VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik...

40
Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT Autocad System Manager “X-FIND” Naam: Jeroen Engelbarts Studie begeleider: ir. R. Boeklagen Opleiding: TEC CadCollege Datum: Februari 2006

Transcript of VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik...

Page 1: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT

HBO TRAJECT

Autocad System Manager

“X-FIND”

Naam: Jeroen Engelbarts

Studie begeleider: ir. R. Boeklagen

Opleiding: TEC CadCollege

Datum: Februari 2006

Page 2: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 2

Voorwoord

Mijn naam is Jeroen Engelbarts. Ik ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar

ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld (Illias, Trillias, Atlas,

NWB en WMS), Microstation (Alligator en Lis), Infocad, Digicad, Autocad. Deze ervaring heb ik

opgedaan bij diverse Nutsbedrijven in het hele land waaronder ONS in Leidschendam, Essent in

Breda, Nuon Infra in Arnhem en WML in Maastricht. Sinds 2003 ben ik werkzaam bij Nuon Warmte.

Mijn functie is medewerker leidingregistratie.

Mijn hobby’s zijn modelbouw (auto’s en vliegtuigen), het houden van vogels (grote parkieten) en

computers.

Ik ben de opleiding HBO-traject ACE gaan volgen om mijn kennis verder te ontwikkelen en

verbreden. Autocad heb ik altijd al een mooi programma gevonden om mee te werken. Ik vind het

een uitdaging om de grenzen van Autocad op te zoeken en daar waar mogelijk tools te ontwikkelen,

die het registreren van leidingnetten verbeteren.

De opleiding heeft mij geleerd om een probleem te analyseren en op een structurele manier tot een

oplossing te brengen. Tevens heb ik mij kunnen verdiepen in het programmeren van Autocad

applicaties.

Voor de hulp en steun, die ik heb gehad bij het volgen van de opleiding, het opstellen van mijn

verslag en de tips voor het programmeren van de tool, wil ik de volgende personen bedanken:

• Marcella Engelbarts

• Kees Smies

• Jaap Engelgeer

• Rob ten Boden

• Ronald Boeklagen

Page 3: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 3

Inhoudsopgave

Voorwoord ..................................................................................................................................... 2 Inhoudsopgave .............................................................................................................................. 3 1 Samenvatting .............................................................................................................................. 4

1.1 Beschrijving huidige situatie .................................................................................................. 4 1.2 Kenmerken van de drie verschillende soorten tekeningen ..................................................... 4 1.3 Probleemstelling en oplossing............................................................................................... 5

2 Nuon Warmte.............................................................................................................................. 6 2.1 De historie van Stadswarmte................................................................................................. 6 2.2 Nederland was er vroeg bij.................................................................................................... 6 2.3 Wat houdt warmtedistributie bij Nuon Warmte in ................................................................... 6 2.4 Organigram van Nuon Warmte.............................................................................................. 7

3 Distributie.................................................................................................................................... 9 3.1 Het transportnet .................................................................................................................. 10 3.2 Het wijknet .......................................................................................................................... 10 3.3 Lekdetectieschema’s........................................................................................................... 12 3.4 Telecom netten ................................................................................................................... 12

4 Leidingregistratie....................................................................................................................... 13 4.1 Beschrijving huidige situatie ................................................................................................ 13 4.2 Raadplegen van het LR systeem......................................................................................... 18 4.3 Uitgangspunt voor netuitbreidingen en netberekening ......................................................... 19

5 Leidingregistratie tool ................................................................................................................ 20 6 Probleemstelling........................................................................................................................ 23

6.1 Oude methode / huidige methode ....................................................................................... 23 6.2 Mogelijke oplossingen / nieuwe methode ............................................................................ 24

7 Keuze van een nieuwe methode................................................................................................ 25 7.1 Een database met straatnamen........................................................................................... 25 7.2 Straatnamen in de leidingnettekeningen.............................................................................. 25 7.3 Txt-straatnamen bestand. ................................................................................................... 26

8 Opbouw programma.................................................................................................................. 27 9 Beschrijving programma............................................................................................................ 31 10 Conclusie ................................................................................................................................ 32 Afkortingen c.q. begripsomschrijving ............................................................................................ 35 Bijlage 1: “programma”................................................................................................................... 1

1.1 Beschrijving codering (zoek tekst). ........................................................................................ 1 1.2 Beschrijving codering (bepaal GBKN-blad) ........................................................................... 2

Bijlage 2: “Stroomschema”............................................................................................................. 4 Bijlage 3: “Klic melding”.................................................................................................................. 5

Page 4: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 4

1 Samenvatting

Het is wettelijk verplicht om alle leidingen, ondergronds of bovengronds, te registreren.

Dit register wordt ook gebruikt:

• Voor het informeren van derden onder andere via een zogenaamde KLIC melding.

• Voor het informeren van eigen personeel ten behoeve van netwerkzaamheden.

• Voor financiële doeleinden voor intern gebruik.

• Als uitgangspunt voor netuitbreidingen en netberekeningen.

1.1 Beschrijving huidige situatie

De registratie van het leidingnet is gebaseerd op het Rijksdriehoeksnet (RD - coördinatenstelsel).

De topografische ondergrond is ook gebaseerd op het RD - coördinatenstelsel in het formaat van

de GBKN (Grootschalige Basiskaart Nederland). Aan de leidingnettekening is de topografische

ondergrond gekoppeld via Xref (External reference files). Txt-straatnaam is ook gebaseerd op het

RD – coördinatenstelsel en is gekoppeld aan de leidingnettekening.

1.2 Kenmerken van de drie verschillende soorten tekeningen

1. Leidingnettekening

Dit zijn bestanden waarin de verschillende leidingnetten elk apart getekend worden. In

deze bestanden worden ook de xdata aan de leidingen gekoppeld.

1. Topografische ondergrond

Dit zijn de GBKN-bladen met de topografie van een gebied in het RD- coördinatenstelsel.

2. Txt-straatnaam

Dit is het bestand met daarin alle straatnamen van de gemeenten, waar Nuon Warmte

leidingen heeft liggen of van plan is te leggen.

Schematisch is het verband tussen de verschillende bestanden in figuur 1 weergegeven.

• De leidingnettekening (zwart) is de tekening waarin getekend wordt

• De topografische ondergrond (blauw) is gekoppeld via Xref aan de leidingnettekening

• De Txt-straatnaam (rood) is gekoppeld via Xref aan de leidingnettekening

Page 5: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 5

Figuur 1 (Schematische situatie)

1.3 Probleemstelling en oplossing

Probleemstelling

In Autocad is het niet mogelijk om in het bestand van de leidingnettekening, zoals in figuur 1

afgebeeld, te zoeken naar een straatnaam in Txt-straatnaam.

Wens: Zoeken vanuit het bestand leidingnettekening naar een straatnaam in de Txt-straatnaam op

Xref-niveau.

Oplossing: Er zijn drie principes:

• De straatnamen worden in de leidingnettekening vermeld of zijn te benaderen vanuit de

leidingnettekening. Straatnamen in de werktekening is onwerkbaar; er ontstaan dan

tekeningen van ongeveer 48 Mb en dit is niet wenselijk. Het is ook lastig om de bestanden

van transport- en distributienet aan elkaar te koppelen. Het is dan een bestand van 96 Mb.

Een los straatnaambestand is al gauw 51 Mb groot.

• Een tool programmeren waarmee het mogelijk is om vanuit de werktekening in Txt-

straatnaam te zoeken naar een straatnaam op Xref-niveau. De Txt-straatnaam is makkelijk

te beheren, omdat hier alleen straatnamen in staan en verder geen andere tekst.

• Het creëren van een database, die gekoppeld wordt aan de leidingnettekening. Hiervoor is

niet gekozen omdat het bestand Txt-straatnaam reeds aanwezig is en een database eerst

gemaakt en daarna beheerd moet worden. Txt-straatnaam wordt geupdated, zodra het

Kadaster een nieuwe GBKN-blad levert.

Leidingnettekening

Topografische ondergrond

Txt-straatnaam

werktekening

xref xref

Page 6: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 6

2 Nuon Warmte

2.1 De historie van Stadswarmte

“Stadswarmte is zo oud als de weg naar Rome. De Romeinen pasten het principe van stadswarmte

al toe in grotere woningen en badhuizen. Het bewijs daarvoor treffen we onder andere aan bij De

Meern, vlakbij Utrecht. Zo´n tweeduizend jaar geleden heeft daar een Romeins Badhuis gestaan

dat volgens de basisprincipes van het huidige stadswarmte werkte.” (Bron: Nuon website)

2.2 Nederland was er vroeg bij

“In Nederland werd in 1923 het eerste stadswarmteproject in Utrecht gerealiseerd. De radiatoren

van het Algemeen Ziekenhuis werden verwarmd met behulp van restwarmte afkomstig van de

Utrechtse elektriciteitscentrale. In Amerika en Duitsland was deze warmtevoorziening al pakweg 10

jaar eerder een feit. In relatief korte tijd veroverde stadswarmte marktaandeel en werden complete

steden als Kopenhagen en Wenen ervan voorzien. Nederland bleef achter, omdat het op een grote

gasbel zat. Het gebruik daarvan was dus relatief goedkoop en daarmee voor de hand liggend. Maar

tijden veranderen. Het besef, dat fossiele brandstoffen eindig zijn en dat wij allen baat hebben bij

een duurzame energievoorziening is gegroeid. Goed nieuws voor stadswarmte, dat een van de

meest milieuvriendelijke vormen van verwarmen is.” (Bron: Nuon website)

2.3 Wat houdt warmtedistributie bij Nuon Warmte in

De warmte, die wordt gedistribueerd, is de restwarmte, die overblijft bij industriële processen zoals:

• Industrieën (Raffinaderij, Hoogovens)

• Biomassacentrales

• Vuilverbrandingovens

• Elektrische centrales

Nuon Warmte koopt deze warmte in en verkoopt deze aan huishoudens of utilitaire gebruikers.

Nuon Warmte distribueert deze warmte vanaf de warmtebron via een stelsel van leidingen met als

medium water naar de gebruiker.

Page 7: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 7

2.4 Organigram van Nuon Warmte

De organisatie van Nuon Warmte is opgebouwd uit een aantal stafafdelingen en 3 lijnafdelingen.

Deze 3 lijnafdelingen verzorgen alle processen, zoals die bij de distributie van warmte voorkomen.

Leidingregistratie is een onderdeel van de afdeling Exploitatie, die in het organigram rood omrand

is.

HRM

Louise Silooy

Finance, Administration& Control

Pim van de Wouw

Productmanagement& CommunicatieCarla van Stralen

Strategie &Public Affairs

Customer Support

Jan Berkhout

Techniek & Innovatie(Tecno)

Hans Korsman

Businessmanagement& OntwikkelingRoelof Potters

Nieuwbouw & Projecten

Caryl Jonis

Exploitatie

Maarten Steinebach

Directeur

Dirk Jansen

Inkoop

Verkoop

van warmte

Aanleg

leidingen Aanleg

leidingen

Aanleg

leidingen

Beheer

Onderhoud

Bedrijfsvoering

Klantencontacten

Page 8: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 8

Management Assistent0,5 fte

vacature

Cost Controller1 fte

Omer Turkoglu

Kwaliteitsmanager klantprocessen1 fte

Irene Ravier

Kwaliteitsmanager klantadministratie1 fte

Jos Pronk

Medewerker klantadministratie3 fte

Jittie Middendorpvacature

Beheerder Meterpark1 fte

Anton Rasing

Beheerder VXS1 fte

Rien Janssen

Medewerker VXS2 fte

Piet Polmanvacature

Manager Klanten1 fte

Annieck Vennegoor

Beheerder Installaties 6 fteGerrit Daalmeijer, John van Dreumel,

Reinier Rouw, Charlie Ruijter,Dini Thibaudier, vacature

Beheerder Leidingen 5 fteJan Koorn, Adam Poelstra,

Theo Veulings, Jasper de Witvacature

Beheerder Leidingregistratie1 fte

Jaap Engelgeer

Medewerker leidingregistratie1 fte

Jeroen Engelbarts

Technisch Specialist Netten1 fte

Jan Everaars

Technisch Specialist Leidingen1 fte

Jan Kuik

Technisch Specialist Installaties1 fte

Fred de Ruijter

Manager Netten & Installaties1 fte

Bob Jansen

Beheerder Procesautomatisering2 fte

Bennie Jansen, Fred Ranzijn

Beheerder Productie3 fte

Bert Bijker, Henk Bulder,Herman Geurts

Technisch Specialist Productie1 fte

Andre Verbrugge

Contractbeheerder1 fte

Marianna Kleinpenning

Manager Productie & Procesaut1 fte

Harm Postema

Coördinator S&O1fte

Hanneke Brugman, Jan van Steeg

Monteur7 fte

vacature

Almere

Coördinator S&O1 fte

Jozef Bhageloe

Monteur6 fte

Amsterdam

Coördinator S&O1 fte

Herman Brunnekreeft

Monteur4 fte

vacature

Duiven

Coördinator S&O1 fte

Rachel Middelkoop, Dikkie v. Rossum

Monteur 4 fte4 fte

Leiden

Manager Storingen en Onderhoud1 fte

Ben Jonkman

Manager Exploitatie1 fte

Maarten Steinebach

De afdeling Exploitatie is opgebouwd uit 4 delen. Leidingregistratie behoort bij het deel Netten en

Installatie zoals in onderstaand organigram is aangegeven.

Organigram van Exploitatie

Page 9: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 9

3 Distributie

Gewoonlijk staan de industrieën waarvan de warmte wordt betrokken niet dicht bij de woonwijken.

Het transportnet brengt de warmte naar de woonbuurten, waar de warmte in het

warmteoverdrachtstation via een warmtewisselaar wordt overgedragen aan het wijknet.

Distributie van warmte vindt dus plaats via twee soorten van netten.

• Transportnet van de warmtebron naar het warmteoverdrachtstation.

• Wijknet van het warmteoverdrachtstation naar de gebruiker in de wijk.

In figuur 2 (distributienet) is dit weergegeven.

Figuur 2 (Distributienet)

Toelichting bij figuur 2

Het water wordt in de warmtebron door restwarmte opgewarmd. Via het transportnet gaat het

warme water met een maximale temperatuur van 120°C naar het warmteoverdrachtstation. In het

warmteoverdrachtstation wordt de warmte via een warmtewisselaar overgedragen op het wijknet,

waarbij de maximum temperatuur terug gebracht wordt tot 90°C. Op dit wijknet is de verwarming

van de woning direct aangesloten. Nadat het warme water de radiatoren is gepasseerd, is het

afgekoeld tot 50°C en wordt dan via het wijknet, warmteoverdrachtstation en transportnet

teruggevoerd naar de warmtebron om weer opgewarmd te worden.

wijknet

Page 10: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 10

3.1 Het transportnet

Het transportnet bestaat altijd uit een aanvoer- en een retourleiding. Een leiding is opgebouwd uit

een stalen buis met daaromheen pur, waarin lekdetectiedraden zijn verwerkt en een buitenmantel

van polyethyleen (HDPE). De pur rondom de stalen buis is voor de isolatie (zie figuur 3). De

leksignaleringdraden in de pur zijn voor het detecteren van lekkages, meestal van buitenaf door

beschadigingen in de HDPE mantel.

De maximale watertemperatuur bedraagt 120° en de ontwerp druk bedraagt 16 of 25 bar.

Bij de aanleg van het transportnet wordt standaard een telecomkabel mee gelegd (ook wel

datakabel genoemd) voor het monitoren van de warmteoverdrachtstations. De diameter van de

leiding wordt bepaald door het te transporteren vermogen. Hierbij geldt, dat (bij het transporteren

van een bepaald vermogen) hoe groter het temperatuursverschil tussen aanvoer en retour des te

kleiner de diameter.

Figuur 3 (warmteleiding met lekdetectie)

3.2 Het wijknet

In het wijknet kan ook warm tapwater worden meegeleverd. In het warmteoverdrachtstation is dan

een extra warmtewisselaar geplaatst, die het koude drinkwater opwarmt tot warm tapwater. Er loopt

dan een derde leiding vanaf het warmteoverdrachtstation naar de woning. Dit systeem wordt

Centraal Tapwater (CTW) genoemd. Er bestaat ook een systeem met een Individueel Tap Water

(ITW). Hierbij vindt het opwarmen van het koude drinkwater in elke woning individueel plaats in een

kleine warmtewisselaar. Het wijknet bestaat uit 2 (Individueel Tap Water figuur 5) of 3 (Centraal

Tap Water figuur 4) leidingen. Het verwarmingsdeel van het wijknet heeft een aanvoertemperatuur

van maximaal 90°C en is berekend op drukniveau PN-6. Het tapwaterdeel wordt uitgevoerd met

twee leidingen in één buitenmantel, waarbij de ene leiding de aanvoer is en de andere de circulatie

Page 11: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 11

leiding. De watertemperatuur bedraagt minimaal 60°C (ter voorkoming legionellabacterie) en de

druk is maximaal 10 bar. Bij een grote concentratie woningen wordt bij voorkeur gebruik gemaakt

van het CTW systeem.

Het voordeel van CTW is:

• het distributienet hoeft in de zomer niet op temperatuur te blijven om het tapwater op te

warmen.

• maar één warmtewisselaar nodig voor het opwarmen van het tapwater

• de productie van warm water kan beter worden geregeld.

Figuur 4 (CTW net)

ITW wil zeggen dat het tapwater bij de gebruikers in de meterkast wordt opgewarmd via een

warmtewisselaar. Het nadeel van dit systeem is, dat in de zomer het distributienet op temperatuur

moet blijven voor het opwarmen van het tapwater. Het voordeel is dat slechts 2 leidingen worden

aangelegd.

Figuur 5 (ITW net)

Page 12: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 12

3.3 Lekdetectieschema’s

Lekdetectieschema’s geven het verloop van de lekdetectiedraden in de leidingen weer. Uit het

schema blijkt hoe de verschillende draden met elkaar zijn verbonden en waar zich de uiteinden van

de lekdetectiedraden bevinden. Op de uiteinden wordt namelijk meetapparatuur aangesloten.

Hiermee kan worden bepaald of er water in het leidingsysteem is binnengedrongen en waar zich

dat water dan bevindt. Water in het systeem betekent namelijk het “versnotten” van het pur en het

doorroesten van de stalen leiding. Water in het systeem is bijna altijd een gevolg van een lekkage

van buitenaf. De HDPE-mantel is dan beschadigd of de verbindingen beginnen te lekken.

De meting berust op het principe van weerstand meten. Waar de lekkage is zal deze weerstand

lager zijn. Uit de meting volgt ook de afstand tussen meetpunt en natte plek. Dan is bekend waar de

lekkage ongeveer zit.

3.4 Telecom netten

De telecom kabels, die bij de transportleiding worden mee gelegd, zijn voor het communiceren met

de warmteoverdrachtstations. Op de computer kan men de prestaties van ieder

warmteoverdrachtstation in de gaten houden en zo nodig instellingen wijzigen b.v. pompsnelheid,

aanvoer temperatuur enz. De verschillende kabelverbindingen vormen samen een netwerk.

Page 13: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 13

4 Leidingregistratie

Het is wettelijk verplicht om alle leidingen, ondergronds of bovengronds aangelegd, te registreren.

Dit register dient voor het informeren van derden (via de zogenaamde KLIC meldingen) en voor de

eigen bedrijfsvoering.

De bestanden worden door Nuon Warmte ook gebruikt voor:

• Het informeren van eigen personeel ten behoeve van netwerkzaamheden.

• Financiële doeleinden.

• Uitgangspunt voor netuitbreidingen en netberekening

Vroeger werden de revisietekeningen analoog op calques gemaakt. Deze werden in kasten

opgeborgen. Met de introductie en ontwikkeling van de automatisering is die manier van

leidingregistratie te duur en zijn de uitwisselingsmogelijkheden te beperkt.

4.1 Beschrijving huidige situatie

De revisiebestanden kunnen worden opgezet als bestanden gebaseerd op Autocad of als een

database gelijk in Smallworld. Omdat alle tekeningen (met name de werktekeningen t.b.v. de

aanleg van leidingen) al in Autocad worden gemaakt, heeft Nuon Warmte ervoor gekozen om de

revisie ook op basis van Autocad op te zetten. Nuon Warmte heeft gekozen voor een structuur met

afzonderlijk leidingnettekeningen en topografische tekeningen. Voor het beheren van het leidingnet

wordt gebruik gemaakt van xdata. Het bestand van de Topografische ondergrond is te groot om er

praktisch mee te kunnen werken. Daarom worden de straatnamen uit de Topografische ondergrond

gekopieerd en opgeslagen in het bestand Txt-straatnaam.

Twee jaar geleden is er bij Nuon Warmte een applicatie gemaakt onder Autocad om het warmtenet

te registreren en beheren. Na een conversie van analoog naar digitaal worden nu alle gebieden van

Nuon Warmte in deze applicatie beheerd.

In de applicatie worden de volgende tekeningbestanden gebruikt:

• het warmtetransportnet (WT-net)

• het warmtewijknet (WW-net)

• de topografisch ondergrond (topo)

• het Txt-straatnaam bestand (Txt-straatnaam).

Page 14: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 14

Er wordt gewerkt in het WT-net of het WW-net. De topo en/of Txt-straatnaam bestanden hangen er

met xref achter. Er is voor dit systeem gekozen om de tekeningen zo klein mogelijk te kunnen

houden. De performance van de computer gaat hierdoor niet achteruit. Een gemiddelde leidingnet

tekening heeft de grootte van 14 Mb.

De gebruiker van de applicatie kan de topografie heel eenvoudig vervangen als daar wijzigingen in

zijn opgetreden. Bij nieuwbouwwijken laat de topografische ondergrond van het Kadaster ½ -2 jaar

op zich wachten. In de tussentijd wordt als topografie gebruik gemaakt van de ontwerptekeningen.

Gegevens, die niet direct zichtbaar hoeven te zijn, worden via xdata aan het warmtenet gekoppeld.

Deze informatie is voor het eigen personeel van Nuon Warmte (beheerders en financiële

medewerkers) van groot belang en kan op aanvraag worden uitgedraaid. Ook werkvoorbereiders

kunnen de bestanden van de warmtenetten via Autocad bekijken, maar zij kunnen geen wijzigingen

aanbrengen. Dit is om te voorkomen dat de xdata worden gewist. Er is een centraalpunt binnen

Nuon Warmte waar de leidingregistratie wordt beheerd, wijzigingen worden doorgevoerd en

gegevens worden toegevoegd.

Voor de leidingbeheerders (die geen Autocad gebruiken i.v.m. het ontbreken van voldoende

Autocad kennis) wordt een DWF bestand gemaakt dat ze via de DWF-viewer kunnen raadplegen.

DWF is een tool die sinds Autocad 2006 gratis op http://www.autodesk.nl/ te downloaden is. Dat

gaat als volgt in zijn werk. De leidingbeheerder selecteert eerst het gebied waarover hij informatie

wenst te hebben. In figuur 6 (DWF overzicht) is zo’n gebied weergegeven zie volgende pagina.

Page 15: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 15

Figuur 6 (DWF overzicht)

Dit is de overzicht tekening van het complete net Duiven Westervoort. De leidingbeheerder bekijkt

deze tekening via de DWF viewer. Door op een GBKN-blad nummer te klikken krijgt hij de

geselecteerde beheerkaart te zien. In figuur 7 is zo’n beheerkaart weergegeven.

Page 16: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 16

Figuur 7 (GBKN blad beheerkaart)

Page 17: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 17

De op deze manier weer te geven bestanden hebben een grootte van maar tien procent van de

werkelijke tekeningen. De omvang van het totale tekeningenbestand is dan dermate klein

geworden, dat dit op een laptop gezet kan worden. De beheerder kan op zijn laptop dan altijd en

overal de ligging van de leidingen raadplegen.

Er zijn ook afsluiteroverzichten in DWF-formaat beschikbaar. Op dit moment wordt gewerkt aan een

tool om lekdetectieschema’s te registreren. Deze zullen ook in DWF-formaat beschikbaar gesteld

worden. De beheerder heeft dan de complete informatie ter beschikking. Bij calamiteiten kan hij dan

kijken waar de leidingen en afsluiters zich bevinden.

De registratie van het leidingnet is gebaseerd op het Rijksdriehoeksnet (RD-coördinatenstelsel).

De topografische ondergrond met straatnamen zijn ook gebaseerd op het RD-coördinatenstelsel.

De topografische ondergrond is gekoppeld aan het geregistreerde leidingnet (Xref).

Om de kwaliteit van de Leidingregistratie (LR-systeem) te borgen is deze onder gebracht bij een

apart leidingregistratie-team (LR-team) dat de informatie muteert en beheert. Daarbij worden de

volgende procedures gevolgd:

• De revisiegegevens worden door de aannemer, volgens het door NUON Warmte

voorgeschreven formaat, aangeleverd bij de werkvoorbereider die het project heeft

voorbereid en de werktekeningen heeft gemaakt.

• De werkvoorbereider controleert en vult de revisiegegevens aan en levert die in bij het LR-

team dat vervolgens de gegevens muteert in de leidingnettekeningen.

De leidingnettekening wordt met de xdata aangevuld. Toegevoegd wordt o.a.:

• aannemer

• jaar van aanleg

• IFRS codering t.b.v.financiële verslaggeving

Hierdoor ontstaat een bestand dat voor meerdere doeleinden kan worden gebruikt:

• KLIC

• onderhoudsplanning

• financiële rapportage

Page 18: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 18

4.2 Raadplegen van het LR systeem

KLIC melding

Informatie verstrekking aan derden gebeurt via zogenaamde KLIC meldingen. KLIC (Kabels en

Leidingen InformatieCentrum) is een landelijke stichting van de deelnemende kabel en

leidingbeheerders. KLIC vervult een rol in de informatievoorziening ter voorkoming van schades

door grondwerkzaamheden. Graafwerkzaamheden, zowel door particulieren en door aannemers

als ook door, gemeenten enzovoort, worden via een KLIC-meldingformulier bij KLIC gemeld (zie

bijlage 3). Deze verwerken de meldingen en bepalen de graaflocatie met minimaal 4

coördinaatpunten. KLIC stuurt een e-mail waarin alle gegevens van de aanvrager en de betreffende

graaflocatie in coördinaten is opgenomen naar de aangesloten bedrijven met belangen in het

gebied.

De binnengekomen KLIC-meldingen bij Nuon Warmte werden tot voor drie maanden geleden nog

handmatig door vier archivarissen verwerkt. Dit werk nam ongeveer 2 uur per dag per archivaris in

beslag.

Een éénvoudig rekensommetje (4x2=8 uur per dag) laat zien dat dit een fulltime job voor één

persoon is.

Het LR systeem heeft nu ook een KLIC-module, die de gegevens van de aanvrager en de

coördinaten uit de KLIC mail leest en aan de hand daarvan de graaflocatie bepaalt en zoekt. De

graaflocatie wordt vergeleken met de nettekeningen om na te gaan of in het opgegeven gebied

leidingen van Nuon Warmte liggen. Als dit het geval is, zal de applicatie een begeleidende brief,

overzicht en tekeningen in PDF formaat genereren en binnen 5 minuten, nadat de mail gelezen is,

naar de aanvrager terug mailen. Als de aanvrager geen mailadres heeft opgegeven, worden de

PDF bestanden geplot en met de post verzonden.

In de maand december 2005 zijn er 1650 KLIC-meldingen door Nuon Warmte automatisch

verwerkt.

Nu worden alleen de oriëntatiemeldingen nog handmatig verwerkt, dit zijn meldingen die buiten de

KLIC-procedure omgaan en niet automatisch kunnen worden gelezen, na handmatige locatie

bepaling van de melding wordt voor de verdere afhandeling (brief, tekeningen) wel gebruik gemaakt

van de KLIC-module . Dit kost ± 2 uur per week.

Het informeren van eigen personeel ten behoeve van netwerkzaamheden

De beheerder kan via een totaal overzicht in DWF formaat (met GBKN-blad nummers) door op een

kaartnummer te klikken de gewenste informatie in de vorm van de beheerkaart met de straten erop

en alle informatie over de leidingen bekijken (Grootschalig BasisKaart Nederland= GBKN-blad).

Page 19: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 19

Financiële doeleinden

Voor de financiële verantwoording is het noodzakelijk te weten hoeveel meter leiding er wordt

beheerd en in een bepaalde periode is aangelegd.

Vanuit LR systeem worden rapporten van de xdata, waarin de noodzakelijke gegevens staan

vermeld, verstrekt.

Hierbij gaat het om:

• De lengtes per diameter

• Jaar van aanleg

• Status in gebruik of buiten gebruik

• IFRS code.

Deze rapporten komen rechtstreeks uit Autocad via een CSV bestand. Dit bestand is direct te

importeren in Excel.

4.3 Uitgangspunt voor netuitbreidingen en netberekening

De netuitbreidingen worden door de werkvoorbereiders ontworpen op basis van

nieuwbouwplannen, gemeentelijke gegevens en de bestaande netsituatie. Hierbij wordt gebruik

gemaakt van de leidingnettekeningen van het bestaande warmtenet.

De werkvoorbereider gaat buiten kijken of langs het tracé, dat hij in gedachten heeft, geen

obstakels staan (denk hierbij aan bomen, bushokjes en dergelijke). Als hij dit allemaal bekeken

heeft, maakt hij op kantoor een tekening met daarop het tracé, dat zijn voorkeur heeft. Dit tracé

moet dan door de gemeente goedgekeurd worden. Wanneer het tracé goedgekeurd is, maakt de

werkvoorbereider een werktekening, waarna het werk kan worden uitgevoerd.

De technische specialisten van Nuon Warmte doen de netberekeningen en bepalen dan of er aan

een bepaald net nog afnemers toegevoegd kunnen worden. Ze kunnen dan ook kijken of het net

nog aan de eisen voldoet (hoeveelheid water van bepaalde temperatuur bij de afnemers ).

Page 20: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 20

5 Leidingregistratie tool

De leidingregistratie vindt plaats in Autocad met de leidingregistratie tool. Deze tool is twee jaar

geleden ontwikkeld om de informatie met betrekking tot de leiding zo volledig mogelijk op de

leidingnettekeningen te registreren. Deze tool voldoet aan de eisen, zoals die door Nuon Warmte

gesteld worden aan de registratie van leidingen.

Voordat er in de leidingnettekening geregistreerd kan worden, moet de editor gevuld worden met de

gewenste xdata. Als de editor is gevuld, kunnen de leidingen worden geregistreerd.

Bij het registreren van leidingen is in het algemeen een gemiddelde tekensnelheid van 150 meter

leiding per uur te bereiken. Dit wordt met verschillende programma’s gehaald. Door gebruik te

maken van onze leidingregitratie tool is een tekensnelheid tot wel 2500 meter te registreren leiding

per uur mogelijk. Deze snelheid kan worden bereikt, omdat in de tool gebruikt wordt gemaakt van

de gevulde editor en er daardoor meerdere leidingen tegelijk kunnen worden geregistreerd terwijl

de tekening gelijktijdig met xdata wordt gevuld.

De editor is opgedeeld in de volgende aspecten:

• net

• hoofdleiding

• telemetrie kabel

• draw pijp

• tapwaterleiding

In figuur 8, Setting editor, op de volgende bladzijde wordt uiteengezet hoe de editor wordt gevuld

met de gewenste xdata.

Page 21: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 21

Figuur 8 laat een aantal optische deelblokken met hun eigen

titel zien. De deelblokken worden hieronder uitgelegd.

Net

• typenet (wijknet/transportnet)

• eigenaar (Nuon Warmte of derden)

• aannemer

• jaar aanleg

• bron (gegevens analoog of digitaal ingemeten).

Hoofdleiding

• leidingsoort

• diameter

• hartafstand tussen de leidingen

• pijplengte

• type pijpmateriaal

• fabrikant pijp

• type mof

Telemetrie kabel

Hier wordt de kabelcode ingevuld. De code geeft aan welke

soort telemetrie kabel er gelegd is.

Draw pijp

Hiermee wordt de xdata geactiveerd en de tekeneditor

geopend.

Tapwater

Hier worden de tapwaterleiding gegevens verwerkt.

Figuur 8 (Settings editor)

Page 22: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 22

Met deze gegevens kan later worden nagegaan bijvoorbeeld hoeveel meter van een bepaalde

leiding in een bepaald jaar gelegd is of welke diameter een bepaalde leiding heeft.

In de tekeneditor kan versneld een diameter gekozen worden (figuur 9). Er hoeft dan niet

teruggeklikt te worden naar het vorige scherm (figuur 8).

Tevens wordt in de tekeneditor de onderlinge ligging van de leidingen vastgelegd (figuur 10)

Hier worden de volgende gegevens ingevoerd:

de diameter

de leidingclassificatie

eventueel een telecomkabel (als deze is gelegd).

Met de knop select pijp wordt de xdata van een bestaande pijp

overgenomen.

Figuur 9 (teken editor 1)

Bij deze editor wordt geregistreerd hoe de aanvoer, retour en

eventuele tapwaterleiding t.o.v. elkaar zijn gesitueerd.

Figuur 10 (teken editor 2)

Het is van belang om dit te registreren omdat aan de buitenzijde niet is te herkennen welke leiding

de aanvoer, de retour of de tapwaterleiding is. De volgorde van de leidingen wordt met de klok

mee bepaald. Bijvoorbeeld T.A.R. dit is Tapwater, Aanvoer en Retour.

Page 23: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 23

6 Probleemstelling

Nuon Warmte heeft gekozen voor een structuur van gescheiden leidingnettekeningen en

topografische tekeningen. Hierdoor treedt een probleem op bij het zoeken van een straatnaam in

de topografische tekeningen. Het is in Autocad standaard niet mogelijk om in xref bestanden te

zoeken naar tekst.

De revisie (as built tekening), die wordt aangeleverd door de aannemer, is meestal op straatnaam

georiënteerd. Op het moment dat er een revisie tekening binnen komt, is het makkelijk als er een

tool is om op een diepere laag (topografische tekening) te zoeken naar straatnamen om de locatie

te bepalen. Deze tool zou op het xref-niveau moeten kunnen zoeken en de dan gevonden waarden

met coördinaten weergeven in de editor.

6.1 Oude methode / huidige methode

Alle revisies worden nu centraal op één plek geregistreerd. Een medewerker kent uiteraard niet alle

straatnamen in alle gebieden waar leidingen liggen. Hij gaat dan als volgt te werk om een revisie

tekening (straatnaam georiënteerd) te registreren:

• het Txt-straatnaambestand wordt geopend en de straatnaam in de find functie opgezocht

• de GBKN-blad wordt eraan gekoppeld (het nummer wordt genoteerd op de opdrachtbon)

• de nettekening wordt geopend en de juiste GBKN-blad wordt er aan gekoppeld

• de straatnaam wordt weer visueel opgezocht in het scherm

• de revisie wordt verwerkt

Deze zoek handelingen nemen bij een ervaren medewerker 6 à 7 minuten in beslag. Bij 10

zoekactie kost dat al 60 à 70 minuten alleen voor het vinden van de locatie.

De afstudeeropdracht is het maken van een tool die het mogelijk maakt om sneller een locatie te

zoeken.

Page 24: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 24

6.2 Mogelijke oplossingen / nieuwe methode

De mogelijke oplossingen zijn:

a- Een tool programmeren waarmee het mogelijk is om vanuit de werktekening in Txt-

straatnaam te zoeken naar een straatnaam op xref-niveau.

b- Het creëren van een database die gekoppeld wordt aan de werktekening. Hiervoor is niet

gekozen omdat het bestand Txt-straatnaam reeds aanwezig is en een database eerst

gemaakt moet worden en daarna beheerd moet worden.

c- Het vermelden van straatnamen in de leidingnettekening

In het volgende hoofdstuk worden deze punten toegelicht.

Page 25: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 25

7 Keuze van een nieuwe methode

Voor het in het vorige hoofdstuk geschetste probleem (het kunnen vinden van straatnamen die met

een xref aan de tekening gekoppeld zijn) heb ik een aantal mogelijke oplossingen genoemd.

De onderstaande mogelijkheden heb ik uitvoerig bekeken om daaruit de beste keus te maken.

• Database met straatnamen en eventueel postcodes

• Straatnamen in de leidingnettekeningen

• Txt-straatnamen bestand.

7.1 Een database met straatnamen

Een database met straatnamen en eventueel postcode heeft een nadeel dat deze altijd moet

worden gemuteerd en beheerd. Het risico dat bij wisseling van Autocad of officepakket zich een

probleem kan voordoen is reëel aanwezig. Het koppelen van een database aan het

leidingnetregistratiesysteem is momenteel niet te realiseren in verband met het overstappen van

Autocad 2002 naar Autocad 2006. Op dit moment worden alle applicaties rondom Autocad getest

en aangepast voor Autocad 2006. Het is niet uitgesloten dat in de toekomst wel gebruik wordt

gemaakt van een database met straatnamen en eventueel postcodes.

7.2 Straatnamen in de leidingnettekeningen

Het vermelden van straatnamen in de leidingnettekening of een mogelijkheid om ze te benaderen

vanuit de leidingnettekening zou een alternatief kunnen zijn. Maar het vermelden van straatnamen

in de leidingnettekening is echter onwerkbaar. De tekeningen worden dan ongeveer 48 Mb groot.

Als deze dan ook nog aan elkaar worden gekoppeld ontstaat een bestand van 96 Mb (Transport

aan Wijknet). Een los straatnaambestand omvat al snel 51 Mb.Opschonen van een dergelijk

samengesteld bestand is een zeer tijdrovende taak.

Page 26: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 26

7.3 Txt-straatnamen bestand.

In de oude KLIC-routine werd al gebruik gemaakt van dit straatnamenbestand. Het zijn alle

straatnamen uit de topografie en deze staan in een tekening. De grootte van dit bestand is

ongeveer 25Mb.

De eerste twee mogelijkheden zijn minder geschikt om in de huidige situatie te gebruiken. De

database mogelijkheid sluit niet aan bij het huidige gebruik van Autocad en de straatnaam

vermelding op de tekening leidt tot te grote bestanden. Er is daarom gekozen voor de derde

mogelijkheid namelijk het Txt-straatnamen bestand.

Aan de gebruikers is gevraagd of zij aan wilden geven wat de nieuwe tool moet kunnen.

De wensen van de gebruikers waren:

• alle gevonden straten in een lijst zichtbaar

• een mogelijkheid om de zoekresultaten tijdelijk te bewaren

• GBKN-blad nummer vermelden

• de tool mocht niet langzaam zijn (bij 15 sec wordt een gebruiker ongeduldig en moet je dus

binnen 15 sec een resultaat tonen) .

Page 27: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 27

8 Opbouw programma

Aan de hand van een stroomschema (zie bijlage 2) met daarbij de wensen van de gebruikers als

uitgangspunt ben ik begonnen met het programmeren van de tool.

Ik ben begonnen om uit te zoeken hoe ik een eenvoudig blok (zoals tekenhoofd) kon benaderen via

lisp in de command regel. Daarna heb ik sommige waardes, zoals naam tekenaar/formaat

tekening/datum, eruit gehaald en ben ik met VBA in de Xref-blokken naar een ingang om waardes

te kunnen benaderen gaan zoeken. Nadat ik de benodigde waardes (straatnamen) kon benaderen

moesten er coördinaatpunten bij gezocht worden om de locatie te bepalen. De straatnaam en de

coördinaten heb ik in een listbox gezet, waardoor de gebruiker alle zoekresultaten te zien krijgt.

Een volgende stap in mijn tool is het koppelen van leidingnetten aan de leidingnettekeningen met

ook nog de mogelijkheid om de topografische ondergrond hieraan te koppelen. Door gebruik te

maken van deze twee bestaande lisproutines is mijn tool gebruiksvriendelijker geworden. Nu kan er

na de zoekopdracht (straatnamen) de juiste topografische ondergrond en de overige leidingnetten

worden gekoppeld aan de leidingnettekening.

Figuur 11 (X-Find hoofdscherm)

Page 28: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 28

• “Zoek” - activeert het zoekcommando

• “Nieuwe zoekopdracht” - alle informatie wordt gewist en een nieuwe zoekopdracht kan

worden gegeven

• “Topo koppelen” - GBKN-blad in het gebied wordt gekoppeld

• “Topo ontkoppelen” - GBKN-blad wordt ontkoppeld

• “Warmte net koppelen” - warmtenetten in dit gebied worden gekoppeld

• “Warmte net ontkoppelen” - de warmtenetten in dit gebied worden ontkoppeld

• “Verbergen” - verbergt de tool, de laatste zoekopdracht blijft bewaard

• “Info” - hiermee kan informatie worden opgevraagd

• ”Sluiten” - Hiermee sluit je de tool en wordt het geheugen gewist.

In de listbox komen alle gevonden straatnamen te staan. Om te voorkomen dat het zoeken te lang

gaat duren moet er iets ingegeven worden in het tekstvak. Wanneer dit niet gedaan wordt, wordt de

zoekknop geblokkeerd. Boven in de caption van het form (figuur 12 caption hoofd form) wordt de

status van de tool weergegeven. Wanneer hij aan het zoeken is, komt “Zoek” te staan en wanneer

hij iets gevonden heeft, komt er “Gevonden” in te staan.

Figuur 12 (caption hoofd form)

Ik heb hiervoor gekozen, omdat dit een makkelijke en effectieve manier is om de gebruiker op de

hoogte te houden van de voortgang. Bij geen zoekresultaat komt er ook een msgbox tevoorschijn.

Zo wordt de gebruiker er snel op geattendeerd, dat zijn zoekopdracht geen resultaat heeft

opgeleverd.

Boven in de caption van de form staat nu weer “X-Find”.

De straatnamen, die gevonden worden, worden weergegeven in de listbox . Dit kunnen meerdere

straten met dezelfde naam zijn, omdat er op meerdere plaatsen in de GBKN-bladen dezelfde

straatnaam voorkomt. Als er één maal op de straatnaam geklikt wordt, verschijnt onder de listbox

het GBKN-blad nummer (zie figuur 13).

Page 29: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 29

Figuur 13 (X-Find zoekresultaat)

Als er twee maal op de straatnaam geklikt wordt (dubbelklikken) springt het scherm naar de

betreffende locatie. Via de knop “Topo koppelen” kan de juiste GBKN-blad worden gekoppeld en

door terug in het tekenvenster te gaan kunnen ook de kaarten eromheen geactiveerd worden. Met

de knop “Warmte Net koppelen” worden de warmtenetten zoals wijknet, transportnet, telecomnet,

lekdetectienet eraan gekoppeld. De knop info geeft een informatiescherm weer over de tool.

Zie figuur 14.

Page 30: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 30

Figuur 14 (informatiescherm)

Door op de knop ”info” te drukken wordt dit scherm getoond. Hier wordt de eigenaar van de tool

getoond, naam van de tool en het versie nummer. Verder nog mijn naam, telefoonnummers en

mailadres, zodat ze bij vragen of opmerkingen mij kunnen bellen of mailen.

Page 31: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 31

9 Beschrijving programma

De tool, “X-Find” genoemd, is bedoeld om op een snelle en makkelijke manier de juiste straat te

vinden en de erbij behorende situatie tekening op te vragen. Deze tool zal veel gebruikt worden

door de mensen, die revisies verwerken en tekenaars, die in bestaande gebieden netaanpassingen

moeten voorbereiden en uitvoeren.

De tool “X-Find” is zo opgebouwd, dat je kunt zoeken en de tool ook tijdelijk kunt verbergen om

later verder te gaan met zoeken zonder dat je weer opnieuw moet beginnen, zoals in de Autocad

“find” tool. Dit is vooral makkelijk, als je op meerdere plekken moet zijn om bijvoorbeeld

afsluiternummers aan te passen. Verder kun je de topo aanzetten via de tool en kunnen de warmte

netten die in dat gebied liggen eraan gekoppeld worden.

De topo wordt uit de topo directory gehaald en de nettentekeningen uit de LR directory. Hier is voor

gekozen om er zeker van te zijn dat je de laatste en dus meest recente tekening hebt. De tool geeft

alle zoekresultaten weer en ook het aantal gevonden namen. De tool is beveiligd tegen

zoekopdrachten zonder vergelijkingstekst (b.v. “straat”). Zo voorkom je, dat hij heel lang aan het

zoeken is. In de bijlage “programma” heb ik een gedeelte van de code gezet. In dit gedeelte wordt

gezocht in alle xref bestanden naar M-text en text (straatnaam). Er wordt ook een stukje code

beschreven hoe het erbij behorende GBKN-blad wordt gevonden.

Page 32: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 32

10 Conclusie

Ik heb gekozen voor deze manier, omdat dit een snelle tool is. Het is makkelijker om de Txt-

straatnaam bestanden te updaten. In een nieuwe topo kunnen de straatnamen uit het Txt-

straatnaam bestand worden gefilterd en in de nieuwe topo worden geplakt.

In de toekomst wordt misschien nog naar een database overgestapt. Deze database zal eerst

gemaakt, gevuld en getest moeten worden. Als er wordt overgestapt op een database zou ik er

persoonlijk voor kiezen om dan alle gegevens (xdata, straatnamen en coördinaten) op te nemen in

de database.

De X-Find tool is snel en makkelijk aan het warmtemenu toe te voegen. Sinds medio 2006 wordt de

tool gebruikt door de tekenaars. Hieronder staan enkele reacties vermeld.

Sander de Boom Tekenaar te Duiven

“Goedemorgen Jeroen,

Om te beginnen wil ik meedelen dat ik erg enthousiast ben over de tool. Het is een

gebruiksvriendelijke, duidelijke tool.

De pluspunten zijn vooral dat je geen volledige straatnaam hoeft in te vullen. Drie karakters is vaak

al voldoende.

Ook de knop "verbergen" is erg praktisch. Er kan gewoon verder getekend worden terwijl je

zoekopdracht bewaard blijft.

De X-refs die aan de tekening gekoppeld zijn hoeven niet zichtbaar te zijn. Met de status

"unloaded" kan de tool ook prima z'n werk doen.

Al met al denk ik dat er veel tijd met deze tool bespaard kan worden.

Indien nodig ben ik uiteraard bereid om e.e.a. nader toe te lichten.

Met vriendelijke groeten,

Sander de Boom“

Page 33: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 33

Gijs Bergsma

Technisch Specialist te Almere

“Jeroen,

Ik heb jou tool getest. Erg handig en een goede toevoeging aan de bestaande AutoCAD

functionaliteit.

Het werkt ook erg praktisch. ik denk dat de tool niet alleen voor nieuwbouw activiteiten

erg nuttig is, maar ook voor mensen van exploitatie. Het zoeken in onderliggende Xrefs

is zo wel erg makkelijk.

Persoonlijk denk ik zelfs dat je de tool nog verder kunt uitbreiden om er nog meer

rendement uit te halen, bijvoorbeeld door:

- Het koppelen van een topo mogelijk te maken d.m.v een crossing

- Het koppelen van warmtenetten misschien uit te breiden met de optie,

prim/sec/alles. Het warmtenet van Almere primair is nogal groot, wat het systeem erg

kan vertragen als zowel het primaire net wordt ingelezen als het secundaire net. In de

nieuwbouw is het niet altijd noodzakelijk beide netten te koppelen.

- De tekening en het zoekvenster beide actief te houden. Daarmee bedoel ik dat

het handig zou zijn als je met een actief zoekvenster ook nog gewoon in de tekening

kan kijken (zoomen).

- in de zoekfunctie de mogelijkheid te bieden om straatnamen te zoeken die lijken

op de ingevoerde straatnaam als de ingevoerde naam niet wordt gevonden.

- de tool uit te breiden door niet alleen de straatnaam te kunnen zoeken, maar

ook WOSnaam, revisietekening, gebiedsaanduiding, WM-nummer etc..

Ik zie hier wel brood in! Goed werk!”

Page 34: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 34

Jaap Engelgeer

Beheerder Leidingregistratie te Arnhem

Van: [email protected]

Datum: 01/30/06 13:44:52

Aan: [email protected]

Onderwerp: commentaar

“Hallo Jeroen,

Om te beginnen wil ik je complimenteren, hoe je onze wens "het snel vinden van straatnamen

zonder diverse bestanden te openen en te sluiten" hebt weten te vertalen in een snel- en

goedwerkende Tool.

De knop "verbergen" is een echte aanwinst, omdat dezelfde straatnaam meerdere keren in het

straatnamenbestand kan voorkomen, is het bijzonder handig om een situatie te kunnen bekijken

zonder de Tool af te sluiten, voorheen moest dezelfde zoekfunctie vaak weer worden opgestart.

In het venster zijn een aantal knoppen opgenomen die commando's vervangen, dit is zeker voor

nieuwe gebruikers een aanwinst. De knoppen zijn in logische volgorde geplaatst, afgestemd op

de wijze van gebruik.

Het aangeven van het GBKN bladnummer bij een gevonden of geselecteerde (uit de lijst)

straatnaam kan vaak een verdere "zoektocht" overbodig maken, afhankelijk naar welke

informatie je als gebruiker naar op zoek bent.

Door deze Tool zijn de KLIC-txt-bestanden die wij onderhouden overbodig geworden, dit scheelt

in bestansbeheer en opslag.

Na de uitrol van AutoCad 2006 (maart 2006) binnen Nuon Warmte waarin wij een "TopoTool"

willen opnemen in het Warmtemenu mag een button met deze Tool niet ontbreken.

Ik ben er van overtuigd dat de door jouw opgedane ervaring met het ontwikkelen van deze Tool

er aan toe zal bijdragen dat de Tools die wij in de toekomst nog willen ontwikkelen, om het

werken met AutoCad en de Add-ons voor onze gebruikers te uniformeren en te versnellen op

jouw bijdrage mag rekenen.”

Met vriendelijke groet,

Jaap Engelgeer

Beheerder Leiding Registratie

Exploitatie Nuon Warmte

pac: PB4540

tel.: 06-21 59 59 90 (85990)

e-mail: [email protected]

Page 35: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 35

Afkortingen c.q. begripsomschrijving

CTW = Centraal Tap Water

GBKN = Grootschalige Basiskaart Nederland

ITW = Individueel Tap Water

KLIC = Kabel Leiding Informatie Centrum

Leidingnettekening = Autocad tekening met warmtenet

PUR = Polyurethaan Schuim

RD = Rijksdriehoeks net (wordt in de tekst genoemd RD – Coördinatenstelsel)

WT = Warmte Transportnet

WW = Warmte Wijknet

Xdata = Extended dada (Autocad commando om informatie aan blokken of lijnen

te koppelen)

Xref = External reference files (Autocad commando om tekeningen achter elkaar

te koppelen)

HDPE = High Density Polyethylene

WOS = Warmteoverdrachtstation

LR = Leiding registratie

IFRS =International Financial Reporting Standards

VBA = Visual Basic for Applications

CSV = Comma Separated Value file format

Page 36: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 1

For Each tekst In blok

If tekst.ObjectName = "AcDbText" Or tekst.ObjectName = "AcDbMText" Then

invoegpunt = tekst.InsertionPoint

X = invoegpunt(0)

Y = invoegpunt(1)

Straatnaam = UCase(tekst.TextString)

If j > ec Then

If InStr(1, Straatnaam, zoekString) > 0 Then

lblTussenstand.Caption = tekst.TextString

Me.lblx.Visible = True

lblxcoordinaat.Visible = True

lblxcoordinaat.Caption = X

Me.lblY.Visible = True

lblycoordinaat.Visible = True

lblycoordinaat.Caption = Y

cmbGoto.Locked = False

cmbnew.Locked = False

'cmbGoto.Visible = True

cmbzoek.Caption = "zoek volgende"

FrmZoek.Caption = "Gevonden"

Me.lblCntBlk.Caption = i

Me.lblCntEnt.Caption = j

Exit Sub

'VBA.MsgBox (tekst.TextString & " " & X & " " & Y)

End If

End If

Bijlage 1: “programma”

Figuur 15 (code tekst zoeken)

1.1 Beschrijving codering (zoek tekst).

In dit stukje codering wordt op zoek gegaan naar het block met ObjectName AcDb text en

ObjectName AcDbM text. Zo worden beide text soorten opgevangen in de zoekactie en wordt via

het InsertionPoint de coördinaten eruit gehaald.

Deze coördinaten worden opgeslagen in de waarde “X” en “Y”; deze worden later in het

programma gebruikt om naar toe te kunnen springen en het GBKN-blad te bepalen. Door gebruik te

maken van Ucase verklein je de kans, dat de tekst niet gevonden wordt en maakt het niet uit hoe

de gebruiker het typt.

Page 37: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 2

If Me.lstresultaatx.ListIndex <> -1 Then

X = Me.lstresultaatx.Value

X = Fix(X / 100000)

xx = Fix(X / 10) * 10: dx = X - xx

If dx < 5 Then dx = 0 Else dx = 5

X = xx + dx

Y = Me.lstresultaaty.Value

Y = Fix(Y / 10000)

yy = Fix(Y / 100) * 100: dy = Y - yy

Select Case dy

Case 0 To 24

dy = 0

Case 25 To 49

dy = 25

Case 50 To 74

dy = 50

Case 75 To 99

dy = 75

Case Else

dy = 0: MsgBox "Kan eigenlijk niet"

End Select

Y = yy + dy

Me.gbkn.Visible = True

Me.lblgbkn.Caption = CStr(X) & "-" & CStr(Y)

End If

Figuur 16 (code GBKN-blad bepalen)

1.2 Beschrijving codering (bepaal GBKN-blad) .

Eerst is het makkelijk om te weten dat de coördinaten in hectometers staan. En de GBKN gebieden

0,5 bij 0,25 kilometer zijn dus 5 en 2,5 hectometer.

Als de listboxen “ResultaatX” gevuld is met coördinaten kan een GBKN-blad bepaald worden.

Dit doe ik met behulp van het insertion point van de geselecteerde straatnaam bijvoorbeeld

X=196940419 en Y=439743254. Nu moet hier een goed GBKN-blad uit komen waar dit punt in valt.

Eerst pak ik de X deze wordt gedeeld door 100000 dan houd ik 1969,40419 over. Dan bepaal ik xx

door X te delen door 10 en houd dan 196,9 over. Het getal achter de komma is dan 9 en die wordt

dx, dan kijk ik of dx kleiner is dan 5 zo ja dan wordt dx 0 anders wordt dx 5 dan zet je X en dx

achter elkaar en je krijgt dan het eerste getal van het GBKN-blad namelijk 1965.

Page 38: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 3

Nu ga ik Y bepalen. Door 439743254 te delen door 10000 ik houdt dan 43974,3254 over alles

achter de komma vergeet ik Y is dan 43974. Nu ga ik yy bepalen door 43974 te delen door 100 dit

is 439,74 nu maak ik de getallen achter de komma dy is 74. Nu kijk ik of dy tussen de 0-24 ligt of

25-49 of 50-99 in dit geval tussen de 50-74 en 75-99 in dit geval ligt 74 tussen de 50-74 en wordt

dy dus 50. Vervolgens zet ik Y en dy achter elkaar en dan krijg je 43950.

Als je nu de X-dx pak en de Y-dy dan krijg je het goeie GBKN-blad 1965-43950 en daarop ligt de

straat.

Page 39: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 4

Bijlage 2: “Stroomschema”

Start

Straatnaam

Listbox resultaten

X-Y coördinaten

Ga naar locatie

Topo koppelen

Andere netten koppelen

Stoppen

X-Y coördinaten worden later

gebruikt voor de locatie en het

bepalen van het GBKN blad

De lus loopt door tot

alle blokken doorzocht zijn

Topo koppelen

Andere netten

koppelen

Page 40: VERSLAG AFSTUDEEROPDRACHT HBO TRAJECT · PDF fileIk ben 32 jaar, getrouwd en woon in Ulft. Ik heb ruim 6 jaar ervaring met leidingregistratie in verschillende systemen zoals Smallworld

Afstudeeropdracht “X-Find” Jeroen Engelbarts

30/1/2006 Pagina 5

Bijlage 3: “Klic melding”