UITGEVERIJ VERLORENzo: Jeske van Dongen, Muziek Jos Schaeken, Berkenbastbriefjes Maaike van Berkel,...

voorjaar 2013 | verschenen in 2012

VERLORENUITGEVERIJ

2 voorjaarsaanbieding 2013

Deze brochure bevat de Voorjaarsaanbieding 2013. Meer informatie over alle uitgaven is te vinden op onze web-site. Achterin deze brochure zit een bestelformulier. Uiteraard kunnen boeken ook worden besteld via de web-site (waarbij de boeken direct kunnen worden betaald en geen administratiekosten hoeven worden betaald), via de mail of telefonisch.

Bestelde maar nog niet betaalde boeken worden verstuurd met een rekening op de buitenkant van het pak-ket. Bij binnenlandse bestellingen met een factuurbedrag van minimaal € 100,– worden geen verzendkosten in rekening gebracht. In alle andere gevallen wel. Het is ook mogelijk de boeken op te halen bij de uitgeverij, op werkdagen tussen 9.00 en 17.00 uur.

Retouren van particulieren dienen, na voorafgaand overleg en onder opgaaf van redenen, binnen twee weken na factuurdatum te geschieden. Eventuele verzendkosten voor het retourneren dient de klant in principe zelf te voldoen. Retouren van boekhandels kunnen enkel worden aangenomen na overleg en mits de boeken onbe-schadigd zijn. Creditering geschiedt meestal tegen een gereduceerd bedrag. Voor meer en vollediger informatie raadplege men tevens onze website: www.verloren.nl.

Bezoekadres: Torenlaankerk, Torenlaan 25, 1211 ja Hilversum, t 035-6859856, f 035-6836557, e [email protected] Kamer van Koophandel Hilversum 32039230; btw nr. nl8054 597 16 b01

rekening ing 4489940; rekening rabobank 398247528 postrekening België 000-1638529-05; Postbank Girokonto Deutschland 866 14-661 blz 590 100 66

Vertegenwoordiging in België: Maklu uitgevers, Somerstraat 13-15, b-2018 Antwerpen, t 03-2312900, f 03-2332659

When ordering from outside the Benelux, we advise you to state the number, expiry date and csv-code of your Visa or Eurocard/Mastercard, in order to avoid unnecessary costs. The amount due will be charged to your account after your order has been sent.

Inhoudsopgave: Voorjaarsaanbieding 2013 3-34 Verschenen in 2012 35-54 Overzicht tijdschriften 55-57 Gebruikte afkortingen 58

voorjaarsaanbieding 2013 3

Zie ook: Bruin/Onnekink, De Vrede van Utrecht 1713, isbn 978-90-8704-312-4, € 14,–; Haje nius,

Dopers in de Domstad. Geschiedenis van de Doopsgezinde Gemeente Utrecht 1639-1939, isbn 90-6550-

740-x, € 20,–; De lustrumfeesten te Utrecht in 1906, isbn 90-6550-931-3, € 18,–; Rommes, Oost

west, Nederland best? Driehonderd jaar migratie en migranten in de stad Utrecht (begin 16e-begin 19e

eeuw), isbn 90-7394-120-2, € 20,60 ; De vertrouwde van mijn hart. Het dagboek van Alexander van

Goltstein (1801-1808), isbn 90-6550-116-9, € 14,–

± 176 blz., ± € 15,–

isbn 978-90-8704-312-4

ingenaaid, geïllustreerd

verschijnt februari 2013

nur 694/693

Amoureuze en pikante geschiedenis van het congres en de stad Utrecht Augustinus Freschots verhaal achter de Vrede van Utrecht

Ingeleid en van commentaar voorzien door Erik Tigelaar, vertaald door Roland Fagel

In de jaren 1712-1715 verbleef een kleurrijk internationaal gezelschap in Utrecht om een einde te maken aan de Spaanse Successieoorlog, met als resultaat de Vrede van Utrecht. De stad was het politieke mid-delpunt van Europa en beleefde gouden tijden. Talrijke gelukzoekers trokken naar Utrecht om een graantje mee te pikken. Opera- en to-neelvoorstellingen, bals en diners zorgden voor vermaak. De vele hoge heren brachten een vrije sfeer en losse zeden met zich mee.

De anoniem in het Frans gepubliceerde Amoureuze en pikante geschie-denis van het congres en de stad Utrecht beschrijft de verborgen genoegens van bewoners en bezoekers van de stad, in de traditie van de Franse schandaalkronieken van die tijd. Onderzoek in de Utrechtse archieven heeft aange-toond, dat het waarheidsgehalte van de verhalen veel hoger is dan altijd is aangenomen. Ook de naam van de auteur is achterhaald: de Utrechtse leraar Italiaans Augustinus Freschot.


± 288 blz.+cd-rom, ± € 29,–

isbn 978-90-8704-346-9

gebonden, geïllustreerd

(deels kleur)

reeks msb 144

verschijnt mei 2013

nur 684/704

Zie ook: Berg, De Noordnederlandse historiebijbel. Een kritische editie met inleiding en aantekeningen

van Hs. Ltk 231 uit de Leidse Universiteitsbibliotheek, isbn 90-6550-027-8, € 77,–; Dalen-Oskam,

Studies over Jacob van Maerlants Rijmbijbel, isbn 90-6550-294-7, € 28,–; Middelnederlandse bijbel-

vertalingen, isbn 978-90-6550-964-2, € 25,–; De Middelnederlandse preek, isbn 978-90-8704-

058-1, € 19,–; Scolastica willic ontbinden. Over de Rijmbijbel van Jacob van Maerlant, isbn 90-6550-

240-8, € 16,–

Bernadette KramerEen lekenboek in woord en beeldDe Spegel der minschliken zalicheid

Al snel nadat het Speculum humanae salvationis werd geschreven, rond 1300, behoorde het tot de standaardwerken met typologische verkla-ring van de Bijbel. De verhalen uit het leven van Maria en Christus worden telkens geplaatst tegenover drie oudtestamentische verhalen om te laten zien hoe de komst van Christus was voorspeld in het Oude Testament. De tekst heeft een rijk illustratieprogramma met

vier afbeeldingen per hoofdstuk en functioneerde als inspiratiebron voor predikers.In haar boek schetst Bernadette Kramer hoe het Speculum humanae salvationis in de vijftiende eeuw kon worden

gebruikt door een ander publiek. Hierbij staat de Spegel der minschliken zalicheid centraal (ms. GkS 79, kb Kopen-hagen). Een analyse van de iconografische veranderingen in de illustraties toont aan, dat dit in het Brugse Goudranken-atelier vervaardigde handschrift is afgestemd op persoonlijke catechese en devotie van leken. Tekst, illustraties en woord-beeldrelaties beïnvloeden gezamenlijk de performatieve leeservaring.


Zie ook: Pot, Arm Leiden. Levensstandaard, bedeling en bedeelden, 1750-1854, isbn 90-70403-33-1,

€ 37,50; Spaans, Armenzorg in Friesland 1500-1800. Publieke zorg en particuliere liefdadigheid in zes

Friese steden: Leeuwarden, Bolsward, Franeker, Sneek, Dokkum en Harlingen, isbn 90-6550-574-1,

€ 28,–; Venema, Kinderen van weelde en armoede. Armoede en liefdadigheid in Beverwijck/Albany

(c. 1650-c. 1700), isbn 90-6550-121-5, € 14,–; Zondergeld-Hamer, Een kwestie van goed bestuur. Twee

eeuwen armenzorg in Weesp (1590-1822), isbn 90-6550-935-6, € 37,50

± 384 blz., ± € 35,–

isbn 978-90-8704-343-8


reeks msb 143

verschijnt januari 2013

nur 684/704

Anita BoeleLeden van één lichaamDenkbeelden over armen, armenzorg en liefdadigheid in de Noordelijke Nederlanden 1300-1650

Evenals in onze huidige samenleving het geval is, was solidariteit tussen rijk en arm in de laatmiddeleeuwse en vroegmoderne stad geen vanzelfsprekende zaak. Het was iets waarvan burgers telkens weer overtuigd en waartoe ze bewogen moesten worden.

In dit boek staan de noties en motieven centraal die door stedelijke overheden, religieuze instanties en culturele intermediairs als rede-rijkerskamers, schoolmeesters en kroniekschrijvers werden ingezet om mensen aan te zetten tot liefdadigheid. Anita Boele onderzoekt deze in een breed corpus van literaire, historiografische en educatie-ve teksten waarbij de focus ligt op de steden Haarlem, Deventer en Den Bosch. Deze teksten gaan in op mogelijke bezwaren die leefden onder de bevolking, presenteren voor-beeldfiguren en gebruiken aansprekende beelden en metaforen. Bovendien benadrukken zij voortdurend de verbondenheid tussen gever en ontvanger als leden van één lichaam door te verwijzen naar bestaande gemeen-schappen of door nieuwe te creëren.


Zie ook: Kijk op de Middeleeuwen [=Madoc 22 (2008) 4], isbn 978-90-8704-066-6, € 8,–; Straffen

in de Middeleeuwen [=Madoc 24 (2010) 4], isbn 978-90-8704-211-0, € 8,–; Zintuigen in de Middel-

eeuwen [=Madoc 20 (2006) 4], isbn 90-6550-939-0, €8,–

± 96 blz., € 8,–

isbn 978-90-8704-355-1


Madoc 26 (2012) 4

verschijnt februari 2013

nur 684/694

Middeleeuwse communicatie[=themanummer Madoc. Tijdschrift over de Middeleeuwen 26 (2012) 4]

Onder redactie van Ludo Jongen, Erik Kooper, Martine Meuwese e.a.

Communicatie wordt nu automatisch geassocieerd met het uitzen-den en ontvangen van boodschappen per telefoon, internet, radio of

tv. Maar er zijn natuurlijk veel meer mogelijkheden, zoals een krantenartikel, reclamespotje, een borstbeeld van een bewonderde leider of kleding. Hoe deed men dat eigenlijk in de Middeleeuwen? Dit themanummer van Ma-doc laat zien, dat de wens om een boodschap over te dragen van alle tijden is, maar dat deze verrassende vormen kon aannemen.

Inhoud: Redactioneel Marco Mostert, Communicatie in de Middeleeuwen. Bij wijze van inleiding Intermezzo: Jacque-line van Leeuwen, Spot- en lasterbriefjes Desiree Scholten, Spionage Elisabeth den Hartog, Over non-verbale communicatie en serene en grijnzende koppen in de gotische bouwsculptuur Intermezzo: Andrea van Leerdam, Middeleeuwse marketing: drukkersaffiches Jelle Koopmans, Wat communiceert toneel in de Middeleeuwen? Intermez-zo: Jeske van Dongen, Muziek Jos Schaeken, Berkenbastbriefjes Maaike van Berkel, Politieke communicatie bij de Abassiden Intermezzo: Jitske Jasperse, Kleding Lauran Toorians, Communiceren met een heiligenleven: Lebuï-nus en de lezer Intermezzo: Annika Rulkens, Brieven van Einhard Erik Kooper, Tweetalige stukken van Engelstalige koningen


Judith KeßlerPrincesse der rederijkersHet oeuvre van Anna Bijns: argumentatieanalyse – structuuranalyse – beeldvorming

De Antwerpse dichteres Anna Bijns (1493-1575) was een van de eerste Nederlanders die op de nieuwe leer van de reformator Martin Luther reageerde. Vaak wordt gesteld, dat zij in haar gedichten vooral haar haat ten opzichte van Luther ver-werkte, wat vervolgens gekoppeld wordt aan haar vrouw-zijn. Haar ‘refreinen’ zouden weliswaar meeslepend zijn, maar geen argumentatieve waarde bezitten.

Met behulp van een nieuwe methode, een combinatie van klassiek letterkundig onderzoek en een benade ring uit de argumentatietheorie, toont Judith Keßler overtuigend aan dat dit beeld niet klopt. Anna Bijns maakte ge-bruik van verschillende argumentatiestrategieën die een grote overtuigingskracht moeten hebben gehad. Bovendien zijn de refreinen in de gedrukte bundels programmatisch gerangschikt, om des te meer effect te be-reiken in het publieke debat rond Luther. Princesse der rederijkers brengt de sterke en invloedrijke positie van dich-teres Anna Bijns helder naar voren.

± 448 blz., ± € 39,–

isbn 978-90-8704-347-6


reeks msb 145

verschijnt juni 2013

nur 621/684

Zie ook: Kramer, Mooi vies, knap lelijk. Grotesk realisme in rederijkerskluchten, isbn 978-90-8704-

065-9, € 36,–; De Spelen van Cornelis Everaert, isbn 90-6550-847-3, € 90,–; De tovenaar Vergilius.

Een tekstuitgave van: Virgilius. Van zijn leven, doot, ende van den wonderlijcken wercken die hi

dede by nigromancien ende by dat behulpe des duvels. Antwerpen, Willem Vorsterman, circa 1525,

isbn 978-90-8704-146-5, € 19,–; Vandommele, Als in een spiegel. Vrede, kennis en gemeenschap op

het Antwerps Landjuweel van 1561, isbn 978-90-8704-233-2, € 39,–


Zie ook: De abtenkroniek van Aduard. Studies, editie en vertaling, isbn 978-90-8704-116-8, € 32,–;

jmg 1 (1998) t/m 14 (2011), € 29,– p.st.; Lambooij, Sibrandus Leo en zijn abtenkronieken van de Friese

premonstratenzerkloosters Lidlum en Mariëngaarde. Een nadere studie, editie en vertaling, isbn 978-

90-8704-007-9, € 45,–; Living Memoria. Studies in Medieval and Early Modern Memorial Culture in

Honour of Truus van Bueren, isbn 978-90-8704-272-1, € 35,–; Monastiek observantisme en Moderne

Devotie in de Noordelijke Nederlanden, isbn 978-90-8704-006-2, € 27,–

± 256 blz., € 29,–

isbn 978-90-8704-344-5


reeks jmg 15 (2012)

verschijnt maart 2013

nur 684/704

Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 15 (2012)Redactie A.-J. Bijsterveld, M.J.M. Damen, H. van Engen e.a.

In dit nieuwe Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis worden weer diverse inte-ressante thema’s uit de middeleeuwse geschiedenis van de Nederlanden voor het voetlicht gebracht. Stefan Meysman onderzoekt de mannelijke iden-titeit van dertiende-eeuwse cisterciënzermonniken. De historiografie rond de Vlaamse cisterciënzerabdij van Ten Duinen staat centraal in de bijdrage van Michel Dubuisson. Oebele Vries beschrijft de transformatie van de landsvergaderingen van het Friese Oostergo en Westergo in standenver-gaderingen, waarin ook de steden een structurele plaats kregen. Aan de hand

van nog onbestudeerde rekeningen gaat Bram van den Hoven van Genderen in op de komst naar Utrecht van de karmelieten, tegen de achtergrond van het monastiek observantisme in de tweede helft van de vijftiende eeuw. Marjan De Smet analyseert met behulp van laatmiddeleeuws bronnenmateriaal de memo-riestichtingen en het uitdelen van aalmoezen in de Sint-Maartenskerk te Kortrijk.


Zie ook: Kaptein, De Beeldenstorm, isbn 90-6550-459-1, € 10,–; Kooi, De Wynberch des Heren.

Godsdienstige veranderingen op Texel 1514-1572, isbn 90-6550-884-8, € 25,–; Mooij, Geloof kan Ber-

gen verzetten. Reformatie en katholieke herleving te Bergen op Zoom 1577-1795, isbn 90-6550-579-2,

€ 32,–; Vis, Cornelis Cooltuyn (1526-1567). De vader van de Hollandse reformatie, isbn 90-6550-133-9,

€ 13,–; Vis, Jan Arentsz, de mandenmaker van Alkmaar, voorman van de Hollandse reformatie, isbn

90-6550-350-1, € 13,–

± 288 blz., ± € 29,–

isbn 978-90-8704-356-8


verschijnt april 2013

nur 704/693

Gerard van GurpReformatie in BrabantProtestanten en katholieken in de Meierij van ’s-Hertogenbosch, 1523-1634

In de Meierij van ’s-Hertogenbosch begon de vervolging van de aan-hangers van de Reformatie rond 1526. Het aantal mensen dat het nieuwe geloof openlijk aanhing, bleef hierdoor aanvankelijk gering. Rond 1564 veranderde dit: er werden hagenpreken gehouden en steeds meer stedelingen keerden zich af van de katholieke kerk. Na de Beeldenstorm in 1566 werden in ’s-Hertogenbosch en Eindhoven gereformeerde gemeenten gevormd. De leden vormden een doorsnee van de bevolking. In de decennia daarna waren er afwisselend perioden van vervolging, waarin de protestanten vluchtten naar veiliger oorden, en (be-trekkelijke) rust, waarin zij terugkeerden.

Gedetailleerd beschrijft Gerard van Gurp hoe de Reformatie zich in de Meijerij ontwikkelde en welke gevolgen dit had voor de stedelijke samenleving. Zijn verhaal laat zien, dat sociale en economische factoren van grote in-vloed waren op de keuze van de vestigingsplaats bij gedwongen verhuizing en op de vorming van gemeenten.


Zie ook: Beelden van de buitenplaats. Elitevorming en notabelencultuur in Nederland in de negentiende

eeuw, isbn 90-6550-856-2, € 23,–; Sporen naar Empe. Herinneringen aan het familieleven van Aleida

Houwink en Robbert van Hasselt rond 1900, isbn 90-978-8704-009-3, € 19,–; Verhoeven, Anders

reizen? Evoluties in vroegmoderne reiservaringen van Hollandse en Brabantse elites (1600-1750), isbn

978-90-8704-092-5, € 32,–; Vermaak van de elite in de vroegmoderne tijd, isbn 90-6550-072-3,

€ 22,–

500 blz., € 39,–

isbn 978-90-8704-328-5


(kleur)

reeds verschenen

nur 694/484

Eerde BeulakkerOnderscheid moet er zijnPleziervaren in Nederland, een cultuurgeschiedenis

De pleziervaart is een Nederlandse uitvinding uit het begin van de ze-ventiende eeuw toen rijke Amsterdamse kooplieden speeljachten lie-

ten bouwen. Op initiatief van prins Hendrik werd in 1846 de eerste watersportvereniging opgericht. Rond 1900 waren jachten met een kiel in plaats van zijzwaarden een vertrouwde verschijning. Ook deed de motorboot zijn intrede. Tijdens het interbellum bouwden velen zelf een bootje. De naoorlogse welvaart bracht het plezier-scheepje binnen het bereik van vrijwel iedereen. Het massale watertoerisme van de laatste decennia leidde niet alleen tot ‘overbevolking’ op het water, maar ook tot ergernissen bij de oude vaarelite over nieuwkomers die de watersporttraditie en de vaaretiquette niet kennen.

In dit fraai geïllustreerde boek beschrijft Eerde Beulakker vier eeuwen pleziervaart in Nederland. Hij laat zien welke factoren hebben bijgedragen aan de popularisering hiervan. Juist deze popularisering heeft economi-sche, culturele en nautische verschillen op het water zichtbaar gemaakt: onderscheid moet er zijn.


Zie ook: Doedens, Witte de With 1599-1658. Wereldwijde strijd op zee in de Gouden Eeuw, isbn 978-

90-8704-060-4, € 14,–; Op jacht naar Spaans Zilver. Het scheepsjournaal van Willem van Brederode,

kapitein der mariniers in de Nassause vloot (1623-1626), isbn 978-90-8704-047-5, € 49,–; Rooze-

Stouthamer, De opmaat tot de Opstand. Zeeland en het centraal gezag (1566-1572), isbn 978-90-

8704-091-8, € 25,–; Visser, Piet Hein en de zilvervloot. Oorlog en handel in de West, isbn 90-6550-

454-0, € 10,–

± 384 blz., ± € 35,–

isbn 978-90-8704-349-0


(kleur)

verschijnt mei 2013

nur 689/974

J.P. SigmondZeemacht in Holland en Zeeland in de zestiende eeuw

De zeventiende-eeuwse zeehelden Piet Hein, Maarten Tromp en Michiel de Ruyter heersten over de oceanen en bescherm-den de welvaart van de Republiek. Maar hoe is die geïnstitutio-naliseerde zeemacht tot stand gekomen? Peter Sigmond beschrijft deze ontwikkeling vanuit het gezichtspunt van de ‘autonome’ zeegewesten Holland en Zeeland, die naast gemeenschappelijke vooral eigen belangen had-den om hun grondgebied en scheepvaart gewapenderhand te beschermen. Daarbij hadden zij te maken met de Habsburgse landsheer Karel v die als Europees vorst vanuit een eigen perspectief naar een zeemacht keek.

In zijn boek heeft Sigmond scheepsjournalen opgenomen van een Habsburgs vlooteskader uit 1544 en een Staatse vloot uit 1602. Zij nemen de lezer mee aan boord en tonen de grote logistieke inspanningen nodig om een vlooteskader uit te rusten. Ook kaarten, tapijten, voorwerpen, liedteksten en schilderijen worden als histo-rische bron gebruikt en gepresenteerd. Het resultaat is een fraai geïllustreerde en helder geschreven synthese.


Zie ook: Korsten, Vondel belicht – voorstellingen van soevereiniteit, isbn 90-6550-934-8, € 25,–; De

Teems in brant. Een verzameling teksten en afbeeldingen rond de Tweede Engelse Zeeoorlog (1665-1667),

isbn 90-6550-342-0, € 16,–

± 256 blz., ± € 25,–

isbn 978-90-8704-341-4



nur 689/621

Oorlogsliteratuur in de vroegmoderne tijdVerbeelding, herinnering en identiteit

Redactie Lotte Jensen & Nina Geerdink

Hoewel oorlogen verwoestende aangelegenheden zijn, gaat er ook een productieve kracht van uit: ze hebben een schat aan onvergete-lijke literatuur opgeleverd. In deze bundel staat de literaire verbeel-ding van oorlog in de vroegmoderne Republiek vanuit een Europees

perspectief centraal. Wie waren erbij betrokken en welke belangen hadden zij? Hoe verhouden fictie en werke-lijkheid zich tot elkaar? Welke oorlogen zijn in de collectieve herinnering bewaard en welke vergeten?

Inhoud: Lotte Jensen/Nina Geerdink, Inleiding Yolanda Rodriguez Pérez, Muiterij op het Spaanse toneel van de Gouden Eeuw: fictie en werkelijkheid Alicia Montoya, Oorlog als roman. De aristocratische visie van Mme de Sevig-ne op de ‘campagne de Hollande’ Helmer Helmers, ‘Een galery vol oorlogstaferelen’. Vondels Lucifer (1654): oorlogsstuk in debatten over vrede Nina Geerdink, Het ontzet van Kopenhagen (1658) in teksten van De Decker, Vos en Vondel: de toe-eigening van een triomftocht Lieke van Deinsen, ‘Hoe! spreekt men van tooneel, in tijdt van Staatkrakkeelen?’ De Amsterdamse Schouwburg als brandpunt van politiek en literatuur tijdens de Engelse Oorlogen Kornee van der Ha-ven, Militair toneel en de ontdekking van de soldaat omstreeks 1780 Rick Honings, Lillende lijven, krakende knoken en geknotte koppen. De slag bij De Doggersbank in de Nederlandse poëzie Nelleke Moser, De pen en het zwaard. Oorlogs-literatuur in handgeschreven dichtbundels van schoolmeesters en militairen uit de achttiende en negentiende eeuw Bart Verheijen, Beef Dwingeland! Verzet tegen de conscriptie tijdens de Napoleontische bezetting 1810-1813 Lotte Jensen, Subversief verzet: de anti-Napoleontische geschriften van Samuel Iperuszoon Wiselius Janneke Weijermars, De Slag bij Waterloo in de Nederlandse literatuur: verlossing en verbroedering


Zie ook: Een Curieus Werck. Oorlog en vrede verbeeld in een zeventiende-eeuwse maquette, isbn 90-

6550-748-5, € 21,–; Dingemanse, Rap van tong, scherp van pen. Literaire discussiecultuur in Neder-

landse praatjespamfletten (circa 1600-1750), isbn 978-90-8704-042-0, € 39,–; Identiteitspolitiek.

Media en de constructie van gemeenschapsgevoel, isbn 978-90-8704-119-9, € 19,–; Plaat, Eendracht

als opdracht. Lieuwe van Aitzema’s bijdrage aan het publieke debat in de zeventiende-eeuwse Republiek,

isbn 90-6550-759-0, € 25,–

± 352 blz., ± € 29,–

isbn 978-90-8704-337-7


(deels kleur)


nur 694/689

Donald HaksVaderland en Vrede, 1672-1713Publiciteit over de Nederlandse Republiek in oorlog

Veertig jaar lang, met korte tussenpozen, voerde de Nederlandse Re-publiek oorlog tegen het Frankrijk van Lodewijk xiv. In 1672 ging de machtige en welvarende Republiek bijna ten onder. Bij de Vrede van Utrecht in 1713 bleef de zelfstandigheid behouden, maar was de staat goeddeels failliet.

De publieke belangstelling voor deze strijd was zeer groot. Zij bleek uit kranten, pamfletten, preken, liedjes, gedichten, prenten, schilderijen en gedenkpenningen. Breed gedragen was het idee dat wat in de honderd jaar sinds de Nederlandse Opstand en de strijd tegen Spanje was verworven en opgebouwd, niet verloren mocht gaan. Men sprak over het behoud van het ‘vaderland’. In tal van media getuigden schrijvers en kunstenaars, overheidsdienaren en burgers, welgestelden en kleine neringdoenden van hun identificatie met ‘Nederland’. Dit rijk geïllustreerde boek laat zien welke rol dit gemeenschappelijk identiteitsbesef speelde tijdens tientallen jaren oorlog.


Zie ook: Donga, Christoffel van Brants en zijn hofje. De geschiedenis van het Van Brants Rus Hofje van-

af 1733, isbn 978-90-8704-049-9, € 19,–; Downing/Rommelse, A fearful gentleman. Sir George

Down ing in The Hague, 1658-1672, isbn 978-90-8704-251-6, € 31,–; Houte de Lange/Burg, Pau-

selijk eerbetoon. Een inleiding over Pauselijke onderscheidingen, ridderorden, Pauselijke adel en Neder-

landers aan het Pauselijk hof, isbn 978-90-8704-176-2, € 15,–; Predikant en toerist. Het dagboek van

Joannes Vollenhove Engeland, 17 mei-30 oktober 1674, isbn 90-6550-636-5, € 20,–

± 688 blz., ± € 59,–

isbn 978-90-8704-348-3


(kleur)


nur 697/694

George SandersHet present van StaatDe gouden ketens, kettingen en medailles verleend door de Staten-Generaal, 1588-1795

Van 1588 tot 1795 vormden de Nederlanden een republiek van zeven soevereine gewesten. In de vergadering van de Staten-Generaal in Den Haag overlegden vertegenwoordigers van de gewesten over za-ken van algemeen belang, zoals de gemeenschappelijke landsverde-diging en de buitenlandse politiek. Uit naam van de Republiek gaven

de Staten-Generaal presenten en vereringen. Aan buitenlandse gezanten die op het punt stonden de Republiek te verlaten, aan brengers van belangrijke berichten en aan dappere soldaten en zeelieden. Er werden verschil-lende soorten voorwerpen als geschenk gegeven: kostbare tapijten, vaatwerk van goud of zilver, boeken, paar-den en zelfs schelpen. Na 1630 werden de gouden ketting, de gouden medaille of de combinatie van beide het standaardgeschenk. Op den duur sprak men van het ‘ordinaris present’.

Het present van Staat beschrijft hoe dit ordinaris present ontstond, op welke wijze en aan wie het werd verleend en toont er prachtige voorbeelden van.


Zie ook: Baartmans, Robert Jasper baron van der Capellen tot den Marsch (1743-1814). Regent, demo-

craat, huisvader, isbn 978-90-8704-150-2, € 25,–; De levensloop van Adriaan van der Willigen (1766-

1841). Een autobiografie uit een tijdperk van overgang, isbn 978-90-8704-179-3, € 45,–; Revolutio-

nair in Brabant, royalist in Holland. Adriaan van der Willigen als toerist in België tussen 1792 en 1827,

isbn 978-90-8704-218-9, € 12,–; Vreede, Mijn levensloop [1750-1796], isbn 978-90-6550-124-0,

€ 13,–

± 416 blz., ± € 29,–

isbn 978-90-8704-336-0


(deels kleur)


nur 681/697

Bert KoeneSchijngestaltenDe levens van diplomaat en rokkenjager Gerard Brantsen (1735-1809)

Gerard Brantsen was een telg uit de deftigste regentenfamilie van Arnhem. Hij noemde zich een aristocratisch patriot, maar had de in-stincten van een regent van de oude stempel. Hij werkte zich omhoog tot een belangrijke positie in de landspolitiek. Brantsen voerde onder andere de vredesonderhandelingen die in 1784 een einde maakten aan de Vierde Engelse Oorlog. Hij verloor zijn ambten toen de macht van de patriotten werd gebroken, maar verscheen in de Bataafs-Franse tijd weer op het toneel. Hij maakte deel uit van het Staatsbewind (1801-1805) en was ambassadeur aan het hof van Napoleon.

Brantsens optreden baarde nogal eens opzien. Hij stond bekend als rokkenjager en had een spraakmakende relatie met een Parijse danseres. Op basis van duizenden door Brantsen nagelaten brieven heeft Bert Koene zijn levensloop in boeiend detail gereconstrueerd. Ook leverden deze een schat aan observaties op over de hoofd-rolspelers van zijn tijd.


H.E.S. WoldringEen handvol filosofenEen geschiedenis van de filosofiebeoefening aan de Vrije Universiteit in Amsterdam van 1880 tot 2012

In dit boek staan de filosofen centraal die sinds de oprichting van de Vrije Univer-siteit in 1880 aan deze instelling verbonden zijn geweest. Het gaat hierbij niet al-leen om de inhoud van hun werk, maar ook om de personen zelf. Er waren filoso-fiedocenten die zich met de universiteit identificeerden en zich volledig konden ontplooien. Er waren er echter ook voor wie dit niet gold, die geïsoleerd raakten, in opstand kwamen of in gewetensnood raakten. Veel filosofiestudenten waren actief betrokken bij wat er in hun faculteit gebeurde. Zij namen initiatieven, protesteer-den soms tegen de gang van zaken en kozen partij in conflictsituaties.

Sinds het eind van de jaren zestig van de twintigste eeuw verloor de Vrije Univer-siteit geleidelijk haar calvinistisch karakter. Tegenwoordig werken alle stafleden vanuit hun eigen motivatie mee aan een hoofdzakelijk seculier geworden universi-teit, die voor het overige ruimte biedt voor religieuze en levensbeschouwelijke di-versiteit.

± 544 blz., ± € 49,–

isbn 978-90-8704-330-8


reeks pr 41


nur 732/694

Zie ook: Derkx, H.J. Pos, 1898-1955: objectief en partijdig. Biografie van een filosoof en humanist,

isbn 90-6550-393-5, € 47,–; Deventer denkers. De geschiedenis van het wijsgerig onderwijs te Deven-

ter, isbn 90-6550-369-2, € 20,–; Dussen, Geschiedenis en beschaving. Kritische opstellen over verle-

den, heden en toekomst, isbn 90-6550-893-7, € 29,–; Wetenschapsarchieven in het Noord-Hollands

Archief, isbn 978-90-8704-160-1, € 12,–; Zeer kundige professoren. Beoefening van de filosofie in Gro-

ningen van 1614 tot 1996, isbn 90-6550-543-1, € 28,–


Zie ook: Berkvens, Soevereine Raad te Roermond, Justiz-Collegium te Geldern en Staats Hof van Gelre

te Venlo. Hoofdlijnen van het procederen in civiele zaken in Spaans en nadien Oostenrijks, Pruisisch en

Staats (Opper-)Gelre in eerste aanleg en in hoger beroep 1580-1795, isbn 978-90-8704-157-1, € 12,–;

Kok, Van Raad van Brabant naar gerechtshof ’s-Hertogenbosch. Zes eeuwen rechtspraakgeschiedenis,

isbn 978-90-8704-053-6, € 29,–; Tweehonderd jaar rechters, isbn 978-90-8704-247-9, € 39,–

± 300 blz., ± € 29,–

isbn 978-90-8704-351-3


(kleur)

verschijnt mei 2013

nur 820/693

Rechtspraak in RoermondVan Soeverein Hof van Gelre tot Rechtbank Limburg (1580-2012)

Redactie A.M.J.A. Berkvens, H.J.J.M. van der Bruggen en R.M.L.M. Magnée

Vanaf de vestiging van de Soevereine Raad in 1580 tot aan de ophef-fing van het arrondissement Roermond per 31 december 2012 is Roermond een belangrijk zelfstandig centrum van rechtspraak ge-weest. Meer dan 200 jaar lang sprak de Soevereine Raad, ook aan-geduid als Hof van Gelre, in hoogste instantie recht binnen het tot de Zuidelijke Nederlanden behorende Overkwartier van Roermond. Eind 1795 werd Roermond de vestigingsplaats van een moderne rechtbank, gebaseerd op de principes van de scheiding der machten. Na het vertrek van de Fransen, begin 1814, werkte de rechtbank achtereenvolgens on-der Geallieerd, Groot-Nederlands, Belgisch, Nederlands/Duitse Bond en uiteindelijk in 1867 volledig Neder-lands gezag.

Dit boek behandelt chronologisch en thematisch belangrijk aspecten van de rechtspraak uit de periode 1580-2012. Het bevat tevens biografieën van presidenten en andere markante figuren die in de loop der tijd aan de Roermondse arrondissementsrechtbank en haar voorlopers verbonden zijn geweest.


Zie ook: Glissenaar, ‘DD’. Het leven van E.F.E. Douwes Dekker, isbn 90-6550-064-2, € 24,–; Glisse-

naar, Indië verloren, rampspoed geboren, isbn 90-6550-460-520, € 10,–; Linggadjati [=pm (2007) 2],

geen isbn, € 19,–; Maters, Van zachte wenk tot harde hand. Persvrijheid en persbreidel in Nederlands-

Indië 1906-1942, isbn 90-6550-596-2, € 25,–; Smit, Landvoogd tussen twee vuren. Jonkheer Mr.

A.C.D. de Graeff, gouverneur-generaal van Nederlands-Indië 1926-1931, isbn 978-90-8704-249-3,

€ 23,–

± 128 blz., ± € 15,–

isbn 978-90-8704-340-7


pm 2012 Special


nur 820/691

Kees BriëtHet proces van Rijck van Prehn en Johannes Wilhelmus WinterEen bijzondere zaak voor het Hooggerechtshof van Nederlands-Indië in 1820

[=Pro Memorie 14 (2012) Special]

Rijck van Prehn was de Nederlandse resident aan het hof van de soesoe-hoenan in Soerakarta op Java. Hij werd beschuldigd van omkoping en machtsmisbruik, die hij zou hebben uitgevoerd met hulp van tolk-vertaler Jo-hannes Winter. Het tweetal stond terecht voor het Hooggerechtshof van Ne-derlands-Indië en werd schuldig bevonden.

In deze Special van het rechtshistorisch tijdschrift Pro Memorie reconstru-eert mr. Kees Briët deze zaak nauwgezet. Na een beschouwing over het

Hooggerechtshof van Nederlands-Indië in 1820 volgen biografieën van de twee hoofdpersonen, met informatie over hun positie. De strafzaak zelf wordt besproken aan de hand van de processtukken. Daarna volgen de af-wikkeling en gevolgen op Java en de pogingen van Van Prehn om in Nederland eerherstel te krijgen. Het verhaal sluit aan bij de problematiek van koloniaal recht en bestuur, een thema dat onder rechtshistorici in Europa de laatste jaren aan een opmars bezig is.


Zie ook: Dulm, ‘Zonder eigen gewinne en glorie’. Mr. Iman Wilhelm Falck (1736-1785), gouverneur en

directeur van Ceylon en Onderhorigheden, isbn 978-90-8704-273-8, € 45,–; Haafner, Verhandeling

over het nut der zendelingen en zendelings-genootschappen. Een kritiek op zending en kolonialisme, isbn

90-6550-377-3, € 16,–; Raat, The Life of Governor Joan Gideon Loten (1710-1789). A Personal History

of a Dutch Virtuoso, isbn 978-90-8704-151-9, € 75,–; Van Inlander tot Indonesiër [=il 24 (2009) 2],

isbn 978-90-8704-108-3, € 12,50

± 144 blz., ± € 19,–

isbn 978-90-8704-342-1



nur 621/691

Christina MarthaOosters romantisch historisch tafereel

Bezorgd en toegelicht door Hans Straver

Op 28 februari 1837 droeg Q.M.R. Ver Huell voor de Hollandsche Maatschap-pij van Fraaije Kunsten en Wetenschappen in Rotterdam met veel succes zijn verhaal Christina Martha voor. Het speelt zich af tegen de achtergrond van de grote opstand in de Molukken die hij in 1817 meemaakte als tijdelijk com-mandant van het linieschip Admiraal Evertsen. Over de historische Christina Martha is alleen bekend dat zij haar oude vader in deze opstand vergezelde als wapendraagster. In het huidige Indonesië wordt zij als nationale heldin geëerd. Ver Huell bedacht rond dit meisje een fascinerend ‘romantisch histo-risch tafereel’, met een duidelijke boodschap. Koloniale onderdanen dienden te worden beschouwd als ‘even-mensen’, bedeeld met ‘het Goddelijk licht der rede’, en Nederland had als christelijk verlichte natie een bescha-vingsopdracht.

Deze leeseditie van Christina Martha is geïllustreerd met tekeningen van Ver Huell. Hans Straver plaatst diens literaire werk in een bredere cultuurhistorische context.


Zie ook: Jensen, ‘Bij uitsluiting voor de vrouwelijke sekse geschikt’. Vrouwentijdschriften en journalis-

tes in Nederland in de achttiende en negentiende eeuw, isbn 90-6550-665-9, €24,–; Krol, De smaak

der natie. Opvattingen over huiselijkheid in de Noord-Nederlandse poëzie van 1800 tot 1840, isbn 90-

6550-552-0, € 35,–

112 blz., € 15,–

isbn 978-90-70403-64-5


(kleur)

Holland 44 (2012) 3

reeds verschenen

nur 694/696

Thuis in Holland[=themanummer Holland Historisch Tijdschrift 44 (2012) 3]

Redactie Anne Petterson, Minte Kamphuis, Sanne Muurling, Carin Gaemers

In tijden van crisis komen huiselijke neigingen extra aan de oppervlakte. Ook nu: we bakken massaal cupcakes, kweken onze eigen groente, worden over-stelpt met nostalgische reclames van ‘ouderwetse’ Hollandse merken als Douwe Egberts en Unox en genieten thuis van de zorgeloze gezelligheid van Ik hou van Holland. Tijd voor een themanummer over ‘huiselijkheid’ door de eeuwen heen: over het huisgezin, maar ook over kraakpanden en kantoren.

Inhoud: Redactioneel: Thuis in Holland Dirk Damsma/Els Kloek, ‘T’Huys Best’. Huiselijkheid in Holland sedert de Gouden Eeuw Heidi de Mare, Vindplaats van het huiselijk leven. Het kamergezicht in de Hollandse Gouden Eeuw Sanne Muurling, Huiselijkheid tussen ideaal en materiële werkelijkheid. Een materiële mi-crogeschiedenis van veertien Amsterdamse huishoudens Lotte Jensen, Typisch Nederlands? Literaire huiselijkheid in de 19de eeuw Ellen Krol, ‘De aarde rust van ’t lijden uit’. Over huiselijke poëzie Martine van Leeuwen, ‘De vrouw wascht zijn vuile goed’. Huiselijke normen op Scheveningen tussen 1900 en 1940 Han van Bree, In dit huis heerst liefde. De schijn van Hollandse huiselijkheid bij de Oranjes in de jaren vijftig Pieter Stokvis, Huiselijk leven sinds het interbel-lum en de culturele revolutie rond 1970 Bart van der Steen, Het binnenleven van de kraakbeweging. Een blik in de Am-sterdamse kraakpanden begin jaren tachtig Mark Mobach, Huiselijke faciliteiten in organisaties Martine van Rooij-en, Huiselijkheid in het katholieke weeshuis. Het dagelijks leven van de weesmeisjes Anny, Jopy en Jenny Albrecht Diem, My cell is my castle. Variaties op kloosterlijke huiselijkheid, 5de-7de eeuw Holland BLOC: Tessa Ver Loren van The-maat, Beeldessay: Holland te koop Mayke Groffen, Topstuk: Goed Wonen in Rotterdam Eindnoten en literatuur Over de auteurs Minte Kamphuis, Uitsmijter: Koude zalm uit blik


Zie ook: Burg, ‘Geen tweede boer’. Gender, landbouwmodernisering en onderwijs aan plattelandsvrou-

wen in Nederland, 1863-1968, isbn 90-6550-693-4, € 42,–; Veendrick, Tussen school en leven. Lang-

durige internaatsvorming voor meisjes tussen 14 en 16 jaar in de jaren vijftig en zestig in vormingsinter-

naat De Vonk te Noordwijkerhout, isbn 90-6550-061-8, € 21,–; Vroedvrouwenschool. 100 jaar Moe-

derschapszorg in Limburg, isbn 978-90-8704-140-3, € 25,–; Vrouwelijke vorming tussen Martha en

Maria. Katholiek huishoudonderwijs in Brabant, 1919-1968, isbn 978-90-70641-84-9, € 29,50

256 blz., € 27,–

isbn 978-90-8704-333-9


reeds verschenen

nur 694/840

Ruud MeijerBeroep huisvrouwGeschiedenis van het Amersfoortse huishoudonderwijs

De huishoudschool is een begrip in de geschiedenis van het Neder-landse onderwijs. Jarenlang hebben meisjes en jonge vrouwen er een opleiding gevolgd. In de volksmond werden deze scholen al gauw de ‘spinazieacademie’ genoemd. In werke-lijkheid boden zij een veelzijdige studie huishoudkunde waaraan hoge eisen werden gesteld. Het huishouden werd beschouwd als een vak en de functie van huisvrouw als een beroep. Daarom besteedden de huishoudscho-len veel aandacht aan de nieuwste inzichten op het gebied van hygiëne, voeding, koken en kleding.

In Amersfoort opende de eerste huishoudschool in 1905 haar deuren. Later kwamen er nog twee scholen bij. Beroep huisvrouw vertelt de geschiedenis van deze scholen, tegen de achtergrond van de veranderingen in het denken over de positie van de vrouw en de ontwikkelingen op sociaal-economisch en technologisch gebied vanaf het eind van de negentiende eeuw.


Zie ook: Stadswording in de Nederlanden. Op zoek naar overzicht, isbn 978-90-8704-081-9, € 19,–;

Water Management, Communities, and Environment. The Low Countries in Comparative Perspective,

c. 1000- c. 1800 [=jeg 2005-2006], isbn 90-382-0988-6, € 14,90

149 blz., € 14,90

isbn 978-90-8704-307-0


jeg 2010

reeds verschenen

nur 693/900

Steden en water[=Jaarboek voor Ecologische Geschiedenis 2010]

Themaredactie Chloé Deligne en Tim Soens

Dit themanummer van het Jaarboek voor Ecologische Geschiedenis focust op de historische rol van water in de steden van de Lage Landen. Door de geschie-denis heen structureert water het stedelijk landschap, vormt het een basis-voorwaarde voor overleven, maar evengoed een instrument van macht, soms zelfs een bedreiging voor het voortbestaan van de stad.

Inhoud: Chloé Deligne/Tim Soens, Steden en water in het verleden: tussen sym-biose en antagonisme Marie Christine Laleman, Gent: de ontwikkeling van een stad aan de samenloop van Leie en Schelde Frank Gelaude, Waterbeheer in een middeleeuwse grootstad: stuwen en dammen te Gent (12e-14e eeuw) Adriaan

M.J. de Kraker/Frank Gelaude, Wateroverlast in Gent in 1571 Bram Vannieuwenhuyze, De beken van middel-eeuws Brussel: complexiteit en maakbaarheid van het waterwegennet in een middeleeuwse stad François Jarrige, De strijd tegen het vlasroten: steden, conflicten en territoria in het stroombekken van de Leie in het midden van de negentiende eeuw Stéphane Frioux, De zoektocht naar zuiver water in Noord-Franse en Belgische steden tijdens de Belle Époque (1890-1914) English or French summaries


Zie ook: Lopende vuurtjes. Engelse kunst en literatuur in Nederland en België rond 1900, isbn 978-

90-8704-286-8, € 22,–

± 192 blz., ± € 20,–

isbn 978-90-8704-352-0


(deels kleur)

reeks Rythmus. Jaarboek

voor Fin de Siècle Studies 2


nur 694/693

Koninginnen aan de NoordzeeScheveningen, Oostende en de opkomst van de badcultuur rond 1900

Redactie Anne van Buul, Ben de Pater, Tom Sintobin en Hans Vandevoorde

Zo rustig als de Noordzeekust rond 1800 was, zo druk was ze een eeuw later. Badplaatsen regen zich aaneen. Grand hôtels en casino’s verdrongen elkaar om de mooiste plek, duizenden waagden zich in een koetsje in het water of flaneerden langs de vloedlijn. Deze bundel laat zien hoe de toonaangevende badplaatsen Scheveningen en Oostende zich tot mondaine vakantieoorden ontwikkelden, wat zij deden om hun rivalen voor te blijven, wie er verbleven en hoe deze gasten hun dagen doorbrachten.

Inhoud: Ben de Pater, Scheveningen: tussen aristocratische allure en volkse voorzieningen Paul van den Brink, Re-clamecampagnes voor Scheveningen en andere Nederlandse badplaatsen Linda van Santvoort, Koninklijke architec-tuur in Oostende Rob van de Schoor, Scheveningse badcultuur tussen vormelijkheid en vrijheid Rosalie Schoof, Modieus en mondain: badgasten en boulevardpubliek in Scheveningen Jennifer Meyer, Badplaatscultuur als spiegel van het kuuroordtoerisme: Scheveningen Jeroen Cornilly, Bouwen aan de ‘koningin der badsteden’ Wim Mertens/Ka-ren Vangodtsenhoven, Les élégantes en het Oostends seizoen 1900-1905 Davy Depelchin, Het Oriëntalisme in de negentiende-eeuwse Belgische kustarchitectuur Herwig Todts, Oostende, Ensors denkbeeldige paradijs Wouter van Acker, Westende in relatie tot de andere badplaatsen Annelies Cousserier, Foto’s van en fotografen in Oostende Jan Dewilde, Muziekleven in Oostende


Gerard van KriekenSyb Talma (1864-1916), een biografie

Bijna honderd jaar geleden, op 9 december 1913, ontvingen 81.000 bejaarden voor het eerst een ouderdomsrente. Ze hadden dat te danken aan Aritius Sy-brandus Talma (1864-1916) wiens Invaliditeits- en Ouderdomswet zes maan-den eerder was aangenomen. Als predikant zag Talma dat veel arbeiders het hoofd nauwelijks boven water konden houden en dat ze alleen in naam vrije en zelfstandige mensen waren. Daarom werd hij actief in het protestantse werkliedenverbond Patrimonium, waar hij voor de oprichting van christelij-ke vakverenigingen pleitte. Ook benadrukte hij dat arbeiders hun werkgevers geen gehoorzaamheid zijn verschuldigd. In 1901 werd hij Kamerlid voor de Antirevolutionaire Partij en in 1908 minister van Landbouw, Nijverheid en Handel. Als minister kende hij succes en tegenslag: zijn Bakkerswet werd

verworpen, maar zijn twee arbeidersverzekeringswetten werden aangenomen. In deze biografie, gebaseerd op uitvoerig bronnenonderzoek, komen de verschillende facetten van Talma’s

leven en werk tot hun recht.

Zie ook: Beekers /Woude, Niet bij steen alleen. Patrimonium Amsterdam: van sociale vereniging tot

sociale onderneming 1876-2003, isbn 978-90-8704-077-2, € 29,–; Hazenbosch, ‘Voor het volk om

Christus’ wil’. Een geschiedenis van het cnv, isbn 978-90-8704-094-9, € 69,–; Werkman, ‘Laat uw

doel hervorming zijn!’ Facetten van de geschiedenis van het Christelijk Nationaal Vakverbond in Neder-

land (1909-1959), isbn 978-90-6550-983-3, € 29,–; Wie in de politiek gaat, is weg? Protestantse po-

litici en de christelijk-sociale beweging, isbn 978-90-8704-105-2, € 29,−

± 288 blz., ± € 27,–

isbn 978-90-8704-354-4


reeks pr 42


nur 681/697


Zie ook: Derks/Huisman, ‘Edelmoedig, fier en vrij’. Katholieke arbeidersvrouwen en hun beweging in de

twintigste eeuw, isbn 90-6550-708-6, € 20,–; Groenewold, Christelijk en sociaal. Biografie van J.R.

Slotemaker de Bruïne, isbn 978-90-8704-008-6, € 12,–; Linde, Het visioen van Eijkman. Dr. J. Eijk-

man, de Amsterdamsche Maatschappij voor Jongemannen en de vernieuwing van Nederland 1892-1945,

isbn 90-6550-764-7, € 30,–; Linders, ‘Frappez, frappez toujours!’ N.S. Corry Tendeloo (1897-1956)

en het feminisme in haar tijd, isbn 90-6550-765-5, € 25,–

165 blz., € 15,–

isbn 978-90-8704-332-2


reeds verschenen

nur 681/697

In Liefde en RechtvaardigheidHet dagboek van Marga Klompé 1948-1949

Onder redactie van Erik Borgman, Iris Plessius en Mirjam van Reisen

Marga Klompé (1912-1986) leeft nog altijd voort in de herinnering als de eer-ste vrouwelijke minister van Nederland, als grondlegster van de Algemene Bijstandwet en de Wet op de Bejaardenoorden. Zij was een voorvechtster van vrede en internationale gerechtigheid en meende dat bijdragen aan een goede samenleving ieders opdracht was. Hierbij was haar rooms-katholieke geloof de grondslag.

Gedurende haar eerste jaar als lid van de Tweede Kamer, van augustus 1948 tot augustus 1949, hield Klompé een dagboek bij. Zij noteerde wat zij mee-maakte en wie zij ontmoette. Ze maakte ook aantekeningen over haar inzet om ‘in Liefde en Rechtvaardigheid’ te leven en politiek te bedrijven. Dit be-zielde, bij tijden ontroerende dagboek wordt in deze uitgave bij gelegenheid van haar honderdste geboortedag gepubliceerd, omgeven door enkele andere teksten die licht werpen op Klompés blijvende betekenis.


Zie ook: Burg, ‘Geen tweede boer’. Gender, landbouwmodernisering en onderwijs aan plattelandsvrou-

wen in Nederland, 1863-1968, isbn 90-6550-693-4, € 42,–; Cruyningen, Boeren aan de macht? Boe-

renemancipatie en machtsverhoudingen op het Gelderse platteland, 1880-1930, isbn 978-90-8704-

202-8, € 30,–; Het platteland in een veranderende wereld. Boeren en het proces van modernisering, isbn

90-6550-388-9, € 26,–; Smit, Sporen van moderniteit. De sociaal-economische ontwikkeling van de re-

gio Liemers (1815-1940), isbn 978-90-8704-161-8, € 39,–

± 256 blz., ± € 25,–

isbn 978-90-8704-358-2



nur 693/681

Leo WillemsBoeren in de RoerstreekAfkomst en leven van Maria Puts (1873-1952), boerin in Posterholt

De bevolking van de Roerstreek, het plattelandsgebied zuidoostelijk van Roermond, had in de zeventiende eeuw voortdurend te lijden van oorlogsge-weld. Vanaf de achttiende eeuw diende zich een nieuwe uitdaging aan: de groeiende bevolking van voldoende inkomsten voorzien. Vooral de kleine boeren hadden het zwaar. Met kleinschalige ontginningen en verhoging van hun productie probeerden ze het hoofd boven water te houden. In de twintig-ste eeuw profiteerden ze aanvankelijk van de faciliteiten van de boerenorga-nisaties, maar hierdoor werden ze steeds meer afhankelijk van de grillen van

de markt en overheidsbemoeienis. Dit leidde na de Tweede Wereldoorlog binnen korte tijd tot hun ondergang.Tegen deze achtergrond beschrijft Leo Willems het bewogen leven van de Posterholtse boerin Maria Puts, en

dat van haar voorouders. Deze familiegeschiedenis, die de periode 1650-1950 bestrijkt, verbindt de ‘grote ge-schiedenis’ met het alledaagse leven van de inwoners van de Roerstreek.


Zie ook: Bronzwaer, Maastricht en Luik bezet. Een comparatief onderzoek naar vijf aspecten van de

Duitse bezetting van Maastricht en Luik tijdens de Tweede Wereldoorlog, isbn 978-90-8704-158-8,

€ 37,–; Hijink, Voormalige concentratiekampen. De monumentalisering van de Duitse kampen in Neder-

land, isbn 978-90-8704-266-0, € 29,–; Hoekema, ‘Bloembollen’ voor Westerbork. Hulp door Zaanse

en andere doopsgezinden aan (protestants-)Joodse Duitse vluchtelingen in Nederland, 1939-1945, isbn

978-90-8704-219-6, € 23,–

± 608 blz., ± € 49,–

isbn 978-90-8704-353-7


(deels kleur)

reeks mm 75


nur 694/693

Herman van RensDe vervolging van joden en Sinti tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Nederlandse provincie LimburgMet medewerking van Annelies van Rens

Ook in Limburg werden joden en Sinti tijdens de Tweede Wereldoorlog opgepakt en gedeporteerd naar Duitse concentratiekampen. Toch kon de helft van de circa 1500 Limburgse joden nog net op tijd onderduiken. Boven-dien vonden hier nog een paar duizend joodse onderduikers van elders een veilige schuilplek. Zo ontstond de paradoxale situatie dat er aan het eind van de oorlog meer joden in Limburg aanwezig waren dan aan het begin. Van gemeente tot gemeente waren de verschillen groot, zowel wat betreft het aantal onderduikers als het aantal overlevende joden. Binnen Limburg bestonden hier en daar kleine gemeenschappen, in de mijnstreek van ge-reformeerde en in de Maasdorpen en Sevenum van katholieke signatuur, die meer dan andere gericht waren op hulp aan joden.

Deze studie is een waardevolle bijdrage aan het debat over de achtergronden van regionale en nationale ver-schillen in de uitwerking van de Holocaust.


Zie ook: In- & export. De relatie tussen de neerlandistiek en de buitenwereld [=tntl 125 (2009) 2],

isbn 978-90-8704-114-4, € 15,–

208 blz., € 15,–

isbn 978-90-8704-339-1


tntl 128 (2012) 3-4


nur 621/694

Receptie naar behoefteBuitenlandse literatuur in Vlaanderen en Nederland

[=themanummer Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 128 (2012) 3-4]

Onder redactie van Jan Oosterholt e.a.

De ‘Nederlandse’ cultuur lag en ligt ingeklemd tussen drie omvangrijke taalgebieden, waardoor de Nederlandse literatuur steeds heeft opengestaan voor uitheemse invloeden. Alleen al daarom dienen buitenlandse teksten, al dan niet in vertaling, een vanzelfspre-kend ingrediënt te zijn van de ‘Nederlandse’ literatuurgeschiedenis. Dit themanummer

brengt theorie en praktijk van het onderzoek naar literatuurtransfers samen: centraal staan auteurs, vertalers en literatuurbemiddelaars die de ‘Nederlandse’ literatuur een grensoverstijgend karakter hebben gegeven.

Inhoud: Jan Oosterholt, Ter inleiding i Buitenlandse literatuur en het ‘Nederlandse’ literaire systeem: Pieter Verstraeten, Het buitenland als referentiekader. De casus van het literaire expressionisme in Vlaanderen Toos Streng, Een noodzake-lijk kwaad. De Franse roman en de meningsvorming over de roman in Nederland (1830-1875) Jan Oosterholt, Buiten-landse literatuur als katalysator in het poëticale debat. Berthold Auerbach en het genre van de dorpsvertelling in het Neder-landse literaire systeem (1845-1885) Raphaël Ingelbien/Vincent Eelen, Literaire bemiddelaar in bewogen tijden. Thomas Colley Grattan, zijn bronnen en vertalers in de (ex-)Nederlanden (1828-1840) ii Bemiddeling van literatuur: Petra Broomans, Zichtbaar in de canon. Spelregels voor cultuurbemiddelaars Els Andringa, Mediatie en transfer van Duit-se Exilliteratuur in Nederlandse setting. Over de rol van mediatoren met bijzondere aandacht voor de opkomst van literaire agenten Ton van Kalmthout, Een jonge en tere bloem. De Nederlandse anglistiek rond 1900 en de transfer van litera-tuur iii Creatieve receptie: Carl de Strycker, Invloed als lezersconstructie. Conceptualisering en toetsing Jan Konst, De rol van ‘völkisch-nationale’ en nationaalsocialistische literatuur in Het stierenoffer van Louis Ferron Meike Botterweg, Spoken in de bibliotheek van Babel. Over de Borgesreceptie van Frans Kellendonk iv Kennistransfer: Bettina Noak, Ken-nistransfer en culturele differentie. Abraham Rogerius en zijn Open deure tot het verborgen heydendom (1651) Ellen Krol, De vrouw is erop gebouwd om zonder bezwaar binnenhuis te kunnen leven. Vertalingen van Duitse populariserende zedenkun-dige werken over man en vrouw in Nederland tussen 1800 en 1840 Rectificatie Verschenen op het Platform Boekbeoordelingen


Zie ook: Noordam, Riskante relaties. Vijf eeuwen homoseksualiteit in Nederland, 1233-1733, isbn

90-6550-513-x, € 24,–; Onvrijwillige liefde. Schakingen in klassieke mythen [=Lampas 43 (2010) 2],

geen isbn, € 11,–; Een schijn van verdraagzaamheid. Afwijking en tolerantie in Nederland van de 16e

eeuw tot heden, isbn 90-6550-321-8, € 30,–; Een stille revolutie? Cultuur en mentaliteit in de lange

jaren vijftig, isbn 90-6550-549-0, € 21,–; Vries, Kuisheid voor mannen, vrijheid voor vrouwen. De

reglementering en bestrijding van prostitutie in Nederland, 1850-1911, isbn 90-6550-562-8, € 27,–

153 blz., € 19,–

isbn 978-90-8704-335-4

paperback

imprint Literatoren

reeds verschenen

nur 621/617

Marie-Anne Coebergh-van der MarckIn de ban van het incestverbodAnalyse van een historische omslag in de verbeelding van erotiek tussen broer en zuster

Centraal in de verbeelding van erotiek tussen broer en zuster, klassiek thema in literatuur en film, staat het incestverbod als bron van spanning tussen overeenkomst en verschil. Broer en zuster delen dezelfde genen en juist hier-om horen ze samen en lopen hun wegen uiteen. Tot halverwege de twintigste eeuw bezat dit thema een absolute, want transcendente dimensie. Het incest-verbod was van (een) god gegeven. Anders ligt het in onze geseculariseerde wereld.

Binnen deze context onderzoekt Marie-Anne Coebergh de visie op over-eenkomst en verschil, de twee betekenisproducerende principes van onze cultuur. Voorheen nog onwrikbare tegenstellingen als ratio versus verbeelding, zwart versus blank of man versus vrouw gelden steeds vaker als graduele verschillen. In de ban van het incestverbod toont deze ontwikkeling aan de hand van vier paradigmatische teksten: Debrot, Mijn zuster de negerin, Campert, Het satijnen hart, Van Woerden, Ultramarijn en Van Warmerdams film Grimm.


Zie ook: Augustinus en onderwijs [=Lampas 43 (2010) 4], isbn 978-90-8704-200-4, € 11,–; Het

Gilgameš-epos en de Griekse en Romeinse literatuur [=Lampas 42 (2009) 2], geen isbn, € 11,–; Het

Phaedra-motief in de West-Europese cultuur [=Lampas 41 (2008) 4], geen isbn, € 11,–

80 blz., € 11,–

isbn 978-90-8704-345-2

ingenaaid

Lampas 45 (2012) 4

reeds verschenen

nur 683/694

Dromen in de oudheid[=themanummer Lampas. Tijdschrift voor classici 45 (2012) 4]

Onder redactie van Philip van der Eijk en Maithe Hulskamp

Aan dromen werd in de antieke wereld grote betekenis toegekend. Of het nu gaat om voorspellende dromen, epifanische dromen, incubatiedromen, natte dromen of een combinatie daarvan: dromen zijn prominent vertegen-woordigd in de Griekse en Romeinse literatuur. Dit themanummer presen-teert vijf artikelen, vruchten van recent onderzoek, over de rol van dromen in religieuze, medische en literaire contexten. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar antieke droomtheorie en interpretaties van dromen.

Inhoud: Van de gastredactie W.V. Harris, Epiphanies and authority in classical Greek dreaming Kim Beerden, Dromen van genezing. Een verkenning van Griekse incubatiedromen Jovan Bilbija, De Artemidorisch-Macrobische droomclassifica-tie in het Byzantijnse Oosten Maithe Hulskamp, Dromen in de dokterstas. Inter-

pretatie van dromen als medisch-diagnostisch middel Didactische rubriek: Richard Haasen, Dromen met Herodotus Sig-nalementen: Philip van der Eijk, Dromen in de oudheid


Zie ook: Bezielde zorg. Verpleging door katholieke religieuzen in Nederland en Vlaanderen (negentien-

de-twintigste eeuw), isbn 978-90-8704-068-0, € 19,–; Haas, Op de juiste plaats. De opkomst van de

bedrijfs- en schoolpsychologische beroepspraktijk in Nederland, isbn 90-6550-422-2, € 26,–; Klijn,

Vijverdal Maastricht: psychiatrie en huisvesting. Biografie van een gebouw 1969-2006, isbn 978-90-

6550-948-2, € 25,–; Steun en toeverlaat. Historische aspecten van geestelijke begeleiding, isbn 90-

6550-073-1, € 19,–

± 120 blz., ± € 15,–

isbn 978-90-8704-350-6


(kleur)


nur 777/680

Dolly VerhoevenWerken met gevoelGeschiedenis van het beroep haptotherapeut in Nederland

Het beroep haptotherapeut vindt zijn oorsprong in het Nijmegen van de jaren vijftig, waar Frans Veldman de leer van de haptonomie ontwikkelt en de eerste opleiding start. Na Veldmans vertrek naar Frankrijk in 1980 ont-staan in Nederland diverse opleidingen, zowel voor haptonomie als voor de therapeutische toepassing daarvan: haptotherapie. Door de toename van het aantal haptotherapeuten groeit de behoefte aan profileren en profes-sionaliseren. In 1993 wordt een beroepsvereniging opgericht: de Vereniging van Haptotherapeuten vvh. Twin-tig jaar later kennen haptotherapeuten onder meer een beroepscode en een klachtenregeling en worden hun behandelingen vergoed door zorgverzekeraars.

Werken met gevoel beschrijft de geschiedenis van het beroep en de beroepsvereniging als een turbulent proces van gedrevenheid en botsende visies. Na twintig jaar vvh lijkt de tijd rijp om verschillen te overbruggen en par-tijen weer met elkaar te verbinden.


Zie ook: Druk bekeken: collecties en hun publiek in de 19de eeuw [=dne 34 (2910) 3], isbn 978-90-

8704-230-1, € 10,–; Wereldburgerschap [=dne 35 (2011) 1-2], isbn 978-90-8704-268-4, € 10,–

80 blz., € 10,–

isbn 978-90-8704-329-2


dne 36 (2012) 1

reeds verschenen

nur 694/901

De negentiende eeuw revisited[=themanummer De negentiende eeuw 36 (2012) 1]

Onder redactie van Saskia Pieterse e.a.

De negentiende-eeuwse stadspleinen, stadsparken, openbare bibliotheken, parlementen en dergelijke plaatsen drukten de trots en idealen van de negen-tiende-eeuwse burgerij uit. De ‘spatial turn’ heeft echter laten zien, dat de burgerij omgekeerd in haar gedrag en ideeën ook gestuurd werd door de ruimtes waarin ze zich begaf. De auteurs van dit themanummer onderzoeken deze wisselwerking tussen vormentaal, ruimtelijke inrichting en het materi-aalgebruik enerzijds, en het (soms verrassend weerbarstige) gedrag van het publiek anderzijds.

Inhoud: Jan Hein Furnée, Beleving van ruimte. De spatial turn en de negentiende eeuw Boudien de Vries, ‘Een machtig middel om de beschaving vooruit te bren-

gen’. De openbare bibliotheek in Groot-Brittannië en Nederland Bart Tritsman/Ilja van Damme, Agorafobie in een moderniserende metropool? Gebruik, betekenis en aanleg van stadspleinen in negentiende-eeuws Antwerpen Diederik Smit, Regentenzaal, Balzaal of Paleis der Staten-Generaal? De plaats van het Nederlandse parlement in de negentiende eeuw Andreas Stynen, Natuurlijke verbeelding. Ontkieming van het stadsparkideaal


Zie ook: Gropp, De stedelijke muntslag te Deventer en Nijmegen 1528/43-1591. Stedelijk particularis-

me tegen Habsburgs centralisme in de Oostelijke Nederlanden, isbn 90-6550-808-2, €27,– Noordzij,

Gelre. Dynastie, land en identiteit in de late middeleeuwen, isbn 978-90-8704-067-3, €39,–

±160 blz., ±€19,–

isbn 978-90-8704-360-5


reeks wg 62

verschijnt mei 2013

nur 693/680

Grenzeloos binnen grenzenFriedrich Gorissen (1912-1993) en de cultuurhistorie van de ‘Niederrheinlande’

Redactie Rob Camps en Bert Thissen

Dr. Friedrich Gorissen was vanaf 1954 gedurende twee decennia stadsarchivaris van Kleef en leidde vanaf 1960 tevens het museum Haus Koekkoek. Daarnaast was hij als onderzoeker actief in een ge-bied dat hij zelf als het ‘rheinische Niederland’ of de ‘Niederrhein-lande’ aanduidde. Dit strekte zich uit van Keulen tot Utrecht en om-vatte in zijn kern de historische territoria Gelre en Kleef. Gorissen was een pionier inzake het grensoverschrijdend onderzoek en ging daarbij multidisciplinair te werk. In deze congresbundel aandacht voor zijn veelal innovatieve onderzoek, dat deels de tand des tijds heeft doorstaan, maar anderzijds ook staat in de omstreden traditie van de ‘Kulturraumforschung’.

Inhoud: Voorwoord Inleiding Bert Thissen, Der Werdegang des Historikerarchivars Friedrich Gorissen Guido de Werd, Friedrich Gorissen als Museumsleiter und Kunsthistoriker Margret Wensky, Der Niederrheinische Städteatlas Femke de Roode, De Stedenatlas Nijmegen en de Nijmeegse verdedigingswerken bezien vanuit hedendaags archeologisch en bouwhistorisch perspectief Jan Smit, De ‘Niederrheinlande’ bezien vanuit hedendaags geografisch perspectief


Doopsgezinde BijdragenNieuwe reeks nummer 38 (2012)

Onder redactie van J.J. Bosma e.a.

In aansluiting op het onderwerp van het najaarscongres van de Doopsgezinde Historische Kring is dit nummer van de Doopsgezinde Bijdragen grotendeels gewijd aan het doopsgezinde identiteitsbesef sinds de negentiende eeuw. Wat gold als doopsgezind eigen? Was dit weerloosheid, vrijheid in het belijden, afwezigheid van een vast en sturend kerkverband of nog iets anders?

Inhoud: Jelle Bosma/Piet Visser, Redactioneel Auke F. de Jong, Zoektocht naar doperse identiteit Alfred R. van Wijk, Metamorfosen in het doopsgezind eigene. Twee eeuwen identiteit voorgehouden aan jongeren

(1812-2012) Gerke J.J. van Hiele, Doopsgezinde identiteit? Een eeuw brochures in ads folders in vogelvlucht Bert Dop, Aandacht voor de doodgewone doopsgezinde dorpsdominee. Over een mislukte poging om beter in de behoeften van kleine plattelandsgemeenten te voorzien Pieter Post, Hoedster van het geloof. Over de manier waarop de doopsgezinde ‘ambts’-opvatting en hun gemeentemodel gunstig uitpakten voor de rol van de vrouw Jelle Bosma, Hoe meer godsdienst, des te minder heimwee. Over het vertrek rond 1850 van de orthodoxe doopsgezinden uit Balk Ruud Lambour, Het doops-gezinde milieu van Michiel van Musscher (1645-1705) en van andere schilders in zeventiende-eeuws Amsterdam: een revisie en ontdekking Gerlof Homan, De Marcus-zending in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea Piet Visser (ed.), Kritisch commentaar van een collegiantische kwelgeest. Twee manuscripten en een pamflet van Jan Knol uit de jaren 1655-1659, ingeleid en van aantekeningen voorzien Piet Visser, In memoriam prof. dr. S. Verheus Recensies

Zie ook: Gedoopt! [=db 35 (2009)/36 (2010)], isbn 90-978-90-8704-148-9, € 35,–; Trompetter,

Eén grote familie. Doopsgezinde elites in de Friese Zuidwesthoek 1600-1850, isbn 978-90-6550-977-2,

€ 29,–.

± 320 blz., € 29,50

isbn 978-90-8704-359-9


db 38 (2012)


nur 704/680

Verschenen in 2012

De boeken die najaar 2012 zijn verschenen maar niet waren opgenomen in een eerdere aanbiedingsfolder, zijn alsnog opgenomen in de voorjaarsaanbieding 2012, die u in het eerste deel van dit boekje aantreft.

36 verschenen in 2012

Ad Flaridingun – Vlaardingen in de elfde eeuw. Middeleeuwse bronnen over de Slag bij Vlaardingen en andere Vlaardingse gebeurtenissen (msb 135)261 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-258-5, € 25,–De elfde eeuw was een turbulente periode voor Vlaardingen en omstreken. Er vonden verschillende strafexpedities en moordaanslagen plaats. Deze en ande-re gebeurtenissen zijn in de Middeleeuwen in tal van annalen, kronieken en oorkonden vastgelegd. De bronteksten worden hier in de oorspronkelijke taal uitgegeven, met daarnaast een vertaling in modern Nederlands.

Adel en heraldiek in de Nederlanden. Adellijke identiteit en representatie. Opstellen aange-boden ter gelegenheid van het afscheid van jhr. Arnold Gevers als archivaris bij het Histo-risch Centrum Overijssel te Zwolle op 2 november 2012, onder redactie van Redmer Alma, Conrad Gietman en Albert Mensema (Adelsgeschiedenis 10)360 blz., gebonden, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-324-7, € 35,–Adel en heraldiek zijn vanaf de verschijning van de eerste wapens nauw met el-kaar verbonden. De heraldische vormentaal werd al snel geadopteerd door bur-gers en steden, maar in de beleving van velen hebben wapens nog altijd een adellijk karakter. In deze bundel worden de vele facetten van de symbiose van adel en heraldiek belicht.

Bevlogen theologen. Geëngageerde predikanten in de negentiende en twintigste eeuw, re-dactie Paul E. Werkman en Rolf E. van der Woude (pr 40)494 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-291-2, € 38,–Deze bundel bevat geschreven portretten van vijftien Nederlandse theologen van verschillende pluimage. Wat het gemêleerde gezelschap bindt, is dat ze allen op eigen wijze in woord en daad wat aan de maatschappelijke problemen van hun tijd wilden doen. Onder hen Ottho Heldring, Ferdinand Domela Nieuwenhuis, Lucas Lindeboom, Bé Ruys en Koos Koster.

verschenen in 2012 37

Bewogen missie. Het gebruik van het medium film door Nederlandse kloostergemeenschap-pen, onder redactie van Joos van Vugt en Marie-Antoinette Willemsen (Meta-morfosen 10)126 blz.+2 dvd’s, ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-305-6, € 20,–Vrijwel alle Nederlandse orden en congregaties lieten, na aanvankelijke aarze-lingen, wervings- en missiefilms maken. Later verschenen er gelegenheids-films op video, recent vooral films als ‘testament’. Deze films, zo blijkt uit de bundel, vormen een unieke bron voor het leven en werk van Nederlandse religi-euzen sinds begin twintigste eeuw.

Biografisch Woordenboek Gelderland deel 9. Bekende en onbekende mannen en vrouwen uit de Gelderse geschiedenis, redactie: I.D. Jacobs en J.A.E. Kuys (eindredactie), C.A.M. Gietman, R.M. Kemperink, C.J.M. Schulte-van Wersch en C. Seebach156 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-321-6, € 15,–In dit nieuwe deel van het bwg aandacht voor de Gelders kant van bn’ers als Pierre Janssen, David van Oijen en koningin Wilhelmina. Ze figureren te mid-den van landelijk minder bekende, maar niet minder interessante Gelderse mannen en vrouwen uit het verre en recente verleden. Net als de eerder versche-nen delen bevat ook deze bundel ruim 45 biografieën.

Bloeiende kennis. Groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw, redactie Esther van Gelder180 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-309-4, € 19,–Dé ‘Big Science’ van de zeventiende eeuw was de natuurhistorie, vooral de bo-tanie. De toenemende kennis op dit gebied was het resultaat van een groot-scheepse samenwerking tussen artsen, apothekers, kooplieden, edellieden, re-genten, tuinlieden en kunstenaars. Met de Leidse botanie als casus biedt dit fraai geïllustreerde boek een uniek overzicht van deze ontwikkeling.


Marion Boers, De Noord-Nederlandse kunsthandel in de eerste helft van de zeventiende eeuw (zpr 31)116 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-288-2, € 14,–Zelfs eenvoudige zeventiende-eeuwse burgers bezaten schilderijen. Marion Boers beschrijft de distributiekanalen die werden ontwikkeld om het ruime aanbod aan schilderijen in de markt te zetten. Kunstenaars hadden vaak zelf een winkel. Daarnaast speelde de professionele kunsthandel een belangrijke rol, al dan niet in combinatie met loterijen of veilingen.

Nadia Bouras, Het land van herkomst. Perspectieven op verbondenheid met Marokko, 1960-2010 (hm 3)301 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-323-0, € 30,–Nadia Bouras beschrijft de veranderde houding van de Nederlandse overheid en de verschuivingen aan Marokkaanse zijde ten aanzien van de band met Marok-ko. Haar analyse van het Marokkaanse emigratiebeleid en levensverhalen van Marokkanen maakt duidelijke welke factoren aard en omvang van deze banden tussen 1960 en 2010 hebben bepaald.

Serge ter Braake, Rond het Binnenhof. Twintig Haagse geschiedenissen uit de zestiende eeuw160 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-316-2, € 19,–Dit boek gaat over prominente mannen en vrouwen die leefden rond het Haag-se Binnenhof in de decennia vóór de Opstand. Niet de politieke handelingen van de hoofdpersonen staan centraal, maar de personen zelf, hun avonturen, tegenslagen en triomfen. Langs deze weg brengt Ter Braake een relatief onbe-kende periode uit de Nederlandse geschiedenis weer tot leven.


Renger E. de Bruin, Bedreigd door Napoleon. De Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht 1753-1838 (do 6)647 blz., gebonden, geïllustreerd (deels kleur), isbn 978-90-8704-281-3, € 49,–De Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht is van oorsprong een middel-eeuwse, adellijke instelling. In 1811 hief Napoleon de orde op en confisqueerde haar bezittingen. Koning Willem i maakte het besluit weer ongedaan. Renger de Bruin beschrijft hoe de Balije van Utrecht aan de ondergang ontsnapte en wijst daarbij op interne en externe factoren.

Cape Town between East and West. Social identities in a Dutch colonial town, edited by Nigel Worden, Jacana Media/Verloren Publishersxxvi+264 pp., paperback, illustrated (partly colour), isbn 978-90-8704-290-5, € 29,–This first single-volume social history of eighteenth-century Dutch Cape Town considers both the elite inhabitants such as the ‘expat’ officials of the Dutch East India Company and members of the underclasses. At the same time the book positions the town in the wider context of the Atlantic and Indian Oceans and stresses its complex connections with Europe, Asia and Africa.

Pit Dehing, Geld in Amsterdam. Wisselbank en wisselkoersen, 1650-1725488 blz., ingenaaid geïllustreerd, isbn 978-90-8704-311-7, € 45,–De opzet van de Amsterdamse Wisselbank bank was ijzersterk en haar geldpo-litiek erg geraffineerd met als resultaat een gesmeerd lopend betalingsverkeer, kapitaalmobiliteit én stabiele wisselkoersen, zo blijkt uit deze studie van Pit De-hing. De gevoerde monetaire politiek plaatste Amsterdam bovenin de top van de vroegmoderne financiële centra.


Feike Dietz, Literaire levensaders. Internationale uitwisseling van woord, beeld en religie in de Republiek397 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-280-6, € 37,–Dit boek beschrijft de culturele verkokering in de wereld van de geïllustreerde religieuze literatuur, waarin tegengestelde opvattingen over woord- en beeldge-bruik de gemoederen hoog deden oplopen en ongeschreven wetten de produc-tie aan banden legden. Verrassend genoeg waren het buitenlandse intermedi-airs die bemiddelden tussen de religieuze culturen in de Republiek.

Rudolf van Dijk, Twaalf kapittels over ontstaan, bloei en doorwerking van de Moderne Devotie, onder redactie van Charles Caspers en Rijcklof Hofman (msb 140)536 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-314-8, € 42,–De Moderne Devotie (ca. 1375-1575) is de krachtigste geestelijke hervormings-beweging van de late middeleeuwen. Het chrisma van innerlijke vernieuwing ontkiemde bij de kartuizers en inspireerde tot nieuwe (semi)religieuze leefge-meenschappen. In deze bundel zijn twaalf belangrijke (geactualiseerde) bijdra-gen van Rudolf van Dijk over deze beweging bijeengebracht.

Doopsgezinde Bijdragen. Nieuwe reeks nummer 37 (2011), onder redactie van J.J. Bos-ma e.a.342 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-276-9, € 29,50In deze aflevering van de Doopsgezinde Bijdragen – in nieuwe lay out en met fraai omslag – zijn artikelen bijeengebracht over allerlei onderwerpen uit de rijke doopsgezinde geschiedenis: liedboeken, allegorische voorstellingen, bruilofts-gedichten als venster op de positie van doopsgezinde vrouwen, doopsgezinde ondertekenaars van de Confessie van Dordrecht.


Joost van Driel, Meesters van het woord. Middelnederlandse schrijvers en hun kunst (msb 138)182 blz., ingenaaid, geïllustreerd (deels kleur), isbn 978-90-8704-277-6, € 19,–Dit boek is gewijd aan de oudste schrijvers in het Nederlands: auteurs als Maer-lant, Boendale en Velthem, maar ook onbekende klerken en mystici, experi-mentele stilisten en behoudende rijmelaars. Hun portretten bieden een intro-ductie op hun teksten en opvattingen, maar onthullen ook de pracht aan stijl en taal die zo kenmerkend is voor de Middelnederlandse literatuur.

Frits van Dulm, ‘Zonder eigen gewinne en glorie’. Mr. Iman Wilhelm Falck (1736-1785), gouverneur en directeur van Ceylon en Onderhorigheden453 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-273-8, € 45,–Na zijn rechtenstudie in Utrecht werd Falck benoemd tot gouverneur van de voc-vestiging Ceylon, waar hij de oorlog met het binnenlandse koninkrijk Kandy beëindigde. Deze biografie geeft een interessant beeld van zijn eigenzin-nige opstelling als diplomaat, zijn familieachtergronden, netwerken en intri-ges en van de handel en de politiek in de achttiende eeuw.

Corrie van Eijl, Tussenland. Illegaal in Nederland, 1945-2000 (hm 2)244 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-303-2, € 25,–De vanzelfsprekendheid waarmee migranten zonder verblijfstitel worden aan-geduid als illegalen is een recent verschijnsel. Tussenland analyseert hoe beleids-makers, parlement, publiek en migranten zich mengden in de strijd wie mocht blijven en wie niet. Juist het strenge toelatingsbeleid en de hardnekkige fixatie op controle leidden tot illegalisering en criminalisering van migranten.


Ene andre tale. Tendensen in de Middelnederlandse late ridderepiek, onder redactie van An Faems en Marjolein Hogenbirk (msb 131)318 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-224-0, € 29,–De Middelnederlandse late ridderepiek kent een veelheid aan personages, loca-ties en wervelende avonturen in een vaak complexe structuur. Toch zijn deze ro-mans weinig bestudeerd. Deze bundel onderzoekt een aantal werken en plaatst deze in een bredere context. Zo proberen de auteurs de eigenheid van de late ridderromans op het spoor te komen.

Enege gedenckwerdeghe geschiedenissen. Kroniek van de Friese militair Poppo van Bur-mania uit de Tachtigjarige Oorlog, editie en inleiding W. Bergsma (ed 29)230 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-304-9, € 25,–Tientallen jaren trok Poppo van Burmania als kapitein in het Staatse leger met zijn troepen rond in de Nederlanden. In zijn kroniek vertelt hij over belegerin-gen, heldenmoed, sterfgevallen, wreedheden en militaire tactiek, maar hij ver-meldt ook algemene gebeurtenissen. Veel aandacht besteedt hij aan de vele Oranjes en Nassaus met wie hij in nauw contact stond.

F. Springer [=themanummer Indische Letteren 27 (2012) 2], onder redactie van Liesbeth Dolk48 blz., geniet, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-302-5, € 12,50De auteur en oud-diplomaat Carel Jan Schneider / F. Springer overleed in no-vember 2011. Dit themanummer bevat de lezingen en toespraken gehouden op de herdenkingsmiddag op 3 februari 2012. Naast bijdragen over het literaire oeuvre van Springer zijn er fragmenten en anekdotes over het leven van Sprin-ger opgenomen.


Patricia Faasse, Profiel van een faculteit. De Utrechtse bètawetenschappen 1815-2011 (u & s 9)189 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-265-3, € 20,–Vormen de natuurwetenschappen een eenheid of niet? In de afgelopen twee eeuwen is daar verschillend over gedacht. Faasse beschrijft de ontwikkelingen van de Utrechtse bètawetenschappen, waarbij de vraag centraal staat óf, en zo ja hoe de natuurwetenschappelijke disciplines erin zijn geslaagd een typisch ei-gen en herkenbaar profiel te ontwikkelen.

Familiegeschiedenis en heraldiek [=De Nederlandsche Leeuw 129 (2012) 3], redactie M. van Bourgondiën, D.C. de Clercq en R.G. de Neve112 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-318-6, € 15,–In dit speciale nummer van De Nederlandsche Leeuw artikelen over onder andere de families De Veer/Fehr, Kernkamp, Ruysschout en Kamerling, het huwelijk van Roeland le Fèvre en Hadewig van Heemstede en de wapens van het klooster Haina, Jonkheer Philipp Franz von Siebold en familie en Maarten Harpersz en Cornelis Maartensz Tromp.

Het Franse Nederland: de inlijving 1810-1813. De juridische en bestuurlijke gevolgen van de ‘Réunion’ met Frankrijk, onder redactie van A.M.J.A. Berkvens, J. Hallebeek en A.J.B. Sirks206 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-283-7, € 22,–; tevens ver-schenen als pm 13.2 (2011)De inlijving van de Republiek in het Franse keizerrijk had grote gevolgen op po-litiek, juridisch en bestuurlijk gebied. Het leger werd onderdeel van het Franse leger, wat invoering van de dienstplicht betekende, de economie leed onder het Continentaal Stelsel en de koloniën werden veroverd door de Britten. In deze bundel wordt de inlijving beschreven en kritisch gewaardeerd.


Jacob Geel, Onderzoek en phantasie, inleiding en commentaar Willem van den Berg en Piet Gerbrandy368+332 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn set 978-90-8704-267-7, € 49,–Serieus onderzoek kan het niet stellen zonder verbeeldingskracht. Anderzijds kan de grote literatuur niet gedijen als de schrijver de klassieke traditie niet kent. Jacob Geel (1789-1862) gaf het goede voorbeeld in zijn spraakmakende bundel Onderzoek en phantasie, hier in facsimile heruitgegeven. Een apart deel be-vat een uitvoerige inleiding en annotaties per essay.

Globes, oorkonden en botanica op kasteel Keukenhof, onder redactie van G.J. Jaspers e.a. (jkk 6)119 blz., gebonden, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-301-8, € 14,–In dit zesde Jaarboek Kasteel Keukenhof worden schatten uit bibliotheek, huisar-chief en kasteeltuin belicht: de Library Globes van Charles Smith & Son, het bota-nische handboek De florum cultura (1633) van Giovanni Battista Ferrari, een ar-chiefstuk (1345) over de heerlijkheid Lynden en de verschillende soorten pad-denstoelen rond het kasteel.

Nina Geerdink, Dichters en verdiensten. De sociale verankering van het dichterschap van Jan Vos (1610-1667)264 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-279-0, € 29,–Voorbeelden van financiële vergoeding voor literair werk in de Gouden Eeuw zijn schaars en dichters beweerden enkel voor de eer te dichten. Aan de hand van een onderzoek naar het dichterschap van de katholieke Amsterdamse gla-zenmaker en schouwburghoofd Jan Vos laat Nina Geerdink zien, dat er voor zeventiende-eeuwse dichters wel degelijk voordeel viel te behalen.


Jos van Heel, Een wereld van verzamelaars en geleerden. Gerard en Johan Meerman, Willem van Westreenen en Pieter van Damme en hun archieven, met medewerking van Gert Floor en Erik Geleijns, met een inleiding door Rudi Ekkart333 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-285-1, € 35,–Dit boek biedt een uitvoerige beschrijving van de in Museum Meermanno aan-wezige archieven van Willem baron van Westreenen, Gerard en Johan Meerman en Pieter van Damme, biografische portretten en bibliografieën van hun ge-schriften, gedetailleerde toegangen tot de correspondentie en een autobiogra-fische tekst van Johan Meerman.

Ton van Helvoort, Een verborgen revolutie. De computerisering van de Rijksuniversiteit Groningen (sggu 5)366 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-298-1, € 35,–Achter de façade van de oude universiteit voltrok zich vanaf de jaren vijftig een ware revolutie: de digitalisering van het universitaire leven. Ton van Helvoort beschrijft de ontwikkelingen in Groningen en toont hoe de opmerkelijke slin-gerbeweging tussen centralisering en decentralisering van het computerge-bruik leidde tot een wezenlijk nieuwe universiteit.

Historische buitenplaatsen [=themanummer De Nederlandsche Leeuw 129 (2012) 4], re-dactie M. van Bourgondiën, D.C. de Clercq en R.G. de Neve48 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-357-5, € 15,–Dit themanummer bevat acht artikelen over de geschiedenis van de Nederland-se buitenplaatsen, met name in de negentiende en twintigste eeuw. Er wordt onder andere gekeken naar de spanning tussen de motieven voor aankoop en de exploitatie, de instandhouding als familiebezit, de buitenplaats als status-symbool en als microkosmos van familie en personeel.


Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 14 (2011), onder redactie van A.J.A. Bijs-terveld e.a.237 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-287-5, € 29,–In dit Jaarboek komen de volgende thema’s aan de orde: omgang met archivalia in de Vlaamse abdij van Sint-Bertijns, veenontginningen, bestuur en de machts-uitoefening door vrouwen, de mythe rond de inname van Damietta door Haar-lemse kruisvaarders, de stedelijke verdedigingswerken in laatmiddeleeuws Lil-le en onderzoek naar middeleeuwse memoria.

Meindert van der Kaaij, Een eenzaam staatsman. Dirk de Geer (1870-1960)518 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-293-6, € 45,–Dirk de Geer week met zijn kabinet uit naar Engeland, maar keerde in februari 1941 terug naar bezet Nederland. In 1947 werd hij hiervoor en voor het schrijven van een dubieuze brochure gestraft. Waren de beschuldigingen gebaseerd op feiten? Kreeg hij een eerlijk strafproces? Trouw-journalist Meindert van der Kaaij stelt in zijn genuanceerde biografie het beeld van De Geer bij.

Keizer Constantijn. Zijn levensbeschrijving door Eusebius van Caesarea, uit het Grieks vertaald, ingeleid en toegelicht door Jan Willem Drijvers en Pieter Willem van der Horst179 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-313-1, € 20,–Het Edict van Milaan, dat keizer Constantijn in 313 uitvaardigde, kondigde een algehele godsdienstvrijheid af, waardoor ook christenen hun geloof in vrijheid konden beoefenen. In zijn Vita Constantini – voor het eerst in het Nederlands ver-taald – beschrijft bisschop Eusebius het leven van zijn beroemde tijdgenoot vanuit een expliciet christelijk perspectief.


Rudolph Ladan, Gezondheidszorg in Leiden in de late middeleeuwen (msb 141)359 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-315-5, € 32,–Rudolph Ladan beschrijft de verschillende instellingen en professionals die be-trokken waren bij de medische zorg in laatmiddeleeuws Leiden. De stedelijke overheid regelde de bevoegdheden van deze beroepsgroepen en garandeerde bepaalde medische voorzieningen. Midden vijftiende eeuw kwam het definitie-ve middeleeuwse zorgpakket tot stand.

Loopbaan en carrière in de Gouden Eeuw [=themanummer De zeventiende eeuw 27 (2011) 2], onder redactie van M. de Baar, F. Blom, K. De Clippel e.a.208 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-262-2, € 25,–Sociale mobiliteit hangt in de vroegmoderne tijd nog sterk samen met afkomst, maar tegelijkertijd lijkt het individu een steeds actievere rol te kunnen spelen in het vormgeven van de eigen loopbaan en carrière. Dit themanummer onder-zoekt mogelijkheden en beperkingen, parameters voor succes en de rol van zelfpresentatie, netwerken, patronage en de markt.

Ike de Loos (†), Patronen ontrafeld. Studies over gregoriaanse gezangen en Middelneder-landse liederen, samengesteld en ingeleid door José van Aelst, Karl Kügle, Dieuw-ke van der Poel en Els Rose (msb 139)293 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-278-3, € 25,–Vanuit een uitzonderlijke affiniteit met de finesses van notatie en codicologie baande musicologe Ike de Loos (1955-2010) nieuwe wegen in de wereld van de middeleeuwse muziek. Muziekwetenschap en uitvoeringspraktijk vormden voor haar een geheel. Deze bundel bevat daarom naast wetenschappelijke arti-kelen een reconstructie van gezangen voor het feest van de heilige Willibrord.


Lopende vuurtjes. Engelse kunst en literatuur in Nederland en België rond 1900, onder redactie van Anne van Buul (Rythmus 1)255 blz. ingenaaid, geïllustreerd (deels kleur), isbn 978-90-8704-286-8, € 22,–Deze bundel verkent de impact van Engelse kunstvernieuwingen op de opvat-tingen over architectuur, kunst en literatuur tijdens het fin de siècle, en de weer-slag daarvan op de Nederlandse en Belgische culturele productie. Centraal staan de critici, academici, literatoren, vertalers, kunstenaars en architecten die deze overdracht en integratie bewerkstelligden.

Jaap Moes, Onder aristocraten. Over hegemonie, welstand en aanzien van adel, patriciaat en andere notabelen in Nederland, 1848-1914 (Adelsgeschiedenis 9)358 blz.+cd-rom, gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-295-0, € 39,–Jaap Moes analyseert de politieke, economische en sociaal-culturele strategieën die adellijke en oude patricische families gebruikten om zich aan te passen aan de ingrijpende veranderingen van de politieke cultuur en de agrarische econo-mie en aan de toenemende verstedelijking. Zo hielden zij tot in de twintigste eeuw stand als een exclusieve sociale elite.

De nalatenschap van de Paulusabdij in Utrecht, redactie Hildo van Engen en Kaj van Vliet (msb 130)318 blz., ingenaaid, geïllustreerd (deels kleur), isbn 978-90-8704-223-3, € 29,–Hoewel de Utrechtse Paulusabdij na Egmond de oudste benedictijner stichting is in de noordelijke Nederlanden, resteert er slechts een zeer fragmentarische nalatenschap: enkele handschriften van vóór 1300, de oudste archivalia zijn veertiende-eeuws. Toch zijn de auteurs van deze bundel erin geslaagd meer zicht te bieden op de rijke geschiedenis van de abdij.


De Nederlands-Turkse betrekkingen. Portretten van een vierhonderdjarige geschiedenis, redactie Maurits van den Boogert en Jan Jonker Roelants141 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-292-9, € 16,–Biografische portretten en interviews geven een beeld van vierhonderd jaar Ne-derlands-Turkse betrekkingen. De eerste eeuwen verliepen de contacten vooral via handel en diplomatie. Daarnaast bezochten avontuurlijke Nederlanders het Ottomaanse rijk. Sinds de komst van Turkse gastarbeiders en hun gezinnen is er sprake van een groeiende culturele uitwisseling.

Opwekking van de natie. Het protestantse Réveil in Nederland, redactie Fred van Lieburg311 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-263-9, € 29,–Deze bundel herziet het beeld van het Réveil als elitaire kring van bevlogen den-kers en filantropen. Religieuze idealisten, netwerken en verenigingen speelden een belangrijke rol in de ontplooiing van de vrije, democratische, zorgzame en uiteindelijk verzuilde samenleving. Het Réveil gaf een christelijke impuls aan de ontwikkeling van de Nederlandse civil society.

Overheidsfinanciën tijdens de Republiek en het Koninkrijk, 1600-1850, onder redactie van Henk Boels236 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-248-6, € 25,–Deze bundel beschrijft hoe de overheden in Zeeland, Brabant, Limburg, Gro-ningen en Holland vóór de Bataafse revolutie, toen ze een eigen bestuur en be-lastingstelsel hadden, aan hun geld kwamen en welke problemen daarbij ont-stonden. Daarnaast wordt getoond hoe de Nederlandse overheid na de defini-tieve eenwording omging met de aangegane staatsschulden.


Overijsselse Historische Bijdragen. Verslagen en mededelingen van de Vereeniging tot beoe-fening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis 127e stuk 2012, onder redactie van Vin-cent Sleebe e.a.160 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-325-4, € 19,–In deze bundel aandacht voor het onderwijs in Kampen vanaf 1450, ‘pikante’ vondsten uit een zeventiende-eeuwse Zwolse beerput, de onenigheid tussen ka-tholieke voormannen rond 1900 over de oprichting van een vakbond, kerkelijk verzet tegen het nationaalsocialisme, natuurbeheer in de tweede helft van de twintigste eeuw en de ontwikkeling van de Hanzelijn.

Rome in de late oudheid [=themanummer Lampas. Tijdschrift voor classici 45 (2012) 3], onder redactie van Jan Willem Drijvers en Stephan Mols88 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-308-7, € 11,–Dit themanummer gaat over Rome in de late oudheid (vierde-zesde eeuw): de keizerlijke aanwezigheid, de positie van de stad ten opzichte van Constantino-pel en de invloed van de populus romanus op de politieke besluitvorming. De rol van Rome was in de late oudheid dus nog lang niet uitgespeeld, zoals lang is verondersteld.

Richard Schuurman, Spoor naar Woeste Hoeve. De zoektocht naar de geëxecuteerde pi-loot Czesław Oberdak357 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-250-9, € 25,–De 23-jarige Poolse oorlogsvlieger Czesław Oberdak keerde na de oorlog niet terug. Aangespoord door een brief van zijn zus ging journalist Richard Schuur-man op zoek. Na twintig jaar vond hij het graf van Oberdak, die geëxecuteerd bleek bij Woeste Hoeve. In dit boek zijn Schuurmans speurtocht, het levensver-haal van Oberdak en de gebeurtenissen bij Woeste Hoeve met elkaar verweven.


Joke Spaans, De Levens der Maechden. Het verhaal van een religieuze vrouwenge-meenschap in de eerste helft van de zeventiende eeuw166 blz.+cd-rom, gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-289-9, € 19,–Ondanks tegenstand van de gereformeerde kerk kende de Haarlemse gemeen-schap van kloppen in de zeventiende eeuw een opmerkelijke bloei. Mede op ba-sis van de Levens der Maechden, waarvan een transcriptie op de cd-rom staat, be-schrijft Joke Spaans het religieuze ideaal en de geleefde praktijk van alledag van de priesters en hun geestelijke dochters.

Hotso Spanninga, Gulden Vrijheid? Politieke cultuur en staatsvorming in Friesland, 1600-1640464 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-296-7, € 45,–‘Eendracht maakt macht’, was het devies van de Republiek der Verenigde Ne-derlanden. Met een beroep op hun herwonnen Friese Vrijheid en uit onmacht droegen de Friezen nauwelijks bij aan de centrale oorlogskas. In 1635 stuurden de Staten-Generaal de Raad van State naar Friesland om betalingen en bestuur-lijke hervormingen af te dwingen.

Sport in Holland [=themanummer Holland Historisch Tijdschrift 43 (2011) 4], onder redactie van L. Almagor e.a.104 blz. ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-70403-62-1, € 15,–In deze aflevering van het geheel vernieuwde tijdschrift Holland staat sport cen-traal: voetbal (de banden tussen ado Den Haag en de samenleving en Rotter-dam als voetbalstad), de introductie van cricket, de discus van Fanny Blankers-Koen, Joop Zoetemelk als ‘eeuwige tweede’ en Hollandse sporten tijdens de Kleine IJstijd zoals schaatsen, kolven en sleeën.


Textielhistorische Bijdragen 51 (2011), onder redactie van M. Blomjous e.a.138 blz., paperback, geïllustreerd, isbn 978-90-71715-326-1, € 18,50In dit nummer artikelen over de opkomst van de waxprint van imitatiebatik voor Nederlands-Indië tot statussymbool in West-Afrika, textiele innovatie in mode, textiel- en productdesign, de internationale handelaar in textielgrond-stoffen en halffabrikaten Rozendaal en vrouwenarbeid en de organisatie van de textielproductie in de Republiek.

Tjalie Robinson [=themanummer Indische Letteren 27 (2012) 1], onder redactie van Sylvia Dornseiffer, Pamela Pattynama, Olf Praamstra e.a.80 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-300-1, € 12,50Honderd jaar geleden werd Tjalie Robinson alias Vincent Mahieu als Jan Boon geboren in Nijmegen, maar Batavia, waar hij opgroeide, was zijn echte thuis. Tevergeefs bleef hij geloven in een toekomst voor de Indo-Europeanen in de ar-chipel. Na terugkeer in Nederland wierp hij zich op als beschermer van het In-disch erfgoed en voorvechter van de Indo-Europese gemeenschap.

Universiteit, publiek en politiek. Het aanzien van de Nederlandse universiteiten, 1800-2010, redactie L.J. Dorsman en P.J. Knegtmans (u & s 10)159 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-317-9, € 15,–Innovatie, kenniseconomie, levensreddende medische technologie: universi-teiten lijken onmisbare schakels in alle sectoren van de samenleving. Volgens de publieke opinie is de universiteit echter een geldverslindende, sjoemelende moloch, zijn docenten altijd op vakantie en studenten lui. Deze bundel onder-zoekt de veranderingen in beeld en zelfbeeld.


Vrijheid! Leidens Ontzet [=dubbelnummer Holland Historisch Tijdschrift 44 (2102) 1-2], onder redactie van M. Anema e.a.96 blz., ingenaaid, geïllustreerd (kleur), isbn 978-90-8704-363-8, € 15,–Een groot deel van dit dubbelnummer gaat over de tentoonstelling Vrijheid! Lei-dens Ontzet 1754-2011 in Museum De Lakenhal. Holland belicht hoe dit museum, de Universiteit Leiden en fotograaf Erwin Olaf hebben samengewerkt om de herinnering aan het beleg en ontzet van Leiden op een vernieuwende manier te onderzoeken, presenteren en verbeelden.

Tycho Walaardt, Geruisloos inwilligen. Argumentatie en speelruimte in de Nederlandse asielprocedure, 1945-1994 (hm 1)415 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-294-3, € 39,–In dit boek staat de vraag centraal wie er invloed hadden of wilden hebben op de uitkomsten van individuele asielverzoeken in de periode 1945-1994 en welke argumenten zij gebruikten om voor toelating of afwijzing te pleiten. Walaardt laat zien dat er verschil bestond tussen beleid en praktijk en dat dit gat niet pro-blematisch was, maar juist mogelijkheden bood.

‘Weest wel met alle menschen’. De ‘Kaapse Brieven’ van Cornelius de Jong van Roden-burgh, uitgave verzorgd door Carla van Baalen en Dick de Mildt (ed 28)640 blz., ingenaaid, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-282-0, € 39,–In 1815 vertrok de oudste dochter van ex-zeekapitein Cornelius de Jong, Jean-nette, met haar Zuid-Afrikaanse echtgenoot, jurist Johannes Andreas Truter, naar zijn vaderland. De Jongs brieven aan Jeannette geven een prachtig beeld, soms ontroerend, soms humoristisch, van de lotgevallen en sociale beslomme-ringen van een bemiddelde, negentiende-eeuwse residentieburger.


Janneke Weijermars, Stiefbroeders. Zuid-Nederlandse letteren en natievorming onder Willem i, 1814-1834424 blz., gebonden, geïllustreerd (deels kleur), isbn 978-90-8704-310-0, € 35,–Koning Willem i stimuleerde het Zuidelijke literaire leven en zette het in ter be-vordering van de eenheid in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Weijer-mars beschrijft de effecten hiervan. Voor sommige auteurs was de Noord-Ne-derlandse literatuur de norm, andere streefden juist naar eigenheid. Hun pole-mieken waren nauw vervlochten met politieke kwesties.

Woordeloos tot verhaal. Trauma en narratief in Nederlands en Afrikaans, co-uitgave met Sun Press, redacteurs Hans Ester, Christ van der Merwe en Etty Mulder382 blz., paperback, isbn 978-90-8704-306-3, € 29,–Deze baanbrekende bundel van onderzoekers uit verschillende disciplines gaat over trauma als centraal gegeven in de samenleving. De analyses van Neder-landse en Zuid-Afrikaanse literaire werken laten zien hoe de scheppende kracht van de menselijke geest de woordloosheid als gevolg van een overweldigend trauma kan transformeren tot betekenis gevend verhaal.

Zekerheden in waarnemingen. Natuurwetenschappelijke ontwikkelingen in Nederland rond 1900, onder redactie van Jan Guichelaar, George B. Huitema en Hylkje de Jong237 blz., gebonden, geïllustreerd, isbn 978-90-8704-194-6, € 29,–Rond 1900 waren de natuurwetenschappen volop in beweging. Met het werk van Obe Postma (fysicus, leraar aan de Rijks-hbs en onderzoeker van het Friese land en leven) als uitgangspunt beschrijft deze bundel de ontwikkelingen in de natuur- en geesteswetenschappen, de psychologie, de jonge hbs en het Natuur-kundig Genootschap in Groningen.

Overzicht tijdschriften

56 overzicht tijdschriften

Holland Historisch Tijdschrift is een eigentijds, modern en rijk geïllustreerd historisch tijdschrift voor een breed publiek. Holland neemt de lezer mee naar boeiende as-pecten uit Hollands veelbewogen geschiedenis en biedt een podium voor de laatste stand van wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast bevat het prikkelende journalis-tieke stukken. • regulier jaarabonnement (4 nrs) €35,–; buiten de Benelux €40,–; los nummer €15,–

Indische Letteren biedt een platform aan iedereen die belangstelling heeft voor de In-disch-Nederlandse letterkunde. In de afgelopen vijftien jaar verschenen er van Indi-sche Letteren onder andere speciale nummers over Multatuli, H.J. Friedericy, A. Alberts, E. du Perron, Tjalie Robinson en F. Springer• regulier jaarabonnement (4 nrs) €27,50; buitenland €37,50; gewoon los nummer €10,–; the-

manummer €12,50

Lampas beoogt een brug te slaan tussen de wetenschappelijke beoefening van de Griekse en Latijnse taal- en letterkunde, filosofie, geschiedenis, archeologie en recep-tiegeschiedenis enerzijds en de lespraktijk van de vakken Grieks, Latijn en Klassieke Culturele Vorming in het voortgezet onderwijs anderzijds.• regulier jaarabonnement (4 nrs) €39,–; studentenabonnement €25,–; institutioneel jaarabon-

nement €53,–; toeslag verzending buitenland €7,–; los nummer €11,–

Madoc. Tijdschrift over de Middeleeuwen richt zich op een publiek van geïnteresseerde leken en professionele mediëvisten in Nederland en Vlaanderen. In goed leesbare, geïllustreerde artikelen worden uiteenlopende facetten van de Middeleeuwen be-

licht. Een aanzienlijk deel van de artikelen sluit aan bij wat men de ‘mediëvistische actualiteit’ zou kunnen noemen.• regulier jaarabonnement (4 nrs) €26,–; los nummer €8,–; voor leden van Firapeel, Vereniging voor Mediëvistiek geldt een gere-

duceerde abonnementsprijs

De Nederlandsche Leeuw is hét toonaangevende Nederlandse tijdschrift op het gebied van de geslacht- en wapenkun-de. De genealogische, heraldische en cultuurhistorische artikelen zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Er is veel aandacht voor sociaaleconomische, demografische en geografische aspecten en voor de portreticonografie.• regulier jaarabonnement (4 nrs) €55,–; studentenabonnement €33,–; institutioneel abonnement €75,–; los nummer €15,–

De Negentiende Eeuw bestrijkt een breed spectrum aan disciplines binnen de menswetenschappen en is bedoeld voor iedereen met belangstelling voor (kunst)geschiedenis of letterkunde van de negentiende eeuw. Jaarlijks verschijnen twee themanummers en wordt de ‘State of the Art’ besproken binnen een van de in het tijdschrift vertegenwoordigde wetenschapsgebieden.• regulier jaarabonnement (4 nrs) €30,–; studentenabonnement €28,–; institutioneel abonnement €43,–; toeslag verzending bui-

tenland €7,–; los nummer €10,–

overzicht tijdschriften

Pro Memorie. Bijdragen tot de rechtsgeschiedenis der Nederlanden bevat naast artikelen over de rechtsgeschiedenis van de oude Nederlanden en de voormalige overzeese vestigingen van Nederland en België ook recensies en aankondigin-gen, kronieken en interviews, necrologieën en biografietjes van belangrijke rechtshistorici uit het Nederlandse taal-gebied. • regulier jaarabonnement (2 nrs) €35,–; Europa €43,–; buiten Europa €51,–; de losse nummerprijs wisselt, maar ligt meestal rond

de €20,–

Queeste is een internationaal en meertalig tijdschrift op het gebied van de middeleeuwse letterkunde in de Nederlan-den (tot 1600). Er wordt aandacht besteed aan Nederlandstalige literatuur, maar ook aan teksten in het Frans, Duits, Engels of Latijn. Teksten die niet tot de literaire canon worden gerekend, komen eveneens aan bod. • regulier jaarabonnement (2 nrs) €33,–; studentenabonnement €23,–; institutioneel abonnement €45,–; toeslag verzending bui-

ten Benelux €7,–; los nummer €25,–

Stadgeschiedenis biedt een breed forum voor interdisciplinaire wetenschappelijke discussies over steden en stedelijk-heid. In dit Nederlands-Vlaamse tijdschrift staat de historiciteit van de stad centraal. De stad is niet alleen een fy-sieke ruimte, maar vormt ook een culturele en mentale houding en is het resultaat van bepaalde maatschappelijke percepties. • regulier jaarabonnement (2 nrs) €30,–; buiten de Benelux €35,–; studentenabonnement €25,–;

institutioneel abonnement €40,–; buiten de Benelux €45,–; los nummer €20,–

Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde bevat artikelen over taalkunde (inclusief de lexicografie) en letterkunde van de Middeleeuwen tot en met de twintigste eeuw. In de rubriek ‘Interdisciplinair’ worden studies uit andere vakgebieden besproken die van belang zijn voor de neerlandistiek. Recensies worden geplaatst op de site van tntl. • regulier jaarabonnement (4 nrs) €52,–; studentenabonnement €30,–; institutioneel abonne-

ment €78,–; toeslag verzending buitenland €7,–; los nummer €15,–

Tijdschrift voor Waterstaatsgeschiedenis is een uitgave van de Vereniging voor Water-staatsgeschiedenis en bestrijkt het hele terrein van de geschiedenis van de waterstaat in de Nederlanden.• regulier jaarabonnement (2 nrs) €22,–; studentenabonnement €12,–; los nummer €8,–

De Zeventiende Eeuw. Cultuur in de Nederlanden in interdisciplinair perspectief is het tijd-schrift van de Werkgroep Zeventiende Eeuw. Het bevat artikelen over geschiedenis, li-teratuur, toneel, architectuur, kunst et cetera in de periode 1560-1730. Er verschijnen regelmatig themanummers.• regulier jaarabonnement (2 nrs) €40,–; studentenabonnement €20,–; institutioneel abonne-

ment €42,40; toeslag verzending buitenland €7,–; los nummer €25,–

bwg Biografisch Woordenboek Gelderlanddb Doopsgezinde Bijdragendne De Negentiende Eeuwdnl De Nederlandsche Leeuwdo Bijdragen tot de geschiedenis der Ridderlijke Duitsche

Orde, Balije van Utrechtdze De Zeventiende Eeuwed Egodocumentenhm Historische Migratiestudieshsplm Historische Studies naar Platteland, Landschap en Milieuil Indische Letterenisbn International Standard Book Numberissn International Standard Serial Number

jeg Jaarboek voor Ecologische Geschiedenisjkk Jaarboek Kasteel Keukenhofjmg Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenismsb Middeleeuwse Studies en Bronnennur Nederlandse Uniforme Rubrieksindelingohb Overijsselse Historische Bijdragenpm Pro Memoriepr Passage Reeksthb Textielhistorische Bijdragentntl Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkundeu & s Universiteit & Samenlevingwg Werken Gelrezpr Zeven Provinciën Reeks

Gebruikte afkortingen


jeg Jaarboek voor Ecologische Geschiedenisjkk Jaarboek Kasteel Keukenhofjmg Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenismsb Middeleeuwse Studies en Bronnennur Nederlandse Uniforme Rubrieksindelingohb Overijsselse Historische Bijdragenpm Pro Memoriepr Passage Reeksthb Textielhistorische Bijdragentntl Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkundeu & s Universiteit & Samenlevingwg Werken Gelrezpr Zeven Provinciën Reeks

Reeds verschenenBeulakkker, Onderscheid moet er zijn blz. 10Coebergh-van der Marck, In de ban van het incestverbod blz. 29Dromen in de oudheid blz. 30In Liefde en Rechtvaardigheid blz. 25Meijer, Beroep huisvrouw blz. 21De negentiende eeuw revisited blz. 32Steden en water blz. 22Thuis in Holland blz. 20

Januari 2013Boele, Leden van één lichaam blz. 5

Briët, Het proces van Rijck van Prehn en Johannes Wilhelmus Winter blz. 18Receptie naar behoefte blz. 28

Februari 2013Amoureuze en pikante geschiedenis van het congres en de stad Utrecht blz. 3Middeleeuwse communicatie blz. 6

Maart 2013Christina Martha blz. 19Doopsgezinde Bijdragen 38 (2012) blz. 34Haks, Vaderland en Vrede, 1672-1713 blz. 13

Verschijningsschema voorjaar 2013 en bestelbiljet

naam:

adres:

pc, plaats:

telefoon: e-mail adres:

handtekening: datum:

U kunt dit formulier opsturen naar Uitgeverij Verloren bv, Torenlaan 25, 1211 JA Hilversum, fax 035-6836557.

Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 15 (2012) blz. 8Koene, Schijngestalten blz. 15Sanders, Het present van Staat blz. 14

April 2013Gurp, Reformatie in Brabant blz. 9Rens, De vervolging van joden en Sinti tijdens de Tweede We- reldoorlog in de Nederlandse provincie Limburg blz. 27Verhoeven, Werken met gevoel blz. 31Woldring, Een handvol filosofen blz. 16

Mei 2013Grenzeloos binnen grenzen blz. 33Kramer, Een lekenboek in woord en beeld blz. 4Sigmond, Zeemacht in Holland en Zeeland in de zestiende eeuw blz. 11Rechtspraak in Roermond blz. 17

Juni 2013Keßler, Princesse der rederijkers blz. 7Koninginnen aan de Noordzee blz. 23Krieken, Syb Talma (1864-1916), een biografie blz. 24Oorlogsliteratuur in de vroegmoderne tijd blz. 12Willems, Boeren in de Roerstreek blz. 26

Torenlaan 25 – NL-

1211 JA Hilversum

UITGEVERIJ VERLORENzo: Jeske van Dongen, Muziek Jos Schaeken, Berkenbastbriefjes Maaike van Berkel,...

Documents

Transcript of UITGEVERIJ VERLORENzo: Jeske van Dongen, Muziek Jos Schaeken, Berkenbastbriefjes Maaike van Berkel,...