beeradvocaten

Veiligheid en communicatie Veiligheid en communicatie in de gezondheidszorgin de gezondheidszorg

Mr. J.M. BeerMr. J.M. Beer

advocaat te Amsterdamadvocaat te Amsterdam

beeradvocaten

VeiligheidVeiligheidtwee invalshoekentwee invalshoeken

• Patiëntveiligheid in de zorgPatiëntveiligheid in de zorg• Veiligheid voor zorgverlenersVeiligheid voor zorgverleners

beeradvocaten

PatiëntveiligheidPatiëntveiligheid

• ZorginhoudelijkZorginhoudelijk• Als er iets mis is gegaanAls er iets mis is gegaan

beeradvocaten

Wettelijke basisWettelijke basis

• WGBO -> Burgerlijk WetboekWGBO -> Burgerlijk Wetboek• Informatieplicht in artikel 7:448 Informatieplicht in artikel 7:448

BWBW

beeradvocaten

Artikel 7:448 BWArtikel 7:448 BW

• Duidelijk en desgevraagd Duidelijk en desgevraagd schriftelijkschriftelijk

• Over voorgenomen onderzoek en Over voorgenomen onderzoek en voorgestelde behandeling en over voorgestelde behandeling en over de ontwikkelingen omtrent het de ontwikkelingen omtrent het onderzoek, de behandeling en de onderzoek, de behandeling en de gezondheidstoestand van de gezondheidstoestand van de patiënt.patiënt.

beeradvocaten

Artikel 7:448 BW IIArtikel 7:448 BW II

• Patiënten jonger dan twaalf jaar Patiënten jonger dan twaalf jaar moeten op zodanige wijze worden moeten op zodanige wijze worden ingelicht als past bij hun ingelicht als past bij hun bevattingsvermogenbevattingsvermogen

beeradvocaten

Artikel 7:448 BW IIIArtikel 7:448 BW III

• Hetgeen de patiënt redelijkerwijs Hetgeen de patiënt redelijkerwijs moet weten over:moet weten over:– aard en doel onderzoek/behandelingaard en doel onderzoek/behandeling– gevolgen en risico’sgevolgen en risico’s– alternatieven alternatieven – verwachtingenverwachtingen

beeradvocaten

Wat er mis gaatWat er mis gaat• Communicatie over risico’s en Communicatie over risico’s en

alternatievenalternatieven• Communicatie over opgetreden Communicatie over opgetreden

complicatiescomplicaties• Communicatie bij de overdrachtCommunicatie bij de overdracht• Communicatie over gemaakte Communicatie over gemaakte

foutenfouten

beeradvocaten

Communicatie over risico’s Communicatie over risico’s en alternatievenen alternatieven

• De eeuwige spagaat:De eeuwige spagaat:– Wel informerenWel informeren– Niet afschrikkenNiet afschrikken

• Alternatieven die je als Alternatieven die je als zorgverlener zelf niks vindtzorgverlener zelf niks vindt

beeradvocaten

Communicatie over Communicatie over opgetreden complicatiesopgetreden complicaties

• Van belang voor de verdere Van belang voor de verdere opvang en behandelingopvang en behandeling

• ““met de door mij verleende zorg is met de door mij verleende zorg is niks mis”niks mis”

beeradvocaten

Communicatie bij de Communicatie bij de overdrachtoverdracht

• Zorginhoudelijk van toenemende Zorginhoudelijk van toenemende betekenis bij wisselende betekenis bij wisselende zorgverlenerszorgverleners

• Instructies aan verplegingInstructies aan verpleging

beeradvocaten

Communicatie over Communicatie over gemaakte foutengemaakte fouten

• Het slechtst van allesHet slechtst van alles• ““Ik hoef het niet te melden want ik vind Ik hoef het niet te melden want ik vind

niet dat het een fout is geweest”.niet dat het een fout is geweest”.• ““Volgens mij heeft het toch geen Volgens mij heeft het toch geen

nadelige gevolgen”.nadelige gevolgen”.• ““Ik laat het verder aan de Raad van Ik laat het verder aan de Raad van

Bestuur over”.Bestuur over”.• ““Ik mag niks zeggen van de Ik mag niks zeggen van de

verzekering”.verzekering”.

beeradvocaten

Veiligheid van zorgverlenersVeiligheid van zorgverleners

• Iedereen die werkt maakt foutenIedereen die werkt maakt fouten• Het is maar hoe je ermee om gaatHet is maar hoe je ermee om gaat• Zorgverleners maken zich uiterst Zorgverleners maken zich uiterst

kwetsbaar door dat jegens kwetsbaar door dat jegens patiënten niet goed te doenpatiënten niet goed te doen

• Raden van Bestuur en Raden van Bestuur en verzekeraars maken het verzekeraars maken het betrokkenen vaak onnodig moeilijkbetrokkenen vaak onnodig moeilijk

beeradvocaten

Fouten en boosheidFouten en boosheid• Fouten in verkeer, op de werkplek in de Fouten in verkeer, op de werkplek in de

gezondheidszorg.gezondheidszorg.• Boosheid verreweg het grootst in Boosheid verreweg het grootst in

gezondheidszorg. Waarom?gezondheidszorg. Waarom?• De voorheen bestaande De voorheen bestaande

vertrouwensrelatie speelt een rol.vertrouwensrelatie speelt een rol.• Dokters worden meer dan anderen op Dokters worden meer dan anderen op

het in hen gestelde vertrouwen het in hen gestelde vertrouwen aangesproken. aangesproken.

beeradvocaten

Why do people sue doctors?Why do people sue doctors?• Artikel van Vincent et al, The Lancet Artikel van Vincent et al, The Lancet

19941994• Studie onder cliënten van advocaten die Studie onder cliënten van advocaten die

als patiënt of nabestaande een claim als patiënt of nabestaande een claim tegen arts of ziekenhuis hadden tegen arts of ziekenhuis hadden ingediendingediend

• Vier belangrijke factoren: het ter Vier belangrijke factoren: het ter verantwoording roepen, uitleg, verantwoording roepen, uitleg, bevorderen van preventie en bevorderen van preventie en vergoeding inclusief erkenning van vergoeding inclusief erkenning van gemaakte foutgemaakte fout

beeradvocaten

Veilig melden?Veilig melden?• Aan een patiënt of nabestaande Aan een patiënt of nabestaande

kan niet veilig worden gemeld.kan niet veilig worden gemeld.• Aan Justitie evenmin.Aan Justitie evenmin.• Aan IGZ en werkgever misschien Aan IGZ en werkgever misschien

wel op basis van afspraken.wel op basis van afspraken.• Het is echter onveilig om niet aan Het is echter onveilig om niet aan

patiënt of nabestaande te melden.patiënt of nabestaande te melden.

beeradvocaten

ConclusieConclusie

• Voor communicatieprofessionals in Voor communicatieprofessionals in de gezondheidszorg ligt er nog de gezondheidszorg ligt er nog steeds een schone taak.steeds een schone taak.

• Zowel Zowel patientenpatienten als hulpverleners als hulpverleners hebben er belang bij dat hebben er belang bij dat communicatie van en rond fouten communicatie van en rond fouten beter verloopt. beter verloopt.