Zondag 34 Exodus 19:1-9a en Matteüs 5:17-20

Gemeente van onze Here Jezus Christus, broeders en zusters, jongens en meisjes,

De kippen op de boerderij zijn ontevreden. Niet dat ze een slecht leven hebben – welnee, ze kunnen scharrelen wat ze maar willen. En ze krijgen elke dag hun natje en hun droogje. Ja, op zich worden ze wel goed behandeld door de boer. Veel beter dan de kippen in de legbatterij een eindje verderop. Die kunnen ze soms wel horen kakelen, maar dat klinkt nooit vrolijk. Die zitten allemaal opgepropt met z’n vieren tegelijk in een hokje van 50 bij 50 centimeter. Nee, dan hebben wij het wel wat beter – vinden de kippen op de boerderij.Maar toch … ze zijn ontevreden.Want geef toe – als je altijd maar op het boerenerf rondscharrelt, wil je ook wel eens wat anders.En dat kan niet. Want de boer heeft het hele kippengedeelte met gaas afgezet. ’t Is een groot gebied, met veel variatie. Maar door het gaas heen zien de kippen heel goed, dat er nog een hele wereld te ontdekken valt! En wie wil dat nu niet?

‘We zijn toch geen kuikens meer,’ hoor je steeds meer kippen tegen elkaar zeggen. We weten best wel, hoe we goed voor onszelf kunnen zorgen! En als we echt naar buiten mogen, komen we ’s avonds echt wel weer terug naar ons hok. De boer hoeft niet bang te zijn, dat we weg blijven en geen eieren meer leggen. Maar we mogen toch zeker onze vrijheid wel?Zo gaat dat al een paar maanden, en hoe meer ze het over de wereld aan de andere kant van het gaas hebben, hoe aantrekkelijker die wereld wordt. Wat willen ze die graag ontdekken!

Op een goede dag roepen de twee brutaalste kippen de anderen bij elkaar. We hebben een plan, zeggen ze. Het kost wel wat moeite, maar we kunnen met onze poten en snavels best een kleinte opening onder het gaas krabben en pikken. En we leggen er wat gras over heen, zodat de boer het niet ontdekt. Als het gat groot genoeg is, gaan we op een vroege morgen er allemaal onderdoor. Eindelijk kunnen we dan de echte wereld bekijken. We hebben lang genoeg achter het gaas geleefd!

Zo gezegd, zo gedaan. En na een dag of tien is het zover. Klokslag zes, net nadat de haan voor de derde keer gekraaid heeft, beginnen de kippen aan hun grote ontdekkingsreis. Wat hebben ze er zin in! Spannend! Wat zullen ze allemaal beleven vandaag!

Aan de andere kant van het gaas gaan ze de groene wei in. De eersten die ze daar tegenkomen, zijn de koeien. Oei – die beesten zijn wel wat groter dan ze dachten. Maar ze zijn wel aardig. ‘Gaan jullie ook mee op ontdekkingstocht’, vragen de twee brutaalste kippen? Maar helaas, de koeien willen niet. ‘Waarom zouden we de wei verlaten? We hebben het hier toch goed?’ Stomme kuddedieren, denken de kippen.

Aan de rand van de wei ligt de sloot. Hoe kom je daar nu over? Er ligt een plank, maar het water is best wel breed. Achter elkaar gaan de kippen er over heen. Pootje voor pootje – heel voorzichtig.Maar opeens! Wat een gekakel achter in de groep! Plotseling springt er een oranjebruin beest met een witte vlek op de buik tussen de kippen. Grote paniek! De voorsten zijn de sloot al over, maar er vallen er ook een paar in het water. En de vos heeft er een paar te pakken – die hoor je nu niet meer.

Als ze na een tijdje aan de andere kant van de sloot weer bij elkaar komen, missen ze er 12. Vijf zijn door de vos opgevreten. Zeven anderen zijn verdronken in het water. En terug durven ze niet meer – want aan de andere kant van de sloot zit nog steeds die vos.Dan maar verder, de onverharde weg naast de sloot langs. Na een tijdje komen ze bij een andere weg uit. Die is helemaal glad en zwart. Zoiets hebben ze nog nooit gezien. ‘Wat is dat voor iets?’ vragen ze aan het stekelbeest dat naast hen staat. ‘Een autoweg’, zegt die – en daar zou ik maar niet overheen gaan, want dat is m’n broer vorige week slecht bekomen.’

‘Maar we willen meer van de wereld zien,’ zeggen de twee brutaalste kippen weer. ‘Dus, dames, met z’n allen in één keer er over heen!’ Maar ze zijn nog niet op het midden van die grote zwarte weg, of een zestal kippen wordt geplet door de wielen van melkwagen die net op weg is naar de boerderij.

Trillend staan de overgebleven kippen aan de andere kant van de asfaltweg. ‘Waren we maar gewoon thuisgebleven’ – piepen er een paar. ‘Ja, maar ik durf niet terug’ – antwoorden een paar anderen. ‘Ik hoop, dat de boer ons snel mist, want alleen bij hem zijn we veilig’ – hoor je sommigen tegen elkaar zeggen. ‘Binnen de omheining van de boerderij hadden we het meer dan goed!’

Maar wat een geluk, op dat moment komt de zoon van de boer er net aangereden – hij is getipt door de chauffeur van de melkwagen. Hij laadt de overgebleven kippen op zijn wagen en brengt ze terug naar hun eigen plek. En het enige wat hij tegen ze gezegd heeft bij het uitladen is: ‘Lieve kippen, vergeet nooit weer – ik heb dat gaas van de omheining er niet neergezet om jullie vrijheid te beperken. Integendeel, dat hekwerk zorgt voor jullie bescherming. Dus wees blij dat ik jullie daarbinnen zoveel ruimte en veiligheid geef.’

En daarmee zijn we eigenlijk ook bij de bedoeling van de Tien Geboden uitgekomen.

Thema: De paaltjes van de Wet zijn uit liefde door God gezet1) God heeft zijn wet uit liefde aan Israel gegeven2) Jezus is gekomen om Zelf heel Gods wet te vervullen

1) God heeft zijn Wet uit liefde aan Israel gegeven ‘Wat heeft God met de Wet bedoeld op het moment waarop Hij die aan de Israelieten gaf?’ Dat vroeg een gemeentelid me een keer, toen we het over de betekenis van de Tien Geboden hadden. Ja, waarom geeft de HERE aan zijn volk op aarde, de Israelieten in het O.T. en de christelijke gemeente in het N.T., zijn Tien Geboden?

Ik denk, dat de meesten wel zo ongeveer weten, wanneer het volk Israel de Tien Geboden gekregen heeft van de HERE God. Ik hoef het maar aan de kinderen te vragen. Inderdaad, op de berg Sinai in de woestijn. Via Mozes. Maar wat zei God, toen Hij van plan was de Israelieten de Tien Geboden te geven? Wat is zijn reden?Dat hebben we zonet kunnen lezen in Exodus 19. Na de tien plagen die Egypte getroffen heeft, en na de doortocht door de Rietzee, wil de HERE hen bij zijn berg ontmoeten en hen zijn Tien Geboden geven. Maar voordat Hij dat doet, laat Hij via Mozes eerst twee dingen weten. Dat wordt heel mooi omschreven in vers 4 en in vers 5.Eerst zegt de HERE iets over Zichzelf, namelijk hoe veel Hij van zijn kinderen houdt. Jullie hebben gezien hoe Ik ben opgetreden tegen Egypte, en hoe Ik jullie op adelaarsvleugels gerdragen heb en je hier bij Mij heb gebracht.’ Hoort u dat, broeders en zusters! Zó heeft de HERE Zich laten zien aan de Israelieten! Als een fantástische God. Groot is Hij, allerhoogste Heer, onze Vredevorst, wat een God is Hij!Als je dat beseft, laat God weten, wat voor reaktie geef je daar dan op? Als iemand zó veel van je houdt en voor je over heeft? Nou, zegt de HERE in vers 5: Als je mijn woorden ter harte neemt en je aan het verbond met Mij houdt, zul je een kostbaar bezit voor Mij zijn, kostbaarder dan alle andere volken. Een koninkrijk van priesters zul je zijn, een heilig volk.Dát is wat God ons laat weten, broeders en zusters. Ik doe jullie een liefdevolle uitnodiging, want Ik ben jullie machtige Bevrijder. En Ik wil zo graag een enthousiaste reaktie – YES! Bij zo’n God willen we graag horen!Dus als het om de Tien Geboden gaat, of je die regels nu fijn vindt of juist irritant - snap je, dat het er maar net vanaf hangt, hoe je tegen God aankijkt? Is Hij voor jou de grote Kontroleur die alles nauwgezet bijhoudt wat je goed en fout doet? En aan het eind van je leven hoor je of je voor je examen om in de hemel te komen geslaagd bent?Of is Hij voor jou Iemand waarvan je weet: Hij houdt van me – zelfs met al m’n fouten en gebreken. Hij draagt me op handen en op adelaarsvleugels – juist als ik me ellendig en vermoeid voel en niet meer verder kan omdat ik alles verknald heb.Ja, Hij is de Boer die een hele legbatterij vol kippen opkoopt en ze de vrijheid geeft op zijn boerderij. En die er dan op de grens van die geweldige ruimte een aantal paaltjes met gaas neerzet. Uit liefde, ter bescherming, omdat hij niet wil, dat zijn kippen weer een rotleven krijgen of onnodig in gevaar komen.

Je ziet het: de wet heeft alles te maken met de liefdesrelatie tussen God en mensen. ‘Ik wil graag dat je mijn woorden ter harte neemt en je aan mijn verbond houdt, want jullie zijn een kostbaar bezit voor Mij’, zegt God in Exodus 19.

God sluit dus een verbond met jou en mij. En dat is niet een soort kontrakt, zoals bij een telefoonabonnement. Daar zit je een jaar aan vast, je betaalt je abonnement en je krijgt er ‘gratis’ een mobieltje met drie verschillende frontjes bij en 50 gratis sms’jes. Maar na die periode ben je er weer van af. Zo werkt het in het geloof dus niet. Nee, bij God heeft het met liefde te maken. God kiest voor jou en mij en Hij vraagt van ons een keus. Wil je die relatie met Mij? Wil je Mij dat beloven, zoals een man en een vrouw elkaar trouw beloven voor het leven als ze trouwen?

Thema: De paaltjes van de wet zijn uit liefde door God gezet2) Jezus is gekomen om Zelf heel Gods Wet te vervullen Tsja, dat is wel leuk en aardig natuurlijk. Maar hoe hou je het vol om altijd uit liefde naar Gods geboden te blijven leven? Ja, Gods Wet is mooi en prachtig, en het is onze liefdevolle hemelse Vader die ze aan ons geeft - maar tegelijk merken we, dat die Tien Geboden ons ook aardig in de weg kunnen zitten. Ze beperken toch ook weer onze vrijheid, vinden we.En dus, je kunt wel beloven: ‘We zullen alles doen wat de HERE gezegd heeft’ (zoals de Israelieten bij de berg Sinai) en ‘Natuurlijk zullen wij de HERE dienen, want Hij is onze God en het is verre van ons de HERE te verlaten om andere goden te dienen’ (zoals bijna 50 jaar later hun kinderen en kleinkinderen beloven als Jozua ze daar nadrukkelijk om vraagt).Maar wat komt ervan terecht?

Ergens in de Bijbel wordt de Wet van God vergeleken met een spiegel. Dat hebben we op z’n tijd allemaal nodig. Dat we onszelf de spiegel voorhouden – of dat een ander dat eens doet. En zo, zegt Jakobus, is de Wet van God ook een spiegel. Ja, zegt Paulus zelfs in de brief aan de Romeinen: door de wet ben ik me pas echt bewust geworden van de zonde. Juist de wet leert ons de zonde kennen.

Als je dat zo leest en op je laat inwerken, wordt het allemaal wat minder positief. Gods wet is mooi en goed en prachtig. Het laat je precies zien, waar God je voor bewaren wil en hoe je het goed kunt hebben met Hem en met elkaar. En je krijgt die 10 gouden regels van de Persoon die je eerst gered en bevrijd heeft uit de slavernij.Maar vervolgens kom je er dus achter, dat het je ook in je nieuwe, bevrijde leven nog steeds niet lukt, om vrij te blijven. De regels zijn mooi, maar het lukt van geen kant om ze te houden.

Precies! En dan kun je twee dingen doen. Of eigenlijk drie. Reaktie 1A: Je kunt je uiterste best gaan doen, er toch nog wat van te maken. Want je moet wel laten zien dat je het waard bent om bij Gods volk te mogen horen. Of je denkt – Reaktie 1B: laat maar zitten, ik heb het echt geprobeerd, maar het lukt me toch nooit, dus ik doe het wel op mijn manier, ietsje minder fanatiek. Niet al te vroom en gelovig.

Maar je kunt er ook anders tegen aan kijken! Dat is wat Jezus doet, en voor de supergelovige Israelieten in zijn tijd was dat een hele schok. Vergeet nu die prestatiedwang, zegt Jezus. Want met de Tien Geboden in de hand kun je je bevrijding toch niet verdienen of terugverdienen. Maar geloof in Mij, want Ik ben gekomen om Gods hele Wet tot vervulling te brengen.

Het is dus alweer eigenlijk hetzelfde als toen het volk Israel bij de berg Sinai stond.Kijk éérst eens naar de Persoon die jou de Tien Geboden geeft: God je Vader. Hij is het die je wil bevrijden uit de slavernij van Egypte en uit de macht van de zonde. Hij bevrijdt jou – je hoeft jezelf niet eerst te bewijzen. En kijk éérst eens naar de Persoon die jou vandaag opnieuw de Tien Geboden voorhoudt: Jezus je Heer. Hij doet heel je leven over en is wel gehoorzaam – geen enkel foutje heeft Hij gemaakt. En dan zegt Hij tegen zijn Vader: ‘Vader, Ik heb heel de wet vervuld voor al die mensen die erkennen, dat ze zelf telkens weer onderuit gaan. Ik breng ze weer bij U terug, Vader, en vraag U, of U ze weer in genade aan wilt nemen.’ En God is dan mild om te vergeven. Eigenlijk zegt Hij maar één ding tegen u en jou, elke keer als je weer terug komt en een beroep op Jezus doet, namelijk dit: ‘Kind, Ik ben blij dat je er weer bent.’ Als je dat op je laat inwerken, kun je God bedanken voor het offer van zijn Zoon – voor al de moeite die Jezus voor ons gedaan. Want dan weet je: ik hoef me niet eerst aan al die regels van Gods Wet te houden voordat de HERE mij accepteert. Ik mag gewoon komen zoals ik ben. Ja, God neemt mij aan als zijn kind, Hij sluit een eeuwig verbond met mij. En Jezus laat zien, hoe ik als mens voor God kan leven, en hoe we goed met elkaar om kunnen gaan. Hij heeft het namelijk Zelf voorgedaan. Hij heeft heel Gods wet vervuld.

En dus hoef ik niet meer te presteren, ik hoef alleen maar zijn voorbeeld te volgen. Want dat heeft Hij Zelf gezegd: ‘Ik heb jullie een voorbeeld gegeven: wat Ik voor jullie gedaan heb, moeten jullie ook doen.’

Kijk je zo tegen God en Jezus aan? Dan wordt het je verlangen om steeds meer op Jezus te gaan lijken. Maar hoe doe je dat? Nou, daarvoor geeft de Here Jezus je nog steeds de Tien Geboden. Want Hij heeft ze niet afgeschaft. Integendeel – ze gelden nog steeds helemaal. Ja, als je beseft, dat de Here Jezus je in de Wet Gods spiegel voorhoudt, ga je juist de diepere betekenis ervan zien. En tegelijk ga je bidden. Want dat is het tweede, nog voornamere middel om steeds meer op Jezus te gaan lijken en weer meer het beeld van God te gaan vertonen als gelovige. Het gebed: ‘Wil U ter eer, steeds meer en meer, ‘t geloof in ons versterken. Dan zullen wij, gereed en blij, uit liefde het goede werken.’Ziet je, dat is de bedoeling van Gods Wet. Om uit liefde het goede te werken. Niet om te scoren, maar om vanuit het geloof voor God te leven zoals Hij dat bedoeld heeft. Want Jezus deed alles in mijn plaats, maar dat wil nog niet zeggen dat ik er niets meer voor hoef te doen. Je moet namelijk nog wel wat doen als gelovige. Namelijk dit: je laten vullen met de Geest van Jezus, want dan ga je uit liefde het goede werken. AMEN

Zondag 34 LITURGIE

Votum + ZegengroetAmenlied: Psalm 99 : 1, 5, 6, 8GebedSchriftlezing: Exodus 19:1-9a en Matteüs 5:17-20Middenzang: Gezang 11 : 1, 2, 3 / Psalm 17 : 2 + 3 Lezing van de tekst: Zondag 34 (excl. Tien Geboden zelf)Middenzang: Gezang 23 (2x)PreekAmenlied: Opwekking 574 (1x samen, 2x in canon - sopraan / alt / mannen)

of Liedboek 473 : 1 – 5 + 10 / Psalm 19 : 4 + 5Tien Geboden / GeloofsbelijdenisAmenlied: Gezang 155 : 1,3,4,5DankgebedKollekteSlotzang: Psalm 1 : 1 + 2 / Liedboek 429 : 1 + 3Zegen