VBB_01-2015

BORHPLVWHUĎ�9DNEODG�YRRU�GH

32 Veredeling op resistentie moet naar hoger plan

8 Discussie over ABN Amro-rapport p.OHXUUĎ�NH�NDQVHQp

34 Cursus Het Nieuwe Telen oogst succes

18�1HWZHUN�EUHQJW�WHOHU�HQ�EORHPLVW�GLFKWHU�EĎ��HONDDU

Samen verder PHW�RQGHU]RHN

��H�MDDUJDQJ��MDQXDUL��

�

10

Cover-nw.indd 1 29-12-14 12:47

TABLET SOCIALMOBIEL NIEUWSBRIEF

SOCIAL

Volg jouw vakblad ook via social media. We zijn actief op LinkedIn en Twitter (@bloemisterij).

NIEUWSBRIEF

Op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen? Door de nieuwsbrief van Vakblad voor de Bloemisterij ben je op de hoogte van wat er in de sector speelt. Meld je nu aan via www.vakbladvoordebloemisterij.nl/nieuwsbrief en ontvang wekelijks het laatste nieuws per mail.

MOBIEL

Nu ook het laatste nieuws 24/7 op je smartphone, via de nieuwe en overzichtelijke mobiele website.

TABLET

Vakblad voor de Bloemisterij is er niet alleen in de papieren versie, maar ook als website en e-magazine. Zo kan je waar en wanneer je wilt via je tablet het laatste vaknieuws lezen.

TIJD OM DOORTE GROEIEN!

615549.indd 2 29-12-2014 12:42:36

39DNEODG�YRRU�GH�%ORHPLVWHUĎ�1 (2015)

Vakblad voor de

BORHPLVWHUĎ8

18

32

34

Sector is zoekende naar nieuwe collectiviteit

Floral Fundamentals slaat brug tussen kweker en bloemist

Resistentieveredeling moet naar een hoger plan

Cursus Het Nieuwe Telen oogst succes

Opinie4 Interview: Zomerbloemen- en heestertelers hebben platform nodig

4 Commentaar:��*UDWLV�PHHSURƂWHUHQ�EOĎIW�VFKXUHQ

5 Stelling:�5ĎQVEXUJ�PRHW�RSHQ�EOĎYHQ

Nieuws6 (HQ�VHOHFWLH�XLW�KHW�PHHVW�UHFHQWH�QLHXZV

BHGUĎI�HQ�DI]HW8 Ondernemen:�6HFWRU�LV�]RHNHQGH�QDDU�QLHXZH�FROOHFWLYLWHLW

10 Gewascoöperaties:�p'H�EDO�OLJW�QX�EĎ�GH�WHOHUVp

12 Gewascoöperaties:�%DDV�RYHU�HLJHQ�RQGHU]RHN�

14 Gewascoöperaties:�&ROOHFWLHI�RQGHU]RHN��KRH�QX�YHUGHU"

16 Afzet:�p'LW�SURGXFW�KHHIW�JHHQ�VWHXQWMH�LQ�GH�UXJ�QRGLJp

18 Afzet:�)ORUDO�)XQGDPHQWDOV�VODDW�EUXJ�WXVVHQ�NZHNHU�HQ�EORHPLVW

20 Afzet:�9DVWHSODQWHQPDUNW�]LW�LQ�UHFHVVLH

21 Column:�&RN�+DUWHYHOG��&KLQD

22 Vragen:�+RH�RQGHUQHHP�LN�LQ�HHQ�YHUDQGHUHQGH�PDUNW"

Markt26� 'LW�MDDU�PHHU�DDQERG�YDQ�NOHLQEORHPLJH�JHUEHUDpV

26� :HONRPH�SOXV�LQ�PLGGHQSUĎV�JURRWEORHPLJH�JHUEHUD

27� :LVVHOHQGH�UHVXOWDWHQ�PHW�QLFKHEORHP�JORULRVD

28� 0LOWRQLD� minder maar beter

29� 8LWJDQJVPDWHULDDO�SDFKLUD�VFKDDUV

Teelt30 In beeld:�/DPSHQ�NODDU�YRRU�UHF\FOLQJ

32 Veredeling:�5HVLVWHQWLHYHUHGHOLQJ�PRHW�QDDU�HHQ�KRJHU�SODQ

34 HNT:�&XUVXV�+HW�1LHXZH�7HOHQ�RRJVW�VXFFHV

36 Violier:�%HZHJLQJ�LQ�VRUWLPHQW�YLROLHUHQ

38 Teelttips:�]RPHUEORHPHQ��K\DFLQW��QDUFLV��OHOLH��SHUNJRHG��JURHQH�SODQWHQ

39 Column:�.HHV�YDQ�(JPRQG

Nieuws40 'ĎNVPD�JDDW�RQORJLFD�PLGGHOHQWRHODWLQJHQ�EHNĎNHQ

Service41 Kasgenoot: Gert Bross

Agenda

Voorplaat:�)RWR��-RHI�6OHHJHUV

Inhoud.indd 3 29-12-14 12:48

9DNEODG�YRRU�GH�%ORHPLVWHUĎ�1 (2015)44

Opinie

Commentaar

Elbert van den [email protected]

Zomerbloemen- en heester-telers hebben platform nodig'H�WHOHUV�0DUFR�YDQ�5XLWHQ�HQ�-RKDQ�%XLV�ZDUHQ�YRRU]LWWHU�EĎ�/72�*URHLVHU-YLFH�YDQ�GH�UHVSHFWLHYHOĎNH�JHZDVJURHSHQ�]RPHUEORHPHQ�HQ�VQĎ��EHV��HQ�WUHNKHHVWHUV��0HW�KHW�YHUGZĎQHQ�YDQ�/72�*URHLVHUYLFH�YHUGZHHQ�GH�RUJD-QLVDWLH�URQG�KHW�RQGHUGHHO�YDNWHFKQLHN�YRRU�GLH�JURHSHQ��'DW�LV�RQJHZHQVW�YROJHQV�9DQ�5XLWHQ�HQ�%XLV��=H�SUREHUHQ�HHQ�QLHXZ�SODWIRUP�RS�WH�ULFKWHQ��

Hans [email protected]

:DV�/72�*URHLVHUYLFH�EHODQJUĎN"Marco van Ruiten: „Voor zomerbloemen- en heestertelers was het een waardevolle organisatie omdat ze allerlei vaktechnische zaken regelden. Vooral de vakbijeenkomsten waren waardevol. Telers zagen die altijd als belangrijke plek om kennis te verzamelen en te delen. Collectieve kennisontwikkeling en -uitwisseling over onze teelten dreigt te ver-dwijnen nu LTO-Groeiservice, LTO Noord Glaskracht, ZLTO en LLTB sinds 1 januari 2014 samenwerken onder de naam LTO Glaskracht Nederland. Vollegrondsteelten raakten afgelopen jaar in een vacuum als het om invulling van de vaktechnische kennis-overdracht en belangenbehartiging gaat.”

:DDURP"Johan Buis: „LTO Glaskracht Nederland is voor aangesloten kastelers landelijk actief op het gebied van sectorale belangen-behartiging, vaktechniek en innovatieve ontwikkelingen als Het Nieuwe Telen in de glastuinbouw, die voorheen door het PT werden gefaciliteerd. Bij LTO-Noord

kunnen zomerbloemen- en heestertelers ook alleen goed terecht voor onderwerpen als energie en arbeid. Vaktechnische zaken voor onze gewassen pakken beide standsor-ganisaties niet of onvoldoende op. Kwestie van onbalans in inkomsten en baten na het wegvallen van het Productschap Tuinbouw en het feit dat het een hele diverse groep is qua gewassen en ondernemers. We spraken met beide organisaties uitvoerig, maar het lukt niet om het onderdeel vaktechniek goed georganiseerd te krijgen bij hen.”

-XOOLH�JHZDVJURHSHQ�]ĎQ�WH�GLYHUV"Van Ruiten: „Eigenlijk wel. Dan is het lastig om als groep te opereren. Dat zien we ook bij een organisatie als FloraHolland, die toch voorstander is van een breed sortiment. Wij telen veel gewassen, zowel binnen als buiten, in grote en kleine aantallen en soms jaarrond maar veel vaker seizoensmatig. Het is moeilijk voor FloraHolland om beleid te maken waarmee iedere teler tevreden is. En telers onderling hebben ook uiteenlopende wensen en belangen.”

Johan Buis (l) en Marco van Ruiten:

:DUHQ�MXOOLH�JRHG�JHRUJDQLVHHUG"Buis: „Bijna de helft van de snij-/bes- en trekheesters was lid van LTO Groeiservice, net als zo’n honderd zomerbloementelers. Er zijn gewasgroepen met een hogere orga-nisatiegraad. Toch waren we niet ontevre-den. Leden waren betrokken, deelden kennis en zaten dicht bij het onderzoek. Er haken telers af sinds LTO Groeiservice ophield te bestaan. Daarom willen we zo snel mogelijk iets oprichten waarvan telers denken: daar pas ik bij. Iets nieuws opbouwen kost tijd en is altijd lastig, maar telers lijken zich nog niet zo te beseffen wat ze gaan missen.”

:DW�JDDQ�WHOHUV�PLVVHQ"Van Ruiten: „De eerder genoemde studie-clubs. Zij zijn een belangrijk onderdeel van het netwerk voor zomerbloemen- en heestertelers. Ook voor het organiseren van nieuw onderzoek en innovatie is een achter-ban nodig die samenwerkt. Onze bedrijven professionaliseren in rap tempo. Innovatie en kennisontwikkeling worden dan nog be-langrijker. Organiseer en financier dat maar

fOtO

: Ha

ns

ne

efj

es

*UDWLV�PHHSURƂWHUHQ�EOĎIW�VFKXUHQ

Ten minste zeven gewasgroepen gaan hun onderzoek regelen via een gewascoöperatie

van LTO Glaskracht. Op dit moment mogen ook niet-LTO-leden meedoen als ze een extra bedrag betalen. Vaak is dat € 300 per ha extra. De bedoe-ling is dan dat ze na een jaar alsnog lid worden YDQ�/72�*ODVNUDFKW��+LHU�VSHHOW�RQJHWZĎIHOG�GH]HOIGH�GLVFXVVLH�GLH�YURHJHU�URQG�*URHLVHUYLFH�KHHIW�JHVSHHOG��PRJHQ�WHOHUV�DOOHHQ�OLG�ZRUGHQ�YDQ�*URHLVHUYLFH��RI�ZRUGW�GLW�JHNRSSHOG�DDQ�HHQ�OLG-PDDWVFKDS�YDQ�/72"�'H�EHODQJHQRUJDQLVDWLH�KHHIW�voor het laatste gekozen.=RODQJ�QLHW�LHGHUHHQ�PHHEHWDDOW�DDQ�RQGHU]RHN�RI�

EHODQJHQEHKDUWLJLQJ�EOĎIW�HU�LHWV�VFKXUHQ��1LHPDQG�ZLO�GDW�DQGHUHQ�JUDWLV�SURƂWHUHQ�YDQ�LHWV�ZDDU�]H�]HOI�YRRU�KHEEHQ�EHWDDOG��'DDURP�EHVWDDW�HU�GH�EHKRHIWH�RP�GH�ƂQDQFLHULQJ�YRRU�KHW�RQGHU]RHN�RS�GH]HOIGH�PDQLHU�WH�UHJHOHQ�DOV�GH�SURPRWLH�YLD�FloraHolland. Als tweederde van de telers vóór stemt, is iedereen verplicht om mee te betalen. Het ]RX�HHQ�KRRS�JHGRH�VFKHOHQ��0DDU�RP�GH�HHQ�RI�DQGHUH�UHGHQ�LV�]RLHWV�QLHW�PRJHOĎN�YRRU�RQGHU]RHN��2P�GH�GHHOQDPH�WRFK�]R�JURRW�PRJHOĎN�WH�NUĎJHQ��wil een aantal gewasvoorzitters het lidmaatschap van de gewascoöperatie liever scheiden van het lidmaatschap van LTO. Dat zou de gewascoöpera-

Opinie_NW.indd 4 29-12-14 12:47


StellingWilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

��3+�/HLGHQ�RI�QDDU�EORHPLVWHUĎ#KRUWLSRLQW�QO�

5HDFWLHV�PRHWHQ�PDDQGDJ�YRRU��XXU�ELQQHQ�]ĎQ�

'H�UHGDFWLH�NDQ�EULHYHQ�LQNRUWHQ�RI�ZHLJHUHQ�

eens als er geen samenhang is. Met het PT als financier was de situatie niet optimaal, maar voor onze gewassen konden we toen wel onderzoek organiseren.”

Wat moet er gebeuren?Buis: „Voortgang van bovengenoemde zaken en onze groep moet zichtbaar worden bij belangenbehartigers voor onderwer-pen als gewasbescherming, bemesting en emissie. Samen kun je een vuist maken. We hebben onze specifieke knel- en speerpun-ten. Trips en meeldauw zorgen ook in onze teelt voor problemen, daarom is toelating van gewasbeschermingsmiddelen nodig in onze gewassen. Meer specifiek gaat het bij ons om het beheersen van onkruid en zaken als bodemweerbaarheid/-ontsmetting, bodemplagen en teeltvrije zones.”

Hoe bouw je een netwerk op?Van Ruiten: „We hebben 2.100 telers benaderd en de hoofdlijnen uitgelegd. Wij waren gewasvoorzitter bij LTO Groeiser-vice. Onze nieuwe rol is nog niet bekend. We nemen het initiatief voor het vormen van het Zomerbloemenheesterplatform. We hebben contact gezocht met de sector vollegrondsgroente die in 2011 samen met LTO organisaties het internetplatform Vollegrondsgroentenet.com oprichtte. Zij werken samen met de WUR, PPO, Proeftuin Zwaagdijk en Bejo. Zo’n digitaal platform kan ook het netwerk van onze gewasgroe-pen ondersteunen. We hopen dat minstens 150 telers bereid zijn om jaarlijks € 400 voor zo’n netwerk te betalen.”

*UDWLV�PHHSURƂWHUHQ�EOĎIW�VFKXUHQties meer leden opleveren. Daardoor wordt het RQGHU]RHNVEXGJHW�LHWV�JURWHU��RI�GH�EĎGUDJH�SHU�WHOHU�NOHLQHU��(Q�GDQ�]ĎQ�HU�PLQGHU�IUHH�ULGHUV�+HW�VWDDW�JHZDVJURHSHQ�QDWXXUOĎN�YUĎ�RP�]HOI�RQ-derzoek te organiseren, buiten LTO Glaskracht RP��(U�]ĎQ�YRRUEHHOGHQ�ZDDUEĎ�GLW�PHW�VXFFHV�LV�gedaan. Het valt alleen niet mee om alle neuzen ÆÆQ�NDQW�RS�WH�NUĎJHQ��HQ�]H�PLVVHQ�GDQ�GH�ondersteuning van de netwerkcoördinatoren. 1RJ�EHWHU�]RX�KHW�]ĎQ�DOV�LHGHUHHQ�GH�FROOHFWLHYH�EHODQJHQEHKDUWLJLQJ�RQGHUVWHXQW��0DDU�EOĎNEDDU�EOĎIW�KHW�PRHLOĎN�RP�GH�PHHUZDDUGH�GDDUYDQ�YRRU�LHGHUHHQ�GXLGHOĎN�WH�PDNHQ�

5ĎQVEXUJ�PRHW�RSHQ�EOĎYHQ)LQDQFLHHO�GLUHFWHXU�5HQV�%XFKZDOGW�NRQ�GH�OHGHQ�YDQ�)ORUD+ROODQG�RS�GH�DOY�RS��GHFHPEHU�QLHW�GH�JDUDQWLH�JHYHQ�GDW�YHLOLQJ�5ĎQVEXUJ�LQ��QRJ�RSHQ�LV��:RUGW�5ĎQVEXUJ�VODFKWRIIHU�YDQ�KHW�QLHXZH�YHLOHQ"�'DW�OĎNW�QLHW�YHUVWDQGLJ��$O�GLH�OĎQUĎGHUV�HQ�DQGHUH�LQNRSHUV�GLH�GH�EORHPHQ�HQ�SODQWHQ�QRJ�ZLOOHQ�]LHQ��YRHOHQ�HQ�UXLNHQ��:DDU�PRHWHQ�GLH�GDQ�WHUHFKW"�0HW�]ĎQ�DOOHQ�RS�GH�%ORHPLVWHQNORN"�2I�JDDQ�]H�QDDU�3ODQWLRQ"�2SHQ�KRXGHQ�GXV�GDW�5ĎQVEXUJ��

6RQLD�YDQ�GHU�(ĎN� bromeliakweker in Woubrugge

5RODQG�'X\YHVWHĎQ� strelitziateler in Zevenhuizen

0DUF�5XWJULQN� zomerbloementeler in Lisse

„Voor ons heeft deze vei-ling weinig meerwaarde: YHHODO�VOHFKWH�NORNSUĎ]HQ�en sommige kopers zit-ten toch al op meerdere locaties. Voelen, ruiken en zien van de planten heeft

dus weinig gebracht en even verderop zit de bloemistenklok. Uiteraard zullen

kopers en personeel ter plaatse er anders over denken, maar ik zie weinig WRHNRPVW�YRRU�5ĎQVEXUJ�LQ�GH�KXLGLJH�VHWWLQJ��:HOOLFKW�]ĎQ�HU�PRJHOĎNKHGHQ�met een aangepaste bestemming zoals een logistieke centrum of misschien ZHO�HHQ�SUHWSDUN��7ĎGHQ�YHUDQGHUHQ�HQ�het is niet slim om af te wachten tot je gedwongen wordt tot verandering.”

„Kopen op afstand neem steeds meer toe. In 2013 QDP�KHW�DDQGHHO�RS�5ĎQV-burg zelfs met 33,3% toe. Dat handelaren bloemen willen zien, voelen en

ruiken wordt met dit feit dus glashard tegengesproken. Bloemen zullen steeds meer online aangeboden worden en de handelaren zullen moeten wennen aan GH]H�QLHXZH�ZHUNHOĎNKHLG��Sinds het kopen op afstand bestaat, functioneren de drie exportveilingen

IHLWHOĎN�DO�DOV�ÆÆQ�PDUNW��+HW�ODQGHOĎN�veilen zal hierop een logische vervolg-VWDS�]ĎQ��De toegevoegde waarde van veiling 5ĎQVEXUJ�ZRUGW�PHW�DO�GH]H�RQWZLN-kelingen steeds kleiner en een jas van FloraHolland die steeds ruimer komt te zitten. Een afnemend klokvolume maakt KHW�EHVWDDQVUHFKW�YDQ�YHLOLQJ�5ĎQVEXUJ�VWHHGV�PRHLOĎNHU��:HOOLFKW�GDW�YHLOLQJ�5ĎQVEXUJ�HHQ�ORJLVWLHNH�IXQFWLH�JDDW�vervullen voor al haar klanten die steeds meer op afstand kopen.”

„Al dat vastgoed van FloraHolland is een blok aan het been.'XV�DOOHV�EĎ�KHW�pRXGHp�laten zal niet lukken.Het virtueel veilen, de lan-

GHOĎNH�NORN��LV�QRJ�YHU�ZHJ�HQ�KRH�het veilen er dan uitziet is nog onzeker.Maar op voorhand een lokatie ontzien gezien alle nieuwe ontwikkelingen en

veranderingen dat kan niet. Dit sluit niet uit dat er nog veel kopers ]ĎQ�GLH�XLWVWHNHQG�XLW�GH�YRHWHQ�NXQQHQ�LQ�5ĎQVEXUJ��'LH�ZLOOHQ�GH�EORHPHQ�LQ�2020 ook nog zien, ruiken en proeven. En die koopkracht hebben de kwekers en FloraHolland nodig voor een optimaleSUĎVYRUPLQJ��'XV�QRJ�HHQ�XLWGDJLQJ�voor FloraHolland om dit mee te nemen in FloraHolland 2020. ”

Opinie_NW.indd 5 29-12-14 12:47


Nieuws

Lees meer op de websiteOp deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

QLHXZV�YLQGW�X�RS�ZZZ�YDNEODGYRRUGHEORHPLVWHUĎ�QO�

■ 'ĎNVPD�QHHP�JHZDVEHVFKHU-PLQJVPLGGHOHQ�RQGHU�GH�ORHSStaatssecretaris Dijksma van Economische Zaken heeft de Tweede Kamer in een debat op 18 december toegezegd de onlogica van toe-lating van gewasbeschermingsmiddelen onder de loep te nemen. En dit eventueel aan te kaarten in Brussel. Zij gaat niet zover om voor sierteeltsectoren een ander toelatingssysteem uit te werken.

■ :HHU�JHVWHJJHO�RYHU�WUDQVLWLH-YHUJRHGLQJWederom hebben de werkgeverorganisaties LTO Nederland, VNO-NCW en MKB bij minis-ter Asscher van Sociale Zaken en Werkgele-genheid aangedrongen om de regels te herzien voor de berekening van de transitievergoeding bij seizoenarbeid. Naast onredelijke financiële last voor ondernemers verwachten zij chaos op de arbeidsmarkt voor seizoenswerk.

■ 'ULH�GLUHFWLHOHGHQ�3ODQW/DE�VWDSSHQ�RSBij PlantLab zijn onlangs drie van de zes direc-tieleden opgestapt, zo meldt het Brabants Dag-

blad. Waarom de directieleden zijn opgestapt, is niet duidelijk, maar een en ander zou wel dui-den op een bestuurscrisis. De drie vertrokken directieleden zijn: algemeen directeur Gertjan Meeuws (mede-oprichter), financiële man Ruud van Helden en Hubert-Jan van Boxel.

■ 9DOHQWĎQVDFWLH�%%+�HHQ�YDQ�GH�EHVWHHet Amerikaanse reclamevakblad AdWeek heeft de valentijnsactie van Bloemenbureau Holland uitgeroepen tot één van de beste bui-tencampagnes van 2014. De valentijnsactie ’In case of love’ van Mooiwatbloemendoen.nl staat op de tiende plaats.

■ *URRWRXGHUGDJ�LQ�'XLWVODQG�HQ�/X[HPEXUJIn 2015 komt er ook een grootouderdag in Duitsland en Luxemburg. Felini Foundation wordt in januari actief in Trier. De grootouder-dag wordt ondersteund door de Volkshoch-schule Trier en Luxemburgse scholen. De burgemeester van Trier heeft het bescherm-heerschap van de dag, volgend jaar 2 oktober, op zich genomen.

%HMDƃHXU�]HW�PHHU�PLQL]DQWHGHFKLD�RS

%Ď�SRWSODQWHQNZHNHU�%HMDƃHXU�LQ�+XLVVHQ�worden zantedeschia-knollen in potten gedaan. In 10 en 11 cm-potten en voor het tweede achtereenvol-gende jaar ook in 7 cm-potten. De afzet van deze microzantede-schia’s was afgelopen jaar via bemiddeling zo succesvol dat eigenaar %DUW�%HĎHU�KHW�DDQWDO�heeft opgevoerd van 200.000 naar 250.000. Met de 11 cm-pot komt %HĎHU�EHJLQ�IHEUXDUL�op de markt, potmaat 7 en 10 volgen twee weken later. Vorig jaar LV�KĎ�PHW�GH�PLFURpV�doorgegaan tot juni, dit MDDU�RYHUZHHJW�KĎ�GDDU�enkele weken aan toe te voegen. „De populariteit van mini-plantjes neemt enorm toe. Sowieso is er meer vraag naar alle producten, waaraan te merken is dat de econo-mie weer aantrekt.”

■ *UHHQZHOO�NDPSW�PHW��YHUVWRSSLQJHet aardwarmteproject GreenWell Westland kampt met een verstopping in de aanvoer. Op zijn vroegst eind januari kan daarom pas weer warm water opgepompt volgens woordvoerder Jos Scheffers. Door de feestdagen is er vertra-ging bij de reparatie.

■ *HHQ�KHIƂQJ�PHHU�RS�.HQLDDQVH�EORHPHQSinds 25 december hoeft er niet langer een importheffing betaald te worden om Keniaanse bloemen de Europese Unie binnen te krijgen. De importbelasting van 5 tot 8,5% op onder meer bloemen en uitgangsmateriaal was ingevoerd nadat Kenia er niet in slaagde om een Economic Partnership Agreement (EPA) tussen de EU en de Oost-Afrikaanse gemeen-schap te sluiten.

■ .ORN�WRYHUW�NHUVWERRP�RP�WRW�NDPHUSODQWBloemenbureau Holland besteedt dit jaar door een filmpje op YouTube aandacht aan de actie Kerstboom eruit, kamerplant erin! Illusionist Hans Klok speelt de hoofdrol. Het filmpje is er ook met een Duitstalige en Franstalige onder-titeling.

■ 7XLQERXZ�1RRUG�1HGHUODQG�EXQGHOW�NUDFKWHQDe tuinbouw in Friesland, Groningen en Dren-the gaat de krachten bundelen om Brusselse innovatiesubsidies binnen te halen, meldt vice-voorzitter Cees Ruhé van LTO Noord Glas-kracht. Behalve de glastuinbouw doen ook de boom-, bollen- en fruitteelt mee.

■/LQJHZDDUG�(QHUJLH�ZLO�]RQQH-VWURRPV\VWHHPDe coöperatie Lingewaard Energie wil een drij-vend zonnestroomsysteem ontwikkelen op het gietwaterbassin van het glastuinbouwgebied Bergerden. Het plan is om 1.500 zonnepane-len te plaatsen met een totale capaciteit van 390 kilowattpiek. De totale investering wordt geraamd op € 531.000.

Nieuwskort2.indd 6 29-12-14 14:58

79DNEODG�YRRU�GH�%ORHPLVWHUĎ��1 (2015)

Gelezen op Twitter

Discussie opLinkedIn

Mike Duivenvoorden (@mikeduif)Niet praten, gewoon doen. Niet kijken, gewoon laten zien. Niets beloven, gewoon bewijzen! #marke-ting #sales

Marcel Jansen|Strøm (@lisdodde)Handig als Hans even langskomt om je kerstboom af te tuigen @Intratuin @watplantendoen

Russell New (@RussellNew1)@AncoPureVanda used so many this year!!! nice to see where they are grown. @BlomsterDesigns

Bloemist Bloemenveld (@bloemeveld) Last van een depressie? Koop een #Amaryllis, deze volumineuze bloem geeft kleur aan de donkeren winterse dagen

PenningFreesia (@PenningFreesia)Leuk artikel in @bloemenblad over Martien Penning: 65 jaar tussen de #freesia. ■Minder gas leidt niet tot hogere

SUĎ�VHet terugschroeven van de gaswinning in 2015 met 7,3% tot 39,3 miljard m3 – zoals minister Kamp (Economische Zaken) op 16 december aankondigde – zal niet tot hogere gasprijzen leiden, zo verwachten energiedes-kundigen.

■ING voorspelt groei van 1%

Het ING Economisch Bureau voorspelt een groeipercentage van 1% voor de sierteelt in 2015, vooral de afzetkansen op de mondiale markt. De sector is middelmatig gevoelig voor schokken van nationale of internationale aard. Omzet- en exportgroei in 2014 maakt ING hoopgevend voor 2015. Afgelopen jaar was een goed jaar voor de kwekers van snijbloe-men en potplanten.

■Zorgen over export naar Rusland

Exporteurs maken zich zorgen over de exportontwikkelingen op Rusland. Tot en met november ging er voor 10% minder aan bloe-men en planten naar Rusland toe en kwam de exportwaarde uit op € 214 miljoen, zo blijkt uit

de statistieken van Floridata. De uitvoer naar Rusland kromp al voor de boycot van andere agrarische producten begon, onder invloed van de duurdere roebel, maar de laatste maanden is de uitvoerdaling sterker.

■Groen licht voor echte meeldauwmiddelen

Het College voor de toelating gewasbescher-mingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft groen licht gegeven aan drie middelen die echte meeldauw in roos kunnen bestrijden. Nieuw zijn Solvit en Serenade en geherregistreerd is Meltatox. Deze toestemming maakt het residuen resistentiemanagement een stuk eenvoudiger.

■Uitbreiding gebruik Dual Gold

Op verzoek van Plantum, mede namens andere sectoren, heeft het Ctgb besloten de toelating van het onkruidbestrijdingsmiddel (herbicide) Dual Gold uit te breiden met onder meer veredeling, bloemzaadteelt, gladiool, liatris, 2-jarige rozen en vaste planten. Het middel was reeds toegelaten voor gebruik in lelie en tulp (onbedekt).

■Export groeit naar € 5,4 miljard

Wanneer de export in december goed door-loopt, zal de totale exportwaarde dit jaar uitkomen op circa € 5,4 miljard, zo schat de VGB in. Dit is gelijk aan de recordwaarde die in 2012 gerealiseerd werd. Tot en met novem-ber pluste de bloemen- en plantenexport met 3%. Naar verwachting zal de plantenexport in 2014 op een plus van 5% uitkomen en stijgt de exportwaarde van de snijbloemen met 2%.

■5Ď�QODQGURXWH�VWDS�GLFKWHUEĎ�De aanleg van de Rijnlandroute, de gedeelte-lijk nieuwe weg die de A44 bij Katwijk moet verbinden met de A4 ter hoogte van Vlietland, is een stap dichterbij gekomen sinds verant-woordelijk minister Schultz op 17 december de tracébesluiten voor de aanpak van de weg heeft getekend. De nieuwe weg kan het bloemen- en planten-transport van en naar FloraHolland in Rijnsburg tijdwinst opleveren. De aanleg van de weg start naar verwachting in 2016.

%HMDƃ�HXU�]HW�PHHU�PLQL]DQWHGHFKLD�RS

FOTO

: VID

IPH

OTO

Veiling Rijnsburg. Open of dicht?Het nieuwe veilen waar FloraHolland zich dit jaar over gaat buigen, zou zo maar consequenties kunnen hebben voor de vestiging in Rijnsburg. Financieel directeur Rens Buchwaldt kon tijdens de alv niet garanderen dat Rijnsburg open blijft. „Een ontsloten veiling is meer waard dan een veiling die niet ontsloten is”, antwoordde Buchwaldt op de vraag waarom FloraHolland medefi nancier is van de aansluiting van veiling Rijnsburg op de A44 terwijl ze niet weet of de veiling nog open is in 2020. Wat vindt u? Moet Rijnsburg open blijven of moet ze dicht?

Nieuwskort2.indd 7 29-12-14 14:58

8 9DNEODG�YRRU�GH�%ORHPLVWHUĎ�1 (2015)

Telers discussiëren over ABN Amro-rapport

Mening

Sector is zoekende naar nieuwe collectiviteitOp de ledenavond van enkele afdelingen van LTO Noord op 18 december

ZHUG�GXLGHOĎN�GDW�VDDPKRULJKHLG�LQ�GH�VHFWRU�QRJ�VWHHGV�ZHQVHOĎN�LV��

PDDU�GDQ�RS�HHQ�QLHXZH�OHHVW�JHVFKRHLG��'H�QLHXZH�FROOHFWLYLWHLW�PRHW�

YRRUDO�G\QDPLVFKHU�HQ�NHWHQEUHHG�

Peter van [email protected]

Leden van de LTO Noord-afdelingen Aalsmeer, Almere, Kaag&Braassem, Aar&Amstel en Duin- en bollenstreek

hadden Jan de Ruyter, ABN Amro sec-tormanager plantaardige sectoren, uitge-nodigd voor een discussie over het rapport ’Kleurrijke kansen voor de sierteeltketen’. Het leverde een levendige discussie op waarbij de situatie in de glasgroentesector menigmaal werd aangehaald (zie kader).

De sectormanager lag in het begin van de avond behoorlijk onder vuur. Hij moest zich verweren waarom een bank zich überhaupt bezighoudt met een afzetrapport en niet meer met bankzaken. Zijn antwoord is dat banken meer dan in het recente verleden gevoel met de markt en de keten willen hebben om klankbord voor de ondernemer te zijn en ondernemersplannen nog beter te kunnen beoordelen. De Ruyter vindt dat

iedereen baat heeft bij het delen van deze kennis.

Hij overtuigde niet iedereen. Banken kun-nen ondernemers beter ondersteunen door minder star te zijn met kredietverstrekking vonden sommigen. De suggestie werd ge-daan om in een volgend rapport te bekijken hoe andere, vergelijkbare sectoren markten benaderen. Banken hebben dat overzicht, individuele ondernemers niet.

Een dag voordat Jan de Ruyter, sectormanager plantaardige sectoren

$%1�$PUR��]ĎQ�EHWRRJ�KLHOG�YRRU�/72�Noordafdelingen over de kansen in de VLHUWHHOW�NZDP�DGYLHVEXUHDX�0F.LQVH\�PHW�]ĎQ�KHUVWHOSODQ�RS�GH�JODVJURHQWHVHFWRU��+HW�DGYLHVEXUHDX�QRHPW�GH�VLWXDWLH�HUJ�]RUJHOĎN��=R�EOĎNW�GDW�FLUFD�GH�KHOIW�YDQ�GH�WHHOWEHGUĎYHQ�LQ��RYHU�RQYROGRHQGH�NDVVWURRP�EHVFKLNWHQ�RP�DDQ�GH�UHQWH��HQ�DƃRVVLQJVYHUSOLFKWLQJHQ�WH�YROGRHQ��8LW�GH�DQDO\VH�EOĎNW�GDW�GH�VHFWRU�RQGHU�GUXN�VWDDW�GRRU�HHQ�YHHOKHLG�DDQ�IDFWRUHQ��PRHLOĎNH�afzetmarkten, toegenomen concurrentie, en HHQ�VWHUN�YHUVQLSSHUGH�PDUNWVWUXFWXXU�0F.LQVH\�VFKHWVW�QDDVW�KDDU�DQDO\VH�HHQ�UHHNV�PRJHOĎNH�RSORVVLQJHQ�JHULFKW�RS�VHFWRUFRÓUGLQDWLH��YHUEHWHUGH�URO�YDQ�WHOHUVYHUHQLJLQJHQ�HQ�RQGHUVFKHLGHQGH��KHUNHQEDUH�SURGXFWHQ��$QGHUV�GDQ�voorgaande initiatieven in de sector moet KHW�YHUVFKLO�ZRUGHQ�JHPDDNW�GRRU�HHQ�

Jan de Ruyter, sectormanager plantaardige sectoren ABN Amro:

’Sierteelt heeft ketenbrede oplossing al op netvlies staan’

JH]DPHQOĎNH�HQ�VHFWRUEUHHG�JHGUDJHQ�LQ]HW��GLH�ERYHQGLHQ�LV�JHULFKW�RS�HHQ�EUHHG�scala van oplossingen voor korte en langere WHUPĎQ��1LHW�DOOHHQ�DFWLH�YDQ�GH�NDQW�YDQ�telers en telersverenigingen, maar ook in VDPHQZHUNLQJ�PHW�RYHUKHGHQ��ƂQDQFLÈOH�GLHQVWYHUOHQHUV�HQ�NHWHQSDUWQHUV�'H�5X\WHU�ZDV�EĎ�GH�SUHVHQWDWLH�YDQ�KHW�KHUVWHOSODQ�DDQZH]LJ�HQ�PHHQW�GDW�GH�JODVVLHUWHHOW�HU�PLQGHU�EHURHUG�YRRUVWDDW��„De sierteelt is nu al diverser en meer in EHZHJLQJ�GDQ�GH�JODVJURHQWHWHHOWr��DOGXV�GH�VHFWRUPDQDJHU��+Ď�FRQVWDWHHUW�MXLVW�GDW�VRPPLJH�DDQEHYHOLQJHQ�YDQ�0F.LQVH\�DO�LQ�JDQJ�]ĎQ�JH]HW��9RRUQDPHOĎN�KHW�JH]DPHQ�OĎN��NHWHQEUHHG�ZLOOHQ�JDDQ�RSWUHNNHQ��e'H�toekomstvisie van onder meer FloraHolland KHHIW�SDUWĎHQ�LQ�EHZHJLQJ�JH]HW�HQ�DDQ�GH�RYHUOHJWDIHO�JHEUDFKW��=R�VWDDQ�)ORUD+RO�ODQG�HQ�9*%�PLQGHU�DOV�NHPSKDQHQ�WHJHQRYHU�HONDDU�GDQ�HHQ�MDDU�JHOHGHQ��,N�EHVSHXU�EĎ�YHHO�NHWHQSDUWQHUV�HQWKRXVL�DVPH�RP�HU�JH]DPHQOĎN�XLW�WH�NRPHQ��

,QIRUPDWLH�ZRUGW�EHWHU�JHGHHOG��0HQ�LV�]LFK�EHZXVW�YDQ�QXW�HQ�QRRG]DDN�RP�HU�VDPHQ�XLW�WH�NRPHQr��PHUNW�'H�5X\WHU��

5HSUHVHQWDWLHYH�UHIHUHQWLHSUĎ]HQ+Ď�GHHOW�HQNHOH�YLVLHV�YDQ�0F.LQVH\�YRRU�GH�NRUWH��HQ�ODQJHWHUPĎQ�YRRU�GH�JODV�groenteteelt en dat die ook voor de sierteelt ]RXGHQ�NXQQHQ�RSJDDQ��'DW�RS�GH�NRUWH�WHUPĎQ�JHVWUHHIG�ZRUGW�QDDU�UHSUHVHQWD�WLHYH�UHIHUHQWLHSUĎ]HQ�ZDDUGRRU�SURGXFHQ�WHQ�NHQQLV�NXQQHQ�QHPHQ�YDQ�KHW�DFWXHOH�SUĎVQLYHDX��0F.LQVH\�JDDW�GH]H�RSWLH�afstemmen met de Autoriteit Consument en 0DUNW��2S�ODQJH�WHUPĎQ�PRHW�HU�HHQ�EHWHUH�PDUNWVWUXFWXXU�RQWVWDDQ��+HW�LQLWLDWLHI�PRHW�YRRUDO�ZRUGHQ�RPDUPG�GRRU�KHW�EHGUĎIVOH�YHQ��+HW�SURFHV�NDQ�YHUVQHOG�ZRUGHQ�DOV�RRN�RYHUKHLG�HQ�EDQNHQ�GH�KHUVWUXFWXUHULQJ�RQGHUVWHXQHQ��e'XV�HHQ�ODQGHOĎNH�DDQSDN�LQ�SODDWV�YDQ�DI]RQGHUOĎNH�UHJHOLQJHQ�GRRU�ODJHUH�RYHUKHGHQr��VWHOW�'H�5X\WHU�

DiscussieABNrapport.indd 8 29-12-14 12:47


Consument is weerbarstigDe sectormanager had zijn betoog ingedeeld in vier hoofdstukken, waarop de aanwezigen direct konden schieten. Hij trapte af met de weerbarstige consument, waarop, hoe moeilijk ook, ingespeeld dient te worden. Dit biedt toch kansen, door met emotie en op de juiste momenten de juiste doelgroe-pen aan te spreken. Dit vergt samenwerking, creativiteit en delen van markten consu-menteninformatie van alle ketenpartners.

De zaal kon zich hierin wel vinden met dien verstande dat dit van individuele on-dernemers een actievere houding vraagt en men het niet alleen moet laten afhangen van inspanningen van brancheorganisaties. „In-vesteer drie dagen van je leven aan het actief meelopen op de markt, bij een supermarkt en bij een bloemist en er gaat een wereld voor je open. Bovendien leren deze afzetka-nalen ook van jouw kennis”, adviseerde Jan de Boer, directeur exporteur Barendsen.

Markt is dynamischNiet alleen de consument is weerbarstig, maar ook de markt. Althans zo denkt De Ruyter erover: „De meeste Nederlandse consumenten gaan voor goedkoop en men verwacht dat planten en bloemen lang meegaan. De vele verkooppunten, ook in de buurt, maken de verkoop weliswaar makkelijk, maar de structurele afzetmoge-

lijkheden worden echter beperkt doordat er veel handelsbedrijven en commissionairs tussen zitten waardoor keteninformatie niet of gekleurd wordt doorgegeven. Hij snapt daarom wel dat Bloemenbureau Holland vooral inzet op Duitse, Engelse en Franse consumenten, omdat daar meer te bereiken is. De zaal was het daar deels mee eens. De thuismarkt heeft nog voldoende potentie als met het juiste verhaal nieuwe doelgroepen worden bereikt.

Sterke sierteeltketenEen mooie opstap voor De Ruyter naar het derde onderdeel: een sterke sierteeltketen. Krijg de klant het beste product? Met deze vraag gooide hij direct de knuppel in het hoenderhok. De zaal reageerde door te stellen dat de Nederlandse kweker over het algemeen kwaliteit hoog in het vaandel heeft staan net als duurzaamheid. Dat is een on-derscheidend vermogen van het Nederlands product dat zich aldus een aanwezige teler op den duur zal uitbetalen. De concurrentie heeft hierin stappen te maken en afzetka-nalen gaan dit steeds meer eisen. De Ruyter kon het hiermee op zijn beurt eens zijn.

MarktkansenDiverse nieuwe verdienmodellen (Google, Spotify, Uber) tonen aan dat onderscheiden-

de producten snel hun marktpositie kunnen vergroten. Dit kan ook in de sierteelt, aldus De Ruyter. Hij vraagt zich bijvoorbeeld af waarom er nog geen drive-in bloemenshop bestaat. Waarom zijn begraafplaatsservices nog beperkt? En waar blijft het mannen-boeket, een bloemenservice voor verzor-gingstehuizen en een bloemenabonnement voor ouderen? De zaal vond dit logische voorbeelden. De huidige reclamebudgetten zijn echter ontoereikend als iedereen voor zijn eigen product reclame gaat maken. Een Hollandcampagne voor bloemen en planten werd onder meer geopperd.

Rode draadAan het eind van de avond vroeg avond-voorzitter Marcel van Tol naar de mening van alle ongeveer dertig aanwezigen over de avond. De rode draad was dat de sector na het wegvallen van het Productschap Tuinbouw toe is aan een ketenbrede, dy-namischere collectiviteit. Een collectiviteit waarmee ondernemers goed uit de voeten kunnen en waarbij belangenorganisaties niet voor eigen parochie moeten predi-ken maar gezamenlijk moeten optrekken. Vooral wat betreft promotie van bloemen en planten. En nogmaals de suggestie aan ABN Amro om met een rapport te komen hoe in andere, soortgelijke sectoren markten worden benaderd. <

.HUQSXQW�XLW�$%1�$PUR�UDSSRUW��p2P�WRRQDDQJHYHQG�WH�EOĎYHQ��PRHWHQ�DOOH�RQGHUQHPHUV�LQ�GH�KDQGHOVNHWHQ�DQWLFLSHUHQ�RS�GH�YHUDQGHUHQGH�RPVWDQGLJKHGHQ�LQ�GH�PDUNW�YDQ�GH�VLHUWHHOWSURGXFWHQ��VQĎEORHPHQ��NDPHUSODQWHQ�HQ�WXLQSODQWHQ�p�

Foto

: Sh

utt

er

Sto

ck

. br

on

: Ab

n A

mr

o-r

Ap

po

rt

DiscussieABNrapport.indd 9 29-12-14 12:47


p'H�EDO�OLJW�QX�EĎ�GH�WHOHUVp,Q�GH�VLHUWHHOW�]ĎQ�]HYHQ�JHZDVFRÓSHUDWLHV�YRRU�RQGHU]RHN�RSJHULFKW��'H�

QLHXZH�VWUXFWXXU�EUHQJW�HFKWHU�RRN�QLHXZH�YUDJHQ�PHW�]LFK�PHH��0HW�QDPH�

GH�IUHH�ULGHUV�]ĎQ�HHQ�KHHW�KDQJĎ]HU��PHUNW�*HHUW�YDQ�2RVWHUKRXW��PDQDJHU�

RQGHUQHPHUVFKDS�EĎ�/72�*ODVNUDFKW��e+HW�LV�DDQ�GH�OHGHQ�YDQ�GH�JHZDVFR-

RSHUDWLHV�]HOI�RP�GDDU�PHH�RP�WH�JDDQ��=Ď�EHWDOHQ�HQ�EHSDOHQ�r

*HHUW�YDQ�2RVWHUKRXW��e+HW�ZRUGW�YHHO�PDNNHOĎNHU�DOV�LHGHUHHQ�PHHGRHW��'DDURP�KDPHUHQ�ZH�RS�]RYHHO�PRJHOĎN�GHHOQDPH�r

-RHI�[email protected]

:DDURP�]ĎQ�HU�YRRUDO�JHZDV�FRÓSHUDWLHV�LQ�GH�VLHUWHHOW"„In de groenteteelt zijn de gewasgroepen groter, daar is het moeilijker om de neuzen dezelfde kant op te krijgen. Het is name-lijk wel de bedoeling om 80 tot 100% van de telers mee te krijgen om free riders te voorkomen. Dat is elke keer een punt van discussie.Een grote omvang is niet altijd een voordeel om een coöperatie op te richten. Er zijn 1.800 ha tomaat met honderden telers. Het is lastig om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. En er moet natuurlijk ook de finan-ciële ruimte zijn voor onderzoek.”

+RHYHHO�GUDJHQ�WHOHUV�EĎ�DDQ�KXQ�JHZDVFRÓSHUDWLH"„Dat verschilt sterk. Het bedrag moet passen

Foto

: Jo

eF

Sle

eg

er

S

Geert van Oosterhout, LTO Glaskracht Nederland:

bij de teelt en bij de grootte van de pro-blemen. Sommige gewasgroepen hebben afgesproken om € 1.000 tot € 1.500 per ha in te leggen. Gerberatelers brengen bijvoor-beeld een flink budget van bijna twee ton bijeen. Daar kun je teelttechnisch veel mee doen. In een ander gewas gaat het om een paar tientjes per teeltronde.

Het belangrijkste is dat er een structuur bestaat om onderzoek te financieren. Deze is moeiteloos op te schalen of in te krimpen. Als je pas over een structuur gaat nadenken wanneer je een probleem hebt, kost dat meer tijd.”

+RH�JDDW�KHW�PHW�)XQGDSODQW�QO"„Toen het PT ging stoppen, moest er een structuur worden bedacht om toch col-lectieve kennisontwikkeling mogelijk te

Thema gewascooperatie 1-2.indd 10 29-12-14 12:48


maken. Om die reden werd Fundaplant.nl opgericht. Dat gaat om crowdfunding voor een enkele kennisvraag.

Tot nu toe is hiermee één project gefi-nancierd voor ongeveer € 50.000. Er zijn een stuk of vijf voorstellen voor projecten geweest, maar het was lastig om de financie-ring rond te krijgen.”

Is Fundaplant mislukt?„Fundaplant is actief en zal dat ook blijven. Op dit moment kijken telers bij kennisvra-gen nog altijd naar het PT. Daar is nog geld, en dan ben je er zeker van dat iedereen heeft meebetaald. Begin december was echter de laatste vergadering van het PT waarbij de laatste euro’s werden toegekend. Ik verwacht dat Fundaplant en de gewascoöperaties na 1 januari een grotere rol zullen krijgen.

Ik hoor van sommige gewasgroepen dat ze geen gewascoöperatie willen oprichten, maar wel onderzoek willen doen als ze een acuut probleem hebben. Het geld daarvoor verwachten ze dan via Fundaplant bijeen te brengen. Om echter kennisontwikkeling op de lange termijn mogelijk te maken zijn we bij gewascoöperaties uit gekomen.”

:RUGW�HU�HFKW�RQGHU]RHN�JHƂQDQ-FLHUG�YRRU�GH�ODQJH�WHUPĎQ"„In eerste instantie gaat het om vraagstuk-ken dicht bij huis, om oplossingen die morgen kunnen worden toegepast. Dat is vaak praktijkonderzoek. Als er concrete pro-blemen zijn, dan zijn telers eerder bereid om zich bij een gewascoöperatie aan te sluiten. Ik heb de hoop dat gewascoöperaties, als ze goed draaien, ook willen nadenken over onderzoek op de lange termijn. Maar daar beginnen ze niet mee.”

Moet een lid van een gewascoöpe-UDWLH�RRN�OLG�]ĎQ�YDQ�/72"„In principe werken wij natuurlijk alleen voor leden. We verwachten dan ook dat leden van een gewascoöperatie na een jaar lid worden van LTO Glaskracht. Samen met Flynth Adviseurs en Accountants en West-land Partners hebben we veel tijd en energie gestoken om te werken aan de nieuwe struc-turen. Waarom zouden we daar niet-leden van laten meeprofiteren? Dat is de krenten uit de pap halen.”

Waarom geen krenten uit de pap halen? Een lidmaatschap op maat LV�WRFK�YDQ�GH]H�WĎG"„LTO Glaskracht doet al een aantal dingen voor alle tuinbouwondernemers. Bijvoor-beeld afspraken maken met de overheid over een lagere energiebelasting. Dat resul-taat bespaart elke ondernemer € 10.000 per ha. Andere dingen willen we exclusief voor leden houden. Overigens zien sommige leden liever dat we ook niet-LTO-leden toelaten, want dan wordt het budget voor onderzoek groter, of de bijdrage per teler kleiner. Daar zit een spanningsveld.”

Kunnen gewascoöperaties daar zelf niet over beslissen?„Als we zien dat gewascoöperaties niet-leden gaan toelaten, dan zullen wij onze bijdrage afbouwen of in rekening brengen.”

:DW�GRHW�/72�*ODVNUDFKW�FRQFUHHW�voor de gewascoöperaties?„We bieden faciliteiten. Zo regelen we de oprichting via de notaris, de inschrijving bij de Kamer van Koophandel, de bestuur-dersaansprakelijkheid, een bankrekening, en doen we de financiële administratie. Dat kunnen ondernemers ook zelf doen, maar het valt niet mee om dat allemaal te regelen voor een groep collega’s als je druk bezig bent met je bedrijf.

In de sierteelt werkt verder FloraHolland mee. De veiling stelt haar incassosysteem tegen lage kosten beschikbaar om bijdragen te innen.

Daarnaast zijn we in gesprek met Wa-geningen UR Glastuinbouw, om te kijken of we kunnen komen tot een collectief contract. Dan hoeven de coöperatiebe-sturen niet zelf bij elk onderzoek te gaan onderhandelen. In het verleden had het PT dergelijke afspraken. Dat gaat om afspraken over het eigendom van de kennis en over tarieven. Dat contract leggen we voor aan de gewascoöperaties. Ze kunnen daar iets mee doen of niet.”

*DDQ�JHZDVFRÓSHUDWLHV�VDPHQ-werken in het onderzoek?„Zo ver is het nog niet. Maar alle lijnen komen bijeen bij de netwerkcoördinatoren van LTO Glaskracht. Zij weten wat er in de

gewascoöperaties gebeurt. Dat is de plek om onderzoeken aan elkaar te knopen.”

Hoe sluit u free riders uit?„Kennis is heel moeilijk af te schermen. Hoe wil je dat doen? Misschien is een tij-delijke exclusiviteit mogelijk, bijvoorbeeld om leden een of twee jaar voorsprong te geven. LTO Glaskracht kan de kennis in elk geval niet afschermen. Dat moeten de leden van de gewascoöperaties zelf doen. Zij bepalen ook of de adviseurs in de ken-nis mogen delen. Maar welke oplossing je ook bedenkt, het wordt veel makkelijker als iedereen meedoet. Daarom hameren we op zoveel mogelijk deelname.”

Hoe komen nieuwe onderwerpen op de agenda?„Telers kunnen zelf onderwerpen aandra-gen. De landelijke gewascommissies, die het bestuur vormen, moeten van de leden het mandaat krijgen om te beslissen over de financiering. Daar mag achteraf geen discussie over ontstaan. Dat moet juridisch dus goed geregeld zijn. Daarvoor hebben we een huishoudelijke reglement gemaakt. Daarin staat hoe er wordt gestemd, of hoe de procedure loopt om onderzoek te ac-corderen.”

Hoe voorkom je discussie? Het HQH�EHGUĎI�KHHIW�PHHU�DDQ�RQGHU-zoek dan het andere.„In de tijd van het PT ging het om ’gemak-kelijk geld’. Nu komt het geld rechtstreeks uit de portemonnee van de tuinders. Daar-mee wordt de betrokkenheid groter, en zijn ze meer alert op de uitkomsten. Dan nog zal de een meer aan een onderzoek heb-ben dan een ander. Ik heb echter nog niet gehoord dat hierover discussies spelen.”

%HSDDOW�/72�RRN�PHGH�GH�ULFKWLQJ�van het onderzoek?„We helpen bij de oprichting, maar we gaan niet sturen. Tuinders betalen en bepalen. De bal ligt nu bij hen zelf. In het verleden is er veel afgegeven op het Productschap Tuinbouw. Nu kunnen telers alleen nog afgeven op hun eigen gewasco-operatie.” <

9LD�HHQ�JHZDVFRÓSHUDWLH�ƂQDQFLHUHQ�DDQJHVORWHQ�WHOHUV�JH]DPHQOĎN�RQGHU]RHN��,Q�GULH�DUWLNHOHQ�ZRUGW�XLWHHQJH]HW�ZDW�GH�URO�YDQ�/72�*ODVNUDFKW�KLHUEĎ�LV��ZHONH�HU�LQPLGGHOV�]ĎQ�RSJHULFKW�HQ�ZDDURP�VRPPLJH�JHZDVJURHSHQ�RI�EHGUĎYHQ�QLHW�JH]DPHOĎN�RQGHU]RHN�GRHQ�

2QGHU]RHN�HQ�JHZDVFRÓSHUDWLH



Baas over eigen onderzoekDe sierteelt telt inmiddels zeven gewascoöperaties, als Chrysant NL

wordt meegerekend. Elke gewasgroep heeft de zaken aangaande onder-

]RHN�RS�]ĎQ�HLJHQ��PDQLHU�JHUHJHOG��(HQ�RYHU]LFKW�

Joef [email protected]

Zeven gewascoöperaties opgericht

AlstroemeriaOpgericht in: mei 2014.Voorzitter: Gert van Daalen.Deelname: 90% van de telers.Onderzoeksbudget: € 40.000.Omslag: € 0,10 per m2.Speerpunten: Het Nieuwe Telen, trips, bladkwaliteit en ledbelichting.

’Geen geld oppotten’In de alstroemeriateelt is genoeg saam-horigheid om een gewascoöperatie op te richten. „Dat groeit naarmate het clubje kleiner wordt”, ervaart voorzitter Gert van Daalen. Ongeveer 90% van de telers doet mee; dat zijn er een stuk of tien. Enkele bedrijven doen niet mee. „Misschien moeten we die apart benaderen als een onderzoek voor hen ook interessant is. Maar dat is mijn eigen mening, dat is niet

het beleid. We hebben namelijk minder te besteden aan onder-zoek dan vroeger. Toch denk ik dat het budget in de komende jaren nog wel toereikend is. Er wordt geen geld opgepot. Als er weinig onderzoek is gedaan, dan kan de inleg omlaag.We proberen onderzoek te doen dat voor iedereen interessant is. Dat geldt bijvoorbeeld voor trips, die bovenaan het lijstje staat. Mogelijk is dit onderwerp met meerdere gewassen op te pakken.”

ChrysantOpgericht in: midden 2013.Voorzitter:�'DYLG�YDQ�7XĎO�Deelname: 99% van de telers.Onderzoeksbudget: € 150.000.Omslag: € 0,10 per duizend stekken.Speerpunten:�WULSVEHVWUĎGLQJ�HQ�NRVWSUĎVYHUODJLQJ�

’Meer geld maakt lui’Chrysant NL is een soort gewascoöperatie ’avant la lettre’. De chrysantentelers wilden de drie commissies voor onderzoek, promotie en FPC meer laten samenwerken. Anderhalf jaar geleden is dat uitgemond in Chrysant NL. Dit platform wordt, net als de andere gewascoöperaties, on-dersteund door LTO Glaskracht.Het geld dat voor onderzoek beschikbaar is had eerst een ander doel. Er werd al langer geld

voor promotie ingezameld via de vier grote stekbedrijven; een vast bedrag per stekje. Vorig jaar hebben de telers met 99% van de stemmen ingestemd met collectieve promotie via FloraHolland. Daardoor komt er langs die weg budget vrij voor promotie, en kunnen de gelden van de stekbedrijven aan onderzoek worden be-steed. Hier betaalt elke kweker aan mee. David van Tuijl, voorzit-ter van de landelijke gewascommissie, denkt dat er genoeg geld is voor onderzoek. „We zijn nu gedwongen om daar creatief mee om te gaan, dus zoeken we co-financiers. Meer geld maakt lui.”

6QĎF\PELGLXPOpgericht in:�QRYHPEHU��Voorzitter: Jan Valstar.Deelname:�RQJHYHHU��YDQ�GH�WHOHUV�Onderzoeksbudget: € 45.000.Omslag: € 750 per ha; niet-leden € 300 per ha extra.Speerpunten:�UHFLUFXODWLH�HQ�ZROOXLV�

Op dit moment heeft ruim de helft van de cymbidiumtelers zich aangesloten bij de gewascoöperatie. „We zijn doorge-gaan met de mensen die dat graag wil-den”, zegt voorzitter Jan Valstar. „Onder-zoek is belangrijk voor ons gewas, met name of we kunnen recirculeren. Het besteedbaar bedrag van de gewascoöpe-ratie ligt rond € 45.000. Daar is minder

onderzoek mee te doen dan in de tijd van het Productschap. Toen betaalde immers 100% van de telers mee. We moeten dus de tering naar de nering zetten.”

’Alleen telers die willen’



BromeliaOpgericht in: mei 2014.Voorzitter: Sjef van der Velden.Deelname: 90% van de telers.Onderzoeksbudget: circa € 35.000.Omslag: € 0,20 per m2.Speerpunten: gatenziekte en kokervorming.

’Eén budget voor alles’De bromeliateelt heeft een budget van ruim een ton voor promotie en onder-zoek samen. Hoe dat wordt verdeeld hangt af van de actualiteit. Het ene jaar is het 30-70, het andere jaar kan het 70-30 zijn. De ledenvergadering stemt over de besteding van de gelden. „Daarbij tellen de stemmen van alle leden even zwaar”, zegt voorzitter Sjef van der Velden. „Dat is voorgesteld door de grotere kwekers, die daarmee hun

kleinere vakgenoten betrokken willen houden.”De belangrijkste onderwerpen zijn de gatenziekte en de kokervorming, specifiek voor de bromeliateelt. Verder gaat de coöperatie kijken of ze bij tripsonderzoek kan aanhaken. „Het verlanglijstje op het gebied van onderzoek is niet zo groot”, zegt Van der Velden. „Wel op het gebied van promotie.”

GerberaOpgericht in: april 2014.Voorzitter: Jan Nell.Deelname: 85% van het areaal.Onderzoeksbudget: € 185.000.Omslag: € 1.200 per ha; niet-leden betalen € 300 per ha extra. Speerpunten: wittevlieg, Het Nieuwe Telen.

’Dezelfde voortgang’

LisianthusOpgericht in: mei 2014.Voorzitter: Frank van Holst.Deelname: 90% van de jaarrondkwekers.Onderzoeksbudget: € 70.000.Omslag: € 0,65 per duizend planten.Speerpunten: energiebesparing, beperking van emissie en mid-delengebruik.

p(U�LV�YHHO�PRJHOĎNp„We zijn pas begonnen toen we zeker wisten dat voldoende collega’s mee wilden doen”, zegt voorzitter Frank van Holst. „Op dit moment doet 90% van de jaar-rondkwekers mee. Zij betalen een vast bedrag per plantje. Want wie het meeste poot, heeft het meeste baat bij onderzoek. We doen alleen onderzoek waar iedereen achter staat. De eensgezindheid is erg

groot. Aanvankelijk dachten we dat onderzoek veel te duur zou zijn voor ons kleine clubje. Toch bleek er meer mogelijk te zijn dan we ooit hadden gedacht, mede door subsidies en sponso-ring. Tot nu toe hebben we altijd de dingen kunnen onderzoeken die we nodig vonden. Dat willen we blijven doen. Desnoods lappen we bij. Overigens gaan de meeste kosten zitten in het begeleiden van de proeven. Wekelijks zijn vier kwekers er een dagdeel mee bezig.”

PotorchideeOpgericht in: oktober 2014.Voorzitter: Robert Ammerlaan.Deelname: 40% van de telers en veredelaars met 60% van het areaal.Onderzoeksbudget: € 100.000.Omslag: € 750 per ha; niet-leden betalen € 300 per ha extra. Speerpunten:�UHFLUFXODWLH��HQHUJLH�HQ�EHVWUĎGLQJ�YDQ�SRWZRUP�

’Info goed afschermen’Aanvankelijk zou de gewascoöperatie potorchidee alleen doorgang vinden als 67% van het areaal zou meedoen. Dat aantal is echter niet gehaald. Op dit moment doet ongeveer 60% mee, met een totaal areaal van 135 ha.„In hoeverre moet je blijven wachten op de laatste deelnemers?”, motiveert Ro-bert Ammerlaan de beslissing om met een kleinere groep door te gaan. „De individualisering zie je overal toenemen. Dus dan is 60% deelname een mooi resultaat. Het is dan wel zaak om informatie af te schermen. Daar moet iedereen binnen de coöperatie zich bewust van worden. We gaan hier afspraken over maken, bijvoorbeeld dat niet-leden niet zomaar bij proeven mogen binnen lopen.”

„Het is makkelijk om in een zaal de han-den op elkaar te krijgen. Het is moeilijk om de handtekeningen gezet te krijgen”, heeft voorzitter Jan Nell gemerkt. De meeste zorgen betroffen de free riders. Sommige bedrijven eisten dat 95% mee zou doen.

Toch is 85% deelname een goede prestatie, vindt Nell. „Ons doel is dat we het zo goed doen dat iedereen lid wordt. We zijn altijd zorgvuldig met PT-geld omgegaan, en zullen in de toekomst nog zorgvuldiger zijn met het geld van de gewascoöperatie.”De gewascoöperatie heeft geprobeerd om het indicatieve budget bijeen te brengen dat eerder via het PT werd besteed. „We denken dat we daarmee ruim voldoende hebben voor onderzoek. We zoeken ook bijdragen van andere partijen. De grootste proble-men zien we niet bij onszelf, maar in onze omgeving. Onder-zoeksinstituten staan onder druk en de kennis vloeit weg.”



Collectief onderzoek: hoe nu verder?6RPPLJH�JHZDVJURHSHQ�RI�EHGUĎYHQ�EHVOXLWHQ�RP�QLHW�PHH�WH�

GRHQ�DDQ�HHQ�JHZDVFRÓSHUDWLH��:DDURP�QLHW"�(Q�KRH�ZLOOHQ�]Ď�

aan nieuwe kennis komen? Zoveel ondernemers, zoveel inzichten.


In de afgelopen jaren heeft het Product-schap Tuinbouw (PT) veel onderzoek gefinancierd. ’Te veel’, zullen critici van

het PT vinden. Hoe dan ook, die tijd is voorbij. Voor energiebesparing is komende jaren nog een budget beschikbaar vanuit het programma Kas als Energiebron. Voor emissiebeperking loopt het programma Glastuinbouw Waterproof. Maar voor nieuw onderzoek naar teelttechniek en plantgezondheid stopt de financiering per 1 januari 2015.

Met de resultaten van de afgelopen jaren kunnen diverse sectoren nog een tijdje vooruit, maar uiteindelijk zal de stroom van kennis opdrogen. Als er nieuwe kennis moet komen, zullen telers dat zelf moeten regelen.

Vanaf het moment dat bekend werd dat het Productschap Tuinbouw zou ophouden, is LTO Glaskracht bezig om gewascoöpe-raties op te richten. Op dit moment zijn er acht gewascoöperaties actief, waarvan zeven in de sierteelt – als Chrysant NL wordt meegerekend. In een paar gewassen is een coöperatie in oprichting, zoals bij kalanchoë en eenjarige zomerbloeiers.

In de glasgroenteteelt is alleen een ge-wascoöperatie opgericht voor radijs. Voor tomaat en paprika zijn gesprekken gaande.

Gewassen te kleinIn de meeste van de bijna dertig gewasgroe-pen in de sierteelt is dus niets geregeld voor

collectief onderzoek. „Sommige gewas-groepen zien het gewoon niet zitten om daarvoor structureel geld bijeen te leggen”, zegt Astrid van der Helm, netwerkcoördi-nator bij LTO Glaskracht Nederland. „Vaak heeft dat te maken met de financiële situatie in de sector.”

Andere gewasgroepen zijn zo klein dat het nauwelijks zin heeft om een coöperatie op te richten, ervaart netwerkcoördinator Arthur van den Berg. „Mocht er in de toekomst onderzoek nodig zijn, dan willen ze kijken of ze alsnog een gewascoöperatie kunnen oprichten. Of ze proberen het onderling te regelen, bijvoorbeeld via het crowdfunding-platform Fundaplant.”

Sommige kwekers hebben zelf onder-zoek geregeld, buiten LTO Glaskracht om. De hortensiakwekers wilden bijvoorbeeld laten onderzoeken hoe de knoppen van de planten reageren in de koelcel. „Als landelijke commissie hebben we alle telers aangeschreven”, vertelt gewasgroepvoorzitter Sjaak van Schie, „en er wilden zeven van de vijftig meebetalen. Niet iedereen gebruikt immers een koelcel. Degenen die achteraf in onze kennis willen delen, moeten alsnog meebetalen.”

Ook de cyclamenteelt is te klein om structureel onderzoek te doen. Er zijn weliswaar honderd telers, maar de meesten hebben de cyclaam alleen als najaarsteelt. „Hier hebben de veredelaars toegezegd dat ze onderzoek zullen financieren als zich een acuut probleem voordoet”, zegt Geert-Jan Aaldering, productmanager bij Syngenta FloriPro Services en voorzitter van de cyclamencommissie. „En mocht er pro- actief onderzoek nodig zijn, dan kijken we of we bij ander onderzoek kunnen aanslui-ten.”

Veel gewasgroepen willen geen gewascoöperatie

Achtergrond

Budget sierteeltonderzoek keldert

De zeven gewascoöperaties in de sier-teelt brengen een budget voor onderzoek EĎHHQ�YDQ�b��SHU�MDDU��'DDUQDDVW�EHWDOHQ�WRHOHYHUDQFLHUV�VDPHQ�b��YLD�GH�&OXE�YDQ��GLH�:DJHQLQJHQ�85�*ODVWXLQERXZ�RQODQJV�KHHIW�RSJHULFKW��'LW�geld wordt echter maar voor de helft aan JH]DPHQOĎNH�SURMHFWHQ�EHVWHHG��HQ�LV�QLHW�JHNRSSHOG�DDQ�GH�VLHUWHHOW�$OOHV�EĎHHQ�OHJW�GH�VLHUWHHOW�RQGHU�JODV�GXV�UXLP�HHQ�KDOI�PLOMRHQ�HXUR�SHU�MDDU�RS�WDIHO�YRRU�RQGHU]RHN��'DW�LV�RQJHYHHU��YDQ�GH�YĎI�PLOMRHQ�GLH�KHW�3URGXFWVFKDS�7XLQ-ERXZ�MDDUOĎNV�EHVFKLNEDDU�VWHOGH��Is dat voldoende om het onderzoek op het SHLO�WH�KRXGHQ�YDQ�GH�DIJHORSHQ�MDUHQ"e+HW�PDJ�GXLGHOĎN�]ĎQ�GDW�GLW�EHGUDJ�DOOHHQ�

EĎ�ODQJH�QD�QLHW�YROGRHQGH�LVr��]HJW�6MDDN�%DNNHU��PDQDJHU�EĎ�:DJHQLQJHQ�85�*ODV-WXLQERXZ�LQ�%OHLVZĎN��e9DQXLW�RQGHUQHPHUV�is het logisch om te zeggen: we gaan onderzoek pas organiseren op het moment GDW�ZH�GDW�QRGLJ�KHEEHQ��0DDU�GH�YUDDJ�is of er dan nog voldoende expertise aan-ZH]LJ�LV��2QGHU]RHNHUV�YHUWUHNNHQ�DOV�HU�WH�ZHLQLJ�ZHUN�LV��%RYHQGLHQ�ZRUGW�RQGHU]RHN�GXXUGHU�DOV�MH�KHW�WHONHQV�YDQDI�KHW�EHJLQ�PRHW�RSVWDUWHQ��+HW�LV�GDDURP�YDQ�EHODQJ�RP�HHQ�JRHGH�LQIUDVWUXFWXXU�WH�KHEEHQ�r�9ROJHQV�%DNNHU�NDQ�GRRU�KHW�7RSVHFWR-renbeleid de geldstroom van de overheid RSGURJHQ�DOV�KHW�EHGUĎIVOHYHQ�ZHLQLJ�EĎ-GUDDJW��e'DQ�]DO�KHW�RQGHUZHUS�QLHW�EHODQJ-UĎN�JHQRHJ�]ĎQ��UHGHQHHUW�GH�RYHUKHLG�r



In het kort

7HOHUVEĎHHQNRPVWHQ�]XOOHQ�LQ�GH�WRHNRPVW�HHQ�PHHU�JHVORWHQ�NDUDNWHU�NUĎJHQ��DOV�QLHW�LHGHUHHQ�YDQ�GH�JHZDVJURHS�]LFK�DDQVOXLW�

Roos werkt eraanDe omvang van een gewas zegt echter niet alles. In de rozen, toch een grote gewas-groep, is eveneens geen collectief onder-zoek geregeld. Op het gebied van afzet en marketing lopen een aantal initiatieven, zoals bij Avalanche+, Red Naomi en de groep Rosebrandt. „Onderzoek moeten we echter landelijk opzetten”, vindt gewas-groepvoorzitter Marc van der Drift. „Er lopen nog onderzoeken als ’De perfecte roos energiezuinig geteeld’ en een praktijkproef met ledlampen. Juist dat soort onderwerpen is belangrijk.” De landelijke commissie is een half jaar geleden opnieuw gestart met nieuwe mensen. Voor 2015 staat de vorming van een gewascoöperatie op de agenda.

Free riders uitsluitenHet belangrijkste punt van discussie zijn telkens de free riders. Bedrijven die betalen voor onderzoek willen niet dat andere bedrijven gratis meeprofiteren van de resul-taten. Maar hoe is dit te voorkomen?

Dit vraagstuk speelt in alle gewasgroepen, ook bij de lelies. In deze teelt is de organisa-tiegraad niet zo hoog, wat een belemmering is voor de vorming van een gewascoöperatie via LTO Glaskracht. „Zoals de chrysanten-teelt het aanpakt is beter”, zegt gewasgroep-voorzitter John van Ruijven. „Daar doen

alle telers mee. Het liefst zou ik zien dat FloraHolland een percentage van de omzet inhoudt, net als ze voor promotie doen. Dan hebben we een bredere dekking en zijn we van de free riders af.” Wat hij ook belangrijk vindt, is dat er een gelimiteerd bedrag in de pot zit. „Als er brand is, moeten we direct onderzoek kunnen doen. Meer is niet no-dig.” Geld oppotten is overigens geen enkele gewascoöperatie van plan.

Het lidmaatschap van LTO wordt door meer gewasvoorzitters gezien als een belem-mering voor het collectieve onderzoek. „Persoonlijk vind ik dat je de leden van een gewascoöperatie niet moet dwingen om zich aan te sluiten bij LTO Glaskracht”, zegt Jan Nell, voorzitter van de gerberacommis-sie. „Daarmee verklein je het draagvlak. De belangenbehartiging moet het zelf zo goed doen dat mensen graag lid willen worden.”

’Intensivering is zinloos’En dan zijn er de bedrijven die bewust niet meedoen aan een gewascoöperatie. Iemand die daar principieel voor heeft gekozen is John van der Hulst, mede-eigenaar van alstroemeriakwekerij Hammestein in Wervershoof. „Vroeger liep Nederland ver voorop met innovatie”, vindt hij. „Maar tegenwoordig worden wereldwijd zo veel snijbloemen geteeld, dat het weinig zin

Foto

: Jo

eF

Sle

eg

er

S

■}$OV�WHOHUV�RQGHU]RHN�ZLOOHQ�ODWHQ�GRHQ��PRHWHQ�]H�GDW�YDQDI�QX�]HOI�UHJHOHQ�Q},Q�HONH�JHZDVJURHS�VSHHOW�GH�GLVFXVVLH�RYHU�IUHH�ULGHUV�Q}9HHO�NOHLQHUH�JHZDVJURHSHQ�NLH]HQ�EHZXVW�QLHW�YRRU�HHQ�JHZDVFRÓSHUDWLH�Q}6RPPLJH�WHOHUV�]LHQ�KHW�YHUSOLFKWH�OLG-PDDWVFKDS�YDQ�/72�DOV�HHQ�EHOHPPHULQJ�YRRU�GHHOQDPH�

heeft om de productie te verhogen of de teelt te intensiveren – want dat is toch waar onderzoek vaak op neerkomt. Als men meer bloemen wil telen, zet men gewoon een hectare erbij. En als er geen rendement is, dan wordt er niet gebouwd. Problemen op het gebied van gewasbescherming zullen de toeleveranciers wel oppakken. De meeste kosten voor ons zitten in energie en arbeid. De energiekosten zullen in de toekomst dalen, verwacht ik. Op de kosten van arbeid hebben we geen invloed.”

Desondanks ziet Van der Hulst zichzelf als grote aanhanger van de coöperatieve gedachte. „Maar coöperaties moeten wel spontaan tot stand komen, bijvoorbeeld door de markt afgedwongen. Daar hoeft geen dienstverlener tussen te zitten.” <



’Dit product heeft geen steuntje in de rug nodig’Elk jaar reikt FloraHolland de Glazen Tulp uit aan de meest geslaagde markt-

LQWURGXFWLHV��,Q�GH�FDWHJRULH�VQĎEORHPHQ��NDPHU��HQ�WXLQSODQWHQ�HQ�FRQFHS-

WHQ�]ĎQ��WHOHUV�PHW�KXQ�SURGXFW�JHQRPLQHHUG��0DDU�ZDW�PDDNW�KXQ�SUR-

GXFW�QX�EĎ]RQGHU"�:DW�LV�KHW�RQGHUVFKHLG"�'DW�PRFKWHQ�WHOHUV�GRQGHUGDJ�

��GHFHPEHU�]HOI�YHUWHOOHQ�DDQ�GH�MXU\�

Kitty de Jong presenteert Amarine belladiva Aphroditie, een kruising tussen een amaryllis en nerine.

De Haworthia limifolia Spider White is volgens Peter Lock een sterke plant die ook zonder water kan en donkere ruimtes overleeft.

Cindy van der [email protected]

Wat is commercieel gezien een inte-ressant product? Wat sluit goed aan op de behoefte van de consument?

Het is aan de prominentenjury, bestaande uit tuinman Rob Verlinden, presentatrice Jorna Spapens, trendwatcher Romeo Som-mers, groenredacteur Judith Baehner en Sarah Dikker, de winnaar van Hollands Beste Bloemstylist, om hier een oordeel over te geven. Alstroemeriateler Fedor van Veen bijt deze middag de spits af en mag als eerste de catwalk betreden om zijn alstroemeria Char-melia te presenteren. Volgens Van Veen was het liefde op het eerste gezicht toen hij dit product bij Royal van Zanten tegen kwam. Ook de jury kan het product waarderen, zo blijkt. Zij bestempelen het als een lieve, romantische bloem. „Ik vind ’m fantastisch. En dat hij open, op kleur, aangevoerd wordt daar ben ik ook heel positief over. Dat is vaak een nadeel van alstroemeria”, vindt Dikker.

Een andere finalist in de categorie snij-

bloemen is Amarine belladiva Aphrodite. Kitty de Jong hoopt dat door de nominatie deze amarine wat meer aandacht krijgt. „Dat verdient deze bloem. Ik word er elke dag weer blij van. Het staat prachtig in huis en in de tuin en is vier weken houdbaar”, geeft De Jong aan. Juryvoorzitter Verlinden vindt deze kruising van amaryllis en nerine een knap staaltje werk. Ook Dikker beoordeelt hem als goed. Ze heeft er in de winkel al meerdere keren mee gewerkt en vindt hem goed te verwerken in arrangementen. „Dat hij zo lang houdbaar is, daar ben ik zelf iets minder gevoelig voor. Belangrijk is dat ik er mee kan werken en dat hij mooi is”, zegt zij.

OndernemerschapNa de bloemen zijn de kamerplanten aan de beurt. Verlinden meldt dat hij al leuke producten voorbij heeft zien komen en hij hoopt vooral dat hij ze de komende jaren

ook terug gaat zien bij de handel. Dat ge-beurt volgens hem niet altijd; veel producten sneuvelen onderweg. „Wij geven met deze award telers een zetje in de goede richting, maar hierna komt het toch echt aan op ondernemerschap. In het verleden zijn pro-ducten te snel op de markt gebracht en werd het niet voldoende getest op de kwekerij of in de markt”, denkt hij.

Volgens Sander Verbeek van SV.CO is de witte Organza die hij presenteert wel getest. Vooral de hagelwitte kleur en de lange houdbaarheid noemt hij als sterke punten. De jury verwacht dat dit product vooral kans van slagen heeft in het buitenland. „Nederland is een raar land. Chrysanten worden hier ondergewaardeerd, hoewel ze ook wel weer veel gebruikt worden. Mis-schien is het product wel een slachtoffer van zijn eigen succes; dat het product zo lang staat”, peinst Verlinden. Sommers is positief over de plant. Volgens hem is er een

Foto

’s: C

ind

y v

an

de

r Z

we

t

Telers presenteren noviteit aan prominentenjury:

GlazenTulp.indd 16 24-12-14 15:07


De bessen van Skimmia japonica Pabella van Ronald van der Werf zorgen YRRU�HHQ�JURWH�VLHUZDDUGH��]HNHU�LQ�GH]H�WĎG�YDQ�KHW�MDDU��

'H�+DZRUWKLD�OLPLIROLD�6SLGHU�:KLWH�LV�YROJHQV�3HWHU�/RFN�HHQ�VWHUNH� SODQW�GLH�RRN�]RQGHU�ZDWHU�NDQ�HQ�GRQNHUH�UXLPWHV�RYHUOHHIW�

-RFKHP�9UHXJGHQKLO�LVHHQ�YDQ�GH�ODDWVWH�WHOHUV�RS�GH�FDWZDON�PHW� GH�1R�:DWHU�DPDU\OOLV�GLH�LV�JHQRPLQHHUG�LQ�GH�FDWHJRULH�FRQFHSWHQ�

De prominentenjury: 5RE�9HUOLQGHQ��6DUDK�Dikker, Jorna Spa-SHQV��-XGLWK�%DHKQHU��HQ�5RPHR�6RPPHUV�

hang naar vroeger en daar kan chrysant van profiteren.

Dan is het de beurt aan Peter Lock. Er komt een ’grote meneer met een heel klein plantje’ de catwalk op, aldus de jury. De Haworthia limifolia Spider White heeft Lock negen jaar geleden in de woestijn van Zuid-Afrika ontdekt. Nu begint de productie los te komen. Volgens Lock is het een zeer sterke plant die ook zonder water kan en donkere ruimtes overleeft. Verder zijn de symmetri-sche witte lijnen op de plant opvallend. De jury heeft er weinig aan toe te voegen. Het is volgens hen een zuiver plantje en met name de bladtekening is volgens de jury perfect.

Vader overledenOok Ronald van der Werf uit Boskoop is jarenlang bezig geweest met zijn genomi-neerde skimmia. Veertien jaar geleden vond hij in Skimmia japonica Rubella een soort die bessen gaf. Uiteindelijk heeft dit soort de naam Pabella meegekregen en Van der Werf legt voor de jury uit waarom. „Ik heb twintig jaar met mijn vader samengewerkt en helaas is hij in 2010 overleden. Ik wilde hem graag vernoemen. Pabella is een verwijzing naar mijn vader en naar de plant Rubella”, legt hij aan de jury uit. Dit verhaal is ook op het etiket terug te lezen en dat is volgens de jury een goede zet. „Dat is een meerwaarde. Er ontstaat op deze manier meer beleving. Daarnaast is deze plant natuurlijk een

fantastisch commercieel product in deze tijd van het jaar. Steeds meer consumenten wil-len ook in de winter hun tuin aankleden en deze plant geeft veel kleur en sierwaarde. Ik hoop dat je er de komende jaren genoeg van hebt”, zegt Verlinden.

Ook heeft de jury hoge verwachtingen van helleborus Penny’s Pink, die daarna gepresenteerd wordt. Volgens veredelaar Bart Noordhuis is het een milieuvriendelijk product. De plant is compact en hoeft niet geremd te worden. Tot en met april geeft de plant donkerroze bloemen. Tuinman Ver-linden geeft aan de plant al veel te gebrui-ken en meent dat er vooral in het donkere segment nog niet voldoende helleborussen zijn. „Helloborus is hip en niet aan te slepen. Deze kleur verkoopt zichzelf.”

Al bewezen op de marktVolgens de juryvoorzitter verschijnen er deze middag mooie noviteiten op het podium. Ook producten die het steuntje in de rug niet meer nodig hebben en zich al bewezen hebben op de markt. Verlinden hoopt dat telers zich er niet massaal op gaan storten en er te veel van op de markt brengen. Zo

wordt volgens hem hortensia Curly Wurly goed opgepakt en is het door het gekrulde bloem een plant die zich onderscheidt van het bestaande aanbod.

Ook amaryllis No Water is volgens Verlinden populair bij het publiek. Jochem Vreugdenhil verschijnt als een van de laatste telers op de catwalk. De No Water amaryllis is genomineerd in de categorie concepten. Deze decoratieve amaryllisbol groeit zonder dat het water nodig heeft. De bollen voor dit concept worden speciaal geteeld. Met fluweel en wax speelt Vreugdenhil op ver-schillende thema’s en dagen in. De vijfkop-pige jury geeft aan dat dit de bollenverkoop zeker een extra stimulans geeft. „Ik wil sex in the stream en dat is met dit product gelukt”, aldus Dikker. Het tasje is volgens haar ook een slimme zet, dat maakt van dit product direct een cadeauartikel.

Na drie uur zijn alle 21 finalisten aan het woord geweest. De jury heeft zich deze mid-dag positief uitgelaten over de gepresenteer-de noviteiten. Zij bepalen, mede aan de hand van het oordeel van de vakjury, wie uitein-delijk met de Glazen Tulp naar huis gaat. Op 15 januari tijdens een feestelijke bijeenkomst zal bekend worden gemaakt wie dat is. <

GlazenTulp.indd 17 24-12-14 15:07


Floral Fundamentals slaat brug tussen kweker en bloemistEr gebeurt al heel wat op het gebied van promotie. Binnenkort wordt daar

een nieuw platform aan toegevoegd: Floral Fundamentals. Dit netwerk

heeft als doel de afstand tussen teler en bloemist te verkleinen.

Cindy van der [email protected]

De afstand tussen de teler en bloemist is te groot. Hiermee opent Steef van Adrichem het gesprek op zijn kwe-

kerij in Wateringen. Samen met DGI (De Gooijer International) is hij initiatiefnemer van het nieuwe platform Floral Fundamen-tals. Telers doen al het nodige op het gebied van marketing en promotie, toch is dit nieuwe netwerk volgens de vandateler hard nodig. „Telers moeten kiezen voor een seg-ment. Als je kiest voor de vakhandel, wat gebeurt er vervolgens? Bijna niks. Telers moeten hun verantwoordelijkheid nemen en bloemisten over de hele de wereld laten zien wat er allemaal mogelijk is met hun product”, motiveert Van Adrichem.

Piet van Kampen, commercieel direc-teur bij DGI, vult hem aan. Ook hij ziet de

noodzaak ervan in. „Op dit moment is het verhaal van de teler en zijn product onvol-doende bekend bij bloemisten. Er zit altijd een filter tussen. Floral Fundamentals is een netwerk dat telers en bloemisten over de hele wereld met elkaar verbindt. Het draait om informeren en inspireren. Alle ketenpar-tijen zijn hier bij gebaat. Als de topproduc-ten verdwijnen van de markt, waarmee kan een bloemist zich dan nog onderscheiden van de supermarkten? Door elkaar te ver-sterken, behouden we allen bestaansrecht”, meent Van Kampen.

Toparrangeurs uit hele wereldFloral Fundamentals wil bloemisten inspireren en informeren. Die inspiratie is

afkomstig van toparrangeurs uit de gehele wereld. Bij het maken van de plannen voor dit nieuwe promotieplatform hebben de twee mannen contact gezocht met Alison Bradley. Zij is wereldwijd bekend door haar bloemenmagazine Fusion Flowers dat in 75 landen gelezen wordt. Ze is een veelgevraagd jurylid bij competities. Daarnaast is zij tien jaar lang op de BBC te zien geweest.

Bradley onderstreept het belang van de informatie-uitwisseling. „We moeten er samen voor vechten om het bloemistenvak te behouden. Telers en bloemisten voelen de hete adem van de supermarkten. Met zijn allen kunnen we weer een stap voorwaarts zetten en oude patronen doorbreken. De informatie-uitwisseling tussen alle partijen is goud waard. Het helpt bloemisten, maar ook telers verder.”

Belangeloos meewerkenIn navolging van Bradley hebben tachtig arrangeurs toegezegd belangeloos aan Fun-damentals Flowers mee te willen werken. Ze zullen vier keer per jaar bij elkaar komen en gaan vervolgens aan de slag met verschil-lende kwaliteitsproducten. Aan hen de op-dracht om commercieel, verkoopbaar werk te maken voor bloemisten. Deze bijeenkom-sten leveren beeldmateriaal op wat vervol-gens via de Facebook pagina en de Floral Fundamentals-site gedeeld wordt. Bloemis-ten kunnen er tegen een kleine vergoeding op inloggen. Ook wordt vier keer per jaar een digitaal magazine uitgegeven; de eerste verschijnt in februari. Op deze wijze hoopt het nieuwe promotieplatform bloemisten over de hele wereld warm te maken voor de kwaliteitsproducten en hen te laten zien hoe ze zich met deze producten kunnen onder-scheiden van de supermarkten.

Mening

’Sterke punten product benadrukken”Marcel van der Lugt, lisanthusteler uit Hon-VHOHUVGĎN��JHHIW�DDQ�GDW�)ORUDO�)XQGDPHQ-WDOV�JRHG�EĎ�GH�EHGUĎIVVWUDWHJLH�SDVW�HQ�QHHPW�RP�GH]H�UHGHQ�GHHO�DDQ�KHW�QLHXZH�SODWIRUP��e:Ď�KHEEHQ�EHZXVW�GH�NHXV�YRRU�GH�YDNKDQGHO�JHPDDNW��9LD�GLW�QLHXZH�QHW-ZHUN�NXQQHQ�ZĎ�EORHPLVWHQ�JRHG�LQIRUPH-UHQ�RYHU�RQV�SURGXFW�r9DQXLW�GH�)3&�ZRUGW�WHYHQV�SURPRWLH�YRRU�OLVLDQWKXV�JHYRHUG��PDDU�GDW�LV�YRRUDO�JHULFKW�RS�GH�JURRWKDQGHO��)ORUDO�)XQGD-PHQWDOV�JDDW�HHQ�VWDSMH�YHUGHU�GH�NHWHQ�LQ��HQ�LV�JHULFKW�RS�GH�EORHPLVW��9DQ�GHU�/XJW�JHHIW�DDQ�JUDDJ�LQIRUPDWLH�WH�ZLOOHQ�GHOHQ�RYHU�QLHXZH�YDULÈWHLWHQ��PDDU�KĎ�ZLO�EĎYRRU-EHHOG�RRN�ODWHQ�]LHQ�ZDW�]Ď�]RDO�GRHQ�RP�KHW�SURGXFW�JRHG�EĎ�GH�EORHPLVW�WH�NUĎJHQ��e-H�NDQ�GH�VWHUNH�SXQWHQ�YDQ�KHW�SURGXFW�

QDDU�YRUHQ�EUHQJHQ��]RGDW�EORHPLVWHQ�RRN�VQDSSHQ�ZDDURP�HHQ�SURGXFW�VRPV�GXXU-GHU�LV��+HW�JDDW�RP�NHQQLV�GHOHQ�r�9DQ�GHU�/XJW�]LHW�JUDDJ�GDW�GH�SRVLWLH�YDQ�GH�EORHPLVW�GRRU�GLW�LQLWLDWLHI�YHUVWHUNW�ZRUGW��'RRU�PHHU�EHOHYLQJ�DDQ�KHW�SURGXFW�WRH�WH�YRHJHQ��PRHW�GH�FRQVXPHQW�RRN�GH�ZDDUGH�YDQ�GH�EORHPLVW�PHHU�JDDQ�LQ]LHQ��'H�WHOHU�KRRSW�GDDUQDDVW�LQIRUPDWLH�WHUXJ�WH�RQWYDQJHQ�RYHU�]ĎQ�SURGXFW�YLD�KHW�QHWZHUN��%ĎYRRUEHHOG�DOV�HU�SUREOHPHQ�]ĎQ�PHW�GH�NZDOLWHLW��PDDU�KĎ�]RX�RRN�ZLOOHQ�KRUHQ�ZDDURP�EORHPLVWHQ�EĎYRRUEHHOG�QLHW�PHW�GH�EORHP�ZHUNHQ��e/LVLDQWKXV�KHHIW�HHQ�NZHWVEDDU�LPDJR��PDDU�GH�KRXGEDDUKHLG�LV�WHJHQZRRUGLJ�YHHUWLHQ�GDJHQ��$OV�ZH�DOOHHQ�GDW�DO�NXQQHQ�RYHUEUHQJHQ��KHEEHQ�ZH�DO�YHHO�JHZRQQHQr��GHQNW�KĎ��

Floral fundamentals.indd 18 24-12-14 15:08


In het kort

$OLVRQ�%UDGOH\�WHPLGGHQ�YDQ�HHQ�JURHS�LQWHUQDWLRQDOH�DUUDQJHXUV�GLH�DOOHQ�EHODQJHORRV�DDQ�)ORUDO�)XQGDPHQWDOV�PHH�ZLOOHQ�ZHUNHQ��=Ď�ZLOOHQ�allemaal het bloemistenvak naar een hoger niveau tillen.

Geen commercieel netwerkDe eerste sessie met een groep arrangeurs is achter de rug. Voor de oprichting van het platform heeft Floral Fundamentals in november twaalf toparrangeurs, inclusief wereldkampioen Stein Are Hansen, laten overkomen. Zij gingen aan de slag met een breed assortiment bloemen van de kwe-kers. „We hebben tijdens die bijeenkomst de plannen voor Floral Fundamentals aan zestig telers toegelicht en daar is positief op gereageerd. Het was geweldig om de top van de arrangeurs en de kwekers samen te zien. Arrangeurs hebben net als telers zoveel pas-sie voor het product. Je kan van elkaar leren. Die twee werelden moet elkaar veel meer gaan vinden”, constateert Van Adrichem.

Na de bijeenkomst heeft een aantal telers direct hun handtekening gezet voor deel-name aan het platform en inmiddels staat de teller op 39 deelnemers. Afhankelijk van de grootte van de kwekerij leggen de telers allen een bedrag in. Seizoenskwekers betalen € 500 voor deelname, kleine kwekers € 1.000 en aan grote kwekers wordt een bedrag van € 2.500 gevraagd. Hiervan worden de site, de fotografie en het digitale magazine bekostigd.

Van Kampen benadrukt dat het geen commercieel netwerk is en dat het dat ook nooit zal worden. „Het zou wel fantastisch zijn als je over een arrangement kan scrollen

en direct kan zien welke producten daarin zijn verwerkt, hoe je die moet verzorgen en welke kweker achter elk product schuilt. Maar DGI heeft hier geen belang in. De pro-ducten zijn bij meerdere im- en exporteurs te koop”, geeft hij aan. Hij zegt dit initiatief een warm hart toe te dragen en steekt daar-om graag zijn nek uit. „DGI investeert hier in met als doel dat de kwekers en bloemisten in de toekomst tevreden zijn. Ik hoop dat we elkaar gaan versterken en dat uiteindelijk iedereen kan overleven.”

(ONDDU�NHQQLV�EĎEUHQJHQOok Van Adrichem voelt zich verantwoor-delijk dit initiatief op te starten. Zelf onder-neemt hij al veel op het gebied van promo-tie, maar hij ziet de meerwaarde van deze internationale samenwerking. „Bloemisten willen niet alleen vanda, maar ook andere bijzondere producten. Hoe meer kwekers er deelnemen, hoe meer wij ook kunnen uitdragen”, zegt hij.

Het netwerk Floral Fundamentals moet verder uitgebouwd worden. Telers die dezelfde visie delen, MPS-gecertificeerd zijn en zich op het hoogwaardige segment richten zijn welkom zich aan te sluiten. Een andere voorwaarde voor deelname is dat telers actief input moeten leveren. Bradley is eigenaar van Floral Fundamentals en zij

Foto

: DG

I

■})ORUDO�)XQGDPHQWDOV�ZLO�EORHPLVWHQ�LQVSLUHUHQ�HQ�LQIRUPHUHQ��7HOHUV�HQ�EORH-PLVWHQ�VWDDQ�UHFKWVWUHHNV�LQ�FRQWDFW�PHW�HONDDU��+HW�XLWHLQGHOĎNH�GRHO�LV�GDW��EORH-PLVWHQ�]LFK�EHWHU�ZHWHQ�WH�RQGHUVFKHLGHQ�YDQ�GH�VXSHUPDUNWHQ�Q�.ZDOLWHLWVWHOHUV�NXQQHQ�OLG�ZRUGHQ�YDQ�KHW�SODWIRUP�HQ�KXQ�SURGXFW�GLUHFW�RQGHU�GH�DDQGDFKW�EUHQJHQ�EĎ�EORHPLVWHQ�

publiceert de informatie op Facebook. Haar berichten bereiken gemiddeld 300.000 men-sen. Arrangeurs kunnen bijvoorbeeld bloe-misten inspireren met hun werk en daarvan foto’s laten zien. Telers kunnen bloemisten kennis bijbrengen over hun product, de aanvoerperiode of nieuwe soorten onder de aandacht brengen. Ook het verhaal achter de kweker wordt uitgedragen.

Telers spelen volgens Van Kampen een hoofdrol. „Uiteindelijk willen we er natuur-lijk wel naar toe dat bloemisten specifiek om dat ene product gaan vragen, dat er vaste lijnen ontstaan en dat dit uiteindelijk voor telers resulteert in een betere middenprijs”, stelt Van Kampen. Of dit zal lukken, zal over een lange periode moeten blijken. Na een jaar zal de groep het initiatief evalueren. <

Floral fundamentals.indd 19 24-12-14 15:08


Vasteplantenmarkt zit in recessieVasteplantenkwekers hebben een slecht jaar achter de rug, evenals het

MDDU�HUYRRU��1LHW�DOOHHQ�KHW�ZHHU��PDDU�RRN�GH�UHFHVVLH�OĎNW�GH�YDVWHSODQWHQ-

kwekers dwars te zitten. De verwachting is dat het einde nog niet in zicht is.

9RRU�GH�DI]HW�HQ�YRRUDO�GH�SUĎ]HQ�ZHHU�DDQ�JDDQ�WUHNNHQ��]DO�HHUVW�HHQ�

deel van het areaal moeten slinken.

Kwekers en handelaren van vaste planten verzamelen hun orders op het Stibosplein in Boskoop.

Ketura HavemanEORHPLVWHUĎ#KRUWLSRLQW�QO

Afgelopen jaar viel de verkoop van de vaste planten in pot ernstig tegen. Het jaar ervoor, in 2013, was dat

ook al zo. Toen werd gewezen naar het koude weer. Afgelopen voorjaar was het echter warm en zonnig. In februari kwam de handel op gang en in maart dachten veel kwekers dat het een goed jaar zou worden. Dat viel tegen. Hoewel het weer mooi bleef, zakte de handel eind april al in en kwam nagenoeg tot stilstand. Tuincentra geven aan dat de plantenomzet voor Moederdag niet eerder zo laag was. Ook daarna wilde het niet meer op gang komen. Al met al een moeizaam jaar voor vasteplantenkwekers, de tweede op rij.

Wat is nu de oorzaak van dit moeizame jaar? Enerzijds lijkt de recessie de vasteplantenkwekers nu toch parten te spelen. Tot twee jaar geleden werd er geroepen

dat niet de economie maar het weer doorslaggevend is voor de verloop van het afzetseizoen. Maar de economie blijkt toch een rol te spelen. Mensen houden de hand op de knip en grote uitgaven wor-den uitgesteld. Een enkel plantje wordt wel gekocht, maar groot onderhoud aan de tuin wordt nauwelijks gedaan.

Daarnaast zijn er de laatste jaren aan-zienlijk minder nieuwe huizen gebouwd. Geen nieuwe huizen, betekent ook geen nieuwe tuinen en ook geen nieuwe plantsoenen die worden aangeplant. De huizenmarkt lijkt inmiddels weer een beetje aan te trekken, maar dat zal voor de vas-teplantenverkoop niet direct merkbaar zijn. Als de huizen worden opgeleverd, wordt als laatste de tuin aangeplant en de groenvoorziening in de wijk uitgevoerd.

OverproductieMaar de recessie is niet de enige factor die de vasteplantenhandel parten speelt. De sector heeft jarenlang een vraagmarkt gehad ondanks uitbreidingen van het areaal. Uit-eindelijk is het areaal echter meer uitgebreid dan goed was. De uitbreiding zit niet uitslui-tend bij de traditionele vasteplantenkwekers, er is ook een groeiende groep perkgoed-kwekers die vaste planten in hun sortiment hebben. Het gaat dan met name om soorten die eerstejaarsbloeiend zijn en die een korte en goed reguleerbare teelt hebben.

Deze planten worden samen met perk-planten onder andere bij bouwmarkten aangeboden. Maar ze worden ook in de tuincentra te koop aangeboden. De meer-derheid van de vasteplantenkwekers ziet de verkoop van vaste planten in de bouw-markten echter als negatieve ontwikkeling voor de sector. De planten worden aange-boden voor prijzen die vergelijkbaar zijn met andere perkplanten zoals violen. Een vasteplantenkweker kan zijn planten echter voor deze prijzen niet kweken. Ondertussen zetten deze prijzen wel een trend, waardoor de prijs ook bij tuincentra sterk onder druk komt te staan.

Daarnaast worden restpartijen bij de vei-ling voor de klok gebracht. Deze klokprijzen liggen de laatste twee jaar vaker onder de kostprijs van de planten dan dat ze erboven liggen. Kwekers die geen product voor de klok brengen, klagen er over dat deze klok-prijzen de marktprijzen van de vaste planten negatief beïnvloeden.

KwaliteitOver de kwaliteit van de vaste planten willen veel kwekers ook nog wel wat kwijt. Die voldoet namelijk lang niet altijd aan wat het zou moeten zijn. Met name de traditionele kwekers vinden dat de kwaliteit van het aangeboden product te wensen overlaat.

Foto

: Ke

tur

a H

ave

ma

n

VastePlantResessie.indd 20 24-12-14 15:08


Column

In het kort

FeitenZo zouden planten bij bouwmarkten opgefokt gekweekt zijn. Met name slecht uitgangsmateriaal, het kweken van een pro-duct binnen acht tot tien weken, de teelt in kassen en te veel kunstmest zou de oorzaak zijn van een slechte kwaliteit. Deze dubieuze kwaliteit is voor de afnemer zichtbaar. De planten zijn slecht vertakt, hebben lange internodiën en een hoge gevoeligheid voor ziekten en plagen zoals botrytis en meeldauw.

Het aanbod van planten van een mindere kwaliteit is vervolgens slecht voor het imago. Terwijl er juist gewerkt moet worden aan het imago van vaste planten, want afnemers en consumenten zijn zich volgens de kwe-kers te weinig bewust van de mogelijkheden van hun gewas en het sortiment.

In 2013 heeft daarom een aantal kwe-kers hun krachten gebundeld in Perennial Power voor gezamenlijke promotie van de vaste plant. De promotieactiviteiten worden betaald door de kwekers en uitgevoerd door iVerde. Tot op heden is de groep echter nog te klein om grootschalige promotie te kun-nen organiseren. De deelnemende kwekers zijn er wel van overtuigd dat die promotie belangrijk is om de malaise in de vaste- plantenafzet te keren.

Nieuwe marktenHet aanboren van nieuwe afzetgebieden lijkt geen oplossing voor de overproductie. Duitsland is, net als voor de overige boomkwekerijproducten, de belangrijkste afnemer van de Nederlandse vaste planten in pot. Maar ook elders in Europa wor-den vaste planten uit Nederland verkocht, waarbij Engeland de tweede plaats inneemt. Groeimogelijkheden in de al beleverde gebieden lijken beperkt. Sommige kwekers zien Oost-Europa nog wel als potentiële groeimarkt. Daarbij krijgen ze echter wel te maken met concurrentie van lokale kwekers. Zo is het areaal vaste planten de sterkste groeier binnen de Poolse boomkwekerij- productie.

Daarnaast heeft de export van vaste plan-ten in container zijn grenzen. Globaal kan worden gesteld dat vasteplantenkwekers een actieradius hebben van 1.000 tot 1.200 km. Daarbuiten worden de transportkosten in verhouding te hoog. Binnen deze actieradius liggen geen onontgonnen gebieden voor de vasteplantenkwekers.

De verwachting is al met al dat de malaise

in de vasteplantensector nog niet ten einde is. De kwekers verwachten ook voor dit jaar geen verbetering. Het feit dat begin november bekend werd dat ook Duitsland bijna in een recessie zit, maakt de verwach-tingen niet positiever. Toch zijn de meeste kwekers niet negatief over de lange termijn. De meerderheid denkt momenteel dat 2015 nog een moeilijk jaar wordt, maar dat er in 2016 mogelijk weer een stijgende lijn komt in de verkoop van de vaste planten.

Ze verwachten wel dat er voor die tijd een harde sanering in de sector plaatsvindt. Afgelopen zomer werd vasteplantenkweker Decker-Jacobs failliet verklaard, maar daar zal het niet bij blijven. De verwachting is dat uiteindelijk 20-25% van de productie de komende jaren zal verdwijnen. <

Q Het areaal vast plantenkwekers is fors uitgebreid tot 2013, daarna is pas een geringe afname in gang gezet. De XLWEUHLGLQJ�]LW�QLHW�XLWVOXLWHQG�EĎ�GH�traditionele vasteplantenkwekers. Steeds meer perkgoedkwekers hebben vaste planten in hun sortiment.Q�$DQERUHQ�YDQ�QLHXZH�DI]HWJHELHGHQ�OĎNW�geen oplossing voor de overproductie.

Vasteplantenmarkt zit in recessie

Het vasteplantenareaal is vooral tussen 2000 en 2005 gegroeid. In 2000 had Nederland 1.207 ha vasteplantenteelt. In 2005 was dit 1.315 ha. Sindsdien gaat de groei gestager en in 2012 kwam ze zelfs helemaal tot stilstand. In 2012 werd er in Nederland volgens het Centraal Bureau YRRU�GH�6WDWLVWLHN�EĎQD��KD�YDVWH�planten gekweekt. In 2013 nam het areaal voor het eerst iets af met 10 ha. Het aantal kwekers loopt sinds 2000 al wel terug. Had Nederland in 2000 nog 1.278 vasteplantenkwekers (zowel land- als con-tainerkwekers), in 2013 was dit met ruim de helft afgenomen tot 606 kwekers.

Vasteplantenareaal op ]ĎQ�WRS

Cok [email protected]

China

Ik heb de eer om het nieuwe jaar af te trap-SHQ�PHW�PĎQ�FROXPQ�LQ�QXPPHU��YDQ�KHW�vakblad. Om te beginnen wens ik iedereen een heel gelukkig, groeizaam en vooral gezond 2015 toe.,N�ZHHW�QLHW�RI�KHW�DDQ�PĎ�OLJW��PDDU�KHW�OĎNW�ZHO�RI�GH�WĎG�VWHHGV�VQHOOHU�JDDW��$O�LV�KHW�QDWXXUOĎN�QLHW�GH�WĎG�GLH�VQHOOHU�JDDW��KHW�]ĎQ�ZĎ]HOI�GLH�VQHOOHU�GRRU�GH�WĎG�KHHQ�UDFHQ��.ĎN�PDDU�WRHQ�MH�QRJ�RS�VFKRRO�]DW��WRHQ�leek het wel of er geen eind aan de school-dag kwam. Omdat je liever ergens anders was en wat anders deed. Ja, dan duurt alles langer. Maar als je de hele dag druk bent vliegt de dag om. In beide gevallen telt een dag evenveel uren, maar als je lekker bezig EHQW�JDDW�GH�WĎG�HHQ�VWXN�VQHOOHU�In China gaat alles sowieso sneller en wordt alles en iedereen in die vaart meegezogen. Zoals de hele econmie die omhoog racet. Of GDW�YLDGXFW�ZDDU�MH�YDQGDDJ�QRJ�RYHU�UĎGW�en dat een week later compleet vervangen is door een tweebaansweg. Sommige zaken ]ĎQ�LQ�&KLQD�JHUHJHOG�YRRU�MH�KHW�LQ�GH�JDWHQ�KHEW��$QGHUH�GLQJHQ��GLH�LQ�PĎQ�RJHQ�VRPV�YHHO�HHQYRXGLJHU�]ĎQ��GXUHQ�HFKWHU�YHHO�WH�ODQJ��+HW�KHOH�VQHOOH�LV�RRN�QLHW�DOWĎG�JRHG��In ieder geval niet als het ten koste van de kwaliteit gaat. Dan moet het overnieuw JHGDDQ�ZRUGHQ�HQ�NRVW�KHW�DOOHV�EĎ�HONDDU�PHHU�WĎG�GDQ�ZDQQHHU�KHW�LQ�ÆÆQ�NHHU�JRHG�gedaan was.%Ď�KHW�EHJLQ�YDQ�HHQ�QLHXZ�MDDU�KHE�MH�XLWHU-aard ook het eind van het oude jaar. Dat is VWDQGDDUG�GH�WĎG�RP�WHUXJ�WH�NĎNHQ��(U�YHU-VFKĎQHQ�RYHUDO�OĎVWMHV�YDQ��YDQ�KHW�QLHXZV��PX]LHN��QRHP�PDDU�RS��7HUXJNĎNHQ�LV�EHVW�HHQ�JRHGH�]DDN��(ON�MDDU�KHHIW�]ĎQ�PRRLH�KHULQQHULQJHQ��(Q�RRN�PLQGHU�PRRLH�QDWXXU-OĎN��-H�PRHW�HFKWHU�QRRLW�WH�ODQJ�VWLOVWDDQ�HQ�WHUXJNĎNHQ��9RRUXLWNĎNHQ�LV�EHWHU��(HQ�QLHXZ�jaar, nieuwe uitdagingen, nieuwe kansen. *RHGH�WĎGHQ�ZRUGHQ�QDPHOĎN�JRHGH�KHULQ-QHULQJHQ�HQ�VOHFKWH�WĎGHQ�ZRUGHQ�JRHGH�lessen.1HW�]RDOV��ZDV��]DO�RRN��ZHHU�HHQ�uitdagend jaar worden. Met veel zaken op GH�URO��(Q�GDW�KRXGW�GXV�LQ�GDW�RRN��QHW�DOV��YRRUEĎ�]DO�YOLHJHQ��'H�WĎG�JDDW�snel, gebruik haar wel!

&RN�+DUWHYHOG�LV�JHQHUDO�PDQDJHU�9DQ�GHQ�%HUJ�5RVHV�LQ�&KLQD

7ĎG

VastePlantResessie.indd 21 24-12-14 15:08


Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth,

071-56 59 688, [email protected]

Vragen

IllustratIe: Peter moorman

Hoe onderneem ik in een veranderende markt? De markt verandert binnen de sierteeltketen. Kwekers leveren steeds vaker direct aan de UHWDLO�RI�GH�FRQVXPHQW��0DUNHWLQJ�ZRUGW�GXV�VWHHGV�EHODQJUĎNHU�YRRU�WXLQGHUV��-H�RQWNRPW�er niet meer aan jezelf te verdiepen in de consument. Ook samenwerken wordt noodza-NHOĎN��2QGHUQHPHUV�GLH�QLHW�PHHJDDQ�PHW�YHUDQGHULQJHQ�LQ�GH�PDUNW�]XOOHQ�PRHLWH�KHE-EHQ�WH�EOĎYHQ�EHVWDDQ��+RH�NXQW�X�RQGHUQHPHQ�LQ�HHQ�YHUDQGHUHQGH�PDUNW"

mara Juckers, scholingsadviseur Glastuinbouw, P�MXFNHUV#KRUWLEHGUĎIVVFKRRO�QO

Het zoeken van andere afzetkanalen naast de veilingklok wordt steeds belangrijker. Kwekers leveren recht-

streeks aan de retail, of aan de consument. Deze trend zal doorzetten. Samenwerken met collegakwekers of binnen de keten wordt belangrijker om onderscheidend te zijn. Delen is vermenigvuldigen. Wat er nog meer verandert binnen de markt van de sierteeltketen is in verschillende rappor-ten terug te vinden. De ABN Amro deed recent marktonderzoek binnen de sierteelt-keten. Dit rapport ’kleurrijke kansen voor de sierteeltketen, van individuele schakels naar een vruchtbare samenwerking’, geeft een helder beeld. Maar ook de visie van Fred van der Hoeven van FloraHolland: Samen werken aan groei! ’Ondernemen in een veranderende markt’, inspireert.

Het is belangrijk om structureel tijd vrij te maken om veranderingen in de markt bij te houden. Nu verkoopt uw product. Maar hoe zorgt u dat u in de toekomst ook iets produceert waar op dat moment vraag naar is. Plan bijvoorbeeld elke maand een aantal uur in om marktontwikkelingen te volgen. Verzamel marktinformatie zoals omvang, groei/afname en afzetkanalen. Ditzelfde geldt voor consumentengedrag, concurrentie-informatie en technologische ontwikkelingen. Volg de markt, maar maak ook concrete plannen die hierop aansluiten.

StrategieAls de markt verandert speelt u daar als ondernemer op in. U ziet kansen, maakt plannen en voert deze uit. Want dat is wat ondernemers doen. Vaak denken en doen ondernemers zo snel dat een plan al is uit-gevoerd voordat het de kans krijgt op papier te belanden. Maar in een wereld die zo snel verandert, kan het niet anders meer dan deze toe te vertrouwen aan het papier. Zet de plannen die u maakt aan de hand van uw marktanalyse op papier! Desnoods op een A4-tje. Veel tijd hoeft dat dus niet te kosten.

Als een plan op papier staat kunt u andere mensen vragen om hierover mee te denken. Binnen of buiten de sector. Denk bijvoor-beeld aan bedrijven die voorop lopen wat betreft marketing. Want dat wordt steeds belangrijker. Of bedrijven die voorop lopen als het gaat om technologische toepassingen.

Werk anders uitzienAls de markt verandert, verandert uw stra-tegie, dus ook uw bedrijfsvoering. Omdat er zoveel verandert in de wereld, gaat ook het werk er anders uitzien. Robotisering, digitalisering. Over 10 jaar zijn er wellicht meer robots dan mensen. Werknemers doen er goed aan om zichzelf af te vragen hoe ze interessant kunnen blijven voor hun veranderende werkgever. Maar hierin zult u ze echt moeten ondersteunen. U heeft uw werknemers nodig. Innovatiesucces wordt voor 75% bepaald door sociale innovatie en voor 25% door technologische innovatie. Succesvolle ondernemers kijken naar het talent van hun werknemers. Waar zijn ze

goed in en wat vinden ze leuk. Werkervaring wordt steeds minder belangrijk.

MarketingTot nu toe redde u het met uw creatieve geest. In een wereld van steeds sneller op-eenvolgende veranderingen, is dit niet meer voldoende. Maak een marketingplan. Plan-nen zijn er om bijgesteld te worden. Pas uw marketingplannen steeds aan op de veran-deringen in de markt. Mocht u zelf weinig kennis in huis hebben over marketing, haal het binnen. Zoek wel naar een manier die ook bij u past. Praat erover met onderne-mers die voorop lopen op dit vlak. Win advies in van een marketingadviseur. Lees een boek over marketing of volg een cursus. Er zijn hele praktische cursussen waarbij u in een aantal dagen uw marketingplan kant en klaar heeft. Of zoek naar voorbeelden van marketingplannen op internet.

0115vraag.indd 22 24-12-14 15:08

K ORN�SUĎVEHHOGHQ


%521��)/25$+2//$1'

'H�ZHHN�YDQ�

MDUNW

23

2014’13/’14’12/’13

15

20

25

30

35

40

21525150494847464544434241

Mid

denp

rijs i

n ce

nten

week

2014’13/’14’12/’13

80

90

100

110

120

130

140

150

160

21525150494847464544434241

Mid

denp

rijs i

n ce

nten

week

2014’13/’14’12/’13

80

90

100

110

120

130

140

150

21525150494847464544434241

Mid

denp

rijs i

n ce

nten

week

Snijbloemen Groene planten Bloeiende planten

Week 51 krijgt er 7 cent bij tot 34 cent. De mid-denprijs in diezelfde week in 2012 lag op 30 cent en in 2013 op 37 cent.

Na de forse stijging van de middenprijs in week 50, volgt week 51 met een daling van 5 cent tot 115 cent. In 2013 lag deze op 124 cent.

Let op: de lijnen lopen in het volgende jaar over zonder van kleur te veranderen.

De middenprijs bij de bloeiende planten stijgt 6 cent tot 102 cent. In 2012 kwam deze in week 51 uit op 96 cent en in 2013 op 112 cent.

GH�MRXUQDOLVWArie-Frans Middelburg:

’Ook in 2015 wordt het weer heel spannend’

Maandag„Rommelige dagen rond kerst. De deadline ligt in week 1 op maandag, in verband met oud en nieuw. Daar kom ik net achter. Dat dwingt me om zelf deze rubriek te vullen. Doorgaans is vandaag kantoordag met verga-deringen. Een hectische dag vaak. Nu in verband met vele vakanties niet. Collega’s worden vandaag via whats’app, email en telefoon bereikt. Heel handig, hoewel het directe sociale contact op kantoor van belang blijft.”

Dinsdag„Laatste nieuws is dat er over Keniaanse bloemen voor de EU-landen niet langer importbelasting betaald hoeft te worden. De importbelasting op bloemen en uitgangsmateriaal was op 1 oktober ingevoerd nadat er geen nieuwe Economic Partnership Agreement (EPA) tussen de EU en de Oost-Afrikaanse gemeenschap was gesloten. Uiteindelijk werd de EPA op 16 oktober alsnog gesloten; het nam vervolgens wat tijd om ze te effectueren. Dat niet iedereen blij is met import blijkt uit een ingezonden brief. Een oud-freesiakweker stelt dat de regering en beleidmakers zelf bijdragen aan de malaise in de tuinbouw door de tuinbouw in het buiten-land te stimuleren. Volgende week meer hierover.”

Woensdag„Doorgaans houd ik me bezig met sociale media als Twitter en LinkedIn. Op LinkedIn kan er nu gereageerd worden op de mogelijke sluiting van de vestiging van FloraHolland in Rijnsburg. Moet ze open blijven of geslo-ten worden? Ben benieuwd naar de reacties.”

Donderdag„In zo’n laatste week van het jaar wordt er veel teruggekeken. Het was ongetwijfeld het jaar van FloraHolland, dat merkten we toen we het jaar-overzicht samenstelden. Een staking, sluiting Bleiswijk, gesteggel over het aanwenden van de liquiditeitsbijdrage, ruzie met de handel en de uit-voering van Kompas. Lucas Vos kwam begin dit jaar, keek rond, luisterde en produceerde in een aantal maanden een nieuwe strategie. Het levert dit jaar ongetwijfeld weer stof tot schrijven op.”

Vrijdag„Ook even vooruitkijken. Het gaat de afgelopen jaren met veel bedrijven niet goed in de sector. Dat merken wij ook. Ook wij krijgen wederom een reorganisatie. Hoe, wat en wie zijn niet bekend, maar spannend wordt het zeker. Iedereen heel veel succes in 2015!”

Bedrijf: Vakblad voor de BloemisterijWeek: 51/52

)272

��),11�0,''(/%

85*

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 23 29-12-14 14:58

9DNEODG�YRRU�GH�%ORHPLVWHUĎ��1 (2015) 24

50

75

100

125

150

Prijs indexAanvoer index

515049484746

Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder

week

in p

roce

nten

80

90

100

110

120


515049484746


week

in p

roce

nten

0

50

100

150

200


515049484746


week

in p

roce

nten

Snijbloemen

Kamerplanten

Tuinplanten

In week 51 is de gemiddelde snij-bloemenprijs gedaald met 3 cent ten opzichte van dezelfde week in 2013. De gemiddelde prijs kwam hiermee uit op € 0,32. Het aantal verkochte stuks steeg met 3%, of-wel er zijn bijna 7 miljoen stuks meer aangevoerd. De snijbloe-menomzet daalde met 4,2%. Grootbloemige roos leverde 3 cent in op prijs, de kleinbloemige variant bleef in prijs gelijk. In omzet was amaryllis deze week de tweede snijbloem. In vergelijking

met 2013 steeg de omzet met 8%, de prijs moest 1 cent inleveren. De aanvoer van een ander ’kerst-artikel’ ilex daalde met 27%, de prijs reageerde door gemiddeld 33 cent hoger uit te komen dan het jaar ervoor. Hierdoor steeg de omzet met 30%. Een verdubbeling in aanvoer liet een halvering in prijsvorming zien bij tulp enkel. Gerbera groot-bloemig deed het beter, de prijs nam een stuiver toe bij een aan-voerkrimp van 15%.

In vergelijking met 2013 is in week 51 de kamerplantenomzet met bijna 8% toegenomen. De gemiddelde prijs bleef 1 cent ach-ter, de aanvoer nam met 8% toe. De gemiddelde prijs van phalae-nopsis daalde met 19 cent, maar door de 20% hogere aanvoer pluste de omzet met bijna 15%. Poinsettia, dé kerstkamerplant bij uitstek, behaalde een 16% hogere omzet. De prijs moest 7 cent in-leveren, maar de aanvoer nam toe met 25%. De omzet van pothyacint steeg

20% door een aanvoerstijging van 15% en een 4 cent hogere middenprijs. De aanvoer van potamaryllis daalde met 23%. De prijs nam wel toe met 33 cent gemiddeld, maar de omzet bleef toch 5% achter op die van vorig jaar. Cyclaam noteerde een 8 cent ho-gere middenprijs, de omzet steeg 2%. Bij de groene planten steeg de omzet bij ficus en dracaena. Bij dracaena kwam dit vooral door de toegenomen aanvoer, bij ficus door de toegenomen prijs.

In week 51 bleef de prijsindex bij de tuinplanten weer onder de 100 punten en kwam uit op 94. De gemiddelde prijs lag 8 cent lager dan in 2013. Het aantal verkochte stuks lag echter boven het niveau van 2013 met bijna 6%.De prijsdaling van 3 cent gecom-bineerd met de aanvoerstijging van 1,4% zorgde ervoor dat de omzetmutatie bij helleborus exact gelijk was aan 2013 en dus uitkwam op 0%. Normaal gesproken is buxus een grote omzetmaker, deze week

sprong het ’decoratiemateriaal’ met onder andere de kerstkran-sen en dergelijke er fors uit: 36% meer aanvoer en 6% meer omzet binnen deze diverse groep.De coniferen chamaecyparis en picea stegen beide in omzet, de prijsvorming bij chamaecyparis was beter dan bij picea. Tot slot behaalde skimmia een hogere prijs (+ 90 cent), de omzet steeg met 34%. De totaalomzet bij de tuinplanten lag 0,1% boven het niveau van week 51 in 2013.

Snijbloemen lager gewaardeerd

Kamerplanten omzet gestegen

Meer tuinplanten tegen lagere prijzen

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven

van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar. Jacco van der HoevenMDFFRYDQGHUKRHYHQ#ƃ�RUDKROODQG�QO

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 24 29-12-14 12:47

9DNEODG�YRRU�GH�%ORHPLVWHUĎ��1 (2015)

Over de toonbank

Standpunt

Mee eens, oneens of denkt

u er heel anders over?

Reageer dan bij de markt-

redactie:

A.F. Middelburg,

06-23631549 of mail

[email protected]

25

NederlandHeerhugowaard

Ron de Vries:

„Ik ben positief gestemd over het jaar 2015”

FOTO

: GE

RD

IEN

DE

NO

OY

Welk bloemwerk verkoopt u?„Wij verkopen traditioneel, commercieel bloem-werk in twee kleuren. Vijftien jaar geleden verkochten wij uitsluitend witte producten. Wij hebben daar later één kleur aan toegevoegd. De basis is altijd wit en daar voegen we een

Carla en Ron de Vries

Naam: Bloembinderij Ron de VriesLocatie: HeerhugowaardSortiment: bloemen en vazenSpecialiteit: vakmanschapAantal medewerkers: samen met vrouw en dochter

kleur van het seizoen aan toe. De afgelopen maanden was dat bijvoorbeeld rood en na janu-ari gaat de winkel weer op de schop. Dan komt er een nieuwe voorjaarskleur de winkel in.”

Beperkt u zich zo niet?„Het komt niet vaak voor dat een klant echt voor een bepaalde kleur naar de winkel komt. En als dat wel gebeurt, dan kan ik dat altijd bij de groothandel vandaan halen. Ook rouw- en trouwwerk kunnen wij natuurlijk in kleur verzor-gen. Verder houden wij vast aan deze onder-scheidende winkelformule. Klanten moeten het ’wauw’-gevoel krijgen als ze bij ons binnen komen.”

Hoe kijkt u terug op 2014?„We hebben met zo’n 15% kunnen plussen, dus wat dat betreft ben ik niet ontevreden. Na de zomervakantie hebben de klanten weer meer besteed en ook de kerstverkoop was goed. Consumenten zijn wat enthousiaster en geven weer wat meer geld uit. Hopelijk zet deze trend door. Ik ben wat dat betreft wel positief voor 2015, maar ik denk niet dat we ooit weer op het niveau van tien jaar geleden komen. Er worden minder bloemen gekocht; dat is gewoon de nieuwe werkelijkheid.”

Waar koopt u in?„Ik koop mijn bloemen in bij een cash-and-carry in Beverwijk. Deze manier van inkopen bevalt me goed. Ik betaal commissie, maar het kost mij weinig tijd. Ik wil creatief zijn en mij niet een ochtend met de inkoop bezighouden.”

Bent u tevreden over het aanbod?„Ik vind dat er best veel rotzooi op de markt komt, maar ik besef dat daar ook een markt voor is. Je moet er bovenop zitten, als je goede kwaliteit wilt hebben. Met de kerst stonden er ook weer producten die eigenlijk nog wat lan-ger in de kas konden blijven staan, zoals rozen. Mijn klanten betalen hier voor kwaliteit en dat moeten ze dus ook krijgen.”

U verkoopt geen planten?„Inderdaad; je moet soms keuzes maken. Ik heb nu wel weer een paar phalaenopsissen in de winkel staan, maar die heb ik ook een tijd niet verkocht vanwege kwaliteitsproblemen. Ze hadden altijd veel last van knopval. Ik kreeg daardoor veel planten terug van mijn klanten, dus daar ben ik op een gegeven moment mee gestopt. Onlangs ben ik in gesprek geraakt met een kweker en nu heb ik weer orchideeën staan die het prima doen.”

Bernhard Nanninga, Agrado

’Er zijn nog veel vragen onbeantwoord over FloraHolland 2020’

De sierteeltsector staat voor een grote uitdaging. Kantelen van een

productiegestuurde sector naar een marktgestuurde sector. De proactieve inzet van algemeen directeur Lucas Vos is hierin hoopgevend gezien zijn heldere focus op de broodnodige veranderingen. Er is een gedegen analyse gemaakt en met nadruk wordt gesteld dat de urgentie hoog is om veranderingen bij FloraHolland door te voeren. Ook ik was aanwezig bij de ledenver-gadering van 11 december. Gezien de urgentie zou je verwachten dat men massaal af zou komen op deze belangrijke bijeenkomst. Toch vonden slechts 366 van de 4.500 lidbedrij-

ven het zinvol aanwezig te zijn. Dit is slechts 8% van het totaal. Opvallend!Vos maakte nogmaals duidelijk dat het roer om moet en er minder met emo-tie en meer met data gestuurd moet worden. Zijn enthousiaste betoog over strategie2020 kreeg een warm applaus. Toch viel er een opmerke-lijke stilte tijdens de mogelijkheid om vragen te stellen. Er was niemand die opstond om te vragen naar de conse-quentie van de insteek van de nieuwe strategie en niemand die vroeg naar de drie belangrijkste kansen of bij-voorbeeld de verwachting voor de rentabiliteit van de leden in marge en omzet, de return on investment? Of in welke mate FloraHolland een

marketingorganisatie zal worden en wat hierin de rol van Bloemenbureau Holland zal worden? Of wat leidend gaat worden, de behoeften in de consumentenmarkt of een efficiënte productie, verwerking en logistiek? Veel vragen die niet werden gesteld. Mogelijk dat iedereen zich allang goed heeft geïnformeerd en dit slechts een ceremonieel moment was. Toch had ik, gezien de vragen die wél werden gesteld na het bespreken van de begroting, mijn bedenkingen…Waar is de visie, waar de ambitie om als leden van de coöperatie zichzelf te overstijgen en meer vanuit de helikop-ter te kijken naar de totale omgeving en naar een beter perspectief?

Markt-3-Toonbank-nw.indd 25 29-12-14 14:58


AQDO\VHV�VQĎEORHPHQ

26

Foto

: De

Gr

AA

F v

An

De

r Z

An

DeDit jaar meer aanbod van

kleinbloemige gerbera’sNa een stabilisatie van de aanvoer wordt dit jaar weer een VWĎJLQJ�YDQ�GH�DDQYRHU�YDQ�PLQLJHUEHUDpV�YHUZDFKW��'H�YUDDJ�KLHUQDDU�ZDV�HQ�LV�YROJHQV�KDQGHODUHQ�UHGHOĎN��

,,We hebben vorig jaar weer meer gedaan en ik hoop dat we die lijn vast kunnen houden’’, meldt inkoper Wim Bom van Intergreen. ,,Mini’s doen het wel goed in ons segment, zeker bij normale prijzen’’, is de ervaring van inkoper Kees Spring in ’t Veld van A. van Delft. Nol Nijs-sen, inkoper bij Nijssen Jr: ,,We hebben goede zaken gedaan en kopen bijna 100% rechtstreeks in. Al een jaar of drie, tegen vaste prijzen die we meteen kunnen doorkoppelen aan onze klanten. De directe band met kwekers werkt ook prima. De klokprij-zen zijn geen goede graadmeter meer voor de marktstemming.’’ Spring in ’t Veld daarentegen koopt de meeste mini’s op de klok. ,,Rechtstreeks is meestal

duurder en dat hebben vooral de lijnrijders waarvoor we inkopen liever niet’’, legt hij uit.

Aanvoer 2014 gelijkBij de vestigingen van Flora- Holland was de aanvoer vo-rig jaar met 763 miljoen stelen vergelijkbaar met die van 2013. De middenprijs ligt afgerond al jarenlang op 12 cent, maar dat is een grof gemiddelde. In 2014 werd relatief veel gewas gewis-seld, en daarin was een trend te zien naar meer fijnere bloem-types. Dat heeft de gemiddelde prijsvorming mogelijk gedrukt. Door de relatief omvangrijke wisseling steeg de aanvoer op jaarbasis niet. Dit jaar wordt wel een verhoogd aanbod verwacht, vooral in de tweede helft. Boven-

dien ligt de productie van nieuwe rassen gemiddeld hoger, werpen HNT (Het Nieuwe Telen) en een intensievere belichting hun vruchten af en is er een lichte uitbreiding. Deze wordt ver-oorzaakt door een enkel nieuw-bouwproject en overschakeling van grootbloemig naar klein-bloemig.

Hoewel de middenprijs gelijk lijkt, zijn telers meer tevreden over 2014 dan over 2013. ,,Handhaven van de minimum-prijs, daar hebben we een slag mee gemaakt’’, vindt Leo van Holstein van Holstein Flowers.

KwaliteitMeer teeltkennis en vernieuwing van het assortiment zien hande-laren vertaald in een betere kwa-

liteit. ,,Weinig klachten’’, is het criterium van Spring in ’t Veld. ,,Goed. Telers waar we zaken mee doen weten waarover ze het heb-ben’’, is het oordeel van Bom. In het assortiment mist hij de dub-bele kleuren en vindt Nijssen een grotere variatie in bloemtypes een vooruitgang. ,,Spinnetjes bijvoorbeeld. Daar kunnen bloe-misten zich mee onderscheiden, al is de markt ervoor klein.’’

Wit lag vorig jaar redelijk goed in de markt, waarin de assortimentsvernieuwing groot is. Dit jaar breidt de oranjegele Nacho uit, komt er meer paars met zwart hart met Rapido ten koste van Whisper en is Bal-lerina met de kleur van Kimsey een nieuwkomer. ■

Welkome plus in middenprijs grootbloemige gerbera'H�DIVOXLWLQJ�YDQ��WHJHQ�HHQ�KRJHUH�PLGGHQSULMV�KHHIW�WHOHUV�PRHG�JHJHYHQ�YRRU��PDDU�]H�YUH]HQ�GH�HIIHFWHQ�YDQ�GH�NULPS�LQ�5XVODQG��

,,In de betere boeketten een grootbloemige gerbera, of meer-dere. Dat zien we graag’’, geeft in-

koper Wim Bom van Intergreen als perspectief aan voor het net begonnen nieuwe jaar. ,,Meer

belichting doet de kwaliteit goed en versterkt de concurrentieposi-tie’’, vult inkoper Nol Nijssen van Nijssen Jr. aan. Kees Spring in ’t Veld, inkoper bij A. van Delft, is minder optimistisch. ,,Een trend is kleinere boeketten, daar passen eerder mini’s in.’’

Meer marketingDe 2 cent hogere middenprijs van 24 cent tot en met november 2014 bij de vestigingen van Flora- Holland was een welkome ver-betering voor aanvoerders. Voor een deel is die te danken aan meer marktinspanningen door telers. ,,In die prijs zit meer toegevoegde waarde verdisconteerd, vooral in de verschillende verpakkingen’’, stelt teler Bart Schouten van Schouten Opti-Fleurs. Hij schat inmiddels zo’n 75% van de ger-

bera’s direct te verkopen en biedt kopers minimaal vier verschil-lende verpakkingen aan, waar in het verleden alle grootbloemigen via dozen werden verkocht. Bij Wouter Rijm van WB Gerbera’s ligt de directe verkoop praktisch op hetzelfde niveau. ,,De klok-prijs is geen referentie meer, ter-wijl er nog veel te veel naar wordt gekeken.’’

Telers en handelaren verwachten een druk op de prijs doordat de vraag vanuit Rusland, waar grootbloemige gerbera’s populairder zijn dan mini’s, terugvalt. ,,We mikken mede daarom minder op Vrou-wendag in maart’’, kondigt Rijm aan. Bij de vernieuwing van het assortiment wordt de productie volgens Schouten een steeds belangrijker criterium. ■Fo

to: D

e G

rA

AF

vA

n D

er

ZA

nD

e

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 26 24-12-14 15:14


Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar [email protected]

Marktacties

27

Foto

: De

Gr

aa

F v

an

De

r Z

an

De

Wisselende resultaten met nichebloem gloriosaNederlandse telers boekten met de teelt van gloriosa vorig MDDU�ZLVVHOHQGH�UHVXOWDWHQ��'H�YUDDJ�ƃXFWXHHUW�YROJHQV� handelaren sterk.

Foto

: De

Gr

aa

F v

an

De

r Z

an

De

,,Er is wel een zekere regelmaat in de vraag, maar bij vlagen zijn er soms grote extra aanvragen’’, is de ervaring van inkoper Peter van Delft van Barendsen met gloriosa. ,,Dat heeft veel te ma-ken met bijzondere versieringen en evenementen, waarbij arran-geurs gloriosa graag gebruiken vanwege de bijzondere bloeiwij-ze.’’ ,,En daarom is gloriosa vaak een ondergewaardeerde bloem, vooral de korte. Die wordt regel-matig voor 4 tot 6 cent verhan-deld, terwijl de kostprijs voor telers voor die lengte veel hoger ligt’’, vult Alex van Kessel van Molenaar & Van Groenigen aan. De aanvoercijfers en midden-prijzen van FloraHolland zijn indicatief: korte en lange exem-plaren, de verschillende cultivars en herkomstlanden worden erin samengevat.

Geen topjaar,,Hoe dan ook, het is geen top-

jaar geweest’’, blikt Bennie Rui-zendaal van de gelijknamige kwekerij in Groessen terug op 2014. Volgens de aanvoergege-vens van FloraHolland was de aanvoer vergelijkbaar met 2013 en kwam de middenprijs 2 cent lager uit op 39 cent. Die prijs varieert dan tussen 14 cent voor de korte tot circa € 1,50 voor de lange. ,,In 2014 waren de prijzen voor de lange stelen nog redelijk, maar voor de korte onvoldoen-de. En verder deden bloemen het beter dan gloriosa als potplant’’, aldus Ruizendaal.

,,Lange waren redelijk, korte slecht’’, vat Wim Brouwer van gloriosakwekerij Willem Brou-wer in Nootdorp afgelopen jaar samen. Richard van Ruiten van Gloriosa Van Ruiten in Roelof-arendsveen karakteriseert 2014 als een stabiel jaar. ,,We hebben meer direct verkocht en er voor gekozen in de zomervakantie niet op de markt te zijn. Daar-

door was het beter dan in 2013 en vergelijkbaar met 2012.’’

AssortimentDe roodgele rotschildiana is verreweg de belangrijkste cultivar, ge-volgd door de meer oranjegele leonella en de superba. De verede-ling is een zeer langdurig traject en leverde in 2014 de witroze Maria en warm donkeroranje Tomas de Bruyne op. Maar het duurt jaren, voordat hier behoorlijke aantallen van op de markt kunnen komen. ,,Voor andere kleuren is de markt heel beperkt, hoezeer er ook naar gevraagd wordt’’, is de ervaring van Brouwer. Hele speciale kleu-

ren komen uit Japan en worden direct verhandeld tegen exor-bitante prijzen. Verder is er een beperkte aanvoer vanuit Israël en Afrika.

Gloriosa is een giftig gewas, omdat de plant colchicine bevat. Voor de markt kan dat een nadeel zijn: vorig jaar werd een grote retailorder via Intergreen op het laatste moment uit angst afgeblazen. Voor de teelt is het volgens Van Ruiten lang een voordeel geweest omdat plagen uitbleven. ,,Maar voor het eerst in bijna vijftig jaar hadden we vorig jaar aantastingen van spint, thrips en rupsen.’’ ■

PromotieQ Woonplant van de maand januari: yucca

Q�Woonplant van de maand februari: primula

Q Tuinplant van de maand januari: dopheide (erica)

Q�Tuinplant van de maand februari: coniferen t/m pot 17

Q�PurE Seasonal Flowers voorjaar: anemoon, hyacint, ranonkel, iris.

Q sep-jan ’15 Campagne ’Amazing Amaryllis’, initiatief van telers, ver-

enigd in FH-promotiecommissie, uitvoering Fresh Retail

Q sep-mrt ’15 Campagne snijorchidee, initiatief van telers, promotie-

commissie en FloraHolland, coördinatie en uitvoering Fresh Retail

Q 3 jan Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: ’Kerstboom

eruit, Kamerplant erin’. SBS6 17.00 uur Bloemenagenda Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

Q 1 - 31 jan: tulp

Q 1 - 28 feb: roos

Q 1 - 22 mrt: ranonkel

Q 9 -29 mrt: anjer

Q 30 mrt - 30 apr: gerbera

BloemendagenQ 7 jan Orthodox kerstfeest (Rus)

Q�13 jan Orthodox Nieuwjaar (Rus)

Q 17 jan NationaleTulpendag

Q 21 jan Grootmoedersdag (Pol)

Q 22 jan Grootvadersdag (Pol)

Q 2 feb Nationale flirtdag (GB)

Q 14 feb Valentijnsdag

Q 15 feb Carnaval (Ned)

Q 16 feb Rozenmaandag (Dui)

Q 17 feb Carnaval (Dui)

Q 17 feb Mardi (Fra, Zwi)

Q 19 feb Chinees Nieuwjaar

Q 23 feb Mannendag (Rus)

Q 1 mrt St. David’s Day (Wales)

Q 1 mrt Grootmoedersdag (Bel, Fra)

Q 8 mrt Internationale Vrouwendag

Q 15 mrt Moederdag (GB)

Q 17 mrt St. Patrick’s Day (Noord-Ierland)

Q 19 mrt Vaderdag (Ita)

Q 3 apr Goede Vrijdag (Ned, Dui, GB, Oos, Zwi)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 27 24-12-14 15:14


Exporteur over Analyse

28

1000

1200

1400

1600

1800

2000

0

100

200

300

400

500

20132012201120102009

Verkochte aantallen x duizend

Gem

idde

lde

prijs

in c

ente

n

België

Bedrijf: P. van Dam Functie: directeur-eigenaar Belangrijkste afzet-landen: België, Duitsland, Oostenrijk, Engeland, Frankrijk, Tsjechië Inkoop: 80% klok, 20% rechtstreeks kwekers binnen- en buiten-land Aantal medewerkers: 38

Jenneke, Patrick, Léon en Piet van Dam (vlnr).

Léon van Dam:’Wees niet de bank van je klanten’België, toch een soort Nederlandse provincie?„Nee, zo zou ik het niet willen noemen. Zelfs binnen België zijn de verschillen groot. Neem maar eens een klant in Antwerpen of een-tje vlakbij de Franse grens. Iets opvallends in België? De klanten zijn erg trouw. Maar er zijn ook zaken die hetzelfde zijn als elders.”

Zoals?„Het feit dat de winkeliers het moeilijk hebben. Er komt wat meer vraag naar producten van een iets lagere kwaliteit. Eerst wilden we er niet aan, maar de klant is koning, dus zoeken wij soms ook naar koopjes op de klok. Overigens niet alleen voor de bloemenwinkels, maar ook voor tuincentra, marktkooplui, enzovoort.”

Welke bloemen zijn er populair?„De roos blijft veruit favoriet. We hebben eigen import uit Ecuador en Afrika, daar kunnen we niet buiten. Jammer voor de Nederland-se kwekers, zeker. Maar import neemt het wat rozen betreft steeds meer over. Gelukkig blijven er nog genoeg bloemen van Neder-landse bodem over die we wel kopen. Gerbera bijvoorbeeld is een goede tweede. We importeren ook uit Zuid-Italië. Daar nemen we zo’n 85% van de bloemen af van de coöperatie Del Golfo.”

Hoe lopen de zaken?„Het gaat aardig, maar je merkt dat de exporttaart verdeeld is. De vijver is nog even groot, maar er hangen veel meer hengels is. Onze grote klanten krijgen bijna elke dag wel een aantal potentiële leveranciers op bezoek. Natuurlijk kijken ook wij naar nieuwe mark-ten. Oost-Europa? Daar zijn we niet zo happig op, de risico’s zijn daar voor het moment te groot. Laten we het nog maar even hou-den bij deze kant van Europa.”

Heeft u nog goede wensen voor uw collega’s?„Uiteraard een gelukkig en gezond 2015. Dat laatste geldt ook voor het zakendoen. Laten we met z’n allen ophouden de bank te spelen van onze klanten. Er zijn collega’s die een maand of zelfs twee maanden krediet geven, dat is te gek voor woorden natuur-lijk. Wees niet de bank van je klanten.”

Foto

: P. v

An

dA

m

bloeiende planten

Miltonia: minder maar beter

Het productievolume van miltonia is drastisch verminderd na het omvallen van twee kwekers en het wegwerken van de ’rest-MHVp��7RW�QX�WRH�KHHIW�KHW�JHHQ�JURRW�HIIHFW�RS�GH�SUĎ]HQ�JHKDG��

Miltoniatelers hebben teelttech-nisch behoorlijke stappen gemaakt de afgelopen tijd. De kwaliteit ver-betert langzaam maar zeker en het aantal meertakkers neemt over het hele jaar gezien toe. Op de weg naar volwassenheid sneuvelde echter menige kweker. Ook de afgelopen twee jaar vielen er weer twee grote spelers af. Pas dit jaar is het resul-taat daarvan goed zichtbaar in de aanbodscijfers. Toch willen de prij-zen nog niet echt stijgen. „Het oude imagoprobleem speelt de plant nog steeds parten. Vooral in econo-misch lastige tijden, gaat men voor zekerheid en lange houdbaarheid en verschuift de miltonia naar de achtergrond. Hoewel zelfs in de winter de kwaliteit duidelijk beter is, er goed op soort en kleur wordt aangeboden en telers gerichter te-len op periodes, blijft het prijsbeeld achter”, omschrijft Elmar van der Park van OZ Planten. ,,Omdat vooral de retail het nu laat afweten met grotere aantallen, verschuift het aanbod van de overgebleven kwekers vanzelf naar de vakhandel, waardoor het weer meer de niche- status terugkrijgt.”

Vertrouwen terugwinnenVoor Dames Plants is miltonia een klein product. „Het is een mooie aanvulling in het orchideeën- assortiment en van de bijzondere

orchideeën is het wel één van de bekendste. Miltonia sneeuwt nog altijd onder in het phalaenopsis-geweld. Dat er weer kwekers zijn af-gevallen, zegt genoeg”, meent Peter Vijverberg. Telers werken er hard aan om het product op een hoger peil te brengen en het vertrouwen van de markt terug te winnen. „We maken nu met zijn allen een product waar de consument echt wat aan heeft. Zelf zitten we nu op 75% twee- of meertakkers en dat kan nog verder omhoog naar 90%. De teelt is wat beter te plannen, het stekmateriaal wordt beter en in een studiegroep werken we aan verdere verbetering”, vertelt Robbert Hen-driks van kwekerij Meeslouwer in Stompwijk.

Sterkere positieVolgens teler André van der Goes van Inca Orchids in Nootdorp verovert miltonia op die manier langzaam maar zeker een sterkere positie ten opzichte van de phalae-nopsis. „Als de markt straks phalae-nopsis-moe raakt, staan wij klaar met een sterk alternatief”, geeft hij aan. Richting de kerst zijn rood en wit wat meer gevraagd, maar in algemene zin speelt de plant geen hoofdrol in de kersthandel. De winter is sowieso niet de sterkste periode voor deze orchidee die van nature in het voorjaar bloeit. ■

Verkochte aantallen en middenprijs van miltonia op de FloraHolland-veilingen van 2009 tot en met 2013.

Br

on

: Flo

rA

Ho

llA

nd

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 28 29-12-14 15:27

Analyse Afzetzaken

9DNEODG�YRRU�GH�%ORHPLVWHUĎ�1 (2015) 29

500

800

1100

1400

1700

2000

200

260

320

380

440

500

201320122011201020092008

Verkochte aantallen x duizend

Gem

idde

lde

prijs

in c

ente

n

groene planten

Uitgangsmateriaal pachira schaarsSchaarste aan uitgangsmateriaal beperkte in 2014 het aan-bod van pachira op de Europese markt. Producenten ver-wachten in 2015 alleen vaste klanten te kunnen beleveren.

In de statistieken van FloraHol-land krompen de verkochte aantallen pachira ten opzichte van 2013 met 18% naar 646 duizend stuks. De middenprijs steeg 16% naar € 5,29. Project-leider Markt&Product Martijn Bentvelsen vermoedt wat ver-vuiling in de prijsstatistiek. „De totale omzet daalde zo’n 5% ten opzichte van 2013.”

InkoopcrisisHet inkopen van voldoende uitgangsmateriaal van Pachira aquatica kostte in 2014 de no-dige moeite. Michiel van der Heuvel van plantenkwekerij Aris in Aalsmeer spreekt zelfs van een ’inkoopcrisis’. „De afgelopen ja-ren ging in Taiwan veel uitgangs-materiaal door tyfonen verloren. Wij moeten hard vechten om de aantallen en de kwaliteit die wij

Verkochte aantallen en middenprijs van de kamerplant Pachira aquatica via FloraHolland van 2008 tot en met 2013.

nodig hebben hierheen te ha-len. Ten opzichte van een jaar of vier geleden hadden wij in 2014 maar eenderde van de gebruike-lijke aantallen. We proberen onze vaste lijnen te beschermen. Alles wat we leverbaar hebben gaat naar vaste klanten.„ Zulke klan-ten zijn bijvoorbeeld tuincentra in binnen- en buitenland en woonwarenhuisketen Ikea.

Gezond tekortTeler Ted Prins van De Palmen-tuin in Honselersdijk spreekt van een gezond tekort dat de prijzen van pachira heeft doen stabilise-ren. Hij verwacht ook nog geen overschot in de eerste helft van 2015. „Wij hebben ze in elk geval pas weer vanaf half maart.” Van der Heuvel vertelt dat Aris in de belangrijke januarimaand ge-noeg leverbaar heeft voor vaste klanten. ,,Maar wij hebben nog niks over.”Over de verdere toekomst maken de telers zich echter geen illusies. Prins: „Het kan ook zo weer de andere kant op schieten. In Tai-wan wordt nu met het uitgangs-materiaal goed geld verdiend, dat trekt nieuwe spelers aan. Als het weer een paar jaar goed blijft, kunnen we in 2016 of 2017 zo weer geconfronteerd worden met overschotten.” ■

Foto

: vA

kb

lAd

vo

or

de

blo

em

iste

rij Bedrijf: Bloemenbureau Holland Aanleiding: Kerstboom eruit, Kamer-

plant erin!

Monique Kemperman

Wat gaan jullie deze keer doen? „Zoals je weet doen we ieder jaar de actie Kerstboom eruit, Kamerplant

erin! Intussen kennen veel mensen het fenomeen. Dit jaar hebben we

daarom een bijzonder filmpje gemaakt om mensen eraan te herinneren

dat ze de kerstboom kunnen vervangen door een kamerplant. In het You-

Tube-filmpje laat illusionist Hans Klok een kerstboom verdwijnen en tovert

er een kamerplant voor in de plaats.”

Hoe zetten jullie het filmpje weg? „We zetten het online weg. Het filmpje wordt ondersteund door YouTube-

advertenties en advertenties op Facebook. En we hebben bloggers

aangeschreven in de hoop dat ze er aandacht aan besteden. Zelf ver-

spreiden we het filmpje via onze sociale mediakanalen. Afgelopen maan-

dag ging het filmpje live in Nederland. We hebben er ook een Franse

en Duitse tekst onder gezet. Vandaag gaat het filmpje in Frankrijk live en

aanstaande maandag in Duitsland.”

Jullie doen ook guerrilla-acties?„We hebben nog geen zekerheid over de plaatsen en data. Wat ik wel

kan vertellen is dat we het idee hebben om in twee steden de grote

stadskerstboom te verwijderen en te vervangen door kamerplanten die

mensen dan kunnen afhalen. Aan de kamerplanten komt een sticker of

kaartje met het verzoek aan mensen om de omruilactie op Facebook te

zetten. Ook gaan we op het hoofdstation in Berlijn de kerstboom wegha-

len en daar komt een stellage met kamerplanten voor in de plaats.”

Hoe bekend is de Nederlandse slogan?„De slogan Kerstboom eruit, Kamerplant erin! en het fenomeen zijn

bekend, maar dat wil niet zeggen dat iedereen eraan meedoet. Mensen

missen hun kerstboom als deze weg is, maar dat wil niet zeggen dat er

een kamerplant voor in de plaats wordt gezet. Uit onderzoek in Nederland

blijkt dat een kwart van de mensen dat daadwerkelijk doet. Via deze cam-

pagne hopen we uiteraard te bereiken dat meer mensen dat gaan doen.”

Wat kunnen we dit jaar verder van BBH verwachten?„We hebben de EU-campagne Woonplant van de maand en daarnaast

ontwikkelen we andere plantenactiviteiten. Met bloemen gaan we in ieder

geval verder met de EU-campagne Lievelingsbloem, de Bloemenagenda

en een vervolg op The Flower Effect. Ook zijn we bezig met het opzetten

van een geïntegreerde campagne voor tuinplanten. In deze campagne

worden zowel boomkwekerijproducten als terras- en balkonplanten mee-

genomen.”

Foto

: blo

em

en

bu

re

Au

Ho

llA

nd

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 29 29-12-14 15:27


In de glastuinbouw worden jaarlijks bij-na een miljoen lampen verkocht. Sinds het Besluit Elektrische Apparatuur zijn

installateurs verplicht om deze producten weer in te zamelen. Gasontladingslampen vallen namelijk onder het chemisch afval omdat ze schadelijke stoffen bevatten. Om te voorkomen dat deze in het milieu terechtkomen, wil Wecycle ze graag terug in een ongebroken staat.

„Van het totaal aantal verkochte lam-pen in Nederland zien wij ongeveer 35% terug”, zegt Jeroen Bartels, manager bij Lightrec, de organisatie die namens de producenten verantwoordelijk is voor de inzameling en verwerking. „Ik heb de in-druk dat het in de glastuinbouw heel goed gaat met het inzamelen van gebruikte lampen. De meeste installateurs die assi-milatielampen vervangen zijn aangesloten bij Wecycle.” Dat geldt ook voor Raymax, dat gespecialiseerd is in onderhoud en service aan groeilichtinstallaties.

Wecycle haalt de lampen gratis op bij de installateur, maar als een tuinder zelf lampen verwisselt kan hij ze ook gratis la-ten ophalen, mits het er 300 of meer zijn. Kleinere partijen kan hij inleveren bij de installateur of bij de milieustraat van de gemeente. „Er zijn voor de teler helemaal geen kosten aan verbonden”, zegt Bartels.

Lampen bestaan grotendeels uit glas, metaal en kunststof. Daarvan is 95%, vooral het glas en het metaal, opnieuw te gebruiken of op een andere manier nuttig toe te passen. <

Tekst en foto: Joef [email protected]

Lampen klaar voor recyclingEen medewerker van Raymax in Monster verzamelt groei-lichtlampen om ze te laten RSKDOHQ�GRRU�:HF\FOH��%Ď�GLW�EHGUĎI�LQ�=RHWHUPHHU�ZRUGHQ�GH�ODPSHQ�]R�JRHG�PRJHOĎN�gerecycled.

Lampen recycling.indd 30 24-12-14 15:14


Lampen recycling.indd 31 24-12-14 15:14


Resistentieveredeling moet naar een hoger planIn groenten is het al gemeengoed, maar in de meeste siergewassen staat

het nog in de kinderschoenen: resistentieveredeling. Toch wordt dit be-

ODQJUĎN��(QNHOH�DIQHPHUV�ZLOOHQ�DO�JHHQ�UHVLGX�PHHU�LQ�EORHPHQ�]LHQ��

6DPHQ�PHW�YHUHGHODDUV�ZHUNHQ�1DNWXLQERXZ�HQ�3ODQWXP�DDQ�HHQ�SODQ�

RP�GH�UHVLVWHQWLHYHUHGHOLQJ�LQ�GH�VLHUWHHOW�HHQ�]HWMH�WH�JHYHQ�


In de groenten heeft resistentieveredeling de laatste jaren een grote vlucht genomen. Bij 90% van de kwekersrechtaanvragen gaat

het om ingebouwde resistenties tegen patho-genen. In de sierteelt krijgt resistentieverede-ling nog weinig aandacht. Dat moet anders, dachten Naktuinbouw en Plantum. Samen met een aantal veredelaars onderzochten zij of het mogelijk is om de resistentieveredeling te stimuleren. En ook om te zien of verede-laars bereid zijn om op dit gebied samen te werken.

Voor nader onderzoek heeft de verede-lingssector inmiddels vier gewassen met een aantal pathogenen voorgedragen. Dit heeft tien combinaties opgeleverd van gewassen en hun pathogenen (zie tabel). Het doel van Naktuinbouw en Plantum bestaat uit twee onderdelen: de oprichting van een

pathogenenbank en de ontwikkeling van een toetsprotocol voor deze pathogenen.

GroenteveredelingEr zijn allerlei redenen waarom resistentie-ver edeling veel sneller is gegaan in de groen-teteelt. Allereerst is de afwezigheid van het residu op het product daar veel belangrijker. Dat is overigens tijdelijk, want deze eis komt er ook in de sierteelt aan. Ten tweede zijn ver-edelaars in de groentesector groter en hebben ze veel meer kapitaal.

En ten derde gaat resistentie inkruisen in groenten vaak makkelijker dan in siergewas-sen. Dat heeft mede te maken met het aantal sets chromosomen. Groenten als tomaat, komkommer en paprika zijn diploïd, wat be-tekent dat ze slechts twee sets chromosomen hebben. Siergewassen zijn vaker poly ploïd. Chrysant is bijvoorbeeld hexaploïd; deze heeft zes sets van dezelfde chromosomen. Dit maakt het inkruisen en volgen van eigen-schappen een stuk ingewikkelder.

Collecties pathogenenIn de groenteteelt bestaan collecties van pathogenen waar veredelaars gebruik van kunnen maken om hun zaailingen en nieuwe selecties te testen. Deze pathogenen worden bewaard bij Naktuinbouw en bij de verede-laars zelf. Zij houden de collectie gezamenlijk in stand.

In de sierteelt wordt hier door een aantal veredelaars van grotere gewassen hard aan gewerkt, maar verder staat het nog in de kinderschoenen. „De ziekten zijn wel bekend, maar een geordende, centrale collectie met alle fysio’s bestaat er nog niet. Ook zijn er geen gecertificeerde toetsingsmethoden”,

zegt Thijs Simons, senior beleidsmedewerker sierteelt en onderzoek bij Plantum.

De eerste stap in het haalbaarheidsonder-zoek was of de sierteeltveredelaars willen samenwerken in de ontwikkeling van gecerti-ficeerde toetsen.

Inmiddels zijn er vier besprekingen geweest met veredelaars van roos, chrysant, lelie en phalaenopsis. In totaal gaat het om zo’n vijftien bedrijven. „Uit elke bespreking blijkt dat de bedrijven interesse hebben in het ontwikkelen en certificeren van toet-sen”, aldus Simons. De vervolgstap is dat er projectideeën worden geformuleerd en gezocht wordt naar financiële ondersteuning, zodat de toetsen ontwikkeld kunnen worden. Deze ideeën worden voorgelegd aan andere veredelaars. De resultaten van het project zijn openbaar, maar ze komen eerst beschikbaar voor de bedrijven die eraan bijdragen. Met een vertraging van ongeveer een jaar zullen ze ook voor de andere veredelaars beschik-baar komen. Nederland telt ongeveer 200 sierteeltveredelaars.

Toetsmethoden„Het doel van de toetsmethoden is dat ver-edelaars snel kunnen beoordelen of een plant resistent is”, zegt John van Ruiten, directeur van Naktuinbouw. „Daarvoor gaan we pathogenen isoleren. Met die isolaten maken we een goed toetsprotocol. Hoe ga je planten besmetten? Hoe meet je hoe ziek ze zijn? Hoe voorkom je dat je uitvallers ten onrechte aan de ziekte toeschrijft? Of dat je zieke planten over het hoofd ziet?”

Hierbij gaat het nog niet om geavanceerde DNA-technieken. „Eerst wordt er bij de tien plant-ziektecombinaties gekeken welke ziekten er precies zijn en wat ze doen in de

$IQHPHUV�HLVHQ�VWHHGV�YDNHU�UHVLGXYUĎ�SURGXFW

Achtergrond

Gewassen en ziekten%Ď�H�HHUVWH�VWDSSHQ�RS�KHW�JHELHG�YDQ�UHVLVWHQWLHYHUHGHOLQJ�]ĎQ�GH�YROJHQGH�JHZDVVHQ�HQ�]LHNWHQ�EHWURNNHQ�Gewas� 3DWKRJHHQ&KU\VDQW� SXFFLQLD&KU\VDQW� IXVDULXP&KU\VDQW� YHUWLFLOOLXP5RRV� HFKWH�PHHOGDXZ5RRV� YDOVH�PHHOGDXZ5RRV� VWHUURHWGDXZ/HOLH� /0R9/HOLH� IXVDULXP3KDODHQRSVLV� IXVDULXP3KDODHQRSVLV� DFLGRYRUD[

Resistentie.indd 32 24-12-14 15:14


In het kort

Paprikaplanten worden met virus besmet om op resistentie te beoordelen. In de groenten heeft resistentieveredeling een grote vlucht genomen.

plant. Vervolgens kunnen de veredelaars op zoek gaan naar resistente rassen. Als dat is gebeurd, kan de resistentie in de rasbeoorde-ling worden opgenomen. Daarna pas komt de achterliggende genetica in beeld.”

Pas in een veel later stadium wordt het wel-licht mogelijk om met merkers de genen te identificeren die bij de resistentie zijn betrok-ken. Genetische modificatie blijft helemaal buiten beeld, verzekert Thijs Simons.

Een van de redenen om weinig aandacht te besteden aan resistentieveredeling zou zijn, dat siergewassen een korte omlooptijd heb-ben. Simons vindt dat geen goed argument. „In de groenten is de omlooptijd net zo snel. Je moet ervoor zorgen dat je de resistentie niet in één ras inbouwt, maar vroeg in het kruisingsschema. Zo kun je er verschillende resistente lijnen uit halen.”

ChrysantenteeltEnkele chrysantenveredelaars selecteren al jarenlang op resistenties. Zo toetst Royal van Zanten op de quarantaineziekte Japanse roest, bodempathogenen en insecten. Deze veredelaar ziet het inbouwen van resisten-ties als een belangrijk onderdeel van haar veredelingsprogramma. „Ziektenbestrijding kost de teler geld, bovendien wordt het steeds moeilijker”, ziet Sjoukje Heimovaara, directeur onderzoek en veredeling. „Daarom kiezen telers steeds vaker voor rassen met

een verhoogde resistentie. Maar wat betekent die resistentie? Bedoelen wij hetzelfde als onze concurrenten? En wat kan de teler verwachten van een resistent ras? Hoe gaan we om met klachten als de resistentie wordt doorbroken door een agressievere fysio van het pathogeen? Daarom willen we met de hele sector nagaan welke fysio’s er zijn en afspreken hoe we dat testen. Zodat de klant precies weet wat hij in handen krijgt. In de groenteteelt is dat duidelijk. In de sierteelt ontbreekt die kennis nog.”

2S�WĎG�PHH�EHJLQQHQ’Resistentie’ is niet het goede woord, vindt Ron Schoutsen, manager kwaliteit en onder-zoek bij Dekker Chrysanten. Dit bedrijf doet veredeling, vermeerdering en teelt. „Absolute resistentie bestaat niet. Er zijn altijd om-standigheden waarbij een pathogeen of een nieuwe variant kan toeslaan, en dan kunnen er claims volgen. Daarom spreek ik liever van een verminderde gevoeligheid.”

Volgens Schoutsen letten telers bij hun ras-senkeuze nog weinig op resistentie. „Ze kijken vooral naar de sierwaarde. Meestal worden dergelijke ontwikkelingen gestuurd door de handel. Op dit moment is er nog weinig vraag naar, maar dat kan snel veranderen.”

Zo wil Intratuin over zes jaar vrij zijn van negen residuen die Greenpeace heeft aange-geven. Daar vallen enkele neonicotinoïden

Foto

: Na

ktu

INb

ou

w

■}$IQHPHUV�HLVHQ�VWHHGV�YDNHU�UHVLGXYUĎ�SURGXFW��RRN�YRRU�EORHPHQ�HQ�SODQWHQ�Q}1DNWXLQERXZ��3ODQWXP�HQ�YHUHGHODDUV�ZLOOHQ�HHQ�SDWKRJHQHQEDQN�RSULFKWHQ�Q}2RN�PRHWHQ�HU�VWDQGDDUG�SURWRFROOHQ�NRPHQ�RP�RS�UHVLVWHQWLH�WH�WRHWVHQ�Q}=R�ZHWHQ�WHOHUV�EHWHU�ZDW�]H�NXQQHQ�YHUZDFKWHQ�YDQ�HHQ�UHVLVWHQW�UDV�Q}(U�NRPW�HHQ�SLORW�PHW�YLHU�JHZDVVHQ�

onder. Ook de Duitse supermarktketen Rewe wil in 2016 nog alleen residuvrije bloemen en planten in de schappen. Bovendien wordt het steeds lastiger om ziekten en plagen chemisch te bestrijden, omdat het middelenpakket kleiner wordt.

Als er dus een vraag komt naar resistente rassen, dan moeten die rassen wel beschik-baar zijn. Een ras ontwikkelen kost enkele jaren. „Zeker als je gericht een eigenschap wilt inkruisen”, weet Schoutsen. „Daarom is het goed om er op tijd mee te beginnen.”

„Dit gaat internationaal belangrijk wor-den”, verwacht Naktuinbouw-directeur Van Ruiten. De Nederlandse veredeling is leidend in de wereld. Om dat te blijven moet ze inno-vatief zijn. Met resistente rassen kun je duur-zaamheid tastbaar maken en claimen. <

Resistentie.indd 33 24-12-14 15:14


Achtergrond

Cursus Het Nieuwe Telen oogst succes+HW�HHUVWH�MDDU�PHW�FXUVXVVHQ�+HW�1LHXZH�7HOHQ�]LW�HURS��'H�HUYDULQJHQ�]ĎQ�

SRVLWLHI��EOĎNW�XLW�HHQ�HQTXÇWH�RQGHU�GH�GHHOQHPHUV��'H�JURHSHQ�YRRU�KHW�

NRPHQGH�KDOIMDDU�]LWWHQ�DO�EĎQD�YRO��:HO�NXQQHQ�JHÌQWHUHVVHHUGHQ�DOYDVW�

NHQQLVPDNHQ�WĎGHQV�NDQWLQHEĎHHQNRPVWHQ�


in kassen zonder ventilatoren is al enige energiewinst te boeken. Volgens Dijkshoorn is al een hele stap te zetten door het doek meer gesloten te houden en minder buis te gebruiken.

&XUVXV�EUHLGW�XLWDe meeste cursusgroepen van vorig jaar zijn ontstaan vanuit de groenteteelt. Die sector heeft al iets langer ervaring met Het Nieuwe Telen. Bovendien is het in de groenten makkelijker. De teelt begint in de winter. De plantjes zijn dan nog klein en verdampen weinig. Daardoor is het mak-kelijker om zwaar te isoleren. In de sier-teelt verdampt een vol gewas in de winter meer vocht. Daardoor moet er meer vocht worden afgevoerd. In potplanten worden wel al spectaculaire resultaten gehaald, aldus Dijkshoorn.

Op dit moment hebben twee groepen in de sierteelt hun laatste bijeenkomsten. Dit jaar gaan vijf nieuwe groepen van start; de verwachting is dat er uiteindelijk zeven groepen in de sierteelt gaan draaien. Aanvankelijk bestonden de groepen uit zes personen, maar komend jaar wordt dat uitgebreid naar tien tot twaalf personen. De groepen voor het eerste half jaar zijn al vol. Er worden extra trainers opgeleid om aan de vraag te kunnen voldoen.

Ook komt er een reeks kantinebijeen-komsten waarbij telers kunnen kennisma-ken met de beginselen van Het Nieuwe Telen (zie overzicht kantinebijeenkomsten).

'H�EDVLVJHGDFKWHDe cursus Het Nieuwe Telen telt acht bijeenkomsten. Hoewel er een heleboel zaken worden uitgelegd, is de grondge-

We kwamen er achter dat Het Nieuwe Telen geen kwestie was van kennis overbrengen, maar

van gedragsverandering. Daarom heeft Kas als Energiebron deze cursus opgezet”, vertelt Jan Voogt, onderzoeker bij Hoog-endoorn Growthmanagement. Samen met adviseur Peter Geelen heeft hij de groepen in het eerste jaar begeleid.

In het eerste jaar hebben 185 telers mee-gedaan. Ook zijn er sessies geweest waarin 60 adviseurs zijn bijgepraat.

Ongeveer 70 telers hebben de cursus afgerond; de rest is nog bezig. De eerste ervaringen zijn positief, blijkt uit de enquête onder de deelnemers (zie kader). Van hen waren 36 zo enthousiast dat ze zich voor volgend jaar weer hebben ingeschreven.

De cursus Het Nieuwe Telen kost het volgend jaar € 725 voor acht bijeenkomsten. Het programma Kas als Energiebron legt

daar nog een keer hetzelfde bedrag bij. Voor cursisten zit de meeste investering in de tijd. Ze zijn er gemiddeld 40 uur mee bezig.

Volgens Aat Dijkshoorn, projectleider Het Nieuwe Telen bij LTO Glaskracht, hebben telers de cursus binnen een week terugver-diend als ze de tips in de praktijk toepassen. Daar is geen nieuwe kas voor nodig. „Het verbaast me wat mensen kunnen bereiken zonder investeringen in extra apparatuur.”

Sterker nog, luchtbehandelingskasten bieden minder meerwaarde dan gedacht en worden dan ook niet zo veel meer verkocht. „Vooral in de groenteteelt hoor ik dat men-sen met 5 tot 10% minder gas toe kunnen”, zegt Dijkshoorn. „Voor een deel ligt dat aan het zachte weer, maar ook doordat ze meer schermen en minder buis gebruiken.”

Bij Het Nieuwe Telen wordt altijd ge-hamerd op een goede luchtbeweging om het gewas actief te houden. Echter, ook

.RPHQG�KDOI�MDDU�LV�DO�EĎQD�YROJHERHNW

5HDFWLHV�GHHOQHPHUVOp de enquêteformulieren na de cursus konden telers een opmerking plaatsen. Een DDQWDO�RSYDOOHQGH�RSPHUNLQJHQ�RS�HHQ�UĎ�Q De plant kan meer hebben dan we denken.Q Denk vanuit de plant zelf in plaats vanuit het klimaat.Q Meer schermgebruik met luchten boven het scherm leidt tot lager energieverbruik en hetzelfde of een beter kasklimaat.Q Onder een scherm kun je lager vocht realiseren dan zonder schermen.Q Hogere etmaaltemperaturen hoeven niet ten koste te gaan van je gewas. Plantbelasting is een bepalende factor voor de balans in de plant.Q�1X�QRJ�NĎNHQ�RI�LN�KLHURYHU�PHW�GH�WHHOWYRRUOLFKWHU�RS�HHQ�OĎQ�NDQ�NRPHQ�Q�'RRU�WH�NĎNHQ�QDDU�DEVROXXW�YRFKW�RQWVWDDW�DQGHU�LQ]LFKW�RYHU�RQWYRFKWLJHQ�Q�1LHW�DFKWHUDI�FRUULJHUHQ��PDDU�YRRUXLW�NĎNHQ�Q�,N�KHE�PH�YHUGLHSW�LQ�ZDUPHU�WHOHQ��PDDU�EOĎN�KLHU�HHQ�JURRW�WHJHQVWDQGHU�YDQ�WH�]ĎQ�Q Warmer telen met meer isolatie vind ik een mooie gedachte waar we zeker wat mee gaan doen.

Cursus HNT.indd 34 29-12-14 12:46


Fei ten Serv ice

(HQ�YDQ�GH�HHUVWH�OHHUJURHSHQ�NUĎJW�LQ�0DDVEUHH�XLWOHJ�YDQ�3HWHU�*HHOHQ��9RRU�GLW�MDDU�ZRUGHQ�]HYHQ�FXUVXVJURHSHQ�LQ�GH�VLHUWHHOW�YHUZDFKW�

Foto

: Jo

eF

Sle

eg

er

S

dachte eenvoudig. Vocht afvoeren kost altijd energie, hoe dan ook. Vanuit natuurkundig oogpunt gezien wordt er in een kas meer vocht geproduceerd dan er wordt afgevoerd. De traditionele maatregel is dan: de buisver-warming aan, een kier in het scherm en de ramen open. Daardoor gaat de plant echter nog meer verdampen, en moet er nog meer vocht worden afgevoerd. Dit is een vicieuze cirkel die veel energie kost en weinig oplost.

Het Nieuwe Telen werkt andersom. Door het scherm dicht te houden kan er vocht

condenseren tegen het koude kasdek. Als het boven het kasdek te vochtig wordt, kunnen de ramen een klein beetje open. Daarna mo-gelijk een heel kleine kier trekken, van 1 of 2%. Pas als allerlaatste stap, als de kas te veel afkoelt, kan de buis aan. „Veel tuinders zijn verbaasd dat dit werkt”, zegt Peter Geelen, die de cursussen leidt. „Ze stoken minder en hebben toch minder problemen met vocht.”

Misverstanden„Het traditionele telen is gebaseerd op een aantal misverstanden”, meent Jan Voogt, die eveneens de cursussen leidt. „Telers willen bijvoorbeeld de temperatuur in de nacht zo laag mogelijk houden om dissimilatie te voorkomen. Dit is echter ongunstig voor de afvoer van vocht. Hoe groter het tempe-ratuurverschil tussen onder en boven het doek, des te meer vocht er wordt afgevoerd van onder naar boven het scherm. Dus moeten telers gedurende de nacht weer stoken om het vocht af te voeren. Benut de warmte van overdag om de kas in de nacht op temperatuur te houden. En laat de ener-gie in de nacht geleidelijk ontsnappen om het vocht af te voeren.

Het grote misverstand hier is dat dis-similatie negatief is voor de plant. Dit is een misverstand waarin men elkaar altijd heeft bevestigd. Dissimilatie is namelijk nodig om de plant te laten groeien. Probeer de

plant overdag zoveel mogelijk assimilaten te laten vormen, en geef hem dan ’s nachts de gelegenheid om er wat mee te doen. En laat de plant niet te ver afkoelen, want dan zet je de verwerking van de suikers stil.”

Het oude patroon is echter moeilijk los te laten, ervaart Geelen. „Telers zien wel in dat Het Nieuwe Telen mogelijkheden biedt, maar ze durven dit niet toe te passen op het eigen bedrijf. Kas als Energiebron gaat daarom veel initiatieven nemen om te laten zien dat de nieuwe strategie veilig werkt.” <

8LWVODJHQ�HQTXÇWH9ROGHHG�GH�FXUVXV�DDQ�GH�YHUZDFKWLQJHQ"79% positief9% neutraal11% negatief

(UYDULQJ�PHW�PHHU�VFKHUPHQ�HQ�PLQGHU�EXLV"77% positief21% neutraal2% negatief

:LOW�X�QRJ�GRRUJDDQ�PHW�GH�FXUVXV"48% ja38% misschien14% nee

2YHU]LFKW�NDQWLQHEĎHHQNRPVWHQ7ĎGHQV�GH�NDQWLQHEĎHHQNRPVWHQ�KRUHQ�WHOHUV�RYHU�GH�HUYDULQJHQ�YDQ�KXQ�FROOHJDpV��RYHU�GH�KRRJWHSXQWHQ�YDQ�KHW�RQGHU]RHN�HQ�RYHU�HQHUJLH�EHVSDUHQ�]RQGHU�LQYHVWH-ringen.

'DWXP� 5HJLR� %HGULMI

20 jan Drenthe Business Centrum Klazienaveen

20 jan oostland Bouwman Anturium

29 jan Westland locatie volgt

10 feb gorinchem tuinbouw relatiedagen

12 feb gorinchem tuinbouw relatiedagen

Cursus HNT.indd 35 29-12-14 12:46


Beweging in sortiment violierenLeveranciers van uitgangsmateriaal besteden de laatste jaren nieuwe aan-

GDFKW�DDQ�GH�YHUEHWHULQJ�YDQ�KHW�YLROLHUHQDVVRUWLPHQW��9RRU�GH�WHHOW�OĎNW�

GDW�JRHG�QLHXZV��,Q�KRHYHUUH�KHW�RRN�YRRU�GH�EORHPHQKDQGHO�DO�ZHONRPH�

YHUQLHXZLQJ�RSOHYHUW��EOĎIW�QRJ�WH�EH]LHQ��

Harmen KammingaEORHPLVWHUĎ#KRUWLSRLQW�QO

Gitzels noemt het testen van fusariumresis-tentie in de veredeling echter erg lastig bin-nen de voor een siergewas als violier (mat-thiola) beschikbare budgetten. „Insteken op een zo goed mogelijke fusariumtolerantie is in de praktijk het hoogst haalbare.’’

Hoog op de verlanglijstjes van telers en dus ook van de plantenleveranciers en veredelaars, staan soorten die ook onder warmere teeltomstandigheden in het latere voorjaar voldoende lengte maken en niet te ’propperig’ knoppen of de bloei uitstellen. Volgens Jonker en Gitzels worden op dit punt in de veredeling de laatste tijd goede vorderingen gemaakt.

Evanthia Seeds & Plants in Monster heeft in 2014 de veredelingsoppervlakte voor matthiola meer dan verdubbeld, aldus ver-edelaar Mark Oosenbrug. Hij richt zich op meer taklengte bij gelijke teeltduur en zware takken. „In 2015 beproeven we op kleine schaal uit eigen veredeling wit, crème, la-vendel en apricot. Telers kunnen die in 2016 testen. De kleuren diep blauw, rose, pink en paars testen we in 2016 en die zijn mogelijk in 2017 in grotere aantallen beschikbaar.’’

Andere boegNoordam Plants in ’s Gravenzande lijkt het met het witte ras Avalanche over een andere boeg te gooien. „Avalanche is een geval apart’’, erkent vertegenwoordiger Jan Noordam. Het soort is veredeld in Japan, waar de violierenteelt groot is, maar volgens Noordam heel anders wordt aangepakt dan in Europa. „Het soort is veel beter houdbaar dan de Noord-Europese types. En je oogst ze in een heel ander seizoen. Met dit soort kun je vanaf half oktober tot april met prima kwaliteit aan de markt zijn.’’ Noor-dam ziet deze violier dan ook als een goed

Op de kwekerij van Anton van der Hout in ’s Gravenzande zijn begin december weer de eerste vakken

met violieren geplant. Komend voorjaar verwacht de teler zijn afnemers te verblij-den met een betere crèmekleurige violier, met steviger blad: Mathilda. Het gaat om een nieuw ras, en dat is volgens Van der Hout best bijzonder: „Ik teel nu zo’n twin-tig jaar violieren en van deze kleur teelde ik al die tijd nog hetzelfde oude ras. Van som-mige andere kleuren trouwens ook.’’

Van der Hout beproefde de crèmekleu-rige van marktleider Florensis al op kleine schaal. Op basis daarvan verwacht hij dat het nieuwe soort in de teelt iets minder ’ondereind’ geeft.

8QLIRUPHUDaniël Jonker, vertegenwoordiger bij Flo-rensis, noemt naast de crèmekleurige ook een wit en een lichtroze ras als commerciële pre-introducties voor komend voorjaar. „De crème is duidelijk uniformer dan het bestaande ras, de witte en lichtroze geven naast betere uniformiteit en kwaliteit bij wat hogere temperaturen toch een goede aarlengte.’’

Jonker benadrukt dat de recente product- ontwikkeling behoort tot de eerste resultaten van echt nieuwe kruisingen die part-ner PanAmerican Seed/Kieft Seed heeft gemaakt. Violier is voor Florensis Cut Flowers na lisianthus het tweede belangrijke snijbloemengewas, waarvan het aantal jonge planten fors groeide door de fusie met Van Klink in 2011. „Zoiets geeft nieuwe ruimte om te investeren in veredeling en product-ontwikkeling”, aldus Jonker. ,,Komend seizoen gaat een aantal klanten de nieuwe rassen op grotere schaal testen en andere

telers proefsgewijs. In 2016 verwachten we de hoeveelheid Elite-zaad van deze nieuwe rassen voldoende te hebben opgeschaald voor een bredere uitgifte.’’

Verbeterde rassenDe verbeterde rassen in drie belangrijke kleuren werden dit jaar al voorafgegaan door een nieuw abrikooskleurig ras, brengt Jeroen Gitzels in herinnering. De veredelaar van PanAmerican/Kieft bevestigt dat na een stagnatie van enkele jaren sinds 2010 weer op aanzienlijke schaal veredeling plaatsvindt bij violier. Dat wil overigens nog niet zeggen dat bloemenhandelaren de komende jaren verwend worden met ongekend nieuwe violieren.

„Eerste inzet is consolidatie van het as-sortiment’’, aldus Gitzels. „Op dit moment zijn nog heel veel rassen op de markt. Aan veel van die rassen mankeert het een en ander en verschillende kleuren zien er soms heel verschillend uit qua plantopbouw. Wij zetten in op een compleet kleurenpalet van sterke, uniforme en onder veel omstandig-heden goed bruikbare rassen. Veel violieren worden verhandeld in een mengboeket. We komen dus het verst met violieren als alle kleuren zowel in uiterlijk als in teelteigen-schappen onderling zeer vergelijkbaar zijn.”

FusariumresistentieJonker en Gitzels zouden verder erg graag fusariumresistente violieren introduceren. „In Nederland stomen veel telers na elk teeltrondje en dat is een grote kostenpost. Maar vooral voor onze klanten op de Britse eilanden is fusarium in de teelt een groot risico, omdat de mogelijkheden voor grond-stomen daar beperkt zijn”, schetst Jonker.

violier.indd 36 24-12-14 15:14


In het kort

De komende jaren komt een verbeterd sortiment violieren beschikbaar; nieuwe kleuren, uniformer en kwalitatief beter. Dit voorjaar bloeien de HHUVWH�RS�JURWHUH�VFKDDO�HQ�]ĎQ�HU�GLYHUVH�WHVWYDNNHQ�EĎ�WHOHUV��$OV�LQ]HW�QRYLWHLW�$YDODQFKH�HQ�WZHH�pRXGHp�FXOWLYDUV��

Foto

: Ha

ns

ne

eFj

es

, no

or

da

m P

lan

ts, F

lor

en

sIs

alternatief voor een najaars- en winterteelt. De camerasortering bij Noordam kan

voorlopig alleen van Avalanche een vol-doende hoog percentage ’dubbele plant-jes’ selecteren. „Bij de Europese types is enkel- en dubbelbloemigheid eenvoudig te onderscheiden aan licht of donker blad. De Japanse types hebben allemaal donker blad en zijn daardoor veel moeilijker te selecte-ren. In Japan gebeurt die selectie vaak heel secuur handmatig. Dat is voor ons geen optie. Wij beperken ons voorlopig tot wit en gaan hiermee de handel aantonen dat je ook in het najaar goede violieren kunt kopen.’’

Voorlopig lijken nog niet alle violieren- telers in Nederland overtuigd van de levens-vatbaarheid van een najaarsteelt met maar één kleur. Of van de teelteigenschappen van de witte Avalanche. „Ik heb de indruk dat het oude Japanse soorten zijn die opnieuw onder de aandacht worden gebracht’’, reageert bijvoorbeeld Jan van Dijk van de firma Bosdijk in Nieuwe Wetering. „En ten opzichte van de soorten die wij gewend zijn, vind ik de teelteigenschappen van Japanse soorten eigenlijk niet zo denderend.’’

Seizoensbloemen„Tot en met mei doe ik niks met violieren’’, stelt bijvoorbeeld bloemeninkoper Wilco

Termeij van FleuraMetz resoluut. „Violieren zijn echte seizoensbloemen. Na de tulpen kijken onze klanten er jaarlijks weer naar uit. Dat moet je volgens mij zo houden, want dat seizoensmatige maakt violier interessant.’’

Vincent Romijn van GEDI is het daar mee eens. „Tuurlijk, op Schiphol kun je ook het hele jaar door tulpen verkopen, maar dat is maar een heel klein deel van de markt. Verreweg de meeste klanten zullen violieren blijven vragen in het traditionele seizoen. Daar moeten wij als leveranciers op blijven aansluiten.” Voor Intergreen koopt Wim Bom nu graag Avalanche. „Dit is een heel goed wintersoort. Naast de sierwaarde blijken de transporteerbaarheid en houd-baarheid erg goed. Ik hoop dat snel meer kleuren met deze eigenschappen beschik-baar komen.’’

Breder kleurenspectrumBloemenhandelaren zien graag meer violie-ren met mooi donker blad die goed blijven en niet gaan smetten als met Hemelvaart of Pinksteren de temperaturen plotse-ling de pan uit rijzen. Verbreding van het kleurenspectrum kan interessant zijn. „Het is allemaal nogal wit, roze en lavendel’’, vindt Romijn. „Andere kleurtjes zijn er wel,

maar klanten begrijpen echt niet waarom ze daar zoveel meer voor zouden moeten betalen. Als je die oranje, gele of rode beter, gemakkelijker of goedkoper te telen maakt, ga je daar misschien nog eens wat markt-verbreding zien.”

Op jaarbasis worden bij FloraHolland ruim 35 miljoen violieren verhandeld, afkomstig van zo’n tachtig telers. Volgens Jonker moet allereerst het rendement ver-beteren. „Voor de Nederlandse teelt zien wij dat de markt gebaat is bij een constante aan-voer. De prijsvorming wordt de laatste jaren regelmatig negatief beïnvloed door piek- aanvoer. Het is natuurlijk een vrije markt, maar een betere afstemming tussen vraag en aanbod lijkt mij voor iedereen wenselijk.’’ <

■ De crèmekleurige Mathilda van Florensis is

de eerste uit een serie uniformere violieren.

■ Noordam Plants zet de Japanse Avalanche

in als beter houdbare cultivar voor najaars-

teelten. Evanthia komt in 2015 met verbeterde

rassen.

■ Handel waardeert marktverbreding en

vernieuwing, mits er uniformiteit is in aanvoer,

SUĎV�HQ�NZDOLWHLW��

Opera Debora

$YDODQFKH

$LGD�/DYHQGHU�

violier.indd 37 24-12-14 15:14


Teelttips

lelie

TripsschadeOp diverse kwekerijen is nog tripsschade waar-neembaar in het gewas. Vooral wanneer u gevoe-lige cultivars broeit is het oppassen geblazen. Meestal is er schade in het blad, maar soms ook

in de bloem (Alma Ata bijvoorbeeld). Wanneer u gevoelige lelies broeit, is een strikte preventieve bestrijdingsstrategie aan te bevelen. Veelgebruikte middelen tegen trips zijn Mesurol (mag maar 1 x per jaar!), Actara, Admire, Kohinor, Sumicidin, Verti-mec en Conserve. Verder is het verstandig om goed het etiket te lezen. Veel middelen kennen namelijk beperkingen ten aanzien van het aantal toepas-singen.

BodembederfDeze tijd van het jaar kan de structuur van klei en zavelgronden makkelijk ver-pest worden door berijden met te zware trekkers en bewerking van te natte grond. Probeer op deze bodems dan ook zo droog mogelijk af te telen zodat de grondbewerking voor de volgende teelt onder zo optimaal mogelijke omstan-digheden uitgevoerd kan worden.

BemestingOmdat nu relatief weinig water wordt gegeven, is er makkelijk sprake van gebrek, zeker als een lange periode (twee tot zes weken) niet gegoten wordt. Daarom is het op zwaardere grondsoorten aan te bevelen voorraad-bemesting te geven voor de grondbewerking. Vaak worden hiervoor organi-sche mestkorrels gebruikt en de ervaringen hiermee zijn goed. Indien gewenst is er aanvulling met een

kalksoort. Wanneer uw bodem rijk is aan magnesi-um is een magnesiumarme kalksoort aan te bevelen; wanneer uw bodem arm is aan magnesium dan is een magnesiumrijke kalksoort aan te bevelen. Het is zeker aan te bevelen om nu alle gietbeurten bij te mesten. Denk erom dat u bij hoge EC giften altijd naspoelt met voldoende schoon water.

Wilfried Poland, Holland Agri Consult, 06-31698070

HyacinTKoudeperiodeBij het broeien van niet-geprepareerde hyacinten op potjes gelden de vol-gende koudeperioden voor bollen opgeplant rond half december direct uit de 25°C:■ 9 weken: Pink Pearl, White Pearl, Blue Pearl, Purple Sensation, Splendid Cornelia en Minos. ■ 10 weken: Carnegie,

Aiolos, Fondant, Delft Blue, Blue Star, China Pink en Purple Star. ■ 11 weken: Jan Bos en Woodstock. Opmerking: cijfers zijn gebaseerd op praktijk- ervaring.

Deze koudeperioden gel-den alleen als de bollen zijn opgeplant in een beworte-lingsruimte bij 9°C. Verlaag de temperatuur naar 5°C als de pennen te lang worden. Voor in de kuil opgeplante bollen gelden dezelfde koudeperioden, mits de kuiltemperatuur

aflopend van 9 tot 5°C is geweest. Als de kuiltem-peratuur lager wordt dan 5°C is het beter de koude-periode te verlengen. Het is ook mogelijk de opge-plante bollen vanuit de kuil in een cel te zetten bij een temperatuur tussen de 5 en 7°C. De spruiten zullen dan beter strekken dan in een te koude kuil. Vaak is twee-drie weken cel al voldoende.

DLV Plant, marktgroep bloem-bollen, 0252-688541

narcis VoortrekkenKisten in een licht ver-warmde ruimte voortrekken, maakt het mogelijk één à twee trekken meer te doen. Let op de gelijkmatigheid van de temperatuur in de voortrekruimte. Tempera-tuurverschillen leiden later in de kas tot verschillen in gelijkmatigheid van het gewas. Afhankelijk van de spruitlengte varieert de tijd

die de kisten onder de tabletten of in de voortrek-ruimte mogen staan van 4 tot 10 dagen. Hoe langer de spruiten zijn, hoe korter de tijd is.OogststadiumVoldoende rijp oogsten is een voorwaarde voor het verkrijgen van kwaliteit. Oogst daarom alleen nar-cissen met een gesprongen knop. Bewaar de geoogste bloemen hooguit 3 dagen in de koelcel. Bescherm de bloemen tegen uitdrogen door afdekken of op water zetten.

ZOmerBlOemen

OnkruidVaak schiet een laatste onkruidbestrijding buiten er bij in, omdat het weer net niet optimaal genoeg is om het onkruid echt voor opkomst van het gewas dood te kunnen spuiten. Middelen als Basta en Finale behoeven in de winter een ander optimaal weertype dan in de zomer. Leidraad is dat het te behandelen onkruid zo groeizaam mogelijk moet zijn. In de zomer is dit in de avond als de scherpe zon weg is, of bij bewolkt weer. In de winter is dit juist midden op de dag als de zon fel schijnt. Bij beide middelen moet de con-centratie in de spuitvloeistof voldoende hoog zijn (minimaal 1%, dus 1 l per 100 l). Voeg ook minimaal 2 kg ureum op 1 l spuitmiddel toe.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

KasprOducTen

sortimentskeuzeBij productkeuze voor in de kas te telen zomerbloemen, degene die afkomstig zijn van vaste planten, moet rekening gehouden wor-den met de koudebehoefte van deze gewassen. Veel vaste planten hebben een hoeveelheid kou nodig, om na de rustperiode weer goed te kunnen groeien. Wordt de periode niet gehaald, dan zal het gewas in het voorjaar wel gaan

groeien, maar een zwak en ongelijk gewas geven. Vooral vroege gewassen als bijvoorbeeld Alchemilla, sommige soorten pioen-roos en vroege Veronica soorten hebben hier vrij veel last van. Vaak is er best wat informatie bekend over de ’uit te proberen’ gewassen. Deze informatie goed nazoeken is veel goedkoper dan een nieuw gewas in de kas proberen en de fouten te maken

die in het verleden al zijn gemaakt. Soms is het vrij logisch dat een bepaalde vaste plant nog niet in de kas geteeld wordt.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 38 24-12-14 15:14

399DNEODG�YRRU�GH�%ORHPLVWHUĎ�1 (2015) 39

perkgoedBemesting koude teeltenDe laatste weken van dit jaar

zijn zeer donker en somber

voorbijgegaan. De gietfre-

quentie is erg laag en som-

mige gewassen in koude

teelten staan wat lichter of

vertonen gebrekverschijn-

selen. Dit wordt veroorzaakt

door een combinatie van

koude en een tekort aan

voeding in het jongste blad.

Een goede EC-gift is in deze

tijd belangrijk. Laat u leiden

door de EC in de pot. Bij

een analyse van 1:1,5 moet

die tussen de 0,8–1,0 EC

zijn. Wijkt de EC belangrijk

hiervan af, vraag dan advies

aan uw voorlichter of toele-

verancier hoe u de EC in de

pot kunt verbeteren.

Stem de voeding af op de

groeifase van het gewas.

Een gewas in de generatie-

ve fase kan beter wat hoger

gestuurd worden in kalium,

magnesium en sulfaat.

Geef in de opkweekfase

vooral stikstof- en calcium-

houdende meststoffen.

Let bij gebruik van regenwa-

ter vooral op de calciumgift.

Als u liever niet te veel stik-

stof geeft voeg dan calcium

toe in de vorm van calcium-

chloride.

Een gewas als primula trekt

snel wat licht tot geel in deze

tijd van het jaar. Voor een

deel wordt dit veroorzaakt

door de kou, maar vaak

komt het door een onbalans

in de voeding van de plant.

Primula vraagt veel ijzer

en mangaan en beide ele-

menten worden moeizaam

opgenomen en vragen een

verdampend gewas. Een

gewas met een natte potkluit

is dan bijna ook niet meer

bij te sturen. Een oplossing

is een bespuiting met een

bladmeststof, bijvoorbeeld

Olega Fer of Complex van

DCM, Wuxal-producten,

of gewoon een ureum-

houdende mengmeststof

als 27+15+12 van Everris.

Bladmeststoffen bevatten

vrijwel altijd ureum en juist

die ureum jaagt het opname-

proces van de plant aan,

ook van de moeilijk opneem-

bare elementen. Wees

niet bang dat de ureum de

vegetatieve ontwikkeling van

de plant stimuleert, de gift

per m² bij het gebruik van

1,5–2,0 gr per l is namelijk

te verwaarlozen. Spuit het

gewas bij voorkeur in de

ochtenduren als het weer

het enigszins toelaat.

Schneider Youngplants, 06-53281711

kees van [email protected]

Schoffelen

ZeepbelWe komen elkaar tegen tijdens een open dag op een kwekerij. Hij is jong, heeft het leven nog voor zich. Terwijl onze blikken over de tafels met planten dwalen zegt hij: ‘Het is toch eigenlijk ook maar een luchtbel hè? Als er straks te veel van komt spat het zo weer uit elkaar.’Ja, en dan is het zomaar weer 2015. Kerst, oud en nieuw, wat vliegt het toch voorbij. Alle jaar-overzichten en lijstjes zijn voorlopig weer even verleden tijd. De laatste oliebollen en appelflap-pen verdwijnen in de GFT-container. O, mag dat eigenlijk wel? Een nieuw jaar met nieuwe kan-sen en uitdagingen is geboren. Hoera!Ik weet niet of iedereen die hoerastemming deelt. Wellicht zijn de zorgen zo groot dat het juichpak voorlopig even diep in de kast is opge-borgen. Dat kan zomaar. Natuurlijk is het mooi dat het inkomen van siertelers herstellende is, maar dat zijn gemiddelden. Want pas is er nog iemand verdronken in een rivier die gemiddeld een meter diep was. Dat zegt op zich nog hele-maal niks.Elk jaar is het ook weer spannend hoe de markt zich ontwikkelt. Wat doet de roebel? Niet onbe-langrijk voor veel kwekers. Want een lagere energieprijs is prachtig (ehm, gas?) maar als je daardoor een veel groter bedrag moet inleveren op je omzet? Dat schiet niet echt op. En hoe zit het met de uitbreiding in jouw teelt? Natuurlijk, plantenleveranciers zijn optimistisch: ‘De markt kan het hebben.’ Jaja, eerst zien, dan geloven.En dat brengt me terug bij die zeepbel. Daar kennen we veel voorbeelden van. Internet. De huizenmarkt. Langer geleden, maar dicht bij huis, de tulpenmanie. Een overspannen waar-dering van een dienst of product met tot slot de ontnuchtering als de boel klapt. Het bleek alleen maar lucht te zijn. En niet eens gebakken.Bij het begin van een nieuw jaar is het goed om in gedachten te nemen dat we allemaal met lucht bezig zijn. Elk product z’n eigen zeepbel. Roos, chrysant, gerbera, matricaria, (snij-) hortensia, phalaenopsis, noem maar op. En elke zeepbel heeft z’n eigen kritische grootte. Die hangt ook af van de omstandigheden. Het weer, het economische tij, consumentenvertrouwen. Die bepalen de grootte van de bel. Maar wij, tuinders, zijn het die blazen. Doe voorzichtig.

groene en Bonte planten

actief klimaatLicht en temperatuur zijn in

deze periode ongelooflijk

belangrijke groeifactoren.

Om nu een gewas aan de

groei te houden moet er

actief geregeld worden;

een goede temperatuur-

instelling voor de verwar-

ming. Bij hoge buitenwaar-

den kan beter een hogere

stooktemperatuur ingesteld

worden. Een warme buis

creëert al snel een goede

luchtcirculatie in de kas. Dat

geeft een goede gewas-

activiteit en dus groei. Te

lage temperatuurinstellingen

creëren heel snel een licht

kleurend gewas met een

slappe gewasopbouw.

Bij sturing van het scherm-

doek op buitenwaarden

moeten de licht- en tempe-

ratuurdrempel van het ener-

giedoek niet te hoog zijn,

anders blijven die doeken

de gehele dag gesloten. Uit-

gaande van een lichtreductie

van 30% voor de kascon-

structie en ± 35% voor het

schermdoek komt er bij een

stralingsniveau buiten van

100 watt per m² nauwelijks

licht op de plant. Ze staan

de gehele dag onder nach-

telijke omstandigheden en

teren in op hun reserves.

Samengevat: bij buitenwaar-

den > de 5°C en weinig

wind doeken overdag altijd

enige tijd opensturen. Bedrij-

ven met een extra scherm

met AC folie kampen vaak

met hoge vochtwaarden.

Om te voorkomen dat het

vochtniveau te hoog oploopt

kan worden gekozen om

boven het foliescherm wat

extra te ventileren zodat

overtollig vocht via de perfo-

ratie in het foliescherm kan

worden afgevoerd. Ook in

zo’n geval is een wat hogere

buistemperatuur van het

bovennet vaak al voldoende

om het vochtniveau in de

kas wat te verlagen. Warme

lucht kan veel meer vocht

absorberen dan koude lucht.

Een voordeel van een AC

folie is dat de kastempera-

tuur wat hoger gehouden

kan worden en vaak laat het

belangrijk meer licht door

dan een wat verouderd

energiedoek en eventueel

op hetzelfde dradenbed als

het scherm geïnstalleerd

worden.

Arie van Bostelen, Teelt- & Bedrijfsadvies, 06-51312208

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 39 24-12-14 15:14

40

Colofon

Nieuws


Druk: BDU Media

DirecteurElbert van den BergSecretariaat Linda Laman 071-56 59 678Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678EindredacteurJenny Mostert 071-56 59 633VakredactiePolitiek en economieQuincy von Bannisseht 56 59 637Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzetArie-Frans Middelburg 56 59 687Cindy van der Zwet 56 59 630Teelt en techniekHans Neefjes 56 59 638Joef Sleegers 56 59 642

BureauredactieCarolyne de Vries Lentsch, Jolanda de WekkerWebredactieErik RotteveelVormgevingDiseno VormgevingFotografieGerdien de NooyFreelancersGert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

UITGEVERBDUmediaAfdeling Vak- en PublieksmediaPostbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBAVerkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: [email protected]

ABONNEMENTENSERVICEMutaties en bezorgingAbonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementen-service, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementen-service telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: [email protected]. PrijzenJaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50. Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIEVerkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail [email protected]: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807e-mail: [email protected]

REDACTIESchipholweg 1, Postbus 9324,2300 PH Leidene-mail: [email protected]

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uit-gave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.}Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorg-vuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elek-tronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestem-ming van de uitgever.Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offer-tes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

'ĎNVPD�JDDW�RQORJLFD�PLGGHOHQWRHODWLQJHQ�EHNĎNHQStaatssecretaris Dijksma van Economi-sche Zaken heeft de Tweede Kamer in een debat op 18 december toegezegd de onlogica van toelating van gewasbescher-mingsmiddelen onder de loep te nemen. En dit eventueel aan te kaarten in Brussel. Zij gaat niet zover om voor sierteeltsecto-ren een ander toelatingssysteem uit te werken.

Het verzoek van een meer op sierteelt-sectoren toegespitst toelatingssysteem is afkomstig van CDA-Kamerlid Geurts. Hij vindt het bijvoorbeeld onbegrijpelijk dat een middel in bloemkool is toegestaan, maar niet in sierkolen (brassica). Of dat een middel in de ene potplant wel is toegestaan en in een andere niet. Door de toezegging van de staatssecretaris houdt Geurts zijn motie tot het uitwerken van een ’op de grote diversiteit van de sierteeltsectoren gerichte, grofmazigere toelatingssystematiek’ aan. „Ik vind het wel bijzonder als je op voedings-middelen wel een middel mag toepassen maar niet in de sierteelt. Dat bedoel ik met grofmazig. Kijk daar ook goed naar”, aldus Geurts. Dijksma zal in het voorjaar in een Ka-

merbrief tekst en uitleg geven waarom verschillen in toelatingen er zijn en of daar eventueel wel, of niet, iets aan te doen is.

LTO stelt protocol rodenticiden opDe Tweede Kamer heeft een motie aan-genomen dat de implementatie van een Geïntegreerd Integraal Plaagdier Manage-mentprotocol (IPM) niet mag leiden tot een toename van de administratieve lasten en nalevingskosten voor agrarische onderne-mers. Door het IPM-protocol blijft de inzet van biociden tegen onder meer ratten en muizen (rodenticiden) buiten onder strikte voorwaarden toegestaan. De Tweede Kamer vindt echter dat agrarisch ondernemers niet hoeven op te draaien voor de kosten van het IPM-protocol dat vanaf 2015 wordt ontwik-keld en vanaf 2017 moet gaan gelden.Het protocol zal worden opgesteld door LTO Nederland. „Door zelf een protocol op te stellen, zullen extra lasten en administra-tieve lasten voor agrarisch ondernemers tot een minimum worden beperkt. Ratten- en muizenoverlast voorkom je niet met ad-ministratieve procedures. Het gaat om het nemen van de juiste werings- en preven-

tiemaatregelen. Daarmee kan de overlast worden voorkomen en het middelengebruik dalen. In ons protocol zullen we daarop focussen”, zegt Joris Baecke, portefeuille-houder plantgezondheid van LTO Neder-land.

Actieplan PvdDStaatssecretaris Dijksma heeft in het debat toegezegd voor 1 maart te reageren op het actieplan van de Partij voor de Dieren (PvdD). In het actieplan roept de PvdD de regering op om chemische bestrijdingsmid-delen van de markt te halen. Ze stelt dat er geen onomstotelijk wetenschappelijk bewijs hoeft te zijn om in te grijpen als er risico’s dreigen. Daarvan zijn Dijksma en haar collega Mans-veld, staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, nog niet overtuigd. Beide bewinds-personen menen dat er wel degelijke juridi-sche haken en ogen zitten aan een verbod op middelen als glyfosaat en neonicotinoïden. Daarnaast wacht de regering liever onder-zoek af waaruit onomstotelijk blijkt dat er een directe relatie is tussen neonicotinoïden en vogel- en bijensterfte. <

01colofon.indd 40 24-12-14 15:15

41

Kasgenoten

Documenten en linken naar website

Foto’s Filmpjes!

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

Agenda


FOTO

: JO

eF

Sle

eg

er

S

Leeftijd: 52 jaar Plaats: Berkel en Rodenrijs Teelt: Snijcymbidium Oppervlakte: 1,4 ha

Hoe komt u terecht bij snijcymbidium?„Hiervoor heb ik 25 jaar gele en oranje paprika’s geteeld. In 2006 ben ik overgestapt RS�GH�VQĎF\PELGLXP��'DW�ZDV�QHW�GH�SHULRGH�GDW�GH�VFKDDOYHUJURWLQJ�HHQ�JURWH�YOXFKW�nam. Ik kon hier niet uitbreiden. Bovendien was ik toe aan een nieuwe uitdaging. Ik heb toen bewust gekozen voor een teelt die niet eenvoudig te automatiseren valt. Want zodra een teelt met machines kan worden gedaan, dan gaat de uitbreiding snel.”

U hoeft niet zonodig een groot bedrijf?„Nee, ik heb niet de behoefte om leiding te geven aan een grote ploeg mensen. Ik hou KHW�NOHLQ�HQ�GRH�DOOHV�VDPHQ�PHW�PĎQ�YURXZ��=Ď�ZHUNW�YRRU��PHH�LQ�GH�WXLQ��,Q�KHW�hoogseizoen komen nog enkele zzp’ers en een parttime medewerkster.”

Wat vindt u leuk aan deze teelt?e(U�NRPW�YHHO�PHHU�EĎ�NĎNHQ�GDQ�EĎ�GH�SDSULNDWHHOW��$OV�MH�HHQ�SDSULNDNDV�LQ�ORRSW��GDQ�ZHHW�MH�LQ�KHW�HHUVWH�SDG�DO�KRH�GH�KHOH�NDV�HUEĎ�VWDDW��%Ď�VQĎF\PELGLXP�NRPW�YHHO�PHHU�NĎNHQ��'H�FRPSOH[H�WHHOW��GH�YHUZHUNLQJ��GH�YHUNRRS��+HW�JHUHJHO�YLQG�LN�KHW�OHXNVWH��,N�SUXWV�OLHYHU�GDQ�GDW�LN�WXLQGHU�EHQ��=R�KHE�LN�RQGHU�PHHU�GH�F\PEL�VFRRSHU�uitgevonden. Dat is een soort steekkar om grote cymbidiumplanten te verplaatsen. Er ]ĎQ�LQPLGGHOV�WZHH�FROOHJDpV�GLH�HU�RRN�PHH�ZHUNHQ�r

Valt er iets te verdienen in deze teelt?„In het begin kon ik hier nog geld mee verdienen. Maar de laatste paar jaar is het puur overleven. Sommige collega’s redeneren: er gaan een paar tuinders afvallen, en dan ontstaat er ruimte. Ik vind dat we het daar niet van moeten hebben. Eén procent meer YUDDJ�]HW�YHHO�PHHU�]RGHQ�DDQ�GH�GĎN�GDQ�GLH�SDDU�WXLQGHUV�GLH�DIYDOOHQ��(HQ�WHHOW�ZDDU�EĎ�PHQVHQ�DIYDOOHQ�LV�HU�QRRLW�EHWHU�RS�JHZRUGHQ��+HW�LV�HHUGHU�HHQ�VOHFKW�WHNHQ�r

Hoe ging de verkoop met kerst?e6QĎF\PELGLXP�LV�UHGHOĎN�JHYUDDJG�PHW�NHUVW��+HW�ZRUGW�ZHO�HON�MDDU�PLQGHU��,N�KRX�PĎQ�hart vast voor Moederdag. Dan gaan er normaal gesproken veel takken naar Rusland. Maar de roebel is de helft in waarde gedaald. Dat wordt een groot probleem. We den�ken dat we Poetin dwars zitten, maar dat is niet zo. We zitten de mensen daar dwars. Daar schiet niemand iets mee op. Dat moeten we anders zien op te lossen.”

Nooit spijt gehad van de overstap?e1HH��,N�VWD�WURXZHQV�QRJ�VWHHGV�PHW�EHLGH�EHQHQ�LQ�GH�SDSULNDWHHOW��2XG�FROOHJDpV�NRPHQ�QRJ�DOWĎG�HONH�GRQGHUGDJDYRQG�ZDW�GULQNHQ��'DQ�JDDW�KHW�RYHU�YDQ�DOOHV��PDDU�ook veel over paprika’s en cymbidiums. Ik zeg wel eens dat dit punten kan opleveren YRRU�GH�YHUOHQJLQJ�YDQ�GH�VSXLWOLFHQWLH��=R�KRXGHQ�ZH�HONDDU�VFKHUS�r

Gert Bross

Binnenland��MDQ}6\PSRVLXP�0HHU�ZDDUGH�FUHÈUHQ��SULMV�uitreiking Tuinbouw Ondernemersprijs, Lisse. Info: www.tuinbouwondernemersprijs.nl��MDQ}Bijeenkomst Greenport Aalsmeer: Better Business. Info: greenportaalsmeer.nl.��MDQ}Workshop financieringsinstrumenten opkomende markten en ontwikkelingslanden, Den Haag. Info: www.topsectortu.nl��MDQ}Bijeenkomst Greenport Aalsmeer: New Business. Info: www.greenportaalsmeer.nl ��MDQ}Dag van de tulp, breed en informatief programma over de diverse ontwikkelingen in het YDN��3URHIWXLQ�=ZDDJGLMN��XXU�� Info: www.proeftuinzwaagdijk.nl��HQ��IHE}Voorjaarsbeurs Floralis Boskoop. Info: floralisboskoop.nl��IHE}Tuinbouw relatiedagen, Gorinchem. Info: www.evenementenhal.nl��IHE}9DNWHQWRRQVWHOOLQJ��3URHIWXLQ�=ZDDJ�dijk. Info: www.vaktentoonstelling.nl��PDD}FloraHolland Seasonal Trade Fair, 1DDOGZLMN��PDDUW��XXU��PDDUW��XXU��PDD}Energiek2020, event, Bleis�ZLMN��XXU��,QIR��ZZZ�HQHUJLHN��QO��DSU}Kom in de Kas, landelijk evenement. Info: www.komindekas.nl

LTO Glaskracht Nederland��MDQ��IHE}Kantinebijeenkomst +HW�1LHXZH�7HOHQ��=XLG�2RVW�1HGHUODQG��20/1 Berkel en Rodenrijs, 29/1 Westland, 10/2 en 12/2 Gorinchem. Thema: energiebesparing zonder investeren. ��MDQ}Gewasbijeenkomst poinsettia. ��PDD}PlantgezondheidEvent, Bleiswijk. ��MXQ}:DWHU(YHQW��%OHLVZLMN��XXU��Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

Buitenland��MDQ}IPM Essen, Duitsland. ,QIR��ZZZ�LSP�HVVHQ�GH��IHE}Myplant & Garden, beurs, Italië, Milaan. Info: www.myplantgarden.com��PDD}:RUOG�)ORUDO�([SR��/RV�$QJH�OHV��86$��,QIR��ZRUOGIORUDOH[SR�FRP��PDD��DSU}Flowers & Hortech Ukraine, EORHPHQ��HQ�WXLQERXZYDNEHXUV��.LHY��2HNUDÌQH��,QIR��ZZZ�IORZHUVKRUWHFK�H[SR�FRP��DSU}1RUGLF�)ORZHU�([SR��EHXUV��0DOPÓ��=ZHGHQ��,QIR��ZZZ�QRUGLFIORZHUH[SR�FRP�

Kasgenoten agenda_nw.indd 41 29-12-14 12:46

EVAL: voor elke situatie juiste installatieEen degelijk advies, prima service en een betrouwbare begeleiding… Samen met de klant bedenken onze technici steeds de beste oplossing. Daarbij kijken ze niet alleen naar het optimaal functioneren van installaties, maar ook naar betrouwbaarheid en energieverbruik.

Galglaan 11 2311 ND Rijnsburg Tel. 071 402 26 21 [email protected]

InstallatieburoEVAL B.V.

www.eval.nl

QUALITY FLOORS F O R E X C E L L E N T P L A N T S

www.erfgoed.com +31(0)79 593 38 00

• Sinds 1958• Steeds vernieuwend• De specialist in teeltvloeren

BIMAR ASFALT & SERVICES B.V.

• Voor alle asfalt op en rond uw bedrijf• Ook zuurbestendig asfalt voor uw voersilo's en voergangen• Wij doen ook vloeistofdichte asfaltvloeren met certifi caat

en keuring• Wij zijn onbetwist de asfalt en silo-specialist• Reageer nu snel en wij komen bij u langs voor een geheel

vrijblijvende off erte• Als u nu reageert voor 1 februari, is de kleef-laag gratis bij

een 2 lagen systeem tot 500 m²

Bimar Asfalt & Services B.V.Tel: 06 47728544 www.bimar-leiden.nl

• g r o o t h a n d e l i n o l i e e n m e t a l e n • s a n e r e n v a n t a n k s e n k e t e l s ( K I WA ) • a f v o e r e n v a n b r a n d s t o f r e s t a n t e n

uw oude ol ie is geld waard!

t e l : 0 1 7 4 - 7 6 8 8 7 6i n f o @ v i c t o n b v. n l

KUMA II B.V.

Industrieweg 17-21 • 4181 CA WaardenburgTelefoon +31 (0)418 - 652544 • Fax +31 (0)418 - 652084

E-mail [email protected]

BloempottenOpzetstukkenInpakstokken

Aanverwante artikelen

Gereedschap-en matrijzenmakerijSpuitgietenRecycling van kunststof

www.kumaplastics.nl

GEBRUIKTETUINBOUWMACHINES

& MATERIALEN

WWW.HORTITRADE.COM

BETONPAD VOOR CONTAINERVELDVastzetsysteem

betonplaat

WWW.SCHELLEVIS.NL

Digitale EC-meterEC-95INST Voor het meten in water of direct in de grond (pot). Temperatuur automatisch gecompenseerd, automatische ijking en data opslag.

E-mail: [email protected]. 0297 325836

Voor uitgebreide informatie:www.meten.nl

MUSTANG DEMOLITIONMAAKT EEN NIEUWE START!

Jan Olsthoorn heeft Mustang Demo-lition verkocht, waarmee een nieuwe

start is gemaakt. Vanaf de nieuwe locatie in De Lier worden de werk-

zaamheden aangestuurd door Jan van Beusichem en blijft Mustang Demo-lition dezelfde kwaliteit leveren in de totaalsloop van tuinbouwbedrijven!

0174 64 20 [email protected]

OUDE LIERMOLENWEG 10/A - DE LIER

615550.indd 42 29-12-2014 12:37:13

.5,-7(1�(1�5(,1,*(1Voor andere werkzaamheden vraag naar de mogelijkheden

:LM�KHOSHQ�X�JUDDJ�7��

;L]LUZ�HSSL�Z[VVT^LYRaHHTOLKLU5RHORIDUHQGVYHHQ

��÷��LQIR#NOLQNVWRRP�QO�÷�ZZZ�NOLQNVWRRP�QO�

VAN KLINK STOOMKETELVERHUUR

VEBU V.O.F. Kasonderhoud

- Glasreparatie- Goten smeren- Overspuiten- Goten reinigen- Diverse reparaties

Tel. 06-51 35 04 52 e-mail: [email protected]

615551.indd 43 29-12-2014 12:38:09

520�

615552.indd 44 23-12-2014 9:01:29

VBB_01-2015

Documents

Transcript of VBB_01-2015