valrap Mineralen en PvoedingICPOES v.03 2017 · vergeleken met R rel, de relatieve maximum limiet...

FAVV – BESTUUR LABORATORIA

LABO: FLVVG SECTIE : Anorganische chemie

LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport – Modèle rapport de validation v.01 2012-03

valrap_Mineralen_en_PvoedingICPOES_v.03_2017.doc pagina 1/24

VALIDATIERAPPORT

Analysemethode

Voeding - Kwantitatieve bepaling van calcium, kalium, magnesium, natrium en

fosfor met ICP-OES

(FLVVG-I-MET-207E : met E = element)

Techniek

Microgolfontsluiting/digiPREP ontsluiting - ICP-OES

Matrix / matrixgroep

Levensmiddelen

Type validatie

Totaal

Verantwoordelijke (Naam

en functie)

ir. Inge Van Hauteghem, sectieverantwoordelijke AC

Opgesteld door

ir. Inge Van Hauteghem

Functie: sectieverantwoordelijke AC

Datum: document opgesteld:

2/08/2012, aangepast 12/12/2012 voor

Matrix / matrixgroep, update

15/09/2017

Handtekeningen :

Get.

Medewerkers

(Naam en functie)

Ing. Vanessa Schotte (ingenieur AC), Inge Corryn (laborante AC), Annemie Boone

(laborante AC), Rik Baes (laborant AC), Francine De Geyter (laborante AC).

Periode van validatie

Start: Januari 2012

Einde: Juli 2012, bemerking: validatiedossier wordt continue aangevuld met nieuwe

gegevens rond juistheid, intralaboratoriumreproduceerbaarheid, herhaalbaarheid =>

aanvulling 15/09/2017 met data tot 15/09/2017

Methode goedgekeurd en

geschikt bevonden door

ir. Inge Van Hauteghem

Functie: sectieverantwoordelijke

AC

Datum: 2-8-2012

Handtekeningen :

Get.





INHOUDSTABEL

TOELICHTING ................................................................................................................................................. 3

SAMENVATTING VALIDATIEGEGEVENS ................................................................................................... 4

1. HERHAALBAARHEID .............................................................................................................................. 5

2. INTRALABORATORIUMREPRODUCEERBAARHEID ........................................................................ 11

3. LINEARITEIT .......................................................................................................................................... 14

4. AANTOONBAARHEIDSGRENS EN BEPAALBAARHEIDSGRENS ...................................................... 14

5. JUISTHEID, SELECTIVITEIT EN SPECIFICITEIT .............................................................................. 16

6. ROBUUSTHEID – STABILITEIT ............................................................................................................ 21

7. TRENDANALYSE .................................................................................................................................... 22





Toelichting

- De methode is een in-house methode gevalideerd voor geschiktheid in 2012. Op dat moment

was er nog geen genormaliseerde methode voor ICP-OES, wel voor AAS vlam. Eind 2016 werd

een ICP-OES methode ontwikkeld op Europees niveau : FprEN 16943, "Foodstuffs -

Determination of calcium, copper, iron, magnesium, manganese, phosphorus, potassium,

sodium, sulfur and zinc by ICP- OES". De FLVVG-methode blijkt voldoende overeenkomst te

hebben met de EN-methode om te kunnen vallen onder de noemer van afgeleide methode van

de nieuwe EN methode.

- Voor intralaboratoriumreproduceerbaarheid moet in geval van een genormaliseerde methode de

RSDRw < RSDR,EN van de EN-methode. Voor herhaalbaarheid kan de RSDr vergeleken worden

met de RSDr,EN. Deze richtlijnen worden gebruikt als indicatie van de performantie van de in-

house/afgeleide methode.

- De methode moet geschikt zijn om de conformiteit te toetsen t.o.v. de normen uit het KB van 18

februari 1991 betreffende voedingsmiddelen bestemd voor bijzondere voeding (Stbl.

30.VIII.1991). Deze normen zijn uitgedrukt per 100 kJ / kCal. Omgerekend naar ‘typische

producten’ komen deze normen overeen met:

Min-max

(g/kg) Babyvoeding

Babyvoeding

op basis van

granen

Opvolg-

zuigelingen-

voeding

(poeder)

Opvolg-

zuigelingen-

voeding (melk)

Volledige

zuigelingen-

voeding

Calcium 0 - 0,48 0 - 3,36 2,40 - 6,71 0,33 - 0,92 2,30 - 6,44

Kalium 0 - 0,96 0 - 6,72 2,88 - 7,67 0,39 - 1,05 2,76 – 7,36

Magnesium 0 - 0,24 0 - 1,68 0,24 - 0,72 0,03 - 0,10 0,23 – 0,69

Natrium 0 - 1,20 0 - 8,40 0,96 - 2,88 0,13 - 0,39 0,92 – 2,76

Fosfor / / 1,20 – 4,31 0,16 - 0,59 1,15 – 4,14

M.a.w. de laagste maximum norm is voor Calcium: 0,48 g/kg of 480 mg/kg, voor Kalium:

0,96 g/kg of 960 mg/kg, voor Magnesium: 0,10 g/kg of 100 mg/kg, voor Natrium: 0,39 g/kg of

390 mg/kg, voor Fosfor: 0,59 g/kg of 590 mg/kg. De laagste minimum norm geldt voor

Magnesium in melk: 0,030 g/kg of 30 mg/kg.

Toegepast voor de aantoonbaarheidsgrens en de bepaalbaarheidsgrens: de LOQ moet minder

dan één vijfde van de maximum norm (analoog aan Verordening 1881/2006) bedragen en

tegelijk ook lager dan de minimum norm.

- Validatierapport versie 3 is een update van de versie van 2-8-2012 met aanvullingen voor de

performantiecriteria en een herberekening van de meetonzekerheid volgens de recentste template.





Samenvatting validatiegegevens

Validatieparameter Aanvaardingscriteria Evaluatie / samenvatting

herhaalbaarheid Horratr, informatief RSDr < RSDr,EN beheerst

reproduceerbaarheid HorratR, informatief RSDRw < RSDR,EN beheerst (Ca: 2 x >, wel < Rrel)

lineariteit afwijking t.o.v. lineair model max 10 % werkgebied: LOQ – 100 %

LOD-LOQ

afwijking t.o.v. nominale concentratie max 5 %;

LOQ < 1/5 max norm en LOQ < min norm

LOQ voor:

K, Na, P : 200 µg/l ≅ (max) 36 mg/kg

Ca: 100 µg/l ≅ (max) 18 mg/kg

Mg: 125 µg/l ≅ (max) 23 mg/kg

LOQ is voldoende laag

robuustheid

indirect, controlekaarten

geen effect type destructie beheerst

juistheid 70 – 120 %

voor alle elementen in de scoop zowel

negatieve als positieve bias met juistheid

variërend tussen 70 % en 120 % ;

beheerst

Samenvatting meetonzekerheid

Model: MU_cal_v.05 (2014/871/LAB)

Element

Meetonzekerheid U (%)

Berekeningswijze Besluit

Ringtest Validatie

Controle

kaarten U %

Calcium ja ja ja 16,7 => 17

Fosfor ja ja ja 16,5 => 17

Kalium ja ja ja 12,9 => 17

Magnesium ja ja ja 15,1 => 17

Natrium ja ja ja 13,1 => 17

O.w.v. praktische redenen wordt de U afgerond naar 17 % voor alle mineralen en P.

ARCHIEF Model: HB juli 2012

Berekeningswijze U (%)

Ca P K Mg Na

Controlekaarten 15,86 14,25 14,78 13,69 10,55

Ringtesten 11,12 15,85 / / /

Validatie 15,11 16,32 16,37 13,60 12,14

Meetonzekerheid U % 15 15 15 15 15





1. Herhaalbaarheid

Diverse matrices werden in herhaalbaarheid getest voor de verschillende elementen. Als criterium werd

Horratr < 1,5 bekeken. Daarnaast werd de RSDr vergeleken met de RSDr,EN in de EN 16943 (versie eind

december 2016) (ICP-OES) voor zover een gelijkaardige matrix en/of gehalte in de EN 16943 (ICP-OES)

methode gevalideerd was (geen echt goede overeenkomst gevonden voor mayonaise en vinaigrette, de

vergelijking voor deze matrices is louter indicatief).

Ter informatie werd ook een vergelijking gemaakt met de RSDr van de EN methode 15505 (AAS vlam).

Aan het criterium Horratr-waarde < 1,5, werd voor de 5 elementen in alle matrices voldaan. De RSDr was in

sommige gevallen groter dan de RSDr van een matrix gevalideerd volgens de EN 16943.

Calcium

De matrices NIST 1568a Rice flour, BCR-063R Skim milk powder, zuigelingenmelk (vloeibaar, vertrekkende

vanaf het poeder), Wheat flour ERM-BC382, een samengestelde voedingsmatrix PT45-K102-10, mayonaise

en vinaigrette en een aantal fapas stalen type Canned meat en Breakfast Cereal, werden getest in

herhaalbaarheidscondities:





Fosfor



en vinaigrette en een aantal fapas stalen type Canned meat en Breakfast Cereal, werden getest in






Kalium



en vinaigrette en een aantal fapas stalen type Canned meat, Energy drink en Breakfast Cereal, werden





getest in herhaalbaarheidscondities:

Magnesium


vanaf het poeder) en Wheat flour ERM-BC382, een samengestelde voedingsmatrix PT45-K102-10,

mayonaise en vinaigrette en een aantal fapas stalen type Canned meat, Energy drink en Breakfast Cereal,

werden getest in herhaalbaarheidscondities:





Natrium

De matrices NIST 1568a Rice flour en BCR-063R Skim milk powder, zuigelingenmelk (vloeibaar,

vertrekkende vanaf het poeder) , een samengestelde voedingsmatrix PT45-K102-10 en een aantal fapas

stalen type Canned meat, Energy drink en Breakfast Cereal, en mayonaise en vinaigrette, werden getest in






Besluit : de methode is qua herhaalbaarheid voldoende beheerst voor calcium, fosfor, kalium, magnesium en

natrium.





2. Intralaboratoriumreproduceerbaarheid

De intralabreproduceerbaarheid werd bepaald aan de hand van controlekaarten van CRM en ringteststalen.

De performantie werd geëvalueerd aan de hand van de HorratRw waarde (< 2) en er werd een vergelijking

gemaakt tussen de RSDRw en de RSDR,EN voor zover gelijkaardige matrix en/of concentratie kon worden

gevonden uit de genormaliseerde methode met ICP-OES. Louter ter info werden de gegevens van de

genormaliseerde methode met vlam AAS ook nog vermeld.

Aan het criterium HorratRw-waarde kleiner dan 2, werd voor de 5 elementen in alle gevallen voldaan.

Calcium

De matrices NIST 1568a Rice flour, NIST 8436 Durum Wheat flour, PT45-K102-10 samengestelde voeding,

BCR-063R Skim milk powder, Wheat flour ERM-BC382, BCR-679 White cabbage en NIST SRM 1570a

Spinach leaves werden getest in intralaboratoriumreproduceerbaarheidscondities:





Voor Canned meat was de RSDRw hoger dan deze van Chicken meat. Wheat flour en Rice flour bleken een

hogere RSDRw dan de wheat flour getest in de EN methode. Voor deze gevallen werd de RSDRw aanvullend

vergeleken met Rrel, de relatieve maximum limiet voor Reproduceerbaarheid bekomen in de EN methode en

daaraan werd wel voldaan.

=> De bekomen RSDRw waarden voldoen.

Fosfor


BCR-063R Skim milk powder, Wheat flour ERM-BC382, BCR-679 White cabbage en NIST SRM 1570a

Spinach leaves werden getest in intralaboratoriumreproduceerbaarheidscondities:

=> De bekomen RSDRw waarden voldoen

Kalium


BCR-063R Skim milk powder, Wheat flour ERM-BC382 en NIST SRM 1570a Spinach leaves werden getest

in intralaboratoriumreproduceerbaarheidscondities:






Magnesium

De matrices NIST 1568a Rice flour, NIST 8436 Durum Wheat flour, BCR-063R Skim milk powder, Wheat

flour ERM-BC382, BCR-679 White cabbage en een fapas staal type Infant formula, werden getest in

intralaboratoriumreproduceerbaarheidscondities:






Natrium

De matrices BCR-063R Skim milk powder, NIST SRM 1570a Spinach leaves en een fapas staal type Infant

formula werden getest in intralaboratoriumreproduceerbaarheidscondities.


Besluit naar intralaboratoriumreproduceerbaarheid en robuustheid (indirect): de methode is beheerst voor

calcium, fosfor, kalium, magnesium en natrium.

3. Lineariteit

Ruwe data en samenvatting resultaten: zie validatiedossier.

Uit de residu analyse volgt dat de methode lineair is in het werkgebied gaande van de LOQ tot aan

10.000 µg/l en dit voor alle 5 de elementen. De correlatiecoëfficiënten zijn hoger dan 0,999 en bepaalde zijn

gelijk aan 1, wat gunstig is.

Voor LOQ: zie § 4.

4. Aantoonbaarheidsgrens en bepaalbaarheidsgrens

Ruwe data: verdunningen van de standaarden en test op melk, zie validatiedossier + § 1 en § 2.

De matrices NIST 1568a Rice flour en NIST 8436 Durum Wheat flour werden eveneens getest in

intralaboratoriumreproduceerbaarheidscondities voor natrium, maar dan ter staving van de LOQ gezien de

lage concentraties aan natrium in deze CRM’s.

Besluit naar LOQ per element, waarbij de LOQ gelijk is aan de laagste verdunning waarvoor geldt dat de

afwijking t.o.v. de nominale waarde maximaal 5 % bedraagt: zie Tabel hieronder.





Element LOQ in de

meetoplossing

Extrapollatie naar

HP500+ destructie

Extrapollatie naar

Xpress destructie

Vaste stalen

0,5 g / 45 ml

Vloeibare stalen

3 g / 45 ml

Vaste stalen

0,2 g / 22,5 ml

Vloeibare stalen

2 g / 22,5 ml

K, Na, P 200 µg/l 36 mg/kg 6 mg/kg 45 mg/kg 4,5 mg/kg

Ca 100 µg/l 18 mg/kg 3 mg/kg 23 mg/kg 2,3 mg/kg

Mg 125 µg/l 23 mg/kg 4 mg/kg 28 mg/kg 3 mg/kg

Voor de elementen Ca, Na, P, K en Mg werd een melkpoeder bestemd voor zuigelingen in zesvoud opgelost

volgens de voorschriften van de babyvoeding. In de destructie ervan en in verdunningen van de destructie

ervan werd het gehalte aan mineralen en P gemeten. Voor alle gemeten gehalten was de Horrat voor

herhaalbaarheid gunstig en was de terugvinding binnen het interval 85-110% ofwel gunstig. De laagst

gemeten gehalten met gunstige resultaten zijn opgenomen in onderstaande tabel. Gezien de RSDr van deze

resultaten klein is, is dit een duidelijke indicatie dat hier nog boven de LOQ wordt gemeten. De schattingen

uit verdunningen zijn dus betrouwbaar.

Element

Laagste concentratie

gemeten in de test met

zuigelingenmelk

RSDr (%)

(n)

Terugvinding

(%)

Ca 16 mg/kg 6,0

(5)

93,7

P 15 mg/kg 1,1

(6)

97,4

K 34 mg/kg 1,0

(5)

100,5

Mg 2,5 mg/kg 0,8

(6)

99,6

Na 8 mg/kg 1,1

(6)

106,4

Bijkomend werd getest wat de bijdrage kan zijn van de vessels gebruikt tijdens de microgolfdestructie voor

de mineralen en P. Uit de test met de HP500+ vessels bleek een maximale puntcontaminatie van ongeveer

100 µg/l wat overeenkomt (rekening houdend met 0,2 g staal in totaal volume van 45 ml) met 22,5 mg/kg

achtergrond ‘ruis’. Uit de test met de Xpress vessels werd een maximale puntcontaminatie van 128 µg/l of

14 mg/kg vastgesteld. Besluit voor de vessels: voor metingen boven de LOQ is de bijdrage van de vessel

verwaarloosbaar, voor metingen nabij de LOQ kan het nodig de procedureblanco’s in rekening te brengen.

Zie ook stabiliteit en robuustheid (§ 6).





5. Juistheid, selectiviteit en specificiteit

Calcium

Fosfor





Kalium

Magnesium





Natrium





Ringtestresultaten 2015 :





Ringtestresultaten 2016:





Besluit:

Uit de verzamelde gegevens voor Juistheid uit CRM, bekomen door zowel herhaalbaarheidstesten als

reproduceerbaarheidstesten, komt naar voor dat de juistheid voor alle elementen met zowel negatieve als

positieve bias waarden binnen het interval 70 – 120 % ligt.

De ringtestresultaten zijn alle gunstig voor de 5 elementen.

Er zijn geen matrixeffecten en geen interferenties vastgesteld. De ringtestresultaten bevestigen dat de

methode voldoende selectief en specifiek is om gebruikt te worden als bepalingsmethode voor calcium,

fosfor, kalium, magnesium, natrium.

6. Robuustheid – stabiliteit

De stabiliteit van de concentratie aan element in de meetoplossing bekomen na microgolfontsluiting werd

getest door deze meetoplossingen gedurende 30 dagen te bewaren en tussentijds het gehalte te analyseren

en dit in verschillende omstandigheden met name gekoeld en bij kamertemperatuur.

Besluit naar stabiliteit: de meetoplossingen kunnen 30 dagen bewaard worden zowel bij kamertemperatuur

als gekoeld. Er wordt geen wijziging in concentratie vastgesteld. Het gehalte aan element blijft stabiel.

Om na te gaan of er een verschil is tussen het gebruik van de HP500+ vessels (HP) en de Xpress vessels

(Xp) en bijhorende manier van destructie (zelfde verhoudingen, maar verschil in inweeg, verschil in controle

van de run), werden verschillende referentiestalen op de twee manieren gedestrueerd en vervolgens in

eenzelfde reeks gemeten. Hierbij werd ook een herhaalbaarheidstest uitgevoerd op de BCR-063R Skim milk

powder. Ruwe data: zie validatiedossier onderdeel herhaalbaarheid en Vergelijking HP vs. Xpress.

Uit deze test blijkt dat het type vessel (grote HP500+ versus de kleinere Xpress) en het type controle van de

destructie (druk en temperatuur bij HP500+ versus temperatuur via IR-sensor bij Xpress) globaal gezien

geen significant verschil opleveren (op de set van 26 vergelijkingen uit controlekaarten: 2 significant HP>Xp,

1 Xp>HP, op de set van herhaalbaarheid: 1 geval voor Na HP>Xp).

De methode is robuust op vlak van het type microgolfdestructie en bijhorende vessel voor deze elementen.

Onderzoek van de aanwezigheid van de mineralen en P in de vessels leverde volgende informatie op:

Voor HP500+ vessels en Xpress:

- Er is een achtergrondcontaminatie. Deze achtergrondcontaminatie is lager dan de LOQ geschat uit

verdunningen van standaardoplossingen, maar de maximaal teruggevonden

achtergrondcontaminatie komt wel in de buurt van de LOQ (22,5 mg/kg voor HP500+ test en 14

mg/kg voor de Xpress test).

- Reinigen van de doppen van de HP500+vessels met HNO3 geeft een significante daling in

achtergrondcontaminatie aan mineralen en P.

In 2016 werd digiPREP ingevoerd als derde ontsluitingsmethode. Deze ontsluiting blijkt ook geschikt met

goede ringtestresultaten en geen effect in de controlekaarten waar microgolf- en digiPREP-ontsluiting door

elkaar worden geregistreerd.





7. Trendanalyse

Voor een trendanalyse: zie juistheid uit CRM (§ 5) en ringtestresultaten: uit de juistheidstesten blijkt dat er

zowel negatieve als positieve bias waarden gemeten worden. Er is geen significante trend.

Verder worden alle ringtestresultaten opgenomen in de module PT. Daaruit worden automatische rapporten

bijgehouden met o.a. trendanalyse voor z-score en zeta-score.

Geen significante trend. Zeta-score geeft aan dat de meetonzekerheid goed is ingeschat.





Bijlage: foto’s procedure

Voorbeeld analysemonster – etiket met waarborgen:

Voorbereiding – afwegen in microgolfvessels:

Microgolfdestructie:





Voorbereiding in digiPREP:

ICP-OES analyse van de meetoplossingen:

valrap Mineralen en PvoedingICPOES v.03 2017 · vergeleken met R rel, de relatieve maximum limiet...

Documents

Transcript of valrap Mineralen en PvoedingICPOES v.03 2017 · vergeleken met R rel, de relatieve maximum limiet...