Uitstroom van niveau 4Middenkaderopleiding

(of specialistenopleiding)

Eventueel uitstroomnaar niveau 1

Basisschool groep 1 t/m 8Doorlooptijd 8 jaar, leeftijd 4 – max. 14 jaar

Pri

mai

r o

nd

erw

ijs

MBO (onderwijsinstelling ROC, AOC of vakinstellingen)

BOL of BBL, niveau 1 t/m 4

TheoretischeLeerweg

TL

GemengdeLeerweg

GL

KaderBeroeps-gerichteLeerweg

KBL

BasisBeroeps-GerichteLeerweg

BBL

HAVODoorlooptijd 5 jaar

VWODoorlooptijd 6 jaar

Praktijk-onderwijsDoorlooptijd 6 jaar,leeftijd max. 20 jr.

Vo

ort

gez

et o

nd

erw

ijs

Niveau 4doorlooptijd

2 of 3 jaar(midden-

kader-opleiding)

Niveau 3 doorlooptijd

2 jaar(vak-

opleiding)

Niveau 2doorlooptijd

2 jaar(basis-

beroeps-opleiding)

Niveau 1doorlooptijdmax.1 jaar

(assistenten-opleiding)

Mid

del

baa

rB

ero

epso

nd

erw

ijs

HBOHogeschool

WOUniversiteit

Ho

ger

Ber

oep

son

der

wijs

Wet

ensc

hap

pel

ijk o

nd

erw

ijs ONDERWIJSSCHEMAvan basisschool tot universiteit

of

**

*

BOL BBL (in het MBO) VMBO MBO HAVOVWO

ROC

HBO WO

= Beroeps Opleidende Leerweg (minimaal 20% en maximaal 60% praktijkstage)= Beroeps Begeleidende Leerweg (minimaal 60% praktijkstage)= Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs = Middelbaar Beroeps Onderwijs = Hoger Algemeen Vormend Onderwijs= Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs (Atheneum, Technasium en Gymnasium)= Regionaal Opleidingen Centrum MBO-opleidingen, niveau 1 t/m niveau 4= Hoger Beroeps Onderwijs = Wetenschappelijk Onderwijs (Universiteit)= Startkwalificatie op de arbeidsmarkt (= minimaal diploma MBO-niveau 2 of HAVO/VWO-diploma)*

Eventueel doorstroom van lager niveau naar hogere niveaus

Copyright Opleidingsbedrijf SSB regio Twente, Enschede oktober 2009

Pro

ped

eu

se

HB

O

Leerjaar 4

Leerjaar 5

Verklarende woordenlijst

Tu

ss

enti

jds

e zi

jin

str

oo

m v

an(n

iet

afg

ero

nd

e) H

AV

O n

aar

MB

O

VMBODoorlooptijd 4 jaar, leeftijd ca. 12 – 16 jaar

Leerjaar 1 en 2 is basisvorming voor alle leerlingen in de onderbouw, daarna keuze voor een leerweg en een sector in leerjaar 3 en 4 in de bovenbouw.

UITLEG ONDERWIJSVORMEN

Copyright Opleidingsbedrijf SSB regio Twente, Enschede, oktober 2009

COMPETENTIEGERICHT OPLEIDEN (CGO)Competentiegericht Onderwijs (CGO) richt zich op de zelfstandige en individuele ontwikkeling van de student voor wat betreft het verwerven van kennis, vaardigheden, inzicht en beroepshouding. Het gaat niet alleen om vaktechnische competenties, maar ook om het toepassen van algemene competenties als samenwerken, met klanten overleggen of plannen. Het leren wordt aangestuurd door de problemen, ervaringen en handelingen die gelden voor de beroepssituatie in de praktijk. Het gaat bij CGO dus om de combinatie van competenties die de student tijdens de opleiding moet verwerven en aantonen om uiteindelijk een beroep in de beroepspraktijk en in de maatschappij uit te kunnen oefenen.

HBO Hoger Beroepsopleidingen worden verzorgd door hogescholen. Zij leiden op tot hogerkaderfuncties binnen het bedrijfsleven en de overheid. HBO-opleidingen dragen vaktheoretische kennis over, maar zijn primair gericht op de ontwikkeling van vaardigheden in nauwe aansluiting op de beroepspraktijk. Voor toelating tot een hogeschool moet de student in het bezit zijn van een HAVO-diploma, een VWO-diploma of een MBO-4-diploma.

BouwTalent biedt een praktijkgerichte studie Bouwkunde of Civiele techniek aan. BouwTalent is een initiatief van werkgevers uit de bedrijfstak Bouw die samen met de HBO-instellingen uit de regio gemotiveerde afgestudeerde MBO-studenten een optimale combinatie van werk en opleiding biedt. De eerste twee jaren van een HBO-opleiding Bouwkunde of Civiele Techniek is er sprake van een stageovereenkomst, waarin een student twee dagen stage loopt en 3 dagen naar school gaat. Het derde en vierde leerjaar wordt de student werknemer van BouwTalent en werkt op basis van een arbeidsovereenkomst 4 dagen bij een praktijkbiedende organisatie en gaat 1 dag in de week naar school.

WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS (UNIVERSITEIT)Er zijn in Nederland 13 universiteiten die Wetenschappelijk Onderwijs verzorgen, zowel theoretische studies als studies voor specialistische beroepen. De meeste opleidingen duren vier jaar, maar er zijn beroepen die een langere studietijd vergen. Voor toelating tot een universiteit geldt een VWO-diploma of een propedeuse (1e jaar) van een relevante HBO-opleiding. Naast deze diploma-eisen gelden voor bepaalde opleidingen eisen aan het vakkenpakket (profielen). Het HBO en het WO vormen samen het hoger onderwijs. Een universiteit verzorgt opleidingen op academisch niveau en verstrekt academische titels.

MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJSMiddelbaar Beroepsonderwijs richt zich op de theoretische en praktische voorbereiding voor de uitoefening van een beroep en is een schakel tussen VMBO en eventueel HBO. De meeste MBO-opleidingen worden verzorgd door Regionale Opleidingen Centra (ROC), Agrarische Opleidingen Centra (AOC) of Vakinstellingen. De opleidingen worden gegeven op vier verschillende niveaus:niveau 1: assistentenopleidingenniveau 2: basisberoepsopleidingen niveau 3: vakopleidingen;niveau 4: middenkaderopleidingen en de specialistenopleidingen (kopstudies van één tot twee jaar). Eventueel doorstroom naar een HBO-opleiding.

Studenten kunnen in het MBO een BOL- of een BBL-opleiding volgen. De mate van BeroepsPraktijkVorming (kortweg BPV= werken en leren in de praktijk) bepaalt voor een groot deel het verschil tussen beide leerwegen. In de Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) hebben studenten een dienstverband bij een leerbedrijf of een opleidingsbedrijf. Een dag per week gaan ze naar school voor de theorie.Vroeger noemde men dit een leerlingstelsel of soms 'vakschool' of 'streekschool'.

In de Beroepsopleidende Leerweg (BOL) gaan de studenten meerdere dagen per week naar school. Een deel van de opleiding loopt de student stage om praktijkervaring op te doen (BPV).Beide leerwegen leiden op voor hetzelfde diploma. Het is mogelijk van een lager niveau door te stromen naar een hoger niveau, door bijvoorbeeld na afronding van niveau 2 door te stromen naar niveau 3. Ook bestaan er mogelijkheden om de overstap te maken tussen BOL en BBL. Studenten die liever niet de hele dag naar school willen gaan, kiezen voor een BBL-opleiding. Met een MBO-diploma op niveau 4 kan een student eventueel doorstromen naar het HBO of gaan werken.

BouwTalent biedt een praktijkgerichte studie bouwkunde op niveau 4. Voor minimaal 50% en maximaal 80% bestaat de opleiding uit het opdoen van praktijkervaring bij een werkgever in de bouw of daaraan gerelateerd. Dat kan een bouw- of infrabedrijf zijn, een architectenbureau, een ingenieurs- of constructiebureau maar ook een gemeente of woningcorporatie. BouwTalent is een initiatief van werkgevers uit de bedrijfstak bouw en heeft als doel het vergroten van de in- en doorstroom en het beperken van de uitstroom in de Bouwsector.

VMBOVMBO staat voor Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs. Het is een 4-jarige opleiding die zowel praktisch als theoretisch kan zijn. Het VMBO kent 4 leerwegen. Een leerweg is de route die een student volgt en die aansluiting geeft op vervolgonderwijs. Een student kiest voor de leerweg die het beste bij hem past; meer theoriegericht of meer praktisch. De 4 leerwegen zijn:• Theoretische leerweg (TL)Deze leerweg bereidt voor op de vakopleidingen en de middenkaderopleidingen op niveau 4 in het MBO. De TL richt zich nog niet op een bepaald beroep. Met een TL kan een student ook doorstromen naar klas 4 van de HAVO. • Gemengde leerweg (GL)Deze leerweg kan een student kiezen als hij weinig moeite heeft met studeren, maar zich ook gericht wil voorbereiden op bepaalde beroepsopleidingen. Deze leerweg bereidt voor op de vakopleidingen en middenkaderopleidingen in het MBO (niveau 3 en 4). Ook doorstroom naar de HAVO is mogelijk• Kaderberoepsgerichte leerweg (KBL)In de KBL krijgt de student naast de theoretische vakken ook een aantal beroepsgerichte lessen per week. Deze leerweg bereidt voor op de vakopleidingen en middenkaderopleidingen in het MBO (niveau 3 en 4).• Basisberoepsgerichte leerweg (BBL)Deze leerweg is geschikt voor studenten die praktisch zijn ingesteld en bereidt voor op de basisberoepsopleidingen in het MBO (niveau 1 en 2). Een student kan in deze leerweg ook een leerwerktraject volgen (leren en werken). Een groot deel van het onderwijs volgt hij/zij dan buitenschools in een leerbedrijf of opleidingsbedrijf.

Studenten kiezen meestal aan het einde van het tweede leerjaar voor een bepaalde sector. Er zijn 4 sectoren, nl.: Techniek, Zorg en welzijn, Economie en Landbouw. Binnen deze vier sectoren zijn er veertien afdelingen die elk een specialisatie bieden, bijvoorbeeld uiterlijke verzorging of bouwtechniek.

PRAKTIJKONDERWIJSPraktijkonderwijs is een vorm van voortgezet onderwijs die bedoeld is voor studenten voor wie het behalen van een VMBO-diploma te hoog gegrepen is. Praktijkonderwijs is in de plaats gekomen van de scholen voor voortgezet speciaal onderwijs voor moeilijk lerende kinderen (vso-mlk). Het praktijkonderwijs leidt studenten op voor wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. Het onderwijs is sterk op de praktijk gericht en biedt veel individuele begeleiding. Het onderwijs loopt meestal door totdat er passend werk gevonden is. Praktijkonderwijs leidt dus niet per definitie op voor een diploma, maar voor het leven. Voor een aantal van deze studenten is doorstroom naar niveau 1 van het MBO een mogelijkheid. Voor praktijkonderwijs geldt geen cursusduur, maar wel een leeftijdsgrens van 20 jaar.

MB

O (

on

der

wijs

inst

ellin

g R

OC

, AO

C o

f va

kin

stel

ling

en)

BO

L o

f B

BL

, niv

eau

1 t

/m 4

Niv

eau

4B

OL

Mid

de

nk

ad

er-

fun

cti

on

ari

sb

ou

w /

in

fra

(mid

de

n-

ka

de

r-o

ple

idin

g)

Niv

eau

3B

BL

T

imm

erm

an 3

Met

sela

ar 3

Med

ewer

ker

Stu

kad

ore

n 3

Teg

ezet

ter

3A

llro

un

d

stei

ger

bo

uw

er(v

ako

ple

idin

g)

Niv

eau

2B

OL

/BB

LT

imm

erm

an 2

Met

sela

ar 2

Med

ewer

ker

Stu

kad

ore

n 2

Teg

elze

tter

2S

teig

erb

ou

wer

(bas

isb

ero

eps

op

leid

ing

))

Niv

eau

1B

OL

/BB

LB

ou

wp

laat

s-as

sist

ent

Tim

mer

en /

met

sele

n

*

Eve

ntue

el d

oors

troo

m v

an la

ger

nive

au n

aar

hoge

re n

ivea

us

Niv

eau

4B

BL

Ka

de

rfu

nc

tio

na

ris

bo

uw

, in

fra

en

ge

sp

ec

iali

se

erd

ea

an

ne

me

rij

(mid

de

n-

ka

de

r-o

ple

idin

g)