INHOUDELIJK VERSLAG

2017

INHOUDSOPGAVE

02 Samenvatting

04 Facts & Figures15 Film by the Sea 'door het jaar'

16 Communicatie en publiciteit

05 Programma 17 Organisatie

11Verdiepende activiteiten rond Film en Boek

18 Bijlagen

14 Educatie

Fonds 21 maakte het mogelijk dat de ‘Youth Jury’ voor de zevende achtereenvolgende keer ook dit jaar weer actief kon zijn. De ‘Youth Jury’ bestaat uit jongeren uit heel Nederland en Vlaanderen in de leeftijd van 15 tot 21 jaar. Zij verbleven een week intern in de Marinekazerne in Vlissingen. Naast het bekijken en beoordelen van elf films, kregen zij inleidingen in filmtheorie en filmkritiek, een workshop debatteren en leerden zij een korte film te maken. Eveneens hadden zij ontmoetingen met filmmakers,schrijvers en met de leden van de vakjury. Doel van de jongerenjury is dat jongeren een visie ontwikkelen op film, daarover met elkaar in gesprek zijn, respect leren opbrengen voor elkaars standpunt en leren tot een consensus te komen. We constateren dat van de jongerenjury een enthousiasmerende en stimulerende invloed uitgaat op andere jongeren. De Youth Jury beoordeelde elf films en bekroonde de satirische Deense film The Square als winnaar.  Voor de derde keer was een International Student Jury actief, een samenwerking tussen Film by the Sea en HZCult. Deze bestond uit negen internationale studenten in de leeftijd van 18 jaar tot 25 jaar van de HZ University of Applied Sciences (Hogeschool Zeeland) en het University College Roosevelt. In tegenstelling tot de leden van de jongerenjury verblijven zij niet intern. Zij zagen acht films van jonge veelbelovende filmmakers uit kleinere filmlanden welke nog niet zijn aangekocht voor roulatie in Nederlandse theaters. Zij kozen de Franse film Patients als beste film van de regisseurs Mehdi Idir en Grand Corps Malde. 

02

SAMENVATTING

We zijn blij met de groei van het aantal bezoeken (46.100), waarmee het recordaantal bezoeken van 2014 is geëvenaard. We merken hierbij op dat er dit jaar geen grote optredens van muziekgroepen waren in de hal van CineCity. In voorgaande jaren werden deze goed bezochte concerten meegeteld bij de bezoekcijfers. Het gaat dus nu louter om bezoeken aan de filmvoorstellingen en aan de literaire activiteiten. De groei van het totaal aantal bezoeken is vooral te danken aan de toename van het aantal leerlingen in het educatieprogramma. Met ondersteuning van de Provincie, Four Freedom ‘door het jaar heen’ en in samenwerking met HZCult, Scalda, Switch en Kunsteducatie Walcheren is veel tijd en moeite geïnvesteerd om jongeren bij het festival en in het bijzonder bij het educatieprogramma te betrekken. Dat werpt haar vruchten af: het bezoek aan het educatieprogramma zit in een duidelijk stijgende lijn: van 1043 leerlingen in 2015, naar 4177 in 2016 en dit jaar 8200 leerlingen. Voor de eerste keer kon naast CineCity Vlissingen ook Cinema Middelburg worden ingezet voor de besloten voorstellingen voor het basisonderwijs uit Middelburg. ‘Middelburg 800 jaar’ ondersteunde dit initiatief met een financiële bijdrage. De gemeente Veere stelde een bijdrage beschikbaar voor het vervoer van leerlingen van het basisonderwijs uit haar gemeente naar de bioscoop in Vlissingen. 

Het festival opende op vrijdag 8 september met de galapremière van de Nederlandse film In Blue van Jaap van Heusden. Vrijwel de hele cast en crew van de film waren aanwezig.  Slotfilm was de Engelse film Victoria & Abdul van Stephen Frears. Hoogtepunt dit jaar was de komst van de Zwitserse acteur Bruno Ganz die de Grand Acting Award in ontvangst nam. Deze prijs is eerder uitgereikt aan Morgan Freeman, Stanley Tucci, Sir Ben Kingsley, Rutger Hauer, Miquel Nyqvist, Monic Hendrickx en aan Claudia Cardinale. Voorafgaand aan de première van de film The Party waarin hij een hoofdrol had, vond een openbaar gesprek met hem plaats.   De indrukwekkende Hongaarse film 1945 van Ferenc Török, gebaseerd op het korte verhaal 'Homecoming’ van Gábor T. Szántó, won de Film en Literatuur Award in het hoofdprogramma. Beiden (regisseur en auteur) waren tijdens de Award Ceremony op vrijdag 16 september aanwezig om de prijs in ontvangst te nemen. De film is direct na het festival aangekocht voor roulatie in de Nederlandse en Vlaamse theaters en wordt in april 2018 uitgebracht en maakt inmiddels een internationale zegetocht. De vakjury stond ook dit jaar voor de vierde achtereenvolgende keer onder leiding van Adriaan van Dis. Deze jury bestond verder uit scenarioschijfster en regisseur Paula van der Oest, actrice Ariane Schluter, schrijver/ journalist Hans Maarten van den Brink, filmregisseur Robert Jan Westdijk, schrijver Oek de Jong en muzikant en tekstschrijver Peter Slager. Zij beoordeelden dertien nieuwe films gebaseerd op een boek of een toneelstuk.  

03

Voor de vierde achtereenvolgende keer werd het Franse competitieprogramma Vive la France georganiseerd. Twaalf nieuwe Franstalige films, beoordeeld door een jury bestaande uit leden van de Alliance Française streden om de Prix TV5Monde. De prijs ging naar de film 120 BPM van Robert Campillo, het aangrijpende drama over de strijd tegen de onverschilligheid ten aanzien van aids in Frankrijk begin jaren negentig. De Franse komedie Ôtez-moi d’un doute werd door het publiek beoordeeld als beste film met een bijzonder hoge waardering: 4,734 op een schaal van 1 tot 5.   De Parel, de publieksprijs van het CPNB voor de beste boekverfilming ging naar de film Tonio. Deze film, gebaseerd op het boek van A.F.Th. van der Heijden en geregisseerd door Paula van der Oest, is een productie van NLFilm en Nanook Enertainment.  De Sylvia Kristel Award, een initiatief van vrienden en familieleden van Sylvia Kristel, werd op zaterdag 17 september uitgereikt aan de Vlaamse actrice Romy Louise Lauwers. Zij is volgend jaar te bewonderen in de verfilming van het boek van Remco Campert, het Leven is Vurrukkulluk. Aan deze film werd ook aandacht gegeven in een talkshow waaraan deelnamen regisseur Frans Weisz,scenarioschrijver Theo Nijland en producent Matthijs van Heijningen. Daarbij werden voor de eerste keer beelden uit de film vertoond. 

v.l.n.r. Oek de Jong, Adriaan van Dis, Peter Slager, Robert Jan Westdijk, Hans Maarten van den Brink, Paula van der Oest en Ariane Schluter.

Met steun van het VSB Fonds en een bijdrage van het LIRA Fonds kon het aantal literaire activiteiten worden uitgebreid. Drie films over schrijvers beleefden hun wereldpremière, gevolgd door gesprekken met de auteurs (met Joke van Leeuwen, Thomas Verbogt en met Alexander Münninghoff). In andere gesprekken, gemodelleerd naar programma “Zomergasten” waren Nelleke Noordervliet, Floortje Dessing en Jaap Robben te gast. Aan de hand van hun favoriete filmfragmenten werden zij bijna twee uur lang geïnterviewd door Karin van As, gevolgd door de keuzefilm van de gast. Het aangekondigde gesprek met Alfred Birney over Neokolonialisme/ Nederlands-Indië kon vanwege ziekte van Birney geen doorgang vinden. In plaats daarvan interviewde Jaap Robben juryvoorzitter Adriaan van Dis over dit onderwerp. Van de competitiefilms Daha, de Vijgenboom en 1945 waren de schrijvers aanwezig. Samen met de filmakers namen zij deel aan de talkshows waarin het adaptatieproces centraal stond. Deze gesprekken werden gepresenteerd door Christoph Buchwald.

Het affiche van het festival is ontworpen door de Vlissingse fotograaf, kunstenaar en filmmaker Bob Pingen. Het uit Zeeland afkomstige fotomodel Sanne de Regt en haar partner, de acteur Christophe Haddad fungeerden als model. Pingen liet zich inspireren door de klassieke filmposter, uit de tijd van de “Nouvelle Vague en de pulpromannetjes”.   

FACTS &

FIGURES

Na drie succesvolle edities vond ook dit jaar weer “Van Boek naar Doek” (VBND) plaats op vrijdag 16 september. Organisator is Shared Stories, Rights Agency Amsterdam, in opdracht van de CPNB en Film by the Sea, mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Nederlands Filmfonds en het VSB Fonds. Het voornaamste doel van VBND- bijeenkomst is de bevordering van de handel in filmrechten voor boekverfilmingen. De start van de dag was een plenair programma voor genodigden en publiek voor de Cinema Literair Lezing, dit jaar was er een interview van Jasper Henderson met schrijver Oek de Jong. De auteur sprak openhartig over recente plannen om zijn laatste boek Hokwerda’s Kind te verfilmen. In aansluiting op de lezing vond de pitchmiddag plaats, waar 14 filmproducenten elk 5 gesprekken voerden van 30 minuten met een vertegenwoordiger van een uitgeverij (in totaal 15). Deze uitgevers of foreign rights managers van de uitgeverijen presenteerden de meest aantrekkelijke, verfilmbare boektitels. Omdat sommige uitgeverijen, maar ook filmproducenten met meer dan 1 persoon kwamen, telden wij in totaal 38 aanwezigen.

04

PROGRAMMA

Dertien films uit twaalf landen maakten deel uit van het competitieprogramma. De films werden beoordeeld door een vakjury die bestond uit Adriaan van Dis (voor de vierde achtereenvolgende keer juryvoorzitter), scenarioschijfster en regisseur Paula van der Oest, actrice Ariane Schluter, schrijver/ journalist Hans Maarten van den Brink, filmregisseur Robert Jan Westdijk, schrijver Oek de Jong en muzikant en tekstschrijver Peter Slager. De jury werd ook dit jaar weer voortreffelijk begeleid door Liesbeth Peters. Drie films genoten de bijzondere waardering van de vakjury: de Turkse film Daha, de Hongaarse film 1945 en de Azerbeidjaanse film Pomegranate Orchard. Uiteindelijk koos de jury unaniem voor de film 1945 van de Hongaarse regisseur Ferenc Török, gebaseerd op het verhaal van de schrijver Gabór Szántó. Zij waren aanwezig om de prijs in ontvangst te nemen. Van de andere films die in competitie werden vertoond waren aanwezig zeven castleden (regisseur, producent, acteurs en schrijver) van de film Daha, filmmaakster Ana Murygarren en producent Joaquin Trincado van de Spaanse film La Higuera de los Bastardos en regisseur Ilgar Najaf van de film Pomegranate Orchard.   

05

Hoofdprogramma: competitieprogramma film en literatuur

Uit het juryrapport: “Een subtiel en genuanceerd verhaal over een overgangstijd: het Hongarije van na de Duitse capitulatie en de komst van nieuwe bezetters – de Russische bevrijders. De film is gebaseerd op een kortverhaal van 14 pagina’s, maar vertelt de grote geschiedenis van verraad en hebzucht. Het behandelt een pijnlijk onderwerp dat niet alleen in Hongarije, maar ook in andere Europese landen een rol heeft gespeeld: het heulen van de plaatselijke bevolking met de Nazi’s. 1945 gaat ons dan ook allen aan. Twee Joodse overlevenden keren terug naar een dorp waar de Joodse bevolking is afgevoerd. Hun komst maakt veel los. Angsten komen boven, schuldgevoelens, huwelijksdrama’s en het allerslechtste en allerbeste van mensen onder druk. 1945 Is prachtig verfilmd, een symfonie in zwart en wit met veel gegluur achter gordijnen en hagen. Soms heel licht, vrolijk bijna om de wreedheid en waardigheid schrijnender te belichten”. 

Ferenc Török en Gabór Szántó

In voorgaande jaren is deze prijs uitgereikt aan Morgan Freeman, Stanley Tucci, Sir Ben Kingsley, Rutger Hauer, Miquel Nyqvist, Monic Hendrickx en aan Claudia Cardinale. De prijs werd tijdens de Award Ceremony aan hem uitgereikt door festivaldirecteur Leo Hannewijk. Voorafgaand aan de première van de film The Party vond een gesprek met hem plaats gepresenteerd door Christoph Buchwald. Het competitieprogramma opende met de film In Times of Fading Light waarin hijop overtuigende wijze gestalte gaf aan een communistische veteraan in het Oost-Berlijn van 1989. Eveneens zijn twee beroemde klassiekers vertoond die hem wereldfaam bezorgd hebben (Der Himmel uber Berlin en Der Untergang).  

06

De Grand Acting Award voor Bruno Ganz

Uit de toespraak van Leo Hannewijk voor Bruno Ganz: “You can have different reasons for wanting to see a movie. You can be intrigued by the story line, subject, director or book, on which the movie is based. Or, you can be swayed by something else entirely: the actors or actresses. Bruno Ganz can be your reason.... He is the guy you easily trust. You believe him, whatever part he plays: police officer, captain, poet, party boss or lover. He can do it all. He can be all.... This sounds like a simple thing to say, but his performance is anything but simple. He has mastered the skill of playing someone else by staying true to himself or vice versa: to stay true to himself by playing someone else”.

Bruno Ganz

Met ondersteuning van TV5Monde (hoofdsponsor), het Institut Français, de Assemblée Nationale en de Alliance Française kon voor de vierde achtereenvolgende keer het Franse competitieprogramma Vive la France worden georganiseerd. Het programma, dat uit twaalf nieuwe Franstalige films bestond, werd op zaterdag 9 september geopend met de nieuwste film van Claire Denis: Un Beau Soleil Intérieur. De jury bestond uit drie leden van de Alliance Française. De Prix TV5Monde ging naar de film 120 BPM van Robert Campillo.

07

Vive la France

Uit het juryrapport: “Onze nummer 1 is niet alleen een film, maar geeft ons toegang tot een historisch evenement, waarbij we binnendringen en getuige zijn van een harde werkelijkheid. Een film over vriendschap, liefde, leven en dood. Een film die nog steeds actueel is en dat is indrukwekkend, verontrustend, snijdend en aangrijpend”. 

Uitreiking van de Prix TV5Monde

Youth Jury AwardDe Youth Jury bestaat uit 25 jongeren uit heel Nederland en Vlaanderen in de leeftijd van 15 tot 21 jaar. Zij verbleven ook dit jaar een week lang in de Marinekazerne in Vlissingen. Behalve het beoordelen van films kregen zij inleidingen in filmtheorie, workshops debatteren enleerden zij korte films te maken (videoclips die een week later, tijdens de prijsuitreiking, werden vertoond). In deze intensieve week hadden zij ook ontmoetingen met filmmakers, schrijvers en de leden van de vakjury. De hele week werden zij begeleid door een team van zes mensen onder leiding van Perry Mulder en Rob Maaskant. Zij verkozen de film The Square van de Deense filmmaker Ruben Östlund tot hun favoriet. De film werd tijdens het filmfestival in Cannes dit jaar bekroond met de Gouden Palm.  

Uit het juryrapport: “Wij vinden The Square de beste film, omdat het zo’n groot aantal thema’s heeft, zoals de verhoudingen tussen rijk en arm, het gedrag van mensen in de moderne kunstwereld en menselijk gedrag in het algemeen. De film heeft een interessante benadering van deze thema’s door middel van humor, satire, ongemakkelijke situaties en sterk gespeelde personages. De film was onvoorspelbaar door een originele manier van vertellen, waardoor je geboeid bleef kijken. De film heeft veel te bieden op het gebied van inhoud. Bij een tweede keer kijken zou je nieuwe dingen ontdekken. Niet alles is meteen duidelijk en dit geeft stof tot nadenken. Daarom is dit voor ons een perfecte film voor de jongeren in Nederland om te kijken, omdat ze deze film in een groepssituatie zullen kijken. De vele lagen in The Square zullen veel discussiepunten opleveren en tegelijk een origineel verhaal zien dat nergens anders in deze vorm te vinden is”.

Uitreiking Youth Jury Award

Voor de derde achtereenvolgende keer was een Internationale Studenten jury actief, bestaande uit studenten in de leeftijd van 18 tot 25 jaar van de HZ University of Applied Sciences en de University College Roosevelt. De jury komt voort uit een nauwe samenwerking tussen Film by the Sea en HZ Cult. De negen deelnemers waren afkomstig uit Bulgarije, Frankrijk, de Cariben, Macedonië, Duitsland en Slowakije. Ook zij kregen een inleiding in filmkritiek en zij volgden een workshop gegeven door de illustrator Raimond van Soest. De International Student Jury beoordeelde acht films van jonge veelbelovende filmmakers uit kleine filmlanden, welke nog niet zijn aangekocht voor roulatie in Nederlandse theaters. Zij kozen de Franse film Patients van de regisseurs Mehdi Idir en Grand Corps Malde als beste film.  

08

International Student Jury Award

Uit het juryrapport: “This movie, a piece of art, is one that exposes strength in the people we call weak, that shows that behind every sick person there is a struggle but also life, plain and simple. We see people in immense suffering who are trying to relearn how to live, laugh and persevere. This film follows step by step the story of Ben, a young quadriplegic man as he slowly recovers his mobility in a Parisian health centre. On his way, he meets new friends,makes mistakes and invites us in a world that is too often willingly forgotten by most. In this movie Medhi idir and Grand Corps Malade bring us a masterpiece where every detail, every camera shot brings us inside the head of these patients with humor and humility. We feel as they feel during this movie... like prisoners, of not only the hospital but also their bodies as some make progress and others despair”.  

International Student Jury

Deze publieksprijs, die voor de zesde keer werd uitgereikt, is tot stand gekomen als gevolg van een samenwerking tussen Film by the Sea en haar partner CPNB (Collectieve Propaganda voor het Nederlands Boek, organisator van onder meer het Boekenbal en de Boekenweek). Het publiek kon vanaf begin augustus tot half september haar stem uitbrengen op zeven genomineerde boekverfilmingen uitgebracht in de Nederlandse bioscopen of filmtheaters in de periode tussen 1 juli 2016 en 30 juni 2017. Een andere voorwaarde is dat het boek moet zijn verschenen in eenNederlandse vertaling.  De volgende zeven films werden genomineerd: • The Handmaiden (Boek: Vingervlug van Sarah Waters) • De GVR (Boek: De GVR van Roald Dahl) • Julieta (verhalen uit het boek: Stilte van Alice Munro) • Nocturnal Animals (Boek: Tony & Susan van Austin Wright) • Tonio (Boek: Tonio van A.F.Th van der Heijden) • The Light between Oceans (Boek: Het licht van de zee van            M.L. Stedman) • Dubbelspel (Boek: Dubbelspel - Frank Martinus Arion). 

09

De Parel, de prijs voor de beste boekverfilming De films kregen een vertoning tijdens het festival. Na afloop van de vertoning van de film Tonio vond een talkshow plaats met filmmaakster Paula van der Oest en de producenten Alain de Levita (NLFilm) en Sytze van der Laan (Nanook Enertainment).

Sytze van der Laan, Paula van der Oest, Alain de Levita en Mirjam Rotenstreich

Sylvia Kristel AwardHet is inmiddels al weer vijf jaar gelden dat oud jurylid Sylvia Kristel overleed. Een aantal vrienden en familieledenvan deze actrice hebben onder leiding van ondernemer Bessel Kok het initiatief genomen tot deze award. De prijs, een geldbedrag van 10.000 euro is bestemd voor een jonge acteur of actrice die de gedachte aan Sylvia Kristel als cultureel fenomeen en inspiratiebron doet voortleven. Deze Award werd in 2014 voor het eerst uitgereikt aan de actrice Sylvia Hoeks. In 2015 werd de prijs uitgereikt aan de Engels- Nederlandse actrice Genevieve Gaunt en in 2016 aan de regisseur, zangeres en stand-upcomedian Nina de la Parra. De prijs heeft zich ontwikkeld tot een aanmoedigingsprijs voor jonge acteurs en actrices die grensoverschrijdend zijn. Sylvia Hoeks is internationaal flink aan de weg gaan timmeren met als voorlopig hoogtepunt de film Blade Runner 2049. Hetzelfde geldt voor Genevieve Gaunt, die in verschillende Engelse en Amerikaanse films speelt. Nina de la Parra is momenteel bezig in Duitsland met een theaterproductie. Dit jaar is de Sylvia Kristel Awarduitgereikt aan de Vlaamse actrice Romy Louise Lauwers. Zij is volgend jaar te bewonderen in de verfilming van het boek van Remco Campert, het Leven is Vurrukkulluk. De uitreiking kon niet plaatsvinden tijdens de Award Ceremony op vrijdag 15 september omdat zij verplichtingen had bij haar theatergezelschap Kuiperskaai. De uitreiking vond plaats op zaterdag 16 september na afloop van de vertoning van de film My First Highway, waarin zij een hoofdrol speelt.

Romy Louise Lauwers

In de afgelopen jaren kwamen alle Zeeuwse films, die het jaar voorafgaand aan het festival gemaakt waren, in aanmerking voor vertoning tijdens “de Dag van de Zeeuwse Film” en voor de PZC-Award en de Lions Club Vlissingen Film-Award.  Met deze traditie hebben we gebroken. In de eerste plaats omdat er weinig nieuwe Zeeuwse films gereed waren. In de tweede plaats vanwege bezuinigingen, waardoor scherpe keuzes moeten worden gemaakt: de meeste Zeeuwse films uit de jaaroogst waren al diverse keren te zien geweest in filmtheaters in de provincie en op de regionale televisie, waardoor de urgentie om deze films in het programma op te nemen verviel. En in de laatste plaats omdat de films in de jaaroogst ieder jaar erg wisselend van kwaliteit zijn en zowel publiek als de PZC- jury ‘appels met peren’ moest bekijken en beoordelen. We hebben om deze redenen er voor gekozen om alleen díe Zeeuwse films in het programma op te nemen die daadwerkelijk hun première kunnen beleven tijdens hetfestival. In totaal gingen negen korte tot middellange films in première. Met alle filmmakers vonden Q & A ’s plaats na afloop van de voorstellingen. De film Gevangen Licht van Loek Grootjans begon na twee succesvolle première vertoningen tijdens het festival een tournee langs filmhuizen in Zeeland en musea in binnen - en buitenland.   

10

Zeeuwse films

Maritieme films Het LHBT-netwerk Zeeland (belangenvereniging voor lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders) nam het initiatief tot een regenboogzebrapad aan de Spuikomweg voor CineCity. De opening daarvan vond plaats op zaterdag 9 september. Ter gelegenheid hiervan linkte Film by the Sea drie films aan dit initiatief: de films Una Mujer Fantástica, God’s Own Country en Heartstone.  

Verleden jaar hebben we enkele films samengebracht onder een parcours: maritieme films. Dat is goed in de smaak gevallen bij het publiek in de havenstad Vlissingen. Ook dit jaar hebben we enkele maritieme films uitgezet in het programma. Het betreft de films Cargo, BR-43, een dagboek, Cor & Henk, Weervissers van de Oosterschelde, Passage – a Boat Movie en Wonders of the Sea3D. Bij de Nederlandse première van de Vlaamse film Cargo waren de regisseur en de hoofdrolspelers aanwezig voor een Q&A na afloop. Ook na de voorstelling van Passage vond een gesprek plaats met de makers Jascha de Wilde en Ben Hendriks.  

Rebecca van Wittene en Loek Grootjans

LHBT

Film by the Sea hecht grote waarde aan het voorzien van informatie over film en/ of boek door filmmakers, schrijvers, journalisten en filmkenners van het festivalprogramma. De vele talkshows, inleidingen en Q&A’s onderstrepen dat. Door meer te bieden dan een filmvertoning alleen wordt het publiek in staat gesteld de films, en de makers beter te leren kennen en daarmeenatuurlijk de liefde voor film te delen met andere bezoekers.   

11

Filmcollege

Met steun van het VSB Fonds en een bijdrage van het LIRA Fonds was het mogelijk het aantal literaire activiteiten uit te breiden, waardoor Film by the Sea nog nadrukkelijker het festival is voor film en literatuur. Dat maakte het onder meer mogelijk om ook enkele schrijvers uit het buitenland uit te nodigen: Hakan Gunday van de Turkse film Daha en Gábor T. Szántó van de Hongaarse winnende film 1945. Samen met de filmmakers namen zij deel aan de talkshows waarin het adaptatieproces centraal stond. Deze gesprekken werden gepresenteerd door Christoph Buchwald.

Het eerste festivalweekend staat al sinds de vroegste edities in het teken van een onderwerp dat relevant is binnen het festival en/of de maatschappij op dat moment. Dit jaar was gekozen voor het thema ‘fictie of werkelijkheid’, een uiterst actueel thema.  Door twee dagen lang - zaterdag 9 en zondag 10 september - in dit onderwerp te duiken, biedt het festival verdieping op vele fronten: literair, filosofisch en filmtheoretisch. Dit jaar was het weekend gevarieerder dan ooit met colleges, filmpremières, filmvoorstellingen, een collagecollege (oftewel live demonstratie van beeldmanipulatie door Gert de Graaff, Q&A’s met schrijvers en discussies. De 86 deelnemers - streng, veeleisend en enthousiast – zijn niet eerder zo tevreden geweest. Over het onderwerp, de opbouw van het weekend en over de diversiteit in de sprekers en vooral over hoe die toch perfect op elkaar aansloten. Sprekers waren film- en literatuurdeskundige Harry Peters, Filmdocent en filmjournalist Jan Salden en mediaman Gert de Graaff.Gerlinda Heywegen (tevens organisatie) interviewde de auteur Alexander Münninghoff na de première van de film De Stamhouder van Ger Poppelaars en filosoof en tv-maakster Stine Jensen leidde het gesprek met auteur Thomas Verbogt en filmmaakster Ditteke Mensink na de première van de film “Ik begon te schrijven toen ik drie was”. 

Literatuur specials

Verdiepende activiteiten rond

film en boek

Buitenlandse auteurs

Nederlandse auteurs

In andere gesprekken, gemodelleerd naar het programma “Zomergasten” waren Nelleke Noordervliet, Floortje Dessing en Jaap Robben te gast. Aan de hand van hun favoriete filmfragmenten werden zij bijna twee uur lang geïnterviewd door Karin van As, gevolgd door de keuzefilm van de gast. Nelleke Noordervliet koos voor Nocturnal Animals, Floortje Dessing voor The Broken Circle Breakdown en Jaap Robben voor Mar Adentro. Hoewel de voorbereiding van dergelijke programma’s intensief is voor zowel de gast als de organisatie door het uitzoeken van alle fragmenten, viel deze formule goed in de smaak bij het publiek en was de opkomst van ruim 200 bezoekers vooral bij Floortje Dessing en Nelleke Noordervliet goed. Nelleke Noordervliet gaf ook een lezing ter gelegenheid van de opening van de Vlissingse Bibliotheek in CineCity op maandag 11 september. Boek en film zijn nu ook fysiek in het gebouw met elkaar verbonden. Het aangekondigde gesprek met Alfred Birney over Neokolonialisme/ Nederlands-Indië naar aanleiding van de bestseller De Tolk van Java kon vanwege ziekte van Birney geen doorgang vinden. Al snel werd een alternatief gevonden. Jaap Robben interviewde juryvoorzitter Adriaan van Dis over dit onderwerp. De korte film “Liefde” van Enang Wattimema, over de zoektocht van deze jonge filmmaker naar zijn betovergrootmoeder uit Atjeh, werd vooraf vertoond.

Twee films over schrijvers beleefden hun wereldpremière in aanwezigheid van cast en crew, gevolgd door gesprekken met de auteurs: Joke van Leeuwen (film: Een wereld tussen twee oren van Heddy Honigmann), Thomas Verbogt (film: Ik begon te schrijven toen ik drie was van Ditteke Mensink. De film De Stamhouder van Ger Poppelaars kreeg een speciale voorpremière met na afloop een gesprek met  Alexander Münninghof.

Op zondag 10 september vond een talkshow plaats over de verfilming van het bekende boek van Remco Campert: Het leven is vurrukkulluk. Aan het gesprek namen deel Frans Weisz (regisseur), Theo Nijland (scenario en muziek) en producent Matthijs van Heijningen. Centraal in het gesprek stond het proces van boek, naar script, naar film. Voor de eerste keer waren beelden te zien uit deze film. De film komt op 25 januari 2018 in de bioscoop. Met steun van het Cultuurfonds van de BNG zal Film by the Sea rond de releasedatum van de film enkele activiteiten in het land organiseren in samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek. Het startschot hiervoor werd gegeven tijdens Film by the Sea.     

12

Oud-jurylid Sonia Herman Dolz maakte een boeiende documentaire over de opera Mariken in de Tuin der Lusten onder de titel Mariken, Visioen van een Opera, naar het klassieke verhaal Mariken van Niemeghen. De film werd voor het eerst op het grote doek vertoond op zondag 10 september. Na afloop vond een gesprek plaats met Sonia Herman Dolz.

Op 12 september promoveerde aan de Universiteit van Leiden, Frank van Doeselaar, docent Nederlands en teamleider op scholengemeenschap Nehalennia in Middelburg op zijn proefschrift  ‘Bewegend lezen – Voorstel tot een cinematografische leeshouding’, waarin die filmische benadering van literatuur wordt uitgewerkt. Op zaterdag 16 september gaf hij een boeiende lezing over dit onderwerp, gevolgd door de vertoning van de film Respiré. 

Het leven is vurrukkulluk 

Mariken, visioen van een opera  

Na drie succesvolle edities vond ook dit jaar weer “Van Boek naar Doek” (VBND) plaats op vrijdag 15 september. Organisator is Shared Stories, Rights Agency Amsterdam, in opdracht van de CPNB en Film by the Sea, mogelijk gemaaktdoor een financiële bijdrage van het Nederlands Filmfonds en het VSB Fonds. Het voornaamste doel van de VBND- bijeenkomst is de bevordering van de handel in filmrechten en het werken aan boekverfilmingen. De start van de dag was een plenair programma voor genodigden en publiek voor de Cinema Literair Lezing, dit jaar een interview van Jasper Henderson met schrijver Oek de Jong. De auteur sprakopenhartig over recente plannen om zijn laatste boek Hokwerda’s Kind te verfilmen. In aansluiting op de lezing vond de pitchmiddag plaats, waar 14 filmproducenten elk 5 gesprekken voerden van 30 minuten met een vertegenwoordiger van een uitgeverij (in totaal 15). Deze uitgevers of foreign right managers van de uitgeverijen presenteerden de meest aantrekkelijke, verfilmbare boektitels. Omdat sommige uitgeverijen, maar ook filmproducenten met meer dan één persoon kwamen, telden wij in totaal 38 aanwezigen.

Vierde editie Van Boek naar Doek

Jasper Henderson met Oek de Jong

Lezing Frank van Doeselaar

GeorgiëVan de Nederlandse (scenario) schrijver Roelof Jan Minneboo waren twee films in het programma opgenomen waarvoor hij het scenario heeft geschreven: de competitie film Pomegranate Orchard uit Azerbeidzjan en de film Khibula uit Georgië. Na afloop van de première van deze laatste film vond een gesprek plaats met Minneboo en met Sandra Roelofs, ex-first lady van Georgië. Drie recente films uit Georgië waren in het programma opgenomen. Naast Khibula waren de films Hostages en Dede geselecteerd. Deze laatste film kwam mede tot stand met ondersteuning van The Dutch Film Club. Bij de première van deze film waren 18 leden van The Dutch Film Club aanwezig en gaven zij informatie over hun organisatie.

Marc J. Francis, regisseur van de film Walk with me, was aanwezig bij de twee premièrevoorstellingen van deze film, een meditatieve documentaire over de kunst van mindfullness en de leer van Thich Nhat Hanh. Na afloop van beide goed bezochte voorstellingen, vond een gesprek plaats met de maker.   

13

De Slowaakse actrice Dominika Zeleniková was aanwezig bij een talkshow over de heftige Slowaakse film Filthy, over de gevolgen van een verkrachting van een leerling door een docent op een middelbare school.  De film maakte deel uit van de selectie voor de jongerenjury.  

Andere talkshows  

Walk with me    Tijdens het festival vonden in de CCXL-theaterzaal enkele voorstellingen en concerten plaats: op dinsdag 12 september Yentl en de Boer, op woensdag 13 september de kindertheatervoorstelling De Waanzinnige Boomhut en op zondag 17 september een concert van Michelle David & the Gospel Sessions.  

Theatervoorstellingen/ muziek 

De Waanzinnige Boomhut

Filthy  

Inleidingen bij filmsFilm- en literatuurdeskundige Harry Peters gaf inleidingen bij enkele voorstellingen van twee boekverfilmingen. Het betreft The Beguiled en The Glass Castle.

Aan het begin van dit verslag is al gesteld dat de investeringen in jongeren en in het educatie programma haar vruchten afwerpt en in twee jaar tijd heeft geleid tot een verviervoudiging van het aantal bezoekers in het educatie programma. In totaal bezochten 8199 leerlingen deze voorstellingen: 5200 van VO en MBO-scholen in Zeeland en van de HZ University of Applied Sciences en 2999 leerlingen van het basisonderwijs. Daarvan bezochten1473 leerlingen de voorstellingen in CineCity en 1526 leerlingen de voorstellingen in Cinema Middelburg. Al enkele jaren konden leerlingen van basisscholen uit Middelburg het festival niet bezoeken vanwege bezuinigingen op het vervoer van Middelburg naar CineCity. Dankzij een bijdrage van “Middelburg 800 jaar” konden scholieren nu toch deelnemen aan het educatieprogramma BO. De aanmeldingen waren dermate groot dat Cinema Middelburg enkele dagen na het festival nog groepen leerlingen een schoolvoorstelling moest aanbieden. De gemeente Veere stelde een bijdrage beschikbaar voor vervoer van leerlingen uit haar gemeente naar CineCity Vlissingen. Omdat dat pas op een laat moment gecommuniceerd kon worden, maakten daar slechts enkele groepen gebruik van.  

14

In samenwerking met de Hogeschool Zeeland (HZ Cult) en de provincie konden we verleden jaar en ook dit jaar busvervoer aanbieden aan de scholen van het voorgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs uit Zeeland. Mede hierdoor steeg het aantal leerlingen van 1043 in 2015, naar 4177 in 2016 en dit jaar naar 5200. Een andere oorzaak van de stijging is dat wordt ingezet op een aanbod van films die aansluiten bij lessen en bij de leefwereld van jongeren. Films over actuele zaken zoals radicalisering, armoede, social media, seksualiteit, vriendschap en het zoeken naar een identiteit. Daarbij wordt samengewerkt met “Four Freedoms door het jaar”. 

Voortgezet Onderwijs en Middelbaar beroepsonderwijs 

Leerlingen die de film The Circle bezochten – gebaseerd op het beroemde boek van Dave Eggers over een multimediabedrijf dat ons leven en privacy beïnvloedt-  werden uitgedaagd eerst de Photobooth-caravan en de installatie WE ARE DATA MIRROR ROOM te betreden. In de MIRROR ROOM werd de bezoeker, aan de hand van een persoonlijk scenario, letterlijk een spiegel voorgehouden. De installatie liet jou ervaren hoe het voelt om 'data te worden’. De spiegelkamer confronteerde je met persoonlijke gegevens, waarvan je niet eens wist dat je ze prijsgaf. Net als vorig jaar konden leerlingen in het educatieprogramma hun mening geven over de (inhoud) film. Bij de film Eye in the Sky gingen leerlingen in gesprek over ethische kwesties rondom onze moderne manieren van oorlog voeren. In de film leidt kolonel Katherine Powell een geheime actie die terroristen in Kenia moet ontmaskeren. Ze maken hiervoor gebruik van drones. Dit dreigt echter verkeerd te gaan wanneer de zogenoemde terroristen een zelfmoordactie beramen waarmee de levens van honderden burgers op het spel komen te staan. Eye in the Sky neemt de leerlingen mee naar discussies tussen militairen en politici die beslissingen maken over leven en dood op duizenden kilometers afstand. Aan de hand van stellingen, stemkastjes en een inleiding door het Rode Kruis kwamen de discussies op gang. Nadat de film halverwege stop werd gezet was het aan de leerlingen zelf “Wat zou jij doen? Wel of niet afvuren?”. 

Educatie

Dit provinciale initiatief wil het gedachtegoed van president Franklin D. Roosevelt - de vrijheid om te zeggen wat je wilt, om te geloven wat je wilt, maar ook om beschermd te worden tegen armoede en angst – uitdragen onder alle Zeeuwen en jongeren in het bijzonder. De filmvoorstellingen werden ondersteund met allerlei inhoudelijke activiteiten. Zo was er voorafgaand aan de film Una Mujer Fantástica een Q&A met transgender Kylie. Bij de spannende avonturenfilm Trash gaven Braziliaanse muzikanten uit de favela’s een unieke show en vertelden over hun eigen harde leven in de sloppenwijken van Rio de Janeiro. Schrijfster en filmmaakster Heleen van Royen ging in gesprek met leerlingen van zorgopleidingen over haar film “Het doet zo zeer” waarin ze een portret schetst van haar moeder bij wie beginnende dementie is geconstateerd. 

15

Naast deze verdiepende en ondersteunende activiteiten werden alle filmvoorstellingen kort ingeleid. Voor de organisatie van de educatieve activiteiten is een werkgroep ingesteld die bestaat uit vertegenwoordigers van Scalda, HZ (Cult), Switch, Film by the Sea (directeur en officemanager) en Four Freedoms ‘door het jaar’.

Film by the Sea "Door het jaar"

MIRROR ROOM Photobooth-caravan

"Beeld en geluid staan dicht bij het gevoel van jongeren. Film is daarom een goed middel om met leeftijdgenoten stil te staan bij vrijheid en onvrijheid van mensen op de wereld. Ik vind het belangrijk dat jongeren beseffen dat vrij zijn niet vanzelfsprekend is. Dat je er je best voor moet doen om de vrijheid waarin wij leven te bewaren. Dat je er over praat en ondanks meningsverschillen op zoek gaat naar de verbinding met elkaar. Dat is denk ik het allerbelangrijkste.” Gedeputeerde Ben de Reu bij de introductie van het programma.

Iedere maandag vertonen we een film op de maandagavond in CineCity Terneuzen en op de dinsdagmiddag en –avond in CineCity Vlissingen. Het betreft vrijwel altijd een avant- première van een film. In het winterseizoen, van begin november tot eind maart, verzorgen we in CineCity Vlissingen op de zondagmiddagen eveneens een filmvoorsteling. 

De ruim 1000 “Vrienden van het festival” ontvangen een korting op de voorstellingen. Daarnaast ontvangen zij wekelijks een nieuwsbrief. Het aantal bezoekers steeg in Vlissingen, terwijl het aantal bezoekers in Terneuzen vrijwel stabiel bleef. Voor het eerst werd de grens van 20.000 bezoekers doorbroken.  Zie een overzicht van alle vertoonde films in de bijlage.

16

De Provinciale Zeeuwse Courant verzorgde weer een informatieve bijlage van 24 pagina’s (oplage ca. 70.000) over het festival met interviews, achtergrondinformatie, een spoorboekje en beschrijvingen van alle films en activiteiten. Dat was mogelijk dankzij een bijdrage van de Stichting Moerman Promotie Vlissingen en de  Stichting van de Sande Vlissingen.. Omroep Zeeland en CTV maakten dagelijks een festival bulletin. De nieuwe cultuurzender Parmamdo 24 culture  zond iedere festivaldag drie festival tips van de festival directeur uit. Jean Mineur Bioscoopreclame zorgde ervoor dat de trailer van het festival te zien was in ongeveer 70 zalen in de weken voor het festival. Partner Amadore hotelketen verzorgde een tag-on bij hun televisiespotje in de weken voor het festival. Omroep Zeeland verzorgde eveneens een radiospotje en de PZC stelde in een barter overeenkomst advertentieruimte beschikbaar in de PZC en in andere dagbladen van de Persgroep (Volkskrant).  

Effectieve middelen om (potentiele) bezoekers te bereiken zijn de website en het gebruik van social media. Voor informatie over het bezoek aan de website verwijzen wij u naar de bijlage. Relaties en ‘Vrienden van het Festival’ ontvangen wekelijks een nieuwsbrief met informatie over het programma Film by the Sea ‘door het jaar’, maar ook informatie over films die verwacht worden en andere informatie over de komende editie. Ook op de website en de facebook pagina van Film by the Sea wordt vrijwel dagelijks nieuwe informatie gegeven. Het volledige programma kwam 31 augustus beschikbaar en op dat moment ging ook de verkoop van start. De mogelijkheden voor de online verkoop werden uitgebreid: Vrienden van het festival konden nu ook online met korting hun tickets kopen en speciale kortingsacties voor specifieke films waren nu online mogelijk. Hierdoor steeg de online verkoop dit jaar met 29%. Er werden verschillende kortingsacties ingezet, 

Communicatie &

publiciteit

waarbij de Albert Heijn -actie met vestigingen uit de regio veruit het populairst was. Voor de eerste keer kon op de laatste dag van het festival, waarbij de meeste films nogmaals te zien zijn, gebruik worden gemaakt van een kortingsactie van de Provinciale Zeeuwse Courant tijdens de PZC dag naar voorbeeld van de populaire Volkskrant Dag tijdens het Filmfestival Rotterdam. Daar is nu 325 keer gebruik van gemaakt, iets minder dan 10% van het aantal bezoeken die dag. Door het geven van een grotere bekendheid aan deze dag verwachten we dat daar in de toekomst zeker meer gebruik van zal worden gemaakt. De landelijke aandacht bleef dit jaar wat achter bij de verwachtingen. Hoofdgast Bruno Ganz wilde/ kon helaas slechts één interview geven (aan de Volkskrant). De vertoningen van de openingsfilm In Blue, maar ook van films als The Square en Wonders of the Sea3D werden landelijk goed opgepakt.  

PZC bijlage

17

In 2016 is een verdergaande samenwerking tot stand gekomen in een publiek-private samenwerking tussen Film by the Sea en CineCity BV, waarbij Film by the Sea zich vooral concentreert op de inhoud en beleid en CineCity zich richt op de productie en facilitering, met daarbij de risico’s van het private ondernemen. In het tweede jaar van deze samenwerking wisten beide partijen elkaar in de praktische werkzaamheden beter te vinden en samen te werken. Met fondsen en subsidiegevers zijn verdere afspraken gemaakt ten aanzien van eisen die zij stellen aan de financiële verantwoording en accountantsrapportage.   

De directie/ bestuur van Film by the Sea wordt gevormd door algemeen en artistiek directeur Leo Hannewijk (30 uur) en financieel directeur To Verhaeghe de Naeyer (10 uur). Claudia Polverosi was werkzaam voor 30 uur per week als office- manager en educatie medewerkster. Voor de financiële administratie kon ook dit jaar weer een beroep worden gedaan op Yvonne Bakker, die deze werkzaamheden op vrijwillige basis uitvoerde.  De directeur werd in zijn programmeringswerkzaamheden bijgestaan door de zogenaamde ‘kijkgroep’, een aantal enthousiaste en deskundige filmkenners die betrokken zijn bij de (voor)selectie van films. De kijkclub bestond uit Annie Streng, Helge Prinsen, Liesbeth Wolterbeek, Bob Pingen en Ralph van Zuuren. Het secretariaat werd uitgevoerd door de office-manager. In het verslagjaar werden 83 films beoordeeld. De groep kwam vijf keer bij elkaar. Helge Prinsen verzorgde ook de filmbeschrijvingen voor de website en PZC.  

Organisatie  Jéan Rottier - event manager Kim Voerknecht - coördinator filmtransport Manon de Weerd - PR, Communicatie & Marketing Evelien Sinke - Communicatie & Marketing  Cindy Kooij - theaterdirecteur CCXL  Amanda Sanderse - event management  Marjolein Karman - productie medewerkster  Ad Weststrate - CEO CineCity  Sander Verdonk - COO CineCity  Sander Goedegebure - bedrijfsleiding CineCity/ coördinatie            vrijwilligers  Ari de Kraker - bedrijfsleiding CineCity/ coördinatie   vrijwilligers/ vriendenadministratie  Ed Geldof - facilitaire diensten/ aankleding  Fernando Persijn - Guest Relations  Rob de Kerf – sales  Mart Jansink - techniek  Josine Glerum - website

Personeel

Het team van CineCity Services bestond uit de volgende personen:

VrijwilligersNaast het personeel van CineCity Services, Cine Café en CineCity waren ook dit jaar ongeveer 65 vrijwilligers betrokken bij de uitvoering van het festival. Diverse taken werden door hen uitgevoerd zoals zaalwacht en enquête, hand- en spandiensten, informatievoorziening en carservice.

De Raad van ToezichtDe Raad van Toezicht bestond in 2017 uit Wim Dijkstra (voorzitter), Gijs van de Westelaken, Gerard Pilon, Karen de Bok, Henk Kloosterziel, Ton Brandenbarg en Peter van Druenen. Op 19 januari dit jaar kwam een onverwachts einde aan het leven van Karen de Bok. Henk Kloosterziel nam 9 augustus j.l. afscheidvan de Raad, omdat zijn maximale termijn erop zat. Twee leden van het A-team, Eva Cossée en Geert van Maanen, traden met ingang van 6 juni toe tot de Raad van Toezicht vanuit het A- team. Het A-team, een adviesorgaan voor directie en Raad van Toezicht, bestond daarmee vanaf die datum uit oud-voorzitter Kees Izeboud en Marcel Oonk. De Raad kwam afgelopen jaar vier keer bij elkaar: 16 november 2016 en op 15 maart, 6 juni en 9 augustus van dit jaar. Belangrijke agendapunten waren de begroting/ werkplan 2017, jaarrekening en accountantsrapportage over 2016, samenwerking Film by the Sea – CineCity, bezuinigingsoperaties en mogelijke toekomstscenario’s.

18

.  

Bijlagen

Overzicht van alle films in het festival

19

.  

20

.  

21

.  

Gasten

22

.  

23

.  

Websitebezoek

24

.  

Overzicht films vertoond tijdens Film by the Sea ‘door het jaar’ oktober 2016 tot september 2017 

25

.  

26

.  

Partnerplan  Film by the Sea heeft in 2014 een crowdfunding plan ontwikkeld om haar financiële positie te verbeteren. Het plan biedt particulieren die het festival een warm hart toedragen de mogelijkheid het festival een geldbedrag te lenen voor een periode van vijf jaar. Daartegenover staan een aantal voordelen zoals gratis tickets voor de gala opening, een ‘vriendschap voor een jaar’ en andere voordelen. Film by the Sea beschikt over een ANBI-status en de lening levert de deelnemer aan het Vriendenplan een fiscaal voordeel op. Deelnemers van het Partnerplan 2016/2017 zijn:

Lege pagina