Stappenplan klimaatneutrale gemeentelijke/provinciale organisatie
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris ...
-
Upload
truongthien -
Category
Documents
-
view
216 -
download
2
Transcript of Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris ...
PROVINCIALE STATEN
VAN OVERIJSSEL
Reg.nr. ^
Dat. ontv.: 8 MRT 2015
Luttenbergstraat 2
Postbus 10078
8000 GB Zwolle
Telefoon 038 499 88 99
Fax 038 425 48 88
overijssel.nl
postbus@>overijssel. nl
Provinciale Staten van Overijssel KvK 51048329
IBAN NL45RABO0397341121
Inl ichtingen bij
dhr. L. Folkertsma
telefoon 038 499 94 03
Onderwerp: Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
Datum
13.03.2015
Kenmerk
2015/0030868
Pagina
1
Toezending aan Provinciale Staten met oogmerk:
[X] ter informatie
[ ] anders, en we l :
Bijlagen
I. Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 (te raadplegen via
www.overijssel.nl/sis en ligt ter inzage bij de receptie van het Provinciehuis)
Op basis van de Archiefverordening provincie Overijssel 2103 heeft de provinciale
archiefinspecteur, tevens provinciearchivaris zijn jaarverslag over 2014 uitgebracht aan ons
college. Wij hebben heden kennis genomen van dit verslag.
In het verslag krijgen zowel het relatiebeheer (kennis- en informatieoverdracht) als de
inspectiebezoeken in het kader van het vernieuwde interbestuurlijk toezicht aandacht.
Interbestuurlijk archieftoezicht wordt uitgeoefend op de gemeenten, waterschappen en
openbare lichamen int Overijssel (archiefwettelijk zorgdragers genoemd. In de functie van
provinciearchivaris wordt toezicht uitgeoefend op het beheer van de provinciale
informatiehuishouding (vanaf het ontstaan van archiefdocumenten totdat zij als 'oud archief'
worden overgebracht naar het Historisch Centrum Overijssel (HCO)). Die overbrenging van
blijvend te bewaren archief dient volgens de Archiefwet 1995 plaats te vinden na twintig jaar.
In het afgelopen jaar is archief van ons college en van de Commissaris van de Koningin over
de periode 1987-2004 (deels vervroegd) overgebracht. Op een deel van de stukken van het
archief van de Commissaris van de Koningin berust een openbaarheidsbeperking op grond van
de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Deze openbaarheidsbeperking wordt binnenkort
bekend gemaakt via publicatie in de Staatscourant en in het Provinciaal Blad. Over die
openbaarheidsbeperking heeft conform het bepaalde in de Archiefwet 1995 overleg
plaatsgevonden met de Algemene Rijksarchivaris.
Voor wat betreft de aandacht die archiefzorg en archiefbeheer krijgen bij de mede-overheden
in Overijssel merken wij op, dat die in het algemeen voldoende aandacht krijgen. In 2013
werd een achterstand in archiefvorming en -bewerking geconstateerd bij vier gemeenten; in
2014 (met uitloop dit jaar en deels ook 2016) is door drie van deze vier gemeenten planmatig
gewerkt aan het wegwerken van deze achterstanden. Voor het jaar 2015 is aan drie
provincie
Datum verzending ■I 7 MMT 2015 verijssel
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
gemeenten het toezichtregime 'oranje' toegekend; eenmaal wegens de bouwkundige toestand van de archiefbewaarplaats (nieuwbouw vindt in 2015 plaats), en tweemaal wegens achterstanden in archiefbewerking.
Vergeleken met de situatie van één jaar geleden constateren wij meer systematische aandacht voor kwaliteitszorg (in meer dan tweederde van de gemeenten met behulp van de zgn. Kritische Prestatie Indicatoren, KPI's voor archiefbeheer) en een toenemend aantal gemeenten dat overgaat tot vervanging van analoge archivering door digitale archivering. In 2014 archiveerden naast de provincie een zevental gemeenten (geheel of gedeeltelijk) digitaal; sinds 1 januari 2015 is dat aantal gestegen naar negen.
Datum
13.03.2015 Kenmerk
2015/0030868 Pagina
2
Tegen de achtergrond van de toenemende digitale archivering is aandacht nodig voor de digitale duurzaamheid. Met de oplevering dit voorjaar van de pilot ontwikkeling gemeenschappelijke e-Depotvoorziening bij het HCO worden voorwaarden geschapen voor de digitale duurzaamheid. Het is aan de zorgdragers om zich daarbij aan te sluiten of te kiezen voor ander oplossingen. De pilotfase van het e-Depot van het HCO, waarin wij een bijdrage verleenden van € 500.000, vindt plaats op een symposium op 1 april bij het HCO in Zwolle. Het Nationaal Archief, dat in een zgn. tenantconstructie de software voor het e-Depot beschikbaar stelde in de pilotfase aan een drietal Regionaal Historische Centra zal in de loop van dit jaar overgaan tot formele aansluiting van RHC's op de gemeenschappelijke software voor het e-Depot.
Het jaarverslag van de provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris wordt door ons verder aangeboden aan alle zorgdragers in Overijssel.
Gedeputeerde Staten van Overijssel,
voorzitter,
secretaris,
provincie A%
Verslag provinciale archiefinspectie en
provinciearchivaris Overijssel 2014
-Risico’s van hybride archiveren
-Ontwikkeling gemeenschappelijke e-Depotvoorzieningen in Overijssel
Bestuurs- en Concernzaken
drs. L. Folkertsma
2015/0033439
februari 2015
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
Colofon
Uitgave
provincie Overijssel
2015/0033439
Datum
maart 2015
Auteur
Drs. L. Folkertsma
Oplage
90
Een digitaal exemplaar van dit verslag kunt u aanvragen bij het secretariaat van het team BCDOK,
telefonisch via 038 499 9393 of per mail via [email protected]
Fotografie/Illustraties
Rob van Dam/BVINF (foto van gescheurde wartel), Bas van Dishoeck/BCC (foto’s van archiefruimte
in provinciehuis) en Stadsarchief Enschede (foto’s archiefbewaarplaats)
Vormgeving
Team Communicatie
Inlichtingen bij
Drs. L. Folkertsma
Provinciaal archiefinspecteur en provinciearchivaris
Eenheid Bestuurs- en Concernzaken,
Team Democratie, Openbaar Bestuur en Kabinet
Telefoon: 038 499 9403
Mobiel: 06 10 43 23 47
E-mail: [email protected]
Adresgegevens
Provincie Overijssel
Luttenbergstraat 2
Postbus 10078
8000 GB Zwolle
Telefoon 038 499 88 99
Fax 038 425 48 88
www.overijssel.nl
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 3
Inhoudsopgave
1. Voorwoord 2. Inleiding 3. Zorgdragers in Overijssel 4. Onderwerpen van inspectie en relatiebeheer 5. Ontwikkelingen in de wet- en regelgeving 6. Ontwikkelingen provincie Overijssel 7. Diversen 8. Bijlagen 8.1. Zorgdragers in Overijssel
8.2 Overzicht van inspectiebezoeken aan resp. relatiebeheer bij archieven van zorgdragers in Overijssel in 2014 alsmede het (ambtelijk voorgestelde) toezichtregime in 2015 op het gebied van archiefzorg en archiefbeheer 8.3 Lijst met afkortingen 8.4 Memo algemene onderwerpen te bespreken bij inspectiebezoeken 2014
4 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 5
1 Voorwoord
Op grond van de Archiefverordening provincie Overijssel 2013 en het Besluit Informatiebeheer
Overijssel 2013 wordt door de provinciale archiefinspecteur en provinciearchivaris jaarlijks verslag
gelegd van diens werkzaamheden.
Het verslag wordt aangeboden aan Gedeputeerde Staten van Overijssel, die het in het kader van de
horizontale verantwoording voorleggen aan Provinciale Staten.
Door de thema’s die in het verslag worden behandeld kan het verslag ook een rol vervullen in het
delen van kennis en ervaring; een van de belangrijke doelstellingen van het werk van de
archiefinspecteur. Overijssel behoort evenals de drie noordelijke provincies tot de zogenaamde witte
vlekkenprovincies: er zijn slechts enkele gemeentearchivarissen benoemd. In overig Nederland is
vrijwel overal sprake van benoemde archivarissen, soms op gemeentelijk niveau maar veelal in een
samenwerkingverband. Vaak is dat een streekarchief(dienst), bijvoorbeeld in de vorm van een
gemeenschappelijke regeling tussen een aantal gemeenten. De bij deze diensten benoemde
archivaris(sen) vervullen de wettelijke taken die de Archiefwet toekent aan een archivaris. Hij
beheert niet alleen het overgebrachte archief in de archiefbewaarplaats, maar hij houdt tevens
toezicht op de niet-overgebrachte archieven die zich in de organisatie bevinden.
De archivaris is niet degene die als poortwachter voor de deur van de archiefbewaarplaats zit om
oud-archief in ontvangst te nemen, maar hij is degene die aan het begin van de levenscyclus van
een document nauw betrokken wordt bij de inrichting van de informatiehuishouding. Bij
documentcreatie en ordening worden al voorwaarden geschapen om aan het eind van de
levenscyclus van een document (of, zo u wilt, een archiefstuk) dit zorgvuldig te kunnen beheren in
de archiefbewaarplaats.
Als er geen archivaris is benoemd is de secretaris-directeur verantwoordelijk voor de informatie-
huishouding van de gemeente. Hij zal diverse taken moeten mandateren; deskundige
archiefmedewerkers en medewerkers documentaire informatievoorziening beheren de informatie en
het oud-archief. Horizontaal toezicht wordt in deze gevallen niet uitgeoefend: de secretaris-directeur
oefent geen toezicht uit op zichzelf.
Het interbestuurlijk toezicht heeft in de situatie waarin er geen benoemde archivaris is meer
betekenis. Tegelijkertijd ligt er ook een grotere nadruk op het relatiebeheer, het delen van kennis en
ervaring.
Het verslag van de archiefinspecteur en provinciearchivaris van zijn werkzaamheden in 2014 biedt
inzicht in beide aspecten van de taak.
Ik belicht enkele ontwikkelingen in 2014: de aandacht voor zorgvuldige projectarchivering is
toegenomen, evenals de aandacht voor calamiteiten (drie gemeenten stelden voor het eerst een
calamiteitenplan voor het archief op). Ook positief is het wegwerken van achterstanden in
archiefvorming en –bewerking bij een aantal gemeenten. Bij calamiteitenzorg is tegelijkertijd sprake
van een negatieve ontwikkeling: de netwerken Calamiteitenzorg collectiebeherende instellingen
functioneren in de praktijk niet of nauwelijks meer, voornamelijk als gevolg van de weggevallen
ondersteuning door OCW (in Overijssel tot 2013 via een adviseur van Kunst en Cultuur Overijssel).
Ik dank alle geïnspecteerden voor de openheid en allen die mij betrokken hebben in vraagstukken
als digitalisering en vervanging, acquisitiebeleid, wegwerken van achterstanden voor hun
vertrouwen in het over en weer delen van kennis en ervaring.
Provinciearchivaris
6 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
Als provinciearchivaris ben ik in 2014 betrokken geweest bij diverse projecten van het team BVINF
(Informatievoorziening) en bij het Shared Service Centrum (SSC) van de provincie Overijssel, de
gemeente Kampen en de gemeente Zwolle. Gespreksonderwerpen waren de archivering van het
project Ruimte voor de rivier (in samenwerking met Rijkswaterstaat), het archief van de Dienst
Landelijk Gebied (DLG; decentralisatie naar de provincie per 1 maart 2015) en de (archivering van)
Personeelsdossiers in Youforce/Raet. Verder heb ik een rol vervuld bij het opschonen van Intranet,
deelgenomen aan een workshop over de e-dienstverlening via de Berichtenbox Bedrijven en heb ik
advies uitgebracht bij het Strategisch Informatieplan dat bij BVINF in voorbereiding was (vast-
gesteld op 15 december 201)4.
In het najaar ben ik begonnen met de toepassing van RODIN (Referentiekader Opbouw Digitaal
Informatiebeheer) op het informatiebeheer van de provincie; dit wordt voortgezet in 2015.
Statistiek: inspectie en relatiebeheer
Bij de voorbereiding van de inspectiebezoeken stuurde ik een memo aan de zorgdragers met
algemene onderwerpen van gesprek (opgenomen als bijlage 8.4 bij dit jaarverslag).
In 2014 legde ik in totaal negentien inspectiebezoeken aan gemeenten en openbare lichamen af.
Zes inspectiebezoeken waren partiële vervolgbezoeken aan de gemeenten die in 2014 het
toezichtregime ‘oranje’ kregen toegekend van gedeputeerde staten. Tientallen bezoeken aan
zorgdragers heb ik afgelegd in het kader van relatiebeheer. Onderwerpen van gesprek waren vooral
vervanging (handboek, e-Depot en kwaliteitszorg), de archivering op het gebied van het Sociaal
Domein, (vervanging van) cliëntendossiers en openbaarheid. Veel relatiebeheer vond daarnaast
(tevens) plaats per mail en per telefoon.
Kennis delen
Ook in 2014 is kennis en ervaring gedeeld door de provinciale archiefinspecties/toezichthouders
archief (LOPAI), in overleg binnen de Branchevereniging Archiefinstellingen Nederland (BRAIN) en
in de samenwerking met Gelderland. In het Archiefberaad Overijssel zijn ook diverse thema’s
behandeld. Ook nam ik enkele malen deel aan het overleg van de Koplopers van Archief2020. Het
ging daarbij om de koplopers op het gebied van de inrichting van gemeenschappelijke e-
Depotvoorzieningen, die in een pilotfase gebruik maken van de software van het Nationaal Archief.
In de Overijsselse pilot bij het Historisch Centrum Overijssel (HCO) participeerden de gemeenten
Dalfsen en Deventer en waterschap Groot Salland.
Dit verslag breng ik uit aan alle zorgdragers in Overijssel en aan het College van Gedeputeerde
Staten in Overijssel.
Lolke Folkertsma
Drs. L.Folkertsma,
Provinciaal archiefinspecteur en provinciearchivaris in Overijssel
Eenheid Bestuurs- en Concernzaken
Team Democratie, Openbaar Bestuur en Kabinet
Tel. 038 499 94 03
Tel. Mobiel 06 10 43 23 47
e-mail [email protected]
www.overijssel.nl
Zwolle, februari 2015.
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 7
2 Inleiding
Sleutelbegrippen in 2014 waren hybride archivering, vervanging en kwaliteitszorg.
Ik ga op alle drie kort in. Daarna volgt een passage over digitaal en analoog en over het werk als
provinciearchivaris. Het voorwoord sluit ik af met een stukje statistiek en de samenwerking met
andere partijen.
Hybride archivering
Bij veel zorgdragers wordt hybride gewerkt en gearchiveerd. Hybride archivering wil zeggen dat er
zowel analoog, papieren archief wordt gevormd als digitaal archief. Bij dat laatste gaat het zowel om
het vervangen van papier door digitaal (bijv. in de vorm van PDF’s) als om ‘born digital’ archief.
Zolang een zorgdrager geen besluit tot vervanging heeft genomen is het analoge archief leidend.
In een hybride situatie loopt men het risico dat het analoge archief noch het digitale archief
compleet is. Dit probleem vereist extra aandacht van de medewerkers bij Documentaire
Informatievoorziening, al berust de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor een compleet archief bij
alle betrokken medewerkers (en bij het integraal verantwoordelijke management).
Hybride archivering betekent ook dat zowel het beheer van het analoge archief als dat van het
digitale archief voldoende aandacht moeten krijgen.
Vervanging
Het aantal zorgdragers dat overgaat tot vervanging van analoge archiefdocumenten door digitale
stijgt snel. Aan het eind van 2014 archiveerden 7 van de 25 gemeenten digitaal. Diverse
zorgdragers zijn volop bezig met hun handboek vervanging en zullen in de loop van 2015 een
vervangingsbesluit nemen. Per 1 januari 2015 geldt dat al voor Ommen en Hardenberg. Het door de
zorgdrager te nemen vervangingsbesluit kan betrekking hebben op stukken die voor vernietiging
vatbaar zijn op termijn (de zgn. V-stukken), maar ook op de te bewaren stukken (de zgn. B-
stukken). Veel zorgdragers hebben al langere tijd een vervangingsbesluit genomen voor de V-
stukken. Ook dan geldt dat de vervangen stukken gedurende hun bewaartermijn (die kan lopen tot
20 jaar) in goede, geordende en toegankelijke staat moeten blijven. De vraag is of men zelf deze
documenten gedurende die tijd gaat beheren in het Document Management Systeem /Records
Management Applicatie of dat eerder sprake zal (moeten) zijn van overbrenging naar een e-Depot.
Bij het besluit tot vervanging van alle documenten, dus zowel de V- als de B-stukken, is doorgaans
sprake van een generiek besluit. Of meteen integraal het analoge archief wordt vervangen door
digitale documenten of dat dit geleidelijk, per beleidsproces wordt ingevoerd verschilt per gemeente.
De gemeente Deventer vervangt sinds de herfst van 2009 analoog archief door digitale documenten,
maar nog niet voor alle processen. De gemeenten Ommen en Hardenberg vervangen met ingang
van dit jaar alle analoge documenten door digitale.
Kwaliteitszorg
De eis uit artikel 16 van de Archiefregeling dat voor het archief een kwaliteitssysteem beschikbaar
moet zijn dat aan toetsbare eisen voldoet wordt steeds beter ingevuld door de zorgdragers. Een
belangrijke ontwikkeling is het toenemende gebruik van de Kritische Prestatie Indicatoren (KPI) voor
archiefbeheer. In meer dan tweederde van de gemeenten, waterschappen en ook enkele openbare
lichamen wordt de KPI-rapportage opgemaakt. Deze wordt, met een notitie van B&W resp. het
dagelijks bestuur aangeboden aan de raad/het algemeen bestuur. De KPI-rapportage is een
meetmoment, de begeleidende notitie geeft aan welke maatregelen en op welke termijn worden
getroffen om aan alle archiefwettelijke eisen te voldoen. Het is daarmee een goed middel van
kwaliteitszorg voor het archief. In 2015 zal een kwaliteitshandboek worden gepubliceerd in het
kader van het programma Archief2020.
8 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
Digitaal en analoog
Ontegenzeggelijk biedt digitaal werken (en archiveren) grote voordelen. De kortste samenvatting
daarvan is ‘enkelvoudige opslag, meervoudig gebruik’. De kasten vol met schaduwarchieven bij
medewerkers behoren binnenkort tot het verleden. Bij enkele gemeenten die in een
reorganisatietraject of een verhuisoperatie zitten komen via acties als ‘schoon over’ , ‘schoon schip’
of ‘de dag van het document’ de nodige meters officiële archiefdocumenten boven water. DIV en
archief worden geacht er raad mee te weten!
Ook wanneer het vervangingsbesluit is genomen en er vanaf heden digitaal wordt gearchiveerd is er
nog veel analoog archief te verwerken en te beheren. Van de lopende zaken worden de dynamische
dossiers gevormd; als een zaak is afgesloten wordt de semistatische fase bereikt. Het dossier hangt
in de paternosterkast of is opgeborgen in de archiefruimte. De Archiefwet eist dat na twintig jaar de
dossiers worden opgeschoond (alle V-stukken moeten worden verwijderd, wettelijk meteen al na het
vervallen van de bewaartermijn) en formeel worden overgebracht naar de archiefbewaarplaats. In
21 van de 25 gemeenten is die archiefbewaarplaats in eigen huis; Dalfsen, Olst-Wijhe en
Zwartewaterland brengen hun oud-archief over naar het HCO, dat tevens de archiefbewaarplaats is
van Zwolle. Ook het waterschap Groot Salland brengt zijn oud archief over naar het HCO. Voor de
meeste openbare lichamen geldt dat overbrenging plaatsvindt naar de centrumgemeente.
Het digitale archief kan zo worden ingericht dat stukken bij het bereiken van hun V-termijn
daadwerkelijk worden vernietigd. Het blijvend te bewaren digitaal archief dient, bij ongewijzigde
wetgeving uiterlijk na twintig jaar, te worden overgebracht naar de digitale archiefbewaarplaats
oftewel het e-Depot. De pilot bij het HCO wordt formeel opgeleverd met een symposium op 1 april
2015; mogelijk vindt later in 2015 de definitieve inrichting van het e-Depot (is aansluiting vanuit het
Nationaal Archief) plaats. De eerste zorgdragers kunnen dan digitaal archief overbrengen.
De teneur in overbrenging van digitaal archief is dat dit niet pas na twintig jaar zou moeten, maar
bijvoorbeeld na vijf jaar of meteen na afsluiting van een dossier. In het (gemeenschappelijk) e-
Depot kan dit materiaal zorgvuldig worden beheerd. Mocht zich de noodzaak tot migratie of
conversie voordoen, dan kan dit ook gemeenschappelijk worden geregeld. De eerste zorgdragers
hebben zich inmiddels uitgesproken voor aansluiting bij het gemeenschappelijk e-Depot bij het HCO.
Ik noem nu kort de zorgdragers in Overijssel, waarna de onderwerpen van inspectie en
relatiebeheer aandacht krijgen.
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 9
3 Zorgdragers in Overijssel
3.1 Gemeenten
Overijssel telt vijfentwintig gemeenten. Deze vallen alle onder het archiefwettelijk toezicht van de
provincie. In de gemeenten Deventer (tijdelijk), Kampen en Zwolle is een archivaris benoemd. In de
overige gemeenten draagt de secretaris/directeur de verantwoordelijkheid voor het beheer van het
archief. De beoogd gemeentearchivaris van Steenwijkerland zal naar verwachting in de loop van
2015 kunnen worden benoemd.
3.2 Waterschappen
Archiefwettelijk toezicht wordt uitgeoefend op de waterschappen Vechtstromen (vestigingsplaats
Almelo) en Groot Salland. Bij de voorgenomen fusie van de waterschappen Groot Salland en Reest
en Wieden per 1 januari 2016 dient een vestigingsplaats te worden gekozen, op basis waarvan ofwel
GS Drenthe ofwel GS Overijssel het archieftoezicht zullen uitoefenen.
3.3 Gemeenschappelijke regelingen
De Archiefwet 1995 bevat ook bepalingen over openbare lichamen en andere vormen van
gemeenschappelijke regelingen. Ook hun archiefbeheer dient zorgvuldig plaats te vinden. Veelal
wordt het regime van de centrumgemeente gevolgd (bijv. aanwijzing archiefbewaarplaats en evt.
inschakeling DIV en archief vanuit die gemeente).
In 2014 heb ik voor het eerst een inspectiebezoek gebracht aan de beide Veiligheidsregio’s
(IJsselland en Twente). Verder inspecteerde ik de informatiehuishoudig bij de Stadsbank Oost
Nederland (vestigingsplaats Enschede). Bij het Gemeenschappelijk Belastingkantoor Twente vond
relatiebeheer plaats.
3.4 Overige zorgdragers, die niet of niet volledig vallen onder de
archiefwetgeving
Een instelling, bekleed met enig openbaar gezag, valt onder archiefwetgeving.
Nu steeds meer gemeenten taken laten uitvoeren door derden, de zgn. verbonden partijen, moet
ook de nodige aandacht worden besteed aan de zorgvuldige archivering van de uitbestede taken.
Als de uitvoering van taken wordt uitbesteed aan een bedrijf of instelling die niet vallen onder de
archiefwet is des te meer aandacht nodig voor de archivering. Zie daarvoor paragraaf 4.27 over
‘ketenarchivering/verbonden partijen’.
10 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
4 Onderwerpen van inspectie en
relatiebeheer
4.1 Achterstanden
Vorig jaar constateerde ik dat de achterstanden bij dossiervorming en –bewerking waren
toegenomen, wat bij vier gemeenten leidde tot een verscherpt toezichtregime ( toezichtkleur
‘oranje’). Bij de vervolginspecties bleek dat drie van deze vier gemeenten er binnen een jaar in
waren geslaagd de achterstanden grotendeels weg te werken, of dat zij dat planmatig in een iets
langere periode voor elkaar zullen krijgen.
Aan het einde van het verslagjaar kon ik aan Gedeputeerde Staten adviseren om voor de drie
genoemde gemeenten in 2015 het reguliere toezichtregime te hanteren.
4.2 Acquisitie
Ik heb onverminderd aandacht gevraagd voor acquisitie van particuliere archieven. De taak van het
‘documenteren van de samenleving’ ligt niet alleen op rijksniveau (collectie NL), maar ook op
regionaal en plaatselijk niveau. Landelijk heeft er in 2014 een aantal zgn. archiefateliers
plaatsgevonden, waaronder een over het onderwerp ‘acquisitie’. De afsluiting van dat atelier,
georganiseerd door de archiefopleidingen in Amsterdam en Leiden, vond plaats in januari 2015. De
resultaten van deze vorm van kennisdeling komen beschikbaar via www.archiefateliers.nl.
4.3 Archiefbeheer
Archiefbeheer omvat de feitelijke werkzaamheden verbonden aan het beheer van het archief. Dat
begint bij documentcreatie en eindigt bij het zorgvuldig beheer van naar de archiefbewaarplaats
overgebrachte stukken. Op dit gebied zijn er in 2014 geen bijzondere ontwikkelingen geweest. De
materiële verzorging van oude archieven (verpakken in zuurvrije mappen en dozen; dia’s zorgvuldig
verpakken; oude kaarten in speciale mappen en laden opslaan) heeft in een aantal gemeenten veel
aandacht gekregen. Enkele andere gemeenten hebben gemeld dat geen voortgang kon worden
geboekt op dit punt.
Herverpakking van archief is ook een van de werkzaamheden waarbij relatief gemakkelijk
vrijwilligers kunnen worden ingeschakeld.
4.4 Archiefberaad Overijssel
Het Archiefberaad Overijssel is een platform waarin kennis en ervaring op breed terrein wordt
uitgewisseld. In 2014 hebben er vijf bijeenkomsten plaatsgevonden, met diverse thema’s op de
agenda (waaronder digitalisering, authenticiteit en acquisitie). Het voorzitterschap en het
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 11
gastheerschap berust bij de directeur van het HCO. Ongeveer tien collega’s van gemeenten, de
provincie, een waterschap en de archivaris van de Stichting Twickel maken deel uit van het
Archiefberaad. In 2014 zijn we verder te gast geweest bij de gemeente Enschede om de nieuw
ingerichte depots te bekijken; ook vergaderden we op locatie bij VADA Archiefbeer in Nijverdal (met
rondleiding in het bedrijf) en bij het Stadsarchief Deventer om afscheid te kunnen nemen van
archivaris Hylle de Beer. In de agendacommissie liet hij een lege plaats achter, maar opvolging kon
meteen worden geregeld. De agendacommissie van het archiefberaad bestaat sinds mei 2014 uit
Anja Tanke, archivaris in Borne, directeur Bert de Vries van het HCO en de provinciale
archiefinspecteur.
4.5 Archiefbewaarplaatsen
De Archiefwet regelt dat elke zorgdrager beschikt over een archiefbewaarplaats c.q. een
archiefbewaarplaats aanwijst ten behoeve van de opslag en het beheer van het oud-archief. In
Overijssel beschikken 21 van de 25 gemeenten over een eigen archiefbewaarplaats. De gemeenten
Dalfsen, Olst-Wijhe, Zwartewaterland en Zwolle brengen hun oud-archief over naar het HCO. In het
verslagjaar is het nieuw ingerichte archiefdepot van Enschede opgeleverd.
12 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 13
De bouwplannen voor de archiefbewaarplaats in de Stadskazerne in Kampen zijn verder ontwikkeld
(de feitelijke bouwwerkzaamheden zijn uitgesteld naar 2015 wegens de noodzaak tot een
bodemsanering). De archiefbewaarplaats in het nieuwe stadhuis van Almelo zal in februari 2015
worden opgeleverd.
14 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
De voorziene renovatie van het stadhuis van Hengelo is nog niet in uitvoering genomen. Het is de
bedoelling dat in de kelder een nieuwe archiefbewaarplaats wordt gebouwd. In al deze trajecten is
de provinciale archiefinspecteur betrokken. Goedkeuring van de archiefbewaarplaats is als specifiek
toezichtinstrument verdwenen; wel zal beoordeling van de archiefbewaarplaatsen volgen. Het past
bij de ‘voorkantsturing’ dat tijdig wordt overlegd met de toezichthouder.
4.6 Archiefruimten
Archieven tot 20 jaar oud dienen te worden beheerd in archiefruimten die moeten voldoen aan eisen
die de Archiefregeling stelt. GS behoefden onder het regime van de Archiefwet 1995 een
archiefruimte niet goed te keuren, maar gaven en geven wel hun oordeel over de bouw en inrichting
ervan. Ik heb adviezen verstrekt ten behoeve van de klimaatregeling in archiefruimten van enkele
gemeenten en openbare lichamen, het treffen van brandwerende maatregelen en de plaatsing van
de juiste brandblusapparatuur. De Veiligheidsregio Twente zal in 2105 een nieuwe archiefruimte
inrichten in de brandweerkazerne aan het Spaansland in Enschede.
4.7 Archiefverordening
De Archiefwet schrijft voor dat elke zorgdrager een archiefverordening vaststelt. De gemeenteraad
c.q. het algemeen bestuur van de overheidsorganisatie stelt deze verordening vast. Hoewel een flink
aantal verordeningen minder dan acht jaar geleden is vastgesteld dient actualisatie plaats te vinden
wegens wijzigingen in de Archiefwet per 2013 en de invoering van het nieuwe interbestuurlijk
toezicht. In de verslagperiode hebben opnieuw enkele gemeenten hun verordening en hun Besluit
Informatiebeheer vernieuwd. De archiefverordeningen worden ter kennis gebracht van
Gedeputeerde Staten en, in het kader van het informatiearrangement dat hoort bij het vernieuwde
interbestuurlijk toezicht, ook de besluiten informatiebeheer.
BRAIN is sinds medio 2103 verantwoordelijk voor de opstelling van modelverordeningen. Aan het
eind van 2014 is een nieuw model archiefverordening en (in januari 2015) een model besluit
informatiebeheer voor een gemeente met een benoemde archivaris door de BRAIN-werkgroep
aangereikt aan het bestuur van BRAIN. Afstemming met de VNG volgt, waarna publicatie kan
plaatsvinden. Vanuit het LOPAI neemt auteur dezes deel aan de werkgroep modelregelingen van
BRAIN.
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 15
4.8 Archief2020
Archief 2020 is een innovatieprogramma dat speciaal is ingericht om te komen tot een archieffunctie
die toekomstvast is. Het doel is om (digitale) overheidsinformatie duurzaam toegankelijk te maken
voor belanghebbenden.
Samenwerkingspartners
Voor de uitvoering van het programma Archief2020 werken de partners die het Archiefconvenant
hebben ondertekend, intensief samen in projecten. Dit zijn het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschap (OCW), het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Vereniging Nederlandse Gemeenten
(VNG) en de Unie van Waterschappen (UvW). Deze koepelorganisaties gaan samen met de
archiefsector de uitdaging aan een toekomstvaste archieffunctie te ontwikkelen en te
implementeren.
Innovatieagenda
Onderdeel van het Archiefconvenant is een innovatieagenda. De innovatieagenda 2013-2016
onderscheidt 5 lijnen waaraan het programma moet bijdragen:
digitale duurzaamheid
openbaarheid en selectie
toegankelijkheid van de archiefcollectie Nederland
documenteren van de samenleving
kwaliteitszorg en bestelversterking
In 2014 zijn de eerste producten binnen de lijnen digitale duurzaamheid en toegankelijkheid
opgeleverd. Deze producten worden gepubliceerd via www.archief2020.nl. Opgeleverd zijn onder
meer de handreiking vervanging en het metadamodel TMLO (Toepassingsprofiel Metadatering Lokale
Overheden). Via Koplopers worden de resultaten van de pilots voor gemeenschappelijke e-
Depotvoorzieningen gedeeld. Naar verwachting zal in de loop van 2015 een handreiking (of
handboek) kwaliteitszorg het licht zien.
In oktober ontving Overijssel het programmateam van Archief2020 voor een werkbezoek (locatie:
Deventer), waarbij onder meer inleidingen werden verzorgd over Deventer als Open Informatiestad,
het e-Depot bij het HCO en het stimuleren van de totstandkoming van de Overijsselse Coalitie
Digitale Duurzaamheid.
4.9 Archiefzorg
De archiefinspectie strekt zich uit over het archiefbeheer en over de archiefzorg. De zorg voor
archieven omvat het beschikbaar stellen van voldoende middelen en menskracht door de dagelijkse
besturen van de medeoverheden. Deze zorgplicht is niet overdraagbaar; beheer van archieven kan
worden uitbesteed maar niet de zorg. Voldoende menskracht bergt ook een kwalitatieve kant in
zich: het moet gaan om voldoende gekwalificeerde menskracht. Ondanks de flinke bezuinigingen die
zich bij gemeenten voordoen heb ik de indruk dat over het algemeen voldoende budgetten
beschikbaar worden gesteld voor opleiding.
4.10 Beleidsplannen
Het aantal beleidsplannen voor het (gemeente)archief blijft stabiel. De voordelen van een
beleidsplan zijn evident: ontwikkelingen kunnen beter worden aangestuurd en geprioriteerd. Het
vaststellen van een beleidsplan voor het archief door het college van burgemeester en wethouders
betekent ook dat er bestuurlijke aandacht voor de (cultuur-)historie is. In de gemeenten waarin zich
de achterstanden in bewerking voordeden is voor het wegwerken daarvan doorgaans een plan
gemaakt; het is dan weliswaar geen beleidsplan voor het gehele archief, maar wel een
uitvoeringsplan dat prioriteiten stelt.
16 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
4.11 Besluit Informatiebeheer
Op basis van de door de gemeenteraad/het algemeen bestuur vastgestelde archiefverordening
stellen burgemeester en wethouders/het dagelijks bestuur uitvoeringsregels vast. Vele Besluiten
Informatiebeheer zijn de afgelopen jaren aangepast aan de nieuwe wetgeving.
4.12 Beveiliging
Beveiliging van archieven en informatiebeveiliging in het algemeen heeft een aantal aspecten. De
fysieke toegang tot de archiefbewaarplaats is doorgaans voorbehouden aan de medewerkers van
DIV en archief; een afdeling personeelszaken of bouwzaken heeft soms een eigen sleutel. Tot de
beveiliging behoort ook het onder toezicht raadplegen van archivalia door derden. Het
bezoekersreglement geeft ook duidelijkheid aan externen die een archief kunnen raadplegen.
Beveiliging van digitale archieven gaat enerzijds om de autorisatie van gebruikers van het
documentmanagementsysteem; anderzijds gaat het om de toegang tot serverruimtes en de
toegangsrechten om aan applicaties te werken. In algemene zin krijgt het onderwerp beveiliging
voldoende aandacht. De in 2014 geïnspecteerde gemeenten zijn alle op de hoogte van de specifieke
aandacht die de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) vraagt voor
informatiebeveiliging. Ook bij de provincie Overijssel zelf heeft informatiebeveiliging in 2014 de
nodige aandacht gekregen.
4.13 BRAIN
BRAIN, de Branchevereniging Archiefinstellingen Nederland, heeft zich in enkele jaren een
belangrijke plaats als kennisplatform verworven op het vakgebied. Fusiebesprekingen van BRAIN en
de KVAN, de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland, zijn in 2014 afgebroken.
Samenwerking vindt waar mogelijk wel plaats. BRAIN organiseert sinds twee jaar de dag van de
inspectie en kwaliteitszorgdagen (zo is een kwaliteitsmonitor ontwikkeld).
Het LOPAI is begunstiger van BRAIN.
4.14 Brandblussers
In Overijssel is vrijwel overal sprake van juiste en voldoende brandblusmiddelen in of in de nabijheid
van archiefbewaarplaatsen en archiefruimten. CO2-handbrandblussers worden het meest
toegepast.; in een enkel geval een Sprinklerinstallatie. In het verslagjaar heb ik bij twee
zorgdragers geconstateerd dat er wettelijk niet toegelaten brandblussers waren geplaatst; die
situatie is beëindigd.
4.15 Calamiteiten
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 17
Ernstige calamiteiten op het gebied van archiefbeheer hebben zich in de verslagperiode niet
voorgedaan bij gemeenten, waterschappen of openbare lichamen in Overijssel. Wel zijn er in
Enschede, Tubbergen en Staphorst problemen (geweest) bij de klimaatregeling in de
archiefbewaarplaatsen. Oldenzaal zal in 2015 de klimaatregelinstallatie vervangen.
Bij de provincie is in februari een flinke lekkage ontstaan in de archiefruimte, door het springen van
een waterleiding (door een gescheurde wartel, zie foto hierboven; verder is afgebeeld een van de
ventilatoren die zorgden voor verdamping van het laatste vocht) in de bovenliggende verdieping.
Haarscheurtjes in de betonnen vloer zorgden voor een regenbui in de archiefruimte. De provincie
nam meteen actie door met plastic zeilen de archiefstellingen af te dekken, en met inzet van een
verhuisbedrijf zijn enkele honderden meters archief verplaatst naar een andere archiefruimte. Ook
Documentenwacht is meteen ingeschakeld. Ongeveer 40 m1 archief was beschadigd geraakt
(voornamelijk de verpakking) en is via Documentenwacht gevriesdroogd. Maatregelen zijn getroffen
om de negatieve gevolgen van mogelijk niet te voorkomen lekkage te voorkomen (plaatsing van
lekbakken onder de haarscheuren in het plafond; zie de volgende foto).
18 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
4.16 Calamiteitenzorg
Het onderwerp calamiteitenzorg komt bij elk inspectiebezoek aan de orde. Vrijwel alle zorgdragers
hebben een overeenkomst met Documentenwacht gesloten, voor onmiddellijke assistentie bij een
calamiteit. Drie gemeenten hebben in 2014 een calamiteitenplan voor het archief (inclusief
prioriteitstelling bij ontruiming) vastgesteld: Hardenberg, Raalte en Steenwijkerland.
Ik moet helaas constateren dat de preventienetwerken calamiteitenzorg van collectiebeherende
instellingen, die rond 2007 zijn gevormd met financiële steun van OCW, feitelijk hebben opgehouden
te bestaan. Financiële en personele ondersteuning van deze netwerken is na 2010 weggevallen (een
beleidsmedewerker van het toenmalige Kunst en Cultuur in Overijssel, KCO, stimuleerde en
begeleidde de totstandkoming van deze veiligheidsnetwerken). Voor zover er plannen zijn gemaakt
worden die niet in de praktijk getest; bijeenkomsten van de netwerken vinden ook niet meer plaats.
In het gunstigste geval weet men elkaar te vinden voor bijstand met personeel of materialen in
geval van een calamiteit.
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 19
Nog een van de ventilatoren, geplaatst door Documentenwacht in de archiefruimte van het
provinciehuis, februari 2014.
4.17 Chief Information Officer (CIO)
De Archiefvisie er van uit dat in een gemeente een Chief Information Officer wordt aangewezen
(men zou kunnen zeggen dat het hier gaat om degene die verantwoordelijk is voor het
informatiebeleid). In Overijssel is dat in alle gemeenten het geval, nadat via het HCO en de
provincie was gevraagd naar deze functie. De CIO vervult een functie in het kader van opstelling
van selectielijsten (die bevatten richtlijnen voor de bewaartermijn van stukken; in dat proces
worden ook externe deskundigen betrokken), bij het acquisitiebeleid en bij belangrijke
ontwikkelingen op het gebied van de informatiehuishouding. Een aantal onderwerpen wordt
behandeld in het zogenaamde SIO: Strategisch Informatie Overleg. Dit laatste vindt tot nu toe
vooral plaats op het niveau van de rijksoverheid. Maar: er wordt gewerkt aan de wettelijke basis
voor het Strategisch Informatie Overleg.
4.18 DAISY
Over de ketenarchivering van DAISY (Decoratie Aanvraag Informatie Systeem), het digitale
aanvraagsysteem voor Koninklijke onderscheidingen, leverde de Erfgoedinspectie (EGI) met LOPAI
(vertegenwoordigd door de archiefinspectie Noord-Brabant en Overijssel) een advies af aan de
Vergadering van Kabinetschefs, voorjaar 2014. Het advies is daar niet opgepakt – tot onze
teleurstelling -; het vakberaad IOG- DIV (Interprovinciale Overleg Groep van de afdelingen
documentaire informatievoorziening) probeert de fakkel over te nemen en het concrete advies een
stap verder te brengen. De precieze rol van de betrokken partijen bij DAISY (Kanselarij, ministeries,
commissarissen van de Koning en burgemeesters) bij het archiefbeheer moet zorgvuldig worden
geregeld. Ketensamenwerking is een betrekkelijk nieuw fenomeen in archievenland, maar we zien
die ontwikkeling toenemen. Ketenarchivering is daarmee een onderwerp dat op de agenda dient te
staan van DIV – en archiefmedewerkers.
20 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
4.19 Dataloggers
In de Archiefregeling is bepaald dat het klimaat in archiefbewaarplaatsen dient te worden gemeten
(relatieve luchtvochtigheid en temperatuur) en gemonitord door koppeling aan het
gebouwbeheersysteem. Bij grotere afwijkingen van het gunstige klimaat wordt op deze manier
automatisch ingegrepen. In de praktijk zijn er nog vele zorgdragers waarbij het klimaat weliswaar
wordt gemonitord met een datalogger, maar waar geen sprake is van aansluiting op het
gebouwbeheersysteem. In geval van nieuwbouw van een archiefbewaarplaats wordt deze
aansluiting wel gewaarborgd. Bij alle inspectiebezoeken in 2014 heb ik het klimaat gelogd met
behulp van een geijkte, mobiele datalogger. De resultaten zijn steeds direct beschikbaar gesteld aan
de zorgdragers: soms uitmondend in bijstelling van de klimaatregelinstallatie.
4.20 Digitalisering
In 2014 is het aantal gemeenten in Overijssel dat digitaal archiveert (dus een vervangingsbesluit
voor zowel V- als B-stukken heeft genomen) gestegen tot 7. Hof van Twente en Wierden zijn de
jongste loten aan de stam. Per 1 januari 2015 werden zij gevolgd door Hardenberg en Ommen. Bij
meerdere gemeenten zijn voornemens om in 2015 of volgend jaar over te kunnen gaan tot het
nemen van het vervangingsbesluit voor blijvend te bewaren archiefbescheiden.
De bewaring van digitale documenten conform de archiefwettelijke eisen (‘digitale duurzaamheid’)
krijgt hierna aandacht bij de paragrafen Document Management Systemen en e-Depot.
4.21 Document Management Systemen (DMS)
Bij de invoering van digitaal werken wordt door de zorgdragers een zogenaamd Document
Management Systeem (DMS) aangeschaft. In het DMS worden alle ‘archiefwaardige’ documenten
opgenomen en bewaard gedurende hun bewaartermijn resp. voor overbrenging naar de ‘digitale
archiefbewaarplaats’, het e-Depot. Binnen een DMS wordt een zogenaamde archiefmodule ingericht,
een Records Management Applicatie (RMA) waarin afgesloten dossiers worden opgeslagen. Die
stukken zijn niet meer muteerbaar, oftewel hun authenticiteit en betrouwbaarheid zijn gewaarborgd.
Een belangrijke ontwikkeling de afgelopen jaren is de aansluiting van Squit XO, het systeem dat
wordt gebruikt in het kader van de omgevingsvergunning, op de onderscheiden
documentmanagementsystemen. Voor veel gebruikte DMS’ n zoals Corsa, Decos, Verseon en
Hummingbird is een zgn. koppelvlak ontwikkeld. Diverse gemeenten hebben inmiddels een DMS
ingericht volgens een zaaksysteem (invoering zaakgericht werken met een zaaktypecatalogus); een
aantal gemeenten heeft daarvoor de E-suite van Atos aangeschaft.
Daarnaast moet worden opgemerkt dat grote hoeveelheden te bewaren archiefdocumenten zich niet
in het DMS bevinden, maar in Geografische Informatie Systemen (GIS-applicaties), op websites etc.
De digitale duurzaamheid van deze informatie verdient de nodige aandacht. Bij diverse zorgdragers
heeft in 2014 (soms voor het eerst) een inventarisatie plaatsgevonden van dergelijke applicaties.
4.22 E-Depot
Een e-Depot is: ‘het geheel van organisatie, beleid, processen en procedures, financieel beheer,
personeel, databeheer, databeveiliging en aanwezige hard- en software, dat duurzaam beheren en
raadplegen van te bewaren digitale archiefbescheiden mogelijk maakt’. Dit is de omschrijving uit
ED3, Eisen Duurzaam Digitaal Depot, versie 2, LOPAI, december 2012. De noodzaak tot spoedige
totstandkoming van e-Depots is er, nu in de Archiefvisie (2011) wordt gepleit voor overbrenging van
afgesloten digitale dossiers na vijf jaar. Naast de bestaande e-Depots van Amsterdam en
Rotterdam, de Justitiële Informatiedienst (JustID) en het Nationaal Archief (NA) wordt door het NA
samen met de Regionaal Historische Centra gewerkt aan de totstandkoming van
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 21
gemeenschappelijke e-Depotvoorzieningen. In de paragraaf hierna vindt u de meest recente
informatie over de ontwikkelingen. Uit Archief2020 is in het kader van AIDO (Archiefinnovatie
decentrale overheden) ook een bijdrage aan het HCO verleend als bijdrage in de kosten van de
ontwikkelingen van het e-Depot.
Voor collega’s van het Regionaal Archief Nijmegen heb ik tijdens een lunchbijeenkomst op 20 mei
een presentatie verzorgd over de ontwikkelingen in Overijssel.
4.23 Gemeenschappelijke e-Depotvoorzieningen
De provincie Overijssel heeft met het Historisch Centrum Overijssel het initiatief genomen om te
komen tot een gemeenschappelijke e-depotvoorziening in Overijssel. Zie voor de (tussen)resultaten
www.edepotoverijssel.nl
De pilot startte feitelijk op 1 april 2014: deelnemers Deventer, Waterschap Groot Salland en
Dalfsen brachten hun eerste bestanden over. Op 1 april 2105 vindt de oplevering van de pilot plaats
op een symposium in Zwolle, met landelijke deelname en uitstraling. Het programma is in
voorbereiding. Het belang van de Overijsselse Coalitie Digitale Duurzaamheid wordt die dag ook
uitgedragen. In een bestuurlijke ronde, ingeluid met een brief van de CdK en de directeur van het
HCO in april 2014, heeft het HCO alle gemeenten bezocht en informatie verstrekt over de
ontwikkelingen. Op 30 oktober vond een ambtelijke platformbijeenkomst plaats bij het HCO waarbij
de ervaringen werden gedeeld. In november bracht het programmabureau van Archief2020 een
werkbezoek aan Overijssel (in Deventer), waarbij zowel op het e-Depot als op de OCDD werd
ingegaan. Nu, januari 2015, vindt via Koplopers van Archief2020 en met inschakeling van
Berenschot verder onderzoek plaats naar het smeden van coalities / het vinden van draagvlak voor
gemeenschappelijke e-Depotvoorzieningen.
4.24 Informatiearrangement
In het nieuwe interbestuurlijk toezicht (IBT) staat de provincie meer op afstand: uitgangspunt is
vertrouwen in medeoverheden. In de Bestuursovereenkomsten vernieuwde interbestuurlijke
verhoudingen die de provincie met elk van de 25 gemeenten heeft gesloten is ook opgenomen met
welke frequentie archiefinspectie plaats vindt. In beginsel is dit maximaal eens per twee jaar
(toezichtregime ‘groen’). Daarbij is er ook sprake van risico- of thematisch georiënteerd toezicht.
Het vertrouwen in de medeoverheden moet wel zijn gebaseerd op feiten: nu de nadruk komt te
liggen op horizontale verantwoording door B&W aan de raad hoort bij het informatiearrangement
dat die informatie (jaarlijks) door B&W wordt gedeeld met de provincie. In toenemende mate
worden KPI-rapportages gemaakt bij gemeenten, waterschappen en openbare lichamen. Tot het
informatiearrangement behoort verder het verslag van het laatstgehouden inspectiebezoek, gepaard
gaande met informatie over de opvolging van de aanbevelingen uit dat bezoek.
4.25 Interventieladder
In het IBT is sprake van gradaties in optreden van de toezichthouder. Het reguliere contact vindt
plaats tussen de archiefinspecteur en de afdeling verantwoordelijk voor de informatiehuishouding
(incl. oud-archief) bij de zorgdrager. Bij constateren van aandachtspunten kan er contact zijn tussen
portefeuillehouders; mochten er ernstige problemen zijn die niet of onvoldoende leiden tot handelen
bij de zorgdrager dan kan het College van GS twee generieke toezichtinstrumenten hanteren, na
voorafgaande aankondiging waarbij de onder toezicht gestelde alsnog het gebrek kan herstellen
alvorens GS overgaan tot ofwel in de plaats stelling bij taakverwaarlozing, of tot schorsing en
(voordracht tot) vernietiging van een besluit van de zorgdrager dat naar het oordeel van GS in strijd
is met wet- en regelgeving. Op archiefgebied zijn de generieke toezichtinstrumenten niet ingezet in
2014.
22 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
4.26 Interbestuurlijk toezicht (IBT)
Sinds 1 oktober 2012 is de Wet Revitalisering generiek toezicht van kracht. Hoewel de provincie
alleen met de 25 gemeenten overeenkomsten voor het vernieuwde IBT heeft afgesloten wordt door
mij ook bij de andere zorgdragers gehandeld in de geest van de wet, en wordt ook daar het
overeenkomstige toezichtregime gehanteerd (groen, oranje of rood). Ik heb de afgelopen drie jaar
in alle inspectiebezoeken en bij het relatiebeheer aandacht geschonken aan het vernieuwde IBT.
Overijssel legde dat feitelijk al vanaf 2010 neer in de Bestuursovereenkomsten vernieuwde
interbestuurlijke verhoudingen. De Bestuursovereenkomsten en het bijbehorende toetsingskader
worden jaarlijks geëvalueerd en besproken in een provinciebrede ambtelijke IBT-bijeenkomst.
Met de beide collega’s van de provincie Noord-Holland heb ik op 9 april van gedachten gewisseld
over de sterk verschillende situatie bij de invulling van het IBT in een ‘witte vlekkenprovincie’ als
Overijssel en een provincie met een dekkend stelsel van archiefdiensten.
4.27 Ketenarchivering/Verbonden partijen
In toenemende mate is meer dan één overheidslaag betrokken bij beleid(suitvoering). Te denken
valt vooral aan de Wabo met het Omgevingsloket Online (OLO) (en ook aan het eerder genoemde
systeem van aanvraag van Koninklijke onderscheidingen) en de Regionale Uitvoeringsdiensten
(RUD’s). Zorgvuldigheid is vereist: wie archiveert welk deel van een zaak, c.q. wordt het
archiefbeheer zorgvuldig geregeld door het beheer neer te leggen bij een van de ketenpartners etc.
De notitie archivering bij Verbonden Partijen (LOPAI, 2013/2014) is gepubliceerd op www.lopai.nl en
op www.BRAIN.nl.
4.28 Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s)
De Archiefregeling stelt een kwaliteitssysteem voor het archief verplicht. Dit in relatie met de
horizontale verantwoording van archiefbeheer door B&W aan de raad heeft de VNG er toe gebracht
om Kritische Prestatie Indicatoren op te stellen voor archiefbeheer. In een ledenbrief van juli 2011
zijn deze KPI’s aangeboden aan de gemeenten. In het verslagjaar 2014 zijn weer meer gemeenten
overgegaan tot het hanteren van de KPI’s (stand: 18). De rapportage over het archiefbeheer
geschiedt dan aan de hand van de KPI’s: alle archiefwettelijke eisen zijn verwerkt in de KPI’s. Een
dergelijke KPI-rapportage vervangt de algemene vragenlijst archiefinspectie.
De VNG heeft in een ledenbrief van september 2014 nogmaals opgeroepen tot het hanteren van de
KPI’s voor archiefbeheer, waarbij tegelijkertijd werd opgemerkt dat de ondersteuning om de KPI’s
op www.waarstaatjegemeente.nl te publiceren was beëindigd. Er kan alleen een ‘kaal’ KPI-document
worden geupload naar deze site, geen bijlagen. De waarde van www.waarstaatjegemeente.nl voor
benchmarking op dit vakgebied blijft daarmee vooralsnog gering.
4.29 Kwaliteitszorg(systeem)
De Archiefregeling bepaalt in artikel 16 het volgende over een kwaliteitssysteem: “De zorgdrager
zorgt ervoor dat het beheer van zijn archiefbescheiden voldoet aan toetsbare eisen van een door
hem toe te passen kwaliteitssysteem.’ Dat is gemakkelijk opgeschreven, maar in de praktijk
worstelen zorgdragers met de vraag hoe dit in te vullen. In de praktijk verschillen manier en mate
van kwaliteitszorg. Soms worden audits uitgevoerd; in diverse gemeenten maken DIV- en archief
onderdeel uit van de Plan & Controlcyclus. Eerder tekende ik al aan dat in het kader van het
programma Archief2020 in 2015 een handleiding of handreiking kwaliteitszorg zal verschijnen.
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 23
4.30 LOPAI
In 1960 is het Landelijk Overleg van Provinciale Archief Inspecties (LOPAI) opgericht. Het LOPAI
fungeert als een vereniging waarvan alle medewerkers van de provinciale archiefinspecties
(inspecteurs, adjunct-inspecteurs c.q. beleidsmedewerkers) deel uit maken. Het bestuur wordt sinds
medio 2014 gevormd door de heer Peter G.M.Diebels, provinciaal archiefinspecteur Zuid-Holland,
voorzitter; drs. Jetze Dijkstra, provinciaal archiefinspecteur in Fryslân en Groningen, secretaris en
de heer Rutger Suir, medewerker van de provinciale archiefinspectie in Noord-Brabant, lid. Geen
bestuurslid maar wel penningmeester is drs. Lolke Folkertsma, provinciaal archiefinspecteur en
provinciearchivaris in Overijssel.
Sinds de invoering van de Wet Revitalisering generiek toezicht worden ook functiebenamingen
gehanteerd als ‘(interbestuurlijk) toezichthouder archief. ’
Als kennisplatform komt het LOPAI drie of vier keer per jaar bijeen. In diverse vaste of tijdelijke
werkgroepen worden nieuwe ontwikkelingen bestudeerd of in gang gezet. Eerder werden al
genoemd werkzaamheden die leidden tot modelregelingen voor archiefverordeningen en besluiten
informatiebeheer. Niet onvermeld mag blijven de bouwcommissie, die met ook vertegenwoordigers
van de Erfgoedinspectie en van gemeentelijke archiefinspecties commerciële archiefbewaarplaatsen
en –ruimtes toetst op het voldoen aan de archiefwettelijke eisen. Met haar deskundige oordeel helpt
deze commissie zorgdragers bij hun (voorgenomen) besluit om (delen van) het archief onder te
brengen bij dergelijke partijen. Het blijft de verantwoordelijkheid van de zorgdrager om zich ervan
te vergewissen dat een bedrijf dat opslagmogelijkheden voor oud archief aanbiedt inderdaad
beschikt over een archiefbewaarplaats. De toetsing door de bouwcommissie – geen certificering! –
vormt een belangrijke input voor de besluitvorming door de zorgdrager. De Overijsselse
archiefinspecteur is plv. lid van de Bouwcommissie namens Oost-Nederland; lid is de Gelderse
archiefinspecteur Bennie te Vaarwerk.
De Overijsselse archiefinspecteur maakt verder deel uit van de LOPAI-werkgroep Verbonden
Partijen.
Het penningmeesterschap van het LOPAI berust sinds 2008 bij de Overijsselse archiefinspecteur.
4.31 Materiële verzorging
Naast de soms grote herverpakkingsoperaties van oude archieven is er ook aandacht voor
restauratie en conservering. Het gaat daarbij niet alleen om analoge documenten, maar ook om
videobanden, geluidsbanden of fotocollecties. Enkele gemeenten hebben een afzonderlijk
restauratieplan/conserveringsplan vastgesteld voor kostbare, oude archiefstukken die wegens
ouderdom of veelvuldig gebruik groot onderhoud nodig hebben. Ik acht de zorg voor deze ‘oude’
archiefstukken in de provincie op orde, ook al is het niet altijd gemakkelijk om de financiën te
vinden voor kostbare restauraties. In de verslagperiode hebben onder andere planmatige
restauratiewerkzaamheden plaatsgevonden in Kampen, Steenwijkerland en Wierden.
4.32 Opleiding
Bij het toezicht op de zorg hoort de vraag naar voldoende en voldoende opgeleid personeel. De
officiële opleidingen archivistiek worden aangeboden in Amsterdam (Reinwardt Academie en
Hogeschool van Amsterdam/HBO en Universiteit van Amsterdam/academisch) en aan de
Rijksuniversiteit Leiden (op academisch niveau). Daarnaast verzorgt de Stichting Archiefschool de
nodige cursussen. Diverse collega’s bij gemeenten en waterschappen volgen daarnaast cursussen bij
SOD Next (opleidingen op het gebied van informatievoorziening) of de leergangen (aankomend)
records manager.
24 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
4.33 Projectarchivering
In de inspectieperiode 2013-2014 kreeg het aspect projectarchivering bij elk bezoek aandacht in het
kader van risicogeoriënteerd toezicht. Wat in positieve zin opvalt is dat er over het algemeen
zorgvuldig aandacht is voor de projectarchivering. In een DMS wordt, door het toekennen van een of
meer extra metadata aan stukken, een goede projectadministratie gevoerd.
Bij de provincie Overijssel heeft in 2014 een mini-audit plaatsgevonden op projectarchivering vanuit
de eenheid Bedrijfsvoering, op basis van een notitie van de provinciearchivaris.
4.34 Provincie Overijssel
In 2014 stond voor DIV (en het in het verlengde van DIV de provinciearchivaris) centraal de komst
van DLG naar de provincie (beoogd per 1 januari 2015; uitgesteld naar 1 maart); de overdracht van
de +-taak van de Regio Twente (regionale vervoersautoriteit) naar de provincie per 1 januari en ook
de verdere invulling van het Shared Service Centrum van Zwolle, Kampen en de provincie. Verdere
onderwerpen van belang voor DIV en archief waren het project Ruimte voor de Rivier, de
personeelsdossiers in YouForce en de verdere invoering van e-dienstverlening (daarbij ook aandacht
voor de Berichtenbox Bedrijven). De archivaris heeft ook adviezen uitgebracht bij het ‘groot
onderhoud’ aan de provinciale website www.overijssel.nl en aan intranet.
Samen met medewerkers van het team Communicatie, onder wie de heer Albert Nijstad, zijn
verouderde teksten verwijderd. De pagina’s ‘historie van Overijssel’ zijn overgedragen aan het HCO
en daar gepubliceerd bij ‘mijnstadmijndorp’.
Waar het gaat om het (interne) toezicht op de zorg voor en het beheer van het niet-overgebrachte
provinciaal archief heb ik geen bijzonderheden geconstateerd. Op de provinciale begroting zijn
voldoende middelen gereserveerd voor het beheer van het archief (het betreft zowel de menskracht
als de investeringen in DMS en overige archiefzaken); het personeel krijgt voldoende gelegenheid
om opleidingen te volgen.
In mijn vorig jaarverslag heb ik aandacht besteed aan de feitelijke (en deels al formele)
overbrenging van archiefblokken van de provincie Overijssel en van de Commissaris van de Koningin
naar het HCO. De fysieke onderbrenging vond deels plaats bij het HCO in Zwolle en deels tijdelijk in
Groningen (in een depot van het Groninger Archief). Na de realisatie van de verrijdbare stellingen in
de laatste twee depots van het HCO in het najaar van 2014 konden alle genoemde archieven in
Zwolle worden geplaatst.
Voor wat betreft de openbaarheidsbeperkingen die aan delen van het hiervoor genoemde archief
worden opgelegd vond verplicht overleg plaats met het Nationaal Archief. In een zorgvuldige
procedure is het eindadvies van het Nationaal Archief voorbereid dat (in januari 2015) aan de
Commissaris van de Koning is uitgebracht. Het formele overbrengingsbesluit, inclusief het aangeven
van de openbaarheidsbeperkingen, zal naar verwachting in februari worden vastgesteld door de
Commissaris van de Koning. De directeur van het HCO heeft in november formeel ingestemd met de
–vervroegde- overbrenging van dat deel van het archief dat nog niet de wettelijke
overbrengingstermijn van 20 jaar heeft bereikt.
In het proces van de overbrenging c.a. is nauw samengewerkt door BVINF en de
archiefinspecteur/provinciearchivaris met het HCO en met de adviseur openbaarheid van het
Nationaal Archief.
4.35 Publicaties
De provinciale archiefinspectie van Overijssel heeft in deze verslagperiode het Verslag provinciale
archiefinspectie Overijssel 2013 het licht laten zien. In het kader van de versterking van het
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 25
horizontale toezicht op basis van de Wet Revitalisering generiek toezicht vindt sinds 2013 jaarlijks
verslaglegging plaats.
In de zomer verscheen een interview met de Gelderse archiefinspecteur, Bennie te Vaarwerk, en
met de Overijsselse archiefinspecteur in het DOXIS magazine, uitgave van DOXIS
Informatiemanagers.
4.36 Risicogeoriënteerd toezicht
Bij de invoering van het vernieuwde interbestuurlijk toezicht, dat meer op afstand staat en minder
intensief is dan in het verleden, is het van belang om accenten te leggen. Deels kan dat in de vorm
van een thematische aanpak (bijv. de aandacht voor acquisitiebeleid of voor archiefbewerking),
deels in de vorm van risicogeoriënteerd toezicht. In 2013-2014 besteedde ik extra aandacht aan
projectarchivering, naast de digitale duurzaamheid. Voor 2015 staat het onderwerp kwaliteit op de
agenda.
4.37 RUD’s
De RUD’s (Regionale Uitvoerings Diensten) bestaan nu twee jaar. Overijssel blijft met haar twee
netwerk-RUD’s een bijzondere plaats innemen op de kaart van de RUD’s. Mede via het LOPAI is
gezorgd voor het ontwerpen van archiefbepalingen in de gemeenschappelijke regelingen. Eerder,
bij ketenarchivering, sprak ik al over de verantwoordelijkheden van de diverse zorgdragers. Mocht
de ontwikkeling zich doorzetten dat ook de Netwerk-RUD’s moeten worden omgebouwd tot
gemeenschappelijke regelingen, dan zal er opnieuw sprake zijn van betrokkenheid vanuit de
provinciale archiefinspectie/provinciearchivaris.
4.38 Trends
Digitaal archiveren neemt toe. De digitale duurzaamheid kan worden gewaarborgd door de
ontwikkeling van (gemeenschappelijke) e-Depotvoorzieningen. Ambtelijk is er in Overijssel bij
gemeenten, waterschappen en openbare lichamen de overtuiging dat je alleen door samen te
werken de digitale duurzaamheid kunt organiseren. Een andere trend is het verschuiven van de
aandacht voor analoog archiefbeheer naar digitaal archiefbeheer, zo schreef ik eerder. De komende
twintig jaar zal echter nog veel analoog archiefmateriaal moeten worden geselecteerd en bewerkt,
voor de overbrenging naar de archiefbewaarplaats.
4.39 Vervanging
Vervanging van archiefdocumenten door digitale documenten is aan de orde van de dag. De
wettelijke eisen die worden gesteld aan het vervangingsproces staan sinds 2013 in de
Archiefregeling. Wat is gebleven is de noodzaak om een handboek vervanging op te stellen: naar
mijn overtuiging is dat de enig juiste manier om er voor te zorgen dat aan alle aspecten van het
vervangingsproces is gedacht. In het verslagjaar heb ik bij enkele gemeenten een intensieve rol
vervuld bij de vormgeving van het handboek vervanging.
4.40 Vervreemding
Vervreemding van overheidsarchief aan derden is alleen toegestaan met machtiging van de
naasthogere overheid. In de verslagperiode heeft geen vervreemding van een archief
26 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
plaatsgevonden. Bij de taakoverdracht van bijv. de Regio Twente naar de provincie is geen sprake
van vervreemding; dossiers moeten worden overgedragen c.q. tijdelijk ter beschikking worden
gesteld.
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 27
4.41 Watermelders
In een archiefruimte of archiefbewaarplaats die zich onder het maaiveld bevindt dient een
watermelder te worden aangebracht, die is aangesloten op het gebouwbeheersysteem. In de
verslagperiode heb ik eenmaal hierover advies uitgebracht. Het ging daarbij om de bijzondere
situatie dat de archiefbewaarplaats zich weliswaar op maaiveldhoogte bevindt, maar dat er een
risico bestaat op het ontstaan van haarscheurtjes in het plafond wegens het zich daarboven
bevindende parkeerdek. De aanbeveling was derhalve om wel een watermelder te plaatsen.
In de nieuwe archiefdepots in Enschede zijn wegens de grootte meerdere watermelders geplaatst.
4.42 Websites en archivering
In 2014 verscheen een rapport van de Rijksuniversiteit Groningen met als stelling dat Archivering
van (overheids)websites verplicht is. Ik heb aan het onderzoek meegewerkt. De - kranige –
uitspraak over de noodzaak van archivering van websites is gebaseerd op de digitale dienstverlening
van de overheid: die neemt snel toe. De websites nemen in toenemende mate de functie van
officieel publicatiekanaal over van de papieren media. Daarom is van belang om archivering van
websites onder ogen te zien.
28 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
5 Ontwikkelingen in de wet- en
regelgeving
5.1 Wijziging in verband met het interbestuurlijk toezicht
5.1.1 Toezichtkader interbestuurlijk toezicht in Overijssel
In het toezichtkader interbestuurlijk toezicht in Overijssel zijn in 2014 geen wijzigingen aangebracht
op archiefgebied.
5.2 Wijziging(en) archiefwetgeving
5.2.1 Wijziging Archiefbesluit (in 2013)
De meest recente wijziging van het Archiefbesluit dateert van 1 januari 2013. In mijn vorige
jaarverslag ben ik niet inhoudelijk op die wijziging ingegaan. Dat ik dat nu wel doe heeft te maken
met de wijziging van het selectiebeleid, die doorwerkt op alle overheidsniveaus. De adviesrol van de
Raad voor Cultuur voor afzonderlijke selectielijsten is komen te vervallen; hij adviseert alleen de
minister van OCW op hoofdlijnen over het selectiebeleid van de (rijks)overheid.
Op lokaal niveau ligt er nu een belangrijke taak voor het Strategisch Informatie Overleg (het SIO):
selectiebeslissingen moeten tijdig en op het juiste niveau worden genomen. Het SIO bespreekt ook
digitalisering van werkprocessen en vraagstukken van openbaarheid. Deelnemers in het SIO zijn de
Chief Information Officer (CIO), een externe deskundige en de benoemde archivaris. Het SIO is voor
zover mij bekend amper ingevoerd, maar zal de komende jaren gestalte moeten krijgen.
5.2.2 Wijziging Archiefregeling
Op deze plaats verdient vermelding de wijziging van de Archiefregeling: de dwingende verwijzing
naar NEN- en ISO-normen is omgezet naar een niet dwingende verwijzing. Het gaat daarbij om de
normen van hoofdstuk 2, Duurzaamheid van archiefbescheiden en hoofdstuk 3, Geordende en
toegankelijke staat van archiefbescheiden. Verder was in hoofdstuk 4 van de Archiefregeling,
voorschriften voor de bouw en inrichting van archiefruimten en archiefbewaarplaatsen in artikel 27
al een gelijkwaardigheidsbepaling opgenomen, waardoor andere toepassingen dan die in de
betrokken NEN-normen mogelijk zijn.
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 29
5.3 Modellen BRAIN (voorheen LOPAI) voor archiefverordeningen en
besluiten informatiebeheer
Eerder in dit verslag heb ik aangegeven dat sedert medio 2013 de verantwoordelijkheid voor het
onderhoud van modellen voor archiefverordeningen en besluiten informatiebeheer door het LOPAI is
overgedragen aan BRAIN. In de werkgroep van BRAIN hebben drie (sinds november 2014 twee)
gemeentelijk archiefinspecteurs zitting, en namens het LOPAI een provinciale archiefinspecteur (die
van Overijssel). De eerste nieuwe modellen zijn eind 2014/begin 2015 aangeboden aan de sectie
Archieftoezicht van BRAIN en zullen naar verwachting begin 2015 worden gepubliceerd. Enigszins
populair uitgedrukt kan worden gesteld dat de huidige modellen grotendeels zijn gebaseerd op
analoge archieven, en bij de laatste redactieslagen mede geschikt zijn gemaakt voor digitale
archieven. De nieuwe modellen gaan uit van de digitale informatiehuishouding, waarbij zij tevens
bruikbaar blijven voor analoog archiefbeheer. Dit kan gerust een paradigmawisseling worden
genoemd!
5.4 PROVISA
Op17 januari 2014 verschenen in de Staatscourant de nieuwe selectielijsten voor de provincie:
https://zoek.officiëlebekendmakingen.nl/stcrt-2014-1042.html resp.
https://zoek.officiëlebekendmakingen.nl/stcrt-2014-1050.html. Het gaat om de selectielijsten voor
de provinciale organen en die voor de CdK als rijksorgaan. Deze nieuwe selectielijst PROVISA voor
de provinciale organen vervangt de lijst van 2005. De nieuwe lijst voor de CdK als rijksorgaan
vervangt de V-lijst van 1994.
30 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
6 Ontwikkelingen provincie Overijssel
6.1 Samenwerking Overijssel-Gelderland
Tweemaal per jaar vindt overleg plaats van de Gelderse Provinciale Archiefinspectie met de
Gemeentelijke Archiefinspecteurs van de archiefdiensten in het Gelderse. Sinds 2011 de
samenwerking tussen de beide provinciale archiefinspecties is geformaliseerd neem ik deel aan het
genoemde overleg. Naast de beide vergaderingen vond in 2014 een workshop plaats over
archivering bij verbonden partijen, waaraan ik mijn bijdrage leverde. Ook heb ik voor een aantal
collega’s in Nijmegen een presentatie verzorgd over het e-Depot (in mei).
In de zomerperiode en soms een enkele week daarbuiten fungeren de Overijsselse en Gelderse
archiefinspectie als achtervang van elkaar. Sinds november 2014 is de Gelderse archiefinspectie
versterkt met een gedetacheerde medewerker van het archief Nijmegen, vooralsnog voor een jaar
gedurende drie dagen per week. Met haar vond een kennismaking plaats.
6.2 Samenwerking in het LOPAI (en met EGI en BRAIN)
Het LOPAI is een sinds 1960 bestaand vakberaad van provinciale archiefinspecties. Bij een
krimpende formatie en bij de intensieve ontwikkelingen in het vakgebied en de zich wijzigende wet-
en regelgeving blijft het LOPAI een belangrijk platform voor kennisdeling. Het LOPAI is het enige
platform waarin direct wordt samengewerkt met collega’s van rijk en gemeenten, resp. de
Erfgoedinspectie (voormalige Rijksarchiefinspectie) en de Sectie Archieftoezicht van BRAIN. Het
LOPAI is begunstiger van BRAIN; ook enkele provincies zijn toegetreden tot deze branchevereniging.
6.3 Samenwerking met HCO
6.3.1 Adviseur bestuur
In de gemeenschappelijke regeling van het HCO is de bepaling opgenomen dat de provinciale
archiefinspecteur de vergaderingen van het bestuur als adviseur kan bijwonen. Deze rol vervul ik zo
goed mogelijk. Als bestuursadviseur streef ik er ook naar om presentaties en officiële openingen van
tentoonstellingen bij het HCO bij te wonen. In 2014 is dat wederom enkele keren gelukt (onder
meer bij de presentatie van de vernieuwde Mijnstadmijndorp-website, het samenwerkingsproject
van HCO/IJsselacademie/Twentse Welle voor onderzoek naar het boerenleven de afgelopen halve
eeuw en de opening van de tentoonstelling sPECtaculair, een fototentoonstelling over PEC Zwolle).
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 31
6.3.2 Samenwerking met gemeentelijk archiefinspecteur
De gemeentelijk archiefinspecteur (GAI) van het HCO vervult om te beginnen zijn taak bij de
gemeente Zwolle, bij de GGD IJsselland en de Veiligheidsregio IJsselland. In de praktijk trekken wij
bij meerdere onderwerpen en plaatsen samen op. Bij zorgdragers waar de gemeentelijk
archiefinspecteur toezicht op het beheer uitoefent beperk ik mij voornamelijk tot toezicht op de
zorg; de inspectierapporten wisselen wij uit. Onze samenwerking is hecht, mede op basis van de
nota ‘professionalisering van archiefzorg en archiefbeheer in Overijssel’, die wij (2011) aanboden
aan de Commissaris van de Koning(in) (portefeuillehouder archiefzorg en archiefbeheer in het
college van GS Overijssel) en aan de directeur van het HCO.
De gemeentelijk archiefinspecteur heeft op basis van dienstverleningsovereenkomsten van een
aantal gemeenten met het HCO in 2014 een aantal KPI-verslagen samengesteld en een aantal
bewerkingsplannen opgesteld in het kader van het wegwerken van inventarisatie-achterstanden.
Verder hebben wij in 2014 gezamenlijk geadviseerd over vervangingsvraagstukken in Zwolle, de
0-meting informatiebeheer in Twente door het Shared Services Netwerk Twente (SSNT) en over het
handboek vervanging van Ommen-Hardenberg en dat van Staphorst (op de grens van 2014/2015).
De GAI, Johan Seekles, heeft in oktober ook waardevolle adviezen aan de provinciearchivaris
verstrekt over het verdere beheer en de overdracht van het semistatisch archief van de Provinciale
Archiefinspectie Overijssel, aangelegd door mijn voorganger mr. Caspar van Heel.
6.3.3 Regiegroep e-Depot
De Regiegroep die de ontwikkelingen van de gemeenschappelijke e-Depotvoorziening in Overijssel
begeleidt bestaat naast directeur Bert de Vries van het HCO en de provinciale archiefinspecteur
(namens de opdrachtgever) uit directieleden van de drie deelnemers aan de pilot: Dalfsen, Deventer
en waterschap Groot Salland. De werkwijze van de Regiegroep is zeer praktisch: tot nu toe kwam zij
één keer bijeen, in augustus, ter bespreking en vaststelling van de tussenevaluatie van het e-Depot.
Deze tussenevaluatie is in september aangeboden aan de deelnemers en aan de provincie.
6.4 Archiefberaad Overijssel
Al eerder in dit verslag is kort aangegeven wat de samenstelling en rol is van het Archiefberaad in
Overijssel. In mijn ogen is het een belangrijk platform om kennis en ervaring uit te wisselen. In de
eerste plaats tussen de deelnemers (in 2014 directeur HCO, vertegenwoordigers van de gemeenten
Zwolle, Steenwijkerland, Kampen, Borne, Deventer, Enschede, Ommen-Hardenberg, de provincie,
Waterschap Regge en Dinkel en vanuit de particuliere sector Twickel): zij belichten diverse
onderwerpen op het gebied van archiefzorg en archiefbeheer. Het platform draagt zijn kennis en
ervaring breder uit, bijvoorbeeld in de OCDD.
32 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
7 Diversen
7.1 Deelname aan studiedagen
Het op peil houden van kennis is essentieel. Naast deelname aan (korte) trainingen op verschillende
gebieden die de provincie Overijssel haar personeel aanbiedt heb ik ook op het vakgebied aan
bijscholing gedaan, door deelname aan de KVAN-dagen, de jaarlijkse tweedaagse bijeenkomst van
de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland, aan een van de twee kennisdagen van
BRAIN ( inspectie), het jaarlijkse symposium van DOXIS Informatiemanagers en enkele
bijeenkomsten in het kader van Archief2020. In het voorjaar heb ik een studiedag van Digital
gevolgd over het DMS Sharepoint.
7.2 Opleiding beoogd gemeentearchivaris Steenwijkerland
De heer Roel Lensen, nu nog senior medewerker archief in Steenwijkerland, is zijn opleiding
archivistiek b aan de Hogeschool van Amsterdam aan het afronden. Ik fungeer sinds najaar 2012 als
zijn praktijkbegeleider; dit betekent dat wij enkele keren per jaar overleg voeren over de resultaten
van de opleiding, de praktijkwerkzaamheden en dit jaar over zijn onderzoek bij kleinere
archiefdiensten, ter voorbereiding op zijn scriptie. De heer Lensen hoopt in 2015 af te studeren. Dan
zal naar verwachting ook zijn benoeming tot gemeentearchivaris plaatsvinden.
7.3 Overleg met stagiair Saxion Hogeschool Enschede over
vervanging
In het voorjaar heb ik enkele keren contact gehad met een stagiair van Saxion Hogeschool Enschede, Karlien Roering. Zij voerde een stevige opdracht uit bij het Gemeenschappelijk Belastingkantoor Twente (GBT). Zij maakte een rapport over de documentaire informatievoorziening en gaf aanbevelingen voor het traject om te komen tot het handboek vervanging en het besluit tot vervanging. Na afronding van deze stageopdracht is zij korte tijd betrokken geweest bij de eerste stappen in dit proces, in september. De werkzaamheden zijn in het najaar uitbesteed aan een externe partij. In het voorjaar van 2015 zal hieraan concreet verder worden gewerkt, waarbij ik een adviesrol zal vervullen.
7.4 Adviezen aan resp. overleg met derden
Desgevraagd heb ik aan VADA Archiefbeheer in Nijverdal adviezen gegeven over aspecten van de
Archiefregeling. Verder heb ik kennis gemaakt met Huisman Archiefdienst in Kampen: een jonge
collega, recent afgestudeerd aan de Hogeschool van Amsterdam, met praktijkervaring bij het
gemeentearchief Kampen en het HCO.
In het najaar heb ik aan de heer Jos Moorman van de gemeente Borne in het kader van zijn
opleiding Leergang Informatiemanagement bij SOD Next informatie verstrekt over het beheer van e-
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 33
mail. Zijn afstudeerscriptie, getiteld “Grip op e-mail;”/E-mail archiveren: nog geen verloren strijd
verscheen op 25 november 2014.
34 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
8 Bijlagen
8.1 Zorgdragers in Overijssel
De zorgdragers waar ik het archiefwettelijk toezicht heb uitgeoefend het afgelopen jaar zijn de 25
gemeenten, 2 waterschappen en enkele grotere openbare lichamen (GGD IJsselland, Regio Twente,
Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococencus-Tricijn, GBLT in Zwolle, de Stadsbank Oost
Nederland en de Veiligheidsregio’s IJsselland en Twente). Verder onderhoud ik relaties met ADT
(vestigingsplaats Enschede), en het Gemeenschappelijk Belastingkantoor Twente (GBT;
vestigingsplaats Enschede). Eenmaal bracht ik advies uit aan het Businesspark XL (voorheen
Regionaal Bedrijventerrein Twente; vestigingsplaats Almelo).
8.2 Overzicht van inspectiebezoeken aan resp. relatiebeheer bij
archieven van zorgdragers in Overijssel in 2014 alsmede het
(ambtelijk voorgestelde) toezichtregime in 2015 op het gebied
van archiefzorg en archiefbeheer
Wettelijk kader: IBT op grond van Wet Revitalisering generiek toezicht d.d. 1 oktober
2012/wijziging Archiefwet 1995, inclusief het aanvullend archieftoetsingskader ‘Nieuwe
schoenen’. Het huidige toetsingskader is vastgesteld door Gedeputeerde Staten van Overijssel in
2013 en is licht gewijzigd in 2014 (geen wijziging op archiefgebied). Het toetsingskader is bijlage bij
de Bestuursovereenkomsten vernieuwde interbestuurlijke verhoudingen tussen de provincie en de
25 gemeenten afzonderlijk die Gedeputeerde Staten hebben gesloten.
Kleur
Per zorgdrager is aangegeven de kleur van toezichtregime in 2015 + motivatie. De objectieve
criteria voor het toezicht zijn te vinden in de hiervoor genoemde bestuursovereenkomst en de
bijlage daarbij waarin de omschrijving is neergelegd van het archieftoezicht.
Motivatie
De motivatie is enerzijds te vinden in het genoemde verslag van het laatstgehouden algemene
inspectiebezoek en verder in a) de opvolging van de aanbevelingen daaruit, b) recente contacten
met de zorgdragers over diverse ontwikkelingen en adviezen, c) de door steeds meer gemeenten
gebruikte KPI’s archiefbeheer – ook een belangrijk instrument in de (horizontale) verantwoording
aan B&W resp. door B&W aan de gemeenteraad en d) uiteraard onder toepassing van het in de
Bestuursovereenkomst vervatte toetsingskader.
Het laatstgehouden inspectiebezoek is uit de derde bezoekronde (gestart in 2013, doorlopend in
2014) of uit de partiële bezoekronde eind 2014 aan de zes gemeenten die over het jaar 2014 het
toezichtregime ‘oranje’ kregen toegekend.
Toezicht in de geest van het nieuwe IBT bij de waterschappen en openbare lichamen.
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 35
Gedeputeerde Staten hadden eveneens een bestuursovereenkomst met het Waterschap Regge en
Dinkel. Na de fusie met Velt en Vecht per 1 januari 2014 tot het Waterschap Vechtstromen is geen
nieuwe bestuursovereenkomst afgesloten. Met het Waterschap Groot Salland en met de (grotere)
openbare lichamen op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen (onder meer de
Veiligheidsregio’s en Regio Twente) zijn evenmin bestuursovereenkomsten afgesloten. Voor al deze
zorgdragers geldt dat het interbestuurlijk toezicht op archiefgebied plaats vindt in de geest van de
Wet Revitalisering generiek toezicht. Dat betekent dat aan al deze zorgdragers het toetsingskader
en het aanvullende toetsingskader ‘Nieuwe schoenen’ is gezonden en dat met hen het nieuwe IBT is
besproken. Het toezichtregime is eveneens vastgesteld conform het verkeerslichtmodel.
De beelden gedeeld
De toezichtbeelden zijn in de periode medio november - medio december 2014 gedeeld met alle
zorgdragers. Er is geen discussie ontstaan over het toe te passen toezichtregime.
Openbare lichamen
Met een enkel openbaar lichaam bestaat pas sinds twee jaar contact. Daar heeft tot nu toe
relatiebeheer plaatsgevonden. Het eerste inspectiebezoek bij deze openbare lichamen zal
plaatsvinden in 2015.
Samenvatting overzicht:
Van de 25 gemeenten hebben er 22 (in 2014: 20) de toezichtkleur groen. Drie gemeenten zijn
oranje.
Voor Kampen geldt het volgende: het verscherpte toezichtregime blijft van kracht totdat de
verhuizing van het gemeentearchief naar de nieuwbouw in de Stadskazerne heeft plaatsgevonden.
Naar verwachting vindt oplevering van die nieuwbouw op zijn vroegst eind 2015 plaats.
Bij Losser wordt de oranje kleur veroorzaakt door het uitblijven van de aanpak van de
achterstanden bij archiefvorming en –bewerking. Er is in 2014 weliswaar een Plan van aanpak
gemaakt, maar daar is het bij gebleven. B&W c.q. de raad hebben geen middelen beschikbaar
gesteld voor de uitvoering van het Plan van aanpak.
Rijssen-Holten heeft op basis van de eigen KPI-rapportage geconstateerd dat diverse onderwerpen
extra aandacht behoeven om het archiefbeheer volledig aan de wettelijke eisen te laten voldoen.
Een actieplan voor 2015 (en 2016) is toegevoegd. Op basis van de KPI-rapportage is het
toezichtregime op oranje bepaald.
De ontwikkeling eind 2014 is de volgende:
Almelo: van oranje naar groen.
Enschede: van oranje naar groen.
Kampen: oranje gebleven.
Losser: oranje gebleven.
Ommen: van oranje naar groen.
Rijssen-Holten: van groen naar oranje.
De wijzigingen zijn bestuurlijk gecommuniceerd: Gedeputeerde Staten hebben bij het aanbieden van
het verslag van het (partiële) inspectiebezoek in november/december het toezichtregime voor 2015
met deze gemeenten gedeeld.
De provincie Overijssel blijft groen, op basis van de blijvende aandacht voor zorgvuldig digitaal
archiveren in EDO en de verbeteringen in EDO. Verder heb ik in november een begin gemaakt met
een inspectie op EDO met behulp van RODIN, het toetsingskader voor digitaal informatiebeheer. De
eerste resultaten van die toetsing worden binnenkort besproken met de leiding van de eenheid
Bedrijfsvoering en daarna voorgelegd aan Gedeputeerde Staten.
36 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
Naam gemeente/
waterschap/
gem. reg. + datum
inspectiebezoek
Toezicht-
kleur
Motivatie
Almelo
20 11 14
Groen/was oranje Almelo heeft een plan van aanpak opgesteld om de
achterstand in het bewerken van semi-statische archieven,
aan te pakken. Dit plan wordt in 2015 uitgevoerd. De
financiën daarvoor zijn beschikbaar. Het is de bedoeling om
weer een vaste medewerker op het oud archief te plaatsen.
Positief zijn de ontwikkelingen op het gebied van
kwaliteitszorg. De KPI-rapportage over het archiefbeheer
2013-2014 komt op korte termijn in B&W. De
archiefinspecteur is betrokken bij de nieuwbouw van de
archiefbewaarplaats in het nieuwe stadhuis. De oplevering
is voorzien in het voorjaar van 2015. Almelo verschuift door
deze ontwikkelingen van oranje naar groen.
Borne
27 02 14
Groen Borne heeft het archiefbeheer goed op orde. De
aanbevelingen uit het inspectiebezoek van februari 2014
zijn grotendeels uitgevoerd. Borne werkt de lichte
achterstand in dossiervorming weg voor 1 april 2015. In het
najaar van 2014 is gestart met werkzaamheden aan een
handboek vervanging. Tevens is een nulmeting
informatiebeheer uitgevoerd. De bouwvergunningen van
Borne worden (extern) gedigitaliseerd. Deze operatie
wordt op 1 maart 2015 afgerond.
Dalfsen
28 05 13
Groen Dalfsen heeft over de jaren 2013 en 2014 een KPI-
rapportage voor het archiefbeheer opgemaakt. B&W hebben
de rapportage vastgesteld en aangeboden aan de
gemeenteraad. Archiefzorg en archiefbeheer zijn goed op
orde. Dalfsen participeert in de pilot e-depot bij het HCO in
de periode voorjaar 2014-2015. Dalfsen archiveert sinds 1
januari 2013 digitaal. Voor het domein sociaal is nog geen
sprake van vervanging van het analoge archief door digitale
bestanden.
Deventer
05 11 13
Groen Deventer werkt op informatiegebied nauw samen met Olst-
Wijhe en Raalte, in de zogenaamde I-DOWR-constructie.
Voor elk van de drie gemeenten is een KPI-rapportage
ingevuld, die per gemeente leidt tot een actieplan. Dit plan
is deels in uitvoering genomen in 2014; grote delen van het
plan worden de komende twee jaar uitgevoerd. Belangrijk is
daarbij de invoering van een nieuw
documentmanagementsysteem. Daarbij zal Deventer op
termijn overgaan tot volledig digitaal archiveren. Deventer
heeft de nieuwe Archiefverordening eind 2014 aangeboden
aan B&W; vaststelling door de raad vindt begin 2015 plaats.
B&W zullen vervolgens ook een nieuw Besluit
Informatiebeheer vaststellen. Deventer constateert dat de
operatie Schoon Schip, waarbij archiefmateriaal dat nog bij
medewerkers berust wordt ingeleverd bij de
archiefmedewerkers, als voorbereiding op de verhuizing
naar het nieuwe stadskantoor een flinke inzet zal vergen.
De personele capaciteit daarvoor lijkt (te) krap. In 2015 zal
moeten blijken in hoeverre de werkzaamheden uit het
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 37
Naam gemeente/
waterschap/
gem. reg. + datum
inspectiebezoek
Toezicht-
kleur
Motivatie
hiervoor genoemde Actieplan kunnen worden uitgevoerd.
De aanbevelingen uit het vorige inspectiebezoek zijn door
Deventer opgevolgd; het betreft met name enkele
investeringen in de blusvoorzieningen in de
archiefbewaarplaats.
Dinkelland
23 10 14
Groen Dinkelland is op 1 januari 2013 ambtelijk gefuseerd met
Tubbergen. Dinkelland heeft in de informatiehuishouding
een inhaalslag gemaakt. Met terugwerkende kracht tot 1 juli
2013 hebben B&W het vervangingsbesluit genomen. De
archiefverordening en het Besluit Informatiebeheer zijn in
2014 vastgesteld. Dinkelland pakt in 2015 het
calamiteitenplan voor het oud-archief tegelijk met
Tubbergen op. Aandachtspunten blijven het gebrek aan
capaciteit om een deel van het oud-archief beter te
inventariseren (van voor 1945) en het capaciteitsgebrek
voor de herverpakkingsoperatie in zuurvrije mappen en
dozen. Dinkelland werkt aan de KPI’s voor archiefbeheer.
Dinkelland legde het concept voor aan de archiefinspecteur
voor een eventuele reactie.
Enschede
18 03 14 en
20 11 14
Groen/was oranje Enschede stelde een archiefbewerkingsplan op om de
relatief flinke achterstand in archiefbewerking op te lossen.
Het plan is voorzien van een financiële onderbouwing en al
in uitvoering genomen. De achterstanden worden in twee
jaar tijd (medio 2014-2016) weggewerkt. Enschede
verschuift door deze ontwikkelingen van oranje naar groen.
Haaksbergen
29 01 14
Groen Haaksbergen heeft de aanbevelingen uit het
inspectieverslag van januari 2014 opgevolgd. Haaksbergen
heeft het calamiteitenplan voor het archief en het
bezoekersreglement vastgesteld. Voor de stukken met een
bewaartermijn tot twintig jaar neemt Haaksbergen in
december 2014 een vervangingsbesluit. Dit is een
uitbreiding van het geldende besluit waarbij stukken met
een bewaartermijn tot zeven jaar werden vervangen. B&W
en de raad van Haaksbergen nemen eind december 2014,
begin januari 2015 een besluit om de nieuwe
Archiefverordening en het Besluit Informatiebeheer vast te
stellen.
Hardenberg
21 10 14
Groen Hardenberg heeft in 2014 flink voortgang gemaakt met het
inventariseren van oude archieven van Stad Hardenberg,
Hardenberg (oud) en Gramsbergen. In 2015 wordt budget
gevraagd voor het gemeentearchief van Gramsbergen over
de periode 1950-2000. Hardenberg beschikt over een
actuele Archiefverordening en Besluit Informatiebeheer.
B&W nemen in de loop van 2015 een generiek
vervangingsbesluit. De laatste hand wordt nu gelegd aan
het handboek vervanging. Kwaliteitszorg krijgt de nodige
aandacht op basis van de jaarlijks, in het voorjaar, op te
maken KPI-rapportage .
38 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
Naam gemeente/
waterschap/
gem. reg. + datum
inspectiebezoek
Toezicht-
kleur
Motivatie
Hellendoorn
07 05 14
Groen Hellendoorn heeft de nodige besluitvorming verricht
(december 2014/januari 2015) waar het gaat om
vernietiging, overdracht en vervanging van
archiefbescheiden en de publicatie van deze besluiten.
Verder heeft Hellendoorn over het jaar 2013 een KPI-
rapportage voor het archiefbeheer opgesteld en (in concept)
aangeboden aan GS.
Hengelo
04 03 14
Groen Hengelo heeft dit verslagjaar een nieuw Besluit
Informatiebeheer vastgesteld, vooral vanwege de invoering
van het digitaal zakelijk werken. Via de KPI-rapportage, die
in concept aan de provincie is toegezonden, worden B&W
resp. de raad op de hoogte gesteld van het archiefbeheer in
2014. Afhankelijk van de verbouwing van het stadhuis zal
ook een nieuwe archiefbewaarplaats worden gerealiseerd.
Indien deze verbouwing niet doorgaat, zullen in de huidige
archiefbewaarplaats nog enkele investeringen moeten
plaatsvinden.
Achterstanden in archiefvorming en –bewerking doen zich
niet voor; de personele capaciteit en het opleidingsniveau
van de medewerkers zijn op orde.
Hof van Twente
03 12 13
Groen Archiefzorg en het archiefbeheer in Hof van Twente zijn
vrijwel geheel op orde. In 2014 hebben B&W het besluit
genomen tot vervanging van analoge archiefbescheiden
door digitale stukken, op basis van een Handboek
vervanging. Na enige aanloopproblemen met de kwaliteit
van de scans en de inrichting van de dubbele controle (vier
ogen-principe) is de vervanging met ingang van 1 oktober
2014 goed geregeld. Kwaliteitszorg krijgt aandacht door het
gebruik van de KPI’s voor archiefbeheer (voor het eerst
over 2014). De personele capaciteit bij de documentaire
informatieverzorging en archief is bij de invoering van de
ambtelijke reorganisatie per 15 mei 2014 overeenkomstig
de eerder uitgesproken verwachting verminderd. Hof van
Twente zet tijdelijk externe capaciteit in om de lichte
achterstand in archiefvorming en –bewerking weg te
werken. De archivering van het omgevingsarchief is geheel
op orde. Op 16 december heeft de raad de
Archiefverordening gmeente Hof van Twente 2014
vastgesteld.
Kampen
25 11 14
Oranje/was
oranje
Het klimaat in de afgekeurde archiefbewaarplaats is
stabiel, dankzij het onderhoud in de zomer van 2014 aan de
klimaatregelinstallatie. GS blijven de situatie actief
gedogen. De archivaris blijft nauw betrokken bij de (bouw
en inrichting van de) nieuwe archiefbewaarplaats in De
Stadskazerne. Kampen heeft en aantal aanbevelingen uit
het vorige inspectiebezoek (14 mei 2013) al uitgevoerd,
onder meer de betere verpakking van de diacollectie.
Kampen heeft de collectie kleine kaarten herverpakt en de
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 39
Naam gemeente/
waterschap/
gem. reg. + datum
inspectiebezoek
Toezicht-
kleur
Motivatie
achterstand in bewerking en overbrenging van archieven
grotendeels weggewerkt.
Losser
07 02 2014 en
20 11 14
Oranje/was
oranje
Losser heeft in 2014 een Plan van aanpak voor het
wegwerken van de relatief grote achterstand in
archiefbewerking opgesteld. De middelen om het plan uit
te voeren zijn echter niet beschikbaar gesteld. Daarom blijft
de toezichtkleur voor 2015 oranje.
Oldenzaal
27 09 13
Groen Oldenzaal heeft de aanbevelingen uit het inspectierapport
opgepakt. In de archiefbewaarplaats wordt in 2015 een
nieuwe klimaatregelinstallatie geïnstalleerd. Na afronding
van de ambtelijke reorganisatie (februari 2015) zullen ook
de nieuwe Archiefverordening en het Besluit
Informatiebeheer gestalte krijgen. Oldenzaal is bezig om
voor het archiefbeheer op basis van detachering
menskracht in te zetten, wegens het vertrek eind 2013 van
de toenmalige beleidsadviseur. In het formatieplan van de
nieuwe organisatie is een formatieplaats opgenomen voor
een beleidsmedewerker op DIV- en archiefgebied. Oldenzaal
neemt waarschijnlijk in 2015 het besluit tot vervanging van
alle documenten die op termijn te vernietigen zijn (nu geldt
dat alleen voor documenten met een vernietigingstermijn
tot 10 jaar).
Olst-Wijhe
09 09 10
Groen In het kader van de samenwerking met Deventer en Raalte
op het gebied van de informatievoorziening heeft ook Olst-
Wijhe een KPI-verslag opgemaakt. Daarbij is een actieplan
gevoegd om in 2015 en 2016 op basis van een
prioriteitstelling een aantal onderwerpen op te pakken. Dit
onder meer om meer procesmatig digitaal te kunnen gaan
werken. Olst-Wijhe zal een calamiteitenplan voor het archief
opstellen in 2015, in een samenwerkingstraject met Raalte.
Ommen
21 10 14
Groen/was oranje De gemeenteraad van Ommen heeft de KPI-rapportage in
januari 2014 vastgesteld. De raad stelde voorts een nieuwe
Archiefverordening vast. De sinds 2010 opgelopen
achterstanden in archiefbewerking zijn in 2014 grotendeels
opgelost. De activiteiten voor de periode 2014-2018,
inclusief de middelenraming zijn in planning gezet. De
herverpakking van een deel van het oud-archief vond deels
plaats in 2014; naar verwachting vindt afronding plaats in
2015. Ommen verschuift door deze ontwikkelingen van
oranje naar groen.
Raalte
18 02 14
Groen Raalte werkt op informatiegebied samen met Deventer en
Olst-Wijhe. Op basis van de KPI-rapportage is een actieplan
voor 2015-2016 gemaakt om een aantal onderwerpen op te
pakken. De nieuwe Archiefverordening en het Besluit
Informatiebeheer zal Raalte begin 2015 vaststellen. De
achterstanden bij het digitaliseren van de
personeelsdossiers van de drie gemeenten zijn door Raalte
in 2014 weggewerkt. Raalte zal in 2015 samen met Olst-
Wijhe en Deventer overgaan op het Document Management
40 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
Naam gemeente/
waterschap/
gem. reg. + datum
inspectiebezoek
Toezicht-
kleur
Motivatie
Systeem e-suite van Atos, de leverancier van de zgn.
Dimpactgemeenten. Van die groep gemeenten maken
Deventer, Olst-Wijhe en Raalte sinds 2014 deel uit. Raalte
constateert dat de invoering van de e-suite een flinke
aanslag zal doen op de beschikbare tijd voor de
informatievoorziening.
Raalte heeft recent een calamiteitenplan voor het archief
vastgesteld.
Rijssen-Holten
23 09 13
Oranje/was groen Rijsen-Holten constateert in de (concept-) KPI-rapportage
dat op veel terreinen inzet nodig is om te voldoen aan alle
archiefwettelijke eisen. De eigen inkleuring bij een
aanzienlijk deel van de KPI-(sub)vragen is oranje tot rood.
Het gaat daarbij deels om een bewustwordingsproces bij de
organisatie om zorgvuldig digitaal te (kunnen) gaan
archiveren. Er is een goede planning en prioritering
opgemaakt.
Staphorst
17 09 14
Groen Staphorst heeft geen achterstanden in archiefvorming of –
bewerking. Staphorst moet maatregelen treffen in de
archiefbewaarplaats voor een beter klimaat (de
temperatuur ligt boven de wettelijke grens van 20 graden
Celsius). De raad heeft in 2014 een nieuwe
archiefverordening vastgesteld. B&W hebben in september
een nieuw Besluit Informatiebeheer vastgesteld. Voor de
kwaliteitszorg hebben B&W de KPI-rapportage vastgesteld
en aangeboden aan de raad.
Steenwijkerland
25 09 14
Groen Steenwijkerland maakt momenteel voor het eerst een KPI-
rapportage over het archiefbeheer op. Achterstanden in
archiefvorming en –bewerking doen zich niet voor. In
oktober voerde Steenwijkerland digitaal zaakgericht werken
in. Het vervangingsbesluit is nog niet aan de orde.
Steenwijkerland heeft de inventarisatie van de oude
archieven van de voorlopers van de gemeente vrijwel
afgerond.
B&W hebben een calamiteitenplan vastgesteld.
Tubbergen+
G.R. Noaberkracht
Dinkelland-Tubbergen
23 10 14
Groen Tubbergen stelt een KPI-rapportage voor archiefbeheer op.
Tubbergen legde het concept vooraan de archiefinspectie.
Calamiteitenzorg krijgt samen met Dinkelland aandacht.
Tubbergen stelde dit jaar een nieuwe Archiefverordening en
een Besluit Informatiebeheer vast. Het geactualiseerde
handboek vervanging zal Tubbergen aanreiken bij de
archiefinspecteur.
Twenterand
02 05 13
Groen De aanbevelingen van het vorige bezoek zijn opgevolgd.
Twenterand stelde onder meer een calamiteitenplan vast en
een nieuw Besluit Informatiebeheer gemeente Twenterand
2013. De KPI-rapportage, te beschouwen als
kwaliteitssysteem voor het archief, is op 22 april 2014
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 41
Naam gemeente/
waterschap/
gem. reg. + datum
inspectiebezoek
Toezicht-
kleur
Motivatie
aangeboden aan B&W resp. aan de raad. De achterstanden
in archiveren worden aangepakt door twee tijdelijke
medewerkers met ingang van januari 2015.
Wierden
07 03 12
Groen Wierden heeft in 2013 de Archiefverordening en het Besluit
informatiebeheer vastgesteld. Ook is de kleine achterstand
in bewerking van het dynamisch archief weggewerkt. In
2014 heeft Wierden een handboek vervanging opgesteld en
het vervangingsbesluit genomen. Voor het behandelen van
door schimmel aangetaste archiefbestanden is krediet
uitgetrokken in 2015 en 2016. De KPI-rapportage
archiefbeheer over 2014 is vrijwel gereed.
Zwartewaterland
14 02 11
Groen Zwartewaterland heeft een nieuwe Archiefverordening en
Besluit Informatiebeheer in procedure. Vaststelling is
voorzien begin 2015. De KPI-rapportage over het
archiefbeheer 2014 is al opgesteld; B&W stellen deze op
korte termijn vast. Zwartewaterland heeft in de
archiefruimte enkele maatregelen getroffen voor een stabiel
klimaat. Het calamiteitenplan voor het archief wordt op
korte termijn vastgesteld door de gemeente.
Zwolle
Zomer 2014
(partieel)
Groen Zwolle heeft de achterstand bij archiefvorming – en
bewerking in 2013 grotendeels ingelopen. De
verhuisoperatie binnen het stadskantoor in 2014 heeft voor
aanwas van de werkvoorraad gezorgd (waarbij het voor een
deel om te bewaren archief gaat, maar grotendeels om op
termijn te vernietigen materiaal). Zwolle heeft deze
archieven tijdelijk opgeslagen in een archiefruimte in de
voormalige brandweerkazerne aan de Harm Smeengekade.
Het materiaal wordt met eigen menskracht bewerkt.
Het handboek vervanging is recent tot stand gekomen;
B&W zullen dit waarschijnlijk begin 2015 vaststellen. Bij dit
proces zijn o.a. de provinciale en de gemeentelijke
archiefinspecteur betrokken.
Waterschap Groot Salland
27 02 13
Groen Waterschap Groot Salland heeft in december de KPI-
rapportage over het archiefbeheer opgesteld, en voorzien
van een plan van aanpak. De verbeterpunten of actiepunten
die in 2015 aandacht zullen krijgen zijn het regelmatig
verslag uitbrengen aan het bestuur van het toezicht op het
beheer van niet-overgebrachte archiefbescheiden resp. het
beheer van overgebrachte archiefbescheiden; het voor
zover mogelijk implementeren van het Toepassingsprofiel
Metadatering Lolkale Overheden (TMLO) van Archief2020 en
het opschonen van 165 m1 analoog archief. WGS
participeert in de pilot e-Depot van het HCO. Het
waterschap beschikt over een calamiteitenplan voor het
archief en heeft een contract met Documentenwacht.
Waterschap
Vechtstromen
Groen Op 2 januari 2014 is het nieuwe team Informatiebeheer van
het waterschap van start gegaan. Het afgelopen jaar stond
42 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
Naam gemeente/
waterschap/
gem. reg. + datum
inspectiebezoek
Toezicht-
kleur
Motivatie
13 02 12 (was nog
Waterschap Regge
en Dinkel)
in het teken van een kwaliteitsslag van de
informatievoorziening, harmonisatie van de verschillende
werkwijzen van de vorige waterschappen en voorbereiding
op digitaal werken en archiveren. Waterschap Vechtstromen
heeft een Beleidsplan 2014-2017 opgesteld op basis
waarvan de zaken worden aangepakt. Het waterschap zal in
het eerste kwartaal van 2015 de KPI-rapportage opmaken
voor het archiefbeheer. Het Handboek vervanging wordt
ook afgerond in die periode. Diverse onderwerpen op het
vakgebied informatiebeheer en archief krijgen in 2015
aandacht, gerelateerd aan de speerpunten
kwaliteitsverbetering, digitalisering en samenwerken,
binnen en buiten het waterschap.
GGD IJsselland
24 05 14
Groen De achterstand die inn 2011 bestond bij het bewerken van
archieven is volledig ingelopen. Verder zijn aanbevelingen
uit het inspectieverslag met betrekking tot de inrichting van
de archiefruimte uitgevoerd. Ook is in 2014 een
calamiteitenplan voor het archief opgesteld. De
bedrijfsvoering van de GGD en de Veiligheidsregio
Ijsselland verhuist in 2015 naar de brandweerkazerne aan
de Marsweg in Zwolle. In 2015 starten ook werkzaamheden
verbonden aan vervanging.
Regio Twente
04 06 13
Groen De actualisatie van de archiefverordening en van het Besluit
Informatiebeheer vinden plaats in de loop van 2015, nadat
de Regio Twente de processen in het nieuwe DMS/RMA-
systeem heeft ingericht. De WGr+-status van de Regio
Twente is per 1 januari 2015 opgeheven. De
mobiliteitstaken gaan over naar de provincie. De Regio
Twente heeft met de provincie gesproken over de
overdracht van de dossiers.
Een deel van het oud-archief van de Regio Twente wordt
materieel bewerkt voorafgaande aan plaatsing in de
archiefbewaarplaats bij VADA in Nijverdal.
Provincie Overijssel
november 2014
(RODIN; partieel)
Groen De archivaris wordt nauw betrokken bij ontwikkelingen op
het gebied van de informatiehuishouding. Het gaat daarbij
bijvoorbeeld om advisering inzake de overname van de
archieven van de Dienst Landelijk Gebied (DLG) in maart
2015 naar de provincie; de komst van dossiers van Regio
Twente per 1 januari 2015 in verband met de opheffing van
de WGR+-status (met name dossiers op gebied openbaar
vervoer) en de gevolgen van de taakoverdracht door de
provincie aan het Shared Service Centrum van de provincie
en de gemeenten Zwolle en Kampen. Verder vond dit jaar
intensief contact plaats tussen het team
informatievoorziening, de archivaris, het Historisch Centrum
Overijssel en het Nationaal Archief over
openbaarheidsbeperkingen wegens (gedeeltelijk
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 43
Naam gemeente/
waterschap/
gem. reg. + datum
inspectiebezoek
Toezicht-
kleur
Motivatie
vervroegde) overbrenging van provinciaal archief en archief
CvdK naar het HCO.
Verder heeft de archivaris in november een start gemaakt
met het inspecteren van het DMS EDO met behulp van
RODIN, het door het LOPAI opgestelde toetsingskader. Deze
inspectie wordt in het voorjaar van 2015 voortgezet.
Openbare lichamen
GBLT (gemeenschappelijk
belastingkantoor
Lococensus-Tricijn)
07 11 13
Groen GBLT heeft de meeste aanbevelingen uit het
inspectiebezoek opgevolgd. In 2014 werden een nieuwe
Archiefverordening en een nieuw Besluit Informatiebeheer
van kracht. De verdere ontwikkeling van het Documentair
Informatiesysteem Bakerware vindt plaats: in 2015 moet
dit DMS ook zijn voorzien van een zgn. Records
Management Applicatie (RMA) voor het beheren van
afgesloten zaken. De verhuizing van GBLT naar het
stadskantoor van Zwolle heeft plaatsgevonden per 1
december 2014.
GBLT geeft inhoud aan kwaliteitszorg door het opmaken van
een KPI-rapportage, die door het dagelijks bestuur wordt
aangeboden aan het algemeen bestuur. Voor diverse
aspecten verbonden aan goed archiefbeheer wordt begin
2015 een Verbeterplan opgesteld, dat wordt voorgelegd aan
het dagelijks bestuur.
Stadsbank Oost
Nederland
03 04 14
Groen
De aanbevelingen uit het eerste inspectiebezoek zijn voor
het overgrote deel al opgevolgd per medio december 2014.
Stadsbank Oost Nederland heeft gezorgd voor brandveilige
opslag van de analoge dossiers; het gebruik van de
archiefruimte die niet aan alle wettelijke eisen voldoet wordt
gedoogd door GS. Door de digitalisering van de
cliëntendossiers neemt het gebruik van deze archiefruimte
sterk af de komende jaren. Stadsbank Oost Nederland geeft
de nodige aandacht aan het zorgvuldig beheer van de
archiefwaardige stukken in het Document Management
Systeem. In een nieuwe versie van het DMS wordt het
beheren van archiefwaardige mails eenvoudiger voor de
medewerkers. Voor de behandeling van WOB-verzoeken
heeft Stadsbank Oost Nederland juridische expertise;
verder kan een beroep worden gedaan op de gemeente
Enschede.
Veiligheidsregio
IJsselland
24 05 14
Groen
Bij de start van de Veiligheidsregio IJsselland (VRIJ) is er
meteen aandachts geschonken aan zorgvuldig
archiefbeheer. Zo zijn in 2012 vastgesteld de
Archiefverordening en het Besluit Informatiebeheer. In
2013/2104 zijn enkele noodzakelijke verbeteringen
aangebracht in de archiefruimte; het calamiteitenplan is
opgesteld in 2014. Bij het voorjaar 2015 te starten
44 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
Naam gemeente/
waterschap/
gem. reg. + datum
inspectiebezoek
Toezicht-
kleur
Motivatie
vervangingstraject zal ook het overzicht van gebruikte
applicaties (met daarin archiefwaardig materiaal) worden
opgepakt. Verdere investeringen in de archiefruimte zijn
niet meer noodzakelijk gelet op de verhuizing in 2015 naar
een nieuwe locatie (brandweerkazerne aan de Marsweg in
Zwolle).
Veiligheidsregio Twente
28 10 14
Groen
De Veiligheidsregio Twente heeft voldoende aandacht voor
kwaliteitszorg en archiefbeheer. Achterstanden in
dossiervorming en -bewerking doen zich niet voor.
Calamiteitenzorg dient wel meer aandacht te krijgen. Bij de
voorgenomen nieuwbouw van de archiefruimte in de
brandweerkazerne in Enschede wordt de Archiefregeling
toegepast. Er vindt tot slot een nieuwe aanbesteding plaats
voor de aanschaf van een Document Management Systeem.
ADT (Area Development
Twente)
15 10 13 en 18 06 14
nvt
In 2014 is een gezamenlijk bezoek gebracht met DIV-
collega’s van Enschede, onder wie de gemeentelijk
archiefinspecteur de heer J. Seekles (ingeschakeld via een
Dienstverleningsovereenkomst met het HCO).
Geconstateerd is dat DIV- en archiefzorg en –beheer op
orde zijn. Voor de overdracht van stukken aan DIV/archief
van Enschede moet ADT nog wel het nodige gaan regelen.
DIV Enschede zal samen met de heer Seekles ADT
adviseren en dit proces ondersteunen.
Hier ligt geen rol voor de archiefinspecteur als
interbestuurlijk toezichthouder omdat de provincie en de
gemeente Enschede de deelnemers zijn aan deze regeling.
De provinciearchivaris heeft wel zijn rol.
GBT (Gemeenschappelijk
Belastingkantoor Twente)
nvt Het GBT is in het najaar van 2014 begonnen met een
handboek vervanging. Het dagelijks bestuur neemt later
een besluit tot vervanging. In dit traject wordt de
archiefinspecteur begin 2015 betrokken. Een
inspectiebezoek zal waarschijnlijk in het najaar van 2015
kunnen worden gepland.
Particuliere
archiefinstelling
ADC Kampen
Bespreking diverse onderwerpen archiefzorg en –beheer;
klimaatlogging archiefbewaarplaats en overleg over digitaal
archiefbeheer door ADC (07 03 14 en 25 11 14)
Commerciële partij
VADA Archiefbeheer
Nijverdal
Desgevraagd heb ik een aantal malen toelichting gegeven
op aspecten van de Archiefregeling en over de opleiding
voor archiefbewerkers.
8.3 Lijst met afkortingen
In dit verslag hanteer ik een aantal afkortingen. Ik heb er naar gestreefd om de eerste maal dat ik
een dergelijke afkorting gebruik deze ook voluit te vermelden. Deze lijst vergemakkelijkt het
terugzoeken c.q. vinden van de betekenissen.
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 45
ADC Archief- en Documentatiecentrum van de Gereformeerde Kerken in Nederland
(gevestigd in Kampen)
ADT Area Development Twente (openbaar lichaam, gevestigd in Enschede)
AIDO Archiefinnnovatie Decentrale Overheden
B&W (College van) Burgemeester en Wethouders
BVINF Team Informatievoorziening van de eenheid Bedrijfsvoering (prov. Overijssel)
BRAIN Branchevereniging Archiefinstellingen Nederland (i.h.b. de Sectie Archieftoezicht)
BZK Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
CdK Commissaris van de Koning
CIO Chief Information Officer
DAISY Decoratie Aanvraag Informatie Systeem
DIV Documentaire Informatie Verzorging/Voorziening (afdeling DIV)
DLG Dienst Landelijk Gebied van het Ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie (per 1
maart 2015 gedecentraliseerd naar de provincies)
DMS Document Management Systeem
EDO Elektronisch Documentbeheer Overijssel (DMS van de provincie)
ED3 Eisen Duurzaam Digitaal Depot (publicatie van LOPAI, versie 2, d.d. december 2012)
EGI Erfgoedinspectie OCW (waarin opgenomen de rijksarchiefinspectie)
GAI Gemeentelijk Archief Inspecteur/Gemeentelijke Archief Inspectie
GBLT Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococencus-Tricijn (openbaar lichaam, gevestigd in
Zwolle)
GBT Gemeenschappelijk Belastingkantoor Twente (openbaar lichaam, gevestigd in Hengelo)
GGD Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst
GIS Geografisch Informatie Systeem
GS (College van) Gedeputeerde Staten
HCO Historisch Centrum Overijssel (gevestigd in Zwolle)
IBT Interbestuurlijk toezicht
ICT Informatie- en communicatietechnologie
IPO (Vereniging) Interprovinciaal Overleg
ISO Door de International Organization for Standardization uitgegeven norm
onderscheidenlijk Draft International Standard
JustID Justitiële Informatiedienst (van het Ministerie van Veiligheid en Justitie, o.a. gevestigd in
Almelo)
KPI’s Kritische Prestatie Indicatoren gemeentelijke archiefketen
KVAN Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland
LOPAI Landelijk Overleg van Provinciale Archiefinspecties
NA Nationaal Archief
NEN door het Nederlands Normalisatie Instituut uitgegeven norm of ontwerpnorm
OCDD Overijsselse Coalitie Digitale Duurzaamheid
OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
OLO Omgevingsloket Online (behoort bij Wabo)
PDCA Plan, Do, Check, Act: de planning- en controlcyclus van een organisatie
PROVISA Selectielijst Provinciale Organen en de Commissaris van de Koning als rijksorgaan
PS Provinciale Staten
RHC Regionaal Historisch Centrum (in Overijssel: HCO)
RMA Records Management Applicatie (‘archiefdeel’ in DMS)
RO Ruimtelijke Ordening
RODIN Referentiekader Opbouw Digitaal Informatiebeheer (LOPAI-publicatie)
RUD Regionale Uitvoeringsdienst (t.b.v. uitvoering taken Wabo: vergunningverlening,
toezicht en handhaving)
SIO Strategisch Informatie Overleg (o.l.v. de CIO)
SSC Shared Service Centrum (van provincie Overijssel, Zwolle en Kampen)
SSNT Shared Service Netwerk Twente
SOD Next Opleidingsinstituut voor informatiebeheer
Stb. Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
TMLO Toepassingsprofiel Metadatering Lokale Overheden
UvW Unie van Waterschappen
VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VP Verbonden Partij
Wabo Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
Wet Rgt Wet Revitalisering generiek toezicht
Wgr Wet gemeenschappelijke regelingen
46 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
8.4 8.4. Memo algemene onderwerpen te bespreken bij
inspectiebezoeken 2014
Aan
Geadresseerde
Van
Drs. Lolke Folkertsma, provinciaal archiefinspecteur en provinciearchivaris in
Overijssel, team BCDOK.
cc
algemene onderwerpen te bespreken bij inspectiebezoeken 2014
Inleiding
Ter voorbereiding op het komende inspectiebezoek ontvangt u hierbij enige voorinformatie.
In deze notitie heb ik de gevolgen van de in de afgelopen anderhalf jaar gewijzigde wetgeving
verwerkt: de inwerkingtreding van de Wet revitalisering generiek toezicht per 1 oktober 2012, de
bijbehorende wijziging van de Archiefwet 1995 per die datum resp. per 1 januari 2013, de wijziging
van het Archiefbesluit (Stb 2012, nr. 444) en de Archiefregeling en het besluit inzake te leveren
overheidsinformatie. Ten slotte is medio vorig jaar de Archiefregeling nog een keer gewijzigd: de als
‘eis’ genoemde NEN- en ISO-normen worden niet meer dwingend voorgeschreven; het mag dus ook
anders worden geregeld om hetzelfde resultaat te bereiken. Dit is een kabinetsbesluit om NEN- en
ISO-normen c.a. wel te hanteren, maar niet dwingend voor te schrijven.
Bij een inspectiebezoek komen steeds aan de orde het verslag van het laatstgehouden
inspectiebezoek (met name de vraag naar de opvolging van aanbevelingen), de geactualiseerde
algemene vragenlijst archiefinspectie (door de zorgdrager ingevuld bij het vorige bezoek) en/of de
(voorlopige) invulling van de KPI’s, de kritische prestatie indicatoren voor de informatiehuishouding.
1. Modernisering Interbestuurlijk toezicht (IBT)/Wet Revitalisering generiek
toezicht (Rgt) en bestuursovereenkomst provincie Overijssel en gemeente X. Exemplaar beschikbaar
gesteld bij inspectieronde 2011-2012. Met alle 25 gemeenten heeft de provincie sinds april 2013 een
bestuursovereenkomst. Met waterschap Vechtstromen (fusie per 1 januaro 2014 van Regge en
Dinkel en het Drentse waterschap Velt en Vecht) en waterschap Groot Salland nog niet. Het
toezichtregime op alle zorgdragers* in Overijssel vindt plaats conform de geest van de
overeenkomst/de Wet Rgt. * zorgdragers: gemeenten, waterschappen en openbare lichamen op
grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen.
2. Aandacht voor RUD’s (gestart per 01 01 2013)
zie ook op www.LOPAI.nl een notitie over archivering: RUD bouwt ‘bestuursarchief’ op;
vergunningen etc. worden bij RUD voorbereid maar worden gearchiveerd bij de
deelnemende gemeenten/waterschappen. Sinds september 2013 is de LOPAI-notitie
uitgebreid tot een notitie Verbonden Partijen (in de gemeentebegroting een verplichte
paragraaf, die duidelijk maakt in welke samenwerkingsverbanden de gemeente
deelneemt.) In die notitie wordt archiefzorg en archiefbeheer bij Verbonden Partijen
uitgewerkt.
Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014 47
3. Ontwikkelingen digitalisering: handboek vervanging (model LOPAI uit 2007 en
geactualiseerd handboek provincie Overijssel desgewenst beschikbaar). Stand van zaken
digitalisering en evt. besluiten vervanging: is bij u een handboek vervanging in
voorbereiding en een vervangingsbesluit van b&w/het dagelijks bestuur? Zo ja, op welke
termijn is dat voorzien?
GS hebben alle zorgdragers bij brief van 8 januari 2013 bericht over hun besluit tot
intrekking van de Beleidsregel vervanging. In diezelfde brief is het belang van een
handboek vervanging benadrukt: in het model-handboek vervanging worden diverse
aandachtspunten genoemd.
4. Ontwikkeling gemeenschappelijke e-depotvoorzieningen in Overijssel: totstandkoming
OCDD (Overijsselse Coalitie Digitale Duurzaamheid) en opdrachtverlening aan HCO
(Historisch Centrum Overijssel) voor ontwikkeling e-depot/pilot. Streven is per 1 januari
2015 één gemeenschappelijke e-depotvoorziening in Overijssel, waarop de eerste
gemeenten zich kunnen aansluiten. Ambtelijk OCDD van aantal gemeenten, provincie en
HCO enkele malen per jaar bijeen als ‘klankbord’. HCO verzendt regelmatig
voortgangsbericht aan ‘OCDD’ en aan (de CIO’s, Chief Information Officers van) de
gemeenten. De pilot startte januari 2014 met Deventer, Waterschap Groot Salland en
Dalfsen. De communicatie over de pilot vindt plaats via de speciale website
www.edepotoverijssel.nl van het HCO en deels via de algemene website van het HCO
www.historischcentrumoverijssel.nl
5. Nuttige publicaties:
Handboek Wet revitalisering generiek toezicht, BZK/VNG/IPO augustus 2012 (ook
digitaal beschikbaar)
Archiefregeling + wijzigingen
Archiefwet 1995 met wijzigingen per 01 10 2012 resp. 01 01 2013
Archiefbesluit 1995 met wijzigingen ook per 01 10 2012 resp. 01 01 2013
Yes we scan (+ versie 2 van 2 oktober 2010, op website provincie)
Rodin
Visie Archiefcoalitie Digitale Duurzaamheid (ACDD)/Nationale Coalitie Digitale
Duurzaamheid (NCDD) op: E-depot; Duurzame digitale toegang tot informatie
Archief2020: in 2013 gestart programma van Nationaal Archief/Ministerie OCW in
samenwerking met IPO en VNg, waarin in 2014 de onderwerpen digitale
duurzaamheid en toegankelijkheid centraal staan (o.a. e-depot, metadataschema;
naast landelijke projecten ook steun voor regionale projecten waaronder de OCDD)
Verslag Provinciale archiefinspectie Overijssel 2011- 2012 resp. 2013
Bestuursovereenkomst vernieuwd Interbestuurlijk Toezicht (IBT) tussen de
provincie Overijssel en de gemeente X
ED3 versie 2, op www.LOPAI.nl en op archiefwiki.
Brief VNG d.d. 16 september 2014 ECSD/U201401705 Lbr. 14/064 Voortgang
Archiefconvenant en actualisatie Selectielijst (ook over S.I.O.)
6. Voorbeelden beschikbaar van: bezoekersreglement, calamiteitenplan
7. Bij het werkbezoek monitor ik het klimaat in de archiefbewaarplaats (of archiefruimte) door het
plaatsen van een datalogger
8. Acquisitiebeleid (ja/nee/hoe) (een voorbeeld van een acquisitieplan is beschikbaar)
9. Toepassing KPI’s en baseline informatiehuishouding gemeenten
KPI’s in VNG-ledenbrief zomer 2011: in toenemende mate benutten de gemeenten en andere
zorgdragers de KPI’s. Die rapportage kan dan de algemene vragenlijst archiefinspectie in het kader
van het informatiearrangement vervangen. N.B. Ledenbrief VNG20121112 over
Verantwoording_archief_kpi.pdf. Kent ook een in te vullen excelbestand; versie 2 is verspreid door
VNG op 19 april 2013: www.vng.nl/onderwerpenindex/cultuur-en-sport/archieven-en-
musea/nieuws/waarstaatjegemeente.nl-uitgebreid-met-archiefwet-1995. Voor de goede orde merk
ik op dat het excelbestand niet goed blijkt te werken. De KPI-rapportage kan dus in de vorm van
48 Verslag provinciale archiefinspectie en provinciearchivaris Overijssel 2014
een wordbestand worden opgemaakt, waarin wordt ingegaan op de 10 hoofdvragen en bijbehorende
subvragen.
10.Risicogeoriënteerd toezicht: hoe zit het met projectarchivering? Kunt u aangeven welke
bijzondere projecten er in uw gemeente lopen (bijv. op gebied RO) en hoe deze worden
gearchiveerd?
11. Sinds 25 februari 2014 in de lucht: de website www.archief2020.nl.
Op deze website van het programma Archief 2020 van de rijksoverheid wordt gecommuniceerd over
alle ontwikkelingen in het kader van dat programma. Er is inmiddels een Handreiking vervanging
archiefbescheiden opgesteld. Het programmateam Archief 2020 nodigt het veld uitdrukkelijk uit om
te reageren op de (inhoud van de) website. Dat kan via fora, via twitter (@Archief2020) of per mail
naar het programmabureau ([email protected]).
Lolke Folkertsma, provinciaal archiefinspecteur en provinciearchivaris
Tel. 038 499 94 03 / mail [email protected]
Opgeslagen in: archiefinspectie/inspectie/memo algemene aandachtspunten inspectiebezoeken 2014
PS: in Archiefbeheer in de Praktijk is in hoofdstuk 5761 een checklist voor digitale archivering
opgenomen (pag. 5761-15 t/m 17, band 4). Deze is van belang bij advisering over invoering digitaal
werken. Verder is er een recent hoofdstuk over websitearchivering. Archiefbeheer in de praktijk
wordt sinds 2013 digitaal uitgegeven.