1

Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming

Leiden 2017

Veiligheid in cijfers

2

Gemeente Leiden

071 - 516 5064

Postbus 9100, 2300 PC Leiden

info@leidenincijfers.nl

www.leidenincijfers.nl

serie statistiek 2017 / 15

BELEIDSONDERZOEK

3

Inhoudsopgave Veiligheid in cijfers 2017

Inleiding & leeswijzer 4

Belangrijke uitkomsten 5

1 Sociale veiligheid 7

1.1 Slachtofferschap van inwoners 7

1.2 Subjectieve veiligheid inwoners 11

Onveiligheidsgevoelens, vermijdingsgedrag en preventie

1.3 Veiligheid bij bedrijven en winkelgebieden 14

1.4 Overlast 15

Sociale overlast, verkeersoverlast en vernieling

1.5 Veilig uitgaan 20

Overlast door horeca, Geweldsincidenten in uitgaansgebied en evenmenten

2 Jeugd en veiligheid 24

Overlast gevende jeugd en jeugdcriminaliteit (HALT)

3 Fysieke veiligheid 26

Brandveiligheid, rampenbestrijding en externe veiligheid

4 Ondermijning (georganiseerde misdaad) 29

5 Bereidheid tot melding en aangifte 30

6 Veiligheid in de stadsdelen en wijken 33

7 Leiden vergeleken met de 70.000+ gemeenten 37

Bijlage 1 Artikel n.a.v. ‘Achtervolgd door angst’ 43

Bijlage 2 Indicatoren programma Veiligheid (PB 2017) 44

4

Inleiding

Algemeen bekend is dat de criminaliteit in Nederland afneemt, maar dat de gevoelens van onveiligheid niet

evenredig dalen. Ook in Leiden gaat het in grote lijnen goed met de leefbaarheid en veiligheid. De

veiligheidssituatie in Leiden, bekeken door de bril van de gemeente, heeft vele facetten, die in deze uitgave zo

veel mogelijk aan bod komen. Actueel is o.a. het feit dat een groot deel van de criminaliteit in Nederland en dus

ook in Leiden niet bekend is bij de politie omdat er geen melding of aangifte van wordt gedaan. Dat betekent

dus dat de aantallen misdrijven, aangeleverd door de politie een onderschatting zijn van het probleem. In

hoofdstuk 5 gaan we hierop in. Daarentegen hebben we ook een andere belangrijke bron, namelijk de

Veiligheidsmonitor. Ook hier wordt naar verschillende soorten slachtofferschap gevraagd. En ook of het voorval

is gemeld bij de politie. Zo kunnen we, door gebruik te maken van verschillende soorten bronnen een vrij goed

beeld schetsen van de veiligheidssituatie in Leiden.

Leeswijzer

Belangrijke bronnen: politiecijfers en Veiligheidsmonitor

De Veiligheidsmonitor is een enquête onder burgers: hoe ervaren zij leefbaarheid en veiligheid? Sinds 2008 is

een cijferreeks opgebouwd. In 2012 is er een trendbreuk geweest: zowel de vragenlijst als de methode zijn

aangepast. Daarom worden wat betreft de veiligheidsmonitor alleen cijfers van 2012 t/m 2016 weergegeven.

Wat betreft de cijfers van de politie spelen ons ook voortdurend veranderingen parten.

Het afgelopen jaar hadden we bijvoorbeeld met het volgende te maken:

aantal branden (geen brandstichting) was in eerste instantie te hoog in de cijfers terecht gekomen

omdat een groot aantal testmeldingen niet was uitgesloten.

het grootste deel van de meldingen van internetfraude bleek centraal in het land te worden

geregistreerd, i.p.v. toegewezen aan de gemeente waar het daadwerkelijk plaatsvond.

Andere bronnen zijn rapportages van HALT en de brandweer.

Stedenvergelijking

Indien relevant en mogelijk (nl. als de gegevens uit de Veiligheidsmonitor komen) is Leiden vergeleken met de

groep steden die bekend staan onder de naam G32, een term afkomstig uit het Grotestedenbeleid. In hoofdstuk

6, waar Leiden niet met een groep, maar met individuele steden wordt vergeleken, is gekozen voor de 70.000+

gemeenten omdat dan ook de G4 zichtbaar is.

Indeling en onderwerpen

De indeling in deze rapportage volgt in grote lijnen de Programmabegroting. Belangrijke leidraad is het Integraal

Veiligheidsplan Leiden 2015 – 2018. Hierin is een aantal speerpunten benoemd. Nog niet voor alle speerpunten

zijn cijfers beschikbaar. Zoveel mogelijk is hier wel op aangesloten.

Speerpunten Integraal Veiligheidsplan Leiden 2015 – 2018:

Geweld (huiselijk geweld, veilige publieke taak: agressie en geweld tegen medewerkers met een publieke taak)

Vermogenscriminaliteit (woninginbraken)

Overlast (door jongeren, op het water, fietsenoverlast, woonoverlast, rondom horecagelegenheden)

Ondermijning (containerbegrip voor diverse vormen van georganiseerde misdaad)

Radicalisering

Rampenbestrijding en crisisbeheersing

Leefbaarheid in de wijken.

Op de website van Beleidsonderzoek (gemeente Leiden, www.leidenincijfers.nl) kunt u zelf grafieken, tabellen

en kaarten samenstellen, zodat u altijd met de meest actuele cijfers kunt werken. Voor vragen hierover of voor

een diepere analyse dan we hier kunnen presenteren kunt u contact opnemen met info@leidenincijfers.nl.

5

Belangrijke uitkomsten

Hieronder staan de belangrijkste bevindingen per paragraaf weergegeven. De bevindingen over jeugd staan

niet apart, maar bij het onderwerp waar het betrekking op heeft.

Slachtofferschap

31% van de inwoners van Leiden is slachtoffer geweest van een delict, exclusief cybercrime was dit

23%. Slachtofferschap van cybercrime neemt niet toe. Men geeft iets meer dan in 2015 aan slachtoffer

van vermogensdelicten te zijn.

De meest voorkomende delicten, gemeld door respondenten van de Veiligheidsmonitor zijn

vermogensdelicten; in Leiden is fietsendiefstal (8% is hiervan slachtoffer geweest in de afgelopen 12

maanden) een belangrijke hierin.

Woninginbraken (incl. poging tot) zijn gedaald tot 229 in 2016.

Ook de ‘High Impact Crime’ is gedaald. Dit betreft geweld, woninginbraak, straatroof en overvallen.

Meldingen huiselijk geweld zijn vrij stabiel rond 180 per jaar.

Onveiligheidsgevoel

17% van de Leidenaren voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt, 38% in het algemeen. De eigen

buurt krijgt als rapportcijfer een 7,4 voor veiligheid. Vrouwen, jongeren en hoogopgeleiden voelen zich

vaker dan de andere groepen wel eens onveilig.

Men voelt zich het minst veilig daar waar jongeren rondhangen.

Veiligheid bij bedrijven

Winkeldiefstal is afgenomen tot 406 in 2016.

Overlast

Van de ruim 6 duizend meldingen bij de politie over sociale overlast betreffen bijna 2.200

geluidsoverlast. Dit is toegenomen in 2016, evenals overlast door personen (van ca. 1.100 tot ca.

1.400). Bijna 1.200 betreffen jeugdoverlast. Dit aantal is vrij stabiel.

Als de Leidenaren gevraagd wordt of ze zelf veel overlast ervaren van verschillende soorten zijn dat

lage percentages. Overlast van rondhangende jongeren en buurtbewoners scoren het hoogst met elk

6%. Uitgesplitst naar stadsdeel loopt dit op tot 12% dat in Midden vaak overlast heeft van dronken

mensen en 9% dat in West vaak overlast heeft van jongeren.

Drugs en dronken mensen worden in stadsdeel West vaker dan in 2015 genoemd als een vorm van

overlast die wel eens voorkomt.

Verkeersoverlast betreft vooral te hard rijden (22% heeft zelf veel overlast) en parkeerproblemen (19%).

Veilig uitgaan

In 2016 zijn zowel via de klachtenlijn van de gemeente als bij de politie meer meldingen van overlast

van ‘het uitgaansleven’ geweest dan in 2015.

Het aantal aan de horeca gerelateerde geweldsincidenten is stabiel rond de 140 per jaar.

68% van de Leidenaren staat positief tegenover evenementen in de stad. 26% heeft er wel eens last

van, 3% veel. Geluidsoverlast is de belangrijkste, gevolgd door beperkte bereikbaarheid van woningen,

winkels etc.

Fysieke veiligheid

68% van de Leidenaren maakt zich zelden of nooit zorgen over risico’s in de woonomgeving. Een kwart

heeft helemaal geen spullen in huis om een noodsituatie van een paar dagen te overbruggen.

6

Brandveiligheid: 86% beoordeelt de eigen woning als (zeer) veilig. Driekwart controleert zelf of gas,

vuur en t.v. uit zijn en is voorzichtig met vuur, 68% heeft een rookmelder.

Er zijn 37 brandstichtingen bekend bij de politie over 2016, er waren ca. 240 branden.

Georganiseerde misdaad / ondermijning

De politie registreerde in 2016 ruim 700 gevallen van: fraude en oplichting (530), drugshandel (150),

wapenhandel (45) en mensensmokkel (0). Vergelijking met eerdere jaren is niet mogelijk.

Bereidheid tot melding en aangifte

In Leiden wordt 28% van de ondervonden delicten gemeld bij de politie, in Nederland 34%. Nog minder

wordt ook aangegeven: 20% in Leiden, 25% in Nederland.

De bereidheid om te melden en aangifte te doen varieert zeer sterk naar soort delict. Inbraak en

mishandeling worden het meest gemeld.

Het CBS constateert een dalende trend in meldings- en aangiftebereidheid. Het WODC trekt de

conclusie dat er geen daadwerkelijke daling is, maar dat die veroorzaakt wordt door trendbreuken in het

onderzoek.

Veiligheid in stadsdelen en wijken

Stadsdeel Midden scoort op een aantal aspecten slechter dan gemiddeld (overlast van evenementen

en van dronken mensen, fietsendiefstal en slachtoffer van vernielingen). Dit is Binnenstad-Zuid sterker

dan in Binnenstad-Noord.

Stadsdeel West scoort op een aantal, punten beter dan gemiddeld, wel heeft het meer dan gemiddelde

verkeersoverlast (Stevenshof).

In stadsdeel Noord ervaart men meer onveiligheidsgevoel en idee van criminaliteit in de eigen buurt.

Bos- en Gasthuizen scoort op alle gekozen aspecten goed, behalve sociale cohesie; Roodenburg en

Merenwijk scoren nergens slecht op.

Vergelijking met andere 70.000+ gemeenten

Met 31% slachtofferschap (inclusief cybercrime) scoort Leiden iets minder gunstig dan het gemiddelde

van de 70.000+ gemeenten.

Fietsendiefstal komt alleen in vier andere gemeenten vaker voor, maar de verschillen zijn niet groot.

Ook op ‘overlast van dronken mensen’ scoort Leiden niet goed. Overlast van horeca daarentegen valt

niet op in Leiden.

De gevoelens van (on)veiligheid wordt als een belangrijke indicator gezien. Deze wordt gemeten zowel

in de buurt als in het algemeen. Op alle indicatoren scoort Leiden goed.

7

1. Sociale veiligheid

Een veilige woon- en leefomgeving voor inwoners, bezoekers en ondernemers voldoet aan bepaalde eisen op

sociaal en fysiek gebied. De gemeente en politie willen goede relaties tussen de mensen die er wonen en

verblijven en een prettige openbare ruimte, zonder te veel ergernissen en overlast. In dit hoofdstuk staat in

hoeverre dat lukt. Dit wordt ook gemonitord in de Programmabegroting.,

1.1. Slachtofferschap van inwoners

We bespreken hier vooral de ‘veel voorkomende’ criminaliteit die mensen kan treffen. Hiervoor zijn twee

bronnen: onderzoeksresultaten uit de Veiligheidsmonitor en registratiecijfers van de politie.

Ervaren slachtofferschap op basis van de Veiligheidsmonitor

De Veiligheidsmonitor wijst uit dat 31% van de Leidenaren het afgelopen jaar slachtoffer is geweest van enig

delict, inclusief cybercrime. Dit is iets meer dan in de G32.

Binnen de vraagstelling van de Veiligheidsmonitor worden de volgende soorten delicten onderscheiden:

vermogensdelicten (17% was slachtoffer hiervan)

cybercrime (12%)

vandalisme / vernieling ( 9%)

geweld (2%)

De totalen tellen op tot meer dan 31% omdat een aantal mensen slachtoffer is geweest van meer dan 1 delict.

De totalen tellemnntal overvallen, in woning en bedrijf

% slachtofferschap afgelopen 12 maanden, 2012 – 2016

Bron: Veiligheidsmonitor

31%

23%

17%

12%

9%

2% %

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

2012 2013 2014 2015 2016

Persoonlijk slachtofferschap traditioneel encybercrime totaal

Persoonlijk slachtofferschap traditioneel

Persoonlijk slachtofferschap vermogensdelicten

Persoonlijk slachtofferschap cybercrime totaal

Persoonlijk slachtofferschap vandalisme totaal

Persoonlijk slachtofferschap geweld totaal

8

In de tabel hieronder staan alle percentages uit de grafiek hierboven, aangevuld met een aantal veel

voorkomende sub-categorieën. Een veel voorkomende delict is b.v. fietsendiefstal (8% van de Leidenaren),

gevolgd door voertuigvernieling (6%). Bij cybercrime gaat het vooral om hacken (7%) en koop- en

verkoopfraude (6%). Het is bekend dat maar een deel van de slachtoffers aangifte of melding doet. Dat geldt

zeker voor een misdrijf als fietsendiefstal: 8% van de Leidenaren heeft er mee te maken gehad het afgelopen

jaar, maar ‘slechts’ 1.286 hiervan is bekend bij de politie (8% van de Leidenaren van 18+ is ca. 8 dzd).

% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest van een delict

Leiden Leiden G32

2012 2013 2014 2015 2016 2016

Slachtofferschap totaal, inclusief cybercrime 36% 33% 32% 29% 31% 27%

Slachtofferschap totaal, exclusief cybercrime

(= traditioneel)

27% 23% 24% 20% 23% 19%

Vermogensdelicten, totaal

waarvan fietsendiefstal

19%

7%

17%

8%

17%

8%

14%

7%

17%

8%

13%

5%

Vandalismedelicten, totaal

waarvan beschadiging voertuig

11%

8%

9%

6%

9%

6%

8%

6%

9%

6%

7%

5%

Cybercrime 12% 13% 12% 11% 12% 11%

Geweldsdelicten, totaal 2% 2% 3% 2% 2% 3%

Bron: Veiligheidsmonitor

De vaak voorkomende fietsendiefstal in Leiden wordt vaak toegeschreven aan het feit dat Leiden een

studentenstad is. Dit wordt bevestigd door de benchmark: Leiden staat op de 5e plaats van de 70.000+

gemeenten, met boven zich vier andere studentensteden (zie Hoofdstuk 7 met een stedenvergelijking).

Slachtofferschap op basis van de politiecijfers

De politie heeft een andere indeling van delicten dan in de Veiligheidsmonitor wordt gehanteerd, we kunnen dit

dus niet ‘een op een‘ vergelijken.

De politie geeft in haar tabellen inzicht in de aantallen van een aantal categorieën misdrijven en incidenten,

maar geen compleet overzicht. Bijna alle categorieën zijn afgenomen over langere tijd gezien. Hieronder een

aantal belangrijke categorieën misdrijven.

De totalen tellemnntal overvallen, in woning en bedrijf

Ontwikkeling aantal belangrijke soorten misdrijven, 2012 - 2016

Bron: Politie-eenheid Den Haag

1.286

640 503

229 179

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

2012 2013 2014 2015 2016

Diefstal fiets

Geweld

Diefstal uit/ vanaf motorvoertuigen

Diefstal/inbraak woning

Zakkenrollerij

9

Hieronder een uitsplitsing van alle soorten diefstal, met en zonder geweld.

Aantal misdrijven ‘diefstal’, bekend bij politie, Leiden

2012 2013 2014 2015 2016

Diefstal zonder geweld 5.996 5.695 5.093 4.568 4.083

Diefstal met geweld 93 90 72 49 53

Waarvan veel voorkomende diefstal:

- diefstal/inbraak woning totaal 555 498 504 409 228

- waarvan diefstal/ inbraak woning (poging) 145 150 135 122 66

- waarvan diefstal/ inbraak woning (voltooid) 410 348 369 287 162

- diefstal/inbraak schuur/tuinhuis etc. 138 125 117 143 103

- diefstal fiets 1.326 1.477 1.356 1.247 1.286

- diefstal brom-/snorfietsen 232 200 196 178 169

- diefstal van/uit motorvoertuig 753 662 538 492 503

- diefstal motorvoertuig 110 114 67 93 82

- zakkenrollerij 359 325 214 246 179

Bron: Politie-eenheid Den Haag

Een specifieke categorie geweldsincidenten is de High Impact Crime: dit zijn misdrijven met een grote ’impact’

op het slachtoffer. Hieronder vallen geweld, diefstal/inbraak in de woning, overval en straatroof. Ook dit aantal

daalt al een aantal jaren.

Aantal overvallen, in woning en bedrijf

Aantal misdrijven High Impact Crime, Leiden

Bron: Politie-eenheid Den Haag

849 813 798

620 638

555 498 504

409 228

35 46 21

21

22

15 9 8

8

7

2012 2013 2014 2015 2016

geweld diefstal/inbraak woning straatroof overvallen

10

Meer in detail zien de cijfers er als volgt uit.

Aantal misdrijven High Impact Crime, Leiden

2012 2013 2014 2015 2016

High Impact Crime 1.454 1.366 1.331 1.058 895

Waarvan:

- diefstal/inbraak woning totaal 555 498 504 409 228

- overval totaal 15 9 8 8 7

- overval in woning 3 2 3 1 2

- overval in bedrijf 12 7 5 7 5

- straatroof 35 46 21 21 22

- geweld totaal 849 813 798 620 638

- mishandeling 490 461 426 341 398

- bedreiging 305 324 319 247 203

- openlijk geweld tegen een persoon 54 28 53 32 37

Bron: Politie-eenheid Den Haag

De politie rapporteert jaarlijks het aantal misdrijven van huiselijk geweld. Uiteraard is dit ‘voor zo ver bekend bij

de politie’. Dit aantal is in 2016 182 . Het lastige aan dit onderwerp is dat het doel uiteraard is het aantal

incidenten zo klein mogelijk te laten zijn, maar dat wel zoveel mogelijk incidenten die gepleegd zijn bekend zijn

bij de politie.

Misdrijven huiselijk geweld in Leiden

Bron: Politie-eenheid Den Haag

Verkeersveiligheid

Verkeersveiligheid heeft betrekking op veiligheid voor de verkeersdeelnemers. Deze veiligheid wordt beïnvloed

door fysieke factoren (infrastructuur) en het rijgedrag van verkeersdeelnemers. Allereerst volgt een overzicht

van de verkeersongevallen in Leiden. Het aantal ongevallen (775) was in 2016 vergelijkbaar met 2015.

Verkeersongevallen

Leiden

2012 2013 2014 2015 2016

Verkeersongevallen 915 928 829 781 775

Waarvan

Ongevallen met dodelijke afloop 2 1 1 3 1

Ongevallen met letsel 66 96 152 156 167

Ongevallen met uitsluitend materiële schade 847 831 676 622 607

Bron: Politie-eenheid Den Haag

229 246

189 184 182

2012 2013 2014 2015 2016

11

De overtredingen zijn wat minder makkelijk in beeld te brengen. De politie levert de aantallen die door de

politiemedewerkers zijn geconstateerd. Snelheidsovertredingen en door rood licht rijden, voor zo ver

geregistreerd door een camera, zijn hier niet in opgenomen. In 2016 waren er door de politie 288 incidenten van

rijden onder invloed geregistreerd, dat is een flinke daling in de afgelepen drie jaar: in 2013 waren dit er nog

545. Het verlaten van de plaats van het ongeval is van 2015 op 2016 gelijk gebleven (707 keer).

Verkeersovertredingen

Leiden

2012 2013 2014 2015 2016

Rijden onder invloed van alcohol 480 545 446 352 288

Snelheidsovertredingen (excl. geregistreerde camera’s) 48 42 28 26 7

Verlaten plaats na verkeersongeval 746 636 650 706 707

Bron: Politie-eenheid Den Haag

(Het gebrek aan) verkeersveiligheid kan ook door de burgers zelf worden ervaren. 14% heeft veel overlast van

te hard rijden in de buurt, 5% van agressief verkeersgedrag. Zie voor meer informatie paragraaf 1.4 Overlast.

1.2. Subjectieve veiligheid inwoners

Onder subjectieve veiligheid wordt hier verstaan of men zich wel eens onveilig voelt, en dan met name in de

eigen buurt. Ook gaat het om gedrag om bepaalde mogelijk onveilige situaties te vermijden. En wat zijn

specifieke plekken of situaties waarin men zich wel eens onveilig voelt?

In het algemeen blijkt dat op alle aspecten van subjectieve veiligheid de grotere steden (hier weergegeven als

de G32) minder goed scoren dan het gemiddelde in Nederland. Dit geldt in sterke mate voor het zich wel eens

onveilig voelen op bepaalde plekken. Zie ook bijlage 1 voor een rapport van het SCP: Achtervolgd door angst.

Onveiligheidsgevoelens

In de Veiligheidsmonitor wordt gevraagd of men zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt.

De uitkomst voor Leiden is dat 17% zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt (in de G32 is dit 19%). Het

rapportcijfer voor de veiligheid in de eigen buurt schommelt in Leiden al jaren rond de 7,1 maar was in 2016

gestegen tot een 7,4. In de G32 is dit een 7,1.

38% van de Leidenaren voelt zich ‘wel eens onveilig in het algemeen’; voor het eerst sinds jaren is dit onder de

40%. In de G32 is dit 39%.

Gevoelens van (on)veiligheid

Leiden Leiden G32

2012 2013 2014 2015 2016 2016

Rapportcijfer veiligheid eigen buurt 7,1 7,0 7,2 7,2 7,4 7,1

Voelt zich weleens onveilig in eigen buurt 18% 23% 18% 17% 17% 19%

Voelt zich vaak onveilig in eigen buurt 2% 2% 2% 2% 1% 2%

Voelt zich wel eens onveilig (algemeen) 43% 44% 40% 41% 38% 39%

Voelt zich vaak onveilig (algemeen) 1% 2% 1% 2% 2% 2%

Bron: Veiligheidsmonitor

12

Het percentage of men zich in het algemeen wel eens onveilig voelt (38% in Leiden) is een belangrijke indicator

en wordt in allerlei uitingen aangehaald. Het is echter wel goed om te weten dat bijna de helft van hen (17% van

alle Leidenaren) zich, bij doorvragen, zelden onveilig voelt. 2% voelt zich vaak onveilig en 22% soms.

Dus eigenlijk is die optelsom van 24% (vaak plus soms) een reëlere benadering van mensen die zich ‘wel eens’

onveilig voelen. Dit is in de G32 vergelijkbaar.

Voelt zich vaak, soms , zelden of nooit onveilig, Leiden en G32, 2016

Bron: Veiligheidsmonitor

Gevoel van onveiligheid naar achtergrondkenmerken

Van alle Leidenaren voelt 38% zich wel eens onveilig. De verwachting dat dit samenhangt met de angst die

men heeft om zelf wel eens slachtoffer van criminaliteit te worden klopt: van de mensen die zich wel eens

onveilig voelen is bijna de helft ook bang om eens slachtoffer te worden. Van de mensen die zich nooit onveilig

voelen is dit 10%. Andersom voelen bijna alle mensen die bang zijn om slachtoffer te worden zich wel eens

onveilig.

Hoe zijn de onveiligheidsgevoelens verdeeld over bepaalde groepen Leidenaren?

Veel meer vrouwen (47%) voelen zich wel eens onveilig dan mannen (28%)

Veel meer jongeren (ca. 45% tot 35 jaar) voelen zich wel eens onveilig dan ouderen (ca. 30% vanaf 55

jaar). Een verklaring kan zijn dat ouderen zich minder vaak bevinden in situaties waarin je je onveilig kan

voelen.

Meer hoog opgeleiden (ruim 40%) voelen wel eens onveilig dan laag opgeleiden (< 30% van de mensen

met alleen lager onderwijs).

We zien in Leiden geen verschil naar etniciteit.

Vermijdingsgedrag en preventie

Om onveiligheidsgevoelens te voorkomen of verminderen kan men bepaalde situaties of plekken vermijden. De

meest voorkomende manier om onveiligheid te vermijden is ’s avonds de deur niet open doen (6% van de

Leidenaren doet dit vaak). Veel mensen (29% in Leiden, 40% in de G32) laten het licht ’s avonds branden als

ze niet thuis zijn. Dit is vergelijkbaar met 2015.

19%

22%

17%

14%

60%

58%

3%

5%

Leiden

G32

vaak soms zelden nooit weet niet

13

Vermijdingsgedrag en preventie: % komt vaak voor

Bron: Veiligheidsmonitor

Onveilige plekken

Als de Leidenaren wordt gevraagd om van een aantal specifieke plekken aan te geven of men zich er wel eens

onveilig voelt, wordt vooral genoemd: daar waar jongeren rondhangen (49% vaak of soms). Ouderen vinden dit

overigens minder vaak dan jongeren. De verschillen met de G32 zijn klein. Wat opvalt is dat de stijging van

vorig jaar bij veel soorten plekken zoals het openbaar vervoer, het centrum van de gemeente en het

winkelgebied weer is afgezwakt. Dit is niet het geval bij plekken waar jongeren rondhangen, maar de verschillen

zijn niet significant.

% dat zich (vaak of soms) onveilig voelt op bepaalde plekken

Bron: Veiligheidsmonitor

6% 2%

29%

10%

3%

40%

s avonds niet open doen in de buurt omlopen/omrijden s avonds licht laten branden als jeniet thuis bent

Leiden 2016 G32 2016

6%

11%

17%

18%

23%

27%

49%

8%

15%

19%

22%

23%

29%

47%

in eigen huis

in het winkelgebied

in het openbaar vervoer

in het centrum van mijn gemeente

bij het treinstation

rondom uitgaansgelegenheden

waar jongeren rondhangen

G32 2016

Leiden 2016

Leiden 2015

Leiden2014

Leiden 2013

Leiden 2012

14

1.3. Veiligheid bij bedrijven en winkelgebieden

Dit hoofdstuk gaat over veiligheid in winkelgebieden en in en om bedrijven.

Veilig winkelgebied

In 2016 zijn in Leiden 441 incidenten geweest die te maken hebben met diefstal of inbraak in winkels. Dit is

dalend sinds 2013.

Incidenten in het winkelgebied

Leiden

2012 2013 2014 2015 2016

Winkeldiefstal 480 547 501 476 406

Inbraak winkel 43 69 56 45 35

Totaal 523 616 557 531 441

Bron: Politie-eenheid Den Haag

Ook is aan inwoners van Leiden gevraagd in hoeverre men zich wel eens onveilig voelt op bepaalde plekken. Er

werden zeven plekken genoemd (in algemene zin), waaronder twee in een winkelgebied.

Onveilige plekken in het winkelgebied (% wel eens onveilig)

Leiden G32

2012 2013 2014 2015 2016 2016

Voelt u zich op onderstaande plekken wel

eens onveilig?

In het centrum van de woonplaats 22% 23% 17% 21% 18% 22%

In het winkelcentrum/winkelgebied in mijn

eigen buurt

14% 16% 12% 15% 11% 15%

Bron: Veiligheidsmonitor

Leidenaren voelen zich iets veiliger in de winkelgebieden en het centrum dan gemiddeld in de G32.

Veilige bedrijven

Dit thema heeft betrekking op de veiligheid bij bedrijven en kantoren (dus excl. winkels).

Incidenten bij bedrijven

Leiden

2012 2013 2014 2015 2016

Diefstal/inbraak in bedrijven of kantoren 308 248 210 144 167

Overvallen (niet in woning) 12 7 5 7 5

Totaal 320 255 215 151 172

Bron: Politie-eenheid Den Haag

In Leiden vonden in 2016 in totaal 7 overvallen plaats, waarvan 2 in een woning en 5 bij een bedrijf. Zie voor

overvallen ook paragraaf 1.1.

15

1.4. Overlast

Sociale overlast

In 2016 registreerde de politie in Leiden 6.005 incidenten van sociale overlast. Dit betreft verschillende vormen

van overlast. We zien een behoorlijke stijging van 2015 op 2016. Vooral geluidsoverlast en overlast door

personen is toegenomen het afgelopen jaar. Geluidsoverlast is twee jaar lager geweest en is nu weer op het

niveau van 2012. Meer hierover bij 1.5 (Veilig uitgaan). Overlast door personen is landelijk toegenomen als

gevolg van decentralisaties in het Sociaal Domein, die gekoppeld zijn aan bezuinigingen. Drugsoverlast is

afgenomen. Hoofdstuk 2 gaat dieper in op de jeugd(overlast).

Aantal incidenten overlast in de woon- en leefomgeving

Leiden

2012 2013 2014 2015 2016

Overlastmeldingen 4.616 4.670 5.726* 5.150 6.005

Waarvan:

Geluidsoverlast 2.185 2.012 1.984 1.794 2.186

Overlast door jeugd 1.340 1.130 1.366 1.116 1.190

Conflictbemiddeling en burenruzie 295 410 1.205* 1.031 1.165

Overlast door personen 771 1.061 1.103 1.137 1.413

Drugs (dealen en wietplantages) 25 57 68 72 51

* De stijging in 2014 heeft te maken met het feit dat sinds de samenvoeging van de meldkamer Hollands Midden en Haaglanden (in mei

2014) er gebruik gemaakt wordt van een landelijke meldkamertabel en een landelijk prioritering van de meldingen.

Het gevolg is dat de meldkamer vele meldingen niet meer kan specificeren en dus op een noemer moet verwerken. In het geval van

Conflictbemiddeling en burenruzie zijn diverse meldingen die voorheen uitgesplist kon worden nu op een noemer terecht gekomen.

Bron: Politie-eenheid Den Haag

De volgende grafiek geeft zowel het percentage weer dat denkt dat bepaalde vormen van overlast wel eens

voorkomen in de buurt, als ook of men zelf er veel overlast van ervaart. Beide zijn afkomstig uit de

Veiligheidsmonitor en maken duidelijk dat er een groot verschil is of iets wel eens voorkomt of dat men er zelf

veel overlast van ondervindt. Bij de ‘rondhangende jeugd’ is dat het meest duidelijk: 44% zegt dat het wel eens

voorkomt; 7% van de Leidenaren heeft er zelf daadwerkelijk veel overlast van.

Jongerenoverlast komt het meeste ’wel eens’ voor, gevolgd door dronken mensen op straat (39%) en overlast

van bewoners (33%). Het zijn ook de jongeren waar men zelf de meeste last van heeft, maar die percentages

zijn dus wel een stuk lager.

Van 2015 op 2016 is een aantal vormen van overlast in Leiden licht (maar niet significant) toegnomen.

De verschillen tussen Leiden en de G32 zijn verwaarloosbaar. Alleen het percentage ‘dronken mensen op straat

komt wel eens voor’ is in Leiden hoger (39% tegen 29% in de G32).

16

Sociale overlast in de buurt: % ervaart zelf veel overlast en komt wel eens voor

Bron: Veiligheidsmonitor

28%

4%

39%

5%

16%

1%

44%

7%

33%

6%

15%

2%

28%

4%

29%

3%

15%

1%

41%

6%

32%

6%

13%

2%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%

komt wel eens voor

ervaart zelf veel overlast

komt wel eens voor

ervaart zelf veel overlast

komt wel eens voor

ervaart zelf veel overlast

komt wel eens voor

ervaart zelf veel overlast

komt wel eens voor

ervaart zelf veel overlast

komt wel eens voor

ervaart zelf veel overlast

dru

gso

verl

ast

dro

nke

n m

en

sen

op

stra

ato

p s

traa

t la

stig

geva

llen

ron

dh

ange

nd

ejo

nge

ren

ove

rlas

t d

oo

rb

uu

rtb

ew

on

ers

hin

de

r va

nh

ore

ca. G32 2016

Leiden 2016

Leiden 2015

Leiden 2014

Leiden 2013

Leiden 2012

17

De volgende grafiek laat zien dat men in stadsdeel Midden vaker dan in de andere stadsdelen zegt dat overlast

van dronken mensen op straat, van de horeca en van drugs wel eens voorkomt. Dit zijn de groene balkjes in de

grafiek. Zo zegt bijvoorbeeld 74% van de inwoners van stadsdeel Midden dat ‘dronken mensen op straat’ wel

eens voorkomen. 12% heeft er zelf daadwerkelijk veel overlast van.

Als het er om gaat of men zelf daadwerkelijk veel overlast ervan heeft zien we dat dit alleen van de horeca en

dronken mensen op in stadsdeel Midden (significant) vaker voorkomt dan in de andere stadsdelen. Dit zijn de

rode balkjes in de grafiek.

Vormen van sociale overlast per stadsdeel, 2016

Bron: Veiligheidsmonitor

32%

12%

8%

11%

74%

30%

26%

29%

42%

47%

44%

43%

41%

30%

32%

31%

48%

27%

19%

20%

5%

2%

1%

0%

12%

4%

3%

1%

6%

8%

9%

2%

8%

4%

6%

5%

6%

5%

2%

2%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Midden

Noord

Zuid

West

Midden

Noord

Zuid

West

Midden

Noord

Zuid

West

Midden

Noord

Zuid

West

Midden

Noord

Zuid

West

Ho

reca

Dro

nke

n m

ense

nR

on

dh

ange

nd

ejo

nge

ren

Bu

urt

be

wo

ne

rsD

rugs

Heeft zelf veel overlast Komt wel eens voor

18

Onderstaande grafiek laat de ontwikkeling van dezelfde soorten sociale overlast als hiervoor zien per stadseel.

Nu gaat het om de ontwikkeling van 2015 op 2016. Het is beperkt tot de vraag of het wel eens voorkomt. Dus

de groene balkjes uit de grafiek op blz 17..

We zien met name in stadsdeel Midden dat mensen vaker dan in 2015 vinden dat bepaalde vormen van sociale

overlast wel eens voorkomen. Dit betreft vooral dronken mensen en drugs.

Vormen van sociale overlast (‘komt wel eens voor’) per stadsdeel, 2015 en 2016

Bron: Veiligheidsmonitor

27%

13%

10%

7%

64%

28%

25%

25%

39%

41%

41%

42%

31%

31%

32%

30%

36%

25%

18%

22%

32%

12%

8%

11%

74%

30%

26%

29%

42%

47%

44%

43%

41%

30%

32%

31%

48%

27%

19%

20%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Midden

Noord

Zuid

West

Midden

Noord

Zuid

West

Midden

Noord

Zuid

West

Midden

Noord

Zuid

West

Midden

Noord

Zuid

West

Ho

reca

Dro

nke

n m

ense

nR

on

dh

ange

nd

e jo

nge

ren

Bu

urt

be

wo

ne

rsD

rugs

2016

2015

19

Verkeersoverlast

Ook verkeersoverlast kan een probleem voor de buurt vormen en bestaat uit de volgende onderdelen: te hard

rijden, parkeeroverlast en agressief verkeersgedrag.

In Leiden heeft 26% van de respondenten tegen 33% in de G32 veel overlast van één of meer van deze vormen

van verkeersoverlast.

Hieronder de percentages mensen die veel overlast ervaren van de verschillende soorten verkeersoverlast. Te

hard rijden (62%) en parkeerproblemen (57%) komen het meest voor. Respectievelijk 14% en 18% van de

Leidenaren heeft hier zelf daadwerkelijk veel (over)last van.

Vormen van verkeersoverlast, Leiden en G32

Bron: Veiligheidsmonitor

Vernieling

In 2016 telde de politie 796 incidenten op het gebied van vernieling. In 2013 was het 874, in 2014 811 en in

2015 789. Dit aantal is in 2016 gestabiliseerd na een aantal jaren van daling.

Denk hierbij aan vernielingen van auto’s, openbaar vervoer, gebouwen en andere objecten. Ook de

Veiligheidsmonitor geeft informatie over vernielingen, maar dan gaat het vooral om eigendommen, meer dan

om de openbare ruimte. 9% van de Leidenaren heeft aangegeven hier het afgelopen jaar slachtoffer van te zijn

geweest. Dit percentage varieert van 13% in stadsdeel Midden tot 6% in West.

62%

14%

29%

5%

57%

18%

71%

22%

31%

6%

52%

19%

komt wel eens voor

ervaart zelf veel overlast

komt wel eens voor

ervaart zelf veel overlast

komt wel eens voor

ervaart zelf veel overlast

te h

ard

rijd

enag

ress

ief

verk

eers

ged

rag

par

keer

pro

ble

men

G32 2016

Leiden 2016

Leiden 2015

Leiden 2014

Leiden 2013

Leiden 2012

20

1.5. Veilig uitgaan

Het verminderen van overlast in het uitgaansleven en rondom horecagelegenheden en daarmee

samenhangend het handhaven van het alcoholbeleid en verminderen van (gewelds)incidenten zijn in een

centrum- en studentenstad als Leiden constante punten van aandacht.

Geluidsoverlast door horeca

De overlast wordt zowel door de politie geregistreerd als ook gemeten met de Veiligheidsmonitor. De politie

registreerde in 2016 in totaal 281 incidenten van geluidsoverlast van horeca, waarmee we in Leiden weer terug

zijn op het niveau van 2013. Zowel de daling in 2015 als de stijging in 2016 kan niet eenduidig verklaard

worden. Geluidsoverlast is de enige vorm van horeca-overlast die de politie registreert.

Incidenten geluidsoverlast horeca

Leiden

2012 2013 2014 2015 2016

Incidenten geluids overlast horeca 356 287 222 132 281

Bron: Politie-eenheid Den Haag

Hoe ervaren de burgers de horeca-overlast in een centrum- en studentenstad als Leiden? Horecaoverlast kan

o.a. bestaan uit (geluids)overlast van de horeca zelf of van dronken mensen op straat. Dit laatste hoeft

overigens niet afkomstig te zijn uit de horeca. Bij de gemeente Leiden komen meldingen binnen op de

klachtenlijn betreffende geluidsoverlast van horeca, geschreeuw op straat enz. Ook hier zien we een stijging in

2016. Een verklaring hiervoor kan zijn dat rondom een beperkt aantal horecagelegenheden de irritaties oplopen

hetgeen tot veel meldingen kan leiden.

Aantal meldingen klachtenlijn gemeente Leiden, 2010 – 2016

Aan de respondenten wordt een reeks buurtproblemen voorgelegd, waaronder horeca-overlast en de

aanwezigheid van dronken mensen. Aan hen wordt gevraagd of het in de buurt wel eens voorkomt en

vervolgens of men er zelf veel overlast van ervaart.

830

752 726

646 588

522

745

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

21

39% van de inwoners vindt dat ‘dronken mensen op straat’ wel eens in de buurt voorkomt. Dit is meer dan in de

G32 (29%) en meer dan in 2015. 5% ervaart zelf veel hinder hiervan.

15% zegt dat ‘overlast van horecagelegenheden’ wel eens voorkomt in de buurt en 2% ervaart er zelf veel

overlast van. Dit is niet gestegen t.o.v. het jaar ervoor.

% dat zegt dat hinder van horecagelegenheden en de aanwezigheid van dronken mensen op

straat in de buurt wel eens voorkomt, Leiden (groen/blauw) en G32 (oranje)

Bron: Veiligheidsmonitor

Spreiding over de stad van uitgaansoverlast

Met name de spreiding van de aanwezigheid van dronken mensen op straat springt in het oog: 74% in

stadsdeel Midden en 26%, 27% en 31% in resp. de stadsdelen West, Zuid en Noord. De overlast van

horecagelegenheden varieert van 32% in stadsdeel Midden tot 8% in Stadsdeel West (Zuid 11%, Noord

12%).De exacte formulering van deze vraag is: Komt hinder van horecagelegenheden wel eens voor bij u in de

buurt?

Hoe zit het met de ervaren ernstige uitgaansoverlast in Leiden en stadsdeel Midden?

In Leiden ervaart 5% zelf veel overlast van dronken mensen op straat, in stadsdeel Midden is dit 12%. In Leiden

ervaart gemiddeld 2% veel overlast van horecagelegenheden, in stadsdeel Midden is dit 5%.

Zie ook blz. 14 en 15 voor meer informatie over sociale overlast naar stadsdeel.

2012 2013 2014 2015 2016

Ervaart zelf veel overlast van dronken mensen op straat:

Leiden 6% 4% 4% 4% 5%

Stadsdeel Midden 14% 9% 9% 10% 12%

Ervaart zelf veel overlast van horecagelegenheden:

Leiden 2% 3% 1% 3% 2%

Stadsdeel Midden 8% 7% 3% 8% 5%

Bron: Veiligheidsmonitor

35% 38%

35% 35%

39%

29%

16% 16% 15% 14% 15% 13%

Leiden 2012 Leiden 2013 Leiden 2014 Leiden 2015 Leiden 2016 G32 2016

dronken mensen op straat (Leiden) horecagelegenheden (Leiden)

22

Geweldsincidenten in uitgaansgebied

Sinds 2011 registreert de politie direct indien een incident aan horeca gerelateerd is en hoeft er geen speciale

selectie meer te worden gemaakt. Dit betreft ‘horeca-gerelateerd geweld’, ongeacht tijd en plaats. Dit heet de

Blue Spot Monitor. Hieronder eerst de ontwikkeling in de tijd en vervolgens een kaartje met de locaties van het

horecagerelateerd geweld in 2016.

Geweldsincidenten in het uitgaansgebied , Blue Spot Monitor

Bron: Politie-eenheid Den Haag

Veilige evenementen

Leiden is een stad met veel evenementen, groot en klein. Aan de ene kant dragen ze bij aan een levendige stad

en trekken hiermee bezoekers van binnen en buiten de gemeente. Aan de andere kant kunnen met name de

bewoners hier ook hinder van ondervinden. En het is van groot belang de veiligheid van het publiek te

waarborgen. Om meer inzicht in dit onderwerp te krijgen is sinds 2011 in Leiden een extra vragenblok

opgenomen in de Veiligheidsmonitor.

68% van de Leidenaren staat positief tegenover evenementen. Circa 2% is negatief hierover. In stadsdeel

Midden, waar de meeste grote evenementen plaatsvinden, staat 63% positief tegenover evenementen.

De overlast verschilt nogal per stadsdeel. Gemiddeld in Leiden ervaart 26% overlast. Dit is als volgt

onderverdeeld: 3% van alle Leidenaren ervaart veel overlast, 14% ervaart soms overlast en 9% zelden. In

stadsdeel Midden is dit het hoogst (49% heeft overlast, 9% vaak), in stadsdeel West het laagst met 13%.

217 202

155 157 138 142

2011 2012 2013 2014 2015 2016

23

% inwoners dat overlast heeft van evenementen en dat er positief tegenover staat

Bron: Veiligheidsmonitor 2016

Met name de grotere evenementen zorgen voor de overlast: 62% van de mensen die wel eens overlast hebben

heeft vooral daarvan overlast. De belangrijkste vorm van overlast is geluidsoverlast van het evenement zelf

(50% van de mensen die overlast hebben).

Vormen van overlast van evenementen waar men het meest last van heeft

(men mocht max. 2 vormen van overlast aangeven)

Leiden

2012 2013 2014 2015 2016

Geluidsoverlast van het evenement zelf 52% 56% 55% 54% 50%

Bereikbaarheid van woningen, winkels enz. 36% 31% 39% 41% 40%

Lawaai van (dronken) mensen 39% 37% 32% 35% 35%

Vernieling en vervuiling 17% 20% 23% 20% 24%

Parkeeroverlast / verkeersdrukte 12% 23% 14% 18% 15%

Anders (wildplassen, café’s, boten etc.) 21% 25% 11% 14% 13%

Openbaar vervoer ontregeld 9% 10% 19% 9% 13%

Bron: Veiligheidsmonitor

De politie registreert (geluids)overlast-incidenten rondom evenementen. Dit is sinds 2013 vrij stabiel.

Aantal (geluids)overlast-incidenten rondom evenementen

Bron: Politie-eenheid Den Haag

63%

67%

66%

76%

68%

49%

23%

18%

13%

26%

9%

1%

2%

0%

3%

Stadsdeel Midden

Stadsdeel Noord

Stadsdeel Zuid

Stadsdeel West

Leiden

Veel overlast van evenementen Overlast Positief over evenementen

46

28

22 23 22

2012 2013 2014 2015 2016

24

2. Jeugd en veiligheid

In dit hoofdstuk gaan we in op overlast gevende jeugd en op jeugdcriminaliteit.

2.1 Overlast gevende jeugd

In 2016 waren er 1.190 incidenten van overlast gevende jeugd. Dit aantal is vergelijkbaar met 2015.

aantal incidenten overlast door jeugd

Bron: Politie-eenheid Den Haag

N.B. de definitie van incidenten jeugdoverlast is van 2013 op 2014 veranderd. Er vallen nu meer soorten incidenten onder

(zoals vuurwerkoverlast).

Jongerenoverlast is samen met overlast van dronken mensen en van buurtbewoners het meest voorkomende

buurtprobleem. In Leiden geeft 44% aan dat het wel eens voorkomt dat jongeren rondhangen in de buurt. Dit is

minder dan in 2014 (50%) maar meer dan in 2015 (41%). Dat hoeft echter nog niet te betekenen dat men er ook

last van heeft.

Het aantal respondenten dat aangeeft zelf veel overlast te ervaren is 6%. De overlast van groepen jongeren

varieert sterk per district, en iets per stadsdeel. De ontwikkelingen door de tijd zijn beperkt.

Rondhangende jongeren in de buurt: ‘het komt wel voor’ en ‘veel overlast’ (2016)

Bron: Veiligheidsmonitor 2016

1.340

1.130

1.366

1.116 1.190

2012 2013 2014 2015 2016

42%

46%

43%

44%

44%

6%

7%

2%

9%

7%

Stadsdeel Midden

Stadsdeel Noord

Stadsdeel Zuid

Stadsdeel West

Leiden

Zelf veel overlast van rondhangende jongeren Rondhangende jongeren komt wel voor

25

2.2 Jeugdcriminaliteit: HALT

‘HALT Hollands Midden – Haaglanden’ (verder HALT HMH) geeft preventieve voorlichting, training, advies en

ondersteuning op het gebied van jeugdcriminaliteit. Ook voert HALT HMH lokaal preventieve projecten uit. Door

middel van de HALT-afdoening (pedagogische straf zoveel mogelijk gekoppeld aan het delict, geen

strafblad) werkt HALT HMH repressief tegen de jeugdcriminaliteit.

In Leiden lag het totale aantal doorverwijzingen (i.p.v van vervolging OM naar HALT) in 2015 op 117 (86

jongens en 31 meisjes), een daling ten opzichte van 2014. Van de 162 HALT-doorverwijzingen in 2014 zijn er

inmiddels 139 positief afgerond. De overige werden niet in behandeling genomen (5) of negatief afgerond (18).

Negatief afgeronde doorverwijzingen komen alsnog bij het OM .

De meeste jongeren die zijn doorverwezen zijn 15 jaar. De grafiek laat zien dat in 2015 vooral minder jongeren

vanaf 14 jaar zijn doorverwezen.

HALT- doorverwijzingen naar leeftijd

Bron: Jaaroverzicht HALT

De meeste jongeren (29) werden doorverwezen na baldadigheid, gevolgd door vermogensdelicten.

Delict waarvoor jongeren zijn doorverwezen naar HALT

2012 2013 2014 2015 2016

Baldadigheid 14 7 19 29

Vermogensdelicten 41 37 39 23

Vernieling 15 4 19 9

Openbare orde 5 9 19 9

Schoolverzuim 18 17 18 14

Vuurwerkovertredingen 14 22 14 6

Overig 4 14 38 27

Bron: Jaaroverzicht HALT

N.B. De jaarcijfers van bureau HALT van 2016 zijn op het moment van verschijnen nog niet beschikbaar

8

14

26

34

18 15

2

12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 17 jaar 18 jaar enouder

2011

2012

2013

2014

2015

26

3. Fysieke veiligheid

Fysieke veiligheid omvat brandveiligheid, voorbereiding op rampenbestrijding en externe veiligheid.

‘Rampenbestrijding en crisisbeheersing’ is binnen de fysieke veiligheid een speerpunt in het Leidse

veiligheidsbeleid.

3.1 Brandveiligheid

In de regio Hollands Midden is sinds 2011 om het jaar een vragenblok aan de Veiligheidsmonitor toegevoegd

over de brandweer en brandveiligheid. De meest recente cijfers zijn dus van 2015. 32% van de inwoners maakt

zich (soms of regelmatig) zorgen over brandveiligheid, 68% zelden of nooit. Vooral thuis (80% van degenen die

zich wel eens zorgen maakt ) en tijdens het uitgaan (33%).

86% beoordeelt de eigen woning als redelijk tot zeer veilig, 8% als nogal onveilig. Er is gevraagd wat men doet

om de brandveiligheid in de woning te verbeteren. Het controleren of alles uit is als men weggaat en voorzichtig

zijn met vuur zijn het vaakst genoemd, gevolgd door het bezit van een rookmelder. 18% heeft behoefte aan

informatie over brandveiligheid in de woning.

Wat doet de Leidenaar om brandveiligheid in de woning te vergroten?

Bron: Veiligheidsmonitor 2015

Cijfers over branden komen zowel via de politie als via de brandweer. De brandweer redeneert vanuit

hulpverlening en de brandweer registreert daarom, hoe vreemd het ook mag lijken, geen brandstichtingen. Wel

registreert ze het aantal brandmeldingen. De politie redeneert vanuit opsporing. Daarom is brandstichting vooral

voor de politie van belang en registreert ze dat wel. Daarmee liggen de werkvelden en ook de

informatieverstrekking uit elkaar. De politie registreerde in 2016 37 brandstichtingen. Dit is weer het niveau van

voor 2015. Ook registreerde ze 239 branden, in 2016 waren dat er ongeveer evenveel. Het zijn er ook

ongeveer evenveel als de brandweer registreerde (zie hieronder).

4%

7%

15%

18%

24%

28%

31%

68%

74%

76%

niets

brandtrap/ladder

vluchtplan/vluchtroute

schoorsteen/installaties laten…

branddeken

vervangen/reinigen filter afzuigkap

brandblusser

rookmelder

voorzichtig met vuur

controleren of gas, t.v. en vuur uit zijn

27

Aantal misdrijven brandstichting, geregistreerd door de politie

Bron: Politie-eenheid den Haag

De brandweer registreerde in 2016 1.258 incidenten binnen de gemeente Leiden. Dat is ruim 100 minder dan in

2015 en 2014. In de hele regio waren er 6.455 incidenten waar de brandweer bij betrokken was. Natuurlijk

werden er ook branden geregistreerd (243). Dit zijn er 10 minder dan het jaar er voor.

Incidenten door brandweer geregistreerd

2012 2013 2014 2015 2016

Totaal aantal incidenten in de regio 6.844 7.214 6.724 6.888 6.445

Doden bij brand (regio) 0 1 2 3 2

Gewonden bij brand (regio) 86 70 74 99 67

Redding van mensen (regio) 547 608 468 552 462

Totaal aantal incidenten binnen de gemeente Leiden 1.610 1.532 1.391 1.364 1.258

waarvan:

Openbaar Meldsysteem 736 667 620 534 449

Dienstverlening 434 472 457 510 505

Brand 369 328 271 253 243

Ongeval 71 65 43 67 61

Bron: Brandweer Hollands Midden

De brandweer verantwoordt zich naar de gemeenten toe o.a. met hun activiteiten op het gebied van

risicobeheersing.

Risicobeheersing

2012 2013 2014 2015 2016

Toezicht houden 789 649 559 681 906

Adviesaanvragen evenementenvergunningen 160 112 169 147 83

Adviesaanvragen WABO 385 323 324 368 367

Adviesaanvragen overig 303 577 667 608 764

Brandveiligheidseducatie 2 - - 7 8

Bezwaarschriften op brandweeradviezen - - - - 1

Bron: Brandweer Hollands Midden

56 51

34

15

37

2012 2013 2014 2015 2016

28

De activiteit ‘toezicht houden’ in bovenstaande tabel behoeft wellicht een nadere toelichting. Het betreft

voornamelijk toezicht op gebouwen met een verhoogd risico (kans op slachtoffers bij brand), zoals

zorginstellingen, kinderdagverblijven, basisscholen en kamerverhuur. Het getal ‘906’ geeft aan dat er 906

controles zijn geweest. De stijging heeft onder andere te maken met efficiency en het feit dat tijdens controles

minder gebreken worden geconstateerd.

3.2 Rampenbestrijding en externe veiligheid

Bij dit thema staan de risico’s in de woonomgeving centraal. Dat kunnen zowel risico’s dichtbij huis als ook wat

verder weg zijn. Ook dit vragenblok komt om het jaar aan bod in de Veiligheidsmonitor, net als de vragen over

brandveiligheid. De meest recente gegevens zijn dan ook van 2015.

Er is aan de inwoners van Leiden gevraagd van welke risico’s men denkt dat de kans groot is dat ze zich voor

zullen doen. Het meest genoemd worden de uitval van de nutsvoorzieningen (door 27% genoemd) en van

telecommunicatie en ICT (eveneens 27%).

68% maakt zich echter zelden of nooit zorgen over risico’s in de woonomgeving, 29% soms en 3% regelmatig.

De mensen die zich wel eens zorgen maken doen dat vooral (64% van hen) omdat ze zelf geen invloed hebben

op de risico’s in de buurt, 24% is er onvoldoende mee bekend en 25% zegt dat ze niet (precies) weten wat ze

moeten doen als er iets gebeurt. Al deze percentages zijn nagenoeg gelijk aan 2013.

Van welke risico’s denkt u dat de kans groot is dat ze zich voordoen?

2013 2015

Uitval van nutsvoorzieningen 39% 27%

Uitval van telecommunicatie, ICT 31% 27%

Extreem weer en overstromingen 24% 23%

Druk bezochte evenementen 23% 19%

Bedreiging van de volksgezondheid (grieppandemie enz.) 18% 13%

Grote brand 21% 11%

Grootschalige verkeersincidenten 16% 11%

Transport en opslag van gevaarlijke stoffen 12% 6%

Vuurwerkopslag 6% 5%

Bron: Veiligheidsmonitor Leiden

Mensen wordt geadviseerd om ‘spullen’ (voorheen werd de term noodpakket gebruikt) in huis te hebben. Dit zijn

artikelen waarmee voor een langere periode een noodsituatie kan worden overbrugd zonder hulp van buitenaf.

20% heeft alle spullen in huis

54% heeft een deel van de spullen in huis

25% heeft geen spullen in huis.

55% van de Leidenaren wil geïnformeerd worden over risico’s in de woonomgeving en hoe men zich kan

voorbereiden op een ramp. Bijna iedereen van hen (95%) wil deze informatie van de gemeente ontvangen.

28% noemt een andere overheidslaag en een zelfde percentage noemt het bedrijf waar het risico zich bevindt.

Men ontvangt de informatie bij voorkeur vooral per brief (64%) of e-mail (55%) van de gemeente.

29

4 Ondermijning (georganiseerde misdaad)

De bestuurlijke aanpak van georganiseerde misdaad (illegale handel) is een speerpunt van het Leids

veiligheidsbeleid.

Hieronder wordt o.a. de hennepteelt, vastgoedfraude, mensenhandel, wapenbezit en computercriminaliteit

verstaan. Voor veel activiteiten van de georganiseerde misdaad zijn lokale voorzieningen en netwerken nodig.

Zo komen de boven- en onderwereld met elkaar in contact. Hier kan een ‘bestuurlijke aanpak’ aanvullend

werken op een strafrechtelijk onderzoek: de gemeente kan maatregelen nemen om de georganiseerde misdaad

te belemmeren in haar activiteiten. Leiden focust zich deze jaren vooral op hennepteelt en vastgoedfraude.

De politie registreerde op het terrein van de georganiseerde misdaad de volgende categorieën incidenten:

fraude en oplichting, drugshandel, wapenhandel en mensensmokkel. Helaas heeft er een wijziging in de

registratie plaatsgevonden in 2016. Sinds dat jaar probeert de politie namelijk beter dan voorheen een incident

of misdrijf beter toe te wijzen aan de plaats waar het heeft plaatsgevonden en niet aan een plaats waar centraal

geregistreerd word. Dit gaat bv. om incidenten in treinen, maar ook, en dat heeft grote gevolgen voor onze

monitoring van ondermijning: internetfraude. Fraude met online handel betrof in 2015 nog 11 incidenten, in 2016

was dit 303. Hiermee is dus de vergelijking met voorgaande jaren in deze categorie niet mogelijk.

In totaal waren er in 2016 724 incidenten. In 2015 waren dat er 448, in 2014 was dit 537 en in 2013: 522.

Aantal incidenten georganiseerde criminaliteit Leiden

(fraude & oplichting 2016 niet vergelijkbaar met voorgaande jaren, zie tekst hierboven)

Bron: Politie-eenheid Den Haag

Hieronder nog een (beperkte) uitsplitsing van incidenten ‘Fraude en oplichting’ en ‘Drugshandel’. De toename

van internetfraude komt omdat deze vanaf 2016 wordt toegewezen aan de plaats waar het is gemeld, waar het

voorheen alleen landelijk werd geregistreerd.

Aantal incidenten georganiseerde criminaliteit Leiden

2013 2014 2015 2016

Totaal georganiseerde criminaliteit 552 537 448 724

Fraude en oplichting 300 275 262 531

Waarvan internetfraude 11 303

Drugshandel 176 209 141 149

Waarvan:

Bezit, handel en vervaardigen softdrugs 86 100 76 79

Bezit, handel en vervaardigen harddrugs 90 109 65 70

Wapenhandel 46 53 44 44

Mensensmokkel 0 0 1 0

Bron: Politie-eenheid Den Haag

300

275

262

531

176

209

141

149

46

53

44

44

2013

2014

2015

2016

Fraude en oplichting Drugshandel Wapenhandel Mensensmokkel

30

5 Bereidheid tot melding en aangifte

Mensen kunnen allerlei redenen hebben om al dan niet melding te maken of aangifte te doen van een incident

of misdrijf. Daarbij speelt een kosten-batenanalyse mee (moeite die het kost versus wat het mogelijk oplevert),

plichtsgevoel, verzekering enz. In onderstaande grafieken staat van een aantal soorten delicten het percentage

dat is gemeld en waarvan aangifte is gedaan op basis van de melding van respondenten van de

Veiligheidsmonitor. Het totaal is zowel van Nederland (blauw) als van Leiden (grijs) weergegeven, de rest alleen

van Leiden.

In Nederland is de ontwikkeling veel stabieler. Dat kan heel goed komen omdat het aantal respondenten voor

Leiden, zeker in de even jaren, een stuk lager is waardoor de marges groter zijn.

Uit de grafieken komt een beeld naar voren van een dalende bereidheid tot melding en aangifte, met name in

Leiden. Ook zien we behoorlijke verschillen tussen de verschillende soorten delicten.

Bron: Veiligheidsmonitor Leiden

% van de ondervonden delicten waarvan aangifte is gedaan bij de politie, 2012 - 2016

Bron: Veiligheidsmonitor Leiden

Op langere termijn (vanaf 2005) werd er landelijk wel een daling geconstateerd en deze was aanleiding voor in

elk geval twee onderzoeken:door het CBS en door het WODC. Beide zijn gebaseerd op de gegevens van de

Veiligheidsmonitor. Bij het WODC is het onderzoek wat meer gericht geweest op de methodische kant.

Hieronder worden de conclusies van deze onderzoeken weergegeven.

25%

18% 20%

14%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

2012 2013 2014 2015 2016

Totaal excl. cybercrime (Ned.)

Totaal excl. cybercrime (Leiden)

Vermogensdelicten (Leiden)

Vernielingen (Leiden)

Cybercrime (Leiden)

% van de ondervonden delicten die gemeld zijn bij de politie, 2012 - 2016

34%

28% 28%

22%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2012 2013 2014 2015 2016

Totaal excl. cybercrime (Ned.)

Totaal excl. cybercrime (Leiden)

Vermogensdelicten (Leiden)

Vernielingen (Leiden)

Cybercrime (Leiden)

31

CBS: Melding en aangifte van veel voorkomende criminaliteit

Het CBS heeft onderzoek gedaan naar melding en aangifte van verschillende soorten misdrijven, gebaseerd op

de Veiligheidsmonitor vanaf 2005. Zij concludeert een daling van de meldings- en aangiftebereidheid, en trekt

daarnaast nog een aantal andere conclusies. De volgende afbeeldingen uit het rapport van het CBS laat

duidelijk van een aantal categorieën traditionele en cybercriminaliteit de onderlinge verschillen in meldingen en

aangiften zien. Inbraak wordt het meest gemeld, vandalisme het minst. Ook de meeste vormen van cybercrime

(met uitzondering van identitietsfraude) worden weinig gemeld.

Bron: Melding en aangifte van veelvoorkomende criminaliteit, CBS, oktober 2016

Melding en aangifte traditionele criminaliteit naar delictsoort, 2015

Melding en aangifte cybercrime naar delictsoort, 2015

32

Melding en aangifte traditionele criminaliteit

De meldings- en aangiftebereidheid van veelvoorkomende traditionele criminaliteit zoals gewelds-,

vermogens- en vandalismedelicten is relatief laag: bijna twee derde van alle delicten wordt niet bij de politie

gemeld en bijna drie kwart wordt niet aangeven. Er is dus sprake van een groot dark number van

criminaliteit dat buiten de politieregistratie blijft.

De meldings- en aangiftebereidheid van traditionele criminaliteit verschilt naar soort delict.

Vermogensdelicten worden het meest gemeld en aangegeven; vandalismedelicten het minst.

De meldings- en aangiftebereidheid van traditionele criminaliteit laat op de lange termijn (2005–2015) een

dalende trend zien. Het sterkst is de afname bij vandalismedelicten. Op de korte termijn (sinds 2012) is de

meldings- en aangiftebereid van traditionele criminaliteit niet veranderd, met uitzondering van de daling bij

vandalisme.

De meldings- en aangiftebereidheid van traditionele criminaliteit verschilt relatief weinig naar

persoonskenmerken, behalve naar leeftijd. Ook zijn er weinig verschillen naar stedelijkheidsgraad en regio.

De redenen/motieven om ondervonden criminaliteit wel of niet bij de politie te melden verschillen sterk naar

soort delict.

De tevredenheid van de burger over contacten met de politie vanwege melding en aangifte is op de lange

termijn (2005-2015) toegenomen. Op de korte termijn, sinds 2012, is deze niet veranderd.

Melding en aangifte cybercrime

De meldings- en aangiftebereid van cybercrime is lager dan die van traditionele criminaliteit. Grofweg 9 op

de 10 cybercrimedelicten worden niet bij de politie gemeld en aangegeven.

De meldings- en aangiftebereidheid van cybercrime bij de politie verschilt naar soort delict. Koop- en

verkoopfraude wordt het meest gemeld en aangegeven; hacken het minst.

De meldings- en aangiftebereidheid van cybercrime bij de politie is sinds 2012 niet wezenlijk veranderd.

Alleen hacken wordt minder gemeld dan enkele jaren geleden. Aangiften van cybercrime via internet zijn

iets toegenomen.

Cybercrime wordt meer bij andere instanties dan bij de politie gemeld. In totaal wordt ruim een kwart van

alle cybercrimedelicten gemeld, dus bij de politie en/of andere instanties samen.

De meldingsbereidheid van cybercrime bij andere instanties is gedaald tussen 2012 en 2015. Vooral het

percentage meldingen van identiteitsfraude bij banken of andere financiële instellingen is afgenomen.

De meldings- en aangiftebereidheid van cybercrime bij de politie verschilt niet naar persoonskenmerken,

stedelijkheidsgraad en regio. Het melden van cybercrime bij andere instanties verschilt vooral naar leeftijd.

(ron: Melding en aangifte van veelvoorkomende criminaliteit, CBS, oktober 2016):

WODC: Melding en aangifte van veel voorkomende criminaliteit

Het ministerie van Veiligheid en Justitite gaf het WODC opdracht een onderzoek te doen naar de oorzaken van

de daling tussen 2005 en 2015 (gebaseerd op cijfers t/m 2014) te laten onderzoeken. In deze periode is de

Veiligheidsmonitor een aantal keren methodisch veranderd. Het WODC trekt een andere conclusie dan het CBS

en zegt dat er geen significante daling is geconstateerd in die periode, anders dan door een andere methode

van het onderzoek (bron: Aangifte- en meldingsbereidheid, trends en determinanten, WODC, 2016).

33

6. Veiligheid in de stadsdelen en wijken

Elk jaar is er informatie beschikbaar op stadsdeelniveau. Elders in de rapportage zijn enkele relevante

resultaten uitgesplitst naar stadsdeel; dat betreft vooral overlast van bijvoorbeeld horeca, dronken

mensen en andere vormen van sociale overlast (zie 1.4). Voor meer relevante informatie meten we om

het jaar op wijkniveau: hiervoor zijn uiteraard meer respondenten nodig. In de volgende paragrafen

worden eerst kort enkele resultaten op stadsdeelniveau weergegeven, daarna op wijkniveau. Deze

gegevens komen uit 2015 omdat alleen in de oneven jaren op wijkniveau wordt gemeten.

6.1 Veiligheid in stadsdelen: rood slechter dan gemiddeld, groen beter

Van een aantal onderwerpen lijkt het relevant om ze uit te splitsen naar stadsdelen. Dit zijn dezelfde die

terugkomen bij de uitsplitsing naar wijken. Het betreft leefbaarheid, overlast, veiligheidsgevoelens en

slachtofferschap. Stadsdeel Midden scoort op een aantal aspecten slechter dan gemiddeld (overlast van

evenementen en van dronken mensen, fietsendiefstal en slachtoffer van vernielingen. In Noord heeft

men relatief veel last van onveiligheidsgevoelens, en minder van cybercrime. In Zuid zijn (bijna) alle

scores beter dan gemiddeld, met vooral minder verkeersoverlast en minder last van evenementen. Voor

West geldt in grote lijnen hetzelfde maar daar is wel meer verkeersoverlast (Stevenshof).

Leiden Stadsdeel

Midden

Stadsdeel

Noord

Stadsdeel

Zuid

Stadsdeel

West

Leefbaarheid en overlast

Rapportcijfer leefbaarheid 7,5 7,6 7,3 7,5 7,4

Sociale cohesie - schaal 5,9 5,6 5,9 6,0 5,9

Veel overlast van dronken mensen op straat 5% 12% 4% 3% 1%

Veel overlast van drugs 4% 6% 5% 2% 2%

Veel overlast van rondhangende jongeren 7% 6% 8% 9% 2%

Veel overlast van buurtbewoners 6% 8% 4% 6% 5%

Veel overlast van horeca 2% 5% 2% 1% 0%

Veel verkeersoverlast 26% 29% 27% 21% 31%

Wel eens overlast van evenementen 26% 49% 23% 18% 13%

Veiligheidsgevoel en slachtofferschap

Idee van veel criminaliteit in eigen buurt 8% 9% 12% 6% 4%

Rapportcijfer veiligheid in de woonbuurt 7,4 7,5 7,3 7,5 7,4

Voelt zich wel eens onveilig in eigen buurt 17% 15% 24% 15% 13%

Voelt zich vaak onveilig in eigen buurt 1% 1% 3% 1% 0%

Persoonlijk slachtofferschap (excl. cybercrime) 23% 32% 22% 20% 17%

Slachtoffer van cybercrime 12% 15% 7% 11% 14%

Slachtoffer woninginbraak 1% 2% 1% 1% 1%

Fietsdiefstal 8% 18% 6% 5% 5%

Slachtoffer vernielingen 9% 13% 8% 8% 6%

Bron: Veiligheidsmonitor 2016

34

6.2 Veiligheid in wijken

Om het jaar, in de oneven jaren, geeft de Veiligheidsmonitor resultaten op het niveau van de (tien) wijken

in Leiden. Op de volgende bladzijden staat een tabel met een aantal relevante uitslagen op wijkniveau uit

2015. De onderwerpen zijn gegroepeerd naar: leefbaarheid, overlast en slachtofferschap van criminaliteit.

Bij elk onderwerp is gekeken welke wijken duidelijk afwijken van het Leids gemiddelde. Een groen vakje

geeft aan dat de score in positieve zin afwijkt, een rood vakje in negatieve zin.

Een aantal wijken kent alleen gemiddelde of positieve scores. Dat zijn Roodenburg en Merenwijk. Als

Merenwijk gesplitst zou worden in Slaaghwijk en de rest van de Merenwijk zou Slaaghwijk wel een flink

aantal rode scores krijgen. Op het wijkgemiddelde heeft dat wel invloed, maar dus niet zo veel dat het tot

slechte scores leidt.

Ook de Stevenshof geeft een positief beeld met uitzondering van de verkeersoverlast aldaar. Boerhaave

heeft negatieve scores voor cybercrime en overlast van buurtbewoners, hoewel bij de laatste de

verschillen vrij beperkt zijn.

In de Mors zijn de gevoelens van onveiligheid relatief een stuk groter dan het daadwerkelijke

slachtofferschap.

In de Binnenstad treffen we vooral duidelijke ‘binnenstadsproblematiek’ aan: overlast van horeca,

dronken mensen op straat, drugs, evenementen en slachtofferschap, waaronder fietsendiefstal.

Overigens verschillen Binnenstad-Noord en –Zuid wel van elkaar, zoals in de tabel is te zien.

Het Stationsdistrict komt behoorlijk goed uit de scores, alleen zijn veel verschillen (op drie na) vaak te

klein om groen te worden.

Bos- en Gasthuis heeft relatief weinig last van cybercrime en van overlast van evenementen. De sociale

cohesie is er vrij laag.

Leiden Noord tot slot kenmerkt zich door een wat lager cijfer voor de leefbaarheid van de buurt en wat

meer last van rondhangende jongeren.

35

36

sdrijven georganiseerde criminaliteit Leiden

Leid

en

Bin

nen

sta

d-Z

uid

Bin

nen

sta

d-N

oo

rd

Sta

tio

nsd

istr

ict

Leid

en

-No

ord

Ro

od

en

bu

rg

Bo

s-

en

Gasth

uis

Mo

rs

Bo

erh

aa

ve

Mere

nw

ijk

Ste

ven

sh

of

Leefbaarheid en overlast

Rapportcijfer leefbaarheid 7,4 7,9 7,5 7,8 6,9 7,9 7,1 7,3 7,9 7,3 7,2

Sociale cohesie - schaal 5,7 5,6 5,4 5,8 5,6 6,3 5,2 6,0 6,5 6,0 5,5

Veel overlast van dronken

mensen op straat 4% 14% 7% 5% 5% 2% 2% 4% 4% 1% 1%

Veel overlast van drugs 3% 2% 7% 4,0% 3% 4% 3% 4% 1% 2% 0%

Veel overlast van rondhangende

jongeren 6% 5% 7% 5% 10% 4% 4% 6% 4% 7% 7%

Veel overlast van buurtbewoners 5% 5% 4% 0% 3% 4% 8% 5% 8% 7% 3%

Veel overlast van horeca 3% 13% 6% 1% 2% 3% 2% 1% 1% 0% 0%

Veel verkeersoverlast 29% 28% 26% 17% 32% 17% 31% 27% 26% 29% 50%

Wel eens overlast van

evenementen 26% 50% 45% 40% 33% 25% 15% 13% 32% 16% 7%

Veiligheidsgevoel en slachtofferschap

Idee van veel criminaliteit in eigen

buurt 10 4% 9% 7% 12% 6% 12% 17% 5% 10% 13%

Rapportcijfer veiligheid in de

woonbuurt 7,2 7,7 7,3 7,6 6,9 7,7 7,1 6,9 7,7 7,1 6,9

Voelt zich wel eens onveilig in

eigen buurt 17% 13% 16% 17% 16% 10% 20% 23% 16% 22% 21%

Voelt zich vaak onveilig in eigen

buurt 2% 0% 0% 1% 1% 2% 5% 2% 2% 2% 1%

Persoonlijk slachtofferschap

(excl. cybercrime) 20% 28% 27% 21% 24% 22% 16% 16% 21% 18% 14%

Slachtoffer van cybercrime 11% 12% 9% 13% 8% 13% 15% 6% 20% 12% 10%

Slachtoffer woninginbraak 2% 2% 1% 1% 2% 2% 3% 2% 1% 3% 3%

Fietsdiefstal 7% 13% 11% 8% 9% 6% 4% 3% 6% 7% 3%

Slachtoffer vernielingen 8% 13% 10% 13% 6% 11% 6% 9% 8% 7% 3%

Bron: Veiligheidsmonitor 2015

37

7. Leiden vergeleken met de 70.000+ gemeenten

Zoals in de inleiding vermeld vergelijken we Leiden op een aantal aspecten met de individuele gemeenten die

samen de groep 70.000+ vormen. Dit zijn 52 gemeenten, waaronder inmiddels een klein aantal

plattelandsgemeenten door gemeentelijke herindelingen. De gekozen aspecten zijn voor Leiden van belang. Op

aanvraag kunnen uiteraard ook andere vergelijkingen worden gemaakt. Op de volgende bladzijden vindt u de

tabellen.

Steeds is Leiden oranje weergegeven, het gemiddelde van de 70.000+ gemeenten donkerpaars en het

gemiddelde van Nederland lichtpaars. Op alle weergegeven aspecten is zichtbaar dat Nederland beter scoort

dan het gemiddelde van de 70.000+ gemeenten.

Slachtofferschap en gevoelens van (on)veiligheid.

Met 31% slachtofferschap (inclusief cybercrime) scoort Leiden iets minder gunstig dan het gemiddelde van de

70.000+ gemeenten. Het gemiddelde van Nederland ligt een stuk lager. Dat komt omdat veel vormen van

criminaliteit in (grotere) steden meer voorkomen dan in kleinere gemeenten.

In het totaalcijfer van slachtofferschap is ook slachtofferschap van fietsendiefstal meegeteld. De ranglijst wordt

aangevoerd door gemeenten met veel studenten, Leiden staat met 8% op de vijfde plaats, het Nederlandse

gemiddelde is 6%.

Als je fietsendiefstal niet meerekent in het totaalcijfer van slachtofferschap, scoort Leiden gelijk aan het

gemiddelde van de 70.000+-gemeenten.

De gevoelens van (on)veiligheid wordt als een belangrijke indicator gezien. Deze wordt gemeten zowel in de

buurt als in het algemeen. Ook wordt naar de frequentie gevraagd. Op alle indicatoren scoort Leiden goed:

(ruim) onder het gemiddelde van de 70.000+ steden. dat is dus gunstig.

Overlast

Desociale overlast komt als geheel in beeld. Hier scoort Leiden vrij gemiddeld. Hieronder worden de volgende

vormen van overlast verstaan:

dronken mensen op straat

rondhangende jongeren

drugs (handel en gebruik)

overlast van buurtbewoners

lastigvallen van mensen op straat.

Ook is de hinder van horeca en van dronken mensen samen in één grafiek geplaatst. Het gaat er dan om of het

voorkomt. Er is gesorteerd op ‘dronken mensen op straat’. Hier scoort Leiden niet goed op: een vijfde plaats na

Groningen, Delft, Amsterdam en Schiedam. Studenten en toeristen lijken hier bepalende factoren. Overlast van

horeca lijkt is in Leiden niet duidelijk slechter dan in andere steden: de uitkomsten hiervan liggen veel dichter bij

elkaar.

Ook is gekeken naar rommel op straat: gesorteerd naar of het voorkomt scoort Leiden slecht: 4e plaats van

boven na Amsterdam, Vlaardingen en Schiedam. Zouden we sorteren op of het veel voorkomt, dan staan er 13

gemeenten boven Leiden.

38

Bron: Veiligheidsmonitor 2016

23%

25%

29%

31%

% 10% 20% 30% 40%

Hengelo

Almelo

Emmen

Apeldoorn

Oss

Purmerend

Dordrecht

Ede

Zoetermeer

Alphen aan den Rijn

Deventer

Westland

Súdwest-Fryslân

Haarlemmermeer

Helmond

Almere

Nederland

Amersfoort

Heerlen

Breda

Zwolle

Nijmegen

Schiedam

Arnhem

Roosendaal

Zaanstad

Maastricht

Amstelveen

Leidschendam-Voorburg

Lelystad

Hilversum

Vlaardingen

Sittard-Geleen

Nissewaard

Venlo

Enschede

Leeuwarden

Tilburg

Delft

Gem. 70.000+ gem.

Hoorn

Alkmaar

Den Haag

Eindhoven

s-Hertogenbosch

Leiden

Haarlem

Groningen

Rotterdam

Gouda

Utrecht

Amsterdam

Slachtofferschap, totaal Inclusief en exclusief cybercrime

Persoonlijk slachtofferschaptraditioneel en cybercrime totaal

Persoonlijk slachtofferschaptraditioneel totaal

39

Slachtofferschap exclusief fietsdiefstal – in- en exclusief cybercrime

Bron: Veiligheidsmonitor 2016 (Schatting, de gegevens om het precies te berekenen zijn niet beschikbaar)

15%

21%

23%

23%

% 10% 20%

Almelo

Hengelo

Breda

Oss

Nijmegen

Helmond

Groningen

Purmerend

Zoetermeer

Delft

Dordrecht

Apeldoorn

Ede

Emmen

Leeuwarden

Deventer

Schiedam

Alphen aan den Rijn

NEDERLAND

Arnhem

Tilburg

Súdwest-Fryslân

Maastricht

Almere

Westland

Hilversum

Lelystad

Vlaardingen

Leidschendam-Voorburg

LEIDEN

Heerlen

GEMEENTEN 70.000+

Zwolle

Haarlemmermeer

Zaanstad

Den Haag

Enschede

Sittard-Geleen

Amstelveen

Venlo

Amersfoort

Eindhoven

Roosendaal

Haarlem

Utrecht

Hoorn

Rotterdam

Alkmaar

Den Bosch

Amsterdam

Nissewaard

Gouda

incl. cybercrime

excl. cybercrime

40

4%

6%

8%

% 10% 20%

Emmen

Haarlemmermeer

Nissewaard

Apeldoorn

Amersfoort

Roosendaal

Hengelo

Westland

Purmerend

Alphen aan den Rijn

Súdwest-Fryslân

Oss

Heerlen

Dordrecht

Ede

Almelo

Zwolle

Almere

Deventer

Amstelveen

Zaanstad

Zoetermeer

Alkmaar

Nederland

Sittard-Geleen

Venlo

Hoorn

Gouda

Leidschendam-Voorburg

Lelystad

s-Hertogenbosch

Hilversum

Vlaardingen

Enschede

Helmond

Arnhem

Maastricht

Schiedam

Gem. 70.000+ gem.

Haarlem

Eindhoven

Nijmegen

Den Haag

Tilburg

Breda

Rotterdam

Leeuwarden

Leiden

Delft

Utrecht

Amsterdam

Groningen

Fietsendiefstal

12%

15%

16%

% 10% 20% 30%

Amstelveen

Oss

Westland

Zwolle

Leidschendam-Voorburg

Ede

Haarlemmermeer

Alphen aan den Rijn

Breda

Emmen

Almelo

Apeldoorn

Purmerend

Helmond

Súdwest-Fryslân

Hengelo

Amersfoort

Nederland

Nissewaard

Deventer

Delft

Lelystad

Dordrecht

Vlaardingen

Eindhoven

s-Hertogenbosch

Haarlem

Hilversum

Enschede

Arnhem

Hoorn

Alkmaar

Leiden

Almere

Groningen

Nijmegen

Zaanstad

Gem. 70.000+ gem.

Zoetermeer

Tilburg

Leeuwarden

Gouda

Sittard-Geleen

Venlo

Utrecht

Den Haag

Heerlen

Maastricht

Amsterdam

Roosendaal

Rotterdam

Schiedam

Sociale overlast, totaal

41

Bron: Veiligheidsmonitor 2016

16% 17%

21%

% 10% 20% 30% 40%

Súdwest-Fryslân

Purmerend

Westland

Hengelo

Leidschendam-Voorburg

Alphen aan den Rijn

Zwolle

Amstelveen

Deventer

Haarlemmermeer

Oss

Apeldoorn

Amersfoort

Ede

Hoorn

Nederland

Leiden

Groningen

Zaanstad

Emmen

Haarlem

Delft

Dordrecht

Enschede

Lelystad

s-Hertogenbosch

Helmond

Almelo

Breda

Alkmaar

Zoetermeer

Almere

Gem. 70.000+ gem.

Nissewaard

Arnhem

Leeuwarden

Hilversum

Nijmegen

Tilburg

Maastricht

Gouda

Venlo

Heerlen

Eindhoven

Utrecht

Amsterdam

Den Haag

Sittard-Geleen

Vlaardingen

Roosendaal

Rotterdam

Schiedam

Voelt zich wel eens en vaak onveilig in de eigen buurt

Voelt zich vaakonveilig in eigenbuurt

Voelt zich wel eensonveilig in eigenbuurt

35%

38%

39%

% 10% 20% 30% 40% 50%

Súdwest-Fryslân

Purmerend

Westland

Emmen

Oss

Hengelo

Ede

Almelo

Dordrecht

Alphen aan den Rijn

Deventer

Hilversum

Nederland

Haarlemmermeer

Leeuwarden

Delft

Alkmaar

Amstelveen

Haarlem

Zaanstad

Zwolle

Apeldoorn

Eindhoven

Zoetermeer

Arnhem

Leiden

Hoorn

Breda

Amersfoort

Enschede

Gem. 70.000+ gem.

Helmond

Nissewaard

Venlo

Den Haag

Leidschendam-Voorburg

s-Hertogenbosch

Maastricht

Groningen

Amsterdam

Sittard-Geleen

Vlaardingen

Nijmegen

Tilburg

Lelystad

Utrecht

Roosendaal

Heerlen

Rotterdam

Almere

Schiedam

Gouda

Voelt zich wel eens en vaak onveilig in het algemeen

Voelt zich vaakonveilig in hetalgemeen

Voelt zich wel eensonveilig in hetalgemeen

42

Bron: Veiligheidsmonitor 2016

54%

63%

70%

Súdwest-Fryslân

Leidschendam-…

Emmen

Amstelveen

Westland

Alkmaar

Lelystad

Hengelo

Haarlemmermeer

Oss

Ede

Amersfoort

Hoorn

Nederland

Almelo

Zwolle

Apeldoorn

Alphen aan den…

Gouda

Helmond

Hilversum

Purmerend

Eindhoven

s-Hertogenbosch

Enschede

Breda

Deventer

Zoetermeer

Sittard-Geleen

Leeuwarden

Nijmegen

Maastricht

Roosendaal

Arnhem

Gem. 70.000+…

Delft

Venlo

Dordrecht

Nissewaard

Heerlen

Groningen

Almere

Utrecht

Den Haag

Tilburg

Zaanstad

Haarlem

Rotterdam

Leiden

Schiedam

Vlaardingen

Amsterdam

Rommel op straat: komt voor en veel overlast

Veel overlast vanrommel op straat

Rommel op straatkomt voor

26%

31%

39%

Haarlemmermeer

Oss

Amstelveen

Leidschendam-…

Nissewaard

Almere

Zoetermeer

Amersfoort

Alphen aan den Rijn

Westland

Zwolle

Gouda

Emmen

Apeldoorn

Deventer

Lelystad

Purmerend

Nederland

Hengelo

Zaanstad

Súdwest-Fryslân

Helmond

Venlo

Sittard-Geleen

Haarlem

Ede

Hoorn

Almelo

Hilversum

Breda

Enschede

Roosendaal

Arnhem

s-Hertogenbosch

Alkmaar

Gem. 70.000+ gem.

Vlaardingen

Nijmegen

Dordrecht

Eindhoven

Maastricht

Tilburg

Heerlen

Utrecht

Leeuwarden

Den Haag

Rotterdam

Leiden

Schiedam

Amsterdam

Delft

Groningen

Hinder door horeca en dronken mensen komt voor

Dronken mensenop straat komtvoor

Hinder doorhoreca komt voor

43

Bijlage 1 Artikel over SCP rapport ‘Achtervolgd door angst’ (2017)

44

Bijlage 2 Indicatoren programma Veiligheid (PB 2017)

Klik hier voor meer informatie (meer jaren, grafieken, streefwaarden)

Omschrijving indicator 2016 Bron

Aantal brandmeldingen (geen brandstichting) 239 Politie HM

Aantal brandstichtingen 37 Politie HM

Percentage inwoners dat zich wel eens onveilig voelt 38% Veiligheidsmonitor

Percentage inwoners dat slachtoffer is geweest van een delict 23% Veiligheidsmonitor

Aantal geweldsincidenten uitgaansgebied 142 Politie HM

Aantal incidenten huiselijk geweld dat bij de politie bekend is 182 Politie HM

Aantal overvallen 7 Politie HM

Aantal bedrijfsinbraken 202 Politie HM

Aantal woninginbraken inclusief pogingen tot woninginbraak per 1.000 inwoners

3,4 Politie HM

Aantal winkeldiefstallen per 1.000 inwoners 3,9 Politie HM

Aantal (brom)fietsdiefstallen 1.455 Politie HM

Ondermijning - aantal incidenten illegale handel (drugshandel, mensenhandel, wapenhandel, fraude)

660 Politie HM

Aantal harde-kernjongeren per 10.000 inwoners 1,3 Waarstaatjegemeente.nl

Aantal geweldsmisdrijven per 10.000 inwoners 5,8 Waarstaatjegemeente.nl

Percentage inwoners van stadseel Midden dat in de eigen buurt veel overlast ervaart door horecagelegenheden

5% Veiligheidsmonitor

Percentage inwoners dat in de eigen buurt veel overlast ervaart door dronken mensen op straat

5% Veiligheidsmonitor

Percentage inwoners dat in de eigen buurt veel overlast ervaart van drugsgebruik of drugshandel

4% Veiligheidsmonitor

Percentage inwoners dat in de eigen buurt veel overlast ervaart van rondhangende jongeren

7% Veiligheidsmonitor

Aantal incidenten overlast door jeugd 1.190 Politie HM

Overige overlastmeldingen (drugs, burenruzie, geluid, gestoorde personen)

4.815 Politie HM

Aantal incidenten overlast horeca 281 Politie HM

Aantal verwijzingen Halt per 10.000 jongeren 190 Waarstaatjegemeente.nl

Aantal vernielingen en beschadigingen in de openbare ruimte per 1.000 inwoners

5,5 Waarstaatjegemeente.nl

Percentage inwoners dat vaak overlast heeft van evenementen

3% Veiligheidsmonitor

Percentage inwoners van stadsdeel Midden dat vaak overlast heeft van evenementen

9% Veiligheidsmonitor

Aantal incidenten overlast evenementen 22 Politie HM