Het verbeteren va de herstelmogelijkheden

De kracht van definities ligt in de eenvoud. Een van de meest eenvoudige definities van training is van Jost Hegner; Trainen is belasten en herstellen. (Hegner J. 2006). Om tijdens de revalidatie van patiënten met lage rugklachten te komen tot toename van de fysieke belastbaarheid is niet alleen optimaal belasten noodzakelijk maar ook optimaal herstel.

Als fysiotherapeut hebben we de taak om de belastbaarheid van de patiënt in elke fysiotherapeutische behandeling adequaat in te schatten en de belasting( lees therapie) hierop aan te passen. In ieder fysiotherapeutische behandeling is het doel te komen tot enerzijds optimale fysiologische overload anderzijds optimale voorwaarden te creëren voor herstel.

100% belastbaarheids grens van bindweefsel

ADL zone

Training zone anatomische fysiologische limiet van

bindweefsel

Toename belastbaarheid bindweefsel

Afname belastbaarheid bindweefsel

ADL Zone

Trainingszone /Overload

Letselzone

Figuur 6. Het belasting/belastbaarheidsmodel toegepast op het bindweefsel waarbij de zwarte dikke lijn de belasting representeert en de dikke rode lijn het herstel

Figuur 5 geeft op de verticale as weer de belastbaarheid van een persoon. De factor tijd wordt op de horizontale as uitgedrukt. Uitgaande van een gezond individu is deze 100% belastbaar voor alle activiteiten die in het leven plaatsvinden. Wanneer er sprake is van fysieke belasting daalt op dat moment de belastbaarheid van de persoon. De mate van fysieke belasting wordt in deze figuur onderverdeeld in twee categorieën; de fysieke belasting die behoort bij activiteiten die worden uitgevoerd in het alle dagelijkse leven (de gele zone) en de fysieke belastingen die worden uitgevoerd wanneer we trainen (in dit geval praten we over sport en in de revalidatiecontext over het uitvoeren van een actief revalidatieprogramma. (de witte zone). Wanneer de intensiteit of de duur van een trainingsprikkel toeneemt tarten we de belastbaarheid van ons bindweefsel. Van belang is dat de belastingprikkel zodanig wordt gegeven dat we niet de anatomische/fysiologische limiet van het bindweefsel overschrijden (de blauwe zone)

Wanneer er belast wordt in de ADL zone noemen we dat met een ander woord “ LOAD”. Wanneer er na LOAD, de fase van herstel optreedt zie je bij optimaal herstel dat we onze belastbaarheid onderhouden, we weer herstellen tot de grens van 100%. Met andere woorden load leidt tot compensatie.

Wanneer we echter gaan trainen, leidt de training tot een fysieke overbelasting; een OVERLOAD op het bindweefsel. Zolang deze belasting niet voorbij gaat aan de anatomische/fysiologische limiet noemen we deze belasting een fysiologische overload (zie zwarte lijn in figuur 6). Bij optimaal herstel leidt deze vorm van belasting tot toename van onze belastbaarheid, stijgt boven de 100% grens uit. (zie de rode lijn in figuur 6) Met andere woorden fysiologische overload leidt tot supercompensatie. Wanneer we toch voorbij gaan aan de anatomische fysiologische limiet spreken we van een niet-fysiologische overload wat leidt tot een bindweefselletsel. Een letsel van het bindweefsel leidt ook tot adaptatie; het wondgenezingsproces.

Belasting AdaptatieADL Fysiologische load compensatieTraining Fysiologische overload supercompensatieLetsel Niet fysiologische

overloadwondgenezing

Tabel 4. De adaptatie van bindweefsel op basis van de mate van belasting

Figuur 5 toont aan dat toename van de belastbaarheid van het bindweefsel afhankelijk is van optimaal belasten en optimaal herstel. Een van de algemene doelen van de fysiotherapeut is het verbeteren van de herstelmogelijkheden van de patiënt met lage rugklachten.

Het verbeteren van optimaal herstel wordt in eerste instantie gedaan door de patiënt optimaal te informeren en te adviseren. Wanneer een patiënt voor het eerst geconfronteerd wordt met lage rugklachten spelen gedachten en gevoelens ten opzichte van de rugklachten een belangrijke rol bij de patiënt; Illnessbeliefs. (Leventhal et al 2003)Patiënten stellen zichzelf vragen ten aanzien van hun rugklachten, de meest voorkomende vragen die ze zichzelf stellen zijn:

Identity: wat heb ik? Causes: waar komt het door? Timeline: hoe lang gaat het duren? Consequences: wat heeft het voor gevolgen? Curability and controlibility: gaat het over en wie kan er wat aan doen?

Als fysiotherapeut hebben we de taak om deze vragen zo goed mogelijk te beantwoorden indien mogelijk. Door het beantwoorden van de illnessbeliefs van de patiënt wordt het inzicht van de patiënt in zijn/haar ziektebeeld verbetert, de zelfredzaamheid bevordert en het herstel gestimuleerd. (KNGF 2013)

Een andere mogelijkheid om het herstel van de patiënt te bevorderen is behulpzaam te zijn bij het verminderen van psychosociale factoren. De belangrijkste psychosociale factoren zijn: psychosociale stress, denk hierbij aan negatieve toekomstperspectieven, negatieve overtuigingen van de lage rugklachten, een scheiding, het overlijden van een dierbare, Fear-avoidance, somatisering van psychosociale klachten, depressies etc. (Chou R et all 2010, Hayden JA et all 2009, Hayden JA et all 2010).

De aanwezigheid van psychosociale factoren leidt in veel gevallen tot een toename van de beleving van pijn. (Balagué et al., 2012). Een toename van de pijnbeleving is een van de belangrijkste predisponerende factoren voor een afwijkend beloop. Last but not least is het verbeteren van de leefstijl van de patiënt met lage rugklachten een belangrijke voorwaarde om het herstel te bevorderen. Verbetering van de leefstijl heeft vooral betrekking op het verminderen van roken en drugsgebruik, toename van lichamelijke activiteiten, het verbeteren van het eetgedrag en herstel van de work-life balance. Alle factoren leiden ertoe dat minder rugklachten ontstaan, het herstel van rugklachten wordt bevorderd en er minder recidieven voorkomen. (Nijs J. Et al 2014). Leefstijl interventies worden derhalve steeds meer geïmplementeerd in de behandeling van patiënten met chronische lage rugklachten. (O’Sullivan 2012)