Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere...

24
Akademie voor Bureauwetenschappen vzw Vaardige Vingers | nummer 147 1 Vaardige Vingers Vaardige Vingers Akademie voor bureauwetenschappen vzw Driemaandelijks tijdschrift voor leerkrachten burotica en informatica NUMMER 147 juni 2010 www.abw.be

Transcript of Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere...

Page 1: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

1Vaardige Vingers

Vaardige Vingers

Akademie voor bureauwetenschappen vzw

Driemaandelijks tijdschrift

voor leerkrachten burotica en informatica

NUMMER 147 juni 2010

www.abw.be

Page 2: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

2Vaardige Vingers

n u m me r 14 7

InhoudInhoud ............................................................................................................................................ 2

Woord vooraf ................................................................................................................................. 3

De inhoudsopgave ......................................................................................................................... 4

Voorwaardelijke opmaak (Excel)… ............................................................................................. 10

Mailingresultaat in afzonderlijke documenten ............................................................................. 21

Vreemde woorden (opgave) ....................................................................................................... 23

Vreemde woorden (oplossing) .................................................................................................... 24

VAARDIGE VINGERS is een uitgave van de Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

42e jaargang • nr. 147 • juni 2010

Abonnement en lidgeld

Tijdschrift ............................................. € 17,00

Tijdschrift + floppykrant op internet .... € 28,00

Tijdschrift + floppykrant op cd-rom ..... € 34,00

storten of overschrijven op PRK 000-0998659-44

van de ABW te Hoegaarden.

Redactieleden Agnes Coeckelberghs

Danny Devriendt

Olivier Levrau

Verleenden hun medewerking

Etienne D’Haeseleer

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Stationsstraat 6 – BE-3320 Hoegaarden

! e-mail penningmeester Agnes

Coeckelberghs: [email protected]

! email voorzitter Danny Devriendt:

[email protected]

De Akademie voor Bureauwetenschappen vzw werd in 1972 opgericht als pluralistische ver-

eniging voor leerkrachten burotica door wijlen

erevoorzitter Jos Jossart.

Ieder auteur is verantwoordelijk voor zijn inge-

zonden artikel.

Het opnemen van een artikel in ons tijdschrift

sluit niet in dat de redactie of het bestuur zich

akkoord verklaart met de inhoud.

Page 3: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

3Vaardige Vingers

H e t b es t u u r

Woord vooraf

Dag lezer

Zondag 13 juni vandaag. Vaderdag, maar vooral ook dag om onze stem uit te brengen voor alweer

een nieuwe regering.

Op dit moment, kort na de middag, zijn de resultaten nog niet bekend en vooral voor de vele

kandidaten moet het nu spannend afwachten zijn: de teerlingen zijn geworpen, maar de resultaten

nog onbekend. Het is ook koffiedik kijken of als u dit woord vooraf leest er een nieuwe regering

aan de slag is.

13 juni is ook ruim twee weken voor eind juni, het begin van voor u een hopelijk deugddoende

vakantie. De batterijen opladen is elk jaar zeker nodig om er volgend schooljaar weer met frisse

moed tegenaan te gaan.

Hieronder geven we toch nog maar eens onze tarieven voor lidmaatschap. Misschien zijn er hier

en daar nog wel collega's die interesse hebben om lid van onze vereniging te worden.

Bedrag Lidmaatschap

€ 17,00 Lidmaatschap + Vaardige Vingers

€ 28,00 Lidmaatschap + Vaardige Vingers + floppykrant via het Internet

€ 34,00 Lidmaatschap + Vaardige Vingers + floppykrant thuisgestuurd op cd-rom

We hebben in elk geval geprobeerd om in dit nummer enkele interessante artikels te brengen.

Veel zijn het er niet, maar ze gaan wel in de diepte.

In een eerste artikel nemen we de inhoudsopgave onder de loep. Het maken van een inhouds-

opgave is op zich eenvoudig, maar heeft toch vele verborgen kantjes en mogelijkheden. Ze

komen stuk voor stuk aan bod.

De hoofdbrok in dit nummer is voor Excel, met name de voorwaardelijke opmaak binnen het

rekenblad. Met voorwaardelijke opmaak zijn er heel veel mogelijkheden. Die lichten we graag

uitgebreid toe aan de hand van concrete voorbeelden en praktische oefeningen. Op de

floppykrant bij dit nummer vind je natuurlijk de uitgewerkte oplossingen én de opgavebestanden.

Kant-en-klaar bruikbaar in bv. de derde graad handel.

Afronden doen we met het uitbreiden van uw woordenschat en uiteraard met onze beste wensen

voor een zalige, deugddoende en prettige vakantietijd.

Met vriendelijke groeten

namens het bestuur

Danny Devriendt

Voorzitter

Lidgeld 2010 nog niet betaald of

nog lid worden?

Maak vandaag het lidgeld over op rekening 000-0998659-44.

Met dank!

Page 4: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

4Vaardige Vingers

Eén van de tekstverwerkingstools waarvan elke leerling/student vroeg of laat

dankbaar gebruik kan maken bij de geïntegreerde proef (GIP), in een paper of

ander document is het automatisch genereren van een inhoudsopgave.

Enerzijds behoort het maken van een inhoudsopgave dus tot de inhoud van een

goede basisopleiding tekstverwerking, anderzijds is het natuurlijk zo dat deze

functionaliteit eerder sporadisch gebruikt wordt.

In dit artikel gaan we dieper in op het maken van een inhoudsopgave, maar

leggen we anderzijds toch ook enkele klemtonen bij het aanbrengen van het

onderwerp in een basisopleiding tekstverwerking.

Onder de loep D a n n y De v r i end t

De inhoudsopgaveDe procedure: basis

Alhoewel de procedure voor het maken van een inhoudsopgave onont-

beerlijk is, verdient ze niet de meeste aandacht, of zelfs de enige aan-dacht. Via de helpfunctie vind je snel terug dat het maken van een inhoudsopgave in het tabblad Verwijzingen, groep Inhoudsopgave

terug te vinden is.

Achter de knop Inhoudsopgave zit een galerie met

enkele prefab inhoudsopgave. De eerste twee

keuzes hebben enkel de titel Inhoud en Inhouds-

opgave als verschil. Bij de tweede keuze volgt ook

nog een pagina-einde na de inhoudsopgave.

De derde keuze, Handmatige inhoudsopgave is niet

eens een inhoudsopgave in de echte betekenis van

het woord. Je krijgt gewoon wat dummy tekst die je

dan (manueel!) kunt aanpassen. Te gek dus!

Kies beter voor de opdracht Inhoudsopgave

invoegen... die onderaan voorkomt om zelf een

inhoudsopgave samen te stellen.

Door onmiddellijk op OK te klikken, wordt prompt een inhoudsopgave in je document ingevoegd op de

plaats waar de cursor zich bevindt.

Einde van de basisprocedure.

Wat je zeker nog moet weten!

Veldcode

De inhoudsopgave wordt niet als statisch tekst ingevoegd, maar als veldcode. Via Alt+F9 krijg je de achterliggende veldcode TOC – Table Of Content – met zijn verschillende opties te zien.

Door de veldcode bij te werken (F9) zal de inhoudsopgave zich dus aanpassen aan een mogelijk

gewijzigde situatie. Verder meer daarover.

Kopstijlen

In eerste instantie wordt tekst die opgemaakt is met de kopstijlen – standaard Kop 1, Kop 2 en

Kop 3 – in de inhoudsopgave weergegeven. Verder zie je hoe je dat kunt aanpassen.

Page 5: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

5Vaardige Vingers

De stijlen voor de inhoudsopgave

Dat voor de opmaak van de inhoudsopgave Inhopg 1 tot Inhopg 9 gebruikt worden, is heel

belangrijke basisinformatie.

Met die basisgegevens hebben we al heel wat informatie om een standaard inhoudsopgave uit te

bouwen.

De procedure, meer in detail

De meeste instellingen in het venster Inhoudsopgave

spreken voor zich, zoals het al dan niet weergeven

van de paginanummers, de paginanummers rechts uitlijnen (vóór het paginanummer komt een tabulatie

i.p.v. een spatie) en de keuze van het opvulteken.

De keuze Hyperlinks in plaats van paginanummers schakel je best uit om later beter zicht te krijgen op

de gebruikte stijlen in de inhoudsopgave. Bovendien

zijn er betere alternatieven als je hyperlinks wil ge-

bruiken zonder dat je daarvoor een inhoudsopgave

moet genereren: Beeld > Documentstructuur bv.

Normaal wordt de inhoudsopgave opgemaakt met

de in je documentsjabloon aanwezige stijlen Inhopg

1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je

nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de

stijlen Inhopg 1 tot 9 aangepast.

Bij Aantal niveaus geef je op hoeveel niveaus je in je inhoudsopgave wil opnemen. Standaard

worden 3 niveaus opgenomen. Dat zijn normaal de koppen opgemaakt met de stijlen Kop 1 tot

Kop 3.

De inhoud, meer in detail

In het tabblad Inhoudsopgave vind je de knop Opties

waarmee je in detail bepaalt welke tekst er precies

in je inhoudsopgave wordt weergegeven.

Opmaakprofielen (stijlen)

In eerste instantie wordt je inhoudsopgave gebouwd

op basis van de kopstijlen in de lijst met Opmaakprofielen. De kolom Niveau bepaalt de

hiërarchie in de inhoudsopgave. Voor Kop 1 is dat

normaal niveau 1, Kop 2 niveau 2... maar je kunt dat

perfect aanpassen.

Heb je bv. ook nog een stijl Titel toegepast voor een overkoepelende titel die je ook in de inhoudsopgave

wilt, dan kan je bij de stijl Titel het cijfer 1 voor

niveau 1 invoeren.

Kop 1 kan dan zowel hetzelfde niveau 1 krijgen ofwel op een onderliggend niveau 2 weergegeven

worden.

Op die manier kan je perfect de inhoudsopgave-functie gebruiken

voor de weergave van gegevens die met andere stijlen dan de

kopstijlen opgemaakt zijn.

Overzichtniveau

Naast de lijst met Opmaakprofielen kan je ook via Overzichtsniveau

alinea's al dan niet in de inhoudsopgave opnemen.

Elke alinea behoort tot een bepaald overzichtsniveau dat je via

alinea-opmaak, inspringingen en afstand kunt instellen. Zo kan je

Page 6: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

6Vaardige Vingers

een alinea van het niveau platte tekst opwaarderen tot het gewenste niveau en op die manier in de

inhoudsopgave opnemen.

In het venster Opties voor inhoudsopgave moet de keuze Overzichtsniveau actief zijn.

Handmatig markeren

Er is nog een derde manier om tekst, zelfs delen van een alinea, in de inhoudsopgave te krijgen. Die

handmatige manier wordt eerder

uitzonderlijkgebruikt: selecteer de tekst die je in de

inhoudsopgave wilt opgenomen zien en activeer met Alt+Shift+O (INHOUDSOPGAVEGEGMARKEREN) het

venster Inhoudsopgavegegeven markeren.

Je kunt er zelfs nog de geselecteerde tekst aanpas-

sen en bepalen op welk niveau het item in de

inhoudsopgave wordt weergegeven.

Als je nog verder wilt, dan kan je nog aanduiding in welke inhoudstabel de gemarkeerde

gegevens moeten opgenomen worden. Standaard is de tabelaanduiding ingesteld op C.

{TC "De bereiding van vis" \f C \l "1" }

Om deze items in de inhoudsopgave te zien, moet in het tabblad Opties voor inhoudsopgave de keuze Velden actief zijn.

De opmaak, meer in detail

Na het bepalen van wat er in de inhoudsopgave

komt, bekijken we nu hoe die inhoudsopgave eruit

ziet. Eerder leerde je dat elk item in de inhouds-

opgave een bepaald niveau krijgt toegewezen. Aan

dat niveau is telkens een stijl verbonden die de opmaak ervan bepaalt: Inhopg 1 tot Inhopg 9.

Die stijlen kunnen op de gebruikelijke manieren

bijgewerkt worden, maar het bijwerken kan ook vanuit het tabblad Inhoudsopgave gebeuren via de

knop Wijzigen die een venster opent waarin alle

inhoudsopgaveprofielen beschikbaar zijn voor

aanpassing.

Het belang en het bestaan van die specifieke stijlen

is cruciale informatie die zeker in de les aan bod

moet komen.

Vooral als de koppen genummerd zijn, zal de

standaardopmaak van de inhoudsopgave zeker nog

moeten aangepast worden. Doe alle opmaakaan-

passingen via de stijlen, zoniet gaan de wijzigingen

verloren bij het bijwerken van je inhoudsopgave.

Enkele elementen die onze aandacht vragen:

! de gecodeerde nummering uit de kopstijlen is omgezet in nummering in gewone tekst. Na het

nummer volgt een tabulatie.

! bij het rechts uitlijnen van de nummering wordt automatisch een tabstop tegen de rechtermarge

voorzien. Die tabstop wordt niet in de stijl opgenomen maar via directe opmaak geplaatst.

! de weergave is niet conform het concept 'vaste titelmarge' van de NBN-normen.

Je kunt nu best eerst alle directe opmaak uit de inhoudsopgave verwijderen. Selecteer alle items en druk op Ctrl+Q voor het verwijderen van de directe alinea-opmaak en Ctrl+spatie voor het

verwijderen van de directe tekenopmaak.

Gebruik witruimte en opmaak om de weergave van de verschillende niveaus van elkaar te

scheiden.

Page 7: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

7Vaardige Vingers

Standaard resultaat na de aanpassing van de stijlen:

In het voorbeeld hieronder is de inhoudsopgave in twee kolommen geplaatst waardoor de kop 1.7

niet op één regel past. Om dergelijke koppen netjes weer te geven, pas je – uiteraard via de stijl –

de opmaak als volgt aan:

! bepaal de start van de tekst via Verkeerd-om

inspringen, hier 1 cm, zodat alle tekst op dezelfde

afstand van de marge start (zie 1 in figuur)

! voorzie een insprong rechts, hier 0,4 cm zodat de tekst van een regel nooit tot tegen het

paginanummer kan lopen (zie 2 in figuur)

! stel een rechtslijnende tabstop met voorlooppuntjes in voor de weergave van de pagina-

nummers (zie 3 in figuur)

Page 8: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

8Vaardige Vingers

De inhoudsopgave bijwerken

Nadat je inhoudsopgave naar wens is opgemaakt, kunnen er zich natuurlijk nog wijzigingen

voordoen in het document die een impact hebben op de inhoudsopgave.

Je kunt op elk moment, gelijk waar je in het document staat, de inhoudsopgave bijwerken met de

knop Tabel bijwerken in het tabblad Verwijzingen > Inhoudsopgave.

Aangezien de inhoudsopgave een veldcode is, kan je de

inhoudsopgave ook bijwerken via het snelmenu, Veld bijwerken

of de sneltoets F9.

In beide gevallen verschijnt een venster waarbij je kunt kiezen

om enkel de paginering bij te werken dan wel de volledige

inhoudsopgave. Als er inhoudelijke wijzigingen in de inhouds-

opgave zijn, moet je natuurlijk deze laatste mogelijkheid kiezen.

De veldcode, in detail

Bij de inhoudsopgave hoort dus de veldcode TOC. Via Invoegen > Snelonderdelen > Veld kan je

de veldcode rechtstreeks aanspreken en met de knop Veldopties alle veldopties bekijken en

gebruiken.

Standaard wordt de veldcode {TOC \o "1-3 \h \z \u} toegevoegd.

\o "1-3" inhoudsopgave op basis van opmaakprofielen, niveau 1 tot 3

\h koppelt de elementen van de inhoudsopgave aan de paginanummes

\z verbergt paginanummers in webvoorbeeld

\u Maakt de inhoudsopgave op basis van het toegepaste overzichtsniveau

Verschillende inhoudsopgaves in één document?

Ja het kan. Deel vooraf je document in delen in via bladwijzers. Selecteer bv. een eerste deel en

geef dat deel via Invoegen > Bladwijzer een naam, bv. deel1. Idem voor de volgende delen.

Je voegt nu best op de plaatsen waar je een deelinhoudsopgave wilt zelf de veldcode TOC in.

Plaats de accolades via Ctrl+F9.

Gebruik de schakeloptie \b en geef de naam van het bereik (bladwijzer) op dat op die plaats in

de inhoudsopgave moet opgenomen worden. Herhaal dit voor de volgende delen, telkens op de

gewenste plaats.

{ TOC \b "deel1"}

{ TOC \b "deel2"}

...

De inhoudsopgave omzetten in tekst

In sommige gevallen is het wenselijk de inhoudsopgave om te zetten in gewone tekst. Selecteer de inhoudsopgave en druk op Ctrl+Shift+F9, de algemene sneltoets om de inhoud van een

veldcode los te koppelen van de code.

Uiteraard zijn wijzigingen in de inhoudsopgave niet langer dynamisch mogelijk, maar nu kan je

de opmaak nog verder personaliseren, zoals in het voorbeeld hieronder waarbij we de

paginanummers voorop plaatsen. Dat kan op verschillende manieren gebeuren:

Via tabellen

Doordat in de inhoudsopgave tabstops gebruikt worden, kunnen we de inhoudsopgave

gemakkelijk en snel in een tabel omzetten:

! selecteer alle gegevens in de inhoudsopgave

! kies Invoegen > Tabel > Tekst naar tabel converteren. Op basis van de tabstops krijg je een

tabel van 3 kolommen: het kopnummer, de tekst en het paginanummer.

! verwijder de kolom met het kopnummer

Page 9: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

9Vaardige Vingers

! wissel de kolommen met tekst en paginanummer om en pas de breedte van de kolommen aan.

Via zoeken en vervangen

Alles begint hier met een deftige vervangactie met jokertekens

waarbij de tabscheiding een heel belangrijke rol speelt. Deze

vervangactie zet de paginanummers voorop, gevolgd door een

tabulatie en de tekst van de titel.

Dat geheel is snel in een tabel van twee kolommen omgezet. De

tabstop geldt als scheiding tussen de kolommen. Nu kan je heel eenvoudig de tabel opmaken zoals verder op de pagina

geïllustreerd wordt..

In de floppykrant bij dit nummer vind je de opgavetekst en de concrete uitwerking. "

Page 10: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

10Vaardige Vingers

Ook in dit nummer gaan we de Excel-toer op met de heel uitgebreide mogelijk-

heden van Voorwaardelijke opmaak als thema. De inhoud die volgt wordt door

mij gegeven in 6 Handel binnen de – jammer genoeg maar – twee lestijden

toegepaste informatica.

In de floppykrant bij dit nummer vind je het nodige materiaal met uitgewerkte

oplossingen.

Excel D a n n y De v r i end t

Voorwaardelijke opmaak

In het tabblad Start, groep Stijlen, vind je Voorwaar-

delijke opmaak terug. Zoals de naam het laat ver-

moeden, kan je met deze mogelijkheid één of meer

geselecteerde cellen van een bepaalde opmaak

voorzien die afhangt van de inhoud van de betrokken

cel(len).

Die opmaak is beperkt tot:

! de notatie van de gegevens

! de weergave (vet, cursief, onderstreept, doorstreept

en tekstkleur); dus geen lettertype of lettergrootte

! de omranding

! de achtergrondkleur.

Elke ingestelde opmaak wordt in een regel bijgehouden.

O.a. via de onderste keuzes in de lijst hiernaast kan je

nieuwe regels toevoegen, wissen en beheren.

De regels die je kunt gebruiken gaan van zeer een-

voudig tot heel complex. De eerste opties in de lijst

hiernaast helpen je snel enkele veel gebruikte regels in

te stellen.

Gegevens t.o.v. elkaar visualiseren

Wil je de onderlinge verhouding van de waarden in een

aantal geselecteerde cellen visualiseren, dan kan je gebruik maken van de mogelijkheden Gegevensbalken, Kleurenschalen en Pictogramseries.

Gegevensbalk Kleurenschaal Pictogram

Zo zie je via kleuren en pictogrammen onmiddellijk dat de gemeente Oostkamp relatief het

meeste autowegen op haar grondgebied heeft.

Page 11: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

11Vaardige Vingers

Selecteer je de betrokken cellen, dan zie je via Regels beheren onmiddellijk welke regel(s) er op

de geselecteerde cel(len) van toepassing zijn, bv. een pictogrammenset.

Vanuit dit venster kan je een regel gemakkelijk bewerken (Regel bewerken) of zelfs verwijderen

(Regel verwijderen). Hier kan je natuurlijk ook een nieuwe regel toevoegen.

Bij het bewerken kan je nog allerlei detailinstellingen regelen. Het venster hieronder spreekt

voor zichzelf. Je kunt er zelfs voor opteren om enkel de pictogrammen weer te geven zonder de

erbijhorende cijfergegevens (Alleen pictogram weergeven).

Voorwaardelijke opmaak verwijderen

Je kunt voorwaardelijke opmaak per opmaakregel verwijderen (zie hierboven), maar ook in zijn

geheel, zowel voor geselecteerde cellen als voor een volledig werkblad.

Page 12: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

12Vaardige Vingers

Vermits voorwaardelijke opmaak deel uitmaakt van de algemene opmaak, verdwijnt de voorwaardelijke opmaak ook als je via Start > Bewerken > Wissen de opmaak verwijdert.

Tegenstrijdige voorwaardelijke opmaak

Bij tegenstrijdige voorwaardelijke opmaak wordt de bovenste regel toegepast. Bij een waarde 15

in de opmaak hieronder, zal die waarde rood op een roze achtergrond weergegeven worden.

Met de pijltjesknoppen kan je de volgorde waarin regels toegepast worden aanpassen.

Snel voorwaardelijke opmaak toepassen

In de lijst Voorwaardelijke opmaak vind je de keuzes Markeringsregels voor cellen en Regels voor

bovenste/onderste waarmee je snel voorwaardelijke opmaak kunt instellen.

Achter deze keuzes zit telkens een dialoogvenster waar je waarden kunt ingeven of verwijzen naar

cellen die waarden bevatten. Er is ook een keuzelijstje met veel gebruikte opmaakcombinaties.

! de keuze Tekst met… geeft cellen die een bepaald tekstdeel bevatten een

bepaalde opmaak.

! de keuze Een datum op of in… geeft datumcellen uit een bepaalde periode

een bepaalde opmaak (zie lijstje hiernaast)

! met Dubbele waarden… geef je waarden die twee of meer keer voorkomen

een bepaalde opmaak. Je kunt via die keuze ook waarden die uniek zijn en

slechts één keer voorkomen laten opvallen.

! bij Bovenste/onderste 10 items en … 10 % kan je die 10 ook aanpassen en

bv. de hoogste 3 items weergeven.

Page 13: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

13Vaardige Vingers

Maatwerk

Kies je in de lijst Voorwaardelijke opmaak rechtstreeks voor Nieuwe regel dan kan je op maat je

opmaakregel samenstellen. Er zijn 5 types regels die we hieronder kort bespreken.

Alle cellen opmaken op basis van de celwaarden

Hiermee kies je opnieuw voor visualisatie op basis van een gegevensbalk, kleurenbalk of

pictogrammen.

Alleen cellen opmaken met

Hiermee maak je cellen op die een waarde bevatten die kleiner, groter of tussen andere waarden

ligt, die een bepaalde tekst bevatten, datums die in een bepaalde periode vallen… maar ook alle

lege of niet-lege cellen of alle cellen die (geen) foutwaarde genereren.

Alleen waarden met de hoogste of laagste rangschikking opmaken

Deze keuze spreekt voor zich en is een alternatief voor wat ook hoger al is toegelicht.

Alleen unieke of dubbele waarden opmaken

Ook deze keuze is duidelijk en werd eerder vermeld.

Een formule gebruiken om te bepalen welke cellen worden opgemaakt

Deze keuze opent belangrijke mogelijkheden en bespreken we hieronder in een afzonderlijk punt

uitvoerig.

Opmaak op basis van een formule

Met deze keuze bouw je zelf een formule die een logische waarde genereert (waar of onwaar).

De formule begint altijd met een gelijkheidsteken.

Page 14: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

14Vaardige Vingers

De juiste combinatie van absolute en relatieve celadressering (de $-tekens!) is heel belangrijk.

Met enkele voorbeelden maken we dit duidelijk.

Voorbeeld 1 – gemeenten met meer dan 200 km gemeentewegen

In het voorbeeld hieronder krijgen de gemeentes met meer dan 200 km gemeentelijke wegen

(kolom D) een blauwe achtergrond.

Je kunt hier niet zomaar één van de ingebouwde opmaakmogelijkheden toepassen, want we

willen alle gegevens uit de betrokken gemeente van die blauwe achtergrond voorzien.

Je selecteert dus alle betrokken cellen (A2:E11) en werkt met een formule. Bestudeer de formule

aandachtig:

! ze begint met het verplichte gelijkheidsteken

! ze genereert als resultaat waar of onwaar.

! t.o.v. de begincel van de selectie (A2) wordt altijd een waarde uit de D-kolom vergeleken,

vandaar de verplichte $ vóór de D. De rij waaruit de waarde genomen wordt, wijzigt telkens: bij Beernem D2, bij Blankenberge D3… dus zeker geen $-teken vóór de rij.

Voorbeeld 2 – Overnachtingen in Vlaanderen

Alle landen waar in 2008 meer overnachtingen waren dan in 2004 geven we gemarkeerd weer:

witte letters op groene achtergrond.

De formule hieronder hoeft weinig uitleg. Begrijp je de $-tekens?

Page 15: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

15Vaardige Vingers

Voorbeeld 3– Score

Markeer bij elke persoon de hoogste score door die in rode letters in een rood stippelkader weer

te geven.

De formule vergt enige toelichting. We controleren in elke cel of die waarde gelijk is aan de hoogste waarde uit de rij. De meest linkse cel is B2 en die krijgt geen $-tekens omdat ook cellen

in de rijen eronder en kolommen ernaast gecontroleerd worden.

Bij elke cel uit een rij, wordt de volledige rij gecontroleerd, dus altijd van kolom B tot kolom H: $-

tekens vóór de kolomverwijzing.

De rij is telkens de rij waarin de cel staat, een lagere cel wordt in een lagere rij gecontroleerd:

geen $-tekens vóór de rijverwijzing.

Oefening 1 –Verkoopcijfers_boeken

Enkele basisopdrachten:

! visualiseer in de kolom afzet de gegevens met een gegevensbalk.

! geef de drie laagste afzetaantallen in rode letters weer.

! geef alle gegevens uit de week waarin het meeste boeken werden verkocht met een licht oranje

achtergrond weer.

! voeg een kolom Evolutie toe en vergelijk vanaf de tweede week de afzetevolutie telkens t.o.v. de

week ervoor. Kleur de cel in de kolom Evolutie rood als de afzet gedaald is en groen als de afzet

gestegen is.

Page 16: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

16Vaardige Vingers

! bereken in rij 57 de gemiddelde omzet en het gemiddeld aantal afgezette boeken. Geef alle

weken met een omzet die groter is dan de gemiddelde omzet in witte letters op donkerblauwe

achtergrond weer.

Oefening 2 – Klaslijst

Voorzie voor de rijen 2 tot 41 volgende opmaak in de kolommen A tot D:

! als in kolom A niets is ingevuld, dan is geen enkele opmaak zichtbaar.

! typ je in kolom A ‘6HA1’ in, dan worden de cellen A tot D automatisch van een donkerblauwe achtergrond voorzien. De gegevens die je intypt verschijnen in witte letters.

! typ je in kolom A ‘6HA2’ in, dan worden de cellen A tot D automatisch van een oranje

achtergrond voorzien. De gegevens die je intypt verschijnen in witte letters.

Oefening 3 – Faillissementen

Page 17: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

17Vaardige Vingers

! bereken in rij 5 het totaal aantal faillissementen. Kopieer die gegevens naar rij 4 en vervang die

gegevens daar door pictogrammen zoals geïllustreerd. Gebruik bij die pictogrammen een 20 pt

lettertype (gewoon instellen; via voorwaardelijke opmaak kan je geen lettergrootte instellen).

! geef vanaf rij 7 telkens de maand(en) met de hoogste waarde in witte letters op oranje

achtergrond weer.

Oefening 4 - Bevolking

! Geef de informatie van alle West-Vlaamse gemeentes in witte letters op paarse achtergrond

weer.

! Geef de gegevens van de gemeentes waar het bevolkingsaantal in 2008 lager is dan in 1990 in

oranje letters weer.

Oefening 5 – Voornamen_vrouwen

Je vindt een lijst met de 500 populairste voornamen in Vlaanderen, Wallonië, Brussel en over

geheel België. Zorg ervoor dat in de cel O2 een voornaam kan ingetypt worden.

! de ingetypte voornaam wordt opvallend weergegeven waar ze voorkomt in de lijst met voornamen (kan maximum 4 keer zijn).

! in de cel P2 lees je af hoeveel keer de ingetypte voornaam voorkwam (max. dus 4 keer). Dit

laatste gebeurt niet met voorwaardelijke opmaak.

Oefening 6 – Voornamen_mannen

In deze oefening voorzie je de oneven rijen van een lichte achtergrond naar keuze, zoals

hieronder geïllustreerd.

Met de functie rij() kan je het rijnummer opvragen. Denk ook nog aan de functie rest() waarmee je

de rest van een deling kunt berekenen.

Page 18: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

18Vaardige Vingers

Oefening 7 – Kalender

! In de cel A1 voorzie je een keuzelijst met de maanden van het jaar. Bij het kiezen van een

maand, krijg je een kalender van die maand naar onderstaand model.

! Automatisch moeten in de kolom A alle dagen van die maand verschijnen (voluit). In de

kolommen L tot N vind je een lijst met de maanden en hun begin- en einddag die je hier nuttig

kunt gebruiken.

! Weekdagen krijgen een lichtblauwe achtergrond. Weekends krijgen een iets meer donkere achtergrond. Tip: de functie weekdag() kan hier zeker helpen.

Als alternatief kan je de oefening uitwerken zonder keuzelijst. In de cel A1 wordt de gewenste

maand gewoon ingetypt.

Oefening 8 – Anyway doors

Maak onderstaande offerte op en houd rekening met deze instructies:

! in de kolommen A, B en C worden respectievelijk een aantal, een productcode en een code

voor de omlijsting ingetypt. Op basis daarvan worden type, afwerking, afmetingen en stukprijs

opgehaald in de lijst in de kolommen J tot P.

! de stukprijs hangt af van het type omlijsting. In de rijen 33 tot 35 vind je een klein tabelletje met

het type omlijsting en de kolom waaruit de prijs moet gehaald worden.

! er is ruimte voor maximum 9 verschillende artikels, maar die ruimte wordt uiteraard niet altijd

gebruikt. Zorg dat er geen foutmeldingen verschijnen in de lege rijen van de offerte.

! in de cel A21 kan je een procent handelskorting intypen. Is in A21 niets ingevoerd, dan blijven

de cellen B21, F21 en H 21 leeg en wordt geen handelskorting berekend.

Page 19: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

19Vaardige Vingers

! het forfait voor het opmeten van de deuren bestaat uit een vaste vergoeding van € 25,00

verhoogd met € 10,00 per bestelde deur.

! het forfait voor het plaatsen van de deuren bestaat uit een vaste vergoeding van € 50,00 verhoogd met € 15,00 per bestelde deur.

! Bereken het totaal te betalen bedrag op basis van het BTW-procent dat in de cel A26 wordt

ingegeven.

! In de cel C1 kan je een productcode intypen, bv. SKD574. In de prijslijst moeten de gegevens

van het ingetypte product opvallend weergegeven worden, zoals hieronder geïllustreerd.

Je hebt het zeker gemerkt: met voorwaardelijke opmaak in Excel is heel veel mogelijk! "

48e INTERSTENO congres

10-15 juli 2011 in ParijsDe data liggen vast: opening op zondag 10 juli 2011 en plechtige

afsluiting op vrijdag 15 juli op het stadhuis van Parijs.

Belangrijke locaties worden het FIAP (www.fiap-paris.org) waar

ook vrij goedkoop kan overnacht worden en de internationale Cité

Universitaire (Cité U) waar de opening plaatsgrijpt en o.a. de

wedstrijden klaviervaardigheid en tekstverwerking.

Meer informatie in ons herfstnummer.

Page 20: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

20Vaardige Vingers

Bij een gewone mailing kan je de uitvoer ofwel rechtstreeks afdrukken naar de

printer ofwel samenvoegen naar een afzonderlijk document dat dan alle

gepersonaliseerde documenten bevat.

Maar wat als je nu elk samengevoegd document in een afzonderlijk document wil

opslaan? Dat is niet zomaar voorzien in Word, maar gelukkig zijn er oplossingen

via een macro.

Word documenten samenvoegen D a n n y De v r i end t

Mailingresultaat in af-zonderlijke documenten

De oplossing voor het hoger gestelde probleem kan je in de fameuze Microsoft knowledge base

vinden onder ID 216201 (http://support.microsoft.com/?kbid=216201).

De essentie van de macro is dat telkens de inhoud van één sectie geselecteerd wordt, aan een

afzonderlijk document wordt toegevoegd en als afzonderlijk document wordt opgeslagen.

Bij een gewone mailing van het type Brieven wordt net tussen de verschillende documenten een

sectie-einde toegevoegd en maken we daar dus dankbaar gebruik van als scheiding tussen de

documenten. Bij het samenvoegen van bv. contracten die op zich uit verschillende secties bestaan

of als bv. een gedeelte van de brief uit verschillende kolommen bestaat, zal je natuurlijk de macro

hieronder moeten aanpassen.

We lichten de macro toe via commentaar in de code. In het voorbeeld hieronder komt in het

basisdocument één keer cursist: voor, gevolgd door de naam van de cursist. Eventueel kan je die

informatie in het document verbergen (lettertype 1 pt, witte letters...) als je die niet echt wilt

weergeven. We gebruiken de naam van de cursist in de documentnaam.

Sub MailingSplitsenPerSectie()' We stellen de navigatie in het document in op sectieApplication.Browser.Target = wdBrowseSection

'Elk document in een standaard mailing eindigt op een sectie-einde'volgende pagina.'We doorlopen nu met een lus alle secties één voor éénFor i = 1 To ((ActiveDocument.Sections.Count) - 1)

'we zoeken naar 'cursist: ' en plaatsen de cursor juist vóór de 'naam van de cursistSelection.Find.ClearFormattingWith Selection.Find

.Text = "cursist: "

.Forward = True

.Wrap = wdFindContinue

.Format = False

.MatchCase = False

.MatchWholeWord = False

.MatchWildcards = False

.MatchSoundsLike = False

.MatchAllWordForms = FalseEnd WithSelection.Find.ExecuteSelection.MoveRight Unit:=wdCharacter, Count:=1

Page 21: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

21Vaardige Vingers

'we lezen de naam van de cursist in (één woord)en slaan die 'op in een variabele cursistDim cursist As Stringcursist = Selection.Words.First

'De inhoud van de sectie wordt naar het klembord gekopieerd.'Hierbij wordt de ingebouwde bladwijzer \Section gebruikt.ActiveDocument.Bookmarks("\Section").Range.Copy

'We voegen een nieuw, leeg document toe...Documents.Add'... en plakken de inhoud van het klembord in dat documentSelection.Paste

'Het sectie-einde op het einde van het document wordt verwijderd.Selection.MoveUp Unit:=wdLine, Count:=1, Extend:=wdExtendSelection.Delete Unit:=wdCharacter, Count:=1

'We geven de map op waarin het nieuwe document moet opgeslagen'wordenChangeFileOpenDirectory "C:\attesten"'we slaan op en gebruiken de naam van de cursist in de bestandsnaamActiveDocument.SaveAs FileName:="attest_" & cursist & ".docx"'we sluiten het opgeslagen documentActiveDocument.Close' Op naar de volgende sectieApplication.Browser.Next

Next i'we sluiten het hulpdocument zonder opslaanActiveDocument.Close savechanges:=wdDoNotSaveChanges

End Sub

Hieronder een alternatief om elke pagina als afzonderlijk document op te slaan.

Sub MailingSplitsenPerPagina()Application.Browser.Target = wdBrowsePage 'navigatie per pagina

For i = 1 To ActiveDocument.BuiltInDocumentProperties("Number of Pages")

ActiveDocument.Bookmarks("\page").Range.CopyDocuments.AddSelection.Paste

Selection.TypeBackspace 'haalt het pagina-einde wegChangeFileOpenDirectory "C:\attesten"DocNum = DocNum + 1 'elk document krijgt een eigen nummerActiveDocument.SaveAs FileName:="attest_" & DocNum & ".docx"ActiveDocument.CloseApplication.Browser.Next

Next iActiveDocument.Close savechanges:=wdDoNotSaveChanges

End Sub

Houd er wel rekening mee dat informatie uit kop- of voetteksten niet mee gekopieerd zal worden!

Opmaak uit stijlen zal zich normaal aanpassen aan de sjabloon die in het nieuwe document

gebruikt is, tenzij er directe opmaak is toegepast.

Tot slot wou ik ook nog proberen de documenten rechtstreeks als afzonderlijke PDF-documenten

op te slaan i.p.v. gewone Word-documenten, maar dat is me niet onmiddellijk gelukt. Wie kan

hier helpen? Samengevat: een macro die in bepaalde gevallen zeer nuttig kan zijn!

Op de floppykrant bij dit nummer vind je een opgave. Een voorbeeld van mogelijk attest vind je

alvast op volgende pagina ter inspiratie! "

Page 22: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Office team bvba Stationsstraat 24 BE-9400 Ninove

www.officeteam.be

Stefanie De Vilder Sint-Jozefsinstituut, Brugge

Nam deel aan de vorming Word 2010 op 3 juni 2010 in Gent met onderstaand programma.

Kennismaking met Word 2010 Arteveldehogeschool – Campus Kattenberg, Kattenberg 9, 9000 Gent Donderdag 3 juni 2010, van 18.30 tot 21.30 uur

18.00 u. Deuren open

18.30 u. Verwelkoming + inleiding

Word 2010: wat is er nieuw?

Word essentials: wat moet elke leerling zeker kennen/kunnen na een basisopleiding Word? Welke klemtonen leggen?

De inhoudsopgave: maken en afwerken

19.50 u. Pauze

20.10 u. Een examensjabloon maken voor je school

Tekstvakken en autovormen als grafische ondersteuning in documenten

Varia

21.00 u. Gelegenheid tot vraagstelling en discussie.

21.30 u. Einde

cursist: EddyDeBlock

Page 23: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

23Vaardige Vingers

Verri jk je woordenschat! E t i en ne D ’ Ha es e l ee r

Vreemde woordenHoe noemt men… Antwoorden vind je op pagina 24.

1 … de degradatie van een priester tot de staat van leek?

2 … een korte aanprijzing op de achterflap van een boek,

soms geciteerd uit een recensie?

3 ... voedsel dat beantwoordt aan de islamistische voorschriften?

4 ... het verschijnsel bij dieren, die in gevaar het

lichaamsdeel waarbij ze vastgegrepen zijn afstoten?

5 ... de ziekelijke neiging tot het gebruik van vieze woorden?

6 ... het kralenkettinkje dat Griekse mannen in hun handen

laten bengelen?

7 ... de letter- of klankwisseling binnen een woord?

Bijv.: hesp-heps; rups-rusp

8 ... geslachtsverkeer met dieren?

9 ... de tent van steppenomaden in Centraal-Azië?

10 ... de samenlevingsvorm waarin je als jongere respect

verschuldigd bent aan wie ouder is?

11 ... in de voetbalsport het voorbereidend werk waaruit een

doelpunt ontstaat, gescoord door een andere speler?

12 ... in de voetbalsport de penalty waarbij de bal in het

midden van de goal wordt gelobt?

13 ... de afpersing met geweld onder jongeren?

14 ... een heerszuchtig mens?

15 ... een lijn op een kaart die punten van gelijke diepte

onder zeeniveau verbindt?

16 ... in de waarzeggerij de bestudering van de vlucht van de

vogels?

17 ... een voorgevormd spoor voor langlauf?

18 ... een rolletje geldstukken van gelijke waarde in papier

gewikkeld?

19 ... de "sport" waarbij men in een grote doorzichtige bal een helling afrolt?

20 ... de vorm van krankzinnigheid waarbij de lijder zich

verbeeldt een wolf te zijn?

Assist – Autotomie – Blurb – Coprolatie – Gerontocratie – Halal – Isobaat – Joert – Kardoes –

Komboloi – Laïcisering – Loipe – Lykantropie – Metathesis – Ornithomantie – Panenka-penalty –

Satraap – Sodomie – Steaming – Zorbing

Page 24: Vaardige Vingers - ABW · 1 tot 9 (Van sjabloon). In de keuzelijst Opmaak kan je nog enkele andere voorgedefinieerde opmaakmogelijkheden kiezen. In dat geval worden de stijlen Inhopg

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 147

24Vaardige Vingers

Oplossing van pag. 23 E t i en ne D ’ Ha es e l ee r

Vreemde woorden

1 Laïcisering Gelaïciseerd worden is het ergste wat een priester kan overkomen. Hij kan geen enkel pastoraal werk meer uitoefenen. Bisschoppen kunnen

alleen door de paus worden ontslagen.

2 Blurb Flaptekst

3 Halal In het halalvoedsel mag geen varkensvlees verwerkt worden. Runderen,

kalkoenen en kippen moeten volgens islamitische rituelen worden

geslacht, d.w.z. met de kop naar Mekka (waar Mohammed begraven ligt).

4 Autotomie Hagedissen zijn in staat een deel van hun staart af te breken. Na een tijdje

groeit de staart weer aan.

5 Coprolatie

6 Komboloi De betekenis ervan is nogal verwarrend: het is een vriend in moeilijk-

heden, een teken van mannelijkheid of een middel om te kalmeren.

7 Metathesis

8 Sodomie Iemand die sodomie bedrijft noemt men een sodomieter (sodemieter)

9 Joert

10 Gerontocratie

11 Assist

12 Panenka-penalty Genoemd naar de Tsjechoslowaakse voetballer Antonin Panenka

13 Steaming Kleine groepjes jongeren sluiten het slachtoffer in en intimideren hem of

haar om geld of goederen (ipod, gsm, horloge...) af te troggelen.

14 Satraap In het oude Perzische Rijk de titel van de stadhouders in een van de twintig

Provincies (satrapieën) waarin koning Darius I het land had verdeeld.

Voorbeeldzin. De satraap van de Sovjet-Unie: Josef Stalin (1879-1953)

15 Isobaat Dieptelijn.

Een isobaar is een lijn die plaatsen verbindt met gelijke luchtdruk.

16 Ornithomantie Een beroemd waarzegger van de Grieken tijdens de Trojaanse Oorlog

(13e eeuw v.Chr.) was Kalchas, die uit de vlucht van de vogels de wil van

de goden opmaakte.

17 Loipe

18 Kardoes

19 Zorbing

20 Lykantropie Wat de weerwolfverhalen zo aantrekkelijk maakt, zijn de transformatie-scènes. Bekende horrorfilmen met wolfincarnaties zijn "The Wolf Man"

(1941), "An American Werewolf in London" (1981) en "Wolf" (1994) met

Jack Nicholson.

48e INTERSTENO congres

10-15 juli 2011 in ParijsNa Beijing 2009 zoeken we het veel dichter bij huis voor het 48e INTERSTENO

congres met wereldkampioenschappen en internationale wedstrijden in o.a.

klaviervaardigheid en tekstverwerking.

Meer informatie verneem je in de volgende nummers van Vaardige Vingers!