VIDEO-HOMETRAINING IN GEZINNEN MET AUTISME

STUDIEDAG AIT26 MEI’14

JORINDE DEWAELHEYNS

Het Raster biedt begeleiding aan personen met een autismespectrumstoornis.

Het hele gezin en de ruimere omgeving van de persoon met autisme wordt nauw betrokken.

Doelstellingen: teweeg brengen van verandering zodat de levenskwaliteit van de persoon met autisme aan waarde en waardigheid kan winnen.

Onze dienstverlening heeft een onafhankelijk, vraaggestuurd, tijdelijk, vrijwillig, laagdrempelig en ambulant karakter.

WAT DOET HET RASTER?

Begeleiden van ouders in de verwerking van de diagnose

Invloed van autisme op het gezinslevenHoe omgaan met het autisme in een gezin,

‘brussenrelaties’?Begeleiden in opvoedingsvragenStimuleren van de ontwikkeling en

communicatieBevorderen van zelfstandigheid van de persoon

met autismeToekomstoriëntering

ZORGVRAGEN BINNEN TB AUTISME

Uit een onderzoek van de gezondheidsraad in 2009 bli jkt…

Opvoedingsbelasting ligt significant hoger in gezinnen met kinderen met ASS

Gemiddeld 1000 uur per jaar extra aan zorg (verzorgingstaken, extra begeleiding, contacten met diensten, organiseren van medische zorg)

Gemis aan sociaal levenInvloed op betaalde arbeid van beide

oudersMoeders ervaren meer depressie en angst

OPVOEDINGSBELASTING

Broers en zussen ook meer last van zorgen en gedragsproblemen

Stress in de gezinnen door moeilijke communicatie met hun kind of door te weinig acceptatie van het kind in de omgeving

Deze resultaten zijn ook te zien bij ouders van kinderen met ADHD of kinderen met andere ontwikkelingsproblemen.

OPVOEDINGSBELASTING

Ook ouderfactoren spelen een rol: niet voldoende hulpbronnen zal op lange termijn voor meer stress zorgen.

Stress heeft een directe invloed op de opvoedingskwaliteit van oudersde opvoedingsbelasting direct en indirect invloed op de

ontwikkeling van het kind.

OPVOEDINGSBELASTING

Begeleiding van gezinnen met autisme bestaat uit verschillende soorten interventies, gebaseerd op meerdere theorieën:

Psycho-educatie rond autisme: ijsbergsysteemAuti-communicatie op gang brengenOplossingsgerichte therapiePedagogische gezinsbegeleidingSysteemtheorieLeertheorie: focus op motivatie en communicatie

VHT past in al deze interventies

REDUCEREN VAN OUDERSTRESS

STRESSNIVEAU VERLAGEN

-Tijd moeten vrijmaken voor het uitvoeren van de opdrachten van de thuisbegeleider

-Focus op de problemen/negatieve interacties

-Van elk succes in contact met het kind of van het kind genieten

-Doelen bereiken in de dagelijkse routine

Casus: Gezin, twee kinderen. Jongen, 7 jaar, normaal begaafd en diagnose ASS, zus, 4 jaar.

Hulpvraag ouders:-Zoon beter leren inschatten en begrijpen -Kinderen maken veel ruzie en komen moeilijk

totgezamenlijk spel.“Hoe kunnen we het contact tussen broer en

zusverbeteren?”

PSYCHO-EDUCATIE ROND AUTISME

Ouders beter beeld van het autisme van hun kind

Belangrijk om tempo te bewaken en goed af te stemmen

Nood aan voorspelbaarheid, uitleg en duiding nodig (auti-communicatie).

Zoon en ouders kunnen genieten van een spel.

Ook individuele aandacht aan zusje is belangrijk.

EFFECT VHT

VHT gebruiken als psycho-educatie Eerst informatie geven over autisme en

hoezich dat uit bij hun kind.

A.d.h.v. beelden kunnen de ouders het gedragherkennen, terwijl je zelf tolk bent.

Koppel het gedrag aan de oorzaak, namelijk demoeilijkheden die het kind ervaart.

PYSCHO-EDUCATIE ALS METHODIEK

Een diagnose ASS bij één of meerdere kinderenheeft een grote invloed op de onderlingecommunicatie.

AUTI-COMMUNICATIE OP GANG BRENGEN

Vanaf de geboorte op een andere manier beroepdoen op hun ouders.

Nood aan uitleg, duiding, ondersteuning omde wereld te begrijpen.

Er ontstaan andere interactiepatronen diecomplexer van aard zijn. Dit vraagt een bewusteremanier van communiceren .

AUTI-COMMUNICATIE

Casus:Alleenstaande moeder met ASS met drie kinderen, waarvan twee met diagnose ASS.

Hulpvraag moeder:“Ik zou graag willen mijn zoon beter luistert alsik hem iets vraag. Wat heeft hij nodig om zichnaar mij te richten en te luisteren?”

BEELDEN

Moeder ziet prikkelgevoeligheid van kind. Instructies geven kan best op een duidelijke

manier.Geef me de 5: wat, waar, wie, hoe enwanneer?

Doelstelling: verandering in kindbeeld “Hij wil het niet “ “Hij kan het nog niet”

Terugkijken met ouders met autisme vraagtdezelfde communicatie van begeleider.

EFFECT VAN VHT

Basiscommunicatie aanpassen naar een auticommunicatie.

Twee belangrijke vragen:

-“Wat heeft mijn kind nodig? Wat is er nog moeilijk of onduidelijk voor mijn kind?

-”Welke initiatieven neemt mijn kind wel enwaar kan ik extra ondersteunen?”

AUTI-COMMUNICATIE

Minder initiatief in contactname

Omdat ouders niet de respons krijgen die gangbaar is (beperkte wederkerigheid), gaan ze soms zelf stilvallen

Kinderen soms ‘onhandig’ in hun initiatieven

Geen ontvangstbevestiging of weinig oogcontact

Leren door spiegelen en/of imitatie minder vlot

CLUSTER INITIATIEF EN ONTVANGST

Casus: Jongen, 4 jaar, mentale beperking enASS

Hulpvraag ouders:“Ons zoontje komt niet tot spel. Hoe kunnen

we hemhelpen en stimuleren? Wat heeft hij nodig?We voelen ons onzeker in onze ouderrol.Doen we het wel goed?”

BEELDEN

Ouders voelen zich meer zeker over wat ze kunnen doen tijdens spelmomenten

Afstemming wordt bekrachtigd

Elementen als tempo, rust, fysieke begrenzing en positief leiding nemen

EFFECT VHT

Belangrijk bij ASS:• Initiatieven benoemen of tonen (zowel van

jezelf als van kind) en ontvangstbevestiging vragen!• Eerst goed aansluiten bij wat kind toont

(ontvangen) om dan het kind naar jou te richten (initiatief)• Handelingen benoemen van jezelf en je kind!

Dit geeft voorspelbaarheid!• Micro-analyse helpt om ouders op weg te

helpen in hun contact met hun kind.

CLUSTER INITIATIEF EN ONTVANGST

Kinderen met ASS hebben het moeilijker om hun positie in het gezin te leren.

Beurtverdeling verloopt minder vlot. Kinderen hebben nood aan uitleg rond de

beurtverdeling, de onuitgesproken sociale regels, de communicatie in kringverband, enz.

Ouders dienen op een andere manier gaan leidinggeven.

Brussenrelaties kunnen hierdoor soms misgroeien.

CLUSTER UITWISSELING IN DE KRING

Casus: Gezin met twee zonen van 12 jaar en 10 jaar.Oudste zoon diagnose Gilles de la Tourette, ADHD en ASS.

Hulpvraag ouders:Contacten tussen de broers lopen heel moeilijk. “Hoe kunnen we samen meer zicht krijgen op deprocessen in het gezin en hoe kunnen we het

contactverbeteren?”

BEELDEN

Terugkijk met ouders én tieners!Parallel processen: hulpvragen komen terug

bij de kinderenOntdekken van positieve interactiemomentenKrachten en inspanningen van elk kind komen

naar bovenBelevingsverandering omtrent de situatie:

kindbeeld verandert van ‘dominante jongen’ naar jongen met nood aan sturing en voorspelbaarheid.

EFFECT VHT

Belangrijk bij ASS:• Ouders zien hoe ze op een positieve

manier kunnen leiding geven aan hun kinderen.• Ouders kunnen hun kind met ASS helpen

zich meer bewust te worden van de omgeving.• Ook kinderen kunnen meer zicht krijgen op

interacties in het gezin: begrijpen de interacties beter omdat je ze kan tonen met beelden.

CLUSTER UITWISSELING IN DE KRING

Casus: Jongen 3 jaar, taalachterstand. Ouderspas diagnose ASS gekregen bij hun kind.

Hulpvraag ouders:“We hebben heel veel schrik voor de

toekomst.Hoe kunnen we ons zoontje stimuleren in

zijnontwikkeling?”

PEDAGOGISCHE GEZINSBEGELEIDING

Ouders zien dat stimuleren ook kan in kleine spelmomenten (oplossingsgerichte therapie)

Ondersteunen van verwerkingsproces bij ouders

Positief kijken naar toekomst en ontwikkelingsmogelijkheden

EFFECT VHT

Casus: gezin met twee zonen. Eén zoon heeftdiagnose ASS.

Hulpvraag :-Moeder heeft het gevoel geen vat te hebben ophaar zoon. Hij luistert en richt zich enkel naar/totvader.“Hoe kan ik het contact met mijn zoonverbeteren?”

SYSTEEMTHEORETISCHE BENADERING

Door klein te kijken worden positieve contactinitiatieven uitvergroot.

Aansluiten bij motivatie en interesses bij pubers met ASS werkt versterkend! (leertheorie, Pivotal Response Treatment)

Betrokkenheid van moeder vergroot door de beelden

Belevingsverandering bij moeder.

EFFECT VHT

Wees nieuwsgierig

Kijk verder dan je eigen betekenisverlening

Durf te kijken naar de initiatieven van een kind, want hoe klein ze ook zijn, ze zijn er…

EN TOT SLOT…