Van onderzoek naar tablets in de klas tot praktijkvoorbeelden

30
#VELON2014 Van onderzoek naar tablets in de klas tot prak1jkvoorbeelden Jo Tondeur Natalie Pareja Roblin Universiteit Gent

description

Tablets zijn steeds nadrukkelijker aanwezig in onze maatschappij. Dit roept ook vragen op voor de scholen, zoals: Moeten we iedere nieuwe technologie aanschaffen? Wat zijn de educatieve mogelijkheden van tablets? Welke condities nodig zijn voor een geslaagde implementatie? Het doel van het project “iPad naar de digitale wereld in de klas”, een initiatief van het Volwassenenonderwijs PCVO Het Perspectief en de Universiteit Gent, was dan ook om het potentieel van deze nieuwe technologie voor onderwijs te verkennen en na te gaan welke condities nodig zijn om meerwaarde te realiseren. Met deze bijdrage zullen we aan de hand van een casus illustreren 1) op welke wijze we de praktijk van tablets in onderwijs hebben bestudeerd en 2) hoe dit kan leiden tot een praktijkvoorbeelden voor professionalisering.

Transcript of Van onderzoek naar tablets in de klas tot praktijkvoorbeelden

#VELON2014  

Van  onderzoek  naar  tablets  in  de  klas    tot  prak1jkvoorbeelden  

   

Jo  Tondeur  Natalie    Pareja  Roblin    Universiteit  Gent    

Inhoud  van  de  presenta/e  

Onderzoek  naar  het  gebruik  van  tablets  in  onderwijs:  een  360°  perspecIef    

PrakIjkvoorbeelden  voor  de  verdere  integraIe  van  tablets  in  onderwijs  

Deel 1

Deel 2

Het  educa/ef  gebruik  van  tablets  wordt  gepromoot  

maar  wat  is  het  poten1eel  van  tablets  voor  onderwijs?  

Belang  van  prak/jkvoorbeelden  

Hoe sluit deze App aan bij mijn les?

Wat kunnen we ervan

leren?

Hoe gebruik ik dit best in

de klas?

Deel  1  

Onderzoek naar tablets in de klas

Project    “iPad  naar  de  digitale  wereld  in  de  school”  

•  3  technische/beroeps  secundaire  scholen  in  Oost-­‐Vlaanderen  

 •  Iedere  school  ontving  16  tablets  

(max.  1  maand).    •  Externe  ondersteuning:  

•  Kick  off  sessie  •  Workshops  over  tablets  en  Apps    •  Online  ondersteuning  

•  Partners:  Het  PerspecIef  /  Provincie  Oost-­‐Vlaanderen  /  ICT  Atelier  

Doelen  

1.  Hoe  en  waarom  worden  tablets  gebruikt?    2.  Voordelen  en  beperkingen    3.  Condi1es  voor  implementaIe  

Schoolleiders

Leraren

ICT-­coördinatoren

Leerlingen

Opzet  

Doel   Methode   Perspec/ef  

Hoe  en  waarom  tablets  gebruiken  

ObservaIes  SImulated  recall  interviews  

Leerlingen  Leraren    

EducaIeve  voordelen  en  beperkingen  

Focusgroepen  Interviews  

Leraren  leerlingen  Schoolleiders  ICT-­‐coördinatoren  

CondiIes  voor  implementaIe  

Interviews   Leraren  Schoolleiders  ICT-­‐coördinatoren  

Context  

Kenmerken   School  1   School  2   School  3  

Leerlingen   414   720   500  

Leraren   75   120   100  

Onderwerpen  Nederlands  Geschiedenis  

Public  RelaIons  

Nederlands  Geschiedenis  Wiskunde  

Frans  Fietsen  Fietsen  &  motoren  

#  Leerlingen    

9      

9   7  

Jaar   6e   4e    

5e    

Praktijkvoorbeeld

Bevraagde  deelnemers  

School   Leer-­‐  lingen  

School-­‐leider  

ICT-­‐coördinator  

Leraar   Vak  

1  

9   1   1   Karen   Geschiedenis  

Laura   Nederlands  

Susan   Public  RelaIons  

2  

9   1   2   Valerie   Nederlands  

Martha   Geschiedenis  

Melanie   Wiskunde  

3  

7   1   1   Wouter   Fietsen  &  motoren  

Frans   Fietsen  

Bert   Frans  

Praktijkvoorbeeld

Fietsen  herstellen  met  tutorial  

Opzoeken  en  reflecteren  over  gevonden  informaCe  

Opname  maken  en  evalueren  

Tijdlijn  maken  

Film  maken  

Voorbe

elde

n  van  

verschillen

de  ty

pes  

tablet-­‐geb

ruik  

Praktijkvoorbeeld

Gebruik  van  tablets  

Praktijkvoorbeeld

hOp://ipadproject.tumblr.com  

Gebruik  van  tablets  

Mo/va/e  voor  het  gebruik  van  tablets  in  deze  geschiedenisles:      

"Ik  vond  dat  zo  al  lange  Cjd  jammer  dat,    in  de  lessen  geschiedenis,  ik  heb  natuurlijk  maar  1  uurtje  in  de  week,    

maar  er  komt  heel  weinig  crea1viteit  aan  bod.    Dat  is  toch  iets  belangrijk,  en  dat  leek  mij  eigenlijk  het  

geschikte  moment  om  dat  nu  eens  uit  te  proberen"  (IK,  S1)  

Educa/eve  voordelen  

Mo/va/e  

Ac/eve  deelname  

Nieuwe  competen/es  

"Die  [studenten]  worden  acCever,  zijn  meer  betrokken  bij  het  lesgebeuren  en  ik  heb  echt  het  gevoel  dat  ze  die  leerstof  meer  van  zich  maken  doordat  ze  daar  effecCef  iets  mee  aan  het  doen  zijn,  je  gaat  verder  dan  louter  dat  kennisniveau,  bij  geschiedenis  is  dat  een  pluspunt,  vaak  blijven  we  daar  bij  steken"  (IK,  S1)  

LeraarperspecCef    

LeerlingperspecCef  

PerspecCef  schoolleiding  ”(…)  vooral  ruimte  willen  geven  om  te  experimenteren.  Ik  heb  het  gevoel  dat  sommige  leraren  vastgeroest  ziUen"  (SL,  S1)  

“Het  [de  tablet]  maakt  het  ook  allemaal  interacCever  voor  ons”  (ll1/S1).    

•  Voldoende  tablets  /  voldoende  Ijd  "Als  ik  niet  per  twee  leerlingen  een  tablet  kan  gebruiken  ga  ik  niet  zo  direct  daar  

gebruik  van  maken.  Ik  zie  daar  zeer  veel  mogelijkheden,  (…)  maar  ik  zou  er  dan  wel  een  aantal  nodig  hebben  dus  dat  is  een  beetje  het  probleem"  (Ieraar  S1)    

 

•  Voldoende  ondersteuning  “Als  je  als  school  werkt  met  tablets  moet  je  er  ook  op  voorzien  zijn:    zorgen   dat   je   een   systeem   hebt   dat   die   elke   dag   weer   opgeladen   zijn   en   de    Internetvoorziening  moet  top  zijn”  (ICT-­‐coördinator  S1)    

•  Betere  samenwerking  tussen  en  binnen  scholen  “Ik   denk   nog   betere   afspraken  maken   en   op   voorhand   beter   communiceren   van    ’Wat  zijn  de  mogelijkheden?’  Een  SWOTanalyse  (…)”  (SL1)  

Condi/es  voor  implementa/e  

   

Conclusie    •  Rijk  beeld  van  verschillende  types  tablet  gebruik  

–  Infotool,  oefentool,  mulImediatool,  …  

•  PotenIeel  van  tablets  vanuit  verschillende  actoren  –  InteracIef,  moIvaIe,  feedback,  21st  century  skills,  …  

•  Belangrijke  voorwaarden  voor  verdere  implementaIe  –  DidacIsche  en  technische  ondersteuning,  voldoende  tablets,  beveiliging,  …  

 

>  PotenIeel/beperkingen  van  tablets  eerst  exploreren  (cf.  Li,  2010)      

>  Nieuwe  kennis  over  tablets  in  onderwijs:  PracIcality  ethic  (Janssen  et  al.,  2013;  Parjea  et  al.,  2013)      

>  Mogelijkheden  voor  prakIjkvoorbeelden?  

Deel 1

Deel  2    

… tot praktijkvoorbeelden voor professionalisering

PrakIjkvoorbeelden  

Belangrijke  strategie  voor  professionalisering  van  (student)leraren  mbt  educaIef  ICT-­‐gebruik                                                (zie  Kay,  2006;  Sang  et  al.,  2013;  Tondeur  et  al.,  2012)  

– Mogelijkheden  van  educaIef  ICT-­‐gebruik  worden  zichtbaar  –  InspiraIe  voor  toekomsIge  onderwijsprakIjk  

 

“Een  representaCe  van  een  prakCjk  die  inspirerend  kan  werken    en  aanknopingspunten  kan  bieden  voor  aanpassingen  /  verbeteringen  van  de  prakCjk”  

[Kelchtermans  et  al.,  2008]  

 Zorgvuldige  en  volledige  presentaCe  

Aanwijzingen  voor  didacCsch  handelen  

Passend  in  (ICT-­‐)beleid  en  infrastructuur                    

Vernieuwend  en  met  meerwaarde    

Overdraagbaar  en  integreerbaar                                                    

Kenmerken  

Impact  op  denken  en  handelen                                                      

Kenmerken  Zorgvuldige  en  volledige  presentaCe                                                                                                    

-­‐  Niet  enkel  resultaat  maar  ook  doel,  proces,  etc.  -­‐  Niet  enkel  successen  maar  ook  knelpunten,  zoals  technische  moeilijkheden,  voorkennis,  etc.  -­‐  MulImediale  voorstelling  om  bv  de  context  in  beeld  te  brengen  >  PV  kunnen  ICT  als  doel  én  middel  in  zich  verenigen    Concrete  aanwijzingen  voor  het  didacCsch  handelen      

-­‐  Het  PV  laat  zien  wat  de  ICT-­‐toepassing  vraagt  van  de  leraar/lln    -­‐  Welke  acIviteiten  en  rollen  worden  verwacht  om  het  leren  met  de  ICT-­‐toepassing  te  bevorderen    -­‐  hoe  kan  de  leraar  nagaan  of  het  leren  succesvol  was    (cf.  van  den  Akker,  1988;  Voogt,  1997  of  2010)      

Zorgvuldige  en  volledige  presentaCe?    Concrete  aanwijzingen  voor  het  didacCsch  handelen?    

Inhoud:  Vernieuwend  en  met  meerwaarde  voor  de  onderwijsprakCjk      -­‐  Maken  de  tablets  het  onderwijsleerproces  efficiënter?    -­‐  Wat  zijn  de  uitkomsten  in  termen  van  effecIviteit?    -­‐  Verhoogt  het  de  moIvaIe?      Bruikbaarheid:    overdraagbaarheid  en  integreerbaarheid    -­‐  Een  prakIjkvoorbeeld  is  een  specifieke  situaIe;  -­‐  Kunnen  we  er  algemene  lessen  uit  te  trekken?    “-­‐  Wat  kan  ik  met  tablets  in  míjn  onderwijsprakIjk?”      OrganisaCe:  passend  in  beleid  en  infrastructuur  -­‐  (materiële)  condiIes  die  ten  grondslag  liggen  (zie  onderzoek)  -­‐  Hoe  sluit  het  voorbeeld  aan  bij  het  ICT-­‐beleid?    -­‐  Krijgt  de  leraar  ondersteuning?        

Kenmerken  

Impact  op  denken  en  handelen?    

Discussie  -­‐  Onderzoeksproject  >  Rijk  beeld  van  tablet-­‐gebruik,                  potenIeel/beperkingen,  implementaIevoorwaarden  -­‐  Hoe  vertalen  we  dit  naar  PV?  -­‐  Welke  kenmerken  bepalen  de  kwaliteit  van  een  PV?  -­‐  De  kwaliteit  is  ook  auankelijk  van  de  (collecIeve)  interpretaIe  van  leraren  (Simons  et  al.,  2003)  -­‐  Leraren  ‘gewoon’  laten  kijken  volstaat  niet  (Van  den  Berg  et  al,  2008).    -­‐  Reflecteren  op  de  PV-­‐en  en  het  ontwerpen  van                                          curriculummaterialen  ondersteunen                                                                                              (Tondeur,  van  Braak,  Sang,  Voogt,  Fisser,  &  Oyenbreit-­‐Lezwich,  2012).  

-­‐  Na  evaluaIe/feedback  kan  de  nieuwe    toepassing  leiden  tot  een  nieuw  PV.  

Referenties en nuttige informatie

 Kelchtermans,  G.,  Ballet,  K.,  Peeters,  E.,  Piot,  L.  &  Verckens,  A.  (2008).  OBPWO  04.04.  Goede  prakCjkvoorbeelden  als  heeoom  voor  schoolontwikkeling.  IdenCficaCe  van  determinanten  en  kriCsche  kenmerken.  Koepelrapport,  56  pp.  Leuven:  Katholieke  Universiteit  Leuven,  Centrum  voor  Onderwijsbeleid  en  -­‐vernieuwing      Montrieux,  H.,  Vanderlinde,  R.,  Courtois,  C.,  Schellens,  T.,  &  De  Marez,  L.  (2014).  A  QualitaIve  Study  about  the  ImplementaIon  of  Tablet  Computers  in  Secondary  EducaIon:  The  Teachers’  Role  in  this  Process.  Procedia-­‐Social  and  Behavioral  Sciences,  112,  481-­‐488.      Pareja,  N.,  Tondeur,  J.,  van  Braak,  J.,  Fisser,  P.,  &  Voogt,  J.  (2013).  Can  mobile  technologies  moblize  teaching  and  learning?  An  exploratory  study  of  teachers’toughts  and  pracIces  concerning  the  use  of  tablet  PC’s.    Tondeur,  J.,  Pareja,  N.,  van  Braak,  J.,  Fisser,  P.,  &  Voogt,  J.  (2013).  PrakIjkvoorbeelden  als  bron  voor  professionalisering.  In  4W:  Weten  Wat  Werkt  en  Waarom.  SIchIng  Kennisnet,  Kennisnet,  Zoetemeer.    Tondeur,  J.,  Pareja,  N.,  Mathieu,  G.,  Bruggeman,  B.,  &  van  Braak,  J.  (2013).  De  integraCe  van  tablet  pc’s  in  technisch  en  beroepsonderwijs.  Een  exploraCeve  case  studie  naar  de  implicaCes  voor  het  schoolbeleid?  Symposumbijdrage  gepresenteerd  op  de  ORD,  Brussel,  juni  2013.                

#VELON14  

Van  onderzoek  naar  tablets  in  de  klas    tot  prak1jkvoorbeelden  voor  professionalisering  

 

Jo  Tondeur  Natalie    Pareja  Roblin    Universiteit  Gent    Contact:  [email protected]  @jotondeur  ppt  beschikbaar  via  Slideshare  en  Academia    

Extra

Aanslui/ng  bij  TPACK

In  welke  mate  sluit  het  prakCjkvoorbeeld  aan  bij  de  integraCe  van  technologische  (T),  didacCsche  (P)  en  vakinhoudelijke  kennis  (K)?

Vernieuwend In   welke   mate   verkent   het   prakCjkvoorbeeld   innovaCeve  benaderingen  van  educaCef  ICT-­‐gebruik?

Meerwaarde   In  welke  mate  kan  het  prakCjkvoorbeeld  een  waardevolle  bijdrage  leveren  op  het  vlak  van  educaCef  ICT-­‐gebruik?

Overdraagbaarheid   In  welke  mate   is   het   prakCjkvoorbeeld   goed   in   te   passen   binnen  het  programma  van  de  lerarenopleiding?  

Moeilijkheidsgraad In  welke  mate  is  het  prakCjkvoorbeeld  realiseerbaar?

Horizontale  samenhang

In  welke  mate   is   het   prakCjkvoorbeeld   breed   toepasbaar   binnen  meerdere  leergebieden?  

Inspirerend    denken

In   welke   mate   heei   het   prakCjkvoorbeeld   een   impact   op   uw  denkwijze  over  ICT-­‐gebruik  in  het  onderwijs?

Inspirerend    handelen

In   welke   mate   biedt   het   prakCjkvoorbeeld   inspiraCe   voor   de  toepassing  van  ICT  in  uw  toekomsCge  onderwijsprakCjk?

Zorgvuldige  beschrijving

In   welke   mate   wordt   het   prakCjkvoorbeeld   zorgvuldige  beschreven?

Criteria  voor  de  beoordeling  van  prak/jkvoorbeelden