Goed opdrachtgeverschap en projectontwikkeling

Structureel organiseren of go with the flow?

NEPROM Dag van de Projectontwikkeling 2019

Prof.dr.ir. Marleen Hermans (TU Delft / Brink Groep) Jan van Barneveld (De Alliantie / NEPROM)

Foto: © Joseph Chan, Unsplash

Even voorstellen…

Marleen Hermans Hoogleraar Publiek Opdrachtgeverschap in

de Bouw

Managing Partner Brink Management/Advies

Jan van Barneveld Directeur De Alliantie Ontwikkeling B.V.

Aanleiding voor gesprek over opdrachtgeverschap Omvang investerings- en onderhoudsportefeuille

1 miljoen woningen (Thuis in de toekomst)

Verduurzaming

Conjunctuur en schaarste van grondstoffen en arbeidspotentieel

Wijzigende kaders: Omgevingswet, klimaatafspraken, Woningwet, …

Veranderde ideeen over samenwerking Opdrachtgever - Opdrachtnemer

Foto: © Eyesplash, 2008

Context opdrachtgeverschap in de bouw

- Verschil investeringsprojecten en onderhoud

- Lokaal karakter regelgeving

- Opdrachtgever -> Opdrachtnemer -> Opdrachtgever

- Politieke dynamiek vs. bestendige koers t.b.v. leren en innoveren

- Complexe verstedelijkingsopgave

Foto: © Tom Greuter, 2011

De opdrachtgevende rol

Traditioneel

PPP

Alliantie

E&C

Maincontract

BOT

Mantel

DB DBFMO

Total

engineering

Andere samenwerkingsvormen

Type Doel

VRAAGGESTUURD

Geïntegreerde contracten,

maincontracts

Sturen op eindresultaat, ‘huisvesting als dienst’

ESCO’s, DBFMO’s TCO / LCC, financiering en financiële prikkel bij markt

Raamcontracten /

Inkoopsamenwerkings-verbanden

Benutten van schaalvoordelen en bundelen van

expertise (objectongebonden)

Partnerships / allianties /

ketensamenwerking

Stroomlijnen van belangen, samen ontwikkelen

AANBODGESTUURD

Conceptontwikkeling Gestandaardiseerd integraal product, lean keten,

gezamenlijke ontwikkeling

Observaties

Projectoriëntatie

Individueel enthousiasme

Incidenteel experimenteren als mechanisme

Papieren resultaat

OG – ON: huwelijk met de handschoen

Leerstoel Publiek Opdrachtgeverschap:

Maturity Model Professioneel Opdrachtgeverschap

‘Zelfbeeld’ professionaliteit (publieke) opdrachtgevers Identificatie van verbeteraspecten Bewustwording van inhoud & breedte rol

9 aspecten, samenhangend en ingebed

Organisatie Context Opgave

Bij ‘anderen’ nog in ontwikkeling…

Thema 1

Sturen

Thema 1

Sturen

Thema 2

Leren

Thema 3

Markt

Thema 1: Sturing en leiderschap

Wat is er nodig?

Goed beeld van uw totale opgave / portefeuille, gelijke opgaven ‘gesorteerd’

Goed inzicht in werkingswijze samenwerkingsvormen

Afwegingskaders en werkwijze op tactisch niveau voor uitvraag van / deelname aan verschillende samenwerkingsvormen

Toepassing afwegingskaders in initiatieffase (pre-projectfase)

Ronde 1. Onze vragen:

Hoe heeft u in uw organisatie de toepassing van of deelname aan verschillende samenwerkingsvormen georganiseerd? Ligt die afweging op de juiste plaats?

Wie houdt zicht op het totaal aan risico’s dat uw organisatie loopt over alle projecten heen?

Wie bewaakt de adequate inzet van capaciteit bij diverse vormen van samenwerking?

Plenair: Wat zijn de 2 belangrijkste

aandachtspunten in uw groep?

Thema 2: Van pilots naar leren

Wat is er nodig? Programmeer en hou vol

Maak langjarige innovatie- en experimentenprogramma’s

Hou ingezette verandering enige jaren vast

Organiseer het leren structureel

Leg een relatie tussen HR / persoonlijke ontwikkeling en vakontwikkeling

Beleg de kennisfunctie en benoem wie er moeten gaan leren

Beloon/waardeer kennis overdragen en leren

Maak leren onderdeel projectopdracht

Maak ‘innovatie’ of ‘leeropdracht’ expliciet deel projectopdracht

Voorkom projectisolatie

Ronde 2. Onze vragen aan u:

Leert uw organisatie structureel van projecten? Hoe doet u dat?

Is er in uw organisatie een relatie tussen HRM en vakontwikkeling? Hoe borgt u dat?

Welke kennis zou u samen met uw samenwerkingspartner(s) kunnen opbouwen? En welke met collega-organisaties?

Plenair: Wat zijn de 2 belangrijkste

aandachtspunten in uw groep?

Thema 3: Markt: Wat weet je van de ander?

Wat is er nodig?

Kennis van leveranciers, hun bedrijfsvoering, concurrenten

Bij veranderde vraag: selectiecriteria heroverwegen!

Weten hoe de vraagmarkt er uit ziet: positie t.o.v.

concullega’s & totale vraag vs. capaciteit

Hoe kun je kwaliteit leveranciers zo goed mogelijk

benutten (en innovatie uitlokken)?

Ronde 3. Onze vragen aan u:

• Wat weet u van de werkportefeuille van uw opdrachtnemer / collega-opdrachtgever?

• Gaat u wel eens na of, waarom en hoe, de ander in staat is zijn proces in te richten naar een nieuw toegepaste samenwerkingsvorm?

• Kent u de actuele temperatuur in de markt en weet u daarnaar te handelen?

• Hoe gedraagt uw organisatie zich naar uw samenwerkingspartners op dit vlak? (In alle richtingen van de keten)

Plenair: Wat zijn de 2 belangrijkste

aandachtspunten in uw groep?

Plenair: Met welke vraag gaat u aan de slag?

Kortom…

Professioneel opdrachtgeven:

U bent aan zet!