) wordt gegeven direct na het maken van de toets. Maar een definitieve uitslag kan niet worden gegeven omdat de normering nog kan worden bijgesteld. Die cesuur kan worden bijgesteld op grond van de moeilijkheidsgraad (dus indirect ook op grond van het aantal geslaagden). Anneli Schaufeli: Bovenstaande systeem is ook eerlijk naar de studenten toe die niet met de kennisbasis zijn ‘opgegroeid’, maar die nu wel de toets moeten maken. Erik Doves: Op den duur kan misschien wel een vaste cesuur worden bepaald,maar daarvoor moet eerst ervaring worden opgedaan. Belangrijk voor de student om te weten is dat toetsblokken elkaar kunnen compenseren. - Voor wie is de toets verplicht?De toets is in ieder geval verplicht voor alle nominale studenten vanaf cohort 2011/2012. Vanaf het uitstroomjaar 2015/2016 moet iedereen de toets maken. - Casus: Een student doet mee aan de toets terwijl hij/zij dat niet verplicht is. Vervolgens zakt de student.Erik Doves: de uitslag van de toets is dan wel geldig. Dit is een risico voor de student.- De toets staat een week open. Worden de vragen gewisseld?Nee, de vragen worden niet gewisseld, wel ‘gehusseld’. (Waarop in de zaal nogal wat commotie ontstond over de fraudegevoeligheid). Erik: Er wordt wel gewerkt aan de fraudegevoeligheid.Vanuit de zaal wordt de opmerking gemaakt dat een integraal fraudebeleid beter zou zijn. Of minimaal afstemming van de reeds op instituten bestaande regels. - Wordt het niet een soort triviant? Zeker als er een vraag- en antwoord boek verschijntErik vraagt zich af of dat erg is, hoewel hij de aversie wel begrijpt.

Er ontstaat discussie over de inhoud van de toets, want die betreft alleen de linkerkant van het klaverbladmodel (inhoud en wat/waarom fundament);- Waarom niet ook de rechterkant (betreffende taaldidactiek) toetsen?Erik: Dit is een gepasseerd station. Hier wordt het toetsen aan de instituten zelf overgelaten.- Kan de toets ook diagnostisch worden ingezet?In feite is die van juni een diagnostische toets – in september is pas de echte toets.- Hoe zit het met herkansingen en inzage?Er zijn twee kansen per student per studiejaar. Echter, nu is dat nog gratis, maar er komt waarschijnlijk een prijskaartje aan te hangen.W.b. inzage: Er komen mogelijkheden om de toetsen in te zien na de definitieve uitslag. En voor instituten zijn er ook mogelijkheden om de historie (op domeinniveau) in te zien. - Wanneer zijn de toetsmomenten 2013/2014?Er liggen voorstellen die worden binnenkort worden vastgesteld en bekend gemaakt.- Er zijn 4 toetsmomenten per jaar. Betekent dat 4x een andere cesuur?Erik: ja dat is mogelijk.

Presentatie Anneli SchaufeliAnneli presenteert de Toetsgids Nederlandse Taal (conceptversie) en laat een stuk van de oefentoets zien.Er zijn 4 toetsblokken (Mondelinge taalontwikkeling, schriftelijk taalontwikkeling, begrijpend lezen en schrijven en Taalkunde) die elkaar kunnen compenseren. Er zijn 90 toetsdoelen, per doel zijn er 1 a 2 vragen. Anneli verwijst voor de kennisbasis nog eens naar www.lesintaal.nl .Wat betreft de kennisbasis wordt vanuit de zaal opgemerkt dat het een goede dekkende kennistoets is en dat complimenten hiervoor op hun plaats zijn. Wel ontstaat er nog discussie over het onderwerp dyslexie: de kennisbasis is wat dat betreft inmiddels verouderd en dat heeft ook consequenties heeft voor de vragen

daarover in de taaltoets. Erik: Aanpassen van de kennisbasis op dit moment is onmogelijk. Een pleidooi vanuit de zaal om de betreffende toetsitems te verwijderen. Of een noodoplossing: deze vragen niet meenemen in de cesuur. Wat betreft de toetsgids wordt vanuit de zaal opgemerkt dat er nog taalfouten inzitten; daar zal nog naar gekeken worden. Een van de aanwezigen merkt nog op dat de score niet in de zaal aan de student moet worden gegeven omdat dit emotie/rumoer geeft terwijl andere studenten nog aan het werk zijn.

UitwisselingAan de hand van het artikel De kwaliteit van toetsing onder de loep wordt in groepjes verder gepraat. Centraal daarbij staat de vraag hoe wij aankijken tegen toetsen van taal in de brede zin van het woord op de opleiding. Hoe evalueren we taal op dit moment? Wat zou er verbeterd kunnen worden bij het toetsen van taal in al zijn aspecten op de opleiding? Opbrengsten:

- De kennisbasistoetsen kunnen ook worden ingezet om in theoretische taal na te denken over je eigen onderwijs. Met als insteek de motivatie te bevorderen.

- De linkerkant van het klaverbladmodel is voorwaardelijk voor de rechterkant. Beide horen in het hoger onderwijs te worden getoetst.

- De rechterkant (taaldidactiek) wordt getoetst in het portfolio: lesontwerpen, visiestukken. Een goed taalbeleid is nodig om alle aspecten van taal in de opleiding te borgen.

- Aandacht voor werkvormen; een heleboel aspecten komen daarin terug en stellen studenten in staat om zich bewust te worden van het eigen leerproces. Een koppeling tot stand brengen tussen de rechter- en de linkerkant via opzoeken in de literatuur = leren.

- Eigen vaardigheden zijn ook belangrijk. Integreer die in de lessen!- Bij het screenen van schrijfproducten altijd kijken naar wat je beoordeelt en waarom.

Sites: www.10vdl.nl: Komen toetsitems op te staan.www.lesintaal.nl: Doorklikbare versie kennisbasis.www.interactiefonderzoeken.nl