VERZOEK TOT RAADPLEGING – SCREENING MILIEUEFFECTEN … · 2017. 12. 7. · te Wortegem- Petegem...

VERZOEK TOT RAADPLEGING – SCREENING MILIEUEFFECTEN Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan "Overstromingsgebied Nederbeek te Wortegem – Petegem"

Maart 2010

Colofon

Dit document is een publicatie van Provincie Oost-Vlaanderen Gouvernementstraat 1 9000 Gent Directie Ruimte – dienst Ruimtelijke Planning secretariaat: 09-267 75 61

Dossiernummer rup/2009/prup/OVL/071

VERZOEK TOT RAADPLEGING - SCREENING MILIEUEFFECTEN PRUP "Overstromingsgebied Nederbeek te Wortegem – Petegem" maart 2010

2

I n h o u d s o p g a v e

1 Inleiding ................................................................................................................ 6

2 Situering en beschrijving van het plangebied................................................... 7

2.1 Ligging van het plangebied.............................................................................................7 2.2 Geografische situering, begrenzing en beschrijving van het plangebied.......................7 2.3 Weergave juridische toestand ........................................................................................9

3 Doelstelling van het RUP................................................................................... 12

3.1 Doelstelling ...................................................................................................................12 3.2 Problematiek.................................................................................................................13 3.3 Alternatieven ................................................................................................................14

4 Planningscontext ............................................................................................... 17

4.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen ............................................................................17 4.2 Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan .............................................................................18 4.3 Gemeentelijke Ruimtelijke Structuurplannen Wortegem- Petegem..............................19 4.4 Afbakening buitengebied ..............................................................................................19

5 Relevante studies .............................................................................................. 22

5.1 Deelbekkenbeheerplan Scheldeheuvels ......................................................................22

6 Verzoek tot raadpleging .................................................................................... 23

6.1 Afbakening van het toepassingsgebied en de plan-MER-plicht ...................................23 Definitie van plan of programma..........................................................................................23 Toepassingsgebied..............................................................................................................23 Bepaling van de plicht tot opmaak van een plan-MER ........................................................23 6.2 Een beschrijving en een inschatting van de mogelijke aanzienlijke milieueffecten ......24 a) Milieueffecten op de mens, gezondheid en de veiligheid.................................................25 b) Milieueffecten op de ruimtelijke ordening.........................................................................26 c) Milieueffecten op de biodiversiteit, de fauna en flora .......................................................26 d) Milieueffecten op het cultureel erfgoed ............................................................................31 e) Milieueffecten op het landschap.......................................................................................33 f) Milieueffecten op de bodem, de energie- en grondstoffenvoorraden................................35 g) Milieueffecten op het water ..............................................................................................35 h) Milieueffecten op de mobiliteit ..........................................................................................38 j) Milieueffecten op de geluid en trillingen ............................................................................38 k)Milieueffecten op het licht ..................................................................................................38 l)Milieueffecten op de atmosfeer en de klimatologische factoren.........................................38 m) milieueffecten op de samenhang tussen de genoemde factoren....................................39 6.3 In voorkomend geval een beoordeling of het voorgenomen plan grensoverschrijdende

of gewestgrensoverschrijdende aanzienlijke milieueffecten kan hebben................................39


3

7 Relevante gegevens met inbegrip van de redenen waarom de initiatiefnemer meent geen plan-MER te moeten opmaken overeenkomstig art. 4.2.6, §5° van het DABM............................................................................................................................ 40


4

Overzicht kaarten

Kaart 1 : Vogelrichtlijngebieden, habitatrichtlijngebieden, gen & geno Kaart 2 : biologische waarderingskaart (bron AGIV) Kaart 3 : Beschermde monumenten, landschappen en dorpsgezichten. Kaart 4 : Landschapsatlas kaart 5 : Overstromingsgevoelige gebieden Kaart 6 : Recent overstroomde gebieden (ROG) – Van nature overstroombare gebieden Overzicht figuren figuur 1 : Liggingsplan figuur 2 : Situering van het plangebied op topografische kaart figuur 3 : Situering van het plangebied op orthofotoplan figuur 4 : Situering van het plangebied op gewestplan figuur 5 : Eerste voorstel van afbakening plangebied Overzicht tabellen Tabel 1 : Overzichtstabel bestaande juridische toestand


5

1 I n l e i d i n g

In het kader van geplande collectorwerken in opdracht van de nv Aquafin en om tegemoet te komen aan de bestaande wateroverlast binnen het stroomgebied van de Nederbeek besliste de provincie Oost-Vlaanderen een hydrologische en hydraulische studie te laten uitvoeren. Uit deze studie is gebleken dat 13 kleine knelpunten dienden aangepakt te worden en dat een bufferbekken met een nuttig volume van 32 200m³ noodzakelijk is. Het bufferbekken wordt ingeplant op percelen gelegen tussen de Broekstraat en de Zwalmstraat te Wortegem-Petegem, op grondgebied Oost-Vlaanderen net stroomafwaarts de provinciegrens met West-Vlaanderen. De provincie Oost-Vlaanderen heeft beslist om een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan op te maken voor het aanleggen van dit overstromingsgebied. Dit is een beek van tweede categorie die uitmondt in de Schelde en behoort tot het Boven-Schelde bekken. Dit overstromingsgebied zal tegemoet komen aan de waterproblematiek die zich zowel op Oost-Vlaams als op West-Vlaams grondgebied voordoet in deze beekvallei. Op West-Vlaams grondgebied werden reeds aanpassingen aan de Nederbeek uitgevoerd. In het kader van de wettelijke verplichting1 wordt voor het provinciaal RUP “Over-stromingsgebied Nederbeek" te Wortegem-Petegem een screening van de mogelijk aanzienlijke milieueffecten uitgevoerd. In het licht hiervan en overeenkomstig hoofdstuk II artikel 3§1 van het besluit van de Vlaamse Regering betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s raadpleegt de initiatiefnemer (de provincie Oost-Vlaanderen) op eigen initiatief en uiterlijk op het ogenblik dat hij de doelstellingen en de reikwijdte van het voorgenomen plan kan afbakenen een aantal instanties. Voorliggend verzoek tot raadpleging is voorzien om de instanties toe te laten de gegevens met betrekking tot het studiegebied waarover zij beschikken, die eventueel nog niet bekend zouden zijn bij de initiatiefnemer of de dienst MER, aan de initiatief-nemer over te maken zodat de Dienst mer een gefundeerde beslissing kan nemen over de plan-MER-plicht van het voorgenomen plan. Overeenkomstig bovenvermeld besluit vragen wij om binnen een termijn van 30 dagen vanaf de ontvangst van voorliggend verzoek tot raadpleging uw advies omtrent de plan-MER-plicht van het provinciaal RUP “Overstromingsgebied Nederbeek te Wortegem- Petegem " over te maken aan Provincie Oost-Vlaanderen directie Ruimte – dienst Ruimtelijke Planning W. Wilsonplein 2 9000 Gent

1 De Vlaamse Regering keurde op 12 oktober 2007 het besluit betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s goed. Dit besluit geeft uitvoering aan het

decreet van 27 april 2007, het zogenaamde plan-mer-decreet, en trad in werking op 1 december 2007. Artikel 49 inzake de overgangsregeling van planMER’s voor RUP’s zoals

vermeld in het programmadecreet van 25 mei 2007 (publicatie B.S. 19/06/2007), stelt dat de betreffende nieuwe regelgeving van toepassing is op ruimtelijke

uitvoeringsplannen, waarvan de plenaire vergadering gehouden wordt zes maanden na de datum van inwerkingtreding van het besluit, dus zijnde 1 juni 2008.


6

2 S i t u e r i n g e n b e s c h r i j v i n g v a n h e t p l a n g e b i e d

2.1 Ligging van het plangebied

Het provinciaal RUP "Overstromingsgebied Nederbeek te Wortegem-Petegem" is ge-legen in het zuidwesten van de gemeente, aansluitend bij de provincie West-Vlaan-deren, meer specifiek de gemeente Anzegem, deelgemeente Gijzelbrechtegem. Het plangebied betreft een zone gelegen ten zuiden van de Nederbeek, op het gewestplan ingekleurd als agrarisch gebied.

figuur 1 : liggingsplan

2.2 Geografische situering, begrenzing en beschrijving van het plangebied

Oostelijk grenst de Broekstraat aan het plangebied, westelijk de Zwalmstraat. De oostelijke grens is meteen ook de provinciegrens met West-Vlaanderen. Ten noorden van het plangebied ligt de spoorlijn Oudenaarde-Kortrijk evenals de Kwadenbulk en de Nederbeek zelf; in het zuiden ligt een open landbouwgebied.


7

Het plangebied heeft een beperkte oppervlakte. De afstand tussen de Broekstraat en Zwalmstraat betreft ongeveer 500 m. Het overstromingsgebied zal zich niet uitstrekken over deze hele oppervlakte. De grenzen van het RUP zullen voornamelijk bepaald worden door de randen van het overstromingsgebied eventueel aangevuld met een zone voor toegangsweg tot aan het overstromingsgebied. Feitelijk is het grootste deel van de gronden binnen de contouren van het RUP in agrarisch gebruik. Aan de grenzen van het plangebied bevinden zich zowel in de Broekstraat als in de Zwalmstraat een aantal woningen en boerderijen. Nog dichter naar het plangebied toe bevindt zich het Hof ter Beke, waarvan het voormalig kasteel deels beschermd monument is evenals het omliggende perceel dat als dorpsgezicht geklasseerd is.2

figuur 2 : situering van het plangebied op de topografische kaart

2 Bescherming besluit van 6 juni 1997.


8

figuur 3 : situering van het plangebied op het orthofotoplan

2.3 Weergave juridische toestand

Gewestplan:

Het plangebied is gelegen binnen het gewestplan Oudenaarde (KB 24/02/1977). Binnen het RUP komt enkel agrarisch gebied als gewestplanbestemming voor. In het agrarisch gebied is landbouw in ruime zin mogelijk. Behoudens bijzondere bepalingen mogen de agrarische gebieden enkel bevatten de voor het bedrijf noodzakelijke gebouwen, de woning van de exploitanten, benevens verblijfsgelegenheid voor zover deze een integrerend deel van een leefbaar bedrijf uitmaakt, en eveneens para-agrarische bedrijven. Gebouwen bestemd voor niet aan de grond gebonden agrarische bedrijven met industrieel karakter of voor intensieve veeteelt, mogen slechts opgericht worden op ten minste 300 m van een woongebied of op ten minste 100 m van een woonuitbreidingsgebied, tenzij het een woongebied met landelijk karakter betreft. De afstand van 300 en 100 m geldt evenwel niet in geval van uitbreiding van bestaande bedrijven. De overschakeling naar bosgebied is toegestaan overeenkomstig de bepalingen van artikel 35 van het Veldwetboek, betreffende de afbakening van de landbouw- en bosgebieden.

Gezien een eerdere stedenbouwkundige aanvraag voor het aanleggen van dit GOG (gecontroleerd overstromingsgebied) in agrarisch gebied niet verleend werd, wordt er geopteerd om de realisatie van het overstromingsgebied mogelijk te maken door eerst een Provinciaal RUP op te stellen waarin de nodige bestemmingswijzigingen worden voorzien.


9

figuur 4 : situering van het plangebied op het gewestplan In de nabije omgeving zijn er geen Bijzondere Plannen van Aanleg (BPA's), noch gemeentelijke Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (GRUP's) opgemaakt of in opmaak.

Ook op provinciaal niveau is er geen RUP in de nabije omgeving.

Het gewestelijk RUP 'Historisch gegroeid bedrijf Willy Naessens construct' ligt wel binnen een straal van 1 km zuidoostwaarts. Dit RUP behandelt het behoud en de uitbreiding van het bestaande bedrijf.

Tabel 1 : Overzichtstabel bestaande juridische toestand

Plan Overstromingsgebied Nederbeek te Wortegem–Petegem

Adres gebied gelegen ten zuiden van de Nederbeek tussen de Broekstraat en Zwalmstraat

Kadasternummers (onder voorbe-houd)

(delen van) percelen 468 e, 495, 496,497; 502, 505

Gewestplan volgens het gewestplan Oudenaarde, goedgekeurd bij KB dd. 24 februari 1977 en gewijzigd bij B.V.R. 29 oktober 1999 is het plangebied ingekleurd als agrarisch gebied

BPA geen

RUP (gewestelijk, provinciaal, gemeentelijk)

geen

Afbakening natuurlijke en agrarische structuur –ruimtelijke visie landbouw, natuur en bos.

Herbevestigd agrarisch gebied volgens het gewestplan. 3

3 Hier dient wel opgemerkt te worden dat het gaat om een beleidsvisie op Vlaams niveau, geen juridisch document.


10

Goedgekeurde, niet-vervallen verkavelingen

geen

Beschermde monumenten, landschappen of dorpsgezichten

Hof ter Beke, waarvan het voormalig kasteel deels beschermd monument is evenals het omliggende perceel dat als dorpsgezicht geklasseerd is.4

Speciale beschermingszones geen

Vlaams Ecologisch Netwerk geen

Bos- en natuurreservaten geen

Statuut van de wegen de Broekstraat en Zwalmstraat die in nabijheid van het plangebied gelegen zijn, zijn gemeentewegen.

Statuut van de waterlopen de Nederbeek is een waterloop van 2e categorie.



11

3 D o e l s t e l l i n g v a n h e t R U P

3.1 Doelstelling

De opmaak van het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (provinciaal RUP) heeft als doelstelling een overstromingsgebied te reserveren om een oplossing te bieden aan de wateroverlastproblemen binnen het ganse stroomgebied van de Nederbeek, vanaf de Broekstraat tot aan de Kortrijkstraat. Naast de aanpak van 13 lokale knelpunten is uit een modelleringsstudie gebleken dat een bufferbekken moet worden aangelegd stroomopwaarts van de probleemgebieden. Het doel van het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Overstromingsgebied Nederbeek" te Wortegem- Petegem is een overstromingsgebied te bestemmen zodat werken kunnen uitgevoerd worden om ingrepen voor de aanleg van een overstromingsgebied mogelijk te kunnen maken. De hoofdbestemming van het gebied is waterberging in functie van de waterbeheersing van de Nederbeek. Natuurontwikkeling evenals agrarisch gebruik kunnen in dit gebied als nevenbestemming, doch zij mogen de hoofdbestemming niet belemmeren. Dit betekent dat hooi- en grasland mogelijk is, akkerbouw is echter niet wenselijk. Het bekken is berekend op een statistische buienfrequentie met een retourperiode van 25 jaar. Om de nodige onderhouds- en eventuele ruimingswerken te kunnen uitvoeren aan het overstromingsgebied zal er een toegangsweg voorzien worden vanaf de Zwalmstraat.

Gezien een eerdere stedenbouwkundige aanvraag voor het aanleggen van dit GOG (gecontroleerd overstromingsgebied) in agrarisch gebied niet verleend werd, wordt er geopteerd om de realisatie van het overstromingsgebied mogelijk te maken door eerst een Provinciaal RUP op te stellen waarin de nodige bestemmingswijzigingen worden voorzien.

De exacte afbakening van het overstromingsgebied dient nog bepaald te worden maar zal zich gedeeltelijk op percelen 458 d, 495, 505, 502 bevinden en perceel 468 e, 497 en 496 volledig bevatten.


12

figuur 5 : Eerste voorstel van afbakening plangebied (kan nog in beperkte mate gewijzigd

worden).

3.2 Problematiek5

Uit de hydrologische berekeningen is duidelijk gebleken dat de wateroverlast t.h.v. Kouter en de Beekstraat voornamelijk te wijten is aan de grote debieten ( + volumes) afkomstig van het grondgebied van West-Vlaanderen. Het gecontroleerd afvoeren van deze grote debieten zal de kans op wateroverlast in de afwaartse gebieden aanzienlijk verkleinen.

Om een oplossing te bieden voor deze problemen werd gekozen voor het ontwerp van een off line wachtbekken langsheen de Nederbeek net stroomafwaarts van de provinciegrens en stroomopwaarts van de beschermde hoeve en het meest opwaartse punt van wateroverlast (Kouter). Er werd gekozen voor het ontwerp van een off line wachtbekken vermits dit type wachtbekken een kleiner volume nodig heeft om eenzelfde effect te bewerkstellingen dan een on-line wachtbekken (verbreding van de beek over een bepaalde afstand). Ook het feit dat er een vergunde lozing is op de beek van een verffabriek, waardoor het water een kleuring heeft, speelt mee in de keuze voor een off line bekken. Doordat het off line bekken slechts bij hogere debieten gevuld zal worden, is de verdunning van de verf op dat moment groter.

5 o.a. Hydrologische en hydraulische studie in het stroomgebied van de Nederbeek; Lapere, maart 2002


13

Uit de hydrologische analyse is gebleken dat voor een retourperiode van 25 jaar een volume van 23 956 m³ boven een drempeldebiet van 60 % van het gemiddelde jaarlijks maximum geborgen dient te worden.

Zoals hierboven al aangegeven werd, bevindt een gedeelte van het stroomgebied van de Nederbeek zich op West-Vlaams grondgebied en doet zich daar eveneens wateroverlast voor. Volgens de principes van het decreet Integraal Waterbeleid moet er zoveel mogelijk water bovenstrooms geborgen worden. De provincie West-Vlaanderen heeft in het verleden de waterloop op haar grondgebied lokaal verbreed. Deze verbreding heeft de wateroverlast plaatselijk verholpen maar is zeker niet afdoende om aan de afwaartse gebieden enige bescherming te bieden. Mocht op West-Vlaams grondgebied deze waterberging uitgebreid worden, dan nog zou dit niet volstaan om de afwaartse gebieden te beschermen. Net afwaarts de provinciegrens is er namelijk een belangrijke overstortlozing aanwezig die niet zou worden opgevangen door een overstromingsgebied in West-Vlaanderen. Bijkomende waterberging in West-Vlaanderen zou evenwel een perfecte aanvulling zijn op het overstromingsgebied in Oost-Vlaanderen.

3.3 Alternatieven 6

In eerste instantie dient gesteld te worden dat er de laatste jaren collectorwerken van Aquafin in de nabijheid werden uitgevoerd waardoor het debiet van deze reeds overbelaste waterloop nog vergroot zijn ten opzichte van de situatie begin jaren 2000. Destijds is gesteld dat het realiseren van het aquafinproject niet verantwoord is zonder het nemen van de nodige maatregelen om een vlottere waterafvoer in de Nederbeek te garanderen, vandaar dat er een hydraulische studie van het stroomgebied is opgemaakt. (cfr supra). Uit deze studie diende te blijken waar en welke bijkomende maatregelen op het terrein dienen genomen te worden om wateroverlast te vermijden. Dit resulteerde in de conclusie dat naast het aanpassen van een aantal knelpunten er een bufferbekken moet gerealiseerd worden. Dergelijk bekken moet stroopopwaarts van de probleemgebieden gerealiseerd worden waardoor de lokatie tussen de Beekstraat/Zwalmstraat en Broekstraat als eerste in het vizier komen. Bovendien wordt er in het Aquafinprojecte een belangrijk overstort gerealiseerd op de Nederbeek ter hoogte van de Broekstraat, waardoor het noodzakelijk is dat het bufferbekken net stroomafwaarts het overstort gerealiseerd wordt. Het GOG wordt dus zo dicht mogelijk ingeplant bij de probleemzone; de Beekstraat ligt op iets meer dan 100m afstand van het toekomstig GOG; meer stroomafwaarts het GOG verschuiven is niet mogelijk/wenselijk. Nulalternatief : Wanneer er op Oostvlaams grondgebied geen bufferbekken wordt aangelegd zal dit de ernstige wateroverlast (ook in woningen) die zich de afgelopen jaren in de nabijheid van bijna de ganse loop van de Nederbeek op Oostvlaams grondgebied heeft voorgedaan, blijven bestaan en mogelijks verhogen door de aquafincollector, zoals in vorige paragraaf aangegeven werd.

6 cfr Hydraulische studie en overleg, briefwisseling en beslissingen deputatie in kader van procesverloop dat sinds begin jaren 2000 betreffende aanleg overstromingsgebied lopende is.


14

Locatie Broekstraat – Zwalmstraat/Beekstraat :

De weiden tussen de Broekstraat en de Beekstraat zijn uitermate geschikt om de functie van een gecontroleerd overstromingsgebied te vervullen door het feit dat deze laaggelegen zijn en ook in de huidige toestand regelmatig onder water komen. Na enige discussie en overleg werd geopteerd om het overstromingsgebied op de rechteroever van de Nederbeek in te planten, ook al bleek vanuit hydraulisch oogpunt de linkeroever meer geschikt (laagst gelegen dus geen uitgraving nodig waardoor de realisatie ook goedkoper wordt). De gronden op de linkeroever zijn allen in eigendom van één landbouwer, wonende in Hof ter Beke, waardoor bij het aanleggen van het over-stromingsgebied op deze gronden, de leefbaarheid van dit bedrijf in gedrang zou komen. De percelen op rechteroever zijn in eigendom van verschillende eigenaars waardoor de latsen verdeeld worden over meerdere eigenaars en de leefbaarheid van de bedrijven minder in gedrang komt. Bovendien komen deze gronden ook geregeld onder water te staan (cfr foto's) ook al wordt dit niet aangegeven op kaart 5 en 6 van de overstromingsgevoelige gebieden en de ROG's en NOG's. Door de ligging op de rechteroever wordt ook het Hof ter Beke7, waarvan het voormalig kasteel deels beschermd monument is evenals het omliggende perceel dat als dorpsgezicht geklasseerd is, beter bewaard dan wanneer het overstromingsgebied op de linkeroever zou worden ingeplant.



15

Foto 1 : Zicht op het plangebied vanaf het gebied ten noorden van de Nederbeek

Foto 2 : zicht op het plangebied (kijkend richting Gijzelbrechtegem) genomen ten zuiden van de Nederbeek en het plangebied.


16

4 P l a n n i n g s c o n t e x t

4.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

In het algemeen kan gesteld worden dat in het RSV beperkt aandacht wordt besteed aan de overstromingsproblematiek.

Wortegem –Petegem evenals de aangrenzende gemeente Anzegem, worden in het RSV ondergedeeld in de kernen van het buitengebied. Anzegem is wel geselecteerd als specifiek economisch knooppunt. In het buitengebied is het beleid gericht op het behoud, het herstel, de ontwikkeling en het verweven van de belangrijke structurerende elementen. Dit kan alleen vanuit een integrale, samenhangende ruimtelijke visie op de ruimte en op het buitengebied in het bijzonder. In het buitengebied worden naast natuur en landbouw, bos, wonen en werken als structuurbepalende functies worden gezien. In het buitengebied worden de volgende ruimtelijke kwaliteitsobjectieven vermeld in het kader van het streven naar het bereiken van een gebiedsgerichte ruimtelijke kwaliteit van het buitengebied, specifiek gericht tot integraal waterbeheer:

- creëren van ruimtelijke condities voor infiltratie van regenwater naar watervoerende lagen (bv. door het beperken van verharde oppervlaktes) of het voorkomen van insijpeling van vervuilde stoffen en door middel van een ruimtelijk ondersteunen van waterberging in beek- en riviervalleien (bv. door beperking van bebouwing)

- ruimtelijke buffering van waterlopen - behoud waterbergend vermogen van waterlopen door beperking van verharde

oppervlakte - afstemming tussen afvalwaterzuiveringsbeleid en waterlopenbeheer, …

Naast deze ruimtelijke kwaliteitsobjectieven worden algemene principes naar voor geschoven zoals:

- relatie versterken tussen vallei en waterloop - ruimtelijk-ecologische basiskwaliteit voor de ecologische infrastructuur

nastreven - zoveel mogelijk zuiveren van industrieel afvalwater op de bedrijventerreinen, …

Bij de ontwikkelingsperspectieven voor de natuurlijke structuur vermeldt het structuurplan:

- de riviervalleien (waaronder die van de Schelde) en het sterk vertakte netwerk van beekvalleien zijn structuurbepalend voor het buitengebied. Hierrond moeten ruimtelijke voorwaarden worden gecreëerd die het integraal waterbeheer ondersteunen en die de relaties tussen de waterloop en de omgevende vallei versterken

- de ruimtelijk-ecologische basiskwaliteit van waterlopen veronderstelt het vermijden van barrières, het behoud van natuurlijke oevers en het stroomkuilenpatroon in de waterloop, het niet aanbrengen van een oeververharding en het niet overwelven.

Als instrument voor het buitengebied wordt voorzien in de ruimtelijke ondersteuning van het integraal waterbeheer. Dit houdt o.a. volgende zaken in:

- vrijwaren van valleien van bebouwing zodat natuurlijke overstromingsmogelijkheden open blijven en potentiële conflicten tussen bebouwing en water vermeden worden


17

- de hydraulische ruwheid van het landschap niet verlagen - het recreatief medegebruik waar mogelijk stimuleren met respect voor de

ruimtelijke draagkracht van de riviervallei.

4.2 Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan

Algemeen

Het deelbekken Scheldeheuvels, waar het plangebied toe behoort, wordt in het Ruimtelijk Structuurplan voor de provincie Oost-Vlaanderen gecatalogiseerd in de deelruimte 'Zuidelijk Openruimtegebied'.

Het hele deelbekken maakt deel uit van het 'Zuidelijk Openruimtegebied' van Oost-Vlaanderen waarin de landschappelijke waarde nu al een belangrijke aantrekkingskracht uitoefent op toeristen en recreanten. Verdere ontwikkeling als openruimtegebied met een belangrijk recreatief en toeristisch belang vormt dan ook één van de belangrijkste ontwikkelingsmogelijkheden. De typische, traditionele landschapskenmerken (open kouters en groene beekvalleien, beboste heuvelruggen) bieden mogelijkheden om tegelijk de ecologische functies uit te bouwen, het landschap te versterken en de land-bouwfunctie veilig te stellen.

Voor deze deelruimte worden volgende ontwikkelingsvisies naar voor geschoven: - het fysisch systeem als kapstok voor de landschapsvormende functies bos, natuur

en landbouw - behoud en versterken van het hiërarchisch spreidingspatroon en de cultuurhistori-

sche waarde van de nederzettingen - de kleine steden als ontwikkelingspolen in de regio - een ontsluitingssysteem gericht op de leefbaarheid van de stedelijke-economische

structuur en op het vrijwaren van het rustig karakter van het buitengebied

De potenties voor natuurontwikkeling op grotere schaal in Oost-Vlaanderen zijn o.a. het grootst in de rivieren beekvalleien met bijhorende rivierduinen en zandige donken en de depressies, omwille van het grote potentieel aan gradiëntrijke situaties (variërend van zeer nat tot droog) en wegens het essentiële belang van het netwerk van waterlopen in de provincie voor de natuurlijke structuur. Mogelijkheden in het kader van integraal waterbeheer omvatten maatregelen in brongebieden (bij bufferzones), natuurlijk herstel van waterlopen en diverse hydrologische maatregelen (bv. m.b.t. een passend ecologisch waterpeil).

Riviervalleien worden beschouwd als dragers van natuur en recreatief medegebuik binnen de ecologische randvoorwaarden. Plaatselijk kan het recreatief medegebruik sterker uitgewerkt worden. De steden en een aantal dorpen aan de riviervalleien worden gezien als poorten voor toerisme en recreatie. Dit houdt consequenties in naar het gebruik van deze valleien. Het ruimtelijk beleid wordt als volgt geformuleerd: - het weren van bijkomende bebouwing is primordiaal - er wordt geopteerd voor maximaal behoud van de landschapswaarden in de vallei

en accentuering van de waardevolle sites (o.a. meanders, steilranden) - op de hellingen van de valleiranden kunnen geen nieuwe bedrijfszetels of

glastuinbouw ingeplant worden - het behoud van de bestaande openruimtecorridors tussen de nederzettingen staat

voorop


18

- de valleigebieden zullen meer toegankelijk gemaakt worden voor fietsers en wandelaars

- intensievere vormen van openluchtrecreatie kunnen worden voorzien op de raakpunten van de nederzettingsstructuur en de groene vingers

De objectieven van integraal waterbeheer zijn slechts te realiseren via de integratie van milieubeleid, ruimtelijk beleid en het beheer van waterlopen. Bij de opmaak van de provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen en of de redactie van stedenbouwkundige verordeningen zal de provincie stedenbouwkundige voorschriften opstellen, die een uitwerking inhouden van de principes van het integraal waterbeleid. Deze stedenbouwkundige voorschriften kunnen betrekking hebben op: - het beperken van de verharde oppervlakten - het bevorderen van de infiltratie van het regenwater - het ondersteunen van het behoud van de waterberging van beken en rivieren - het hanteren van een bouwverbod in valleigebieden - de aanleg van bufferstroken langs de waterlopen.

In de provinciale Ruimtelijke Uitvoeringsplannen kunnen volgende elementen afgebakend worden: bufferstroken, overstromingsgebieden, spaar- en wachtbekkens, locaties voor de lagunering en berging van ruimingspecie en verdrogings-, zettings- en verziltingsgevoelige gebieden van bovenlokaal belang.

4.3 Gemeentelijke Ruimtelijke Structuurplannen Wortegem- Petegem

Dit werd goedgekeurd door de minister op 7 mei 2001. In het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan wordt weinig specifiek gesteld betreffende de Nederbeek en potentiële overstromingsgebieden. Wel wordt gesteld dat de valleigebieden als groene linten dienen versterkt en geherwaardeerd te worden. Daarnaast wordt ook het behoud van de open ruimten tussen de verschillende woonkernen naar voor geschoven. Het plangebied bevindt zich in een kleiner openruimtegebied. De Nederbeek is geselecteerd als een ecologisch verbindingsgebied wat betekent dat de natuur er ondergeschikt is aan andere functies. Meestal worden deze gebieden geassocieerd met een beekvallei waarin gestreefd wordt naar de instandhouding en/of ontwikkeling van natte hooilanden, van extensief begraasde weiden, moerassige depressies, reserve voor overstro-mingsgebieden, …

4.4 Afbakening buitengebied

In uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) stelde de Vlaamse Overheid een ruimtelijke visie op voor landbouw, natuur en bos en een uitvoerings-programma op voor de regio Leiestreek. Op 24 oktober 2008 nam de Vlaamse Regering kennis van het eindvoorstel van deze ruimtelijke visie, besliste over de beleidsmatige herbevestiging van bepaalde agrarische gebieden en keurde het operationeel uitvoeringsprogramma goed waarin prioriteiten en fasering is opgenomen voor de op te maken gewestelijke RUP's. Het agrarisch gebied waar het overstromingsgebied in gepland is, is gelegen in een te herbevestigen agrarisch gebied.


19

Gemeentelijke en provinciale ruimtelijke structuurplannen en uitvoeringsplannen dienen de herbevestigde agrarische bestemmingen te respecteren. Gemeenten en provincies kunnen op basis van goedgekeurde structuurplannen binnen de (beleidsmatig) herbe-vestigde agrarische bestemmingen zeer beperkte planningsinitiatieven nemen voor zover deze kaderen in goedgekeurde structuurplannen. Bij elk van deze plannings-initiatieven moeten de inhoudelijke uitgangspunten en de kwantitatieve opties ten aanzien van de hoofdfunctie landbouw in acht genomen worden. Beleidsdoelstellingen

Uitgaande van de algemene doelstellingen en ontwikkelingsperspectieven uit het RSV worden volgende ruimtelijke beleidsdoelstellingen voor de open ruimte in de buitengebiedregio Leiestreek geformuleerd: - vrijwaren van samenhangende landbouwgebieden voor de beroepslandbouw - behouden en versterken van de bestaande natuurcomplexen binnen een netwerk - behouden en versterken van de bestaande bos- en parkstructuur - behouden en versterken van de watersystemen en valleistructuren ook voor

natuurlijke waterberging - behouden van de gave cultuurlandschappen en de structurerende landschaps-

elementen, - ontwikkeling van nieuwe landschappen - toeristisch recreatieve ontsluiting van de open ruimte.

Deze beleidsdoelstellingen worden verder doorvertaald naar de verschillende deelruim-ten, in casu voor het zandlemig en lemig interfluvium waar het plangebied zich in bevindt.

Gewenste ruimtelijke structuur

De gewenste ruimtelijke structuur voor de deelruimte zandlemig en lemig interfluvium Leie- Schelde wordt weergegeven door middel van een aantal structuurschetsen voor een aantal deelgebieden en is opgebouwd uit een aantal ruimtelijke concepten. De ruimtelijke concepten die betrekking hebben op de nabije omgeving van het geplande overstromingsgebied zijn: - Ruimtelijk-functioneel samenhangende gebieden vrijwaren voor de landbouw in een

waardevol landschap ( in casu het landbouwgebied tussen de Schelde en de as Moregem – Anzegem)

- Versterken van de bosstructuur en (omgevende natuurwaarden). (in casu de Bouve-lobossen en Hemsrodebos)

- Behoud en versterking van uitgesproken natuurwaarden in Nederbeekvallei met ruimte voor waterberging (in casu het plangebied zelf, doch wordt enkel het deel van de Nederbeekvallei op West-Vlaams grondgebied aangegeven). o De natuur is de hoofdfunctie o Een deel van de vallei van de Nederbeek is structuurbepalend voor de natuurlijke

structuur op bovenlokaal niveau. Deze vallei is of wordt opgenomen in het Vlaams Ecologisch Netwerk.

o In deze beekvallei staat behoud en ontwikkeling van de natuur- en waterbergingsfunctie voorop. Een meer natuurlijk beeksysteem is gewenst. Er wordt gestreefd naar beekherstel, het behoud en herstel van een kleinschalig valleilandschap met moerasvegetaties, halfnatuurlijke graslanden, houtkanten, bomenrijen, waardevolle alluviale bostypes en ongestoorde overgangen naar drogere valleiflanken.


20

o De vallei wordt gevrijwaard van verdere bebouwing. o Landbouw op permanente graslanden, kan een natuurondersteunende en

landschapsverzorgende taak opnemen. o Mozaïeklandschap met behoud en versterking van ecologische en

landschappelijke waarden verweven met landbouw (met vrijwaren van waardevol reliëfelement). (in casu de Weedriesbeekvallei en omgeving)

- Ontwikkeling van landschappelijke en ecologische waardevolle lineaire elementen. - Vrijwaren en versterken van waardevolle landschappen en erfgoedwaarden (in casu

Bouvelosbos en Hemsrode)


21

5 R e l e v a n t e s t u d i e s

5.1 Deelbekkenbeheerplan Scheldeheuvels

In het deelbekkenbeheerplan Scheldeheuvels8 wordt in het actieprogramma de actie 168 vermeld "Wateroverlast oplossen te Wortegem-Petegem. Bouwen van een gecon-troleerd overstromingsgebied op de Nederbeek (S360)". De wateroverlast langs de Nederbeek werd besproken op het Bekkenbestuur van 31 augustus 2007. Op dit Bekkenbestuur werden de bezwaren en resultaten van het openbaar onderzoek rond het bekkenbeheerplan en de deelbekkenbeheerplannen van de Bovenschelde behandeld. Hieronder is een paragraaf weergegeven uit het verslag van het bekkenbestuur dat betrekking heeft op dit dossier. Overstromingsgebieden Nederbeek Het bekkenbestuur stelt dat, gezien de wateroverlastproblematiek, hier dringend een RUP moet komen. Het algemeen belang moet voorgaan op het particulier belang. Het inrichten van een overstromingsgebied in de Scheldemeersen lost de bovenstroomse wateroverlastknelpunten niet op. Gezien het overstort van de collector Gijzelbrechtegem grote debieten kan aanvoeren, is bijkomende berging in Oost-Vlaanderen nodig. Verbreding van de waterloop (versnelde afvoer) verschuift de problemen. Besluit Bekkenbestuur dossier Nederbeek I.v.m. de wateroverlastproblematiek rond de Nederbeek dient dringend een keuze te worden gemaakt tussen aanleg van een wachtbekken op linker- of rechteroever van de Nederbeek en moet dringend werk gemaakt worden van de opmaak van een RUP.

8 Vastgesteld door de Vlaamse Regering dd 30 januari 2009.


22

6 V e r z o e k t o t r a a d p l e g i n g

6.1 Afbakening van het toepassingsgebied en de plan-MER-plicht

Definitie van plan of programma De definitie van plan of programma bevat drie voorwaarden die tegelijkertijd moeten vervuld worden. Het betreft volgende drie voorwaarden:

1. decretale of bestuursrechtelijke bepalingen moeten voorschrijven dat een plan of programma wordt opgesteld en/of vastgesteld

2. het moet gaan om een plan of programma dat door een instantie op regionaal, provinciaal of lokaal niveau is opgesteld

3. het plan of programma moet via een wetgevingsprocedure door het parlement of de regering worden vastgesteld of door een instantie (regionaal, provinciaal of lokaal niveau) worden vastgesteld.

Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening schrijft de opmaak en vaststelling voor van ruimtelijke uitvoeringsplannen. Het RUP wordt opgemaakt op initiatief van de provincie Oost-Vlaanderen. Een provinciaal RUP wordt vastgesteld door de provincieraad en goedgekeurd door de minister. Het RUP “Overstromingsgebied Nederbeek" te Wortegem-Petegem valt onder de definitie van plan of programma.

Toepassingsgebied Het betrokken plan of programma valt onder het toepassingsgebied van het D.A.B.M. Het toepassingsgebied wordt in twee categorieën van plannen en programma’s opgesplitst: - plannen of programma’s, of wijzigingen ervan, die het kader vormen voor toekenning

van een vergunning voor een project; - plannen of programma’s, of de wijziging ervan, waarvoor, gelet op de mogelijke

betekenisvolle effecten op speciale beschermingszones, een passende beoordeling is vereist uit hoofde van artikel 36 ter, §3, eerste lid van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu.

Het RUP vormt het kader op basis waarvan stedenbouwkundige vergunningen zullen worden toegekend, zodoende is aan deze voorwaarde voldaan.

Het plangebied ligt in de ruime omgeving van een habitatrichtlijngebied, zijnde Bossen van de Vlaamse Ardennen en andere Zuidvlaamse bossen, in casu omgeving Bouvelobos. Gezien de beperkte ingreep van het overstromingsgebied kan gesteld worden dat er geen betekenisvolle effecten zullen plaatsvinden op het habitatrichtlijn-gebied waardoor er geen passende beoordeling dient gemaakt te worden.

Bepaling van de plicht tot opmaak van een plan-MER Bij plannen en programma’s die ‘van rechtswege’ onderworpen zijn aan de plan-MER-plicht is er geen voorafgaande toetsing vereist daar er op onweerlegbare wijze wordt vermoed dat deze plannen en programma’s aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben.

Men onderscheidt twee groepen van plannen en programma’s: a) plannen en programma’s; of wijzigingen ervan, die tegelijkertijd een kader vormen

voor de toekenning van een vergunning voor de in bijlagen I en II van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 opgesomde projecten én niet het gebruik regelen van een klein gebied op lokaal niveau, noch een kleine wijziging inhouden én betrekking hebben op landbouw, bosbouw, visserij, energie, industrie,


23

vervoer, afvalstoffenbeheer, waterbeheer, telecommunicatie, toerisme en ruimtelijke ordening of grondgebruik (artikel 4.2.3,§2, 1°D.A.B.M.);

b) plannen en programma’s of de wijziging ervan waarvoor, gelet op de mogelijke betekenisvolle effecten op speciale beschermingszones, een passende beoordeling vereist is (artikel 4.2.1, tweede lid D.A.B.M.). Bij het decreet van 8 mei 2009 is er evenwel een decreetwijziging gekomen waarin gesteld wordt dat " Voor een plan of programma, dat overeenkomstig artikel 4.2.19, onder het toepassingsgebied van dit hoofdstuk valt, en dat het gebruik bepaalt van een klein gebied op lokaal niveau of een kleine wijziging inhoudt, moet geen plan-MER worden opgemaakt voor zover de initiatiefnemer aan de hand van de criteria die worden omschreven in bijlage I, die bij dit decreet is gevoegd, aantoont dat het plan of programma geen aanzienlijke milieueffecten kan hebben. De Vlaamse Regering kan nadere regels vaststellen betreffende de beoordeling van de aanwezigheid van aanzienlijke milieueffecten.

Aangezien het RUP niet het kader vormt voor de toekenning van een vergunning voor een project opgesomd in bijlage I of II van het Besluit van de Vlaamse Regering van 10/12/200410, zijnde de aanleg van een overstromingsgebied niet gelegen in of welk geen aanzienlijke invloed zal hebben op een beschermd gebied, en er zich in de dichte omgeving van het plangebied geen Vogelrichtlijngebieden of Habitatrichtlijngebieden bevinden of dat de ingreep quasi geen effect zal hebben op deze gebieden, zodat een passende beoordeling niet vereist is, kan geconcludeerd worden dat het RUP niet van rechtswege onderworpen is aan de plan-MER plicht. Bovendien behandelt het RUP een klein gebied op lokaal niveau. (zie o.a. fig 5)

Bijgevolg valt het RUP onder de screeningsplicht.

6.2 Een beschrijving en een inschatting van de mogelijke aanzienlijke milieueffecten

Er dient een beschrijving gegeven te worden van mogelijke aanzienlijke milieueffecten die het voorgenomen plan kan genereren t.o.v. een referentiesituatie, zijnde het geldende plan. Als referentiesituatie voor het onderzoek naar de mogelijke aanzienlijke milieueffecten wordt de huidige feitelijk bestaande en planologische toestand beschouwd.

De referentiesituatie kan als volgt omschreven worden: binnen het plangebied geldt de grondbestemming agrarisch gebied. In de referentiesituatie bestaat planologisch de mogelijkheid om, zoals in de beschrijving van agrarisch gebied op het gewestplan wordt weergegeven, landbouw te voorzien in ruime zin. Behoudens bijzondere bepalingen

9 Artikel 4.2.1 Dit hoofdstuk is van toepassing op ieder plan of programma dat het kader vormt voor de toekenning van een vergunning voor een project. Dit hoofdstuk is eveneens van toepassing op ieder plan of programma, waarvoor, gelet op het mogelijke effect op gebieden, een passende beoordeling vereist is uit hoofde van artikel 36ter, § 3, eerste lid, van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu. 10 In bijlage II wordt vermeld dat waterbeheersingsprojecten op onbevaarbare waterlopen, zoals de aanleg van overstromingsgebieden, wachtbekkens of van nieuwe waterlopen, die gelegen zijn in of een aanzienlijke invloed kunnen hebben op een bijzonder beschermd gebied, met uitzondering van instandhoudings-, herstel- of onderhoudswerken onderworpen zijn overeenkomstig artikel 4.3.2 § 2 en § 3 van het decreet aan de project-mer maar waarvoor de initiatiefnemer een gemotiveerd verzoek tot ontheffing kan indienen.


24

mogen de agrarische gebieden enkel bevatten de voor het bedrijf noodzakelijke gebouwen, de woning van de exploitanten, benevens verblijfsgelegenheid voor zover deze een integrerend deel van een leefbaar bedrijf uitmaakt, en eveneens para-agrarische bedrijven. Gebouwen bestemd voor niet aan de grond gebonden agrarische bedrijven met industrieel karakter of voor intensieve veeteelt, mogen slechts opgericht worden op ten minste 300 m van een woongebied of op ten minste 100 m van een woonuitbreidingsgebied, tenzij het een woongebied met landelijk karakter betreft. De afstand van 300 en 100 m geldt evenwel niet in geval van uitbreiding van bestaande bedrijven. De overschakeling naar bosgebied is toegestaan overeenkomstig de bepalingen van artikel 35 van het Veldwetboek, betreffende de afbakening van de landbouw- en bosgebieden.

Het voorgenomen plan voorziet het oprichten van een overstromingsgebied ten zuiden van de Nederbeek waar nodig voorzien van een toegangsweg voor onderhoudswerken en waarbij de mogelijkheid bestaat dat de landbouwgronden nog gebruikt worden voor hooi- en graslanden in perioden dat het gebied niet overstroomd is. In de bestaande feitelijke toestand en topografie binnen het plangebied zal tengevolge van het voorgenomen plan evenwel niet veel wijzigen.

Belangrijkste gevolg van het voorgenomen plan is in elk geval dat er een permanent overstromingsgebied wordt voorzien, doch dat dit gebied ook geregeld droog zal staan en voor landbouwdoeleinden gebruikt kan worden. Bedoeling is om ter plaatse en verder stroomafwaarts de waterproblemen in de dijken en te beperken. Hierna wordt een beschrijving gegeven van de mogelijke aanzienlijke milieueffecten van het plan of programma op volgende disciplines:

a) de mens, gezondheid en veiligheid b) de ruimtelijke ordening c) de biodiversiteit, de fauna en flora d) het cultureel erfgoed e) het landschap f) de bodem, de energie- en grondstoffenvoorraden g) het water h) de mobiliteit i) het geluid, trillingen en het licht j) de atmosfeer en de klimatologische factoren k) de samenhang tussen de genoemde factoren

De effecten waarvan vermoed wordt dat ze waarschijnlijk significant zijn worden verder meer in detail onderzocht. Op de effecten die vermoedelijk niet significant zijn wordt niet dieper ingegaan.

a) Milieueffecten op de mens, gezondheid en de veiligheid

Het voorzien van een overstromingsgebied zal geen aanzienlijke effecten hebben op de gezondheid van de mens. Met uitzondering van beperkte werken voor het realiseren van de omranding van het overstromingsgebied en eventuele onderhoudswerken, worden hier geen nieuwe activiteiten toegelaten. Het (bestaande) gebruik van de gronden als hooi- en grasland, wordt wel nog gegarandeerd. Dit wordt opgenomen in de stedenbouwkundige voorschriften. Voor de veiligheid van de mens is het zelfs een verbetering daar het overstromen van de omgeving nu gecontroleerd kan verlopen.


25

Inzake veiligheid kan gesteld worden dat bij het RUP normaal gezien geen RVR noodzakelijk zal zijn, omdat geen Seveso-inrichtingen binnen het plangebied voorkomen of toegelaten worden, omdat het RUP ook geen aandachtsgebied tot voorwerp heeft, en omdat in de buurt ervan ook geen Seveso-inrichtingen voorkomen. Ook naar verkeersveiligheid toe zijn er geen wijzigingen ten opzichte van de huidige situatie te verwachten. Mogelijke effecten op het vlak van socio- organisatorische aspecten doen zich voor op het vlak van verlies aan ruimte voor maatschappelijke functies en kwaliteitsverlies of – winst van aanwezige maatschappelijke functies. Het verlies aan maatschappelijke functies betreft het verlies aan gebruik van agrarisch gebied dat wordt omgezet naar overstromingsgebied. Deze gebieden zijn momenteel als weilanden in gebruik en kunnen de grootste tijd van het jaar ook nog als weilanden worden gebruikt, doch wanneer er periodes van hevige neerslag voorkomen, zal het overstromingsgebied worden ingenomen voor waterberging. Door de aanleg van het overstromingsgebied zal er een kwaliteitswinst ontstaan: het is immers de bedoeling dat de overstromingen ter hoogte van Kouter en verder stroomafwaarts richting Schelde gereduceerd worden. Conclusie: De uitvoering van het RUP zal geen aanzienlijke effecten veroorzaken voor de mens, de gezondheid en de veiligheid.

b) Milieueffecten op de ruimtelijke ordening

Het doel van het RUP is om in het agrarisch gebied een bestemmingswijziging te voorzien om een overstromingsgebied te kunnen realiseren met eventueel het voorzien van een toegangsweg voor onderhoudswerken. Na inwerkingtreding van het RUP zal de zone zowel kunnen benut worden als overstromingsgebied maar evenzeer nog benut kunnen worden als landbouwgebied voor hooi- en graslanden in perioden dat het overstromingsgebied niet benut wordt. Dit zal in de stedenbouwkundige voorschriften duidelijk worden weergegeven. Zoals reeds aangegeven in de planningscontext geeft het RUP uitvoering aan de bepalingen van het RSV en PRS. Het is ook niet in strijd met het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan of met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Het PRUP zal enkel betrekking hebben op de gemeente Wortegem- Petegem. Conclusie: er zijn geen aanzienlijke effecten te verwachten op het vlak van ruimtelijke ordening.

c) Milieueffecten op de biodiversiteit, de fauna en flora

Speciale beschermingszones en VEN / IVON.

Het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu van 21/10/1997 bepaalt dat ieder plan dat een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van een als speciale beschermingszone te beschouwen gebied kan veroorzaken, dient onderworpen te worden aan een passende beoordeling.


26

Het gaat om gebieden die door de Vlaamse regering zijn voorgesteld of aangewezen zijn als speciale beschermingszone in toepassing van de Vogelrichtlijn (Richtlijn 79/409/EEG van 02/05/1979) en de Habitatrichtlijn (Richtlijn 92/43/EEG van 21/05/1992). Het gebiedsgericht beleid van het natuurdecreet houdt de ontwikkeling van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) en het Integraal Verwevings- en Ondersteunend netwerk (IVON) in. Het natuurdecreet legt de voorschriften en geboden in het VEN en IVON vast. Op kaart 1 zijn de vogelrichtlijngebieden, habitatrichtlijngebieden en de gen / geno voor de omgeving van het plangebied aangegeven. Ten noorden ligt het habitatrichtlijngebied Bouvelobos / Hemsrode, hetgeen ook in het GEN werd opgenomen.


27

Kaart 1 : Vogelrichtlijngebieden, habitatrichtlijngebieden, gen & geno (bron AGIV)


28

Binnen het plangebied komen er geen beschermingszones voor, doch binnen een straal van van 1,5 km komt wel een Habitat-richtlijngebied voor welk ook opgenomen is in het GEN. Er kan wel gesteld worden dat de ingrepen binnen het plangebied dermate beperkt zijn dat zij de beschermde gebieden niet zal aantasten. Bijgevolg kan gesteld worden dat het RUP geen effecten zal veroorzaken op deze gebieden waardoor er ook geen passende beoordeling nodig is. Biologische waarderingskaart

De biologische waarderingskaart vormt een basisdocument voor iedereen die betrokken is bij natuurbehoud, ruimtelijke planning, milieueffectrapportage, landschapszorg, e.d. Het is de enige beschikbare gebiedsdekkende inventaris van de Vlaamse biotopen en wordt daarom algemeen aangewend als referentiekader. Ze vormt nuttige informatie betreffende de toestand en betekenis van het natuurlijk milieu. Om de BWKaart beter interpreteerbaar te maken voor het beleid wordt op basis van de inventarisatie een evaluatie doorgevoerd. Op basis van de waarderingscriteria zeldzaamheid, natuurlijkheid, kwetsbaarheid en biologische potenties wordt aan iedere karteringseenheid een waardecijfer toegekend: Op kaart 2 is een uittreksel uit de biologische waarderingskaart weergegeven. Binnen het plangebied van het Provinciaal RUP komen volgende karteringen voor:

- complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen. De planoptie om op deze locatie een overstromingsgebied te voorzien, zal bij het uitvoeren van de werken wel enige aantasting betreffen van het complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen, doch na de realisatie van de dijken, kan de natuur zichzelf terug herstellen of kunnen milderende maatregelen voorzien worden, als bv aanplanten van bomen om het waardevolle karakter zo goed mogelijk te herstellen. Conclusie: er zijn geen aanzienlijke effecten te verwachten op de biodiversiteit, fauna en flora.


29

Kaart 2 : biologische waarderingskaart (bron AGIV)


30

d) Milieueffecten op het cultureel erfgoed

Op kaart 3 worden de beschermde landschappen, dorps- en stadsgezichten weer-gegeven. Volgende beschermde entiteiten liggen naast het plangebied: monument : voormalig kasteel "Ter Beck" (BS 4/4/1997) dorpsgezicht : perceel voormalig kasteel "ter Beck ( BS 4/4/1997)

Zij bevinden zich echter wel ten noorden van de Nederbeek. De ingrepen die worden voorzien, zijnde het aanleggen van een overstromingsgebied en toegangweg zal niet binnen de contouren gebeuren van het dorpsgezicht of monument of zal, wat betreft de toegangsweg, het dorpsgezicht respecteren en gebruik maken van de bestaande private toegangsweg Volgende beschermde entiteiten liggen in de nabije omgeving van het plangebied zijnde in het centrum van Elsegem of het voormalige kasteeldomein de Ghellinck : monument : Sint-Mauruskerk ( BS 27/08/1980) monument : Sint-Mauruskerk en grafkapel (BS 17/10/2001) monument : kerkhof bij Sint-Mauruskerk (BS 17/10/2001) monument : pastorie, bijgebouwen en omwallingen (BS 17/10/2001) monument : vroeger jachtwachtershuisje (perceel 70 g)(BS 27/08/1999) monument : kasteeldomein (nu gemeentelijk domein De Ghellinck) (BS 27/08/1999)

o met monument : omgracht, brug en voorhof van het verdwenen kasteel de Ghellinck (BS 27/08/1999)

o met monument : voormalig dienstgebouw (BS 27/08/1999) monument : voormalige conciergewoning (BS 27/08/1999) dorpsgezicht : omgeving van Sint- Mauruskerk (BS 17/10/2001)

Conclusie : er zijn geen aanzienlijke effecten te verwachten op het cultureel erfgoed.


31

Kaart 3 : Beschermde monumenten, landschappen en dorpsgezichten.


32

e) Milieueffecten op het landschap

Op kaart 4 wordt een uittreksel uit de landschapsatlas weergegeven. Volgens de landschapsatlas ligt het plangebied niet zo ver van de ankerplaats ' Bouvelobos en Hemsrode'. Verder ligt het plangebied wel in de relictzone ' Lemig- Leie Schelde interfluvium. Het RUP heeft tot doel de realisatie van een overstromingsgebied gelegen in het agrarisch gebied mogelijk te maken door hiervoor een bestemmingswijziging naar overstromingsgebied door te voeren. Bovendien zal het overstromingsgebied op verschillende momenten ook nog kunnen gebruikt worden door de landbouw als hooi- of grasland. De inwerkingtreding van het RUP zal ervoor zorgen dat aan het landschap, de topo-grafie, het ruimtegebruik, binnen het plangebied beperkte wijzigingen zullen ontstaan en in de onmiddellijke omgeving ervan omzeggens geen wijzigingen zullen ontstaan. De aanwezige landschapsrelicten zullen bijgevolg bijna geen schade ondervinden. De wijzigingen van perceptieve kenmerken is zeer beperkt. Enkel de realisatie van een dijk veroorzaakt een verandering van perceptieve kenmerken. Voor het overgrote deel wordt de referentiesituatie in het plangebied behouden met dat verschil dat bij periodes van hevige neerslag de gronden achter /tussen de dijken mogelijks onderlopen. Conclusie : er zijn geen aanzienlijke effecten te verwachten op het landschap.


33

Kaart 4 : Landschapsatlas (bron AGIV)


34

f) Milieueffecten op de bodem, de energie- en grondstoffenvoorraden

Volgens resultaten van een grondonderzoek11 zijn de bovenste grondlagen opgebouw uit een matig en draagkrachtende weinig waterdoorlatende leemlagen (soms weinig zandhoudend). De geringe waterdoorlatendheid en bijgevolg de eerder geringe capaciteit om water te laten infiltreren in de ondergrond is ondermeer één van de redenen van de wateroverlastproblemen bij hevige neerslag. Wat de effectbespreking betreft, kan gesteld worden dat de geplande ingrepen in be-perkte mate, zijnde ter hoogte van de afsluitdijk en de lokale toegangsweg, plaatselijk het bodemprofiel en de bodemstructuur zullen wijzigen. Gezien de beperkte ingreep kan gesteld worden dat de energie- en grondstofvoorraden bijna ongewijzigd blijven; het gebied ligt immers niet in een ontginningsgebied. Conclusie: Er zijn geen aanzienlijke effecten te verwachten op de bodem, de energie- en grondstoffenvoorraden.

g) Milieueffecten op het water

Het gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) heeft als doel om een bepaald bescher-mingsniveau te bieden aan afwaarts gelegen woningen en infrastructuur. De opzet is om het GOG op zo een wijze te concipiëren dat het "natuurlijke functioneren" van het watersysteem van de Nederbeek niet in het gedrang komt. Concreet betekent dit dat er een dijklichaam, een knijpvoorziening en een uitstroomconstructie worden aangelegd en dat de natuurlijke valleigronden niet zullen worden ontgraven of aangetast. Het enige effect van het GOG is dat het natuurlijke overstromingsgebied van de Nederbeek opwaarts de Beekstraat sneller zal aangesproken worden; en dit ter bescherming van het gebied rond de Beekstraat. De impact van het GOG op het natuurlijk overstromingsgebied van de Nederbeek is lokaal en afnemend met de afstand; dwz hoe verder stroomafwaarts, hoe kleiner de impact van het GOG op het natuurlijk overstromingsgebied en natuurlijk overstromingsregime. De kanttekening die hierbij moet gemaakt worden is dat de Nederbeek sensu stricto geen natuurlijk functionerend watersysteem is. Indien dit wel het geval was, dan zou de Nederbeek stromen doorheen een ongerept bosgebied, zonder enige menselijke invloed. De realiteit op het terrein is echter dat het stroomgebied van de Nederbeek hoofdzakelijk landbouw en wonen als grondgebruik heeft; wat een enorme impact heeft op het functioneren van het watersysteem. Als waterbeheerder kan de provincie Oost-Vlaanderen het natuurlijk watersysteem van de Nederbeek niet herstellen, want dit is onlosmakend verbonden met het grondgebruik. Als waterloopbeheerder tracht de provincie Oost-Vlaanderen wel het ecologisch functioneren van de Nederbeek te optimaliseren en waakt zij erover dat de maatregelen in kader van het waterkwantiteitsbeleid geen negatieve invloed heeft op dat ecologisch functioneren. Conclusie: Er zijn geen aanzienlijke effecten te verwachten op het watersysteem

11 bron : in het kader van het aquafin-project 20.087 – collector Elsegem – Gijzelbrechtegem werden langs het tracé van de collector en bijgevolg langs de Nederbeek boringen en sonderingen uitgevoerd. Volgens de resultaten van het grondonderzoek


35

kaart 5 : Overstromingsgevoelige gebieden (bron AGIV)


36

Kaart 6 : Recent overstroomde gebieden (ROG) – Van nature overstroombare gebieden (bron AGIV)


37

h) Milieueffecten op de mobiliteit

De geplande ingrepen zullen weinig tot geen bijkomend verkeer veroorzaken in de onmiddellijke omgeving van het overstromingsgebied en de omliggende straten naar de toegangsweg van het overstromingsgebied. In principe zullen geen wijzigingen optreden t.o.v. de referentiesituatie. Het RUP houdt immers geen enkele realisatie in van verkeersaantrekkende functies m.u.v. het voorzien van een toegangsweg voor het overstromingsgebied.Het is immers niet de bedoeling dat de toegangsweg tot het overstromingsgebied gebruikt wordt voor gemotoriseerd verkeer dat geen bestemmings-verkeer is (landerijen, onderhoud overstromingsgebied). Het overstromingsgebied heeft ook geen enkele impact op de huidige mobiliteit, noch op het functioneren van het bestaande wegennet. Conclusie: Er zijn geen aanzienlijke effecten te verwachten inzake mobiliteit

j) Milieueffecten op de geluid en trillingen

Het omgevingsgeluid wordt hoofdzakelijk bepaald door de kern van Gijzelbrechtegem en en de omliggende straten en nabijgelegen spoorlijn. Gezien de geplande activiteiten zullen er geen bijkomende trillingen noch geluidsoverlast veroorzaakt worden na het realiseren van het overstromingsgebied (dijk). Het is immers niet de bedoeling om bijkomend gemotoriseerd verkeer toe te laten op de lokale toegangsweg tot het overstromingsgebied. Tijdens het realiseren van de infrastructuurwerken voor het overstromingsgebied zal er wel enigszins bijkomende geluidshinder zijn door de aan- en afvoer van materialen door vrachtwagens. Conclusie: Er zijn geen aanzienlijke effecten te verwachten inzake geluid en trillingen

k)Milieueffecten op het licht

Gezien de geplande activiteiten, het aanleggen van een overstromingsgebied, kan verondersteld worden dat lichtemissies niet zullen toenemen. Het aanleggen van het overstromingsgebied veroorzaakt geen bijkomende lichthinder, er worden geen (bijkomende) lichtbronnen voorzien in het plangebied. Het is ook niet de bedoeling dat de toegangsweg voor het overstromingsgebied, bijkomende verlichtingselementen worden geplaatst. In de nabije omgeving doet zich wel enige lichtpollutie voor langsheen de omliggende straten maar vooral in de kern van Gijzelbrechtegem die op relatief beperkte afstand van het plangebied gelegen is. Conclusie: Er zijn geen aanzienlijke effecten te verwachten inzake licht.

l)Milieueffecten op de atmosfeer en de klimatologische factoren

Gezien de geplande activiteiten, het aanleggen van een overstromingsgebied, kan verondersteld worden dat emissies van verontreinigende stoffen in de lucht niet zullen toenemen. Het aanleggen van het overstromingsgebied veroorzaakt geen bijkomende verkeerstoename. Het is ook niet de bedoeling dat de toegangsweg voor het overstro-


38

mingsgebied, bijkomend gemotoriseerd verkeer gaat opnemen dat geen betrekking heeft op het onderhoud van het overstromingsgebied en de omliggende landerijen. In de nabije omgeving doet zich wel enige luchtpollutie voor daar op relatief beperkte afstand de kern van Gijzelbrechtegem gelegen is. Het RUP zal duidelijk geen effecten hebben op de atmosfeer en de klimatologische factoren. Conclusie: Er zijn geen aanzienlijke effecten te verwachten op de atmosfeer en de klimatologische factoren

m) milieueffecten op de samenhang tussen de genoemde factoren

Uit de hiervoor aangegeven conclusies blijkt dat voor geen enkele onderzochte discipline aanzienlijke nadelige effecten te verwachten zijn. Er zijn dan ook geen aanzienlijke nadelige effecten op de samenhang tussen de genoemde factoren te verwachten.

6.3 In voorkomend geval een beoordeling of het voorgenomen plan grensoverschrijdende of gewestgrensoverschrijdende aanzienlijke milieueffecten kan hebben

De opmaak van het RUP heeft enkel tot doel een overstromingsgebied aan te leggen om de wateroverlastproblemen van de Nederbeek op te lossen.

Er worden geen effecten verwacht die de gewestgrens of de landsgrens zullen overschrijden, doch wel de provinciegrens.


39

7 R e l e v a n t e g e g e v e n s m e t i n b e g r i p v a n d e r e d e n e n w a a r o m d e i n i t i a t i e f n e m e r m e e n t g e e n p l a n - M E R t e m o e t e n o p m a k e n o v e r e e n k o m s t i g a r t . 4 . 2 . 6 , § 5 ° v a n h e t D A B M

Op basis van de beschikbare informatie en de hierboven beschreven mogelijke effecten kan worden besloten dat er tengevolge van het RUP “Overstromingsgebied Nederbeek ” te Wortegem- Petegem geen aanzienlijke milieueffecten te verwachten zijn. Conclusie: Het RUP “Overstromingsgebied Nederbeek" te Wortegem -Petegem”, dat het voorwerp vormt van dit onderzoek, valt bijgevolg niet onder de planMER-plicht zoals voorzien in het plan-MER-decreet van 27/04/2007.


40

AANGETEKEND

Aan de deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen W. Wilsonplein 2 9000 Gent

Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Mer Koning Albert II-laan 20 bus 8 1000 BRUSSEL www.mervlaanderen.be

uw bericht van uw kenmerk ons kenmerk bijlagen 31 mei 2010

RO1/prov/OVL/071- Wachtbekken WP

LNE/MER/OHPL0701/ 10/

/

vragen naar / e-mail telefoonnummer Datum [email protected] 02 553 03 53 18/06/2010

Betreft : Onderzoek tot milieueffectrapportage: provinciaal RUP “Overstromingsgebied Nederbeek” te Wortegem-Petegem. Decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (D.A.B.M.), zoals aangepast door het decreet van 27 april 2007 (“plan-MER-decreet) en Besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s (“Plan-m.e.r.-besluit”) Beslissing

Geachte Met de brief van 31 mei 2010 heeft de provincie Oost-Vlaanderen voor bovenvermeld plan overeenkomstig artikel 4.2.6.§1 van het plan-MER-decreet het screeningsdossier ingediend teneinde de dienst Mer te vragen een beslissing te nemen over de opmaak van een plan-MER. Het dossier is onder het nummer OHPL0701 bij de administratie behandeld.

Zoals in het dossier aangegeven komt het RUP in aanmerking voor een onderzoek tot de milieueffectrapportage. Het RUP wenst een overstromingsgebied te reserveren om een oplossing te bieden aan de overstromingsproblematiek door de Nederbeek.

Het screeningsdossier (i.e. het “verzoek tot raadpleging”) bevat de nodige informatie over het voorgenomen plan en heeft de relevante milieudisciplines besproken. De screeningsnota werd ter advies verstuurd naar een door de dienst Begeleiding Gebiedsgerichte Planprocessen opgemaakte selectie van adviesinstanties. De provincie heeft zelf het Agentschap Ruimte en Erfgoed Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen aan de selectie toegevoegd.

De uitgebrachte adviezen bevatten geen elementen die ertoe strekken te kunnen concluderen dat het uitgevoerde onderzoek naar de aanzienlijkheid van de milieugevolgen onjuist zou zijn. In het advies van het Dep. RWO afdeling Ruimtelijke Planning, het Agentschap Ruimte en Erfgoed Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, Dep. LV afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling, het Agentschap Natuur en Bos Oost-Vlaanderen, VMM afdeling Operationeel Waterbeheer, de gemeente Anzegem en de gemeente Wortegem-Petegem wordt geen bezwaar gemaakt tegen een ontheffing van plan-MER-plicht voor dit dossier. In de adviezen worden wel diverse opmerkingen en aandachtspunten meegegeven. In een geïntegreerd advies wordt door de provincie Oost-Vlaanderen aangegeven hoe hiermee zal omgegaan worden in het verdere RUP-proces.

Rekening houdende met het bovenvermelde kunnen wij concluderen dat het voorgenomen plan geen aanleiding geeft tot aanzienlijke milieugevolgen en dat de opmaak van een plan-MER niet nodig is.

Deze beslissing van de dienst Mer doet enkel een uitspraak over de noodzaak tot opmaak van een plan-MER. Met de huidige beslissing wordt op geen enkele wijze afbreuk gedaan aan de beoordelingsruimte die het departement LNE heeft in het kader van de RUP-procedure, waarbij zij optreedt als adviserende instantie op het voorontwerp van RUP.

De administratie zorgt ervoor dat de screeningsnota en deze beslissing voor het publiek raadpleegbaar is.

De provincie Oost-Vlaanderen dient het screeningsdossier samen met deze beslissing te voegen bij het (voor)ontwerp van RUP. Wij vragen dit te doen (voorafgaand aan de organisatie van de plenaire vergadering en) uiterlijk voor de voorlopige vaststelling van het plan. De administratie zal de gemeente Wortegem-Petegem op de hoogte brengen om via aanplakking op de aanplakplaatsen van de gemeente en via publicatie in het gemeentelijk infoblad te laten melden dat de screeningsnota en de beslissing geraadpleegd kunnen worden op de webstek van de dienst Mer: www.mervlaanderen.be en op het gemeentehuis van Wortegem-Petegem. Hoogachtend Geert Pillu Diensthoofd dienst Mer

VERZOEK TOT RAADPLEGING – SCREENING MILIEUEFFECTEN … · 2017. 12. 7. · te Wortegem- Petegem...

Documents

Transcript of VERZOEK TOT RAADPLEGING – SCREENING MILIEUEFFECTEN … · 2017. 12. 7. · te Wortegem- Petegem...