Vlaanderenis energie

1EPB

Veelgemaakte fout : verlichting en verlichtingssystemen

Productgegevens verlichting en verlichtingssystemen

Bij de E-peilberekening van kantoren en scholen worden alle armaturen die deel uitmaken van de vaste verlichtingsinstallatie (met uitzondering van de veiligheidsverlichting) in het EPU-volume gerapporteerd in de EPB-aangifte. Op dat vlak worden zowel fouten gemaakt bij de invoer van de armaturen in de biblio-theek, als bij de rapportering van het verlichtingssysteem in het project.

18.1 Productgegevens verlichting

Om de verlichting te kunnen rapporteren in een project in de EPB-software Vlaanderen, is het vereist om eerst alle geplaatste armaturen te de-finiëren in de bibliotheek. In de EPB-software 3G worden de armaturen meteen per ruimte gede-finieerd in het tabblad ‘Armaturen’ van de knoop ‘Verlichting’.

Naast de Naam, Merk en Product-ID moet het vermogen van de armatuur worden ingevuld in Watt en moet worden aangeven of de verlich-tingsterkte al dan niet vrij instelbaar is. Als de op-tische kenmerken van de armatuur gekend zijn, kunnen die worden ingevuld na het aanvinken van ‘Optische kenmerken invullen’. Zo wordt het mogelijk om de fluxcodes (.N2/.N4/.N5-waar-den), het aantal lampen en de lichtstroom per lamp in lumen in te voeren.

Er worden in ingediende EPB-aangiften vaak fouten vastge-steld op de invoer van :

• het vermogen van de arma- tuur ;• de lichtstroom per lamp.

De productgegevens op de technische fiches worden soms verkeerd geïnterpreteerd, waardoor het E-peil behoorlijk afwijkt van de correcte waarde.

Fout vermogen van de arma-tuur

Het in de bibliotheek in te voe-ren vermogen van de armatuur is niet enkel het gesommeerde

versie september 2014

Vproductgegevens verlichting

3Gproductgegevens verlichting

Vlaanderenis energie

2EPB

Veelgemaakte fout : verlichting en verlichtingssystemen

vermogen van de lampen in de armatuur (3 x 14 W = 42 W). Het vermogen van de armatuur omvat het vermogen van alle lampen samen, vermeerderd met het vermogen van de voorschakelapparatuur en ook van de regelingen (ballast, sensoren, schakelelementen, transformatoren).

In de technische fiches van de armaturen staat soms enkel het vermogen per lamp en het aantal lampen vermeld, bijvoorbeeld 3 x T5 (14 W). Daarin zijn de voorschakelapparatuur en de regelingen echter niet meegerekend.

Als het totale vermogen van de armatuur niet is vermeld in de technische fiche, vraagt u dat best op aan de fabrikant zodat het correcte vermogen kan worden ingevuld. Inclusief de voorschakelapparatuur en ook de regelingen bedraagt het vermogen van de armatuur bij dit voorbeeld 52 W.

Als het ingevulde vermogen van de armaturen lager is dan het werkelijke vermogen, leidt dat tot een lager berekend elektriciteitsverbruik en dus ook een lager E-peil dan het E-peil dat via een correcte berekening zou worden bekomen.

Foute lichtstroom

De in de bibliotheek in te voeren lichtstroom is de lichtstroom per lamp en is niet de totale licht-stroom van de armatuur.

In de technische fiches van de armaturen staat soms de lichtstroom van de armatuur vermeld (N5 x totale lichtstroom van de lampen in de ar-matuur). Als u die waarde door het aantal lam-pen deelt, bekomt u een waarde die sterk de lichtstroom per lamp benadert. De waarde wijkt licht af van de correcte lichtstroom per lamp, maar is aan de veilige kant. U kunt ook de cor-recte lichtstroom per lamp opvragen aan de fa-brikant.

In het voorbeeld stond in de productinfo 3.600 lm als lichtstroom van alle lampen in de armatuur ver-meld. De armatuur bevat 3 lampen. In de bibliotheek vult u de lichtstroom per lamp in, namelijk 1.200 lm (= 3.600 lm / 3).

Het invullen van de lichtstroom van alle lampen in de armatuur in plaats van de lichtstroom per lamp, doet de hulpvariabele L onterecht stijgen. De hulpvariabele L is een ruwe benadering van de verlichtingssterkte en bepaalt mee de referentiewaarde voor het karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik (de noemer van het E-peil). Als de hulpvariabele L onterecht stijgt, verhoogt dat dus ook het referentieverbruik, waar-door het E-peilresultaat ook lager is dan het werkelijke E-peil.

Als beide productgegevens foutief worden ingevoerd, heeft dat een dubbel gevolg op het eindresultaat van het E-peil.

• Een foutief, te laag armatuurvermogen leidt tot een onterechte daling van het karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik (= teller van de onderstaande E-peilformule), en dus tot een onterechte daling van E-peil.

versie september 2014

fout / correct

Vlaanderenis energie

3EPB

Veelgemaakte fout : verlichting en verlichtingssystemen

• Een foutieve, te hoge lichtstroom per lamp leidt tot een onterechte stijging van de referentiewaarde van het karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik (= noemer van de onderstaande E-peilformule), en dus ook tot een onterechte daling van E-peil.

18.2 Het verlichtingsysteem in het project

Bij het invoeren van de armaturen van het verlichtingssysteem in het project zelf, worden ook fouten ge-maakt.

Ontbrekende invoer van het werkelijk geïnstalleerd vermogen

Per energiesector kan de invloed van het verlich-tingssysteem op twee manieren worden ingere-kend :

• via de forfaitaire berekening : die keuze vereist geen verdere invoer van de geplaatste armaturen, de schakelende systemen of modulerende regelsystemen ;

• aan de hand van het werkelijk geïnstalleerd vermogen. Voor elke ruimte moeten dan alle armaturen worden ingegeven die deel uitma- ken van de vaste verlichtingsinstallatie.

In het geval er wordt gekozen voor de berekening aan de hand van het werkelijk geïnstalleerd ver-mogen en in de ruimte is vaste verlichting aan-wezig, is het in de huidige EPB-software mogelijk dat er bij die keuze geen enkele armatuur wordt gerapporteerd. Het jaarlijks elektriciteitsverbruik voor verlichting in die ruimte is bijgevolg gelijk aan 0 kWh. Als dat in elke ruimte gebeurt, is het berekende totale primaire energieverbruik voor verlichting gelijk aan 0 MJ. Dat is uiteraard niet correct.

Voorbeeld

In één van ingediende EPB-aangiften waarbij VEA die fout vaststelde voor elke ruimte van het project, was

versie september 2014

Vontbrekende invoer

hier ontbreken armaturen !

3Gontbrekende invoer

hier ontbreken armaturen !

E = 100 x karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik

referentiewaarde van het karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik

formule

Vlaanderenis energie

4EPB

Veelgemaakte fout : verlichting en verlichtingssystemen

het E-peil 22 E-punten lager dan het E-peilresul-taat wanneer de verlichting voor het volledige project forfaitair zou worden berekend.

Het is dus zeker aan te raden om het deelener-gieverbruik voor verlichting te controleren (on-der rubriek Resultaten, Algemeen, E-peil), om dergelijke rapporteringsfouten te vermijden.

Foute invoer van verlichting bij het kopiëren van ruimten

In de EPB-software Vlaanderen en de EPB-software 3G is het mogelijk om ‘ruimten en de daarmee verbon-den invoerwaarden op vlak van onder andere verlichting’ te kopiëren. Dat kan toegepast worden om tijd te besparen en kan zeer handig zijn bij grote kantoor- en schoolgebouwen.

Let er echter wel op dat u na het kopiëren van de ruimten de verlichtingsgegevens indien nodig aanpast en nagaat of de ingevoerde gegevens overeenstemmen met de werkelijkheid, want de verlichting is niet altijd identiek voor alle ruimten.

Voorbeeld

In één van ingediende EPB-aangiften werden zowel in een vergaderzaal van 31 m², een wc van 4 m² als een gang van 103,9 m² telkens dezelfde 3 armaturen gerapporteerd. Het is wel mogelijk dat er in die ruimten wel telkens dezelfde types armaturen geplaatst zijn, maar ongetwijfeld is het zo dat het aantal armaturen verschillend is.

Meer informatie over de correcte invoer van verlichtingssystemen vindt u terug in het document ‘Verlichting in de energieprestatieregelgeving’ op energiesparen.be.

versie september 2014

voorbeeld